- 22.06.2025
Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00İNTRO
00:30Efendim merhabalar güzel bir İstanbul gününden bir İstanbul sabahından hepinize merhabalar.
00:55Nasıl ama cıvıl cıvıl değil mi? Yani İstanbul'un tarihi yarımadası İstanbul'un binlerce yıllık geçmişe sahip olan pek çok medeniyete ve imparatorluklara ve devletlere başkentlik yapan İstanbul'un tarihi yarımadasında bulunmaktayız.
01:13Yeditepe'li İstanbul'un bir numaralı Agustus tepesindeyiz.
01:17Burası Agustus meydanı ve Beyaz TV ekranlarında her hafta sonu evlerinizi süsleyen geçmişe yürüyen adam programında.
01:27Bu hafta size daha önce birkaç bölüm anlattığımız gibi Sultanahmet bölgesini Ayasofya meydanını ve hipodrom ya da Roma İmparatorluğu'nun başkenti olan
01:41Yani Batı Roma'nın başkenti olan Roma'daki Septimus Severus'un yaptırmış olduğu Sirkus Maximus'un bir benzeri olarak Septimus Severus'un oğlu Anatolia Karakalla tarafından yapılan hipodrom meydanındayız.
01:59Neler söylüyorum Batı Roma diyorum Septimus Severus diyorum.
02:02Ama bulunduğumuz yer İstanbul 30 metre ilerim Sultanahmet Camii bu kadar güzel bir yer.
02:10Bu bir tekrar program değildir.
02:12Bu bir yeni bölümdür ve bu yeni bölümde size Sultanahmet bölgesinde daha önceki programlarda göstermediğim fotoğrafları göstermek arzu ediyorum.
02:24Ve bu serinin yaklaşık olarak 4 bölüm olmasını planladık ve 4 bölüm üzerinden gideceğiz.
02:32Ara ara bu meydana geleceğiz ve farklı fotoğraflar üzerinden size tarih anlatımı yapacağız.
02:39Fakat bugün Dikili Taş'tan Topkapı Sarayı'nın önünde bulunan Soğukçeşme Sokağı'na kadar bir yürüyüş planladık.
02:49Efendim Beyaz TV ekranları geçmişe yürüyen adam hafta sonu evlerinize misafir olma vesilemiz Arkam'da M.Ö. 1900'lerde yapılmış.
03:04Tutmosis zamanında yapılmış.
03:06390 yılında Roma İmparatoru 1. Teodosius tarafından getirilmiş.
03:12Aslında 30 metre uzunluğunda fakat gemiye sığmadığı için 5 metresi kesilmiş.
03:1825 metresi buraya dikilmiş olan Dikili Taş size merhaba diyor.
03:25Efendim Beyaz TV geçmişe yürüyen adam programı başladı.
03:31135 sene öncesine gidelim hep birlikte muhteşem bir mazi insan ömrünün bir buçuk katı diyelim.
03:5280 yıldan hesap edecek olursak eğer Sultanahmet meydanındayız.
03:56Arkamızda zaten şu an sizde görüntü olarak veriliyor ki aslında Marmara Üniversitesi binası olarak kullanılan
04:04fakat Abdülhamit Han döneminde ticaret ve ziraat bakanlık binası olarak yapılan
04:12binanın sağ tarafı ticaret bakanlığı, binanın sol tarafı ziraat bakanlığı.
04:18Mehmet Akif Ersoy ziraat bakanlığında müfettiş olarak çalışırken milli mücadele yıllarında
04:25Burdur vekili olarak Ankara'ya doğru gider.
04:29Arkamdaki sizin şu an detay olarak gördüğünüz bu binanın ana hatlarıyla hikayesi bu.
04:35Fakat gelelim mi şimdi konumuza?
04:37Müthiş bir görüntü.
04:38Roma İmparatoru Konstantin.
04:40Maksimus Konstantin değil.
04:42Normal sıradan Konstantin.
04:44Roma İmparatoru Konstantin zamanında 10. yüzyılda 960 yılında
04:51Hipodromun bittiği yeri göstermek için.
04:54Hipodrom bir dikdörtgen gibidir.
04:57Kısa olan yerlerine spendom adı verilir.
05:00Bu spendomlar ovalimsidir.
05:03Dikdörtgen ve ovalimsi.
05:05İşte bu ovalimsi olan spendomun kıvrımlarını vermek için buraya atla yarış edenlerin
05:14Bak bu hipodromun sonu dönmen lazım mesajını vermek için bunu yapmışlar.
05:21Müthiş bir görüntü.
05:23M.S. 1204 tarihinde Roma İmparatorluğunu Avrupa'daki Latinler Enrucus Dandolo önderliğinde işgal ettiler.
05:331261 yılları arasında 56 yıl süren bu işgalde İstanbul'daki bütün metaller,
05:42tunçular, bronzlar, altınlar, mücevherler her şey çalındı.
05:46Aslında bu görmüş olduğunuz obeliskin ya da dikili taşın etrafında pirinç bir levha vardı.
05:54Onu altın zannetti İtalyanlar söktüler, erittiler.
06:00Bugün bize kala kala çivi izleri kaldı.
06:04Hatıra olarak İstanbul'a hediye olarak.
06:071890 yılındaki fotoğraf.
06:10Müthiş bir fotoğraf.
