Gündem – Arzu Yıldırım Şenlik | 18 Haziran 2025

Ülke TV

19.06.2025

Ülke TV, Türkiye ve dünyada yaşanan olayların nabzını ‘Gündem’ ile tutmaya devam ediyor. Arzu Yıldırım Şenlik’in sunduğu Gündem, haftanın olaylarını uzman konukların yorumlarıyla derinlemesine analiz ediyor.

Arzu Yıldırım Şenlik’in sunumuyla ekranlara gelen Gündem; siyaset arenasında yaşanan gelişmeleri, Türkiye’nin iç ve dış siyasetini ve dış politikada attığı adımları alanında uzman isimler ve siyasetçilerle enine boyuna masaya yatırıyor. Tüm hafta boyunca yaşanan gelişmeler, gündeme damgasını vuran olaylar ve perde arkasında yaşananlar Gündem ile Ülke TV ekranlarına geliyor.

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00:00İzlediğiniz için teşekkürler.

00:00:30İzlediğiniz için teşekkürler.

00:01:00Hoş geldiniz efendim yayınımıza.

00:01:03Hoş bulduk Arnız Hanım. İyi yayınlar. Herkese de iyi yayınlar diliyorum.

00:01:06Çok teşekkür ediyoruz. Şimdi başlayacağız tabii. Bir yandan da tabii son dakika gelişmeleri geldikçe de paylaşmaya devam edeceğiz.

00:01:14Özellikle bugün neler yaşandı onu konuşacağız. Bir yandan da Coşkun Başbuğuyla birlikte harita üzerinden nerelere saldırı düzenleniyor hepsini.

00:01:23Konuşmuş olacağız. İran'ın vurduğu noktalar ve İsrail'in vurduğu noktalar olarak haritalarımız hazır.

00:01:29İran'dan başlayalım istiyorum. Coşkun hocam size ayağlayayım isterseniz şöyle bir haritanın yanına geçelim.

00:01:36İran'ın vurduğu noktaları şöyle bir konuşalım. Tabii aslına bakarsanız son tahlilde de nereler vuruluyor onu da sormak istiyorum. Buyurun.

00:01:43Şimdi İsrail açısından baktığında İran'da zaten açıklama da o yöndeydi.

00:01:49İsrail'den İran'a gerçekleştirilen saldırıların şu anda haritası karşımızda.

00:01:54Evet İsrail'in açıklaması şuydu. Biz nükleer tesisler artı askeri hedeflere öncelikli olarak hedefleyeceğiz.

00:02:03Buralar bizim hedefimizdir demiş idi. Ama arzu geldiğimiz noktada baktığında

00:02:08İsrail'in özüne döndüğü hedef gözetmeksizin nere olursa başkent Tahran başta olmak üzere

00:02:16ateş altına aldığı ortaya çıktı.

00:02:20Şimdi sivil yerleşim yerleri de vardı mı hocam?

00:02:23Tabii ki canım.

00:02:24Bir kere bugün havalimanı bombalandı.

00:02:26Evet.

00:02:26Yine onun bilgisi verildi. Askeri üsler zaten her saniye konuştuğumuz bir şey ama havalimanı da önemli bir nokta.

00:02:32Günlerdir Tahran mesela vuruluyordu. En son Tebriz.

00:02:36Burayı özellikle hatırlatmak isterim.

00:02:40Türklerin en yoğun yaşadığı yerler başkenti sayılabilecek bir yer Tebriz.

00:02:44Ve Türkiye sınavı da en yakın yerlerden biri.

00:02:47Bura vuruluyor. Yakın takip ediyorum. Ne var burada vurmayı gerektirecek diye.

00:02:51Basit bir askeri karargah var. Onun dışında hiçbir şey yok.

00:02:54Ama hep Tebriz ateş altında.

00:02:56Orada konuştuğumuz kardeşlerimiz de vardı.

00:03:01Onların da ifadesi şu.

00:03:02Hocam haklısınız. Biz de anlam veremiyoruz ama Tebriz hep hedef ve sürekli vuruluyor dediler.

00:03:10Burada hani İsrail denilen o terör örgütün Türkiye'ye olan sınırı yani yakınlığı artı Türk yoğunluğu olması nedeniyle medef.

00:03:20Bunu bir kenarda tutmakta fayda var.

00:03:22İlk hikaye nereden başladı? İşte Natanz.

00:03:26Evet.

00:03:27Hemen Tahran'ın güneyindeki nükleer tesisler yönünden de önemli bir merkez.

00:03:32Natanz'la başladı.

00:03:33Keza İsfahan hemen yanı başında gene ateş altına alındı.

00:03:40Çok yani diğerlerine göre az sıklıkla işte Hürmüzgah yine yoğunlukta olarak bu şehir Şiraz,

00:03:47bombalanan yerler arasında.

00:03:49Buralarda bir nükleer tesisten bir varlıktan bahsedebilirsin.

00:03:53Yine yeni denkleme giren Fordo ki yerin altında yani yaklaşık 80'inden 100 metre kadar dağ içinde yerin altında olan bir tesis.

00:04:04Hatta yani İran yer belirtmese de bu görüntülerde yer alan videolu şovlarda o yerin Fordo'da olduğu ifade ediliyor.

00:04:14Kum keza aynı şekilde hedef alındı.

00:04:19Hatta kumda bazı böyle teolojik sembolü olan türbeler vesaire bunların da ateş altına alındığı, vurulduğu söyleniyor.

00:04:28Yine o nükleer tesislerin olduğu iddia edilen yerlerde yapılan yoğun ateşler var.

00:04:36Tebriz'i az önce ifade ettim ve Tahran.

00:04:38Şimdi Tahran'da mesela bir nokta suikastler gerçekleşti malumunuz bir de orada bulunan sivil yerleşim yerleri hedef alındı.

00:04:49Ben mesela birebir şahitlik ettim bir canlı yayında orada yaşayan bir Türk olayları aktarırken hemen yanı başında bir okul vuruldu.

00:05:00Şimdi sorduk okul nasıl hedef olabilir diye ve oradaki yaşayan Türk o iyi niyetle diyor ki azilerde diyor Ulaştırma Bakanlığı'nın bir binası var.

00:05:11Herhalde oraya hedef aldılar diyor. Yanlışlıkla buraya düştü diyor atılan füze.

00:05:16Ki ben asla aynı kanaatte değilim. İsrail nokta atışı yapabilen bir ülke ve orada Ulaştırma Bakanlığı ile İsrail'in bir hesabı olmaz.

00:05:27Yani bir getirisi olmaz savaşta orayı vurmanın.

00:05:30Orada doğrudan okul hedef alındı ama şans eseri okulda öğrenciler yoktu.

00:05:35Hafta sonuydu ve olmadığı için büyük bir katliamın önüne geçilmiş oldu.

00:05:41Onun haricinde kundaktaki bebeğe ait fotoğraflardan tut. Sivillerin hayatını kaybettiği çok sayıda böyle olay ve görüntü var.

00:05:50Bunların hepsinin yine katili her daim olduğu gibi İsrail.

00:05:53Bir de İsrail'e nerelere saldırılar gerçekleştiriliyor. Hemen o haritayı da isteyelim.

00:05:57Çünkü biliyorsunuz yani hafta içinde yansıyan başlıklarda özellikle her iki ülkede birbirlerini başkentlerini vurmakla tehdit etti.

00:06:05Tahran'a boşaltın dedi İsrail. Yine aynı şekilde İran'sa Tel Aviv'i boşaltın ifadelerini kullandı.

00:06:13Şimdi tabi Tel Aviv'de yoğun saldırıları gördük ama diğer noktaları da konuşmak isterim. Neler söylersiniz?

00:06:19Şimdi İsrail'de de gene İran hedefi aldığı yer bana göre en çok yoğunlukta hedefi aldığı yer Tel Aviv ve Hayfa.

00:06:28Tel Aviv'de malum işte bütün askeri karargahlar, istihbarat karargahları, buraya ait önemli binalar vardı.

00:06:35Bunların hedef alındığını İran ifade etti.

00:06:38Hayfa'da da zaten Hayfa İsrail'in lojistik anlamındaki beyni.

00:06:44Yani bütün liman ticaretinin, liman sevkiyatının ulaşımının sağlandığı bir bölge.

00:06:50Petrol, LNG gibi sıvı, laştırılmış gaz dahil.

00:06:56İsrail'in bütün enerji ikmali hep Hayfa'dan yapılıyor.

00:06:59Keza gıda anlamında da gene İsrail'in bütün ticari faaliyetleri, denizcilik anlamında Hayfa'dan yürüyor.

00:07:07Aynı zamanda da donanmanın kalbi ve beyni.

00:07:10Şimdi Hayfa'yı hedef almak en doğru mantık.

00:07:14Yani İran açısından baktığında.

00:07:16Bunun yanında gene askeri tesislerin olduğu yerler,

00:07:20askeri kışlaların olduğu yerler hedef alınıyor ama ben şurada bir hatırlatmada bulunmak da isterim.

00:07:28Benim anlam veremediğim ve niye bu ana kadar hedef alınmadığını bir türlü bulamadığım, düşünemediğim tek bir yer var.

00:07:37Şimdi İsrail'in güneyinde, Elyod'un 40 km kadar kuzeyinde orada hava üssü var.

00:07:45En büyük hava üssü.

00:07:46Bütün uçaklar, jetler oradan kalkıyor.

00:07:48Keza yine Televi güneyinde Nemet'in hava üssü var.

00:07:55Şimdi sen bir tek yerden darbalıyorsun İran olarak.

00:07:59F-35'ler, F-16'lar, F-15'ler, havalanan uçaklar.

00:08:03İlk yapman gereken uçakları vuramasan dahi onların kalktığı pistleri yerle bir etmen lazım.

00:08:11Bu niye hedef alınmadığını ben bunu anlamış değilim.

00:08:13Çünkü o pistleri vurup uçakları kalkamaz hale getirdiğin an zaten olay bitmiştir.

00:08:18Yani sendeki füze teknolojisi İran'da...

00:08:20Neden acaba?

00:08:21İşte orayı artık İran'ın cevaplaması lazım.

00:08:25Niye hedef almadıklarını.

00:08:27Çünkü İran içinde bir klip yakıdan, bir kripto yapıdan hep bahsederim ben.

00:08:33O mu etkili, o mu katkılı artık onu dinleyenler takdir etsin.

00:08:37Şimdi biz İsrail meselesinde dedik ya tam isabetli hedef alamıyor mu?

00:08:40İşte tam okula attı, Ulaştırma Bakanlığı'na mı atacaktı?

00:08:44Burada onu konuşabilir miyiz?

00:08:45Konuşamayız çünkü hani sağına soluna, yanı başına attığın takdirde anlarım ben.

00:08:51Deniyor, vuramıyor diye.

00:08:52Hiç ben duymadım.

00:08:53Ve şöyle bir hadise var.

00:08:56İran o kadar öyle yaban atılacak kadar da bir teknoloji yoksun ülke değil füze anlamında.

00:09:01Yani füzelerde işte artı, eksi, yüz metreye kadar sapma birçok ülkede başarı kabul ediliyor.

00:09:08Biz yani Türkiye açısından baktığında ben on metreye bile kabul etmiyoruz biz Türkiye olarak.

00:09:13Hep nokta atışlar var o denemelerde hep görüyorsunuz.

00:09:16Fakat dünya genelinde bu tür hadise yaşanıyor.

00:09:20O bile bana göre İran için yeterli bir mesafe.

00:09:26Yani havalimanını hedef alsa, yüz metre yanına sağına soluna düşürse bile havacılık anlamında çok ciddi hasar verir.

00:09:33Fakat onu dahi görmedik.

