- 6 days ago
Category
📚
LearningTranscript
00:00Polska, Dania, Norwegia, Belgia, Niderlandy i Francja.
00:171 września 1939 Hitler wysłał swoje armie na podbój Europy.
00:30Załogi czołgów miały w swoich wozach specjalne instrukcje.
00:39Na ostatniej stronie przewodnika stało.
00:45Za każdy pocisk, jaki wystrzeliliście, wasz ojciec zapłacił 100 Reichsmarek w podatkach.
00:52Wasza matka pracowała tydzień w fabryce, a pociągi pokonały 10 tysięcy kilometrów.
00:58Koszt czołgów to 800 tysięcy Reichsmarek i 300 tysięcy roboczogodzin.
01:0330 tysięcy ludzi oddało swój tygodniowy zarobek, 6 tysięcy ludzi pracowało cały tydzień, żebyście dostali wasz pojazd.
01:12Wszyscy pracowali na was załogo. Pomyślcie o tym.
01:14U podstaw niemieckiej machiny wojennej, symbolu potężnego, zorganizowanego i niepokonanego narodu,
01:31leżała nazistowska obsesja na punkcie pieniędzy, godzin pracy i podatków.
01:35Wielkie sukcesy Blitzkriegu były skutkiem bezprecedensowej mobilizacji niemieckiego przemysłu
01:45oraz działań nękanego finansowymi problemami reżimu.
01:48Ale teraz na jaw wyszło prawdziwe oblicze niemieckiego cudu gospodarczego,
01:59który ujmował naród i większość niemieckich przemysłowców od 1933.
02:06Niemcom brakowało wszystkiego – żywności, surowców, pieniędzy i broni.
02:10Na terytoriach okupowanych trwała zorganizowana grabież.
02:18Krwawe pieniądze, tajemnice nazistowskiej gospodarki.
02:26Skala niemieckiej grabieży terytoriów okupowanych świadczy o tym,
02:30jak bardzo ograniczona była wewnętrzna konsumpcja przed wojną oraz także po jej wybuchu.
02:35To prawda, że w nazistowskich Niemczech racjonowano żywność.
02:44Mięso czy masło można było kupić tylko w ustalonych ilościach.
02:49Ale racje były duże i wystarczały nawet ciężko pracującym robotnikom.
03:05W czasie wojny Niemcy nigdy nie byli głodni,
03:16głównie dzięki żywności sprowadzanej z terenów okupowanych.
03:24W praktyce Niemcy żyli na koszt podbitych narodów.
03:27Kradzież i grabież zapewniały polityczną stabilność reżimu.
03:45Naziści karmili swój naród.
03:48W ten sposób Hitler utrzymywał poparcie Niemców.
03:50W czasie wojny płace były przyzwoite,
03:57ale wielu rzeczy po prostu nie można było kupić.
04:02Produkcje wielu dóbr konsumpcyjnych wstrzymano.
04:06W rezultacie Niemcy mogli tylko lokować swoje pieniądze w bankach, oszczędzać.
04:10Niewiele mogli za nie kupić.
04:30Towarzysze robotnicy.
04:32Wielu rzeczy brakuje, bo najważniejsza jest produkcja broni.
04:35Wasze oszczędności są ważne nie tylko dla przyszłości Rzeszy,
04:40ale także przynoszą wam korzyści.
04:46Oszczędzający są nagradzani.
04:49Poświęcenie dla ojczyzny to warunek wstępny wzrostu siły wojska.
04:54Dlatego oszczędzajcie.
04:56Pomagajcie.
04:57Wasze oszczędności są nieopodatkowane.
05:02Oszczędzajcie.
05:05Finansowy cykl nazistowskiej gospodarki wojennej zakładał,
05:17że państwo płaci pracownikom zakładów zbrojeniowych,
05:20żołnierzom i wdowom po nich.
05:24Podaż pieniądza rosła podobnie siła nabywcza niemieckiej gospodarki.
05:28Gdyby wszystkie te pieniądze wydano na dostępne w czasie wojny towary na cele wojenne,
05:36trafiłoby około 40% PKB.
05:39To napędzałoby inflację.
05:43Kluczowe było więc zamrożenie siły nabywczej.
05:47Naziści drukowali pieniądze, żeby płacić robotnikom,
05:49ale jeśli odbierze się im moc nabywczą,
05:53ceny pozostaną niezmienne.
05:56Wymagało to jednak ich wiary w system.
06:07Kiedy Niemcy oszczędzali, reżim drukował ogromne ilości pieniędzy.
06:12W ten sposób spłacał weksle mefo,
06:14wypłacał pensje i opłacał rachunki przemysłowców.
06:19Powstaje pętla, w której generowane przez zbrojenia pieniądze
06:24generują płace, oszczędności i przepływ pieniędzy z powrotem do państwa.
06:29Plus jest taki, że to działa bez propagandy, w zasadzie samo.
