Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00MÜZİK
00:30Efendim merhabalar, nasıl geçti ama zaman, nasıl geçti?
00:52Biri diyor ki bir duvar yazısında çok hoşuma gitmişti.
00:55Zeki Müren yanılıyor olamaz, elbet bir gün buluşacağız.
01:00İşte o buluşacağımız elbet bir gün bugündü.
01:05Ve sizlerle birlikte tekrar yüz yüzü olmanın, göz göze olmanın ve tarih konuşmanın hazını yaşıyoruz.
01:14Efendim Beyaz TV ekranlarında hafta sonu klasiği olan Geçmişe Yürüyen Adam programına hoş geldiniz.
01:23Bugün sizlerle birkaç haftadır devam ettiğimiz bir serinin devam videolarını, devam programlarını çekeceğiz.
01:32Arkamda Ayşe Gülbahar Hatun'un haftalar önce hikayesini anlatmış olduğum hamamı görüyorsunuz.
01:40Burayı anlatmayacağım.
01:41Bu hamamla artık işimiz yok.
01:43Zira bu hamamın her şeyini anlattık.
01:45İkinci Beyazıt'ın 1500-1505 yılları arasında Beyazıt meydanına ya da Roma İmparatorluğu zamanındaki adıyla
01:54Teodosius meydanına yapmış olduğu külliyeye bir hediye, bir hizmet olarak eşine bir katkı sağlamak için
02:03Kendi bütçesinden Yavuz Sultan Selim Han'ın annesi Ayşe Gülbahar Hatun tarafından yapılan hamam.
02:121718 tarihinde Pasarof Çantlaşması ile başlayan Lale Devri'ni 1730'da bitiren Patrona Halil
02:22bütün darbe planlarını burada gerçekleştirdi.
02:26Ve bizler size buradan merhaba diyoruz.
02:29Arkamda ise Muhteşem Kuş Evi ile yukarıda kubbesine bakan Muhteşem Kuş Evi ile beraber
02:37Es Seyyid Sadri Esbak Hasan Paşa Medresesi ve döndüğümüzde caddenin arkasında ve karşısında
02:46Hasan Paşa Hanı, Simkeş Hanı'nın hemen yanında bulunan Hasan Paşa Hanı'nı ve daha neleri, neleri konuşacağız.
02:55İlk fotoğraf nasıl güzel değil mi? Bakımlı, hoş, şık, bayrağımızın süslediği güzel bir yapı.
03:04Sanki hiç bozulmamış gibi değil mi?
03:0610 sene önce burası darmadağınık, burası beter haldeydi.
03:12İlk fotoğraf buranın 1930'lu yıllardaki haliyle başlayacağız.
03:18İlki düzeltmişler diyeceğiz efendim.
03:21Beyaz TV, geçmişe yürüyen adam programı ile karşınızdayız.
03:27İlk fotoğraf Hasan Paşa konar.
03:30Sizinle birlikte 18. yüzyıla doğru yavaş yavaş ama dik merdivenlerle ama yavaş yavaş burayı böyle hızlı çıkıp konuşacak nefes bende yok maalesef.
03:52Yavaş yavaş size 18. yüzyılın ortalarına doğru Sultan 3. Ahmet'ten sonra Sultan 1. Mahmutlar döneminde sadrazamlık yapan Peygamber Efendimizin de aynı zamanda Hazreti Hüseyin Efendimiz'den torunu olduğu için
04:10Seyyid lakabıyla anılan Hasan Paşa'nın yapmış olduğu han, konak diye geçiyor ama han ve o hanın 1930'lu yıllardaki fotoğrafını göstereceğim.
04:23Her ne kadar bu fotoğrafta yani şu an görmüş olduğunuz fotoğrafta burası için 30'lar deniyorsa da çok olası değil.
04:33Bence 40'lar. Çünkü 30'lu yıllarda bu kadar böyle modern arabalar yoktu.
04:40Bence bu benim fikrim 30'lu yıllar diye kataloglandırmada 30'lar denmiş.
04:45Bence 40'lara ait bir fotoğraf.
04:47Yani nereden bakarsanız bakın 80-90 yıllık bir fotoğrafla karşı karşıyayız.
04:54Bu tramvayın çıkartmış olduğu titreşim yıllardır, 10 yıllardır, 50 yıllardır.
05:01Osmanlı zamanında burada tramvay vardı. Bu binaların temelini acaba sarsıyor mu? Yalnızca merak ediyorum.
05:07Simkeşhane-i amire vardı. Eğer bir şeyde bir kelimenin sonunda hümayun kelimesi varsa devlet demektir.
05:14Amire varsa saray demektir. Simkeşhane-i amire yani sarayın simkeş ne diyelim?
05:22Gümüşle yapılırsa telkari, altınla yapılırsa simkeş oluyor.
05:27Simkeşhane-i amire, Roma İmparatorluğu zamanında darpane olarak kullanılan bu yapı Osmanlı zamanında simkeşhane olarak kullanıldı.
05:37Hasan Paşa bu simkeşhaneyi biraz genişletti, biraz büyüttü.