06:12Bu fotoğrafa baktığımızda taşın bugünkü gibi çok sağlıklı durduğu görünmüyor.
06:18Bir sürü yerinde problem var, kırıklıklar var, yenilmişlikler var.
06:23Osmanlı Devleti Roma'dan almış olduğu bu tarihi eserlere sahip çıktı.
06:30Yıkmaya çalışmadı, korudu, ihya etti.
06:34Türkiye Cumhuriyeti de, Osmanlı'nın bir devamı olan Türkiye Cumhuriyeti de Osmanlı gibi devam etti.
06:42Ve restorasyon yaptı.
06:44Son restorasyon bundan bir 5-6 sene önce yapıldı.
06:49Bugün muhteşem görünüyor.
06:51Ama günümüzden 135 sene önce gerçekten içler acısı bir durumu varmış.
06:58Yıkılmaya yakın bir pozisyonda duruyormuş.
07:02Arka tarafta detay olarak başka fotoğraflarda bol miktarda görebileceğimiz bir bina var.
07:09Türk İslam Eserleri Müzesi ya da Pargalı İbrahim Paşa Sarayı hikayesini diğer fotoğraflara saklayalım.
07:19Çünkü çok fazla göreceğiz.
07:21Bir saray, bir mehterhane, bir kadınlar sarayı ve en sonunda bir hapishane.
07:27Sonra da müze.
07:29Başına çok şey geldi, onu konuşacağız.
07:32135 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
07:39Herhangi bir fotoğraf göstermeksizin doğrudan doğruya arkamda görmüş olduğunuz sütundan,
08:01Dikiltaş'tan ya da Obelik'ten bahsetmek istiyorum.
08:04İnanılmaz bir hikayesi var.
08:07Tutmosis zamanında Mısır'da yapılmış İskenderiye bölgesinden 390 yılında Roma İmparatoru 1. Teodosius.
08:16O aralar Doğu Roma, Batı Roma diye bir ayrım yok.
08:20Yalnızca Roma İmparatoru 1. Teodosius Mısır'ı aldıktan sonra Mısır'dan bir eser,
08:29kılıç hakkı diyelim mi buna, bir şey getirmek istemiş.
08:32Mesela Osmanlı Padişahları fethettikleri yerlerden kütüphane kitaplarını getirirken,
08:40Romalılar heykelleri ve sütunları getiriyorlarmış.
08:44Gemiye bindirecekler.
08:45Fakat Roma İmparatorluğunda en büyük gemi 25 metre uzunluğunda.
08:51Bu taş ise 30 metre uzunluğunda.
08:5630 metrelik bir taş 25 metrelik bir gemiye bindirilirse,
09:015 metrelik arka taraftaki ön tarafta kaptan köşkü olduğu için aşamazlar.
09:075 metrelik arka taraftaki çıkma dengesini bozar geminin.
09:13Bu yüzden 5 metrelik olan kısmını kesmişler.
09:1730 metre düşmüş 25 metreye.
09:21Bu yüzden yazıların harflerin ortasından kesik olduğunu görürüz.
09:2830 günlük bir gemi yolculuğu.
09:30İskenderiye Limanı'ndan, Akdeniz'den, Kıbrıs açıklarından, Ege'den, Adalar Denizi'nden,
09:38Çanakkale Boğazı, Marmara, İstanbul Boğazı'na gelir ve Haliç'te Eminönü'ne indirilir.
09:442 ay boyunca orada toprakta, yerde bekletilir.
09:49Ardından çeke çeke, yük hayvanlarına, çektirile çektirile buraya getirilir.
09:57Derler ki, 30 günde İskenderiye'den Eminönü'ne geldi, 42 günde Eminönü'nden buraya getirildi.
10:06Bu sefer bunu havaya doğru kaldırmak gerekiyor.
10:10Altına toprak koya koya kalaslarla yükselte yükselte dikilmiş.
10:15Peki diken adam kim?
10:17O günlerde İstanbul Valisi Ganiyaz adı verilen bir insan.
10:22Yani taşı havaya diken Ganiyaz.
10:2740 sene sonra bir darbe olmuş.
10:29İstanbul Valiliğini Proklo adı verilen birisi almış.
10:3440 yıl sonra Proklo, aslında ben dikilmek istemiyordum.
10:39Fakat Tanrı'nın emri, Yüce Kralım Teodosius'un uğraşı ve Ganiyaz'ın,
10:47Valim Ganiyaz'ın çabalarıyla dikildim diye bir kitabe yazılır.
10:51Siz şu an görüyorsunuz ki, orada Ganiyaz yazmıyor, orada Proklo yazıyor ve üstelik kazınmışlığı da çok belli.
11:02Proklo, Ganiyaz'ın adını kazıdı, oradan sildi ve kendi adını Proklo olarak yazdı.
11:11Silinmişlik, kazınmışlık hala var.
11:14Şimdi isterseniz, haydi gelin, kameraman kardeşim Murat, tripoddan kamerayı alacak, omzunu alacak ve sütuna doğru yavaş yavaş gideceğiz.
11:26Orada benim size anlatmam gereken bir sürü detay var.
11:30Ben gidiyorum, haydi buyurun sizi de bekliyorum.
11:32Görüldüğü üzere o 30 metrelik taşın 5 metresinin kesilmesi sonucunda 25 metreye indirildiğinde lütfen böyle gelin, bakın, alfabenin, harflerin yarısı kesilmiş durumda.