06:35Jednocześnie zapewniając stabilność cen
06:37i zapobiegając inflacji.
06:39A jeśli ceny są niezmienne,
06:46ludzie chętniej uczestniczą w tym przepływie.
06:56Nazistowska gospodarka była żarłoczna.
06:59Oszczędności i grabież terenów okupowanych
07:01nie wystarczały na pełne wsparcie wysiłku wojennego.
07:04Reżim potrzebował nowych podbojów,
07:14nowych miejsc, z których mógłby czerpać zasoby.
07:17Hitler atakuje więc Związek Sowiecki.
07:2122 czerwca 1941 Goebbels ogłosił rozpoczęcie operacji Barbarossa.
07:28Niemcy łamią pakt o nieagresji.
07:36Niemieckie wojska wkraczają do Związku Sowieckiego.
07:55Początkowo rozbijają Armię Czerwoną w pył.
07:58Hitler zawsze marzył o imperium
08:03dorównującym chociażby brytyjskiemu.
08:06Pokonując Armię Czerwoną
08:07zyskałby olbrzymie terytorium,
08:09które zasiedliłby Niemcami
08:11i z którego czerpałby surowce naturalne,
08:13żywność i tym podobne.
08:14Wiosną 1941 Trzecia Rzesza prowadziła trzy wojny
08:29z Sowietami, ze wspieranymi przez Amerykę Brytyjczykami
08:33oraz rasową.
08:34Ludobójcza przemoc nazistów
08:39dotknęła żydowską populację terytoriów na wschodzie,
08:42Polski i Ukrainy.
08:50Ludzi masowo rozstrzeliwano,
08:52potem pojawiły się obozy śmierci.
08:54W lutym 1941
09:01chemiczny gigant
09:03J.G. Farben
09:04przekazał SS
09:0524 km2 ziemi
09:07na wschód od Auschwitz,
09:09wówczas obozu jenieckiego.
09:11Ludobójcza obsesja
09:13zaczęła zbliżać się
09:14do gospodarczej konieczności.
09:15Między czerwcem i grudniem 1941 roku
09:22Trzecia Rzesza przeżywała
09:23swój największy rozkwit.
09:33Hitler naprawdę myślał,
09:35że jego wymarzone imperium
09:37jest możliwe.
09:40Kazał Himmlerowi
09:41i grupie naukowców z SS
09:43stworzyć jego plan.
09:45Tak powstał
09:51General Plan Ost,
09:53Plan Generalny Wschód.
09:57Celem było znalezienie
09:58sposobu na zmianę
09:59etnicznych realiów
10:00tych terenów,
10:02usunięcie Słowian
10:03lub przynajmniej
10:05ich większości.
10:07Reszta byłaby tu
10:08bylczą siłą roboczą.
10:11Niemieckie firmy miały
10:12korzystać z sowieckich
10:14zasobów surowcowych.
10:15na te nowo pozyskane
10:20ziemie naziści
10:21zamierzali przenieść
10:22Niemców
10:22z przeludnionych części kraju.
10:24z południowych Niemiec
10:27czy pełnej maleńkich
10:28gospodarstw rolnych
10:29nad Renii.
10:36Równie ważni
10:37byli etniczni Niemcy
10:38od dawna
10:39mieszkający
10:40w Europie Wschodniej.
10:41pragnienie przestrzeni życiowej
11:07pod osadnictwo
11:09oznaczało,
11:09że miliony mieszkających
11:14tam ludzi
11:15miały stracić
11:17prawo do życia
11:18na tych ziemiach
11:19oraz swoje majątki.
11:23koncepcja
11:29Lebensraumu
11:30nierozerwalnie
11:31łączyła się
11:32z grabieżą.
11:32filmy propagandowe
11:41ukazywały Niemców
11:42zmieniających
11:43terytoria
11:43okupowane
11:44w swoją nową ojczyznę.
11:45muzyka
11:46KONIEC
12:16Pracujemy razem od pół roku.
12:27Uratowaliśmy tę ziemię, tak źle zarządzaną przez Polaków.
12:36Ostatni wielki europejski projekt kolonialny, General Plan Ost, wprowadzono tylko w Polsce.
12:42Dla Rzeszy ważniejsze było wykarmienie jej populacji i wojska.
13:00Ponad 3 miliony żołnierzy, 600 tysięcy koni.
13:05To wszystko trzeba było nakarmić.
13:07Wiosną 1941 niemieccy planiści coraz wyraźniej dostrzegali, że żeby wykarnić niemiecką armię żywnością z terenu w Związku Sowieckiego, mieszkańcy tego kraju muszą umrzeć z głodu.
13:21Wielki planu Generalnego Wschód
13:28Wielki planu Generalnego Wschód, zwanego też Planem Głodowym,
13:47Leżała idea, że tereny okupowane zajmują tak zwani bezużyteczni zjadacze, którzy nie przykładają się do wysiłku wojennego.
13:58W 1941 naziści celowo głodzili sowiecką populację.