05:421910'lu yıllara gelindiğinde gerek bakımsızlıktan gerek 1894 yılında İstanbul'u yerle bir eden,
05:50Kıyamet-i suğuranın suğurası diye anlatılan ne demek o?
05:55Bir kere suğura küçük demek. Asgari kelimesi oradan geliyor.
05:59Kıyamet-i suğura küçük kıyamet.
06:021509 tarihinde 2. Beyazad devrinde 45 gün İstanbul'u sallayan büyük bir deprem oldu.
06:08İşte o küçük kıyamet. Bu ise kıyamet-i suğuranın küçük kıyametin suğurası.
06:15Küçüğü. Öyle bir salladı ki her yer yıkıldı. Kapalı çarşı yıkıldı, buralar yıkıldı.
06:19Abdülhamit Han döneminde bütün İstanbul'u yerle bir eden o büyük depremde burası da yıkıldı.
06:26Görmüş olduğunuz fotoğraf 1894 tarihinde yıkılan ama yapılamayan,
06:34maddi imkanslılıklardan dolayı yapılmayan simkeşhane-i amire binası
06:39ve onun hemen yanında bir ne diyelim meşruta binası olarak simkeşhaneye eklemlenmiş
06:46Es Seyyid Hasan Paşa Sadrı Espak, eski sadrazamlardan Hasan Paşa Konağı'nı görüyorsunuz.
06:551930'lar deniyor. Öyleyse 90 yıl.
06:58Bana göre 40'lar. Eğer öyleyse 80 küsur yıllık bir fotoğraf.
07:04Şurada otobüsler geçiyor.
07:05Bakın bugün artık otobüsler falan yok. Trafiğe kapalı bir cadde.
07:10İki şeridi kapatmışlar ve tramvaylar geliyor gidiyor.
07:14Daha düne kadar burası trafiğe açıktı.
07:16Şimdi tamamen yayalaştırıldı.
07:18Çok da güzel bir şey yapıldı.
07:20Sultanahmet'ten başlayıp Aksaray'a kadar giden bir yayalaştırma projesi kapsamında burası yayalaştırıldı.
07:27Ben 90'lı yıllarda, 2000'li yıllarda buradan otobüse binen biriyim.
07:33Gençliğim ve orta yaşlılığım burada otobüse binmekle geçti.
07:37Şu an artık otobüs yok.
07:39Fotoğrafta 30'lar ya da 40'lar bilmiyorum.
07:43Fotoğrafta bir otobüs var.
07:45Bir belediye otobüsü.
07:46Şurada yanında o yıllara modasına uygun otobüsler var.
07:5280 yıl mı 90 yıl mı bilmiyoruz.
07:5430'lar mı 40'lar mı bilmiyoruz.
07:56Tek bildiğimiz en az 85 yıllık bir fotoğrafla karşı karşıyayız.
08:0285 yıllara ile aynı açıdan çekilen iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
08:081745 tarihinde Hasan Paşa'nın, Sadrazam Hasan Paşa'nın, Sultan 1. Mahmud dönemi sadrazamlarına,
08:31Hasan Paşa'nın birinci fotoğrafta genel görüntüsünü göstermiş olduğum Hasan Paşa hanının hemen yan tarafını görüyorsunuz.
08:401940'lı yıllarda tam olarak fotoğrafta gördüğünüz gibiydi.
08:46Bakmayın bugün böyle güzel göründüğüne.
08:48Buralar çok ciddi anlamda restorasyon geçirdikten sonra biz buraları bu halde gördük.
08:54Hatta bir şey anlatmak için buraya geldik.
08:58Burası 90'lı yıllarda benim gençliğim zamanlarında Orhan Kemal Halk Kütüphanesi'ne kitap okumaya ve ders çalışmaya geldiğim zamanlar
09:06şu an sizin gördüğünüz gibiydi tıpkı sizin gördüğünüz gibi günleri ben gördüm.
09:13Daha dün yapıldı.
09:145-10 sene önce restorasyona başladı ve bitirildi.
09:18Aslında buranın biz açısını bozduk.
09:21Önce onu söyleyeyim.
09:22Açıyı bozduk.
09:23Neden?
09:24Çünkü buranın altı boş sevgili dostlar.
09:30O yüzden ara veriyoruz.
09:31Her zaman tramvaylar yanımından geçerken durmuyoruz, susmuyoruz.
09:34Farkındasınız.
09:36Tramvay geçiyor, ben yanında duruyorum ve konuşuyorum.
09:40O kadar ses yapmıyor.
09:42Neden?
09:42Çünkü altı dolu.
09:45Şu an bulunmuş olduğumuz yerin altı boş.
09:48Çok iddialı bir şey söyledim.
09:49Doğru mu?
09:50Doğru.
09:51380'li yıllarda İmparator Hristos Tamos tarafından yapılan burada bir su barajı var.
09:58Bekleme barajı.
09:58Bu baraj şu binaların arkasındaki bir pasajın, yıldız pasajı adı verilen Star Han.
10:09Star Han.