11:50Az evvel anlattığım gibi 5 satırlı kitabenin sonunda ikinci kelime olarak Proklo yazar ama kazınmıştır ama silinmiştir.
12:01Halbuki orada Ganiyaz yazması gerekiyordu.
12:05Proklo yazıyor.
12:07Taşın konulduğu kaideye bakacak olursak, kaide de bir sürü insan.
12:13Ne anlatıyor bize burada?
12:15Roman İmparatoru 1. Theodosius tam ortada.
12:18Sarayın, Palladium Magnum sarayının balkonunda ve imparator penceresinden bakıyor.
12:25Sağında solunda iki tane çocuk.
12:27Bu çocuklardan birinin adı Honorius, birinin adı Arkadius.
12:32Honorius 17 yaşında.
12:34İlerleyen zamanlarda Batı Roma İmparatoru olacak.
12:38Arkadius 14 yaşında.
12:40İlerleyen zamanlarda Doğu Roma İmparatoru olacak.
12:431. Theodosius'un elinde simite benzeyen bir çelenk var.
12:46Zira şu an hipodrom olarak kullanılan bu meydandaki at yarışlarını seyrediyor.
12:51Birinci olanın başına o zafer çelengini koyacak ve onu kutsayacak, ona madalyalar verecek.
12:59Etrafında ise Romalı senatörler, Romalı milletvekilleri bulunmakta.
13:05Aşağıda ise bakacak olursak, Palladium Magnum sarayının hemen altında ise tribünler.
13:12Ve o tribünlerde herhangi insanlar, ama bu insanlar muhtemelen maviler.
13:17Zira Roma İmparatorluğunda halk ikiye ayrılıyor.
13:21Maviler ve yeşiller.
13:23Maviler mermer koltukları oturur.
13:25Yeşiller fakirdir, halktır.
13:27Tuğla'ya otururlar.
13:28Kralın altında tribünlerde mermer koltuklar vardı.
13:34Peki o tribünler nerede?
13:36Hemen gösteriyorum.
13:37Bakın nerede?
13:39O tribünlerin olduğu yerde şu an Sultanahmet Camisi var.
13:43Bu caminin arka tarafı Palladium Magnum sarayı.
13:48Ön tarafı tribünler.
13:50Ve tribünde asil insanlar, maviler, zenginler oturmakta.
13:55Peki neyi seyrediyorlar?
13:57Burada bulunan yarışmaları, at yarışlarını seyrediyorlar.
14:02Ve Roma İmparatorlu Theodosius sarayın balkonundan seyrederken,
14:06oğulları Arkadius ve Honorius onları görüyor.
14:11Bir kere demiştim ya yine söyleyeyim.
14:14Bakın beş satırlı kitabenin son satırında Proglo yazıyor.
14:20Halbuki orada Ganiyaz yazması gerekiyordu.
14:24Bin beş yüz yıllık bir sahtekarlık.
14:26Maalesef bugün hala varlığını devam ettirmekte.
14:30Aslında tapu, kadastro, İslami bir kavramdır.
14:50Hazreti Ömer zamanında tapu denilen belgeler,
14:54İslam medeniyetlerinde yayılmaya başlandı.
14:56Türk kültüründe ise ilk defa tapu dediğimiz evrak, belge,
15:02kağıt ya da başka bir şey üzerinde belge,
15:05Uygurlar zamanında ortaya çıktı.
15:08Bin yedi yüz yetmiş dört tarihinde vefat eden 3. Mustafa döneminde,
15:13Osmanlı Devleti'ndeki tüm mal mülkün, tüm evrakın ama
15:17binaların, evlerin falan değil,
15:19yani devlet dairelerinin, kurumlarının tapuları,
15:22defteri hakani nezareti olarak bir bina içinde toplanma kararı verildi.
15:28Ve bir defteri hakani binası yapıldı.
15:31Bu bina değil, ön taraftaki bina değil,
15:34arka taraftaki koyu gri olan bina,
15:373. Mustafa zamanında,
15:40tapu ve kadastro müdürlüğü,
15:42ama o zamanlar bakanlık nezareti olarak yapıldı.
15:46O günkü adı,
15:47defteri hakani nezareti.
15:50Ardından ilerleyen zamanlarda,
15:52Abdülhamid Han döneminde,
15:543. Mustafa'nın yapmış olduğu,
15:57defteri hakani nezareti yetmeyince,
16:00Sultan Abdülhamid Han döneminde,
16:02Mimar Mehmet Vedat Tek'e,
16:05ön taraftaki bina yaptırıldı.
16:08Mimar Vedat Tek ön taraf,
16:093. Mustafa dönemi arka taraf.
16:12Burada bir hikaye var.
16:13Fatih Sultan Mehmet Han bir ferman buyurdu.
16:16Ve dedi ki,
16:18envantere ait bütün arşivler,
16:20bütün depolar,
16:22akşam namazında kilitlenir,
16:24sabah namazında açılır.
16:26Akşamleyin,
16:27akşam namazından sonra,
16:29depoların mühürlerini kırmak,
16:31depoların kilitlerini açmak,
16:34yasaktır dedi.
16:351770'li yıllarda,
16:373. Mustafa,
16:39Topkapı Sarayı'nda,
16:40divanda,
16:42paşalarla konuşurken,
16:44bir binanın tapusu,
16:46bir bölgenin tapusu,
16:49söz konusu oldu.