14:05Dostawy żywności do Kijowa wstrzymano, trafiała na front lub do Niemiec.
14:09U podstaw planu głodowego leży założenie, że 30 milionów ludzi lub więcej ma umrzeć z głodu.
14:22To wstrząsające, bo to wszystko planowane rok przed słynną konferencją w Wanzi.
14:28Rok przed nawet eufemistycznymi rozmowami o ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej.
14:34Mówiono o tym otwarcie w całym niemieckim wojsku.
14:42W miastach Związku Sowieckiego z głodu miało umrzeć 20-30 milionów ludzi.
14:47Plany były zbieżne, bo większość sowieckich Żydów mieszkało w miastach.
14:53Zajmując sowieckie miasto napotykasz problem ich wyżywienia i odcinasz im żywność jako pierwszym.
14:58Na własne oczy widziałem arkusz kalkulacyjny biura do spraw rasy,
15:08dotyczący dystrybucji zboża wśród różnych części niemieckiego społeczeństwa.
15:17Zgodnie z założeniami żywienia preferencyjnego,
15:19najwięcej zboża dostawali górnicy, a najmniej więźniowie obozów koncentracyjnych.
15:23To nie znaczy, że główne powody niszczenia żydowskiej populacji Polski wynikały ze względów ekonomicznych.
15:42Nie o to chodziło.
15:43Plan zakładał, że jeśli zamierzasz unicestwić polskich Żydów,
15:47a występują braki w żywności i musisz zdecydować, kto umrze z głodu,
15:52przechodzisz od celowego głodzenia mieszkańców sowieckich miast
15:57do eskalacji Holokaustu w Polsce w 1942.
16:03To bardzo wymowne.
16:04Czemu to robili?
16:06Bo wiedzieli, że plony są najważniejsze.
16:09Nie mogli zmniejszyć racji w Niemczech, więc musieli relokować żywność.
16:12Za plan głodowy odpowiadał głównie Herbert Bakke,
16:34minister rolnictwa, technokrata i zagorzały nazista.
16:37Pod kierownictwem takich ludzi nowoczesna gospodarka miała służyć ludobójczej obsesji reżimu.
16:51Żywność to broń.
16:56Ludzi zmieniano w towar, element bilansu nazistowskiej gospodarki.
17:00Powstała księgowość rasowa.
17:11Ludzi zliczano, mierzono, sumowano, racjonowano i głodzono.
17:15I wszystko zapisywano.
17:17Żywność stała się bronią, tak jak logarytmiczny suwak.
17:30Jesienią 1941 roku Armia Czerwona zaczęła przejmować inicjatywę.
17:40Po japońskim ataku na Pearl Harbor do wojny przystąpiła Ameryka.
17:44Niemcy musieli toczyć znacznie dłuższą wojnę.
17:47Musieli zastępować stracony sprzęt, budować nowe czołgi i produkować amunicję.
18:03Potrzeby wojska nie mają końca.
18:06Przemysłowcy walczyli o kurczące się zapasy surowców.
18:11Tysiące rozkazów pozostawało bez echa.
18:13Wojsko, inżynierowie, planiści i urzędnicy nie wiedzieli, co robić.
18:19Niemiecka gospodarka nie nadążała.
18:24Przez potrzeby wojska niemiecka gospodarka stała się skrajnie nieefektywna.
18:29W latach 1939-1941 produkcja spadała.
18:35Głównie przez żądania armii.
18:38Armia chce najlepszej, najwyższej jakości.
18:41Chce tego i tamtego.
18:42Przestańcie produkować to, produkujcie to.
18:46W grudniu 1941 naziści uznali, że zamiast się męczyć,
18:50lepiej będzie zamknąć niemieckie fabryki i wznowić produkcję w 1942.
18:56Stwierdzili, że nie dadzą rady i ogłosili wakacje do końca roku.
19:00W 1942 zaczęli z nowymi ustaleniami, z zagraniczną siłą roboczą, ze zmodyfikowanym planem głodowym i planem generalnym wschód.
19:1242 był nowym początkiem.
19:17W samym środku wojny niemiecki przemysł uzbrojeniowy stanął na cały tydzień.
19:24Zbyt ambitne cele, ideologia, improwizacja, korupcja i grabież zmieniły niemiecką gospodarkę w totalny chaos.
19:44Walczyli już nie tylko z Brytyjczykami, ale także z Sowietami i Amerykanami.
20:02Każdy Niemiec wiedział, że pod względem zasobów ich kraj jest znacznie słabszy.
20:10Potrzebne było jakieś rozwiązanie.
20:13Wybrano racjonalizację.
20:15Wytworzymy więcej, zużywając tyle samo.
20:18W grudniu 1941 Hitler wydał dekret o racjonalizacji.
20:25Wszystko miało być prostsze.
20:28Wojsko nie mogło już żądać najlepszej broni.
20:31Niemcy przeszli na produkcję masową, jak Sowieci i Amerykanie.