00:09:34Bilmiyorum ne düşünülüyor, ne hesap ediliyor.

00:09:37Normalde...

00:09:38Var mıdır buna bir cevabınız, bir fikriniz var mıdır bu konuyla ilgili?

00:09:43Askeri taktik ve strateji de şu vardır.

00:09:46Arzu.

00:09:47Düşman belli.

00:09:49Yani bununla ilgili bir çatışma ihtimalin varsa,

00:09:52bunun çok öncesinden istihbari, askeri, her türlü taktik, harekat, harita üzerine oturtturur.

00:09:57Bütün hazırlığını bitirirsin.

00:10:00Bu yapılan çalışmalarda, çalışmalarda hedef listeni hazırlarsın.

00:10:05Nereleri ve ne şekilde vuracaksan.

00:10:08O hedef listelerinde hazırlarken, hedeflerde bir öncelik vererek bir sıralama yaparsın.

00:10:13Örneğin bir kriz ağında veya ani bir baskında, saldırıda ilk etap ben ağ ülkesinin şuralarını şuralarını vuracağım.

00:10:22Sonrasında ikinci dalgada buralar vurulacak gibi bir planlama yapman lazım.

00:10:26Eğer İran, İsrail ile ilgili böyle bir planlama yaptıysa ki çoktan yapmış olması lazım.

00:10:32O halde bu bahsettiğim konu, atlatıldı mı, unutuldu mu, göz ardı mı edildi?

00:10:38Ya da çoktan yapmamış bu planları.

00:10:42Yani İran'da tarih boyunca, özellikle 79 İran İslam devriminden sonra, sürekli bölgede İran İsrail karşıtlığı var.

00:10:51Bu karşıtlık bu kadar canlı iken, ki İran'ın kimliğini de oluşturuyor bu, İsrail karşıtlığı.

00:10:59Normalde sizin söylediğinizin olması gerekiyordu.

00:11:01Birinci aşamada plan, ikinci aşamada işte havali...

00:11:04Bir plansızlık mı oldu?

00:11:05Evet, sanki bir plansızlık var gibi bir görüntü var.

00:11:09Valla inşallah öyledir.

00:11:11Yani ben mesela, bilirsin çok yayın yaptık birlikte.

00:11:14İran'la İsrail arasındaki olayı hep kayıkçı kavgası olarak görenlerdenim.

00:11:18Evet.

00:11:19İlk günde konuştuğumuzda yine böyle söylemiş.

00:11:22Burada İran içerisinde bizdeki FETÖ-Vari bir yapının olduğunu hep anlatırım.

00:11:27Evet.

00:11:27Ve o FETÖ-Vari yapı devletin liklerine kadar işlemiş şekilde bir maalesef güç sahibi derim.

00:11:34O gücün etkisi mi?

00:11:37Bilinmez.

00:11:38Burada, yani mesela Netanyahu'nun...

00:11:42O zaman bu saldırıların samimiyetini de konuşmak lazım yani bu başlıkta.

00:11:46Şimdi gerçekten İsrail'e derin bir darbe vurmak için mi gerçekleştiriliyor yoksa göstermelik mi bu saldırılar?

00:11:52Onu da konuşmak.

00:11:53Ben her türlü ihtimali değerlendiririm.

00:11:54Çünkü bakın aklın yolu bir.

00:11:56Burada İsrail'in bütün saldırı gücü hava kuvvetleri.

00:12:00Ve İran ilk günden bu güne hep buradan yedi darbeyi.

00:12:05Şimdi böyle bir hal var iken, hadi başta unuttun hareket planlarını.

00:12:10Sonrasında, ya kardeşim bütün saldırılar havadan ve uçaklarla geliyor.

00:12:16Bunların merkezini, uçaklarını vuramasak dahi havalandıkları pisti yerle bir edelim.

00:12:21Bizim için en yapılacak, en doğru iş budur demez mi?

00:12:26Veya deseler de niye vurmazlar?

00:12:30Oranın ben cevabını bulamadım.

00:12:32Bulan hocam varsa buyursun.

00:12:33Peki.

00:12:33Coşkun hocam buyurun biz devam edelim.

00:12:36Şimdi tabii bu konuyu geçeceğim.

00:12:38Trump'un çünkü açıklamaları var.

00:12:39Onlar da önemli.

00:12:40Onları da konuşmak istiyorum.

00:12:41Hüseyin hocam sizinle devam edeyim.

00:12:43Şimdi zaten yani sürecin başından bu yana Amerika Birleşik Devletleri bu işin neresinde sorusu akıllarda bir soru işaretiyken

00:12:51bugün Trump açıklamalar gerçekleştirdi.

00:12:55Özellikle tabii Hamane'ye yönelik açıklamaları vardı ve tehditleri vardı.

00:12:59Diğer yandan da tabii neler söyledi?

00:13:02Bir hafta sonra büyük şeyler olabileceğini söyledi.

00:13:05Neler olacağını göreceğiz.

00:13:07Hiçbir şey bitmedi.

00:13:08Bir hafta sonra büyük şeyler olabilir veya bir haftadan daha kısa bir sürede gibi açıklamaları vardı.

00:13:14Ve bir yandan da Hamane'ye bol şanslar ifadelerini kullandı.

00:13:18Hüseyin hocam yani Trump ne demek istiyor?

00:13:21Anlayabildiniz mi?

00:13:22Neler söylersiniz?

00:13:23Trump bu çatışma başlamadan önce son verdiği sinyallerde sanki müzakerelere devam edecekmiş gibi bir görüntü veriyordu.

00:13:33Yani İran belki masada Trump'ın istediği şekilde koşulsuz bir şekilde teslim olmuş bir halde bulunmuyordu.

00:13:40Ama Trump'ın da böyle bir sıcak çatışmanın geleceğini önceden haber veren bir söylemi yoktu.

00:13:46Tabii sonrasında Amerika illa ki bunun bilgisini aldı ve illa ki bir onay makamı olarak onay da verdi.

00:13:54Nitekim bilgi sahibi olduğunu en azından bilgisinin olduğunu şuradan anlıyoruz.

00:13:59İsrail saldırmadan önce Amerika bölgedeki hem askeri üslerine hem diplomatik misyonlarına bilgiyi verdi ve belli kritik bölgelerdeki personelini çekti oradan.

00:14:10Aslında saldırının yapılacağını böylece bizler henüz saldırı başlamadan önce öğrenmiş olduk.

00:14:15İran da öğrenmiş oldu ama belki de blöf olarak gördü bunu.

00:14:20Belki o yüzden İran o an alabileceği tedbirleri almadı.

00:14:24Onu şu an net bir şekilde bilemiyoruz.

00:14:26Peki tamam Trump çok da hevesli değil gibiydi.

00:14:30Sonrasında İsrail bunu belki de ittirerek gündemi kendisi belirleyerek Trump'ı da oraya çekti.

00:14:37Böyle görüyoruz.

00:14:37Ama zaman geçtikçe ve Amerikan desteğiyle yapılan bu İsrail operasyonu operasyonel anlamda başarı üzerine başarı kazandıkça İsrail açısından Trump da bu başarıdan bir pay almak istedi bence.

00:14:52Ve giderek artık her geçen gün neredeyse ben yaptım demeye getiriyor bu işi.

00:14:57Şunu bilmiyoruz.

00:14:59Belki gerçekten de başından beri Amerika koordine etti.

00:15:02Belki düğmeye Amerika bastı.

00:15:05Ama en başta bunun operasyonel yansımaları nasıl olacağını bilemediği için geri planda kendisini gösterdi.

00:15:11Bu birinci senaryo.

00:15:12İkinci senaryo hayır.

00:15:14İsrail bunu tek taraflı olarak yaptı.

00:15:16Nasıl olsa Amerika'nın destek vereceğinden emindi.

00:15:19Trump'ı bir şekilde kendi bulunduğum noktaya çekerim diyordu.

00:15:22Bu rahatlığı vardı ve bu rahatlığın sayesinde operasyonel başarılar elde ettikçe Trump da sadece sahada operasyonel destek vererek değil söylem olarak da İsrail'in bu operasyonu sahiplenmeye başladı.

00:15:37İki tane senaryomuz var.

00:15:39İkisinin de ortak kısmı şu.

00:15:41Nasıl başlamış olursa olsun bugün itibariyle artık Amerika ve İsrail herhangi bir söylemsel ayrılığa sahip değiller.

00:15:48Amerika belli dönemlerde, örneğin demokrat başkanlar dönemlerinde timsah gözyaşları döker bilirsiniz.

00:15:56Gazze'de bu soykırım bir yıldan uzun bir süre devam ederken Biden ve Kamala Harris timsah gözyaşları döküyorlardı.

00:16:03Ve İsrail'i kınamadan kılıyormuş gibi yapıyorlardı.

00:16:06Trump bugün itibariyle hiç o 200 dedi aman vermeden çok net bir şekilde bir siyonist kadar neredeyse belki daha da fazla İsrail'in yanında durduğunu sadece yaptıklarıyla değil, demokratlar böyle yapıyordu, söylemleriyle de göstermiş oldu.

00:16:23Tabii bazıları açısından bir bu aslında hayal kırıklığı.

00:16:27Çünkü bu bir MAGA akımı var biliyorsunuz.

00:16:30Bu Trump iktidara gelirken hep İngilizcesiyle make America great again diyordu.

00:16:34Amerika first diyordu yani önce Amerika diyordu.

00:16:37Amerika'ya tekrar büyük yapacağız diyordu.

00:16:39Bu demokratlar Amerika'ya çok hırpaldılar diyordu.

00:16:42Amerika'yı çok fazla olmaması gereken savaşlara soktular diyordu.

00:16:46Orta Doğu'da, Irak'ta, başka yerlerde ne işimiz var diyordu.

00:16:49Ve bu sayıklarla gerçekten de Amerika önce gelecek düşüncesiyle Trump'ın arkasında hizalanan bir seçmen kitlesi vardı.

00:16:58Şimdi onlar da çok şaşırdılar bu işi.

00:17:00Ya böyle konuşmamıştık diyorlar.

00:17:01Niye diğerleri kadar hatta diğerlerinden de daha fazla İsrailci olduk biz.

00:17:06Bu da Amerika'nın bir dilenması.

00:17:08Bu da Amerika'nın en meşhur siyaset bilimcileri bile bir cevap bulamıyorlar.

00:17:14Kolay bir şey değil.

00:17:15Yani John Wersheimer'ından tutun da Stephen Walton'a kadar kitabını yazdılar.

00:17:18Önce makalesini yazdılar.

00:17:20Otuz sayfa az geldi.

00:17:21Sonra kitaba çevirdiler bunu.

00:17:23Amerika neden bu kadar İsrail'e destek veriyor?

00:17:26Çünkü hiçbir faydası yok Amerika'ya bunun.

00:17:30İsrail'e destek vermek Amerika'yı bir buçuk milyarlık Müslüman dünyasının karşısında düşmanlaştırıyor.

00:17:35Çünkü düşmanlık yapıyor.

00:17:36Biden şey söylemişti.

00:17:38Ben İsrail'i olmayan bir siyonistim mi demişti.

00:17:41Öyle bir şey söylemişti değil mi?

00:17:43Yahudi olmayan bir siyonistim.

00:17:44İşte Trump Yahudi olmayan bir siyonistim demişti.

00:17:47Evet şimdi Trump'tan biz işte gelirken Trump başa gelecek yani belki böyle bir tutum görmeyiz diye bir umudumuz vardı.

00:17:55Ama aslında o da tam Biden'ın gittiği yoldan gidiyor.

00:17:57Belki de daha fazla öyle değil mi?

00:17:59Aslında Trump herhangi bir sinyal vermedi çok fazla.

