- 4 gün önce
Tarihi sevdiren ve merak uyandıran program Tarihte Yürüyen Adam geçmişten günümüze kadar ayakta kalmayı başaran tarihi yapıları ve hikâyelerini izleyicilerle buluşturuyor.
Mekanların tarihçesi, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyişlerin kökeni ve tarihe farklı bir bakış Ülke TV’de… Kimi zaman mimari yapıları ile ilk olma özelliğine sahip yerleri ekrana taşıyor.
“Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.” diyen Abdulbaki Gölpınarlı’nın sözünden ilhamla ‘Tarihte Yürüyen Adam’ dünü anlatıyor, bugünü gösteriyor ve yarının rotası için ışık tutuyor.
Tarihi camiler, kervansaraylar, üstünde birçok medeniyetin yaşadığı Mezopotamya ve Anadolu şehirlerinin bilinmeyen hikâyeleri Tarihte Yürüyen Adam ile her Cumartesi Ülke TV’de…
Mekanların tarihçesi, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyişlerin kökeni ve tarihe farklı bir bakış Ülke TV’de… Kimi zaman mimari yapıları ile ilk olma özelliğine sahip yerleri ekrana taşıyor.
“Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.” diyen Abdulbaki Gölpınarlı’nın sözünden ilhamla ‘Tarihte Yürüyen Adam’ dünü anlatıyor, bugünü gösteriyor ve yarının rotası için ışık tutuyor.
Tarihi camiler, kervansaraylar, üstünde birçok medeniyetin yaşadığı Mezopotamya ve Anadolu şehirlerinin bilinmeyen hikâyeleri Tarihte Yürüyen Adam ile her Cumartesi Ülke TV’de…
Kategori
📺
TV ve DiziDöküm
00:00Vakıf Katılım, tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimizi sunar.
00:30İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:00Tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimiz programında Fatih Camii ve Külliyesi'ndeyiz.
01:06Geçen hafta bir soru sormuştuk.
01:08Böyle bir mabedi, büyük bir eseri, sanat eserini bugün 21. yüzyılda inşa edebilir miyiz?
01:16Ben bu soruyu üniversitede öğrencilerime her seferinde soruyorum.
01:19Öğrencilerimden farklı cevaplar almaktayım.
01:21Fakat bu sorunun cevabını bugün Fatih Camii ve Külliyesi'ni gezerken, burayı ziyaret ederken hep beraber arayalım.
01:30Programın son dakikalarında bu sorunun cevabını vereceğim.
01:33Bugünkü kelimemiz mekan kelimesi.
01:37Daha önce de konuştuğumuz üzere, bizler tarihi, tarihi bir olguyu, bir medreseyi, bir vakıf eserini,
01:44bazen kelimelerle, kelimelerin etimolojik yani kökenleri itibariyle hangi anlam süreçlerinden geçmişler,
01:52bunlar üzerinden anlamaya çalışabiliriz.
01:54Bizler aynı zamanda bir vakıf eserini bulunduğu kompleks içerisindeki bütün unsurlarıyla,
02:01tarihin farklı yönleriyle, entelektüel tarihin kitaplar üzerinden okunmasıyla da anlayabiliriz.
02:07Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'un yedi tepesinden bir tanesine sadece bir külliye inşa etmemiştir.
02:13Adeta bu tepeye mührünü vurmuş ve bu tepede kalıcı olmak için elinden geleni yapmıştır.
02:20İstanbul şehrini alan Fatih Sultan Mehmet, dönemin alimleriyle olan ilişkileri her zaman çalışma konusu olmuş ve her zaman merak uyandırmıştır.
02:30Şu an arka tarafta görmüş olduğunuz medreseler, Fatih Sultan Mehmet'in bu kompleks içerisinde,
02:37yaşam merkezi içerisinde oluşturmuş olduğu medreselerden bir tanesidir.
02:42Sahn-ı Seman Medreseleri.
02:43Fatih Sultan Mehmet sadece bir asker, bir devlet adamı, bir politikacı, devrin büyük lideri değildi.