20:40Naziści wierzyli w cud technologii i potęgę idei.
20:45Pozbawieni funduszy i handlu, dławieni rasową ideologią, inżynierowie i pracownicy musieli ignorować rzeczywistość i prawa rynku.
20:53Technologiczne i ideowe odrodzenie zapoczątkował Albert Speer w lutym 1942.
21:05Zastąpił Fritza Todda, który zginął w katastrofie lotniczej.
21:08Hitler mówi do Speer'a.
21:15Zastąpiłeś Todda.
21:18Masz moje całkowite poparcie.
21:21Możesz zarządzać wojenną gospodarką, jak chcesz.
21:23Ale Speer nie wie, jak to zrobić.
21:32Prowadza więc w czynny plany Todda.
21:36To oznacza reorganizację niemieckiego przemysłu, tworzenie tzw. komitetów głównych.
21:41Wojskowych zastępują przemysłowcy, którzy zostają włączeni w proces planowania produkcji masowej.
21:54Powstaje Centralne Biuro Planowania.
22:00Także cywilne.
22:04Decydujące o dystrybucji wszystkiego.
22:06Od węgla, żelazo, stal i aluminium.
22:11Celem jest produkcja masowa.
22:21Niemcy zmniejszają różnorodność wytwarzanej broni,
22:25analizują czas i pracę.
22:29Marnotrawstwo jest karane.
22:31Dzięki temu do 1944 Niemcy produkują blisko trzy razy więcej broni,
22:45zużywając jedynie 20 czy 30% więcej surowców i siły roboczej.
22:51Między 1942 i 1944 Niemiecka gospodarka wojenna przechodzi istną produkcyjną rewolucję.
22:58W 1942 władze zamrażają płace.
23:12Wolny rynek znika.
23:13Naziści zwracają się do ludzi jak Ferdynand Porsche,
23:28słynny konstruktor silników, powierzając im budowę nowych czołgów.
23:31Generał Erhard Milch, odpowiadający za racjonalizację w lotnictwie,
23:46zmusza Junkersa, Messerschmitta i Heineckla
23:49do produkcji prostszych, mniej pracochłonnych samolotów.
23:51Między początkiem 1942 i 1943 Milch podwoił miesięczną produkcję samolotów,
24:08nie zwiększając zużycia aluminium.
24:10Jego sekret?
24:11Racjonalizacja i wykorzystanie tysięcy robotników przymusowych.
24:15Pod koniec maja 1943 produkcja broni jest o 120% większa niż w lutym 1942.
24:31Wielki wzrost produkcji zbrojeniowej po 1942, który Albert Schperr nazwał swoim cudem,
24:38wcale nie jest jego zasługą.
24:39Schperr korzystał z wcześniejszych inwestycji długoterminowych
24:43oraz ogromnej mobilizacji pracowników przymusowych.
24:51Kiedy gospodarka wojenna się rozwija,
24:54kiedy ogromna liczba ludzi trafia do wojska,
24:57w przypadku Niemiec aż 17 milionów,
25:01skąd wziąć pracowników?
25:03Kto ma pracować na roli, czy w fabrykach?
25:06Jedynym rozwiązaniem jest praca przymusowa.
25:12W latach 1940-1945 do Niemiec trafiło około 13 milionów robotników przymusowych z innych krajów.
25:19We Francji, Belgii i Danii początkowo bazowano na ochotnikach.
25:34Potem powstał Urząd do Spraw Pracy Przymusowej.
25:42Fritz Zaukel, pełnomocnik do spraw zatrudnienia robotników przymusowych,
25:46odpowiadał za sprowadzanie ich z całej Europy.
25:52Cywilów, jeńców wojennych, Polaków, a potem Rosjan
25:55nakłaniano do pracy na rzecz Rzeszy.
25:58Z własnej woli lub pod przymusem.
26:05Najgorzej traktowano Słowian.
26:07Cywilna administracja terenów okupowanych, głównie w Ukrainie, wysyłała specjalne zespoły werbowników.
26:25Zjawiali się oni we wsiach czy miasteczkach i czasem wysyłali do Niemiec całe grupy wiekowe.
26:33Tego wymagała wojenna gospodarka.
26:35Ale tłumaczy to także radykalizację okupacji.
26:41Naziści wierzyli, że Słowianie są gorsi od Niemców, więc muszą pracować dla Rzeszy.
26:46Jeńcy wojenni, mężczyźni i kobiety z Ukrainy.
26:58Ochotnicy z Włoch, krajów Beneluksu i Francji.
27:04Niemiecki przemysł chłonął wszystkich.
27:06Tak bardzo, że w latach 1944-1945 etniczny obraz głównych niemieckich ośrodków przemysłowych przypominał obecny.
27:18Niemiecka siła robocza była nawet bardziej kosmopolityczna niż dzisiaj.
