UH Clinic — Usapang Tetano | Unang Hirit - video Dailymotion

GMA Public Affairs

Viral ang isang video ng lalake na nangisay dahil sa tetano matapos masugatan ng kinakalawang na bakal. Ano nga ba ang tetano? Alamin ‘yan sa video na ito.  Hosted by the country’s top anchors and hosts, 'Unang Hirit' is a weekday morning show that provides its viewers with a daily dose of news and practical feature stories. Watch it from Monday to Friday, 5:30 AM on GMA Network! Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.

Transcript

00:00Mga Igan, viral ngayon ang isang lalaki sa Nueva Ecija matapos bangisay at mag-agaw buhay.

00:09Siya po ay si Mark Tamayo na isang pahinante sa isang hardware.

00:13Ang tinitinan sa ninang pangisay niya, tetano.

00:18May 29 daw, noong masugatan siya sa hindalaki ng isang steel matting.

00:23Dalawang araw ang lumipas ay nilagnat na si Mark at nangisay kaya tuluyan ang dinala sa ospital.

00:30So, umabot ay isang buwan ang inabot na pagpapagaling ni Mark.

00:36Sa ngayon po ay naka-recover siya at nagpapalakas.

00:39So, pagaling ka pa, Mark.

00:41Ngayon, ano nga ba panganib na dala ng tetano?

00:44Yan ang pag-usapan natin dito sa UH Clinic.

00:48At pangasama natin ngayon umaga si Dr. Edimion Tan, isang Internal Medicine Infectious Diseases Specialist.

00:56Dog, good morning!

00:57Yes, good morning po.

00:58So, thank you sa invitation again.

01:01Ako, welcome back.

01:02Dog, madala sa atin, Marina, kapag nasugatan ka ng bakal, lalo na may kalawang, baka matetano ka.

01:09Pakipaliwanag po, talaga ba yung bakal na may kalawang, nandun, may tetano yun?

01:13Sige, explain lang natin, no?

01:15So, actually, ang minsan iniisip kasi ng mga tagapanood natin or mga audience natin,

01:20na kapag may kalawang, automatic iniisip na is tetanus infection.

01:24So, yung tetano, ang English nun is a tetanus infection.

01:28So, ano nga ba ito? First, bacterial ba ito? Virus ba ito? O ano man siya?

01:33So, it is a bacterial infection.

01:35Ang pangalan po ng bacteria is yung Clostridium Tetani.

01:39So, saan ba siya nakukuha?

01:41Actually, tama naman tayo.

01:43Pwede siya makuha sa mga rusty na object, yung mga makakalawang na object.

01:46At, amazing nga ako, meron tayong mga samples dito, which we'll show later, no?

01:50So, yung mga pako, or yung mga alambre, or anything.

01:54So, usually, itong mga objects na ito, o mga bagay na ito, not necessarily na may mga kalawang siya.

02:00Kasi minsan, ang tetanus kasi pwedeng nakukuha sa any objects, pwede sa soil, believe it or not, sa mga lupa.

02:09So, kapag, for example, tayo yung nagtatrabaho sa mga farm, or mga farmers, or anyone na ma-expose,

02:16at meron siyang sugat, or nasugatan, nagka-scratch.

02:20In fact, nga sa adult, ang pinaka-common is yung scratches sa leg.

02:25Kasi doon sila naglalakad, so mas may tendency na nasusugat po yung mga legs nila.

02:31So, ang tetanus, again, to summarize, is bacterial infection na pwedeng makuha not from person to person,

02:38but nakukuha siya from object to person.

02:41So, may sugat ka, tapos na ano ka sa lupa, pwede na.

02:46Pwede po yun.

02:47Or nasugatan ka from any object doon sa lupa, possible din po yun.

02:51Or sometimes, believe it or not, pwede siyang nakukuha doon sa stool, doon sa dumi.

02:57Kasi, for example, carrier itong particular na animal,

03:01and then dumumi siya dito sa farm, dito sa soil,

03:05and then meron tayong exposure, nakukuha din po siya doon.

03:08Ayun, ako, ito, Doc, doon sa viral video na makikita natin yung pangingisay ng lalaki

03:13matapos raw na masugatan ng bakal sa hinlalaki niya.