00:18:03Trump'tan bir olumlu beklentisi olanlar şundan dolayı diyordu.

00:18:07Çok fazla tahmin edilebilir bir adam değil.

00:18:09Amerika'daki müessiz nizamlar kavgalı olur da ikinci döneminde daha otonom.

00:18:15Yani İsrail lobisinden, IPEC'ten daha otonom.

00:18:18O siyonist seçmen kitlesinden, evangelistlerden daha otonom bir siyaset benimseyebilir mi?

00:18:24Bu soru işareti vardı.

00:18:26Çünkü geleneksel Amerikan siyaseti çok net tahmin edilebilir bir şey.

00:18:30İsrail'e destek veriyor.

00:18:31Bunu biliyoruz.

00:18:32Eisenhower'dan sonra gelen bütün Amerikan başkanları, belki Carter'ı biraz daha nüanslıdır.

00:18:38Ama hepsi koşulsuz, şartsız destek vermiştir İsrail'e.

00:18:41Trump bu anlamda biraz paradigma dışı bir aktördü.

00:18:45Ama biz Trump'ı daha önce gördük.

00:18:482016-2020 arasında 4 yılı başkanlık yaptı Trump.

00:18:52Ve Golan Tepelerini İsrail toprağı olarak tanıdı.

00:18:57Hatta az evvel haritada da belki bir hata vardı.

00:18:59İzleyicilerden fark eden varsa onu da söyleyelim.

00:19:01Yani Golan Tepeleri aslında Suriye toprağıdır.

00:19:04Orada bir yanlış boyama olmuş haritada.

00:19:06Golan Tepelerini İsrail toprağı olarak düşündü.

00:19:09Ve bunu böyle tanıdı Amerika.

00:19:11Büyükelçiliği yine Trump zamanında Tel Aviv'den Kudüs'e taşıdı.

00:19:17Dahası bu meşhur Abraham anlaşmalarıyla yine Arap liderleri o kürenin etrafında topladı.

00:19:24Ve neredeyse işte Gazze'ye bir butik bahçeye kadar bir yer ayırıp

00:19:29oradan da Batı Şeriyye iyice küçültüp güya iki devletle çözüm sunacaktı.

00:19:34Halbuki bir devlet bir de işte bir piknik alanı bırakmıştı o haritada Filistinlilere.

00:19:38İşte Trump'ın böyle bir sabıkası vardı.

00:19:41Ama bir yandan da Başkan Nixon vardı önceden 70'leri yıllarda.

00:19:46İki dönem başkanlık yaptı.

00:19:47Sonrasında hatta görevden alınacaktı, istifa etti.

00:19:50Biraz o anlamda kötü bir şöhreti vardır.

00:19:52Nixon'ın bir deli adam diplomasisi vardı Amerikan tarihinde.

00:19:56Trump da bunu söylüyor.

00:19:59Yapabilirim de yapmayabilirim de.

00:20:01Ne yapacağını bilmiyorsunuz diyor.

00:20:02O bilinmezlik üzerinden bir kaos oluşturarak,

00:20:06beklentileri bir anlamda boşa düşürerek,

00:20:09beklentileri ve senaryoları çok çeşitlendirerek

00:20:12kendisine bir manevra alanı açtığını düşünüyor.

00:20:15Gerçekten de Trump'ın ne yapacağını çok fazla kestiremiyoruz önceden.

00:20:18Sert dönüşler yapabiliyor.

00:20:20Ama bir yandan da işte kendi kabinesinde,

00:20:22kendi yönetimindeki bu sorunla problemi olan isimleri de çizebiliyor.

00:20:27Tulsi Gabart gibi isimleri de istenmeyen kişi ilan edebiliyor.

00:20:31Değişik bir kürtü Trump bugün bile halen da

00:20:34ya da ne yapacağını söylemiyor.

00:20:35Vurabilirim de vurmayabilirim de diyor.

00:20:37Hameney'i öldürebiliriz de öldürmeyebiliriz de diyor ki

00:20:40Hameney diğer genelkurmay başkanları gibi,

00:20:43işte diğer devrim muhafızları,

00:20:45Kudüs gücü başındaki generaller gibi bir isim değil.

00:20:48İmam Hameney, İran düşüncesinde,

00:20:51o kayıp imam dönene kadar ona velayet eden,

00:20:55onun yerine bulunan bir spritüel, ruhani bir figür.

00:21:01Dokunulmaz bir kişi İran düşüncesinde, İran şiiliğinde.

00:21:05Ve ona dokunmak gerçekten de teolojik anlamda,

00:21:08biraz Ramazan hocamın alanına giriyoruz ama

00:21:09bazı sınırları, kırmızı çizgileri aşmak demek anlamına geliyor.

00:21:13Onu da hedef alabileceğine dair,

00:21:15onun da repertuarda olduğuna dair sinyaller de veriyor Trump.

00:21:18Haliyle görünen o ki,

00:21:20Trump,

00:21:22Siyonist lobby'nin,

00:21:23AIPK'in,

00:21:24Siyonist seçmenlerin,

00:21:26o Siyonist elitler kümesinin,

00:21:28şu an çok sevdiği,

00:21:30en sevdiği başkanlardan birisi olmaya namzet.

00:21:33Hala ümidimiz var.

00:21:34Çünkü Trump,

00:21:35tırnak içerisinde biraz deli bir insan.

00:21:38Yani eğer bu iş kırılacaksa,

00:21:39Trump kırabilir diyoruz.

00:21:40Ama öte yandan da,

00:21:42işte İran'a hiç yapılmayan bir şey de Trump yaptı.

00:21:44Çok açık bir spektrumu var.

00:21:46Yani bu yöne doğru da çok fazla gidebilir,

00:21:48bu yöne doğru da.

00:21:49İsrail'i yanıtlaştırabilir belki diye düşünenler oldu.

00:21:52Tam tersine İran'a yapılmayanı yaptı.

00:21:54Doğrudan müdahalenin önünü açtı.

00:21:56Ve bugünlerde,

00:21:57hatta bu saatlerde,

00:21:59belki de az evvel haritada gördüğümüz Ford'o,

00:22:01o Coşkun hocamız da çok güzel bir şekilde açıkladı,

00:22:03o yeraltı tesisini,

00:22:06özel mühimmatlarla,

00:22:07doğrudan Amerikan güçlerini,

00:22:08hava gücüne vurdurabileceği,

00:22:10senaryoları konuşuluyor.

00:22:11Çok açık bir spektrum,

00:22:13ama Netanyahu'yla Trump iyi anlaşıyorlar.

00:22:16Bazen farklı sinyaller gönderseler bile.

00:22:19B-2 dediğimiz mi bu?

00:22:20B-2 dediğimiz uçaklarla mı vuracak?

00:22:22Ya bilemiyorum.

00:22:23Farklı bombardıman uçakları var.

00:22:25Hangisini kullanır?

00:22:25O biraz daha askeri alana giriyor.

00:22:27Onu Coşkun hocamız daha iyi bilir.

00:22:29Ama yer altında nüfuz edebilecek,

00:22:31bomba, mühimmatlar kullanarak,

00:22:33oraya saldırabileceği düşünülüyor.

00:22:36B-2 mi kullanır,

00:22:36farklı bir şey mi kullanır, bilmiyoruz.

00:22:38Füze mi kullanır,

00:22:39uçaktan mı atar,

00:22:40onu da bilmiyoruz.

00:22:41Ama şunu söyleyelim,

00:22:43hali hazırda,

00:22:45İsrail,

00:22:46Amerikan desteğiyle,

00:22:47İran'ı ciddi anlamda hırpaladı.

00:22:50İran'ın buradan,

00:22:51tekrar eski gücüne ulaşması,

00:22:53belki mümkün değil,

00:22:54mümkünse bile yıllar alabilecek bir süreç.

00:22:57O anlamda da,

00:22:58İran tehdidini,

00:22:59İsrail açısından,

00:23:00Trump sayesinde,

00:23:01ortadan kaldırdı.

00:23:02Ama,

00:23:03orta ve uzun vadede artık,

00:23:05herkes şu soruyu soruyor,

00:23:06peki aynı şey bizim başımıza gelirse,

00:23:08ne yapacağız?

00:23:09Bakın,

00:23:09Türkiye'de bile birkaç gündür şunu tartışıyoruz,

00:23:12nükleer silahımız olmalı mı?

00:23:13Bunlar konuşuluyor,

00:23:14televizyon ekranlarında.

00:23:15Ve bunu her ülke konuşuyor.

00:23:17Çünkü,

00:23:18Amerikan,

00:23:18İsrail,

00:23:20işte koalisyonuna karşı,

00:23:21bir saldırısına karşı,

00:23:22sizi koruyabilecek çok fazla şeyiniz yok.

00:23:25Amerika,

00:23:261 trilyon dolara yaklaşan,

00:23:27bir savunma harcaması yapan,

00:23:29bir canavar.

00:23:29Ve gözüne kestirdiği ülkeyi,

00:23:32Libya olur,

00:23:32Irak olur,

00:23:34Afganistan olur,

00:23:35yerle bir edebiliyor.

00:23:36Bunu İran'da yapıyor.

00:23:38Evet,

00:23:38kara işgali noktasında çok başarılı değil.

00:23:41İran'da kara gücüyle kolayca işgal edilebilecek bir ülke değil.

00:23:45Türkiye'nin iki katı kadar toprakları var.

00:23:461 milyon 600 bin kilometre kare.

00:23:48Dev bir ülke.

00:23:49Ama stratejik bombardıman mı dersiniz adına,

00:23:52farklı bir isim mi koyarsınız,

00:23:53bu şekilde hava gücüyle cezalandırılmaya açık bir ülke.

00:23:57Ve her ülke şu an bunu düşünüyor.

00:23:58Ne yapalım?

00:23:59Yani ya çok katmanlı bir hava sistemi kuralım,

00:24:02ama bu bile elektronik harple,

00:24:04farklı enstrümanlarla delinebiliyor.

00:24:05Artık o da aşıldı.

00:24:07İsrail bile bu kadar desteğe rağmen,

00:24:09pek çok füze saldırısını engelleyemedi.

00:24:11O zaman belki de nükleer gücüye sahip olmalıyız diyor.

00:24:14Bugün pek çok,

00:24:15orta ölçekli ülke.

00:24:17O yüzden bir anlamda da,

00:24:18belki bu saldırı cehennemin kapılarını açmış olacak.

00:24:22Bir yandan da Çin ve Rusya,

00:24:24burada,

00:24:24onlar da çok aslında kötü bir sınav verdiler.

00:24:27Müttefik oldukları ülke,

00:24:28paramparça ediliyor,

00:24:30darmadağın ediliyor.

00:24:31Tüm komuta kadimesi,

00:24:32dekrapitasyonla ortadan kaldırıldı.

00:24:35Ve hava sahası tamamen neredeyse İsrail kontrolüne geçti.

00:24:39Peki,

00:24:39diğer ülkeler şimdi düşünecekler.

00:24:41Aslı Pasifik'te,

00:24:42Çin'le müttefik olmanın,

00:24:45bana kazandıracağı bir şey yok.

00:24:46tam tersine Amerikan gazabını üzerime çekersem,

00:24:49Çin ve Rusya,

00:24:50İran'ı yalnız bıraktıkları gibi beni de yalnız bırakırlar düşüncesi olacak.

00:24:54O yüzden sadece İran-İsrail arasında değil,

00:24:57sadece Orta Doğu'da da değil,

00:24:58tüm dünya ölçeğinde,

00:25:00tüm hesaplamaları sıfırlayan,

00:25:02herkesin oturup hesap kitap yaptığı bir sürece girdik.

00:25:04Ve buradan ciddi bir tırmanma bölge dışında taşabilecek gibi gözüküyor.

