- evvelsi gün
Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:0090'lı yıllara ait bu görüntülerde gördüğünüz gibi Çin, vatandaşlarının çoğunlukla bisiklet kullandığı,
00:06trafikte eski arabaların olduğu, yalnızca şehir merkezlerinde modern tarzda yapıların olduğu,
00:12yerel sakinlerin geleneksel evlerde yaşadığı bir ülkeydi.
00:1630 yılda öyle büyük bir değişim geçirdi ki, bilimkurgu filmlerindeki gibi bir yere dönüştü.
00:22Peki bu bilimkurgu setindeki yaşam nasıl?
00:25Bir dijital diktatörlük mü?
00:26Yoksa batı medyasının dezenformasyonu mu?
00:29Gelin o zaman Çin'deki yaşamın gerçeklerine yakından bakalım.
00:33Bu videonun size ulaşmasını sağlayan bir uygulamadan bahsetmek istiyorum.
00:37Eğer kendi işiniz varsa bunun için farklı farklı yardımcı uygulamalara ve yazılımlara ödemeler yapmanız gerektiğini biliyorsunuzdur.
00:44Sizi bu derten kurtaracak bir hizmetten bahsetmek istiyorum.
00:47Odoo
00:47Odoo size işinizle ilgili hayatınızı kolaylaştıracak ve verimliliğinizi arttıracak modeller sunan bir uygulamadır.
00:54Odoo toplamda 45'den fazla uygulamayı tek bir yerden yönetmenizi sağlıyor.
00:58Telefon aplikasyonları ve web sitesi aracılığıyla bu uygulamaya istediğiniz anda istediğiniz yerden ulaşabilirsiniz.
01:05Muhasebeden faturalamaya, faturalamadan CRM yönetimine kadar işinizle ilgili tüm modülleri Odoo bünyesinde bulabilirsiniz.
01:12Bunlardan istediklerinizi etkinleştirip kullanabilirsiniz.
01:15Ayrıca Odoo ile işletmenizin web sitesini de kolayca kurabilir, dilerseniz bu web sitesine e-ticaret altyapısını da yine kolayca entegre edebilirsiniz.
01:25Web site oluşturucu özelliği ücretsiz ve tüm bunların hepsini kullanıcı dostu, kullanıma hazır, özelleştirilebilen taslaklar ve arayüzü sayesinde çok basit bir şekilde yapabilirsiniz.
01:35Ekstra olarak bunun yanında ilk yılı özel, ücretsiz bir özel domeyn yani alan adına sahip olursunuz.
01:42Odoo size birçok farklı uygulamaya para ödemekten kurtarır ve uygun fiyatlı seçenekleri sayesinde işinizle ilgili tüm takibi dikkatinizi dağıtmayacak şekilde tek yerden yapmanızı sağlar.
01:52Eğer dilerseniz Odoo standartla birlikte bir uygulamayı sınırsız kullanıcıyla birlikte ömür boyu ücretsiz kullanabilirsiniz de açıklamadaki linke tıklayıp kredi kartı bilgilerinizi girmenize gerek kalmadan Odoo'yu kullanmaya başlayabilirsiniz.
02:05Bu videoya sponsor oldukları için Odoo'ya çok teşekkürler.
02:09Çin'in distopik bir imaj çizmesinin en büyük nedenlerinden biri 2017 yılında dünya gündemine oturan sosyal kredi sistemidir.
02:17Bu sistemin uluslararası medyada yankı uyandırmasının en büyük sebebi ise kırmızı ışıkta geçen yayaların yüz tanıma sistemiyle tespit edilmesi ve anında ekranlara yansıtılarak teşhir edilmesiydi.
02:30Batı medyasında bu olayın ardından yayılan dezonformasyonlarla sanki tüm suçluların, borçlarını ödemeyenlerin ve kural ihlal yapanların şehirlerin kalabalık noktalarında teşhir edildiği algısı oluşturuldu.
02:43Sosyal kredi sistemi vatandaşları yalnızca finansal hareketleriyle değil, sosyal yaşamdaki tüm davranışlarıyla izleyen kapsamlı bir mekanizmadır.
02:53Kameralar, cep telefon uygulamaları, sosyal medya paylaşımları, online hizmetler, banka hareketleri ve borçlar bu sistemin temel veri kaynaklarını oluşturuyor.