02:50Aynı zamanda hem edebiyatçı ve bununla beraber ilmi, entelektüel tarafı olan büyük bir liderdi.
02:57Bizler onu politikası, askeri yönü olmaksızın entelektüel yönüyle de çok büyük ihtimalle bugün yüzyıllar sonrasında hatırlayacaktık.
03:07Arkamda görmüş olduğunuz medreselerin İslam düşünce tarihinde, Osmanlı entelektüel mirasında çok önemli bir yeri vardır.
03:15Çünkü burada Fatih Sultan Mehmet önemli alimlerden ricavda bulunmuş ve bu alimleri bu medreseye çağırmıştır.
03:22Bu medresede İslam ilim geleneğinin çok büyük örnekleri, büyük eserler verilmiştir.
03:29Burada aslında İslam dünyasında, entelektüel dünyada ilmi geleneğin nasıl olacağını birazdan konuşacağız.
03:37Fakat az önce söylemiş olduğum bir kelime yolculuğuyla tarihte yürüyebilir miyiz?
03:43Bir vakıf eserini bir kelime yolculuğunda devam ettirebilir miyiz?
03:48Bugünkü kelimemiz mekan kelimesi.
03:49Mekan kelimesi üzerinden Fatih Camiini ve Külliyesini anlamaya çalışalım.
03:55Mekan kelimesi kökü itibariyle kevn yani bir oluş, meydana geliş.
04:01Arapça bu kökten türeyen mekan kelimesinden aslında biz Türkçe'de çok daha fazla kelimeler türetmişiz.
04:07Yine Arapça'da kainat, la mekan gibi kelimeler bu kelimenin yani kevn kelimesinin kökünden türemiş kelimelerdir.
04:15Dolayısıyla biz mekan dediğimizde bir varoluştan bahsediyoruz.
04:20Bizler Fatih Sultan Mehmet döneminin varoluşunu aslında Fatih Camii ve Külliyesi üzerinden de anlayabiliriz.
04:28Burası aslında kelimelerle başladığımız tarih yolculuğuna, tarihte yürüyen adam programında vakıf eserlerimizi kelime üzerinden nasıl anlayabiliriz'i çok büyük oranda bizler bu kelimeler üzerinden anlayabiliriz.
04:42Bunu şöyle söyleyelim, büyük bir yazar var. Bu Lefebvre aslında mekanın sadece 3 boyutundan bahseder fakat sadece tasarlanmış mekan, algılanan mekan olarak sınırlamamaktadır.
04:55Mekan aynı zamanda sosyal bir şeydir, sosyal bir mekandır.
04:59Bunun üzerinden şu soruyu aslında cevaplamaya çalışalım.
05:03Bizler mekanı nasıl anlarız?
05:05Mekan toplumdan bağımsız bir şey midir?
05:08Mekanı kökün itibariyle, kevn kelimesiyle birlikte düşündüğümüz zaman aslında bu varoluş tek başına meydana gelmiyor.
05:17Yani mekanı var eden bir toplumdur, toplumu var eden mekanlarıdır.
05:22Bu bölümü sonlandırmadan önce şunları söyleyebiliriz.
05:26Bir mekan toplumdan önce var olamaz, toplum mekandan sonra var olamaz.
05:31Aslında aynı anda birbirini var eden iki mütemmim cüzdür.
05:37Dolayısıyla biz tarihin bir döneminde Fatih Sultan Mehmet döneminde meydana gelen Fatih Camii ve Külliyesini anlamaya çalışırken şunu söyleyebiliriz.
05:47O dönemin toplumunda Fatih'in ufku, muhayyilesi, Fatih Camiini ve Külliyesini ve bunun sonucunda İstanbul'u oluşturmuştur.
05:56Bir mekan olarak ve bir şehir olarak İstanbul, bir Türk ve İslam şehri ise bunu Fatih Sultan Mehmet'in ufku, muhayyilesi ve aynı zamanda o toplumun kendi içerisinde var olduğu şartlar meydana getirir.