10:10Evet, tam adı o.
10:11Star Han'ın altından bir yol var.
10:13O yoldan 1700 yıllık bir hamama yol gidiyor.
10:17Ben girdim.
10:18Ben girdim.
10:19Sizlerle beraber inşallah.
10:21Oraya gireceğiz.
10:22Bakın şimdi, oradan bu otellerin arkasındaki hanın, daha doğru, evet Star Han'ın altından gelen yollarla, bakın biz nereye geldik?
10:35Patrona Halil Hamamına geldik.
10:37Patrona Halil Hamamına doğru giden bir sarnıç yolu var.
10:42Ben o yolu yürüdüm.
10:44Buraların altından geçerken her tramvay geçtiğinde yukarıdan aşağı doğru toprakların döküldüğünü gözümle gördüm.
10:51Sizlere onları göstereceğim.
10:54Bu yüzden burada, yanımızdan bir tramvay geçtiğinde altı boş olduğu için çok ses yapıyor ve susmak zorunda kalıyoruz.
11:03Peki, size gösterdiğim fotoğrafın, 1930'lu yılları çekilen bu fotoğrafın aslında orijinal yeri burası değil.
11:14Zaten bozuldu, farkındasınız, görüntü bozuldu.
11:17Neden bozuldu?
11:18Çünkü hemen yanında büyük tabeleler vardı, büyük pankartlar.
11:23Restorasyonun önüne, bakın sese, alttan geliyor.
11:28Altı boş olduğu için titreşim yaparak geliyor.
11:32Diğer yerlerdeki gibi dolu değil.
11:34Sizinle birlikte, Allah izin verirse, bu aşağıya ineceğiz.
11:38Ve aşağıdan Patrona Halil Hamamına doğru giden yolu göreceğiz hep beraber.
11:43Bu yankının sebebini anlayacaksınız sevgili dostlar.
11:48Görüntü bozuldu.
11:49Çünkü önünü kapatan bir branda olduğu için buraya geldik ve buradan sizlere bunu anlatmak istiyoruz.
11:55Restorasyon daha çok yeni.
11:57Biraz böyle gelirsek, Fikret kardeşimle birlikte, aslında restorasyon olmadan önce ne kadar kaldığını görebilirseniz.
12:05Şimdi şuraya bakarsanız, tam uca taşlar yeni.
12:13Şuraya bakarsanız, taşlar eski.
12:17Yani yeni taş ve eski taşa bakacak olursak, aslında binanın tamamına yakını, daha sonra yapıldığını,
12:25restorasyon geçirdiğini, aslında binadan geriye kalan, sadece bakın şurası,
12:30şu an göstermiş olduğum yer, sadece orijinal görüntü olduğunu anlayacaksınız ki,
12:37zaten 30'lu yıllar diye size anlatmış olduğum o görüntü, şu an önünüzde bulunan fotoğraf,
12:44bu yüzden bu kadar harabe, bu kadar dağınık.
12:48Bunlar yeni yapıldı.
12:5030'lu yıllarda, buradan geçiyor olmanıza gerek yok.
12:542000'lerin başında da bu yoldan yürüyor olsaydınız,
12:59bu Hasan Paşa Hanı'nın fotoğrafta görüldüğü gibi harap ve yıkık olduğu anları görecektiniz.
13:062010'lu yılların ortalarında burası restorasyon alındı ve yeni bitirildi.
13:12Zaten yeni olduğu çok belli.
13:15Efendim, aslında fotoğrafın orijinali biraz daha geriden çekilmesi gerekiyordu.
13:21Brandalar bozduğu için buraya geldik.
13:23Şimdi sizi o orijinal görüntünün olduğu yerden hitap ederek diyorum ki,
13:2995 yıl arayla, 95 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
13:381955'e gidelim mi?
13:55Hep birlikte 70 yıl öncesine gidelim.
13:571975, Ordu Caddesi bana göre solda, size göre sağda.
14:03İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bana göre sağda ama size göre solda bir takım oteller var.
14:10O otellerin olduğu yerde bir zamanlar Büyük Reşit Paşa diye bir okul bulunmaktaydı.
14:16O okulun yerinde şimdi büyük oteller bulunmaktadır.
14:20Bakın az evvelki ses gibi alttan ses gelmiyor.
14:25Daha tok, titreşim olmaksızın ses geliyor ve biz kesmiyoruz.
14:30Orada bir sarmış var, orada bir yol var diye kesmek durumunda kaldık.
14:36Burada rahatız.
14:361955 günümüzden 70 sene önce sağ tarafta İstanbul Edebiyat Fakültesi'nin bir dönemler su ürünleri fakültesi olarak kullanılan
14:47ama şu anda üniversitenin memurin kısımlarını kapsayan bir binanın 7-8 penceresi görünüyor.
14:56Nerede?
14:57Bana göre solda ama size göre sağda.
14:59Sağ tarafta eğer ağaçlar olmasa 70 sene önceki fotoğrafta ağaçlar yokmuş.
15:05Bütün binalar boylu boyunca görünüyormuş.
15:09Şimdi ağaçlar var.