16:50O tapunun bir parçası buradaydı.
16:53Bir görevli gönderdiler divandan.
16:56Git dediler,
16:56o evrakı al gel.
16:58Geldiler,
16:59o zaman bu sarı bina,
17:00bu beyaza yakın,
17:02sarı bina yok,
17:03burası var.
17:04İçeriye girdiler,
17:05ve dediler ki,
17:07içerideki müdüre,
17:09bize,
17:11padişah emir verdi.
17:12Burada bir evrak var,
17:13o evrakı almamız gerekiyor,
17:16dediler.
17:18Müdür elini böyle yaptı.
17:20Durun helali,
17:21buraya giremezsiniz.
17:23Bir dakika,
17:24bizi padişah gönderdi,
17:26biz divandan geliyoruz.
17:27En küçüğü bakanların olduğu yerden geliyoruz.
17:30Sen kimsin de giremezsin diyorsun.
17:32Dedi ki,
17:34müdürü,
17:35bana,
17:36buraya,
17:37akşam namazından sonra,
17:39kimseyi alma,
17:40yasak diyen,
17:41padişah,
17:42senin padişahından daha büyük,
17:44dedi.
17:45Bu haberi aldılar,
17:46aynen götürdüler.
17:48Üçüncü Mustafa'ya.
17:49Üçüncü Mustafa'ya dediler ki,
17:50senden daha büyük bir padişah varmış,
17:53o izin vermiyormuş,
17:54dediler.
17:55Ve hemen alelacele bir mahkeme,
17:57ve idamı kararlaştırıldı.
18:00Emre-i tahsizlikten idam edildi.
18:03Tem'de,
18:03tam binanın kapısının önünde.
18:06Müdürün adı Server dedeydi.
18:09Server dede.
18:10İstanbulluların çok sevmiş olduğu bu Server dedenin,
18:14kellesi gitti.
18:15Ve halk arasında,
18:17bir laf yayıldı.
18:18Server dede,
18:20ser verdi,
18:21ama sır vermedi.
18:23Serrini verdi,
18:25sırrını vermedi,
18:26dediler.
18:27Defter-i Hakkani Nezareti
18:29ve Server dede,
18:32burada,
18:32Sultanahmet Meydanı'nda,
18:34sizleri beklemektedir.
18:36Bu programı seyrettikten sonra,
18:38bu program bittikten sonra,
18:40aile efradınızı da toplanın,
18:43buraya gelin,
18:44tam burada durun,
18:45ve bu binaya bakarak,
18:47bu dediklerimi hatırlayın.
18:49Efendim,
18:49buralar sizleri bekliyor.
19:04Sizi öyle bir fotoğraf göstereceğim ki,
19:07inanılmaz.
19:09Tam 165 yıllık bir fotoğraf.
19:13Takvimler 1860'ı göstermekte.
19:16Belki de Türkiye'de,
19:17belki de Devlet-i Ali Osman'da çekilen,
19:21ilk fotoğraflardan biri,
19:231860'lar.
19:25Kim bilir,
19:26belki Abdülmecit Han tahta,
19:28belki onun kardeşi,
19:30Abdülaziz Han tahta.
19:321860'lar diye kayıtlı.
19:34Yani günümüzden,
19:36165 yıl önce.
19:39O kadar eski bir fotoğraf ki,
19:41benim solumda,
19:43ama sizin sağınızda bulunan,
19:45Alman çeşmesi,
19:46tarihi Alman çeşmesi,
19:48Hipodrom meydanına en son,
19:51eklemlenmiş olan,
19:54Alman çeşmesi yok.
19:56Çünkü bu çeşmenin yapılışı,
19:591898,
20:011901,
20:023 yılda yapılmış ve buraya konulmuş.
20:063 yıl,
20:061901 yılından,
20:08yaklaşık 40 küsur sene önce,
20:11bu fotoğraf çekildiği için,
20:13bakın şimdi,
20:15sevgili dostlar,
20:16ben,
20:16o fotoğrafta,
20:18ben yürümeye başladım.
20:20O fotoğrafta,
20:21sizin şu an,
20:22görmüş olduğunuz fotoğrafta,
20:25arazi,
20:26tarla,
20:27toprak gibi görülen yer,
20:29bitti.
20:30Ben artık,
20:31daha gidemiyorum,
20:32ama,
20:33fotoğrafa bakacak olursak,
20:35buradan içeriye girilebilir.
20:36O kadar tarihi bir eser ki,
20:40Alman çeşmesinin,
20:41olmadığı dönemleri,
20:43şu an size gösteriyoruz.
20:461600,
20:479,
20:481617 yılları arasında,
20:501. Ahmet tarafından yapılan,
20:53caminin minareleri gözüküyor.
20:56Altında ise,
20:57kubbe kubbe,
20:58göz göz,
21:00gördük değil mi?
21:01Kubbeleri,
21:02o ne?
21:021617 yılında bitirilen,
21:06bu caminin,
21:07Sedefkar Mehmet Ağa tarafından,
21:09bitirilen,
21:10bu caminin,
21:11vakıf hayratı,
21:13ve en sonunda ise,
21:15Sultan 1. Ahmet Türbesi'nin,
21:17meşruta kısmı.
