E-leksyon: Handa Ka Na Ba sa Araw ng Botohan? | Unang Hirit - video Dailymotion

GMA Public Affairs

Apat na araw bago ang halalan, alamin ang mga dapat gawin at iwasan sa mismong araw ng eleksyon. Alamin ang Do’s and Don’ts sa video na ito.  Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.

Transcript

00:00Mga kapuso, apat na araw na lang bagong eleksyon 2025.

00:04Lagi po naming paalala, maging responsable sa pagboto at dapat totoo.

00:10Sa mismong araw ng eleksyon, alam niyo ba, ang mga dapat at hindi dapat gawin.

00:15Ang mga doos and don'ts sa araw ng eleksyon, isa-isay natin dito sa

00:18E-leksyon, ang inoagabay sa matalinong pagboto.

00:23At para pag-usapan niyan, makasama natin si Atty. Ona Caritos,

00:29Executive Director ng Legal Network for Truthful Elections, Olente.

00:33Atty, good morning. Good morning, welcome.

00:37Atty, isa-isayin natin yung pwede at bawal sa mismong araw ng eleksyon.

00:42Nabagd ko kanina, marami sa mga ito yung...

00:45Parang bawat eleksyon na lang nakikita natin pero bawal pala.

00:48Una, panunundo ng kandidato sa mga botante.

00:54Yan.

00:54Service. Yan, meron dyan. By batch pa nga yung sunduan.

00:58Tapos, i-hatin sa mga voting center. Allowed ba yan?

01:00Bawal yan, Ivan. Sa araw ng eleksyon, actually the day before the election,

01:05bawal mag-transport ng mga botante sa mga voting center.

01:08Malinaw po yan, pero pakisama na lang ni kandidato.

01:13Inarrange ni kapitan.

01:14O, kasi isang paraan yan ang pag-i-influensya ng boto ng ating mga kababayan,

01:19yung mga kababotante.

01:20Kasi nga naman, hinatid ka, nakalibring service ka,

01:23eh baka naman, nakakaya naman, hindi mo binoto eh, di ba?

01:26Ito pa, attorney, pagkatapos umoto, yung iba may pakain, may sandwich juice.

01:31Nasabi kanina, may mga na-interview tayo.

01:34Eh, yun naman para expected, lalo na kung supporter ka naman talaga niya.

01:38Okay lang ba yun?

01:39Naku, kahit nakasanayan na natin, Iva, na nagpapakain piyesta sa araw na eleksyon,

01:44nakalagay rin sa ating omnibus election code na bawal magbigay ng pagkain,

01:48inumin ang mga kandidato sa mga botante.

01:51Yun naman, tumanggap, pwede pa silang maging liable for anything?

01:56Well, bawal rin kasi ang pagtanggap eh.

01:58Meron tayong konsepto ng vote buying, vote selling.

02:01So, hindi lang dun sa nagbibigay ang may kasalanan, dun din sa tumatanggap.

02:04Ayan, siguro yung mga nakakapanood sa atin ngayon, nagugulo,

02:07ha, poro namang, napakahigpit naman, para lahat naman.

02:09Everybody is doing it, so that makes it okay.

02:12Well, sa totoo lang, kahit nakasanayan na natin,

02:15katulad nga nung pinag-uusapan natin, Ivan, kanina,

02:17bawal pa rin yan eh, kaya dapat hindi okay ang mga bawal.

02:20Okay, hindi porket nakasanayan, eh okay na.

02:23Hindi porket normal, illegal.

02:26Ayan, isa pa, sa madalas ang senaryo sa eleksyon, attorney,

02:29nag-aabot ng flyers at sample ballot ng mga kandidato,

02:33ano ba ang rule dito, attorney, 2001 ang una kong kinover na eleksyon.

02:38Hanggang ngayon, 2025 na, mukhang ganun pa rin ang makikita natin.

02:41Ano ba ang rule dito?

02:42Naku, ako, 2007 naman, Ivan.

02:45I just dated myself.

02:47Ako rin.

02:48Pero sa araw na eleksyon, tandaan natin na election offense yan.

02:51Ang tawag dyan ay unlawful election.

02:53Ang araw bago mag-eleksyon, sa linggo at sa araw na eleksyon,

02:57bawal lang mga kampanya.

02:58So, bawal yan.

02:59Bawal na bawal ko yan.

03:00Pero, nabagit mo kanina, attorney, sinisircumvent nila yan.

03:03Ang taga-distribute...

03:05Ay mga bata.

03:06Siyempre, walang criminal liability ang mga bata.

03:09So, yan ang strategy ng ating mga kandidato.

03:11Diyan, sila magaling.

03:13Yung mga para-paraan, ano, para makaiwas sa liability.

03:17Ito, attorney, sa online naman,

03:19pwede bang mga kampanya sa mismong eleksyon?

03:21Halimbawa, nag-share ka.

03:22Ito, ito yung binoto ko.

03:23O, ito yung ibuboto ko.

03:25Pwede ba yan?

03:25Yan, kailangan natin inuance, Ivan.

03:28Kasi, ang pagsabi ng sino yung binoto

03:30or sinong suportahan,

03:32pumapasok yan sa pag-exercise natin

03:34na ating freedom of expression.

03:36Express on, yes.

03:36Pero, pag yung iboto, iboto natin,

03:39suportahan natin,

03:40yan pumapasok sa definition ng campaigning

03:43para sa isang kandidato.

