Mga kababaihang mambabaklas ng e-waste sa Malabon, kilalanin! | I-Witness - video Dailymotion

GMA Public Affairs

Mula sa inutang na tatlong libong piso bilang puhunan, naglilibot ang mga kababaihang mambabaklas ng Malabon para mamili ng luma at sirang appliances o electronic waste.   Ang mga nakalakal na appliances, kanilang babaklasin para makuha ang mga parte nito na puwedeng ibenta tulad ng tanso. Makalipas ang ilang taon, kumusta na kaya sila?   Panoorin ang ‘Baklas Queen,’ dokumentaryo ni Atom Araullo sa #IWitness.   FULL EPISODE: https://youtu.be/O7tv9o-QoCg

Transcript

00:00I was going to meet Joana in 2021.

00:06He was going to visit their community.

00:12The day of Joana was in the utang.

00:15It's time for Joana.

00:17It's time for us.

00:20It's 3,000,000.

00:22It's 1,000,000.

00:26Okay, ma'am.

00:28Pagkatapos, papanik na siya sa pedicab para makipagsapalaran.

00:46Kasama ang kapitbahay na si Mary Ann.

00:58Nag-iikot sa paligid si na Joana para bumili ng silang appliances at iba pang kasangkapang dekuryente.

01:17E-waste ang tawag dito.

01:19Ate, papasok ako.

01:23Nasabi na po ba ni Ate Monette?

01:29Ate, bilin ko po yung aircon.

01:31Opo.

01:33Buoy naman nung kasangkapan ngayong araw, isang lumang air conditioning unit.

01:40Eh, paano yung ano?

01:42Hindi, ako na po. Dalawa po kami ni San.

01:44Sige po.

01:45Ayaw po na.

01:46Alakas ng dalawa.

01:47Opo.

01:51Dukas po na. Baka umano.

01:52Isang sirang washing machine naman, ang sunod na nabili ni na Joanne.

02:11May kasama pang ventilador.

02:12Ayaw po.

02:14Ayaw!

02:19Ayaw!

02:24Ala, baka may mga sirang kayo diyan, R.E.P.

02:27TPU, aircon, washing, TV, Sir.

02:31Binibili namin.

02:33Opo.

02:35Ano? Sir, meron?

02:37Sa opisina nito, may mga lumang printer at computer naman.

02:42Ito. Ito lang.

02:50Boss, baka may sirakang up tayong sis yan, boss.

02:52Binibili namin.

02:54Salamat po.

02:55Habang dumarami ang naiipong kasangkapan,

02:58bumibigat ang pedicab ni na Joanne.

03:12Pero may konting espasyo pang naiwan sa sidecar.

03:22Kaya wala pa rin tigil ang dalawa sa pag-iikot.

03:28Opo, mahira po talaga.

03:30Mahira po, biruin niya naman po.

03:32Iikot kami umaga.

03:35Siyempre, pag-alis namin, mag-aan pa eh.

03:37Siyempre, ganado pa kami.

03:39Pero yung, nandiyan na yung bigat ng kalakal,

03:42tapos pumapadya ka na,

03:44sinasabayan mo pa ng sigaw,

03:46mahira po.

03:51Ang naipong appliances ni na Joanne,

03:54hindi pa pwedeng ibenta sa junk shop.

03:57Binabaklas muna ito.

04:09So, wala namang sariling pwesto o junk shop yung samahan.

04:12Kaya dito sila nagbabaklas sa gilid ng pasada.

04:16Sa ilalim na sikat ang araw

04:17at habang ginadaan-gaanan ng mga sasakyan.

04:23Nandito na rin ang iba.

04:25Ang tropa ni Joanne, puro nanay.

04:28Ano po yung binabaklas niyo?

04:32Ano po ito, sir,

04:33nakakonekta sa loob?

04:36Ano po yung nagsusuplay ng kuryente?

04:40Nagpapalamig po sa taas.

04:43Kapag nagbabaklas, sir,

04:45kailangan malinis.

04:47Kailangan wala kang mapiterwisyo.

04:49Lalo po dito, sir,

04:50kumakita niyo daan ang puto.

04:52Kailangan wala po masisirang gulong

04:53ng sasakyan.

04:55Kaya kailangan yung mga tornillo

04:56isi sino po namin siya.

04:59Sige, higakun na.

05:00Alis mo yan.

05:05Sa lahat daw ng appliances

05:06na kailangan baklasin,

05:08pinakamahirap

05:09ang mga refrigerator.

05:13Siguro po,

05:14mga sampung balding pawis

05:15bago mo matapos.

05:20Pero,

05:20ang paboritong baklasin ni na Joanne,

05:23mga aircon.

05:26Kasi po ito,

05:28karamihan po dito tanso.

05:30Bira po dito yung sinasabing panapon

05:32o yung hindi na nagagamit.

05:35Ang aircon po kasi, sir,

05:36pag binabaklas mo,

05:37tapos nakikita mo na yung kita,

05:39nakawala yung pagod mo eh.

05:42Ultimo radiator

05:43at motor ng aircon,

05:46binibiyak pa

05:47para makuha ang tanso

05:49at iba pang bakal dito.

05:51Ito na yung mga nakuha natin

06:07mula sa isang buong araw

06:10ng pagbabaklas.

06:11Yung mga naibibenta,

06:14ito yung pinakamahalaga,

06:15yung tanso.

06:17Ito yung mga tubing

06:18galing sa aircon.

06:19Tapos,

06:19ito yung galing sa makina, no?

06:21Apo.

06:22Tapos,

06:23meron tayong mga board,

06:24iba-ibang klase.

06:26Anong pinakamahal dito?

06:28Motherboard po.

06:29Ito,

06:29kinikilo rin ito

06:30tapos binibenta.

