- 5 gün önce
Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00Herkese merhaba, ben Erkan Karahan.
00:02Kanada birçok insanın göç edip yeni hayat kurmak için hayal kurduğu bir ülke.
00:06Ama bu ülkedeki yaşam da her yerde olduğu gibi toz pembe değil.
00:09O zaman gelin Kanada'nın karanlık yüzüne yakından bakalım.
00:12Baştan uyarayım, bu video Kanada'yı başka ülkeyle karşılaştırma videosu değil, kendi problemlerine odaklanıyor.
00:18Kanada, dünyada yüksek hoşgörü ve liberal değerlerle tanınan bir ülke.
00:23Ve bu değerler yalnızca belli kesimler için değil, toplumun en kırılgan bireyleri olan evsizler ve uyuşturucu bağımlıları için de geçerli.
00:32Bu insanlar yalnızca görünür olmakla kalmıyor, aynı zamanda yasalarla korunuyorlar.
00:38Devlet her yıl evsizlikle mücadeleye 2 milyar Kanada dolarından fazla harcıyor.
00:43Ve dikkat, 2025 yılı itibariyle bu rakam neredeyse iki katına çıktı.
00:48Sosyal yardımlar, barınma ve temel ihtiyaçlar evsizlerin hakkı olarak görülüyor.
00:54Üstelik bu alanda çalışan tam 200 binden fazla devlet kurumu ve sivil toplum örgütü var.
01:00Peki ya uyuşturucu bağımlıları?
01:02Kanada bu konuda radikal bir yol izliyor.
01:05Devlet bazı bölgelerde bağımlılara kontrollü dozlarda uyuşturucu veriyor.
01:09Amaç onları suçtan uzak tutmak, sokaklarda dolaşıp suç işlemelerini engellemek ve kontrollü güvenli alanlarda hayatlarını daha insani bir şekilde sürdürmelerini sağlamak.
01:21Bir doz için sokak sokak gezip suç işlemek mi?
01:25Yoksa düzenli güvenli bir ortam mı?
01:27Kanada ikinciyi tercih ediyor.
01:29Elbette bunun da görünür etkileri var.
01:32Ülkenin büyük şehirlerinin merkezi bölgelerinde sık sık evsizlerle ve uyuşturucu nedeniyle zihinsel sağlık sorunları olan insanlarla karşılaşmak mümkün.
01:41Özellikle şehir merkezlerine yakın alanlarda adeta evsizlerden ve uyuşturucu bağımlılarından oluşan küçük, tedirgin edici mahalleler görebilirsiniz.
01:51Bu durum Vancouver ve Toronto gibi iklimi daha ılıman şehirlerde daha da yaygın.
01:57Kanada, dünyaya çok kültürlülüğün ve çeşitliliğin gurur verici örneği olarak sunulan bir ülke.
02:04Buna da bir yerde hakları var.
02:06Çünkü ülkedeki her dört kişiden biri göçmen ve buna bağlı olarak herkes için eşit fırsatlar söylemini neredeyse ulusal bir sloganı haline getirmiş durumdalar.
02:16Ama ya gerçekler?
02:18Gerçekler genellikle fısıltıyla konuşuluyor.
02:20Resmi verilere göre Kanada'daki siyahi nüfus diğer azınlıklara kıyasla daha düşük yıllık gelire sahip.
02:28Nefret suçları en çok siyahilere, Araplara ve Asyalılara karşı işleniyor.
02:33Resmi rakamlar tüm bunları açıkça ortaya koyarken sokaktaki halk sanki böyle bir sorun yokmuş gibi davranıyor.
02:40İşte bu yüzden bu duruma sessiz ırkçılık deniyor.
02:43Amerika Birleşik Devletleri de hala kölelik döneminden kalma reflekslerle özellikle siyahilere karşı açık ayrımcılığın olduğu bir ülke.
02:52Bazen bu ayrımcılık çok daha sert olabiliyor.
02:55Ve Black Lives Matter yani siyah hayatlar önemlidir gibi geniş çaplı protestolarla sahne olabiliyor ama Kanada'da maalesef ki ırkçılık daha incelikli yapılıyor.
03:06Özellikle QBG eyaletinde bu incelik zaman zaman doğrudan ayrımcılığa dönüşüyor.
03:12Örneğin bu eyalette kamu görevlilerinin ve öğretmenlerin başörtüsü takması yasak.
03:18Üstelik QBG'li siyasetçilerin yaptığı ırkçı açıklamalara merkezi hükümet sessiz kalıyor.
03:23Bu da sistematik ayrımcılığı gözlerden uzak ama kalıcı hale getiriyor.
03:28Kanada'ya taşınmayı mı planlıyorsunuz?
03:31O zaman bu ülkeye gitmeden önce mutlaka tüm tıbbi kontrollerinizi yaptırın.
03:36Gerekli testleri tamamlayın ve en sık kullandığınız ilaçlardan stok yapın.