03:45So, sa araw na eleksyon,

03:47o pati po yung sa araw bago mag-eleksyon,

03:49tandaan na lang po natin,

03:50bawal ng mga kampanya.

03:52At kasama po na yung mga iba't-ibang

03:53online platforms natin.

03:55So, yung kandidato,

03:56definitely, bawal na kayong

03:57i-promote ang sarili ninyo.

03:59Pero sa mga butante naman, attorney,

04:00pwede ba yun?

04:01Yung magpahayag ng,

04:04yung tulad na namagit mo,

04:05pwede?

04:05Pwede yan.

04:06Magpahayag ng susuportahan

04:07sa araw na eleksyon.

04:08Sa kusuotan.

04:10Pwede ba silang magsuot

04:11ng kahit ano?

04:12May mukha ni,

04:13o may pangalan ni kandidato?

04:15Ayan, sa araw na eleksyon,

04:16bawal yan.

04:16Kasi, papasok yan sa definition

04:18ng campaigning.

04:19Siyempre,

04:20parang pag merong mukha

04:21ng kandidato,

04:22o ang t-shirt mo,

04:23napapasok ka sa mga eskwelahan,

04:25nangangampanya ka na rin eh.

04:26Pinapaalala mo sa mga butante,

04:28yung kandidato

04:29sa paglalagay ng mukha niya

04:30o pangalan niya sa mga t-shirt.

04:31Isa kang walking advertisement

04:32na in effect,

04:33pangangampanya pa rin.

04:35Ito, attorney,

04:35pagpasok sa presinto,

04:36ano lang ba pwedeng dalhin sa loob?

04:38Magdadala ba sila ng ID?

04:40Yan, yan ang medyo kumakalat

04:42in recent days.

04:43No ID,

04:44no vote daw.

04:45Ako, ano na yan,

04:46na-debunk na yan

04:47ni Comelec

04:48na hindi kailangan natin

04:49magdala ng ID

04:50para makaboto.

04:51General rule yan, Ivan,

04:52na hindi kailangan

04:53magdala ng ID

04:54para ipakita sa electoral board

04:56para makaboto.

04:57Pero,

04:58good practice na magdala

04:59kasi just in case

05:00may mag-challenge sa'yo

05:01ng iyong identity

05:03ay kailangan magpakita ng ID

05:04na ikaw talaga yung butante.

05:06Kung sakali naman,

05:08ikaw ay may makita,

05:09mahuling gumagawa

05:10ng mga nabanggit natin,

05:11mga pinagbabawal,

05:12maramahabaham ang listahan

05:13itong mga bawal na ito,

05:15kanino ba pwede magsumbong

05:16at pwede bang

05:16kuna ng video,

05:17isummit sa Comelec?

05:18Pwede ba yun?

05:19Ang number one rule

05:20is documentation lagi,

05:21hindi pwede yung kwento.

05:22So, dapat magkumuhan

05:23ng picture or video

05:24para kapag nagreklamo tayo

05:26sa election officer

05:27ng lugar o ng munisipyo

05:29na saan tayo kumakabilang

05:30ay mayroon tayo

05:31papakita ebidensya.

05:32Ayan,

05:33huling paalala siguro

05:34attorney sa mga botante,

05:36hindi lamang sa proseso

05:37ng pagboto,

05:38kundi sa mismong

05:39mga iboboto nila.

05:40Siguro ngayon ay

05:41hanapin natin

05:42kung saan tayo

05:43boboto sa araw na eleksyon.

05:44Kasi,

05:45ano yan,

05:46isang cause

05:46ng mahabang pila

05:47sa araw na eleksyon.

05:48So,

05:49live na po

05:49ang PC and Finder online

05:51na ating Comelec.

05:52So,

05:52hanapin na po natin

05:54ang ating mga pangalan.

05:55Pangalawa ay,

05:56gumawa na tayo

05:57ng kodigo

05:57kasi ang hirap po

05:59sa araw na eleksyon

06:00doon pa tayo

06:00magahanap

06:01sino yung gusto natin

06:02i-boto.

06:02So,

06:03pwede naman po

06:03yung dalhin

06:04sa loob

06:04ng mga polling stations

06:05natin

06:06o sa mga classroom

06:07yung listahan

06:08na ating mga iboboto

06:09sa araw na eleksyon.

06:10In fact,

06:11yung GMA po

06:12sa aming mga social media

06:13accounts,

06:15meron kaming mga

06:16ways dyan

06:17para doon na kayo

06:17gagawa ng kodigo.

06:19Yan,

06:19para mas mapadali

06:20ang proseso

06:21ng inyong pagboto.

06:22At syempre,

06:23i-boto po natin

06:23ang tama

06:24at dapat

06:25totoo.

06:26At turning on

06:26na karitas.

06:27Thank you, man.

06:28Maraming salamat as always.

06:29Maka-puso ulit din po namin ha.

06:31Kayong apat na araw na lang

06:32ang eleksyon.

06:33Bumoto ng tama,

06:35dapat

06:35totoo.

06:38Wait!

06:39Wait, wait, wait, wait!

06:40Huwag mo munang i-close.

06:42Mag-subscribe ka muna

06:43sa GMA Public Affairs

06:44YouTube channel

06:45para lagi kang una

06:46sa mga latest kweto

06:48at balita.

06:49At syempre,

06:49i-follow mo na rin

06:50ang official social media pages

06:52ng unang hirit.

06:55Thank you!

06:57Bye-bye!

E-leksyon: Handa Ka Na Ba sa Araw ng Botohan? | Unang Hirit

Category

Transcript

Recommended