15:10Bu yüzden ağaçlar olduğu için fotoğrafta görüldüğü gibi bir bina bile onu göremiyoruz.
15:16Tabii ki tramvay yok.
15:181930'lu yıllarda, 1940'larda, 50'lerde burada tramvay yok.
15:23Buranın tramvayı Osmanlı Devleti dönemine ait bir tramvay.
15:27Cumhuriyetten sonra tramvay yolunun üstüne asfalt dökülmüş ve araba otobüs yolu yapılmış.
15:34O yüzden 1955 yılındaki fotoğrafta, yani 55 diye gösterdiğimiz bu fotoğrafta otobüsler var, arabalar var ve cadde bulunmaktadır.
15:491955, 6-7 Eylül olaylarıyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin çok ciddi anlamda provokatif bir eylemle,
15:58sanki Selanik'te bulunan Atatürk'ün evi bombalanmış, Yunanlılar tarafından bombalanmış haberi verilerek,
16:07İstanbul Ekspres adı verilen bir gazetede haberi yapılarak, burada bir takım provokatif hadiseler yapıldı.
16:15Halbuki Selanik'e gidenler bilirler ki, defalarca gitmiş biri olarak söylüyorum,
16:21Selanik'e gidenler bilirler ki, Atatürk'ün evinin bombalanma ihtimali yok.
16:26Atatürk'ün evi Türkiye Cumhuriyeti konsolosluğunun bahçesinde bombalanamaz, bombalanması için konsolosluğu aşmak gerekiyor.
16:38Ama o bahane edildi ve İstanbul'daki bütün Rum ve Ermeniler çok rahatsız edildi.
16:43Öyle ki Türk futbolunun babası olan Lefter, Büyükada'daki evi bile, Lefter'in evi bile mahvedildi, yağmalandı.
16:54Çok acı günlerdi.
16:56Bu fotoğraf, yani sizin şu an 1955 diye gösterdiğimiz, şu an ekranda bulunan fotoğraf, acı bir fotoğraf.
17:06Eylül olaylarını daha görmemiş olan bir fotoğraf.
17:091955'in 6-7 Eylül günlerinde, Türkiye Cumhuriyeti çok ciddi anlamda bunalımlı günler yaşayacak.
17:19Allah öyle günler göstermesin bu devlete, bu millete.
17:24Efendim, 1955, hangi ay bilmiyoruz.
17:30Ama muhtemelen Eylül'den sonraki aylardan biridir.
17:35Solumuzda fakülte, benim solumda, sizin sağınızda.
17:39Fakülte, sağımızda ise, sizin solunuzda, eskiden ancak detay fotoğraflarda görülebilir ki,
17:47Beyazıt, Büyük Reşit Paşa İlki Öğretim Okulu vardı.
17:52Onun olduğu yerde, şu an koca koca oteller bulunmaktadır.
17:561955, 2025, aradan geçen tam 70 yıl bir insan ömrü ne değişmiş diye soracak olursanız,
18:08sağlı sollu binalarda pek değişen bir şey yok.
18:11Ama caddenin ana yapısı ve genel yapısı çok köklü olarak değiştirildi.
18:16Hangisi güzel?
18:18Bana sorarsanız, şu hali daha güzel.
18:21Yani 2000'li yıllarda, 2010'lu yıllarda burada caddeler vardı.
18:26Nasıldı 2010'lu yılla?
18:282020'de nasıldı?
18:30Şurası tramvay yoluydu.
18:33Şuraya kadar caddeydi.
18:35Zaten belli.
18:38Şuraya kadar caddeydi.
18:39Buradan sonra ise, insanların yürüme, kaldırım yoluydu.
18:45Burada caddeler vardı, arabalar gidiyor, geliyordu.
18:49Neyse ki bunlar kaldırıldı ve yayalaştırıldı.
18:53Güzel bir şey, iyi olmuş şehirleşmek anlamında.
18:56Döneyim tam olarak nerede olduğumuzu görelim.
18:59360 derece dönüyorum.
19:01Ama ne zaman?
19:02Tramvay geçtikten sonra, sayılı saniyeler sonra,
19:06sağımda oteller bulunmakta.
19:08Ama sizin sorunuza.
19:10Döndük, su ürünleri fakültesi, edebiyat fakültesi.
19:16Yine döndük, programın başlangıcını yapmış olduğumuz patronu Halil Hamam'ı.
19:23Yine döndük, Hasan Paşa Han'ı ve süpürgeciler Han'ı.
19:27Yine döndüğümüzde, zaten gelmiş olduğumuz noktaya,
19:31yani otellerden sonra aynı yere gelmiş bulunmaktayız efendim.
19:351955, hatta şöyle geçerek orada bu fotoğrafı sunmak istiyorum.
19:421955, 2025, aradan geçen 70 yıl,
19:49aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
19:531947 yılına ait bir fotoğrafla,
20:11yani günümüzden 78 sene önceye ait bir fotoğrafla karşı karşıyayız.
20:17fotoğrafın orijinal çekim yerini bulduk.