27:22Kiedy Sauckel dzień i noc czuwał nad werbunkiem i transportem robotników przymusowych,
27:39Heinrich Himmler i SS mordowali milion Żydów,
27:43pozbawiając niemieckie fabryki cennej siły roboczej.
27:45W drugiej połowie 1942 roku w obozach śmierci zabito 2 miliony 400 tysięcy potencjalnych pracowników,
27:53tylko za to, że byli Żydami.
28:01Wymordowanie 6 milionów ludzi, w tym wielu w wieku roboczym, to ogromne marnotrawstwo.
28:09Taka jest prawda i nie ma temu co zaprzeczać.
28:11Ale pytanie brzmi, jaka logika zmusza reżim do takich działań?
28:24Mówimy o Holokauście w jego najczystszej formie, jeśli można tak powiedzieć.
28:29To nie jest Holokaust od kul.
28:32To nie są masowe egzekucje w Europie Wschodniej.
28:35To Treblinka, Chełmno, Sobibór, a potem Auschwitz.
28:39Uprzemysłowione ośrodki śmierci.
28:41W latach 1942-43 zapełniano je ludźmi w przyspieszonym tempie,
28:50żeby zmienić tzw. żywnościowy bilans Polski.
28:54Polska miała przestać zabierać żywność Niemcom,
28:58jak było na początku okupacji,
29:00i zacząć ją dla nich wytwarzać.
29:01Przyczyną były raporty z Rzeszy dotyczące ukraińskich robotników
29:05dosłownie umierających przy maszynach,
29:07bo brakowało dla nich żywności.
29:14Widać wyraźny związek między imperatywami gospodarki wojennej,
29:18pracy przymusowej
29:19i produkcji żywności.
29:21Nasiona śmierci.
29:31Potrzeby gospodarki i ludobójcza obsesja
29:34obracały się wokół kwestii żywności.
29:37Mordowanie Żydów pozwalało wyżywić robotników przymusowych w Rzeszy.
29:42Śmierć stała się silnikiem nazistowskiej gospodarki.
29:45Przemysłowcy widzieli cierpienia robotników przymusowych w swoich fabrykach.
29:58Zarząd Mitteldeutsche Motorenwerke,
30:02producenta silników dla Junkersa i Messerschmitta,
30:05wyraził swoje obawy w raporcie do ministra lotnictwa Rzeszy.
30:15Jeśli zatrudniamy
30:19dwa tysiące Rosjan do prac ziemnych
30:21i z powodu braków w każdym kwartale
30:24tracimy kilkuset,
30:25możemy ich zastąpić.
30:28Ale równie szybkie zastąpienie człowieka
30:30obsługującego specjalistyczny sprzęt
30:32jest niemożliwe.
30:33Praca przymusowa była rozwiązaniem brutalnym,
30:50ale korzystnym dla gospodarki wojennej.
30:53W fabrykach nie istniała granica
30:56między rasową ideologią
30:57i cynicznym zarządzaniem.
30:58Śmierć była elementem
31:06ekonomicznego równania nazistów.
31:15Ale racjonalizacja nie mogła
31:17ocalić III Rzeszy.
31:222 lutego 1943 Sowieci pokonali
31:25Wehrmacht w Stalingradzie.
31:27Alianckie naloty niszczyły
31:32niemieckie miasta i fabryki.
31:40Jeśli przyjrzymy się
31:43ministerstwu Spera,
31:45wiosną 1943,
31:47kiedy alianckie bombowce
31:49niszczyły przemysłowe serce Niemiec,
31:51zagłębie Rury,
31:52na północnym zachodzie kraju,
31:54nie ma wątpliwości,
31:55że sabotowało ono wysiłki
31:56na rzecz zwiększenia
31:58produkcji zbrojeniowej
31:59w 1943.
32:03I wcale się z tym nie kryło.
32:06Raporty są szczere do bólu.
32:08Produkcja nie rosła.
32:11Nie spadała,
32:12ale nie rosła.
32:13A przecież Sper obiecał,
32:14że będzie rosła.
32:15dyktaturę Hitlera charakteryzowały
32:31nieustanne wstrząsy.
32:33W obliczu militarnych porażek,
32:35dezorganizacji i spowolnienia gospodarki
32:37reżim mógł tylko podnieść stawkę.
32:40W 1943 ogłoszono wojnę totalną.
32:44Chcecie wojny totalnej?
32:55Bardziej totalnej i radykalnej
32:58niż wszystko, co możemy sobie wyobrazić?
33:01Wojna musiała trwać,
33:19tak na polach bitew,
33:20jak i w fabrykach.
33:23Za fasadą prowokacyjnego języka
33:25wojny totalnej
33:26Sperr i Himmler
33:27nawiązują sojusz.
33:28Okrucieństwo SS
33:31staje się narzędziem zarządzania.
33:39Sperr miał walczyć
33:43o ostateczne zwycięstwo
33:44bez względu na koszty.