06:11Bununla beraber entelektüel bir kitabı, ilmi bir kitabı, belli alanlarda yazılmış herhangi bir kitabı anlamaya çalışırken de biz o kitabın oluştuğu, o dönemi anlamak zorundayız.
06:22Dolayısıyla kelimelerle çıktığımız tarih yolculuğunda bir vakıf eserini anlamak için bir kelimeden yardım aldık.
06:30Mekan kelimesi ve mekanın kökü olan varoluş.
06:34Dolayısıyla bir mekan var oluyorsa bir toplumda var olur ve bir toplum varlığını sürdürmek istiyorsa mekan oluşturmak zorundadır.
06:43Bugün bir önceki bölümde sorduğumuz soruya bizler bugün böyle mabetler, vakıf eserleri üretebilir miyiz sorusunun cevabı aslında biraz da bu etimolojik tahlilde gizlidir.
06:54Yani Fatih dönemindeki gibi bir mekan oluşturmak istiyorsanız o dönemin şartlarını, o dönemin ufkunu, dönemin parametresini, muhayyilesini, felsefesini ve entelektüel birikimini meydana getirmek zorundasınız.
07:10Bunlar olmaksızın elinizdeki teknoloji böyle bir mekan üretmenize yetmeyecektir.
07:15Tarihi anlamak için bazen kelimelerden bazen kelimelerin kökenlerinden yardım aldığımız doğrudur.
07:40Bugün Fatih Camii ve Külliyesi'ni bir vakıf eseri olarak anlamamıza yardımcı olacak diğer bir kelime de süreklilik kelimesidir.
07:48Çünkü tarih toplumların hafızasıdır.
07:52Gelin bunu biraz birlikte açalım.
07:54Fatih Camii Külliyesi'nde bulunan medrese ve kütüphaneyi hafızayla ve süreklilikle ilişkisini anlatmak için modern dönemden bir örnek vermek istiyorum.
08:02Bugün dünyada en büyük sorunlardan bir tanesi göçtür.
08:06Ve bu göç aslında göç eden insan için doğrudan onunla alakalı olmayan sebeplerden dolayı insanlar yerlerini ve yurtlarını terk etmek zorunda kalıyorlar.
08:17Fakat burada bir mülteci için en büyük problemlerden bir tanesi aslında geçmişini kaybetmiş olmasıdır.
08:24Okuduğu okulu, birlikte beraberinde oynadığı sokakları ve bütün her şeyini kaybetmiş olması aslında onun bir hafıza kaybına neden olmasıdır.
08:32Bu onun sadece geçmişini kaybetmiş olmaklığıyla kalmıyor.
08:37Geçmişini kaybeden insan geleceğini de kaybeder.
08:40Dolayısıyla tarih ve hafıza kelimelerini birlikte düşündüğümüz zaman tarih geleceğimizi inşa eden en büyük gerçekliklerden bir tanesidir.
08:50Fatih Sultan Mehmet bir külliye inşa etti, bir yaşam merkezi inşa etti.
08:55Dolayısıyla bu yaşam merkezi içerisinde medreselerin ve kütüphanenin yeri çok önemlidir.
09:00Bunu süreklilik kelimesiyle ben şu şekilde ifade etmek istiyorum.
09:049. yüzyıldan ya da 11. yüzyıldan bir alimin okuduğu bir eseri biz 16. yüzyılda, 17. yüzyılda ya da günümüzde de okuyabilmekteyiz.
09:16Bu bize aslında şöyle bir hafıza ve gelecek inşasına yardımcı bir noktada yardım etmektedir.
09:23Geleceği inşa etmek istiyorsanız geçmişi bilmek zorundasınız.
09:25Dolayısıyla ben 11. yüzyılda bir alimin kitaplarını okuyabiliyorsam Fatih Sultan Mehmet bugün külliyenin bahçesinde hem kütüphane ve etrafında bir medrese inşa etmekle aslında bu tarihi hafızayı diri tutmayı amaçlamıştır.