00:25:08Şu meseleyle devam etmek istiyorum Ramazan Hocam.

00:25:11Şimdi Çin ve Rusya,

00:25:13gerçekten İran'ı yalnız bıraktı mı?

00:25:15Onu sormak istiyorum.

00:25:16Yani evet,

00:25:17şu anki görülen tabloda,

00:25:19Çin ve Rusya'nın aslında İran'a en çok destek olması gereken,

00:25:23müttefikleri diye yıllardır konuştuğumuz iki ülke.

00:25:26Ama bu zamana kadar herhangi bir açıklama gelmedi,

00:25:28herhangi bir destek de gelmedi.

00:25:30Peki bundan sonra artık tarafların yavaş yavaş ortaya çıktığı,

00:25:34bugünlerde bir destek görecek miyiz?

00:25:37Onu sormak istiyorum.

00:25:38Ya da sadece tabi Rusya ve Çin'den değil,

00:25:40herhangi bir devletten, İran'a yönelik bir destek görecek miyiz?

00:25:43Taraflar böyle sert çizgilerle ayrılacak mı önümüzdeki süreçte?

00:25:47Tabii bunu Hüseyin Hoca'nın bıraktığı yerden tam devam ederek cevaplamak istiyorum.

00:25:53Ben bir, evet, bu yalnız kalma sürecinin savaşın gidişatı belirleyecek.

00:25:57Eğer bu savaş uzun bir müddet devam edecek gibi görünürse,

00:26:01devam ederse, yeni bloklar oluşmaya başlayacak.

00:26:04İşte bir tarafta Rusya'nın, Çin'in olduğu, Pakistan'ın devreye girdiği bir blok oluşabilir burada.

00:26:12Tabii burada G7 ülkelerinin de aslında ikiye bölündüğünü görüyoruz değil mi?

00:26:14Tabii ki ya, bu çünkü burada belirleyici olacak.

00:26:16Sanki biraz savaş stratejisiyle de ilgili,

00:26:19sonuçta İsrail'le İran'ın sonuçta sınır devletler değil.

00:26:23Bu savaşın uzaması, sınırdaki devletlerin de savaşa bir şekilde müdahil olması anlamına geliyor.

00:26:29Ben tabii burada belirleyici olacak savaşın gidişatı.

00:26:32Burada Trump bağlamında, Hüseyin Hoca'nın bıraktığı yerden,

00:26:38Trump, Amerika tarihinde İsrail'e muhtemelen görünen o ki,

00:26:45İsrail'e en fazla destek vermiş başkan olmaya doğru gidiyor.

00:26:50Ya bizim beklentimiz tam tersiydi, işte bölge ülkelerinin beklentisi tam tersiydi.

00:26:55Fakat hem birinci dönemde yapmış olduğu, işte Hüseyin Bey'in bahsetmiş olduğu,

00:27:00işte Doğu Kudüs'e başkentin kabul edilmesi, Golontepe'lerin tanınması gibi.

00:27:06Bence Trump açısından zor bir süreç.

00:27:09İsrail'in nüfusunu düşünelim, 9-10 milyon İsrail'in nüfusu var.

00:27:14Fakat sizin de bahsetmiş olduğunuz, şu anda Amerika'da en az 70-80 milyon,

00:27:20İsrail'in 7-8 hatta 10 katına yakın Hristiyan Siyonistler var.

00:27:25Doğrudan destek verenler bu savaş, hatta bu savaşı yönlendirenler.

00:27:28Trump bu bağlamda bu lobinin ve Hristiyan Siyonistleri tarafından ipotek altına alınmış durumda.

00:27:36Bu bağlamda en fazla, muhtemelen Amerikan tarihinde İsrail'e, bizim hiç beklemediğimiz şekilde

00:27:43İsrail'e en fazla destek veren başkan olarak tarihe geçecek görünüyor.

00:27:48Ben bu savaşı kısmen ayrılmakla birlikte, evet tarih boyunca biz İsrail ile İran'ın karşı karşıya geldiğini,

00:28:00bu tehdit üzerinden, birbirlerini ötekleştirmek üzerinden kendi coğrafyalarını şekillendirmeye çalıştığını biliyoruz.

00:28:08Fakat bu savaş sanki Amerika adına yapılan bir savaş.

00:28:12Bunu da şöyle açabilirim.

00:28:16Sanki İsrail'in kendi isteğinden öte, Amerika, İran'ı tekrar masaya getirmek için yaptığı bir savaşmış gibi görüyorum, değerlendiriyorum ben.

00:28:28Çünkü Biden döneminde en temel gerekçe ne?

00:28:32Nükleer meselesi.

00:28:34İran'ın nükleer edinmemesi meselesi.

00:28:36Biden döneminde, son döneminde anlaşılmıştı.

00:28:38Hatta %3.4'e kadar nükleer edinmesine izin veren bir anlaşmaydı bu.

00:28:47Fakat Trump geldiği andan itibaren bu anlaşmayı rafa kaldırdı ve bu yaptırımları tekrar hayata geçirdi Trump.

00:28:57Hayata geçirdiği andan itibaren İran'da %60'a kadar ürettiğini ifade etti.

00:29:03Ve bir anda tekrar savaş konsepti oluşmaya başladı.

00:29:07Bugün de tam Trump böyle bir şey söyledi aslına bakarsanız.

00:29:10İşte adım atmaları için onlara bir fırsat var.

00:29:12Aynen.

00:29:12Ama bu adımı atmadılar.

00:29:13Evet.

00:29:14Masaya sanki yeniden İran'ı biraz işte tabiri caizse İran'ı etkisizleştirerek tekrar İsrail'e İran'ı vurduruyor.

00:29:23O tekrar sanki İran'ı masaya oturtmaya dönük bir savaş sanki bu.

00:29:30Ya bir an tabii ki bunun çıktısı bölgede İsrail'in işine geliyor.

00:29:36İsrail'in ulusal çıkarlarına çok uygun.

00:29:38Çünkü bölgeyi istikrarsızlaştırmaya başladı.

00:29:41Ve vurduğu noktalar...

00:29:41İsrail istediği gibi ABD'ydi.

00:29:43Tabii tabii.

00:29:45Buraya gelmeden önce ben de İran'da işte İranlı dostlarım aradım.

00:29:50İşte gidişat nedir?

00:29:52Nasıl görüyorsunuz?

00:29:53Örneğin hani Türkiye'de çok konuşuluyor.

00:29:55İran bölünür mü işte yeni bir rejim kurulur mu?

00:29:58Toplum nasıl bakıyor bu sürece ve nereler vuruluyor?

00:30:03En temelde diyor vurulan ilk baştan itibaren vurduğu hava yollarıyla tamamen askeri üsleri bir anda vurması.

00:30:10Ki zaten baştan beri İsrail'in stratejisi ona dönük.

00:30:14Nasıl sivil halkta?

00:30:15Tabii sivil halk her halukarda etkileniyor.

00:30:18Ama en noktada vurduğu ilk başta vurduğu askeri noktaları vurdu.

00:30:22Bir anda onun için tabii bu İran açısından hani biraz önce Coşkun Bey konuşurken kısmen onu da konuştuk ya yani biz dahi Türkiye dahi savaşın bir şekilde bölge ülkelerinden birisi her gün İsrail'in İran'ı vuracağını konuşuyoruz.

00:30:39Fakat bu adamlar gece uykusunda yakalanıyor.

00:30:42Bu çok trajik bir şey bir devlet açısından.

00:30:44Yani biz her gün televizyon programlarında İran'ın vurulacağını konuşuyoruz.

00:30:50Bu insanlar gece çok rahat uykuda ve uykudayken vuruluyorlar.

00:30:54Onun için sanki çok hazırlıksız yakalanan bu savaş gerçeğinin de farkında olmayan bir İran gördük biz.

00:31:02Çok hazırlıksız yakalandı bu sürece.

00:31:06Onun için bu savaş...

00:31:07Bu kadar hazırlıksız yakalanmaları gerçekten değil.

00:31:09Ya bu çok trajik aslında.

00:31:10Ya hani nedir?

00:31:11Nükleer tehdit üzerinden savaş gerçekleşiyor.

00:31:14Değil mi?

00:31:15Nükleer tehdit.

00:31:16İki bir...

00:31:17Ya 1979'da İran İslam devrimi gerçekleşiyor.

00:31:201984'te ilk defa işte hem Amerika'daki gazeteler hem İsrail'deki gazeteler işte İran'ın nükleer tehdit olmasına işte atom bombası üreteceğine dair açıklamalar yapıyor.

00:31:34İran, İsrail sürekli, ABD ve İsrail sürekli zaten bu tehlikeyi güncelleyerek kendini meşrulaştırmaya çalışıyor.

00:31:44Evet.

00:31:452010'a en son 2006'da benzeri bir açıklama var.

00:31:482006'da işte İran 100 atom bombası üretebilecek kapasitede bir devlettir açıklaması var.

00:31:55Tüm bunlar ya sürekli tehdit gelirken İran'ın bu kadar açık yakalanması evet bir taraftan çok garip.

00:32:03Çok garip bir süreç içerisindeyiz sanki.

00:32:06Ancak bu savaşın...

00:32:08Hani tekrar sizin sorunuza geliyorum.

00:32:12Bu savaşın gidişatını belirleyecek ya sonuçta iki ülke sınır devleti değil İran ile İsrail.

00:32:19Bölge ülkelerinin savaşa dahil olması savaşı bölgesel anlamda genişletir.

00:32:25Bu ABD'nin işine yarar mı? İşine gelir mi?

00:32:28Sanki çok zayıflayan bir İran, ABD açısından Çin'in, Rusya'nın tamamen parçası olacak bir İran'a dönüştürebilir.

00:32:39Onun için sanki İran'ı bölüp yok etmekten öte İran'ı etkisizleştiren, İran'ın askeri kapasitesini tamamen etkisizleştiren bir süreç var.

00:32:48Onun için İran çok yalnızlaşırsa bu ülkeler devreye girebilir.

00:32:55Onun için sanki dengede tutulacak, dengede götürülecek bir savaş sanki.

00:32:59Peki.

00:33:00Emine Hocam sizinle devam etmek istiyorum.

00:33:02Şimdi tabii yaşananları konuşurken aslında gelen açıklamalardan, başka ülkelerden gelen açıklamaları da şöyle bir değerlendirmek istiyorum.

00:33:10Bugün Almanya'dan önemli bir açıklama geldi.

00:33:12İran'a yönelik saldırıları ile ilgili açıklamalar gerçekleştirdiğinde şunlara söyledi.

00:33:18Bu savaş İsrail'in hepimiz için yaptığı kirli bir iş, bizler de bu rejimin kurbanlarıyız ifadelerini kullandı.

00:33:25Bir yandan da Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un da açıklamaları vardı.

00:33:30İran'da rejim değişikliğini askeri müdahale ile yapmak bugün en büyük hata olur.

00:33:34Çünkü o zaman kaos olur dedi.

00:33:36Bu açıklamaları değerlendirirken aslında tam da Ramazan Hocam'la da bahsettiğimiz işte tarafların oluşma meselesini de konuşmak isterim elbette.

00:33:46Neler söylersiniz?

00:33:48Arzu Hanım oraya geçmeden önce başta konuşulan bu İran'ın neden askeri üsleri vurmuyor, İsrail'deki neden askeri üsleri vurmuyor sorusuna bir cevap vermek istiyorum.

00:33:57Tabii ki buyurun.

00:33:58İran'ın şu anda ilan edilmemiş bu savaşı nasıl algıladığına bakmak gerekiyor.

00:34:07Bence bu soruyu cevaplayabilmek için.