33:47Potrzebował technologicznych obietnic,
33:50wolontarystycznej wizji racjonalizacji
33:52oraz środków przymusu.
33:54Potrzebował możliwości
33:56grożenia Niemcom,
33:56żeby zmusić niemieckie fabryki,
33:58robotników i biznes
34:00do podporządkowania się
34:02wymogom wojny totalnej.
34:08I tu pojawia się
34:09Heinrich Himmler,
34:11który ma ludzi,
34:12informatorów i szpiegów
34:13w każdej niemieckiej fabryce.
34:15Milch powiedział inżynierom
34:24i zarządowi zakładów lotniczych
34:26zniszczcie wszystko,
34:27co stoi Wam na drodze,
34:28pomożemy Wam.
34:35Jeździł po kraju pociągiem
34:36służącym za prowizoryczny sąd
34:38i karał dyrektorów
34:39za brak realizacji planów.
34:41Niemieccy szefowie
34:44nauczyli się wymuszać
34:45produkcję przemocą.
34:50W latach 42-43
34:53krążyła notatka o tym,
34:55jak najlepiej wykorzystać
34:56pracowników przymusowych.
35:01Wspominała o nowej idei
35:03żywienia za osiągnięcia.
35:04Jeśli masz 4500 kalorii,
35:09możesz przydzielić je
35:10trzem robotnikom
35:11po 1500 kalorii.
35:14Będą niedożywieni
35:15i niezdolni do pracy.
35:18Możesz też wprowadzić
35:19rywalizację
35:20i jeśli jeden z tych trzech
35:21pracuje gorzej,
35:23jego rację dostaje
35:24dwójka bardziej wydajnych.
35:27Natomiast jeśli jeden
35:28dostanie 3000 kalorii,
35:30a dwaj pozostali po 750,
35:33przynajmniej jeden
35:34będzie pracował wydajnie.
35:35To nauka.
35:37Niemieccy pracodawcy
35:38i kadra kierownicza
35:39uczyli się
35:39o odżywianiu
35:40i metabolizmie.
35:44Odkrywali,
35:44że nie wystarczy
35:45dawać robotnikom
35:46rzadką zupę
35:47z brukwi i ziemniaków,
35:49że trzeba znaleźć
35:50trochę mięsa
35:50i dostarczyć im białka,
35:52bo inaczej produkcja spadnie.
35:58W dokumentach ludzi
35:59zarządzających
36:00niemieckim przemysłem
36:01widać cyniczny
36:02proces uczenia się,
36:03ukierunkowany
36:04na optymalizację.
36:05Dzień dobry.
36:06Dzień dobry.
36:07Dzień dobry.
36:08Dzień dobry.
36:38Ideologiczne wezwania
36:48do wojny totalnej
36:49i radykalny system
36:50zarządzania Schpera
36:52nie mogły jednak
36:52ukryć gospodarczej
36:53rzeczywistości.
36:56Propaganda mogła pokazywać
36:58czołgi Tygrys,
36:59lepsze i potężniejsze
37:00niż czołgi amerykańskie,
37:02ale statystyczne realia
37:04produkcji przemysłowej
37:05były jednoznaczne.
37:06W 1943
37:13Niemcy wyprodukowali
37:1418300 czołgów,
37:16alianci 54 tysiące.
37:20Amerykanie,
37:21Sowieci i Brytyjczycy
37:22produkowali
37:23cztery razy więcej
37:24samolotów
37:24niż naziści.
37:26Dla Niemców
37:27oznaczało to klęskę.
37:28W latach 1943-1944,
37:50kiedy było już wiadomo,
37:51że Niemcy raczej nie wygrają,
37:53przemysłowcy wspierali reżim,
37:54ale jednocześnie robili plany
37:56na przyszłość.
37:57Szukali sposobów,
37:58żeby ponownie zaistnieć
38:00na międzynarodowym rynku.
38:02Zdarzało się,
38:03że ukrywali swoje maszyny,
38:04żeby wojsko im ich
38:05nie zabierało.
38:06Niemieckie firmy
38:13przesyłają swoją
38:14intelektualną własność
38:15do oddziałów
38:16w Sztokholmie
38:17czy Curychu.
38:22Działają po kryjomu.
38:26Wiedzą, że nie ocalą
38:27swoich fabryk,
38:28ale przynajmniej prześlą
38:30swoje projekty
38:31do biura w Sztokholmie.
38:36Powoli przestają działać
38:37na rzecz wysiłku wojennego,
38:39raczej przygotowują się
38:40do powojennej rzeczywistości.
38:42Po alianckim lądowaniu
38:57w Normandii
38:586 czerwca
38:581944 roku
39:01nazistowskie Niemcy
39:02mimo swoich wysiłków
39:03zaczynają się rozpadać.
39:04Naziści ponownie
39:10szukają ratunków
39:11technologii.
39:15Speer,
39:16doskonały organizator,
39:18skupia się na produkcji
39:19Wunderwaffe,
39:20cudownej broni,
39:22w tym szybszych
39:22i cichszych
39:23elektrycznych ubotów.