09:41Bir önceki programda aslında hazireyi, mezarlıkları anlatırken de aynı şeyi ifade ettim.
09:48Toplumsal hafıza süreklilik isteyen bir şeydir.
09:51Çünkü insan yaşam pratiklerinde, okuyup ettiklerinde, hayatın her alanında bir sürekliliğe ihtiyaç duyar.
09:59Dolayısıyla biz hafızamızı nasıl canlı ve diri tutmak istiyorsak tarihimizi de canlı ve diri tutmak zorundayız.
10:06Dolayısıyla sadece bir medrese ya da kütüphane inşa etmemiştir Fatih Sultan Mehmet.
10:12Bir toplumun geleceğini inşa etmiştir bu medrese ve külliye ile beraber.
10:17Arkamda görmüş olduğunuz kütüphane caminin bitişiğindedir.
10:21Bunların hiçbirisi yani külliye içerisindeki konumları, külliyenin bütün bileşenleri lalet tayin yani belli belirsiz konumlandırılmamıştır.
10:29Eski Sinan yani Atik Sinan'ın belirlemiş olduğu ve Fatih Sultan Mehmet'in onayından geçen bu belirlemeler aslında bir medeniyetin inşasında çok önemli rol oynamaktadır.
10:41İslam'da ilim, ibadetle ve aslında bunu şuurlu bir şekilde yapmakla anlam kazanmaktadır.
10:48Ve bu anlam aynı zamanda Müslüman'ı da anlamlı hale getirmektedir.
10:52Dolayısıyla medresenin bahçeye çok yakın olması fakat direkt bahçenin ortasında olmaması da Fatih Sultan Mehmet'in ulema sınıfına, dönemin politikasına da ciddi bir mesajıdır.
11:05Fatih Sultan Mehmet'in gözünde ulema entelektüel bilgiyi, dönemin bilgisini üretmek ve bunu geleceğe taşımakla mükelleftir.
11:13Çünkü kendisi politikayı belirleyen yegane güç olarak o bölgede hep vardır.
11:18Gelin birlikte Fatih Camii'nin külliyesini beraber gezelim.
11:22İstanbul'un kalbi Fatih Camii ve külliyesini bütün müştemilatıyla anlamaya çalışıyoruz.
11:53Aslında bir sanat eserini, bir vakıf eserini tek başına anlamak ya da sadece bir seviyeden anlamak imkansızdır.
12:01Sanat eserleri de kitaplar gibi, romanlar gibi katmanlı ve aslında kolayca anlaşılmayan vakıf eserlerimizdir.
12:09Dolayısıyla Fatih Camii'ni ve külliyesini anlamak için bütün müştemilatıyla, külliyenin bütün unsurlarıyla birlikte anlamak gerekir.
12:17Süreklilik kavramı üzerinden medreseler, hazire, arkasında bulunan bütün imaretin hepsi birlikte anlaşılabilmektedir.
12:26Sadece bir unsuru ele alıp anlamaya çalışmak, camiyi ve külliyeyi, Fatih Sultan Mehmet'ten bağımsız anlamaya çalışmak ve döneminden koparıp anlamaya çalışmak elbette ciddi bir eksikliktir.
12:37Dolayısıyla Fatih Camii'nin ve külliyesinin büyük badirelere atlattığını ve bununla beraber ayakta nasıl kaldığını da anlamamız gerekmektedir.
12:461509'daki küçük kıyamet olarak adlandırılan depremden sonra aslında cami orijinal olma özelliğini kaybetmiştir.
12:55Günümüze orijinal olarak gelmeyen bu cami 3. Mustafa devrinde tekrardan yapılmıştır.
13:01Büyük bir kısmı sonradan yapılan bu cami aslında bizlere İstanbul'da yaşamının, İstanbul'da bir mabed olarak, vakıf eseri olarak ayakta kalmanın ne kadar zor olduğunu göstermektedir.