03:03Kimi zaman bu sistem, popüler kültürde Black Mirror senaryolarına, hatta George Orwell'ın 1984 romanındaki distopik dünyaya benzetiliyor.
03:13Büyük birader sizi izliyor.
03:16Ancak sistem yalnızca cezalandırma üzerine kurulu değil, pozitif davranışları ödüllendiren bir yapıya da sahip.
03:23Vergilerini zamanında ödeyenler, trafik kurallarına uyanlar, gönüllü faaliyetlerde bulunanlar, sözleşmelere sadık kalanlar yüksek puan alıyor.
03:32Yüksek puanlı bireyler düşük faizli krediler, iş başvurularında avantajlar ve vize işlemlerinde kolaylık gibi ayrıcalıklara sahip olabiliyorlar.
03:42Öte yandan kurallara uymayanlar için de caydırıcı yaptırımlar var.
03:46Trafik cezası yemek, borçlarını ödememek, dolandırıcılık yapmak ve toplumsal düzeni bozucu eylemlerde bulunmak gibi durumlar puanı düşürüyor.
03:54Düşük puanı sahip bireyler ise seyahat kısıtlamaları, düşük internet hızı, kamu hizmetlerinden mahrum kalmak, prestijli okullara çocuklarını kaydedememek ve iş bulmada zorluk çekmek gibi birçok yaptırımla karşılaşabiliyor.
04:10Bu sistemin ana kaynağı ise Çin'de hayatın iki vazgeçilmezi olan cep telefonu ve güvenlik kameralarıdır.
04:17Neredeyse tüm alışverişler ve hizmetler cep telefonları üzerinden gerçekleştiriliyor.
04:22Cep telefonu olmadan günlük hayatı sürdürmek imkansız gibi.
04:26Ülkede ayrıca büyük çoğunluğu yüz tanıma özelliğine sahip 700 milyondan fazla güvenlik kamerası bulunuyor.
04:331 milyar 400 milyonluk nüfusa oranla ortalama her iki kişiye bir kamera düşüyor.
04:38Yapay zeka ile desteklenen bu kameralar artık yalnızca yüzleri değil, bireylerin vücut hareketlerini, yürüyüş tarzlarını bile analiz edebilecek düzeye ulaşmış durumda.
04:49Tüm bu gelişmelere rağmen Çinli yetkililer ve bazı araştırmacılar,
04:53batı medyasındaki yansımaların aksine merkezi bir şekilde bireysel puanlama sistemiyle işleyen bir sosyal kredi mekanizmasının olmadığını savunuyor.
05:03Hükümet, bu sistemin temel amacının toplumsal güveni artırmak, yolsuzluk, vergi kaçakçılığı, dolandırıcılık ve sahte ürün gibi sorunlarla mücadele etmek olduğunu belirtiyor.
05:13Ayrıca yalnızca bireylerin değil, şirketlerin ve hatta devlet kurumlarının da bu sistemin denetimine tabi olduğu vurgulanıyor.
05:22Amerika Birleşik Devletleri'nin Yale Üniversitesi'nden Çin üzerine kıdemli araştırma görevlisi Jeremy Lee Daum,
05:29sosyal kredi sisteminin temel amacının geçmişte işlenen yasal ihlalleri kaydetmek olduğunu belirtiyor.
05:35Daum'a göre bu sistem, devlet kurumlarının rutin denetimleri sırasında elde ettiği bilgileri kullanıyor.
05:41Örneğin gıda sektöründe faaliyet göstermek isteyen biri, geçmişte gıda güvenliği ihlali yapmışsa bu durum kayıtlara işleniyor.
05:50Aynı şekilde tüketiciler bir şirketin geçmiş ihlallerini online olarak kontrol edebiliyor,
05:55böylece iş yapacakları firmalar hakkında bilinçli karar verebiliyorlar.
06:00Yetkililer merkezi bir sistemin olmadığını savunsa da,
06:04pilot olarak yerel yönetimlerin sosyal kredi sistemini uyguladığını inkar etmiyorlar.
06:09Örneğin Rongchain şehri, bin puanlık bir sistem geliştirerek,
06:13bireylerin iyi veya kötü davranışlarına göre puan ekleyip çıkarıyor.
06:17Çin Komünist Partisi, 2022 yılında bir yasa çıkararak,
06:22sistemin yalnızca gönüllülük esasına dayalı olabileceğini duyurdu.
06:26Yasa sonrası bazı pilot bölgelerde sistem sonlandırıldı.