06:31Pero,

06:31iba pa siya dun sa board

06:32ng galing sa TV.

06:35VHS po.

06:37VHS

06:38at ibang mga appliances.

06:40Tapos,

06:41yung mga bakal,

06:41iba-iba rin yan.

06:42Meron tinatawag na BI daw.

06:44Ito.

06:44Tapos,

06:44ito yung bakal.

06:47Ito,

06:47aluminum.

06:50Tapos,

06:50yung mga plastic,

06:52iba-ibang klase rin.

06:55Separate nyo na

06:56para mama,

06:56hindi na natin.

06:57Pero,

06:58may isang appliance dito

06:59na hindi masyadong

07:00ginagalaw

07:01ng mga nanay.

07:03Yan ang mga lumang

07:04telebisyon at monitor

07:05na merong cathodrate tube

07:07o yung tinatawag na CRT.

07:10Yan yung babasaging tubo.

07:11Gaya nito.

07:13Hindi pwede pa kinabangan itong,

07:14ano?

07:15Kasi delikado po ito,

07:16sir.

07:16Pag pinasag po ng mga bata yan,

07:19mapupunta sa mata.

07:20Kasi bubog po yan.

07:22Hmm.

07:23Ang bubog galing sa mga CRT,

07:26hindi lamang nakakasugat.

07:27Naglalaman pa ito

07:29ng lead

07:30at iba pang kemikal

07:31na lubhang masama

07:32sa kalusugan.

07:35Dati,

07:36kung saan-saan lamang

07:37itinatambak

07:38ang mga lumang TV.

07:44Pero ngayon,

07:45iniipon na ito

07:46ng iba't-ibang samahan

07:47para sa tamang pagdispatsya.

07:50Proyekto ito

07:51ng United Nations

07:52Industrial Development Organization

07:54o UNIDO

07:55kasama ang gobyerno,

07:57pribadong sektor

07:58at mga NGO.

08:02Ang kanilang layunin,

08:04bigilan ang lalong pagkalat

08:06ng e-waste sa bansa.

08:08Sa 150 yan, sir.

08:10150 yung ibang nandun pa sa kanya.

08:11Sa bodega.

08:12Sa bodega.

08:13Si Jover ng Eco-Waste Coalition,

08:15regular na pumupunta sa Longos

08:17upang bilhin ng naipong CRT

08:19mula sa mga mga ngalakal.

08:21Kwento ni Jover.

08:25Kulang pa ang kalaman ng publiko

08:27tungkol sa mahalaga

08:28at masalimuot na proseso

08:30ng e-waste disposal.

08:32Hindi naman ito kilala sa atin eh.

08:34Yung karamihan kapag sinabing

08:35nangangalakal,

08:36ang nakapokus tayo dun sa

08:37Jario, Bote, Garapa.

08:39Pero yung hindi nila alam,

08:40may ganitong klase ng hanap buhay

08:42yung pangangalakal

08:44mula dun sa mga

08:44electronic waste.

08:45Isa lamang ang barangay Longos

08:50sa apat na lugar sa Metro Manila

08:52na sakop ng proyekto.

08:57Tinuturuan at binibigyan nila

08:58ng training

08:59ang iba't-ibang samahan

09:00ng mga mga ngalakal.

09:06Bukod pa sa support na sa kagamitan

09:08at pinansyal.

09:10Kaya nung nasimulan itong proyekto

09:11at bilang isa sa mga

09:13pangunahing programa

09:14ng eco-waste

09:15dito sa proyektong ito

09:16ay yung magkaroon ng

09:17information education campaign

09:19na huwag nang basagin,

09:20sunugin yung mga e-waste

09:22na nakukolekta nila.

09:23Pero kailangan pa itong

09:25palaganapin sa buong bansa.

09:27Sa Pilipinas,

09:28halos 6,000 tonelada raw

09:30ng e-waste

09:31na mula pa lamang

09:32sa mga desktop computer

09:33at TV

09:34ang naiipon taon-taon.

09:38Marami sa mga ito

09:39itinatambak lamang sa bahay.

09:44Matapos magligpit

09:49ng gamit sa bangketa,

09:55dinalananin na Joanne

09:56ang kanilang kalakal

09:57sa junk shop.

09:59Madam, dam!

10:01Tara na, dara ba?

10:03Tara na.

10:04Nalapag ko na.

10:05Dahil hindi ko na kaya.

10:07Ito po, IC.

10:08E, Alma, sabihin mo ko

10:12pag-isa lang

10:13at pag-bakal-bakal.

10:14Sabihin ko,

10:15300.

10:16Ay!

10:21Kamusta, Kita?

10:23Bali,

10:24kumita po kami

10:25ng nasa

10:251,000 plus.

10:27Happy ka na ba

10:28nun sa ganong kita?

10:30Wala po tayong magagawa.

10:33Ito po yung

10:34kinaya ng

10:35pagyak na amin

10:37sa maghapon.

10:44Pero hindi pa rito

10:46nagtatapos

10:46ang kwento

10:47ng mga e-waste.

10:50Maraming salamat

10:51sa panunod ng

10:51Eyewitness,

10:52mga kapuso.

10:53Anong masasabi nyo

10:54sa dokumentaryong ito?

10:55I-comment na yan

10:56at mag-subscribe

10:57sa YouTube channel

10:58ng GMA Public Affairs.

10:59Masasabi

11:00sa

11:01mga

11:02goto

11:02added

11:04money

11:05ku

11:05pagyak

11:06nasa

11:07t

11:08mga

11:08amin

11:08ma

11:09at

11:09pagyak

11:10,

Mga kababaihang mambabaklas ng e-waste sa Malabon, kilalanin! | I-Witness

Category

Transcript

Recommended