21:191860'lar,
21:202025'ler,
21:23bugün yer çok düzgün,
21:25ve taş,
21:26o gün yer toprak,
21:28bomboş,
21:29olarak durulmakta.
21:30Sıra sıra dizilmiş,
21:32kubbeler,
21:33bugün hala var.
21:34Ahşap evler,
21:35bugün hala var.
21:37Caminin minareleri,
21:39bugün hala var.
21:40Tek fark,
21:41o fotoğrafla,
21:43bugünkü görüntü arasındaki,
21:45tek fark,
21:46o güne göre,
21:47bugün daha yeşil.
21:49Bundan başka bir şey yok.
21:50Başka bir fark ise,
21:52biz bugün baktığımızda,
21:53Alman çeşmesini görüyoruz,
21:55ama o gün,
21:57o fotoğrafın çekildiği gün,
21:58kameraman kardeşim,
22:00Murat'ın durmuş olduğu yerden,
22:02bakan biri,
22:03yalnızca,
22:05camiyi,
22:06ve bomboş bir araziyi görüyor.
22:09Zira,
22:09çeşmenin yapılmasına,
22:11henüz daha,
22:1240 yıla,
22:13yakın bir süre var.
22:151860,
22:172025,
22:19üzerinden,
22:20165 yıl geçmiş,
22:23ve iki fotoğraf,
22:24aynı açıdan çekilen,
22:26iki farklı fotoğraf,
22:27şu an karşınızda.
22:44Az evvelki fotoğrafa yakın bir tarih,
22:47ve İstanbul meraklılarının,
22:50İstanbul'u çok sevenlerin,
22:51İstanbul seyyahlarının,
22:53İstanbul rehberlerinin,
22:55bunu çoğaltabilirim,
22:57muhtemelen pek bilmedikleri bir fotoğraf,
23:00muhtemelen çok fazla fark etmedikleri bir detayı göstermek istiyoruz.
23:04Takvimler 1868'i göstermekte,
23:09müthiş bir tarih dilimlendirmesi,
23:11157 yıl önce,
23:13157 sene önce,
23:16Ayasofya camiyi,
23:18şu an sizin,
23:19ekranda gördüğünüz gibi görünüyordu.
23:22157 yıl önce,
23:24Ayasofya caminin önünde bir millet bahçesi var,
23:28bir park ve bahçe var,
23:29157 yıl önce,
23:31adı da millet bahçesi,
23:33şimdi millet bahçesi,
23:35157 yıl biraz oturmuyor.
23:37Zira bu şehirde,
23:39ilk defa millet bahçesini,
23:41ilk defa halkın gelebileceği,
23:43halkın ailecek oturabilecekleri farkları,
23:471912 yılında,
23:49İstanbul Belediye Başkanı,
23:51Operatör Doktor,
23:53Cemil Topul bu tarafından yapıldı.
23:551912 yılından,
23:5860 küsur sene önce,
24:011868 yılında,
24:03burada,
24:04şu an insan kalabalığını gördüğümüz yerde,
24:08bir millet bahçesi var.
24:10Ve Ayasofya camiyi,
24:12tertemiz görünüyor.
24:14Bugün boyaya muhtaç,
24:16bugün restorasyona muhtaç.
24:19Bakarsak,
24:19arka tarafında,
24:21kepçenin,
24:23kepçe uzantısının da,
24:24arkasında,
24:26bir minare eksik.
24:27Aslında,
24:28Ayasofya camiyi,
24:304 minareli bir cami,
24:324 ayrı,
24:33farklı zaman dilimlendirmesinde,
24:35yapılan,
24:36cami.
24:36Fakat,
24:37birisi bugün yok.
24:39Neden yok?
24:40Deprem güçlendirme çalışmaları,
24:42kapsamında,
24:44bilinçli bir biçimde yıkıldı,
24:46ve tekrar yapıldı.
24:48Şu an,
24:48bir kepçe görüyorsunuz.
24:50Bu kepçe,
24:51Ayasofya camini köklü,
24:54sil baştan,
24:55en baştan,
24:56restora etmek için,
24:58Vakıflar Genel Müdürlüğümüzün,
25:00Türkiye Cumhuriyeti'nin,
25:02Allah devletimize zeval vermesin,
25:05devletimizin kurumlarından biri olan,
25:08Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün,
25:11Genel Müdür Yardımcısı,
25:12Hayrullah Ağabey önderliğinde,
25:14buradan,
25:15Ayasofya'yı ihya etmeye çalışan,
25:18Hayrullah Ağabey'e de selamlar,
25:20görev onun görevi,
25:22Hayrullah Ağabey'in önderliğinde bir ekip,
25:25Ayasofya Camii Şerif'ini,
25:28restora etmeye çalışıyor.
25:30Boyasından,
25:31mermer tadilatına kadar,
25:33her şey yapılıyor.
25:34Bu yüzden,
25:35arka tarafta bir minare,
25:37yalnızca demir iskeleti var,
25:40ama minaresi yok.
25:41Neden?
25:42Çünkü yapılıyor efendim.
25:45Haydi gelin,
25:45az evvel konuştuğumuz tarihe gidelim.
25:48takvimler 1868,
25:52üzerinden 157 yıl geçmiş,
25:56millet bahçesi varmış,
25:59şu an millet bahçesinin önünden,
26:03tramvay geçiyor,
26:05millet bahçesinin içinden,
26:06tramvay geçiyor,
26:08millet bahçesinin içinde,
26:10insanlar yürüyor,
26:12millet bahçesi artık yok.