39:25Bomb V1
39:27i rakiet V2.
39:29Odrzutowców Messerschmitt
39:30Me 262
39:32oraz ludzkich torped.
39:35Wszystko to miało
39:35dać Niemcom zwycięstwo.
39:42Ale połączenie
39:44idei walecznego
39:44niemieckiego ducha
39:45z wiedzą inżynierów
39:47niewiele daje.
39:49Cudowna broń
39:49jest zbyt droga
39:50i zawodna.
39:51Nie zmienia
39:52losów wojny.
39:59Wojny,
40:00która nadal trwa,
40:01bo umowa Spera
40:02z Himmlerem
40:02i przemysłowcami
40:03sprawia, że
40:04reżim walczy
40:04do samego końca.
40:11I wtedy,
40:13w 1944,
40:14w obliczu
40:15totalnej porażki,
40:17reżim wysyła
40:18więźniów,
40:18obozów koncentracyjnych,
40:20nawet Żydów,
40:21do pracy
40:21w zakładach
40:22zbrojeniowych.
40:27Najsłynniejsze
40:28przez nich to
40:28podziemne fabryki
40:29bomb
40:29V1
40:30i rakiet V2.
40:41Myślę, że logika
40:43tego systemu
40:43opierała się
40:44na dwóch elementach.
40:47Z punktu widzenia
40:48SS liczyło się
40:49unicestwienie
40:50Żydów,
40:50ale Rzesza
40:52potrzebowała rąk
40:53do pracy,
40:54żeby utrzymać
40:54produkcję.
41:00To wszystko
41:00doprowadziło
41:01do powstania
41:02niewydajnych,
41:03całkowicie
41:06irracjonalnych
41:07fabryk
41:07pod górami
41:10Turingii,
41:12gdzie powstawała
41:13broń o zaledwie
41:14symbolicznym znaczeniu
41:15dla wyników wojny
41:16i gdzie umierały
41:19tysiące ludzi.
41:19Finalny etap
41:33ostatecznego
41:34rozwiązania
41:35oraz próby
41:36utrzymania
41:36produkcji
41:37zbrojeniowej
41:37łączą się
41:38w jedno.
41:40Latem
41:401944
41:41między rampą
41:42w Auschwitz
41:42i ministerstwem
41:43Schpera
41:44powstaje
41:44gorąca linia.
41:48Służy
41:48do omawiania
41:49dostaw żydowskiej
41:50siły roboczej
41:51z Węgier
41:51i ilu z tych ludzi
41:53może pracować
41:53w zakładach
41:54zbrojeniowych.
42:01Większość
42:01pracuje
42:02dla Luftwaffe
42:03i przy budowie
42:05bomb V1
42:06i rakiet V2.
42:15Umowa
42:16z SS
42:16dotycząca pracy
42:17więźniów
42:18obozów
42:18koncentracyjnych
42:19zwłaszcza
42:20Żydów
42:20nie dotyczy
42:21pojedynczych ludzi
42:22lecz
42:23przepływu
42:23robotników.
42:25Kiedy jeden
42:26umiera
42:26oczekuje
42:26że
42:27SS
42:27zastąpi
42:28go innym.
42:37Naziści
42:38do samego końca
42:39trzymają się
42:40swojej obsesji
42:41na punkcie
42:41likwidacji
42:42wszystkich
42:42europejskich
42:43Żydów.
42:44teraz
42:49odpowiadają
42:50za to
42:50niemieckie
42:50fabryki
42:51mordując
42:51ich
42:52poprzez
42:52pracę.
42:55Pod wodzą
42:55Spera
42:56śmierć
42:56staje się
42:57kolejną
42:57zmienną
42:58którą
42:58produkcja
42:59musi
42:59brać
42:59pod uwagę.
43:05Powoli
43:06pojawia się
43:07fundamentalne
43:07pytanie
43:08o los
43:08Niemiec
43:08po wojnie.
43:09Zostaje
43:12podjęta
43:13decyzja
43:13o przeznaczeniu
43:14wszystkich
43:14surowców
43:15chemicznych
43:15do produkcji
43:16amunicji.
43:21Dla Niemiec
43:21to katastrofa
43:22bo oznacza
43:23to brak
43:23nawozów.
43:26Od
43:26lata
43:2645
43:27w Niemczech
43:28trwa rok
43:29rolnictwa
43:29bez
43:30nawozów
43:30sztucznych.
43:33Naziści
43:33wiedzą
43:34że potem
43:34żywności
43:35zabraknie.
43:35Te decyzje
43:41podjęło
43:41ministerstwo
43:42Spera
43:42porównując
43:43zyski
43:43z kontynuacji
43:44wojny
43:44z zyskami
43:45z produkcji
43:46żywności.
43:55Ostatecznymi
43:56ofiarami
43:56nazizmu
43:57są sami
43:57Niemcy.