13:14Sonrasında birden fazla depremden dolayı aslında caminin birçok yeri yıkılmış, daha sonradan tekrardan yapılmıştır.
13:23Az önce de bahsettiğim 1509, 18. yüzyılın sonlarına doğru tekrardan büyük yıkımlar yaşamıştır.
13:303. Mustafa camiyi tekrardan inşa ettirmiş ve aslında bugünkü haline kavuşturmuştur.
13:37Cami depremlerden sonra çok az parçasıyla günümüze ulaşmıştır.
13:42Bunlardan minarelerin birinci şerefesine kadar olan kısmı orijinal kısmıdır.
13:48Dolayısıyla bizim şu an elimizdeki bilgilere göre caminin bazı unsurları hala ayaktadır.
13:54Fakat büyük oranda 3. Mustafa döneminden sonra bu halini almış ve günümüze kadar gelmiştir.
14:01Fakat İstanbul'un tek sorunu elbette deprem değildir.
14:05Yakın dönemlere kadar, günümüz modern döneme kadar aslında başka problemler de vardır.
14:10Bunların başında yangınlar gelmektedir.
14:11Bu yangınlara çözüm bulmak için 2. Mahmut'un yaptırmış olduğu cami müştemilatının içerisinde herhangi çıkabilecek olan bir yangını söndürmek için kullanılan bir unsurdur.
14:23Cami tarihiyle sonradan eklenen bütün unsurlarıyla 3. Mustafa devrinden sonra 2. Mahmut'la beraber aslında bugünkü halini almıştır.
14:323. Mustafa'nın çok büyük katkılarıyla mabet, cami yani külliye tamamıyla tekrardan diriltilmiş ve aslına yakın bir şekilde inşa edilmeye çalışılmıştır.
14:443. Mustafa'nın bu çabası elbette çok önemlidir.
14:493. Mustafa için şu söylenir.
14:51Kendisinin yaptırdığı, dolaylı ya da direkt olarak katkı sağladığı 5 tane cami vardır.
14:56Fakat bunların hiçbirisi kendisinin adına yapılmamıştır.
15:00Bunlardan bir tanesi Atam dediği Fatih Sultan Mehmed'in camisidir.
15:04Şu anda arkamda görmüş olduğunuz havuz da coğrafyanın ve şehrin etkisinden dolayı cami külliyesine sonradan dahil edilmiş bir unsurdur.
15:15Buyurun beraber caminin geri kalan kısımlarını, külliyeyi, bu vakıf eserini birlikte gezelim.
16:04Mekanın üretimi ve sürekliliği varsa tarih de vardır.
16:09Dolayısıyla bir mekan bir toplumu, bir toplum da bir mekanı oluşturur ve var eder demiştik.
16:16Bugün Fatih Camii ve Külliyesi'nde giriş kısmında avluda iki tane çini görmekteyiz.
16:22Bu çini sadece bir mabedi yapmakla kalmayan Fatih Sultan Mehmed aynı zamanda bu çinilerin siparişini vermiştir.
16:29Kendisinin kurdurduğu bu atölyelerde yapılan bu çiniler İznik çinileri bugün orijinal olarak kalan ve günümüze kadar devam eden yegane çinilerdir.
16:39Bir tanesi tam olarak arkamda görmüş olduğunuz ve onun tam karşısında.
16:43Aslında bu çiniler çok ciddi anlamda hem maddi değeri hem tarihi değerleri vardır.
16:48Fakat İstanbul'da daha sonraki dönemde kanuni döneminde yapılan birçok caminin çinisi maalesef çok az bir kısmı günümüze kadar devam etmiştir.
16:58Bu çinilere dokunduğunuzda Fatih Camii'nin taşlarına dokunduğunuzda aslında tarihe dokunduğunuzu hissetmektedinizdir.
17:06Bununla beraber şöyle bir anımı paylaşayım.
17:09Bendeniz doktoramı İngiltere'de yaptım.
17:11Bir arşivde çalışırken Türkiye'den bir hocamız İngiltere'de bulunan ve tek nüsha olarak orada asli olarak bulunan bir el yazma eseri benden istemişti.