00:34:10Vurmuyor çünkü ABD'nin savaşa dahil olmasını istemiyor.

00:34:14Yani şu anda İran bu çatışmayı, bu savaşı artık isimlendirmeyi nasıl koyacaksanız o şekilde söyleyelim.

00:34:23Bir şekilde ayakta kalıp kapasitesini korumaya devam edip fakat ABD'nin de savaşa dahil olmamasını sağlayarak ilerletmesi gerekiyor.

00:34:33Çünkü bu çok açık.

00:34:35Sadece İsrail'le olan şeyi de görüyoruz.

00:34:38Tabii ki ABD'nin görünmeyen ya da tınak içerisinde görünmeyen diyelim bir desteği var ama

00:34:42ABD'nin de doğrudan ofansif olarak bir savaşa dahil olması, bu çatışmaya dahil olması İran için gerçekten sonun gelmesi demektedir.

00:34:51İran bunu çok baştan beri biliyordu zaten ve savunma doktorunu da hep o şekilde oluşturdu.

00:34:58Bizim konuştuğumuz yıllardır asimetrik güç, sadece baristik düzeye yatırım ya da işte nükleer programının nükleer eşik statüsüne getirecek dereceye kadar ilerletmesi.

00:35:08Bunların hepsi birbirine bağlantılı şeylerdi.

00:35:11Şu anda dediğim gibi İran şunu sağlamak istiyor.

00:35:15Bir şekilde İsrail'e karşı bir caygırcılık kurmaya çalışıyor ama bunu kurarken çok dikkatli olması lazım ABD'nin de savaşa girilmesi için.

00:35:24Dolayısıyla vurduğu şeyleri, hedefleri seçebiliyor.

00:35:28Çünkü şunu biliyoruz biz, geçen sene yanlış hatırlamıyorsam eğer karşılıklı bir yine saldırı olmuştu hatırlıyorsanız.

00:35:34O zaman askeri üslere vurduğunu hatırlıyorum.

00:35:37Ben birilerin çok yakınına düştüğünü hatırlıyorum füzelerin.

00:35:40Dolayısıyla bunu yapabilme kapasitesine sahip ama şu anda sanırım seçemiyor diyebiliriz.

00:35:48Buradan da ben şeye gitmek istiyorum.

00:35:50İran'ın hazırlıksız yakalanması sorusuna.

00:35:53Yani bu birazcık daha ben 6 yıldır yaklaşık İran'ı çalışıyorum.

00:35:58Bu soruya da iki cevabım aslında.

00:36:01Birincisi hazırlanabileceği kadarıyla bu kadar hazırlandı.

00:36:05Belki cevabımız bu olabilir.

00:36:06Gücü mü bu kadardı yani?

00:36:07Gücü bu kadardı diyebiliriz.

00:36:09Ya da şöyle düşündü İran hep, beni vurmak, beni bir savaşa dahil etmek,

00:36:17ben dışımda birçok ülkeye, Batı dahil olmak üzere, Amerika dahil olmak üzere onlara da çok zarar verecek diye düşündü.

00:36:24Çünkü hatırlarsanız İran'ın bu savaş öncesinde, bu çatışma öncesinde hep böyle tehditleri şey üzerine.

00:36:31İşte Hürmüz Boğazı'nı kapatırım, MPT'den çekilirim, Körfez ülkelerini vururum.

00:36:37Dolayısıyla bana cehennemi yaşatırsanız siz de yaşarsınız şeklinde bir düşüncesi vardı.

00:36:43Yani İran'ı vurmak sadece İran'a vurmak değil de, bunun ikinci, üçüncü, böyle çok katmanlı bir etki sürecine girip,

00:36:49işte küresel ekonomiye, küresel güvenliği tehdit eden bir boyuta getirmesinden kaynaklı.

00:36:56İran aslında kendinin hiç vurulamayacağını düşünmüş olabilir.

00:36:59Açıkçası ben de bu konulardan kaynaklı, özellikle müzakere süreci devam ederken böyle bir saldırı beklemiyordum.

00:37:08Bu arada Cofkın Hocam sanırım bir katkı sunacak.

00:37:12Katkı değil de Hocam'a soru, ben bağlantıyı kuramadım.

00:37:15İran Amerika savaşa girmesin diye hava üstlerini nereye vurmaz?

00:37:21Sanki kontrollü bir şekilde götürmeye çalışıyor mu İran?

00:37:25Evet, evet. Tam olarak öyle Hocam.

00:37:28Şu an öyle götürmek istiyor çünkü kapasitesi çok sınırlı.

00:37:32Amerika'yı karşısına almak için illa hava üstünü vurması gerekmiyor ki.

00:37:36İsrail'i vurman yetiyor. Vurdu, bütün şehri yerle bir etti.

00:37:40Haifa limanı keza aynı şekilde.

00:37:42Eğer Amerika'dan bir çekince varsa, oralarda aslında bir çekince kaynak.

00:37:46Şimdi oraları vurmak daha büyük darbe vuracak o yüzden mi acaba?

00:37:49Artı, öyle bir şey olabilir mi?

00:37:51Artı, sen savaştasın, uyumluk sayılmaz.

00:37:54En yakın darbeyi nereden yiyorsan orayı etkisi hale getireceksin.

00:37:57Yani ben o bağlantıyı kuramadım.

00:38:00Amerika savaşa, onu düşünen İran, Amerika bize ayar veremez.

00:38:06Nükleer konusunda geri adamı atmayacağız gibi cümleler kurmaz.

00:38:10Tam tersi masaya koşturur.

00:38:11Orada da yine İran'ın içindeki bir yapı devreye girdi.

00:38:14İsrail'e aynı ağzı kullanmaya başladı.

00:38:16Benim burada vurulamak istediğim,

00:38:18bu hava üstlerinin vurulmama konusunda İran'ın imkan kabiliyetinin olmadığı değil.

00:38:23Niye vurulmadığı?

00:38:24Ki savaşta ilk vurulacak yer, en güçlü olunan yer ve hasar aldığı yer.

00:38:29Bir de zaten Ertuğrul Amerika Birleşik Devletleri bu işin içinde zaten yani.

00:38:35Bir ara doktadan söyleyeyim isterseniz.

00:38:37Galiba şöyle bir şey var.

00:38:39Gözde Hanım, Amerikan üstlerinin vurulmamasını söylüyor zannederim.

00:38:43Irak'taki mesela Amerikan üstlerinde vurulmuyor Amerika'yı çekmemek için.

00:38:45İsrail'in içindeki, şimdi bakın anlıyorum denklemi nasıl kurduğumuzu fakat şöyle bir durum var.

00:38:58ABD'nin dahil olmasının daha etkilerini görmedik.

00:39:01Umarım görmediniz.

00:39:03ABD'nin etkisini ve dahilini biliyoruz tabii ki ama ben ABD'nin savaşı müdahil olmasını bir görünen ve görünmeyen olarak ayırmak isterim.

00:39:12Görünmeyen derken yine tırnak içerisinde.

00:39:14Tabii ki İsrail eşittir Amerika diyoruz ama Amerika'nın doğrudan kendine ait mühimmatlarının kullanması,

00:39:20kendine ait savaş uçaklarının kullanılması farklı bir evreye geçiş demektir.

00:39:25Mesela az önce Forda'dan bahsettiniz.

00:39:27Forda nükleer tesisi dediğimiz tesis etrafı yaklaşık bin metrelik dağlarla çevirip bir nükleer tesisten bahsediyoruz.

00:39:34Dolayısıyla bu nükleer tesisi etki edebilmek için bazı stratejik bombardıman uçaklarının, bazı mühimmatlarının olması gerekiyor.

00:39:41Bu mesela İsrail'de yok şu anda ve verilmediğini de biliyorum.

00:39:46Örneğin orada tesisini yok etmek ya da geriletmek istiyorsanız oradaki faaliyetlere ABD'nin girmesi gerekiyor.

00:39:53Ya da farklı nükleer tesislerden bahsedelim.

00:39:56Birkaç sort yapmamız gerekiyor.

00:39:57Bunlar için yakıt ihmali gerekiyor.

00:40:01Demek istediğim şu, İran şu anda kapasite olarak konvansiyon anlamda gerçekten güç asimetrisiyle karşı karşıya olduğu bir devletle savaş içerisinde, bir çalışma içerisinde.

00:40:13Dolayısıyla şu anda İran'ın yapmak istediği şey yıkılmamak.

00:40:18Yıkılmadığı sürece devam edebilir.

00:40:20Bütün kapasitesini bir anda boşaltırsa bunun devamı yok onun için.

00:40:25Zaten şöyle, İsrail'in arkasında Amerika var, Batı müttefikleri var, doğrudan dahil olmadığı senaryoyu söylüyorum.

00:40:32Az önce sizler de bahsettiğiniz, İran'ın arkasında henüz kimse yok.

00:40:36Evet yardım yapılıyor ama bu biraz daha teknolojik anlamda yardım yapılıyor.

00:40:40Çin'e baktığımız zaman, Rusya'ya baktığımız zaman işte konumla ilgili, işte uydu sistemleriyle ilgili yardımını görüyoruz.

00:40:48Çin'in ya da olup senin. Daha böyle somut anlamda bir askeri mühimmat görmüyoruz.

00:40:52Hocam şöyle size bir takviyede bulunayım.

00:40:56Şimdi İran eğer gerçekten Amerika'dan bir çekince ve korku hissetse, yani Amerika savaşa girerse bu benim sonum olur diye,

00:41:04o nükleer konusundaki masaya ilk koşan ülke olur.

00:41:08Trump'ı ben çok yakın takip ettim.

00:41:11Netanyahu denilen katilin zaten bütün amacı o masayı dağıtmak, Amerika'yı da batığa çekmek.

00:41:17Baştan beri hep böyle.

00:41:19Ve Netanyahu'nun masayı dağıtmasına en çok yardım eden de İran'ın içindeki bir klik yapıdan geldi.

00:41:24Amerika bize ayar veremez, nükleer konusunda geri atmayacağız, santralleri sayısını artıracağız gibi söylemler,

00:41:31tam tersi masaya dağıtmaya yarayan, Netanyahu'nun değirmeni taşıyan söylemler.

00:41:36Sen şimdi bunu böyle yaparken, bir de Amerika'nın üstlerini, Amerika'dan çekindiği için vurmuyor dediğin an,

00:41:42hava üstlerini, işin içine başka işler girer.

00:41:44Burada İran ilk yapacağı iş, askeri taktik bunu gerektirir.

00:41:49Nereden yerim ben golü?

00:41:50Hava kuvvetlerinden.

00:41:51Başka bir gücü yok İsrail'in.

00:41:53Yani bir İran gibi teknolojisi füze anlamında çok ileri değil.

00:41:57Tutar, ilk saldırıyı oraya yapar, uçakları kalkamaz hale getirir, İsrail'i felç ederim.

00:42:02Amerika çekilirmiş, Amerika bunu yanlış anlarmış.

00:42:05Amerika bunu görünce bana savaşa o da dahil olur, daha büyük dert açarmış.

00:42:09Bunlar sonraki safa.

00:42:11Zaten batağa girmişin, her yeriyle artık İsrail'i yerle bir edecek söylemlerde bulunuyorsun.

00:42:16Bütün her yer senin hedefin.

00:42:18Bunun içerisinde hava kuvvetlerinin, hava unsurlarının ayrılmasını ben anlayamıyorum.

00:42:21Okya'ydan çıkıyor artık.

00:42:22Bilmiyorum siz nasıl değerlendirirsiniz?

00:42:24Tabii siz askeri konuları çok daha iyi bilirsiniz.

00:42:28Hocam ben İran'ın reflekslerinden bahsediyorum.

