01:02Tarihin en büyük felaketinin vuku bulduğu bu topraklarda.
01:08Buraların yeniden, eskisinden daha iyi, daha güçlü, daha güzel olması için çabak sarf etmek için geldik.
01:15Biz burada arama kurtarmadan, enkazlara, enkazlardan geçici konaklama merkezlerine,
01:21eğitim, sağlık, sanayi dahil, konut yapımı dahil tüm alanlarda,
01:28yani devletin içinde bulunması gereken, hatta belki bulunmaması gereken alanlarda bile ciddi derecede hep birlikte çaba sarf ediyoruz.
01:39Hal böyle olunca doğal olarak bütün insanlarımızın en büyük beklentisi de şehrimizin 6 Şubat öncesine dönmesidir.
01:47Burası medeniyetler şehri olarak geçer.
01:50Tarihte pek çok medeniyetin hüküm sürdüğü ve hüküm sürerken de arkasında çok sayıda her bakımdan,
01:58yani sadece yapı veya sadece belli bir kültür değil ama çok sayıda miras bırakmış.
02:06Tabii bu mirasın içerisinde özellikle buraya özgü, sadece burada olan veya burada bilinen,
02:14hatta burada olup da diğer şehirlere veya diğer ülkelere yayılan çok fazla sayıda kültür var.
02:21Ve bu kültürün içerisinde malum yiyecekler var, bu kültürün içerisinde el işleri var.
02:27Tabii bizler de buradaki hayatı yeniden, eskiden daha iyi ve eskiden daha güçlü hale getirmek bakımından,
02:37tüm alanlarda çalışma yürüttüğümüzden dolayı coğrafi işaretlerle ilgili de şehrimizin aslında layık olduğu yerde olmadığını düşündük.
02:49İnşallah biz buranın kültürünün ortaya çıkarılması bakımından da çok önemli bir çalışmaya da imza atmış olacağız.
03:07Hatay'ımız 13 büyük medeniyeti ev sahipliği yapmıştır.
03:11Farklı kültürleri bünyesinde barındırmaktadır.
03:14Bu farklı kültürlerden dolayı da bu farklı kültürlerin özelliklerini özellikle mutfağına taşımaktadır.
03:20Bu kapsamda Hatay'ın mutfağı, dünya mutfakları arasında yer almaktadır.
03:25Bu yönleriyle baktığımız zaman Hatay bir gastronomi şehridir.
03:29Bu geçmişten gelen kültürel özelliklerinden dolayı gastronomi şehrinin UNESCO tarafından 2017 yılında yaratıcı şehirler ağına dahil edilmiştir.
03:39Bu yönleriyle Hatay gastronomi şehri olmasından dolayı geçmişten gelen Hatay mutfağının önemli özelliklerini günümüze kadar taşımıştır.
03:48Hatay mutfağında yaklaşık olarak 600 tane yemek ve tatlı bulunmaktadır.
03:54Bunların arasından bir tanesi de Hatay tepsi oruğudur.
03:57Bu özellikle Hatay'da özel günlerde, Ramazanlarda yapılan bir yemektir.
04:02Tabi coğrafi işaret biliyorsunuz karakteristik özellikleri itibariyle o bölgeyle özdeşleşmiş, ünlenmiş bir üründür.
04:10Antakya mutfağının yaklaşık olarak 606 çeşit yemek, tatlı ve mezeleri var.
04:31Bunların büyük bir bölümü kayıt altında.
04:34Antakya'da akla gelen, en başta yemeklerimizin başında gelen oruklarımızın da çok çeşidi var.
04:42Bunlardan da bir tanesi tepsi oruğu.
04:45Özel günlerde yapılan yanında eşi olur, çorba, yoğurdaşı veya ekşi aşı.
04:51Onunla beraber tüketilen bir ürün.
04:54Birçok yemeğimizin tarihçesini düşündüğümüzde o kültürlerin, mutfak kültürlerinin bazısını olduğu gibi, aldığı gibi bazısını da kendi ağız tadına göre uyarlayıp devam ettirmiş.
05:18Mesela bunlara bir örnek verebiliriz.
05:20Şimdi de coğrafi işaret konusunda Sayın Valim çok büyük bir çaba içerisinde birdenbire coğrafi işaretli ürünlerimizi birdenbire uçurduğu yüzün üzerinde bir başvuru yaptı.
05:33Çok kıymetli ve önemli bir şey.
05:35İki yönde önemli coğrafi işaret ürünümüzün alması.
05:40Bir, o tarifi, o geleneği koruma altına alıyor.
05:45Bu birinci bizim avantajımız.
05:47İkincisi, insanlara ciddi bir iş kapısı açıyoruz.
05:53Bir örnek vereyim size.