20:22Oradan çektik.
20:23Fakat biz size daha da yaklaşmak ve eseri boylu boyunca
20:28şuradan, en aşağıdan,
20:33şuraya kadar ne kadar büyük bir yapı olduğunu göstermek için,
20:38şuraya kadar bir yapı olduğunu görün diye buraya geldik.
20:42Laleli ile Vezdeciler semtini birbirine bağlayan bir fakültedir burası.
20:48Zeynep Sultan Konağı'dır.
20:51Şimdi fotoğrafın çekildiği yere doğru,
20:54Kurultay Sokağı'na doğru gidiyoruz.
20:57Fotoğrafta görmüş olduğunuz amca,
21:00şapkalı amca tam olarak size şuradan,
21:04şu caddenin olduğu yerden bakıyordu.
21:07Biz şimdi yerimizi almak için bu amcanın bulunduğu yere,
21:12şapkalı ve fotoğrafın çekildiği yerdeki amcanın bulunduğu yere doğru gidiyoruz.
21:19Orası burası, Kurultay Sokak.
21:22Zaten fotoğraf kataloglandırmasında Kurultay Sokağı yazıyor.
21:27Bana göre solda bir boşluk var.
21:30Bir boşluk ve duvar, bahçe duvarı.
21:33O bahçe duvarının olduğu yerde şu an binalar.
21:36Ardından güzel bir 1930'lu yıllara ait bir yapı.
21:41Oraya doğru da gidiyoruz ve şu an tam karşımızda.
21:45Şimdi tam olarak açı burada.
21:48Ben dönüyorum, Fikret kardeşim yerini alıyor
21:51ve o abinin bulunduğu yer tam olarak burası.
21:56Aslında o şapkalı amcanın bulunduğu yer,
21:59şuralar bir yerler.
22:00Fakat fotoğrafın çekildiği yer,
22:03sizin şu an tam olarak gördüğünüz yer.
22:061945, İkinci Dünya Savaşı'nın bittiği tarih.
22:101947, savaştan iki sene sonra.
22:14Yani bütün dünya artık rahata kavuşmuş,
22:17yaralarını sarmak üzere.
22:19Allah'a şükürler olsun ki,
22:20bu bir İsmet İnönü başarısıdır.
22:23İsmet İnönü'nün ismi anıldığında şart düşenler olur.
22:28Ama bu bir başarıdır.
22:31İsmet İnönü bu ülkeyi savaşa sokmadı.
22:35Savaşa sokmayarak hiçbir evladı babasız bırakmadı.
22:39Bu yüzden bu topraklarda herhangi bir savaş olmadı.
22:431947 yılında,
22:45savaştan iki sene sonra,
22:47Kurultay Sokağı'nda,
22:49tabii o aralar,
22:50burada şu an her yer otel ve her yer dükkan.
22:55Ama o zamanlar her yer apartman.
22:57Ben 74 doğumluyum.
23:00Buraların 80'li yıllarını hatırlarım.
23:02Ben buralıyım,
23:03Fatihliyim.
23:04Ben buraları hatırlarım.
23:05Buralar evdi, apartmandı.
23:07Zaten binalara bakacak olursak,
23:10öyle hiç de otel veya iş hanı gibi durmuyor.
23:13Hepsi apartmandan bozma.
23:15Dolayısıyla,
23:16Kurultay Sokak 1947,
23:18Şapkalı amca orada bize bakıyor.
23:21Şapkalı amcanın olduğu tarihler,
23:24öyle iş hanılarının ve ticaretin buralara yansıdığı zamanlar değil.
23:28O vakitler,
23:30buralarda evler, apartmanlar, haneler, konaklar, insanlar,
23:34yaşamaktalar.
23:35Tam arkamda,
23:36fotoğrafın tam önünde yani,
23:38fotoğrafın konu aldığı bina ise,
23:41hayatta en hakiki mürşit ilimdir yazısıyla birlikte karşımızda duran bina ise,
23:48İstanbul Edebiyat Fakültesi'nin,
23:50Fen Fakültesi kısmı.
23:52Zira,
23:53binanın,
23:55bana göre sol,
23:55size göre sağ tarafı Edebiyat Fakültesi,
23:59bana göre sağ,
24:00size göre soldaki bölümü Fen Fakültesi.
24:03Nereden?
24:04bakacak olursanız olun.
24:05Fatih Sultan Mehmet Han döneminde,
24:08aslında burası saraydı.
24:10Sarayı Atik adı verilen,
24:12Topkapı Sarayı yapıldıktan sonra da,
24:15eski saray olarak anılan,
24:18ve kadınların gönderildiği saray,
24:21Abdülaziz Han döneminde,
24:23genelkurmay başkanlık binası olarak kullanıldı.
24:27Seraskerat binası buradaydı.
24:29Mesela 11 Haziran 1913 Salı günü,
24:32Mahmut Şevket Paşa,
24:34bu binaya girerken,
24:36çift taraftan atılan mermilerle,
24:38vefat etti.
24:39Burası siyasi cinayetlere de,
24:42sahne oldu.