00:42:30İran bu savaşı biraz daha şu an yıkılmadan ayakta kalmak ve sonrasında masaya oturmak üzerine kurguluyor diye ben okuyorum.

00:42:39Başta söylediğiniz şey İran'ın koşarak masaya oturması durumu.

00:42:43Onu zaten Trump gelir gelmez yaptı.

00:42:46Ki Trump 2020'nin başında Kasım Süleyman gibi bir ismi öldüren başkandı.

00:42:52İran için Trump ile tekrar masaya oturmak söz konusu değildi.

00:42:56Birinci döneminde hatırlıyorsanız.

00:42:58Resteşmeler oldu vesaire.

00:43:00Ama ikinci döneminde İran çok daha zayıf yakalandı.

00:43:03Çünkü İran'ın az önce bahsettiğim gibi savunma doktrinin 7 Ekim 2023'den itibaren çok büyük bir şekilde çok ne derler zayıfladığını görüyoruz.

00:43:13Hizbullah'ın neredeyse elimin edilmesi, Hamas hakezi aynı şekilde, Irak'taki Şii milislerin sessizleştirilmesi vesaire.

00:43:21Yani İran düşmanlarıyla arasında kurduğu o ne derler bariyerin yavaş yavaş eridiğini gördü.

00:43:29Ve zaten İran'ın düşüncesi şuydu.

00:43:31Ben ileri savunma doktriniyle benim topraklarıma gelmeden önce ben bir şekilde düşmanlarıma caydırıcılık sağlamalıyım.

00:43:38Ama gördüğü üzere son bir buçuk yıldır, iki yıldır bu da tutmadı.

00:43:43Bir şekilde işte nükleer masaya oturdu sonrasında Trump oturmak zorunda kaldı çünkü aslında masaya getirtildiğini de söyleyebiliriz.

00:43:52Bu da olmayınca şu anda artık İsrail şunu fark etti.

00:43:55Yani biz İran sandığımız kadar güçlü değilmiş aslında o da gördü.

00:44:01Çünkü İsrail'in de şöyle bir refleksi vardı.

00:44:03Ben İran, benim için evet var ruhsal bir tehdit ama ben İran'a karşı bir savaş başlatırsam Hizbullah'tan çok büyük darbe yerim.

00:44:11Ama ilk başta Hizbullah'la başladı ve Hizbullah'ı elimin ederek sonrasında İran'a doğru çevrildiğini görüyoruz.

00:44:18Dolayısıyla ben İran'ın şu anda bir onuru çıkış aramaya çalıştığını düşünüyorum.

00:44:22Bu onuru çıkış da ABD'nin müdahale olmaması ile alakalı.

00:44:25Tabii ki söylen düzeyinde İran Amerika'ya karşı kafa tutacak, kafa tutmaya devam edecek.

00:44:32Artık o kadar da imajını korusun onu söyleyebilirim.

00:44:35Ama biraz böyle şu anda adım adım ben artırdığını düşünüyorum.

00:44:40Tabii ki vurabilir. Belki de bugün bu gece vuracak.

00:44:44Ama bu biraz bence adım adımlayacaktır.

00:44:47İran bütün gücünün var olan katastisinin bir günde daha bir haftada olmadı, bir haftada boşaltabilecek bir ülke değil.

00:44:53Çünkü zaten çok sınırlı katastisidir.

00:44:55Bunu kontrollü kullanmak isteyecektir diye düşünüyorum.

00:44:59Yeni gelişmeler de olmaya devam ediyor.

00:45:01Onun da bir altına çizelim.

00:45:02Başkentte hava savunma sistemleri aktifleştirildi.

00:45:05Tahran'da tabii.

00:45:06Tahran'dan çünkü patlama sesleri duyulmaya başladı.

00:45:09Zaten altı gündür yaşadığımız yani hemen hemen her işte bu saatlerde özellikle İsrail'in ve İran'ın saldırıları yoğunlaştığı saatlerin içerisine girdik.

00:45:19Şu dakikalarda da söylediğimiz gibi Tahran'dan patlama sesleri yükseldi.

00:45:24Gelen bilgiler de bu şekilde başkentte hava savunma sisteminin aktifleştirildiğine yönelik.

00:45:30Devam edelim Emine Hocam sizinle buyurun.

00:45:33Bu Almanya ve Fransa ile ilgili söylediğimiz soruya gelecek olursam.

00:45:37Şimdi Arzu Hanım biliyorsunuz Batı ülkelerinin Orta Doğu'daki bu ulus inşaat süreci sıkıntılı.

00:45:46Artık onlar da bu şeyi çok yani idare edebileceğini düşünmüyor.

00:45:52Çünkü İran hani diğer ülkeler gibi de değil.

00:45:55İran gerçekten etnik olarak işte nüfus olarak coğrafya olarak çok karmaşık çok katmanlı bir ülke.

00:46:02Dolayısıyla burada bir rejim değişikliği planlamak istediğiniz gibi gitmeyebilir.

00:46:07Ve başınıza çok daha büyük işler açabilir.

00:46:10Dolayısıyla bunun onlar da farkındalar.

00:46:13Ama İsrail'i durdurabilirler mi çok emin değilim.

00:46:16Bu konuda da mesela sanırım Ramazan Hocam İsrail'in kendi isteğinden öte ABD'nin yürüttüğünü düşünmüştü.

00:46:23Ama ben tam tersi düşünüyorum biraz.

00:46:25Biraz İsrail'in kendi o yarattığı düşman, o varoluşsal tehdit olan İran'a yönelik savaşını

00:46:32ABD'ye dahil olmak zorunda kalacak bir durum var orada da.

00:46:36Çünkü ABD'de hatırlarsanız Trump'ın yaklaşık iki hafta önceki sanırım köyfez kurumundaki bir konuşması vardı.

00:46:43Budi Arabistan'da eski hükümetlere, eski liderlere atıkta bulunup artık bu dönemdeki işte eski dönemdeki ulus inşa süresi bitti.

00:46:52Biz çok çektik.

00:46:53İşte ekonomik olarak olsun, ha keza işte ABD'li kişilerin hayatını kaybetmesi olsun.

00:46:59Biz onları bıraktık.

00:47:01Bölgenin kendi dinamiklerine işte saygı göstereceğiz.

00:47:05Onlar nasıl istiyorsa öyle yapacak şeklinde bir açıklaması vardı.

00:47:09Dolayısıyla şimdi burada da bir ayrışma görüyoruz.

00:47:12Ama yine de bahsedildiği gibi yine sanırım konuşmanın başında bahsedilmişti.

00:47:17İsrail lobisinin ne gibi bir etkisi varsa ben bunun çoğunlukla ekonomik olduğunu düşünüyorum.

00:47:21Bunun bir şekilde batılı ülkelerin ve ABD'nin de zorla sanırım savaşa dahil olması gibi bir süreç var.

00:47:31Burada da tabii gidişat önemli olduğunu söyleyebilirim.

00:47:36İran bir şekilde yıkılmadan ayakta kalabilirse eğer işler biraz onun lehine doğru dönebilir.

00:47:42Peki çok teşekkür ediyorum.

00:47:44Bu arada Cotkun hocam çok teşekkürler değerli katkılarımız için.

00:47:47Biz teşekkür ediyoruz.

00:47:47Kısa bir araya gidiyorum.

00:47:49Ramazan hocam kısa aranın ardından size söz vereceğim.

00:47:52Saat başında buradayız.

00:47:53Ülke TV ekranlarına hoş geldiniz efendim.

00:47:57Saatlerimiz 22'yi gösteriyor.

00:47:59Gündem programının ikinci dilimiyle karşınızdayız.

00:48:02Öne çıkan başlıkları İran ve İsrail arasında neler yaşanıyor?

00:48:06Konuşmaya devam ediyoruz.

00:48:08Geçtiğimiz dakikalarda Tahran'a yönelik bir saldırı vardı.

00:48:11Ekranlarınıza getirdik.

00:48:13Şimdi tüm detayları konutlarımızla birlikte konuşmaya devam.

00:48:15Ramazan hocama bir söz verecektim.

00:48:17Hemen kaldığımız yerden devam etmek isterim.

00:48:19Buyurun Ramazan.

00:48:20Tabii Gözde Hanım son kısımda bana bir pas attı.

00:48:24Birazcık onu değerlendirmek istiyorum.

00:48:26Ben oradan konuyu açmış olayım.

00:48:29Tabii bu İran'la, pardon ABD ile İsrail arasındaki ilişki,

00:48:36evet ortada garip bir ilişki var.

00:48:38Bu ilişki tavuk mu yumurtadan yumurta mı tavuktan çıkar gibi bir ilişki bu.

00:48:42Fakat evet İsrail'in bir varoluşsal anlamda kurulduğu andan itibaren özellikle 79 İran'ın İslam devriminden sonra ötekileştirdiği, şeytanlaştırdığı bir İran var.

00:48:58İran'ı hep düşman olarak gördü.

00:49:00Bu kısmını anlayabiliyorum.

00:49:02Fakat bu son savaş, o Trump'ın iktidara geldiği andan ve birinci başkanlık dönemindeki yaptıklarını bir bütün olarak düşündüğünüz zaman,

00:49:11sanki sadece bu savaşa özgü olarak söylüyorum, bu savaş ABD'nin, ABD adına bir veki savaşmış gibi bir algı oluştu bende.

00:49:23Bu da şundan dolayı oluştu.

00:49:24Bunun da temel birkaç gerekçesi var.

00:49:26Birincisi, Biden döneminde zaten İran'la yapılmış bir anlaşma var, nükleer anlaşması.

00:49:32Herhangi bir kriz yoktu, çözülmüştü.

00:49:34Fakat Trump iktidara geldiği andan itibaren bu anlaşmayı askıya aldı.

00:49:39Ve askıya almasıyla birlikte ne yaptı?

00:49:45İşte yaptırımlara tekrar geri döndü.

00:49:49Ve İran da bu yaptırımlardan sonra işte %60'a nükleer oranını, %60'a çıkaracağını, %60'a, %70'e çıkaracağını söyledi.

00:50:01Ve üreteceğini aslında bir taraftan da Trump'ı da masaya çekmeye dönük bir şeydi bu, bir hamleydi.

00:50:09Onun için ben sadece bu savaş özelinde, tabii farklı okunabilir bu senaryo.

00:50:13İran zaten İsrail bölgeyi istikrarsızlaştırmaya çalışıyor.

00:50:19Sadece İran için değil bu istikrarsızlaştırma siyasetten Türkiye'yi de dahil edebilirsiniz.

00:50:26Lübnan'ı nasıl yaptıysa, Irak'ı nasıl yaptıysa, Suriye'yi nasıl yaptıysa, Lübnan'ı nasıl yaptıysa benzerini İsrail İran için de istiyordu.

00:50:35Fakat bu savaş özelinde sanki Trump'ın şöyle bir stratejisi var.

00:50:41Evet, Orta Doğu'daki dengeleri değiştirmeye, daha işte İran'ı, ABD'yi Orta Doğu'dan çekmeye dönük bir siyaset, bir söylemi vardı.

00:50:51Fakat iktidara geldiği andan itibaren ortaya koymuş olduğu söylem bambaşka.

00:50:56Bambaşka, teorik düzlemde ortaya koyduğu söylemleriyle pratikleri çok bambaşka.

00:51:02Sadece bu bağlam değil, işte Panama'ya dair söyledikleri, Grönland'a dair söyledikleri, Kanada'ya dair söyledikleri bambaşka bir şey.

00:51:10Şu boyutuyla Gözde Hanım'a hak verebilirim, sonuçta ABD Orta Doğu'dan çekilmek istiyordu, işte Irak'tan askerini azaltmak istiyordu.