05:54Künefe'yi bundan 15 sene önce kimse tanımıyordu.
05:58Ben size rakamlarla söyleyeyim.
06:00Depremden önceki rakam 200 bin adet günde.
06:05200 bin adet günde üretim yapan tesisler oluştu.
06:09Bu çok kıymetli bir ekonomik gelirdir.
06:13Aslında içli köftenin tepsideki hali gibi düşünün bunu.
06:26Bulguru, baharatları yoğrulur.
06:29Cevizli kıymayla birlikte iç harç yapılır.
06:31Sonra bir daha bulgur konulur üstüne.
06:34Kesilir.
06:35Zeytinyağıyla birlikte pişirilir.
06:37Öyle servis ederiz.
06:38Bu yemek genelde bayramlarda, bayram harifelerinde yapılır.
07:10İçerisine bizim köftelik et dediğimiz siyah et de girer.
07:14O yoğrulur.
07:15Ondan sonra hamur haline gelir.
07:18Öbür taraftan hazırlanmış olan kıymayla beraber buluşturulur.
07:23Bunun bir kısmı elle oyunun yapılana bir şamuru deriz.
07:28Tepsine yapılana tepsi oruğu deriz.
07:31Sajda yapılana sac oruğu deriz.
07:32Sac oruğun içerisine kuyruk yağı ve ceviz girer.
07:36Diğerlerin içerisine kıyma, ceviz ve maydanoz, baharat girer.
07:40Oruk dediğiniz zaman onun evveliyatını bilmeniz lazım.
07:57Geçmişini bilmeniz lazım.
07:59Mutfağımızda 31 çeşit oruğumuz var.
08:01Bunlardan bir tanesi tepsi oruğu.
08:03Tembel oruğu.
08:04Neden tembel oruğu?
08:06Çünkü çok çabuk yapılan.
08:07Çünkü öbür oruklar çok zahmetli.
08:10Oruk yapacağı gün, özel bir gündür.
08:12Tek başına ev kadını yapmaz.
08:15İşte bütün akrabalarını çağırır.
08:17Genç kızları çağırır.
08:18Çünkü küçük, az miktarda oruk yapılmaz.
08:212 kilo et alınır.
08:23Üstüne işte 3 kilo bulgur hazırlanır.
08:26Ve büyük değenleri vardır.
08:29Büyük değenler de başlanır elle yoğrulmaya.
08:32Bu arada da kıyma veya başka bir şey, iç hazırlanır.
08:36Şimdi bundan biz işte o bizim bildiğimiz şam oruğu zorlu olan işler hazırlanır.
08:42Ve bu arada ev sahibi oruk hamurunda kıymaya bakar.
08:47Kıyma azaldıkça eğer bu oruğa yetmeyecekse hemen orada şam oruklarına ara verir ve tepsi oruğuna girer.
08:57Çünkü tepsi oruğuna koyacağı kıyma çok değildir.
09:00Ayrıca artık yorulmuşlardır.
09:03Bir an önce bitmesi gerekir.
09:05Hemen tepsiyi altına biraz zeytinyağı atar.
09:09Eliyle sıvazlar.
09:11Mevcut zaten iç kıymamız hazır.
09:14Onu da sıvazladıktan sonra üstüne de aynı şekilde sıvaz alıp keser.
09:18Kesme biçimleri çok önemli.
09:20Şekilli bir kesmeyle yapar.
09:23Üstüne tekrar zeytinyağı yapar.
09:24Ve taş fırına gönderir.
09:27İki yönlü bunu yaparlar.
09:28Şimdi oruğu hazırladık ama pişirme süresi var uzun.
09:32Acıkmışızdır.
09:33Tepsi oruğu bizim can simidimiz.
09:36Oradaki insanlara hemen bir altlık hazırlar.
09:38Ama günümüzde artık tepsi oruğu kolaylık olaraktan da bir yemek haline gelmiştir.
09:43Oruk misafirperverliği ifade eder.
09:57Antakya'da çünkü yapımı zor olan, zahmetli olan bir yemektir.
10:00Dışarıdan gelen misafirlere veya bayramlarda, özel günlerde yapılan bir üründür bu.
10:05Çünkü zahmetli olduğu için her dakika bir pilav yapar gibi yapamazsınız bunu.
10:11Kıymasını önden hazırlayacaksınız.
10:13Etini önceden hazırlayacaksınız.
10:15Bulgurunu yoğuracaksınız, hazırlayacaksınız.
10:18Onu etle buluşturacaksınız.
10:20Bir kısmı tepside fırına gidecek.
10:23Bir kısmı evde pişecek.
10:25Yani zahmetli bir yemek.
10:27Ama çok keyifli ve çok lezzetli bir üründür.