24:431933 tarihinden sonra,
24:45Atatürk'ün emriyle,
24:47burası Darül Fünun oldu.
24:49Yani fakülte oldu.
24:50Ama şu an görmüş olduğumuz yapının,
24:53arka tarafı,
24:54aslında ve esasında,
24:56Zeynep Sultan konağıydı.
24:58Zeynep Sultan kim?
25:00Cevap,
25:02Mısır Hidivi,
25:03Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın torunu.
25:06Kocası kim?
25:07Yusuf Kamil Paşa.
25:09Bunlar evlenirler.
25:10Zeynep Sultan çok zengindir.
25:12Yusuf Kamil Paşa çok zengindir.
25:15İki zengin,
25:16çok çok çok zengin bir hayat yaşarlar.
25:19Ama bir problem çocukları yoktur.
25:21Bu malı mülkü bırakacakları bir evlatları olmadığı için,
25:25bütün mallarını,
25:26mülklerini,
25:27hastaneler ve okullar yapmışlardır.
25:30Mesela Üsküdar'la Kadıköy arasındaki,
25:33Zeynep Sultan konağı,
25:35sonraki zamanlarda Zeynep Kamil,
25:38kadın doğum hastanesi olmuştur.
25:39Yani arkamda görmüş olduğunuz binanın sahibi,
25:43Zeynep Sultan'la,
25:44o hastanenin sahibi,
25:46Zeynep Sultan aynı sultandır ve,
25:481947-2025,
25:52aradan geçen 78 yıl,
25:54iki fotoğraf,
25:56şu an karşınızda.
25:571956 yılına gidiyoruz şimdi hep birlikte.
26:15Yani günümüzden 69 sene önce,
26:20Osmanlı Devleti'nin hanları vardır.
26:23Şehir merkezinde hanlar vardır.
26:27Ama bu hanlar,
26:28adı üstünde han,
26:30iş hanı,
26:31ticaret hanı.
26:32Şu an bir hanın önünde bulunmaktayız.
26:351760 tarihinde yapılan bir han.
26:38Sultan I. Mahmud dönemi artık bitmiş.
26:413. Osman dönemine doğru adım adım gidiyoruz.
26:45Bu tarihte burada bir han var.
26:49Fakat bu han,
26:50klasik diğer hanlar gibi,
26:52sivil bir han değil.
26:54Ticarete yönelik bir han değil.
26:56Burası Sıpahiler Hanı.
26:58Zaten en üstte yazıyor Sıpahiler Hanı.
27:00Burası askeri bir han.
27:02Yani Osmanlı Devleti'nin başkenti,
27:05Dersaadet'te,
27:07Payitaht'ta,
27:08ya da Konstantinopolde bulunan,
27:11sıradan bildiğimiz hanlar gibi hanlar değil.
27:14Askeri bekleme bölgesi,
27:15bir garnizon komutanlığı,
27:17bir bölgenin asayişini düzenlemek için,
27:21burada bekleyen Sıpahilerin,
27:23hanı gibi düşünülebilir.
27:24İlerleyen zamanlarda,
27:261800'lü yıllarda,
27:29burası Katırcılar Hanı oldu.
27:31Yani buraya,
27:32burada katı ticareti yapılmıyor.
27:34Buraya katırlarla mallar getirildi.
27:37Bu yüzden burası Katırcılar Hanı oldu
27:40ve sivilleşmeye başladı.
27:42Ardından Taş Han adı ile,
27:45Cumhuriyet'ten sonra,
27:47bu bölgenin ticaretine hizmet vermeye başladı.
27:51Taş Han,
27:5293 tarihinde,
27:55çok kapsamlı bir restorasyon süreci geçirdi.
27:581760'lardan bugünlere,
28:01uzanan bir askeri han.
28:03Bu önemli bir han.
28:04Yani han kültürünü bilenler bilirler ki,
28:08İstanbul'da çok han var.
28:10İstanbul'da on binlerce han var.
28:13Fakat bu on binlerce hanın içinde,
28:16yalnızca birkaç tane askeri han bulunmakta,
28:19o hanlardan biri de tam olarak budur.
28:23Neden Taş Han?
28:25Çünkü kubbesinde kullanılan malzemeler,
28:28kurşunun yanı sıra,
28:30taştan yapıldığı için,
28:32Taş Han olarak anlatılıyor.
28:35Elimizde bir fotoğraf var.
28:37Fotoğrafın tam çekildiği yeri size göstermek istiyorum.
28:40Bakın fotoğraf tam da burada.
28:43Şu eskici abinin bize baktığı yerde duruyor.
28:46İşte burası.
28:48Buradan bir fotoğrafçı abi,
28:51kimse artık o,
28:531956 yılında,
28:5569 sene önce,
28:57çok beğenmiş olsa gerek,
28:59askeri hanı,
29:00katırcılar hanını,
29:02ya da daha sonradaki adıyla,
29:04Taş Han'ı çekmek istemiş.
29:06Burası,
29:08Cumhuriyet'ten sonra,
29:101950'lerden sonra,
29:12yer restorasyonu kapsamında,
29:15biraz çukura kaldı.