06:29Sosyal kredi sistemi 2022 yılındaki yasadan sonra merkezi ve zorunlu olmaktan çıkarılmış olsa da,
06:37konu Çin olunca şüpheler ve kompilo teorileri hiç bitmiyor.
06:41Pek çok kişi, Çin hükümetinin resmi olarak yasakladığı halde,
06:45gizli bir sosyal kredi sistemini hala sürdürdüğüne inanıyor.
06:48Çinli büyük teknoloji firmalarının,
06:51sokakta yürüyen Uygurların tespitini sağlayan yapay zeka sistemleri gibi,
06:55patent başvurularında bulunması da şüphecilere haklılık payı tanıyor.
07:00Biraz önce de dediğim gibi,
07:02Çin'de cep telefonu olmadan yaşamak neredeyse imkansız hale gelmiş durumda.
07:07Akıllı telefonlar dünya genelinde günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası olsa da,
07:11Çin bu alanda bir adım öne çıkarak bu cihazları adeta vatandaşlarının bir uzvu haline getirdi.
07:18Özellikle WeChat ve Alipay olmadan günlük hayatı sürdürmek neredeyse mümkün değil.
07:24WhatsApp'ın alternatifi olarak bilinse de,
07:27WeChat'i sadece bir mesajlaşma uygulaması olarak tanımlamak yetersiz kalır.
07:32Aslında bu uygulama bir süper uygulama olarak bilinir.
07:35Neredeyse herkes kullanmak zorunda olduğu için,
07:38aylık bir milyardan fazla aktif kullanıcıya sahiptir.
07:41Temel işlevi mesajlaşma olsa da,
07:44para transferi, ödemesi işlemleri, fatura ödemeleri,
07:48uçak ve otobüs bileti satın alma,
07:50otel rezervasyonu yapma,
07:51taksi çağırma ve yemek siparişi verme gibi sayısız hizmet sunuyor.
07:56Elon Musk da,
07:58Twitter'ın yeni adıyla X'i tam olarak bu konsepte bir süper uygulamaya dönüştürmek istiyor.
08:04Ve bu konuda en büyük ilham kaynağı olarak WeChat'i gösteriyor.
08:07Günlük ödemeler içinde en yaygın kullanılan uygulama Alipay.
08:12Çin'de nakit para kullanımı tamamen terk edilmiş gibi.
08:15Market alışverişlerinden toplu taşımaya,
08:18restoranlardan fatura ödemelerine kadar hemen her şey QR kodlarıyla yapılıyor.
08:23Bankacılık işlemleri, bilet rezervasyonları ve hatta devlet dairelerindeki birçok hizmet bile,
08:29cep telefonu üzerinden kimlik doğrulaması gerektiriyor.
08:32Fiziksel kimlik kartları hala kullanılıyor olsa da çoğu işlemde dijital kimlik doğrulaması zorunlu hale gelmiş durumda.
08:40Ancak bu uygulamaların çoğu yalnızca Çinli mobil operatörlerin hatlarıyla çalışıyor ve ülke dışına açık değil.
08:47Dışarıdan gelen biri yerel bir sim kart almadan bu dijital ekosisteme tam anlamıyla erişim sağlayamıyor.
08:53Çin'de kimsenin inkar edemeyeceği bir gerçek varsa o da internet üzerindeki katı kısıtlamalar veya daha açık bir ifadeyle yoğun sansürdür.
09:04Ülke dünyanın en gelişmiş internet kısıtlama teknolojilerine sahip.
09:08Instagram, Facebook, X, Netflix, WhatsApp ve şu an bu videoyu izlediğiniz YouTube gibi birçok platformu erişime kapalı.
09:16Ancak bu uygulamaların hemen hemen hepsine karşılık gelen yerli alternatifler mevcut.
09:22Ayrıca birçok batılı medya ve haber kuruluşunun internet siteleri de engellenmiş durumda.
09:28Sansür sadece yabancı uygulamalar ve sitelerle sınırlı değil.
09:32Çin halkı da internette sıkı bir gözetim altında.
09:35Yetkililer sakıncalı olarak belirlenen anahtar kelimeleri sürekli olarak tarıyor.
09:40Bu kelimeler tespit edildiğinde ilgili kullanıcılar takibe alınıyor ve gerekirse hızla müdahale ediliyor.
09:47Bu denetim sistemine Büyük Güvenlik Duvarı ya da Çin Güvenlik Setli adı veriliyor.