26:13Zira ilerleyen zaman dilimlerinde,
26:171868 tarihinde,
26:19millet bahçesi olan buralarda,
26:21gece kondular oldu.
26:23Bahçeyi,
26:231900'lü yılların başlarında,
26:261800'lerin sonlarında,
26:28Abdülhamit Han döneminde,
26:30şu bahçeyi,
26:32bu bölgeyi,
26:34gece kondular sardı.
26:35Bu gece konduğum muhitleri,
26:38bu bölgeyi çirkinleştirdi.
26:41Bu bölge artık özgür ve bakir,
26:43halini kaybetti.
26:45Ardından onlar da yıkıldı,
26:48Cemil Topuzluğu yıktı,
26:51ve tekrar eski haline,
26:54meydan haline,
26:55geri döndürdü.
26:561868-2025,
27:00üstünden geçen 157 yıl,
27:03aynı açı,
27:04aynı fotoğraf,
27:06karşınızda.
27:07Dostlar,
27:23haydi gelin hep beraber,
27:25100 yılımızın başına,
27:27yani 21. 100 yıl değil,
27:2820. 100 yılın başına gelelim.
27:31Takvimler tam 1900.
27:33Yani günümüzden,
27:35125 sene önce,
27:37Ayasofya Camii'nin kapısında başlayan,
27:41millet bahçesinin,
27:43bana göre sağda ama size göre,
27:46fotoğrafa göre,
27:47solda görülen bir ağaçlık,
27:49bariyerlerle,
27:50bir çitle kapatılmış olan,
27:52bir ağaçlık alan var.
27:55Bugün o ağaçlık alanda,
27:56ne çok şey var.
27:58Ne çok şey.
27:59O ağaçlık alan,
28:00işte az evvelki fotoğrafta,
28:03size anlattığım,
28:04millet bahçesi.
28:05Millet bahçesinin,
28:07devamı buraya kadar geliyor.
28:101860'lı yıllarda,
28:12var olan millet bahçesi,
28:151900'lerin başında bozuldu,
28:18ve buralar,
28:18gece kondu muhitleri oldu.
28:21Ardından,
28:211912'de,
28:23Cemil Topuzlu tarafından,
28:25bu gece kondular yıkıldı,
28:27ve bir meydan yapıldı.
28:28henüz 1912 yılı daha gelmemiş.
28:33Takvimler 1900,
28:351898,
28:371901 yılları arasında,
28:40Alman çeşmesinin yapıldığını,
28:42biliyoruz ya,
28:43demek ki,
28:44bu fotoğraf çekildiğinde,
28:46henüz Alman çeşmesi bitmemiş.
28:49Muhtemelen,
28:50dış kaplama bitti,
28:53içerisi bitti.
28:54sadece,
28:56mozaikler ve resimlerle,
28:58türkuaz mavisi,
29:00Prusya mavisi üzerine,
29:03Alman kraliyet,
29:05figürüyle,
29:06yeşil üzerine,
29:07Abdülhamid Han turasının,
29:09konulması,
29:11henüz bitmemiş olsa gerek,
29:13çünkü hali hazırda,
29:15Alman çeşmesi inşaatta,
29:17heyhat,
29:191901 yılında biten,
29:22124 yıllık çeşmeyi görüyorsunuz.
29:25Size iki fotoğraf gösterdim.
29:28O fotoğraflarda,
29:29Alman çeşmesi falan yok.
29:32Oralar bomboş arazi.
29:34Şimdiki fotoğrafta ise,
29:36o çeşme var,
29:37fakat çeşme inşaatta,
29:40henüz içindeki mozaikler bitmemiş.
29:42Bana göre sağ,
29:44ama size göre sol,
29:46çitlerle kaplı olan yer,
29:48millet bahçesi.
29:50Bana göre sol,
29:51ama size göre sağ olan yer ise,
29:54hipodrom.
29:55Ve toprak saha olarak,
29:58toprak saha görüntüsüyle,
30:00hipodromu,
30:01günümüzden 125 sene önce de görmeniz,
30:05çok mümkündür.
30:06Sevgili dostlar,
30:08bu programı ilki var.
30:10İlki var da,
30:11160 sene öncesini,
30:14150 sene öncesini,
30:16şu an olduğu gibi,
30:17125 yıl öncesini,
30:20sizlere,
30:21bugünle harmanlayıp,
30:23karşınıza koyabiliyoruz.
30:25Bu program,
30:25iyi ki var.
30:26Alman çeşmesi,
30:28arka tarafında,
30:29restorasyonda bir minare.
30:31Ama fotoğrafta,
30:32tam olarak çeşmenin arkasında,
30:35iki adet minare görülmekte.
30:37Bugün de,
30:38Murat iyi yakaladı açıyı,
30:40birinin külahı,
30:42birinin yarısından çoğu görünüyor.
30:44Olması gerekiyor.
30:46Ama yok.
30:47Çünkü deprem güçlendirme çalışması kapsamında,
30:50zayıf olan minare,
30:51bilinçli bir biçimde,
30:53vakıflar genel müdürlüğü tarafından yıkıldı.
30:57Yerine şu an gördüğünüz gibi,
30:59inşaatı bulunmaktadır.