10:40Burada beraberimde benimle gelen çalışma arkadaşlarımla beraber çalışmaya koyuldum.
10:48Ve yapmış olduğumuz bu çalışma çerçevesinde aslında yüzlerce ürünün,
10:55insanların asırlardır taşıdığı kültürün olduğunu da tabii tespit ettik.
11:01Tabii bunun tespit edilmesi sadece o anki tüketilmesi, o anki yapılması veya o anki üretilmesi değil de
11:10bunu diğer kuşaklara da aktarmak veya bunun nasıl yapıldığı, ondan sonra nasıl üretildiği veya ne şekilde bir yöntem uygulandığıyla ilgili de
11:23bunu bir standart şekilde ortaya koymak gerekti.
11:28Bununla ilgili de arkadaşlarımızla birlikte gerekli çalışmaları yaptık.
11:32Önce isimlerini belirledik.
11:34Belirledikten sonra bunların menşeine, mahrecine ulaşmaya çalıştık.
11:40Ve devamında da bunları patent kurumuna göndererek tescillerini talep ettik.
11:46Şu an itibariyle de, yani öncesinde 25 tane coğrafi işaretimiz var iken,
11:52son 3-5 ayda 6 coğrafi işaret daha onun üstüne ekledik.
11:58Biz tabii kimseyle rekabet etmiyoruz ama burası medeniyetler şehri.
12:03Medeniyetler şehri olunca tabii pek çok medeniyetin burada bırakmış olduğu o izleri ortaya çıkarıp
12:10onu da başta kendi insanlarımız olmak üzere tüm insanlığa sunmak bizim buradaki temel görevlerimizden birisidir diye düşünüyorum.
12:28Hatay'ımızda farklı kültürler bir arada yaşamaktadır.
12:36Bundan dolayı Hatay Mutfağı dünyanın en zengin mutfaklarından olduğu için
12:39bünyesinde de yaklaşık olarak 600'e yakın yemek ve tatlı var.
12:44Bu yemek ve tatlıların gelecek kuşaklara aktarılması ve korunması için coğrafi işaret almamız gerekiyordu.
12:51Bu kapsamda ilimizde 25 olan coğrafi işaretimize 91 tane daha başvuru yaptık ve 116 başvurumuz oldu.
12:59Hatay'ımızın coğrafi işaretli ürün sayısı 31'e çıktı, 85 tane başvurumuz var.
13:05Bilindiği üzere coğrafi işaretli ürünler bir bölgenin sosyoekonomik kalkınması açısından oldukça önem arz etmektedir.
13:13Biz de Hatay'ımızın asrın felaketinden sonra tekrar ayağa kalkması için coğrafi işaretlerin gastronomiye, ekonomiye büyük bir katkı sunacağına inandığımız için
13:24coğrafi işaret çalışmalarımıza hız verdik.
13:26Bunlardan bir tanesi de Hatay tepsi oruğunu alarak bunun marka değerinin artmasına katkı sağladık.
13:32Şehrimizin gastronomisinde depremden önceki tırmanışı çok iyiydi.
13:48Fakat depremden sonra şu anda birazcık daha desteğe ihtiyacımız var.
13:53Ama mutfağımız çok zengin olduğu için ve mutfaktaki unutulan lezzetlerin tekrardan hayata geçmesi için kayıt altına alınması lazım.
14:03Kayıt altına alınan reçetelerin de aslında uygun şekilde yapılmasını gelecek nesillere bu reçetelerin sunulmasını hedefliyoruz.
14:12Antakya Gastronomi Derneği olarak.
14:13Efendim şimdi deprem biliyorsunuz sadece evleri yıkmadı.
14:27Deprem kültürü de yıkıyor.
14:29Çünkü o kültürü oluşturan insanları da kaybettiğimiz zaman o kültürün yok olma tehlikesi var.
14:35Bu depremle beraber bu mutfağı yapan birçok insanımız vefat etti.
14:41Bizim mutfağımızı erkekler yapmıyor, kadınlar yapıyor.
14:45Bizim mutfağımız kadınların yarattığı bir mutfak.
14:48Dolayısıyla beni en çok tedirgin eden ve bunun için de önümüzdeki aylarda 60 kadın 600 yemek gibi bir projeye derneğimizle beraber bir adım atacağız.
14:59Hem coğrafi işaretli veya olmayan bütün yemeklerimizi insanlara doğru reçeteyle bir daha anlatıp yaptırıp öğretmek.
15:09O 60 kadın 1.60 kadını öğretecek doğru bir şekilde.
15:20İyi bir oruk usta ellerden çıkmalı ve taze ürünlerle yapılmalı.
15:25Zeytinyağı iyi olmalı, bulguru iyi olmalı, eti iyi seçilmeli, cevizi iyi olmalı.