09:52Tabii ki bireysel kullanıcılar için bu dijital duvarı açmanın yolları var.
09:57Birçoğunuzun bildiği gibi insanlar VPN uygulamaları aracılığıyla yasaklı sitelere ve uygulamalara erişebiliyor.
10:04Yetkililer de bu durumu göz ardı etmiyor.
10:07Çin'de birçok VPN hizmeti engellenmiş olsa da hala çalışan alternatifler mevcut.
10:12Ülke dünyaya daha fazla açıldıkça Komünist Parti yetkilileri VPN kullanımına tamamen yasak getirmek yerine mümkün olduğunca kontrol altında tutmaya ve kısıtlamaya çalışıyor.
10:24Tam bir distopik film setine benzeyen hayalet şehirleriyle meşhur Çin'de tam olarak kaç hayalet şehir bulunduğu bilinmese de tahminler bu sayının 50'nin üstünde olduğunu söylüyor.
10:36Hızlı ekonomik büyümeyle birlikte Çin hükümeti kırsal alanları hızla kentleştirme yoluna gitti.
10:43Bu amaç için yalnızca 2011 ile 2013 yılları arasında ABD'nin 20. yüzyıl boyunca kullandığından daha fazla beton harcadılar.
10:53Bu projelerin temel amacı kıyı bölgelere yığılmış olan ekonomik fırsatları iç kesimlere yayarak kırsallarda yaşayan milyonlarca insanı yeni şehirlere çekmekti.
11:02Ancak uzmanlar bu aşırı iddialı planların ters teptiğini ve planlanan nüfus yoğunluğunun çok gerisinde kalındığını belirtiyor.
11:11Bu durumun en dikkat çekici örneklerinden biri iç Moğolistan'daki Ordos şehrine bağlı Kakbaşi bölgesidir.
11:18Kakbaşi, kömür ündü süresinden elde edilen büyük gelirlerle Çin'in Dubai'si olarak inşa edildi.
11:24Şehir, büyük meydanlar, geniş alışveriş merkezleri, dev konut ve ticari komplekslerle ihtişamlı hükümet binalarını barındırıyor.
11:33Burada 2 milyon kişinin yaşaması planlanıyordu.
11:36Ancak bugün 100 binden az insan yaşıyor.
11:392020'ye kadar 300 bin nüfusa ulaşma hedefi konulmuştu ama bu rakamın yakınına dahi yaklaşılamadı.
11:45Tüm çabalara rağmen Kakbaşi'nin gökdelenleri ve geniş caddeleri büyük ölçüde boş kalmaya devam ediyor.
11:52Çin'de yalnızca hayalet şehirler değil, aynı zamanda dünyanın farklı yerlerinden birebir kopyalanmış şehirlerde bulunuyor.
11:59Venedik, Halşıtat, Paris ve Londra gibi ikonik şehirlerin replikalarını inşa ettiler.
12:06Örneğin Avusturya'nın Halşıtat kasabasının birebir kopyası, 940 milyon dolarlık bir yatırımla inşa edildi ve büyük bir turistik cazibe merkezi olarak tasarlandı.
12:16Bu projelerin amacı, Çin vatandaş ürünün yurt dışına çıkmadan Batı mimarisini deneyimlemelerini sağlamaktı.
12:24Ayrıca Batı tarzı mahalleler, Çin'deki varlıklı ve seçkin kesime hitap eden gayrimenkul projeleri olarak pazarlanıyor.
12:31Bu projeler merkezi şehirlerden uzak bölgelerde lüks konutlar sunarak yatırımcıları çekmeyi amaçlıyor.
12:38Batı'nın tarihi ihtişamını temsil eden binalarda yaşama fikri de birçok Çinli için cazip bir statüs emboli haline geldi.
12:46Genç nesil, komünist döneme ait gri apartman bloklarında yaşamak yerine sahte bir Paris apartmanında oturmayı veya Mona Lisa'nın kopyasını görmek için replikalarla dolu bir sanat galerisini ziyaret etmeyi tercih ediyor.
13:00Bu da kopya şehirleri ortaya çıkarıyor.
13:04Çin'deki ilginç ve distopik geleneklerden biri de Şangay'daki evlilik pazarıdır.
13:08Her cumartesi ve pazar günü öğleden sonra 12'den akşam 5'e kadar halk parkında toplanan evli olmayan yetişkinlerin ebeveynleri çocukları için uygun eş adayları bulmak amacıyla bilgi alışverişinde bulunuyorlar.