03:40Çünkü Kanada'da bir doktora görünmek düşündüğünüzden çok daha uzun sürebilir.
03:45Devlet ülkede yaşayan vatandaşlara ulusal sağlık sistemi sunuyor.
03:49Ama bu sağlık sisteminin bütçesi merkezi devlet ve eyaletler tarafından kısıtlanmış durumda.
03:55Ek olarak her yıl yaşanan göçler ve doğum oranları nedeniyle nüfus ciddi şekilde artarken aynı sayıda doktora eğitip yetiştiremiyorlar.
04:03Yetişmiş birçok doktor da eğitimini tamamladıktan sonra daha iyi koşullar için başka ülkelere göç ediyor.
04:11Ülkeye yeni yerleşen birinin bir aile hekimi bulması özellikle kalabalık şehirlerde çok uzun süreler alabiliyor.
04:17Mevcut aile hekimlerinin hasta kotası neredeyse tamamen dolu.
04:21Eğer çok şanslı değilseniz deneyimli ve iyi bir aile hekimine denk gelmeniz piyangoda büyük ikramiyeyi kazanmak kadar zor.
04:29Tüm bunları aşıp bir doktora görünmeyi başardınız diyelim bu kez de karşınıza başka bir engel çıkıyor.
04:35Doktorun sizi bir uzmana yönlendirmesi evet kulağa garip geliyor ama sistem öyle işliyor ki uzman hekimler ve ileri tıbbi cihazlara ilişim ciddi şekilde kısıtlı.
04:45Bu yüzden doktorunuz sizi ağrı kesici al bol su iç diyerek eve gönderebilir.
04:51Tabi eğer yaşadığınız sağlık sorununun gerçekten ciddi ve öncelikli olduğunu ona kanıtlayamazsanız.
04:57Peki bu ne kadar sürebilir?
04:58Resmi verilere göre örneğin Ontario eyaletinde bir MR çekimi için bekleme süresi 162 güne kadar çıkabiliyor.
05:07Tabi durumunuz acil değilse.
05:10Asya, Avrupa ya da ABD'den gidecekseniz Kanada'da sizi şaşırtacak bir şey fark edeceksiniz.
05:16Bu ülke teknoloji de geride evet hem de ciddi şekilde.
05:20Bunun birkaç temel nedeni var.
05:22Devasa yüz ölçümü, seyrek nüfusu ve zayıf altyapısı bu boşluğu besliyor.
05:26Bu sebeple büyük teknoloji şirketleri Kanadalılarla çalışmanın yavaş olduğunu itiraf ediyor ama sorun sadece hız değil.
05:34Kanada teknolojiye en çok ihtiyaç duyulan alanlarda bile bu dönüşümü benimsemekte yetersiz kalıyor.
05:40Mesela sağlık sistemi.
05:42Bugün çoğu hasta doktorunun ofisiyle ne e-posta ne de güvenli bir online sistem üzerinden iletişime geçebiliyor.
05:48İsveç gibi ülkelerde doktorların %90'ı online iletişim sunuyor.
05:53Kanada'da ise hala telefonla randevu almak için sıra bekleniyor.
05:57Gelelim finans sektörüne.
05:59Kanada bankaları birçok işlemde 1990'larda kalmış gibi.
06:03Çünkü çok katı düzenlemeler ve pazara girişin önünde ciddi engeller var.
06:08Ülkedeki finans gücü 5 büyük banka tarafından kilitlenmiş durumda.
06:12Bu bankalar rekabet etmek zorunda değil çünkü zaten her halükarda müşterileri var.
06:17Telekom sektörüne bakalım.
06:19Avrupa'da yıllardır hızlı ve ucuz internet standartı olmuşken Kanada'da sınırsız ev interneti daha 10 yıl önce yaygınlaştı.
06:27Sınırsız mobil veri hala pahalı ve hala lüks sayılıyor.
06:31Kanada modern, gelişmiş bir ülke olabilir ama teknolojik anlamda bir adım değil bazen 10 yıl geriden geliyor.
06:37Kanada'da marketlerde, mağazalarda, dükkanlarda kısaca alışveriş yapacağınız her yerde göreceğiniz tüm fiyatlar her zaman üzerine vergi eklenmemiş fiyatlardır.
06:48Bu sebeple her alışverişinizde matematik işlemi yapmalı ve aldığınız ürün veya hizmetlerin toplam fiyatına %10-15 daha eklemelisiniz.
06:57İkinci olarak yıllık geliriniz, maaşınız ve saatlik ücretinizde vergi düşülmemiş şekilde size söylenir.
07:04Örneğin işvereniniz size yılda 100 bin dolar veya saat başına 50 dolar ödüyorsa herhangi bir yıl içinde banka hesabınızda 100 bin dolar görmezsiniz.
07:14Bunun nedeni işvereninizin verginizi size söylediği maaştan kesmesi gerektiğidir.