00:51:22Orta Doğu'dan genel olarak çekilmeye dönük bir söylemi vardı ama temelde yaptıkları bambaşka.

00:51:28Onun için sadece bu savaş özelinde sanki İsrail, ABD adına bir vekalet savaşı yürütüyor.

00:51:36Bir itirazım ya da katkım şurası, bu ABD ile İsrail arasındaki ilişki sadece ekonomik bir ilişki değil.

00:51:45Bunun evet ekonomik boyutu var fakat iki boyutun çok önemli olduğunu düşünüyorum.

00:51:52Evet ekonomik boyutu oldukça önemli fakat lobileri de tamamen yöneten şu anda ABD ile İsrail arasındaki ilişkiyi belirleyen

00:52:02hatta ABD'de yaşayan Müslümanlarla ABD arasındaki ilişkiyi belirleyen de şu anda İsrail lobisi.

00:52:10Ya biliyorsunuz son bir yıl Amerika'da kaldım ve benzeri bir konuyu çalıştım ben.

00:52:18Müslümanlar neden Demokrat Parti'ye daha çok destek veriyorlar Amerika'da?

00:52:23Çok ilginç bir Müslüman liderle konuşurken aynen şunu söyledi.

00:52:28Amerika'da siyaset yapacaksanız, Müslüman dahi olsanız, IPEC'in desteğini almanız gerekiyor.

00:52:36Hatta birkaç politikacı ismini söylediler.

00:52:39Bizzat IPEC destekli Müslüman siyasi aktörler.

00:52:42Ve bu o kadar iç içe girmiş bir ilişki ki hatta yine Müslüman liderlerin ya bu artık Trump'ın seçimi kazanacağı netleşti.

00:52:54Netleştiğinde o New York Times'a Müslüman liderler bir açıklama yaptılar.

00:52:59İşte Müslümanların, Müslüman cemaatin Demokrat Parti'ye destekleyeceğine dair.

00:53:04Hatta birisi aynen şunu dedi. Kamala Harris ile görüştüm. Gazze olayları başlamıştı.

00:53:11Gazze'de barış istediğinize dair hatta yapmasanız dahi barış istediğinize dair açıklama yapın.

00:53:17Ki Kamala Harris bunu bile yapmadı.

00:53:20Ki bu açıklama bile dengeyi değiştirmezdi fakat bu açıklamayı dahi yapmadı.

00:53:24İsrail'de, ABD'de İsrail'i destekleyen oran İsrail'in 10 katı.

00:53:30Onun için bu sadece ekonomik bir ilişki değil. Bir boyutu da teoloji ile ilgili.

00:53:35Ya Hristiyan Siyonizmi zaten teolojik olarak buraya destek veriyor.

00:53:41Onun için bu sadece ekonomik ilişki değil. Bir boyutu teoloji ile ilgili.

00:53:45Bir boyutu lobi çok güçlü.

00:53:46O lobinin dışında siyaset üretmesi, alternatif bir siyaset üretmesi muhtemelen Trump'ın ölüm ilanı olur.

00:53:55Onun için ben bunun sadece ekonomik değil bir boyutu teoloji bir boyutu lobi bağlamında çok güçlü bir lobi ile karşı karşıyayız biz.

00:54:05Onun için Trump'ın buradan çok geri adım atması çok mümkün görünmüyor.

00:54:10Peki şimdi burada devam edeceğim.

00:54:13Tabii Türkiye meselesine de şöyle bir dönmek istiyorum.

00:54:16Bugün hem Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları vardı.

00:54:19Hem de Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler'in hem incelemeleri hem de açıklamaları vardı.

00:54:23Oraya dönmek istiyorum. Şimdi İran sınırındaydı.

00:54:26Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler alınacak önlemlere ilişkin açıklamalarda bulundu.

00:54:31Hüseyin Hocam sizinle devam edeceğim.

00:54:33Şimdi burada tabii şunu konuşmak lazım.

00:54:36Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın saldırılar hakkında konuştuğu başlıklarda

00:54:40özellikle bugüne kadar silahların susması için ne gerekiyorsa yaptık bundan sonra yapmaya devam edeceğiz dedi.

00:54:46Ama en önemlisi savunma sanayine yönelik atılacak adımların aslında dile getirilmesiydi.

00:54:50Yani caydırıcılığın daha da yükselmesi gerektiğinin, savunma sanayine daha da önem verilmesi gerektiğinin altını çizdiği başlıklar vardı.

00:55:00Tabii Türkiye aslında bu işin neresindeyi de biraz konuşmak lazım.

00:55:04Yani Türkiye tabii bu önlemleri alması adına önemli başlıklar bunlar.

00:55:09Neler söylersiniz?

00:55:11Tabii son birkaç yılda bütün dünyadaki güvenlik konsepti değişti.

00:55:16Bakın biz bir süre öncesine kadar küresel ısınma gibi, pandemi gibi daha böyle askeri tehditlerin dışındaki tehditleri konuşuyorduk.

00:55:27Ama bugün özellikle son birkaç yılda artık dört bir tarafımızda bombalar patlıyor.

00:55:33Tanklar, ordular, tayaküza geçmiş durumda, füzeler havada uçuşuyor.

00:55:37Böyle bir ortamda güvenlik dediğimizde aklımıza ilk gelen şey Türkiye'nin önündeki yapılabilecek bir taarruza, bir saldırıya karşı koyabilmek, bu saldırıya imkan vermemek, yani savunmada bulunmak ve buna karşı cezalandırıcı bir tedbir, bir karşılık verebilmek.

00:55:54Hem savunmacı hem de saldırgan yönde askeri imkanlarınızı arttırmanız gerekiyor.

00:55:59Ama çok şükür Türkiye aklını başına yeni toplamadı.

00:56:04Birkaç yıllık mesele değil.

00:56:05Siz bugün hadi bunu yapalım deseniz öyle projeler var ki 20 yıl, 30 yıl sürebiliyor.

00:56:10Türkiye 2003 yılından beri ama özellikle 2007'deki o inisiyatiften beri ciddi anlamda savunma sanayi projeleri geliştiren bir ülke.

00:56:21Bunun çok farklı boyutu var.

00:56:22Denizüstü, denizaltı, kara, hava hatta uzay projelerinden bahsedebiliriz.

00:56:26Ama günümüzde İsrail-İran çatışmasına baktığımızda ne görüyoruz?

00:56:31Bir taraf çok büyük oranda savaş jetlerini kullanıyor.

00:56:34İçerisinde F-35'ler de var, farklı enstrümanlar da, farklı platformlar da var.

00:56:39İsrail bunu yapıyor.

00:56:41Öte yandan İran ise çok büyük oranda füzelere, füzelere yaslanıyor.

00:56:45İki tarafın saldırgan araçları farklı.

00:56:48Savaş jetleri ve karadan karaya füzeler çarpışıyor.

00:56:52Türkiye bu ikisinde de adımlar attı.

00:56:54Bir anlamda hem insansız savaş jeti olacak Kızıl Elma, hem milli muhalif uçak Kaan, bu anlamda ciddi bir gelişime katettiler.

00:57:03Fakat hala da önümüzde birkaç yılımız var.

00:57:05O yüzden de bir yandan Avrupa ile bir yandan da Amerika ile savaş jetleri, müzakereleri sürdü.

00:57:11Amerika'dan blok yetmiş, ev alantılar gelecek.

00:57:13Yerli jetler hazır olana kadar.

00:57:16Ama bunun yanında bir de Türkiye'nin daha da önce başlatmış olduğu ve tamamen yerli imkanlarla devam ettirdiği füze projeleri var.

00:57:24Bunların içerisinde balistik füzeler de var, seyir füzeleri de var, atmaca gibi.

00:57:29Her ne kadar tayfun balistik füze olsa da hipersonik hıza ulaşabildiği de bu anlamda testlerde görüldü.

00:57:33Yani Türkiye, İran'ın envanterinde gördüğümüz yetersiz olsa da bir şekilde en azından zayıf da olsa bir direnç gösterebildiği seyir füzeleri, balistik füzeler, hipersonik füzeler anlamında.

00:57:45Üçünde de burasından atmacasına kadar, tayfununa kadar ciddi menzillere ulaşan, testleri yapılan, envantere giren bir füze ağına sahip.

00:57:55Yeter mi? Yetmez.

00:57:56Çünkü hem sayı olarak hem nitelik olarak ciddi anlamda bir tırmanma görebiliyoruz.

00:58:02Mesela İsrail kaynakları İran'ın elinde 2000 kadar balistik füze olduğunu söylüyor.

00:58:07Şayet böyleyse bu doğruysa bunu dörtte birini zaten yaktı.

00:58:10Onun için sanki Gözde Hanım o haklı orada, kontrollü bir, sonuçta 2000 tane elinizde füze varsa çok kontrollü yürütmeniz gerekiyor bu savaşı.

00:58:19Tabii bir de şunu da düşüneceğiz, füzeniz vardır ama atış rampanız yoktur.

00:58:23Yahut da füzeniz vardır depodadır, daha kullanmaya imkan veremeden onu yok edebilirler.

00:58:29Bunların da kaçı, rampaların ve envanterdeki füzelerin de kaçı belki imha edildi onu da bilemiyoruz sayı olarak, o da elimizde yok.

00:58:35Şimdi Türkiye hem savaş uçakları anlamında yerli imkanlarıyla hem F-16 Blok 70 alımıyla hem Avrupa ile devam eden Eurofighter müzakereleriyle savaş filosunu, savaş ciheti filosunu arttırmaya çalışıyor.

00:58:49Zaten Kızıl Elma ve Kağan envantereye girdiğinde oldukça rahatlayacağız.

00:58:55Ama o zamana kadar da SİHA'lar üzerinden de Türkiye hava sahasında ciddi rahatsız edici, hem savunma anlamında hem saldırı anlamında bir kapasiteye sahip.

00:59:03Bu da önemli. Füzeler anlamında zaten envanterde kullanıma hazır ciddi bir yatırım var. Bunlar geliştirilmekte.

00:59:10Bir de bir diğer önemli konu savunma kısmı.

00:59:14Çünkü bu hem füzeler hem jetler, tamam jetler savunma anlamında da gelen SİHA'ları, füzeleri karşılama anlamında, jetleri karşılama anlamında, hava hava muhalebesi anlamında bir savunma misyonu var.

00:59:26Saldırı misyonu da var.

00:59:27Füzeler daha ziyade özellikle İran'ın kullandıkları daha çok saldırı misyonu da kullanılıyor.

00:59:32Ama bir de çok katmanlı bir hava savunma sisteminden bahsediliyor.

00:59:36Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan da bundan bahsediyor.

00:59:38Türkiye bugün çelik kubbe diye ismi verilen bir çok katmanlı hava savunma sisteminden de konuşuluyor.

00:59:44Bu korkut, yakın mesafe, altrak irtifa hava savunma sisteminden belki çok uzun mesafelere kadar,

00:59:51belki sadece geleni karşılamak değil, kaynağında önleyecek tayfuna kadar giden geniş bir spektrum,

00:59:56onun da tamamlanması gerekecek.

00:59:59Ama şunu söyleyelim, yani sadece silahlarla bu iş olmuyor.

01:00:03Bir de işte İran'da gördük, karartmalar yapıldı, elektronik harp kullanıldı, ciddi bir istihbarat zaafiyeti oluşturuldu İran tarafında.

01:00:11Türkiye onunla da gerçekten dikkatini son derece telakkuza tutması gereken bir ülke.

01:00:16Çünkü tüm silahların, tüm teknolojinin ötesinde gördük ki Tahran'da SİHA yapılan atölyeler kurmuşlar.

01:00:24Beş yıl önce atölye kuruluyor.