31:00Alman çeşmesi,
31:02Sultanahmet Camii,
31:04Hipodrom Meydanı,
31:06olmayan,
31:07benim sağım,
31:08sizin solunuzda olmayan,
31:10millet bahçesi,
31:11125 yıllara.
31:13Takvimler 1900,
31:15takvimler 2025.
31:17Aradan geçen,
31:18125 yıl farkla,
31:19iki fotoğraf,
31:21şu an karşınızda.
31:22Bir önceki fotoğraftan,
31:395 yıl öne geliyoruz.
31:41O zaman takvimler 1900'dü.
31:44Şimdi takvim 1905.
31:47Aradan 5 yıl geçti.
31:49Arkamda tarihi eser olarak,
31:50sergilenen,
31:53Alman çeşmesi,
31:544 yaşında,
31:55çiçeği burnunda,
31:57tazecik,
31:57iki devletin,
31:59birbiriyle olan anlaşmasını gösteren,
32:02bir çeşme.
32:03İnanmayın.
32:04Ya vallahi inanmayın.
32:05Klasik Alman kurnazlığı.
32:07Efendim neymiş?
32:09Türk-Alman kardeşliğini,
32:10burnen kelimesi geçiyor.
32:12Türk-Alman kardeşliği,
32:13Türk-Alman arkadaşlığı,
32:15dostluğunu gösteren bir çeşmeymiş.
32:18Neymiş?
32:192. Wilhelm,
32:19Osmanlı'ya olan hayranlığından dolayı,
32:22bu çeşmeyi yapmış.
32:23Yalan,
32:24zinhar yalan.
32:25Zira bu çeşmenin yapılış sebebi,
32:282. Wilhelm,
32:291890 ile 1900 arasında,
32:3210 yılda,
32:333 defa geldi Türkiye'ye,
32:35ve 3 defa,
32:35Abdülhamit Han'la görüştü.
32:37Peki neyin derdinde?
32:39Neyi konuşuyor?
32:40Tabii ki o yıllarda,
32:42dünyanın hiper projesi olan,
32:45mega proje olan,
32:47Hicaz-Şam demiryolu,
32:49İstanbul'u Mekke,
32:50Medine'ye bağlayan,
32:51Mezopotamya'yı,
32:52Anadolu'ya,
32:53Anadolu'yu,
32:53İstanbul'a bağlayan,
32:54o büyük demiryolu ihalesini,
32:58Almanlara verdirmek için,
33:00geliyor.
33:01Sonunda başardı.
33:03Sonunda ihaleyi aldı.
33:05Sonunda bu proje,
33:06bir Alman projesi oldu.
33:08Çekti gitti,
33:09ve bir daha gelmedi.
33:10Yani bu Türk-Alman kardeşliği falan değil,
33:14Almanların Türkleri kandırma projesidir.
33:17Takvimler 1901.
33:19Ama fotoğraftaki takvim,
33:211905.
33:22Ne güzel görünüyor.
33:24Arkada minareler var.
33:26Bana göre sağda,
33:28size göre solda,
33:29ufacık bir minare arkada.
33:31Detay olarak,
33:32bu fotoğrafı sabitlerken,
33:34bizim mihenk noktamız oydu.
33:37Burada olmayan,
33:38fotoğrafta olan ne var?
33:39İkinci minare.
33:40Şu an restorasyonda olan minare,
33:43120 sene önce,
33:45gayet normal bir minareymiş.
33:47Ve önünde,
33:48çok katlı bir bina bulunuyormuş.
33:51Bugün o çok katlı,
33:52bina yok.
33:53Onun yerinde,
33:54iki katlı binalar bulunmakta.
33:57Demek ki,
33:57dört katlı,
33:58üç katlı binalar yıkılmış,
34:01yerine iki kata indirilmiş.
34:03Bu yüzden,
34:04ortada bir açıklık görmekteyiz.
34:06Sevgili dostlar,
34:07Alman çeşmesi,
34:091617 yılında yapılan,
34:11Sultan Ahmet,
34:13camisi,
34:14külliyesi,
34:14ve onun vakfını,
34:16kira gelirleriyle,
34:18camiyi çeviren,
34:20dükkanlar,
34:21bugün de hala var.
34:23O fotoğrafta da,
34:25120 sene önceki,
34:27fotoğrafta da,
34:28aynen gözükmektedir.
34:30İyi ki,
34:31fotoğraflar var.
34:32Fotoğraflardan ziyade,
34:34iyi ki,
34:35bu program var,
34:36değil mi?
34:37sanki size,
34:39tercümanlık yapıyorum,
34:41size dil oluyorum.
34:43İyi ki,
34:43bu program var.
34:44İyi ki,
34:45Beyaz TV var.
34:46İyi ki,
34:46Beyaz TV'de bu program yapılıyor.
34:49Geçmişe yürüyen adam yapılıyor ki,
34:51sizler,
34:522025 ile,
34:53160 yılı,
34:54120 yılı,
34:56yan yana görebiliyorsunuz.
34:57Efendim,
34:58takvimler,
34:591905,
35:01ve takvimler,
35:022025,
35:04üzerinden geçen,
35:05koskocaman,
35:06120 yıl.
35:08Aynı açıdan çekilen,
35:10iki fotoğraf,
35:11şu an karşınızda.
35:31Bu kadar güzel ve bu kadar hızlı,
35:34zamanın geçmesinin sebebi,
35:37elbette biz değiliz.