07:19Bu nedenle 100 bin kazanmak yerine hangi eyalette olduğunuza bağlı olarak aslında yaklaşık 65-75 bin dolar kazanırsınız.
07:28Ayrıca Kanada'da iş yapıp iyi para kazanmak veya yüksek maaşlı bir işte çalışmak daha maliyetlidir.
07:34Örneğin Ontario'da yılda 220 bin dolardan fazla kazanıyorsanız verginiz kazancınız %50'sine kadarını yiyecektir.
07:42Diğer yandan eğer ek iş yapıyorsanız yani birden fazla işte çalışıyorsanız çok dikkatli olmalısınız.
07:48Çünkü işverenleriniz çoğunlukla size verdikleri maaş veya ödeme üzerinden vergiyi düşüyor.
07:54Ama toplamda geliriniz daha yüksek olduğu için vergi ödemelerinizin değişmesi gerekiyor.
08:00Bu da vergiye eksik ödemeniz ve yıl sonunda yüklü bir vergi cezasıyla karşı karşıya kalmanız anlamına geliyor.
08:07Son olarak insanlar yıllık vergi bildirimini kendileri sunar.
08:10Vergi mükellefi olan her birey gerekli tüm vergileri toplamaktan, gelirini ve yıl boyunca ödenen vergileri her yıl 30 Nisan'a kadar bildirmekten sorumludur.
08:20Ve eğer vergi bildiriminizi sunmakta veya vergi borcunu ödemekte geç kalırsa ödeyeceği cezalar çok yüksek olacaktır.
08:28Özellikle yeni taşınan kişiler için Kanada'da iş bulmak çok zor.
08:33Çünkü işverenlerin çoğu iş deneyimi olmayan adayları işe alma konusunda tereddüt yaşıyor.
08:38Diğer yandan bu ülkede bazı meslekleri yapabilmek için ehliyete ihtiyacınız var.
08:43Birçok alanda çalışanlardan dersler almaları, sınavlara girmeleri ve tüm bu süreç sonunda mesleki yeterliliklerini kanıtlamak için ehliyete sahip olmaları bekleniyor.
08:54Bir de Kanada'daki işverenler risk almayı pek sevmezler.
08:57Tanıdık geçmişe, tanıdık dile ve aksana, tanıdık kültür ve değerlere sahip adaylar daha çok tercih ediliyor.
09:04Bu bir ayrımcılık.
09:05Fakat işverenlerin kendilerini güvence altına almaya çalışmasının sonucu olarak uygulanıyor.
09:10Çünkü burada işe alım ve işten çıkarma süreçleri çok maliyetlidir.
09:15Yeni bir çalışanı işe almak için neredeyse adayın maaşının yarısı kadar bir harcama yapılıyor.
09:21Bir çalışanı işten çıkarmaksa aylar sürebiliyor.
09:24Bu sebeple Kanada'ya göç edecek kişilere ülkeye gelişlerinin öncesinden başlayarak bağlantılar kurması öneriliyor.
09:32Kanada'ya taşınacak kişileri bekleyen en büyük sorunsa konut krizidir.
09:36Konut krizinin kökeninde 2008 küresel ekonomik krizi var.
09:41Bu krizden sonra ülkede gayrimenkul bir yatırım aracına dönüştü.
09:45Bugün OECD ülkeleri için de gelir oranına göre en pahalı konut fiyatlarına sahip ülkedir.
09:512000 ile 2021 arası konut fiyatları %355 artarken insanların ortalama geliri ise %113 arttı.
09:59Tabii konut fiyatları yükseldikçe evlerin boyutları da küçülmeye başladı.
10:03Bugün Toronto şehrindeki evler için milyon dolarlık ayakkabı kutuları diye kinaye yapılıyor.
10:08Evi alabilmek de sorunları çözmüyor.
10:11Ülkedeki evlerin üçte birinden fazlası ipotekli ve bu ipotekli evlerin de üçte ikisinin sahipleri kredilerini ödemekte zorluk çekiyor.
10:20Ayrıca son yıllarda inşa edilen binalardaki dairelerin inşaat kalitesi de düştü.
10:24Örneğin daireleri birbirinden ayıran duvarlar biraz mübalağa yaparsak karton gibi.
10:29Bu sebeple daireler arası ses izolasyonu çok zayıftır.
10:33Eski binalarda ise genel olarak yalıtım sorunu var.
10:36Kışların sert geçtiği ülkede bu binalarda oturanlar ısınmak için çok yüksek faturalar ödüyorlar.
10:42Bu sebeple kısıtlı bütçeyle alınan veya kiralanan bir evin maliyeti toplamda yüksek fiyatları evlerin maliyetini geçebiliyor.
10:49İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
8:15
|
Sıradaki
4:11
8:34
28:43
1:13:41
23:11
1:49:39
12:54
12:04
20:21
11:15
34:18
8:02