29:17Çukurçeşme Hanı olarak anılmasının da,
29:20sebebi tam olarak bu.
29:21Şu an görmüş olduğumuz,
29:23şimdi ben,
29:242025'te bulunuyorum.
29:262025,
29:28yüksekliği burası.
29:29yavaş yavaş,
29:31adım adım,
29:321760'a doğru inmem gerekiyor.
29:36İşte burası.
29:391760 yılının,
29:41yüksekliği,
29:42zemini,
29:43tam olarak bu.
29:45Burası,
29:46yükseltildiği için,
29:48caddeler yükseltildiği için,
29:50yokuşlar yapıldığı,
29:52inişler,
29:53tümsekler,
29:53şukurlar yapıldığı için,
29:54suni merdivenlerle,
29:56güçlendirilmiş,
29:59ve cadde yükseltilmiş.
30:01Ben adım adım,
30:021760'dan,
30:032025'e doğru çektim.
30:05O yüzden,
30:06az evvelki açı,
30:08tam açı olamaz.
30:09Çünkü biz şu an,
30:10yaklaşık bir buçuk metre,
30:13fotoğrafın çekildiği açıdan,
30:15yukarıda bulunduğumuz için,
30:17aynı açıyı,
30:18veremiyor olabiliriz.
30:20Ancak,
30:211956,
30:222025,
30:24aynı açıya benzeyen,
30:26bir açı,
30:28iki farklı fotoğraf,
30:30şu an karşınızda.
30:451960'lara doğru,
30:47yani günümüzden,
30:4965 sene öncesine doğru,
30:51yavaş yavaş gidersek,
30:53ben şu an,
30:54caddedeyim.
30:56arabaların bulunmuş olduğu,
30:58caddede yürüyorum.
31:00Zira,
31:01buralar caddeydi.
31:03Şuralarsa,
31:04kaldırımdı.
31:06Bana göre sol,
31:08ama size göre,
31:09sağ tarafta,
31:10geçtiğimiz,
31:11hafta,
31:12göstermiş olduğumuz,
31:14laleli cami var.
31:15laleli cami var.
31:16Bu laleli camini,
31:17biz geçtiğimiz hafta,
31:19uzun uzun anlattık.
31:20Mehmet Tahir Efendi,
31:21tarafından yapıldı dedik.
31:24Laleli baba bahçesini verdi.
31:26Üçüncü Mustafa'da,
31:27buraya bir,
31:28cami yaptı.
31:291763 yılında başladı.
31:32Bütün planlar,
31:3365'te bitmesi gerekiyorken,
31:35o tarihte bir İstanbul depremi oldu,
31:37bir yıl uzadı.
31:39Hatırladık değil mi?
31:411766'ya kadar uzayan,
31:42bir yapısı bulunmaktadır.
31:44Ama,
31:45bu fotoğrafta,
31:46konumuz cami değil.
31:47Bu fotoğrafta,
31:48belki,
31:49konumuz,
31:50şu yanlarda bulunan,
31:51dükkanlar olabilir.
31:52Zira fotoğrafın solunda,
31:55ama size göre sağda,
31:56bana göre solda,
31:57fotoğrafa göre sağ tarafta,
31:59dükkanlar bulunmakta.
32:01Bu dükkanlar,
32:02caminin akarını,
32:04kira ihtiyaçlarını,
32:07malzeme fiyatlarını,
32:08müderris maaşlarını,
32:10öğrenci burslarını,
32:12ayarlayan dükkanlarda hatırladık.
32:14Bu dükkanlar,
32:15bu fotoğrafın,
32:17bana göre sol,
32:18ama size göre sağ tarafını,
32:20süslemekte.
32:21Bakın,
32:22bir tramvay geçiyor.
32:23Bu tramvay,
32:2565 sene önce,
32:27çekilen fotoğrafta,
32:29tam olarak,
32:30caddenin orta yerinden geçiyor.
32:32Şuralarda,
32:33motor sikletin bulunmuş olduğu yerlerde,
32:36bir belediye otobüsü var.
32:38Tam da 60 model,
32:39treleybus gibi.
32:41Laf aramızda kalsın,
32:43ben 74'lüyüm,
32:44ve bu şehirde,
32:46treleybusları hatırlıyorum.
32:47Treleybus adı verilen,
32:49tekerlekli ama elektrikli,
32:51tellerle giden,
32:53tekerlekle giden,
32:54rayı olmayan,
32:55o araçları hatırlıyorum.
32:57Nasıl görüntü?
32:58Sizce bu fotoğraf mı daha güzel?
33:01Yoksa,
33:021960 yılı,
33:04diye anlattığımız,
33:0565 sene önceki,
33:08fotoğraf mı güzel?
33:09Fotoğrafa gelelim,
33:11ve fotoğrafı konuşalım.
33:13Efendim,
33:13Laleli Camii,
33:14Laleli Külliyesi,
33:15sürekli gelip,
33:17geçen tramvayları,
33:19insan kalabalığı,
33:20yoğunluğuyla birlikte,
33:222025,
33:25sanki insanı bunaltıyor,
33:27ve yoruyor gibi.