35:39Elbette,
35:39görmüş olduğunuz görseller,
35:41ve elbette,
35:43Yeditepe'de İstanbul'un,
35:44bir numaralı,
35:45hiyerarşik tepesi,
35:47Agustus Tepesi'nin,
35:49ta kendisi.
35:50Ayasofyalar,
35:51Sultanahmet Camileri,
35:53külliyeler,
35:54hanlar,
35:54hamamlar,
35:55çeşmeler,
35:56bu bölge,
35:57tam 8 bin yıldır.
35:58Kayıtlı tarihe göre,
36:00tam 8 bin yıldır var,
36:02ve 8 bin yıldır,
36:04devletlerin,
36:05hiyerarşik olarak,
36:06monarşizm merkezlerini,
36:08ifade etmektedir.
36:09Bizantiyum devleti var,
36:11Megaralı,
36:11Bizas'ın kurmuş olduğu,
36:13ardından,
36:14Septimus Severus'tan sonra,
36:16Roma İmparatorluğu'nun,
36:17bir ili var.
36:18Ardından,
36:1911 Mayıs 330'dan sonra,
36:22Roma İmparatorluğu'nun,
36:23iki başkentinden biri,
36:24yani Konstantinopolyo tarihi var.
36:28Ardından,
36:281453 İstanbul Payetat,
36:32Dersadet,
36:33Asitane,
36:34İstanbul,
36:35İstanbul gibi isimleriyle,
36:37başkentlik var.
36:39Ardından,
36:391918-1923 yıllarında,
36:43işgal var.
36:45Ardından,
36:45başkentin Ankara'ya,
36:47taşınmasıyla beraber,
36:49Cumhuriyet döneminin,
36:50kültür ve sanat,
36:53merkezi olmak var.
36:54Efendim,
36:55eğer bir güzellik varsa,
36:57o güzellik bizden değil,
36:59o güzellik görmüş olduğumuz,
37:01tarihtendir.
37:02Gözümüzü çevirdiğimizde,
37:04görebileceğimiz,
37:05en yeni eser,
37:081617 yılında yapılan,
37:10Sultan 1. Ahmet Camisi'dir.
37:12O da tam,
37:13407,
37:15yaşında bulunmaktadır.
37:17Amerika'nın,
37:18kuruluş tarihi,
37:19250 yıllıksa,
37:20400 yıl,
37:22devasa bir rakam,
37:23kaldı ki,
37:24arkamızda,
37:24koskoca,
37:26efsane,
37:27Ayasofya'yı,
37:28Camii'nin şerifi var.
37:30532,
37:3137 yıllarında,
37:33Roma İmparatoru,
37:34Jüsnüyanus devrinde,
37:36mimarlar,
37:37İzodoros ve,
37:38Antemios tarafından yapılan,
37:40kocaman bir eser.
37:42Öyle ki,
37:44bu eser yapıldığında,
37:46Allah Resulü,
37:48Peygamber Efendimizin doğmasına,
37:50henüz 40 sene var.
37:53Yapıldı,
37:5440 yıllık bir,
37:55ibadethane olarak,
37:57kullanılırken,
37:58Allah Resulü,
37:59Peygamber Efendimiz,
38:00dünyaya teşrif ettiler.
38:0220 Nisan,
38:03571 tarihinde.
38:05Burası,
38:06böylesine,
38:07köklü bir medeniyete sahip.
38:09Efendim,
38:10Beyaz TV ekranlarında,
38:12Geçmişe Yürüyen Adam programıyla,
38:15sizlere hitap etmekten,
38:17bildiklerimizi sizlere anlatmaktan,
38:20çok büyük zevk alıyoruz.
38:21Evlerinizde misafir olmak,
38:23bizim için ekstra,
38:25ayrıca bir gurur kaynağıdır.
38:27Bu program bittikten sonra,
38:29ne olur?
38:30Kahvaltı yaptıktan sonra yani,
38:32atlayın araçlarınıza,
38:34veya toplu taşıma araçlarına,
38:36buraya gelin.
38:37Fotoğraflarla anlatmaya çalıştığımız,
38:40binlerce yıllık bu tarihi,
38:42kendi gözlerinizle,
38:44objektif bir halde görün.
38:46Bizler,
38:47bu bölgelerin,
38:48sizlerin evinize ulaştırılmasında,
38:52posta görevi görelim.
38:54Maharet burası,
38:56ve maharet sizin gözleriniz.
38:58Bizler yalnızca aracıyız.
39:00Ne olur Beyaz TV'de kalın,
39:02ne olur geçmişe yürüyenin adam programında kalın,
39:06ne olur bizde kalın.
39:08Bu haftada,
39:09bize ayrılan sürenin,
39:11sonuna geldik.
39:12Allah,
39:12ruhsat ve fırsat verirse,
39:15haftaya yine bu bölgede,
39:17yine bu coğrafyadan,
39:19sizlere hitap etmekten şeref duyacağız.
39:21Lütfen bizi evlerinize kabul edin.
39:24Bu haftalık bu kadar.
39:26Allah'a emanet olun.
Önerilen
41:11
|
Sıradaki
40:57
37:13
43:33
44:57
44:40
46:22
37:30
46:39
46:11
45:39
42:33
40:39
41:57
42:43
37:36
41:03
43:56
35:19
38:34
44:10
33:47
39:33
34:32
41:44