13:22Bu pazarda ebeveynler çocuklarının yaşını, boyunu, kilosunu, işini, gelirini, eğitim durumunu, burcunu ve aile değerlerini içeren ilanlar sergiliyorlar.
13:33Ancak ilginç bir şekilde çoğu ilanda fotoğraf bulunmaz.
13:37Amaç dış görünüşe dayalı bir eşleşme yerine uyumlu bir hayat arkadaşı bulmaktır.
13:42Evlilik pazarında daha çok Y kuşağının ebeveynleri yer alsa da yalnızca onlar için ilan verilmez.
13:48Pazar belirli bölgelere ayrılmıştır.
13:51Yaş grupları ana bölgeleri oluşturulurken Müslümanlar boşanmışlar ve Şangay'a yeni taşınanlar için özel alanlar da mevcuttur.
13:59Hatta bazı yaşlılar kendileri için eş aramak amacıyla da pazarda yer alır.
14:04Ebeveynler önce çocuklarının kriterlerine uygun profilleri inceler, ardından seçtiği profilin uyumlu olup olmadığını anlamak için ilanın sahibi ebeveynlerle sohbet eder.
14:14Ayrıca pazardaki profillere hakim olan ve daha önceki tecrübelerinden yola çıkarak doğru eşleşmeleri bulmaya yardımcı olan ücretli danışmanlar da istenildiği takdirde bu sürece dahil olur.
14:27Devasa çok oyunculu rol yapma oyunları uzun yıllardır video oyunlarına ilgi duyan oyuncuların büyük meynisini kazanan bir türdür.
14:36Bu türde oyuncular kendilerine ait bir karakter oluşturur ve oyun içinde kazandıkları altın, oyun içi para birimi veya değerli eşyalarla karakterlerini geliştirirler.
14:47Daha hızlı ilerlemek isteyenler ise gerçek para karşılığında altın, değerli eşya veya oyuna özel para birimi satın alabilir.
14:55İşte bu durum gold farming olarak bilinen ve oyun içi varlıkların elde edilip gerçek para karşılığında satıldığı bir ekonominin oluşmasına yol açmıştır.
15:06Gold farming işinde satıcılar, oyuncular için sıkıcı sayılan görevleri sürekli tekrarlayarak oyun içi zenginlik elde etmeye yani sermaye elde etmeye çalışır.
15:15Bu sektör özellikle Çin'de büyük bir yaygınlığa sahiptir.
15:19Hatta dünya genelindeki gold farming piyasasının %80'i Çin'in kontrolündedir.
15:25Bir dönem Çin'de gold farming o kadar yaygınlaşmıştı ki bazı makyumlara en popüler rol yapma oyunlarından biri olan World of Warcraft zorla oynatılarak altın, oyun içi para birimi veya değerli eşyalar toplatılıyordu.
15:39Gündüz ağır işlerde çalışan makyumlar gece boyunca oyun oynayarak değerli eşyalar biriktirmek zorundaydı.
15:46Eğer belirlenen miktarda altın kazanamazlarsa fiziksel cezalara maruz kalıyorlardı.
15:52Toplanan altın ve eşyalar aracı firmalar aracılığıyla oyunculara satılıyor ve hapishane yönetimi bu süreçten büyük kazanç sağlıyordu.
16:00Çin yapay zeka ve robotik alanındaki hızlı gelişmelerle öne çıkarken insansı robotlar da ülkede hızla günlük yaşamın vazgeçilmez parçalarından biri haline geliyor.
16:12Özellikle teknoloji merkezi Shenzhen'de polislerle birlikte görev yapan yapay zeka destekli bir insansı robot son zamanlarda tüm dünyanın dikkatini çekti.
16:23Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde polis üniformasıyla selam veren robotun modern güvenlik uygulamalarına olan katkısı açıkça görülüyor.
16:31Denge algoritmalarıyla derin öğrenme sistemleriyle donatılan bu yeni nesil robotlar araştırmacılara göre ilerleyen dönemlerde güvenlik sektörünün yanı sıra pek çok farklı alanda da yaygınlaşacak.
Önerilen
16:08
|
Sıradaki
23:11
4:16
23:51
23:57
16:13
29:05
20:21
32:55
15:04
35:30
13:36
56:09
10:50
23:38
8:15