03:18Nangyayari ba talaga yun, Doc, na, yun, kapag na-tetano ka, mangingisay ka?

03:22May bacterial ano, tetano.

03:23Yes, possible talaga siya, no?

03:25Although, syempre with confidentiality reasons, saka blur yung face niya, no?

03:30Yes, apo.

03:30So, if you can see, yan yung pang very typical na complain ng pasyente.

03:34Believe nga rin ako doon sa investigation, no?

03:38Nandas a case on this patient.

03:40Actually, when they were able to call him at nakontact,

03:43yung simptomas talaga na, talagang angkop na angkop, no?

03:47Doon sa tetano, doon sa infection.

03:49Kasi from the history, yung exposure, meron siyang sugat.

03:53So, later on, sigo, ito-try ko din i-draw, no?

03:56At least, mas ma-understand ang audience natin.

03:58So, kapag meron tayong sugat, like in this case, sa kanyang hinlalaki.

04:03So, yung sugat na yun, sabi is nag-blister daw, parang nagkaroon ng tubig.

04:06Nag-tubig-tubig.

04:07So, possible po yun na meron siyang talagang bacterial infection.

04:11However, itong sugat na to, kung saan siya natusok o nahiwa doon sa steel,

04:16na sinabi niya, doon sa pahinante yata siya, sa bakal.

04:20So, pwede doon na dumadami yung itong tiyataw na spores.

04:25Kasi itong Clostridium Tetany na bacteria, naglalabas siya ng tinatawag na toxin.

04:32So, itong toxin is yung tinatawag na tetanospasmin na toxin.

04:36So, itong toxin na to, pwede po siyang dumami dito sa area na to,

04:40at pwede siya pumunta sa brain, sa spinal cord, sa gulugod natin,

04:45at mag-cause ng mga iba't ibang klaseng simptomas na present dyan sa ating patient.

04:50Ano una akong gagawin kapag nasugatan ako, lalo na may mga kalawang o mga...

04:55Banatapaka.

04:56Basta nasugatan ako.

04:58Okay.

04:58Sige.

04:59I-try natin i-demo, no?

05:00Sige po.

05:00Just in case.

05:01Can I stand up or just sit down?

05:03Yes, po po.

05:03Can I stand up?

05:04Okay.

05:05Clinic niyo to, eh.

05:05Clinic ko pala to, no?

05:07So, for example, ito yung kalawang na...

05:10Kalawang na pako.

05:11...na pako, na nail.

05:12So, nasugat, like in this patient's case, no?

05:15So, nasugat siya.

05:16So, what happens is itong bacteria na Clostridium tetany, okay?

05:21So, nandito siya.

05:23So, mag-produce siya ng tiyatawag nating mga spores, okay?

05:28Spores.

05:28Para tayo nasa classroom, di ba?

05:30Para classroom lang.

05:30So, itong mga spores na to, pwede siyang mag-harbor ng tiyatawag na toxins.

05:36So, itong toxins, pwede dumami siya.

05:38And then, itong toxin, ang pinaka-nako-cause ng masimptomas is,

05:43nagka-travel kasi siya sa ating nervous system.

05:45So, yan from the, yung sa hinlalaki niya?

05:47Ito, hinlalaki niya.

05:48Pwede siya mag-travel sa nerve.

05:50Kasi ang ina-attack niya is yung nervous system.

05:53Nervous system.

05:54So, nerve siya, no?

05:55So, alam natin yung nervous system, siya nagko-control yung mga movement natin.

06:00Okay?

06:00So, dun sa natin tiyatawag na motor nerve, no?

06:02Pag sabi motor nerve, yan yung mga nagko-control ng movement.

06:04So, akit siya, so retrograde transport, akit siya until ma-reach niya yung central nervous system.

06:13Kasi pag sinabi natin yung central nervous system, yan yung ating brain.

06:16Sa brain na.

06:17At siya sa spinal cord.

06:18Yun.

06:19And then, what happens next?

06:21Yung patient, pwede wala pang simptomas yan, nakatulad dyan sa ating case.

06:25Yung nangingisay.

06:26Yes, wala pa po yan.