44:02W grudniu
44:031944
44:05Goebbels
44:06namawia
44:06robotników
44:07do pracy
44:08w fabrykach
44:08bez prądu.
44:14Przez ponad
44:1512 lat
44:16wysiłki
44:16na rzecz
44:17wojny
44:17finansowano
44:18na kredyt.
44:19Wielki
44:20kredyt
44:20najpierw
44:21ukryty
44:21za wekslami
44:22mefo
44:22potem
44:23spłacany
44:23grabieżą
44:24i konfiskatami
44:25napędzany
44:26drukowaniem
44:26gotówki
44:27która mogła
44:28tylko leżeć
44:28na kontach.
44:33Do tego marszu
44:37na oślep
44:38reżim
44:38wciągnął
44:39wszystkich
44:40przemysłowców,
44:41inżynierów,
44:41manedżerów
44:42i księgowych.
44:468 maja
44:471945
44:48roku
44:49Niemcy
44:50kapitulują.
44:50Narodowy socjalizm
45:04nie wymyślił
45:05niczego nowego.
45:07Antysemityzm,
45:08eugenika,
45:09rasizm,
45:09kolonializm
45:10i praca
45:11przymusowa
45:11istniały
45:12w Europie
45:13od wieków.
45:15Naziści
45:15tylko je
45:16zradykalizowali.
45:17Reżim Hitlera
45:22stworzył
45:22gospodarkę
45:23opartą
45:23na grabieży,
45:24kradzieży
45:24i śmierci.
45:37W okupowanych
45:39Niemczech
45:40setki miliardów
45:41Reichsmarek,
45:42który wydrukowali
45:42naziści,
45:43trafia na rynek,
45:44zalewając częściowo
45:45wolną gospodarkę.
45:47Inflacja
45:52szybuje.
46:01Niemcy
46:02wiedzą,
46:03że lepiej
46:04jest wydać
46:04fortunę
46:05na żywność
46:05z czarnego
46:06rynku
46:06niż trzymać
46:07gotówkę,
46:08która jutro
46:08straci wartość.
46:17Prawdziwą walutą
46:18było coś innego,
46:20chociażby papierosy.
46:23Prawdziwe,
46:24bo Niemcy
46:24mieli też
46:25podróbkę
46:25tytoniu,
46:26bo one pełniły
46:27rolę pieniądza,
46:29bo chenek chleba
46:30kosztował
46:3020 papierosów.
46:32Do Rift 1945
46:43prawdziwą niemiecką
46:45walutą
46:45były papierosy.
46:46Trudno się
46:50z tym pogodzić,
46:53ale nie ma
46:53wątpliwości,
46:54że dzięki brutalnej
46:55akumulacji kapitału
46:56naziści
46:57zwiększyli
46:57możliwości
46:58produkcyjne
46:58niemieckiej
46:59gospodarki.
47:01Jeśli spojrzymy
47:04na szacunkowy
47:05kapitał,
47:09maszyny
47:10i fabryki
47:11na terenach
47:12przed 1938
47:13niemieckich,
47:15które potem
47:16stały się
47:17na przykład
47:17polskie,
47:20okaże się,
47:21że 10 lat
47:22później,
47:23w 1948,
47:27mimo reparacji
47:28i nalotów,
47:31dostępny tam
47:33kapitał
47:33był większy
47:34niż na początku
47:34wojny.
47:39Wielkie zakłady
47:40chemiczne,
47:41które Niemcy
47:42i naziści
47:42zbudowali
47:43na Śląsku,
47:45poza zasięgiem
47:46alianckiego
47:47lotnictwa,
47:49po wojnie
47:49trafiły w ręce
47:50nowego państwa
47:51polskiego.
47:53Ich częścią
47:54było Auschwitz.
47:59Tamtejsza
48:00fabryka
48:00syntetycznej gumy
48:01działa do dziś
48:02i należy
48:03do największych
48:04w Europie.
48:14Industrialny kapitalizm
48:15dostosował się
48:16do nazizmu.
48:17Zintegrował
48:18ludobójczą obsesję
48:19reżimu
48:19z własnymi środkami
48:20produkcji.
48:22Przetrwał naloty
48:23i jak Feniks
48:24odrodził się ponownie,
48:26robiąc to,
48:27co umie najlepiej.
48:28Produkcja musi trwać
48:29bez względu
48:30na wszystko.
48:34Wersja polska
48:36a junopolska.
48:37Tekst
48:37Marcin Skrobosz.
48:38Czytał
48:39Marcel Borowiec.
48:40Klikako
48:41mac touchy.
48:41Klik вопросы
48:42bears
48:44.:
48:45Klik прочcha.
48:46Klik
48:48klik
48:48ku
48:49jak
48:51ch
48:52KONIEC
Recommended
46:28
|
Up next
45:02
1:12:51
41:06
1:29:45
47:57
46:29
44:26
44:39
36:05
53:02
39:50