33:28Ama 65 sene önce,
33:301960 tarihinde,
33:32eğer 27 Mayıs'tan önce,
33:34çekilmişse,
33:36darbe görmedi.
33:3727 Mayıs'tan sonra,
33:39çekilmişse,
33:40askeri darbeyi gördü.
33:41Adnan Menderes,
33:43şu aralar,
33:44o fotoğraf çekildiğinde,
33:46maalesef,
33:47Yassı Adada,
33:48zindan hayatı,
33:49yaşamaktadır.
33:51Efendim,
33:5265 yıl arayla,
33:54aynı açıdan çekilen,
33:56iki fotoğrafı,
33:58yan yana koyduğumuzda,
33:59bu bölgedeki değişiklikleri,
34:01birebir görüyoruz.
34:0265 yıl,
34:04iki fotoğraf,
34:05şu an karşınızda.
34:11İstanbul bitmek,
34:20tükenmek bilmeyen bir hazinedir.
34:23Kim,
34:25İstanbul'la alakalı,
34:26bir cümle kurarsa,
34:27çok güzel,
34:29bir şehir diye biter.
34:30İstanbul,
34:31tarihi anlamda,
34:32bitmek,
34:33tükenmek bilmeyen bir hazinedir.
34:35Ve biz şu an,
34:36o bitmek,
34:37tükenmek bilmeyen hazinenin,
34:39çok da fazla bilinmeyen,
34:41merdivenlerinde bulunmaktayız.
34:44Çok hoş bir yapı,
34:45çok hoş.
34:471763-1766,
34:50Laleli bölgesine adını veren,
34:52Laleli babanın da bulunmuş olduğu,
34:55yerdir.
34:563. Mustafa,
34:58buraya bir cami yapmak istedi.
35:01Fakat kendi adıyla değil,
35:02bu bölgenin sahibi olan,
35:04lale bahçelerinin sahibi olan,
35:07Laleli baba adına,
35:08Mehmet Tahir Ağa'ya,
35:09bir cami yaptırdı.
35:11Biz şu an,
35:12o caminin,
35:14merdivenlerinden,
35:16size doğru hitap ediyoruz.
35:18Sevgili dostlar,
35:19yolunuz mutlaka buraya düşer.
35:22Burası çünkü,
35:23yolu düşürülmesi gereken,
35:25bir yerdir.
35:27Türbeleriyle,
35:27camileriyle,
35:29hazireleriyle,
35:31hanlarıyla,
35:32vakıflarıyla,
35:32İstanbul,
35:33bambaşka bir bölgedir.
35:35ve İstanbul sizleri bekliyor.
35:38Benim sağımda,
35:39sizin solunuzda,
35:40iki adet padişah,
35:42türbesi bulunmaktadır,
35:43Selim ve 3. Mustafa.
35:45Benim solumda,
35:46sizin sağınızda,
35:48Laleli caminin,
35:49sarnıç kısmının,
35:51yani daha doğrusu,
35:53biraz bedesten,
35:54biraz sarnıç diyelim.
35:55Orada bir havuz da var çünkü.
35:58Bugün,
35:58han olarak kullanın,
35:59alışveriş merkezi.
36:01Arkamda ise,
36:02bu muhteşem görsel güzellik,
36:05hepsi sizi bekliyor.
36:06Peki,
36:07bunun için ne yapmanız lazım?
36:09Pazar günü,
36:09saat 12 ile bir arası,
36:11Beyaz TV,
36:13geçmişe yürüyen adam,
36:15programını seyrettikten sonra,
36:17zaten kahvaltılar bitmiş oluyor.
36:19Ardından,
36:20ailecek bu bölgeye gelip,
36:23türbeleri,
36:23hanları,
36:24hamamları,
36:24vakıfları,
36:25bedestenleri,
36:26camileri,
36:27ziyaret edip,
36:29burada yaşanılan tarihe,
36:30şahitlik yapmanız yeterlidir.
36:33Efendim,
36:34bu haftada,
36:35bize ayrılan sürenin,
36:37sonuna geldik.
36:38Allah,
36:38fırsat ve ruhsat verirse,
36:41haftaya,
36:42yine bu bölgeden,
36:44Roma zamanında,
36:45Tauri meydanı,
36:47ya da,
36:47Bovis forumu,
36:48adı verilen,
36:49Aksaray'a doğru,
36:51eski fotoğrafları,
36:52taraya,
36:52taraya,
36:53o günden,
36:54bugüne,
36:54ne kalmış,
36:55ya da ne kalmamış,
36:56ne gitmiş,
36:57hepsini size,
36:59göstere,
36:59göstere,
37:00devam edeceğiz.
37:01İş ki,
37:02Allah fırsat versin,
37:04iş ki,
37:04Allah ruhsat versin.
37:06Efendim,
37:06haftaya kaldığımız yerden,
37:08devam etmek üzere,
37:09bu hafta,
37:10Allah'a emanet olun.