01:00:27Zaten o ilk vurulduğu, operasyonun ilk gerçekleştiği an, yani o orada üretilen SİHA'larla gerçekleştiriliyor.

01:00:37Bey bakın, içeriye bu SPIK dedikleri yine güdümlü füzeleri sokmuşlar.

01:00:41İçeriden de ciddi bir zafiyeti olmuş.

01:00:43Çok katmanlı, bunun içerisinde işte uydu istihbaratı konusu söz konusu, insan istihbaratı faktörü söz konusu, teknoloji söz konusu.

01:00:52Şunu da bitireyim müsaadenizle, diyoruz ya az önce bunu da konuştuk.

01:00:55İran neden İsrail'deki hava üstlerini ya da askeri uçakların bulmuş olduğu o hangarları neden vurmuyor?

01:01:03Tamam, başka görüşler atılabilir.

01:01:04Amerika'yı çekmemek için vurmuyor diyebiliriz.

01:01:07Coşkun Hoca'nın söylediği gibi içerideki bir FETÖ'cü yapılanma, İran FETÖ'sü izin vermiyor diyebiliriz.

01:01:12Ama şu da olabilir cevabımız, belki İran'ın elinden bu kadar geliyor.

01:01:17Çünkü çok sayıda füze gönderdi, işte İsrail 500 kadar diyor.

01:01:21Bunların bir kısmı aslında askeri hedefleri vurdu da.

01:01:24Televiv yakınlarında, onların İsrail'in Pentagonu dedikleri Kirya hasar aldı.

01:01:29Yahut da 2024'te Nevati mi vurmuştu İran?

01:01:32Yani denk düşürebildiğinde vuruyor aslında.

01:01:34Ama muhtemelen askeri hedeflere giden füzelerin büyük bir kısmı etkisiz hale getirildi İsrail hava savunması tarafından.

01:01:41O yüzden hem sayıca o satürasyonu ulaştıracak, yani savunma sistemini meşgul edecek, dolduracak, doyuma ulaştıracak, aşırı yüklenmeyle onları saf dışı bırakacak çok fazla füzeye ihtiyacı vardı İran'ın.

01:01:53O kadar füzesi yokmuş, bunu anlıyoruz.

01:01:55Hem de nitelik açısından da belki hava savunmayı aldatabilecek teknolojiye ihtiyacı vardı.

01:02:00İki gün önce Rusya'nın kullandığı füzeler örneğin, hedefe yaklaşırken etrafa yanıltıcı ateşler fırlatarak hava savunmayı delebilmişti.

01:02:09O anlamda sayı da önemli, nitelik de önemli. Buradan bunu çıkartıyoruz.

01:02:13Peki, şimdi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamasını şöyle bir kez daha tekrarlamak istiyorum.

01:02:18Yani orta ve uzun menzilli füze stoklarımızı son gelişmeler ışığında caydırıcılık düzeyine getirecek üretim planlamalarını yapıyoruz dedi.

01:02:26İnşallah çok uzun bir süreçte hiç ama hiç kimseyle bizi yani efelenmeyi dahi göze alamayacağı bir savunma kapasitesine erişmiş olacağı sözleri vardı.

01:02:40Yani değil bizimle savaşmak bunu düşünmek dahi mümkün olmayacak ifadeleri de vardı açıklamaları arasında.

01:02:46Tabii bu uzun menzilli füze çıkışını konuşurken aslında Türkiye'nin bu savaşa hazır olup olmadığını da değerlendirmek isterim.

01:02:54Emine Hocam sizinle devam edeceğim. Neler söylersiniz?

01:02:59Şimdi Arzu Hocam ben Türkiye savunma sanayisini çok yakından takip eden bir isim değilim ama bunlarla ilgili şöyle bir şey söyleyebilirim.

01:03:06Az önce Hüseyin Hocam bu savunma sanayi kısmını çok net bir şekilde anlattı.

01:03:12Bunu ek olarak bir de siyasi taraf anlatmak istiyorum ben.

01:03:16Şimdi dış politika dediğimiz ya da işte savunma dediğimiz şey sadece işte silahlardan, uçaklardan vesaire geçmiyor.

01:03:23Biraz da dış politika anlayışımızın nasıl olduğu ile alakalıdır.

01:03:27Nasıl bir dış politika, nasıl bir siyaset bürüktüğünü, hangi ülkelerle angajmana girdiğiniz, nasıl bir algınız oldu bunlar çok önemlidir.

01:03:36Şimdi ben tabii İran açısından konuşacak olursam, bunları söylediğim zaman biraz yanlış anlaşılıyor ama ben olgusal meselelerden bahsetmek istiyorum.

01:03:45Biraz tepki alıyoruz onu da söyleyeyim.

01:03:47Şimdi İran devrimden sonra bu dış politika anlayışını birazcık sıkıntılı geliştirir diyebilirim.

01:03:54Nasıl? Farklı ülkelere düşmanlık besleyerek, işte düşman algısıyla, tehdit algısıyla kendini var ederek diyelim.

01:04:05Hem bölgesel hem küresel.

01:04:07Yani İran'ın şu anda mesela yalnızlığını konuşmak gerekiyor.

01:04:12Aslında İran'da konuşulsa kendisi açısından daha iyi olur ama eminim bu süreç bittikten sonra eğer bir şekilde merkez hükümeti kurulmaya devam ederse bunu konuşacaklardır.

01:04:21Neden yalnız kaldık, neden müttefikimiz yok gibi soruların cevabını vermesi lazım İran.

01:04:27Şimdi Türkiye'ye baktığımız zaman da tam tersi.

01:04:29Yüzyıllık bir, hatta yüzyıl aşmış bir devletten bahsediyoruz.

01:04:33Türkiye bu anlayışla, işte en başta yurtta suh, cihanda suh anlayışıyla gerçekten bu yolda ilerlemiş bir ülke.

01:04:43Dolayısıyla siz anlayışınızı bu şekilde de geliştirirsiniz.

01:04:47Bir şekilde daha barışçıl, daha sürdürülebilir barış, daha kalkınmaya uygun bir dış politika anlayışı geliştirirseniz daha güvende olabilirsiniz.

01:04:57Çünkü somut şeyler tabii ki bir yere kadar ifade ediyor ama az önce Hüseyin Hocam'ın da bahsettiği gibi bugün başladığımız şey hemen yarın olmuyor.

01:05:07Dolayısıyla bizim şu anda mesela Amerika'yla olan bir, yine bizim de güç asimetçisi var.

01:05:13Bunu kesinlikle kimse yatsıyamaz.

01:05:15Dolayısıyla bizim çok daha farklı alanlarda güçlü olmamız gerekiyor.

01:05:19Bence ben diplomasi alanında çok güçlü olduğumuzu düşünüyorum.

01:05:22Bunu bir şekilde şu anda da gösteriyoruz.

01:05:26Bu İran tarafında biraz sorunluydu.

01:05:30Kendisinin yarattığı şey içerisine düştü demek istemiyorum kesinlikle.

01:05:34Bu kesinlikle öyle algılanmasın.

01:05:36Ama bir şekilde kendinizi güvenleştirirsiniz, bir şekilde kendinizi yalnızlaştırırsanız,

01:05:41günün sonunda bu size dönebilir.

01:05:45Ha keza İran halkında da videolar düşüyor çok sıklıkla.

01:05:49Şu andaki hükümeti eleştiren videolar,

01:05:51işte sen bizi bu savaşa mahkum ettin gibi açıklamalar düşüyor.

01:05:56Dolayısıyla diplomasinin ya da işte savunma politikası dediğimiz zaman,

01:06:00savunma stratejisi dediğimiz zaman,

01:06:03bunun birazcık daha soft alanda, o yumuşak alanda da tartışılması gerektiğini düşünüyorum ben.

01:06:08Peki o zaman şu soruyu da sormuş olayım size.

01:06:11Şimdi İran'ın müttefikleri ve İran'ın yalnız kalma meselesini aslında Ramazan Hocam'a sormuştum geçtiğimiz dakikalarda.

01:06:17Ya da Hüseyin Hocam'a.

01:06:19Özellikle Rusya ve Çin meselesini sormuştum.

01:06:22Şimdi bu noktada sizin böyle bir beklentiniz var mı?

01:06:26Yani bu iki devlet müttefiki olabilir mi önümüzdeki günlerde İran'ın?

01:06:30Yoksa İran yalnız mı kalacak bu süreçte?

01:06:33Ben o konuda Ramazan Hocam'a katılıyorum.

01:06:36Gidişat önemli.

01:06:37Eğer savaş uzun vadeli bir savaşa dönerse bunu yapmak zorunda kalacaktır.

01:06:42Ama zorunda kaldığı için.

01:06:43Neden?

01:06:43Çünkü iki ülkede o bahsettiğiniz iki ülkede aslında İran'ın tamamen yüzünü batıya dönmüş bir İran olmasını istemez.

01:06:51Eğer İsrail'in ya da ABD'nin kafasında bir rejim değişikliği gibi bir hedef varsa.

01:06:56Dolayısıyla bunu engellemek adına dahil olabileceklerini düşünüyorum.

01:07:00Az önce de söylediğim gibi.

01:07:02Küçük yani küçük derken tabii ki önemli ama böyle ağır mühimmat sevkinden bahsetmiyoruz şu anda.

01:07:08Teknolojik anlamda yardım ettiği söyleniyor Çin'in istihbarat anlamında yardım ettiği haberleri düşüyor.

01:07:14Dolayısıyla ben şöyle söyleyebilirim.

01:07:17Tabii ki yine Rusya ve Çin uzmanı olmuyor ama yani hocalarım var.

01:07:20Onlarla da sık sık konuşuyoruz biz İran çalışırken.

01:07:24Onların bakış açısından özetle şöyle bir şey söyleyebilirim ben.

01:07:27Çin'in mesela baktığınız zaman bölgesel bir politikası yok.

01:07:30Çok daha ülke bazlı politikaları var ve kalkınmaya yönelik ekonomi bazlı bir politika yürütüyor.

01:07:36Dolayısıyla onun için işte Katar da aynı, Birleşik Arap Emirlikleri de aynı, Suriye, Arabistan da aynı, İran da aynı.

01:07:43Bunların birbirlerinden çok daha böyle ağır bastığı bir yanı yok.

01:07:47Rusya'ya baktığımız zaman bölgesel bir politikası var.

01:07:50Ama burada mesela İran vazgeçilemez ya da kesinlikle sonuna kadar korunması gereken bir müttefik olarak değil de

01:07:58daha çok batı ile olan ilişkileri arasında bir araçsallaştırılmış bir ülke olarak karşımıza çıkıyor.

01:08:04Dolayısıyla Rusya bu aracı kaybetmek istemeyecektir.

01:08:08Ya da Çin bir şekilde ekonomisine zarar gelsin istemeyecektir.

01:08:12Onun biliyorsunuz kuşak yol projesi var.

01:08:14Bütün dış politikasını bunun üzerine kurguluyor.

01:08:17Dolayısıyla eğer gidişat uzarsa, uzun vadeli bir savaşa dönüşürse ki ben bu olasılığı biraz düşük buluyorum.

01:08:25Ama eğer olursa böyle bir şey Rusya ve Çin'in dahil olabileceğini düşünüyorum açıkçası.

01:08:31Peki çok teşekkür ediyorum değerli konuklarıma, değerli katkıları için.

01:08:35Efendim biz de bu başlıklarla birlikte gündem programını noktalıyoruz.

01:08:39Az sonra dijital mahalle programı sizlerle birlikte olacak.

01:08:43Tabi programda İran-İsrail meselesi konuşulmaya devam edilecek.

01:08:46Bizleri akşamlar diliyoruz.

01:08:48İzlediğiniz için teşekkür ederim.

Önerilen