06:27So, bakit siya nagkakaganyan?

06:29So, once it reaches yun sa motor part ng ating spinal cord, o kaya dito sa brain, particularly yung tiyatawag na brain stem, possible po yun.

06:41So, what happens is, meron siyang binabind na isang area.

06:45Yung area na yun is naglalabas siya ng mga tiyatawag na chemicals.

06:50Okay?

06:50So, na-inhibit o kumbaga nababawasan niya yung paglabas ng chemical na GABA.

06:57Itong GABA kasi ang magpre-prevent ng excessive activity ng ating mga muscles.

07:03So, imagine natin kapag na-block po na ito, yung mga muscles, wala na mag-inhibit.

07:10So, meron na siyang exaggerated or overproduction ng mga signals na magkakosang excessive movement.

07:17So, in this case, yung patient, meron na siyang mga tiyatawag na pangingisay,

07:23nakitwitch yung muscles, naninigas yung muscles.

07:26Ah, yun na. Yung na, epekto.

07:27So, ito, para mas alam natin yung gagawin after itong pinakita ni Doc,

07:31ano yung dapat gawin para maiwasang matetano?

07:33At matetetano ka lang naman, Doc, pag may sugat ka.

07:36Yes.

07:37Okay. Ano yung dapat gawin?

07:38Man, nasugatan ako.

07:39Yes.

07:40Wag kang gumala.

07:41Oo, no? Wag muna lumabas, no?

07:43And alamdawa, nasa farm ka, sabihin na lang natin sa farm,

07:46kasi yun yung binabanggit mo kanina madalas,

07:48na sugatan ako ng konti lang naman, na dumugo.

07:51Anong gagawin ko, Doc?

07:53First, siyempre, dapat magpakonsulta tayo, no?

07:55Ugasan muna ba?

07:56Ugasan muna.

07:57Pero dapat magpaschedule na tayo ng consultation.

08:00Pero siyempre, very important first aid is,

08:02siyempre, nasa farm or nasa workplace,

08:04is dapat ihugasan, no?

08:06Mabuti.

08:06Yung area.

08:07Linisin, ha?

08:08Ideally, linisin siya with runny water, soap,

08:12para at least kung may mga dirt, contaminants, stool, madume,

08:17matanggal muna siya.

08:18Okay, ha?

08:18And then, bakit dapat magpakonsulta?

08:21Kasi alam nyo ba, mga audience natin,

08:23ang tetanus infection ay isang vaccine-preventable na sakit.

08:28So, kadalasan ang mga pasyente o yung mga taong

08:31nagkakaroon ng tetanus infection,

08:33Walang bakuna.

08:33Sila yung mga tama po, yung mga hindi nababakunahan

08:37or hindi nako-complete yung bakuna.

08:40So, kalimbawa, hindi ka naman ako na tetanus,

08:43pwede bang parang prevention, magpabakuna na agad ako?

08:46Yes. Actually, part nga din po siya ng mga childhood

08:49na vaccination natin na program.

08:51So, talagang dapat updated yung vaccination status natin.

08:54Dapat lahat tayo meron.

08:55Seryoso ito at nakamamatay.

08:57True. Nakamamatay po siya.

08:59Ako.

09:00Ayan, maraming salamat, Doktor.

09:01Andi Myontan, isang internal medicine infectious diseases specialist.

09:06Paalala mga kapuso, ang tetano ay hindi dapat ipagwalang bahala yan.

09:10Kaya kapag nasugatan, consulta agad yan upang ito hindi na lumala.

09:14Magbabalik pa ang unang hirit.

09:16Thank you, Dok.

09:17Thank you, Dok.

09:17Salamat, Dok. Thank you so much.

09:19Wait!

09:20Wait, wait, wait!

09:22Wait lang!

09:23Huwag mo muna i-close.

09:25Mag-subscribe ka na muna sa GMA Public Affairs YouTube channel

09:28para lagi kang una sa mga latest kweto at balita.

09:32I-follow mo na rin ang official social media pages na ang unang hirit.

09:37O, sige na.

09:37I-follow mo na rin ang hiritu.

UH Clinic — Usapang Tetano | Unang Hirit

Category

Transcript

Recommended