17:23Onun isteği üzerine arşivdeki bu esere dokunmuş, gitmiş, bu eseri incelemiş ve hocamızın istediği bölümleri taratıp göndermiştim.
17:31Yaklaşık olarak 1200 yıl öncesinde yazılmış bir esere dokunmak bende şöyle hissiyatlar oluşturmuştu.
17:37Tarih dokunulabilir bir şeydir.
17:41Tarih hissedilebilen bir şeydir.
17:43Tarihi anlama çabası içerisinde bir kitap bizlere ne kadar yardımcı olabiliyorsa Fatih Camii'ni anlamak için de bu taşlar, bu sütunlar hem Bizans dönemini hem üzerinde kurulmuş olduğu havari kilisesini
17:57aynı zamanda arkamda görmüş olduğunuz bu İznik Çinlileri de bizlere yardımcı olmaktadır.
18:04Bir mabedin birden fazla katmanı vardır.
18:06Bu katmanların elbette ilk etapta göze çarpan binanın kendisi, yapısı, külliyenin bütün müştemilatıyla var olduğu düzlemdir.
18:18Fakat bizim bir metni anlamadaki çabamızın aynısını biz bir mabedi, bir külliyeyi anlarken de göstermek zorundayız.
18:26Elbette bu işin uzmanları bu Çinilere baktığı zaman gördükleri şey hangi dönemde yapıldıkları ve buraya ne zaman yerleşmiş olduklarıdır.
18:37Dolayısıyla bir Çin'i Fatih Camii'nin giriş kısmında karşılıklı olarak bulunan bir Çin'i ve bu üzerindeki hatlar bizlere o dönemin tarihini ve dünyasını yansıtmak için yeterlidir.
18:50Fatih Camii'nin geri kalan kısımlarını birlikte gezmeye devam edelim.
18:55Fatih Camii'ni ve Külliyesi'ni bugün hafıza ve süreçlerimizde
19:25süreklilik kavramları üzerinden anlamaya çalıştık.
19:28Bu kavramlara eşlik eden bir diğer kavramımız da mekan kavramıydı.
19:33Kökeni kevn yani oluş ve varoluş olan mekan kavramı bugün bizleri Fatih Camii'ni anlamamıza yardımcı oldu.
19:42Şu an bir sütünün yanında bulunmaktayım.
19:44Bu sütünün altında bir bilezik var.
19:46Süreklilik ve hafıza kavramları üzerinden bu noktaya eğilmek istiyorum.
19:50Kendi döneminde başlarına gelen büyük olaylar veya felaketlerin bir kısmını tarihe not düşmek kaydıyla bu bileziklerin üzerine adeta yazmışlardır.
20:01Bu caminin sadece bir namaz kılma yeri, ibadetkâh olmadığı, külliyeyle beraber bir yaşam biçimi ve bir yaşam kompleksi olduğu anlamına da gelmektedir.
20:12Fakat bununla beraber bu tür bilezikler aslında bize şunu gösteriyor.
20:17Cami hem toplumsal hafıza hem de bu hafızanın birlikte üretildiği bir yerdir.
20:25Dolayısıyla tarihin bir döneminde inşa edilmiş büyük külliyeler, camiler, vakıf eserlerini anlamak için o dönemi, o dönemin insanını anlamamız gerekmektedir.
20:35Müzik
20:36Müzik
20:37Fatih Sultan Mehmet hasta olmasına,
21:05rağmen ömrünün son demlerinde bir sefere çıkmıştır.
21:09Yıl 1481, Fatih Sultan Mehmet, Pendik'le Gebze arasında bulunan Sultan Çayırı ya da Hünkar Çayırı adlı mevkii de vefat etmiştir.
21:20Fakat kendisinin inşa ettirmiş olduğu Fatih Camii ve külliyesi aslında vefatından sonra da bütün toplum için İstanbul'da yaşayan Müslüm, Gayrimüslim bütün unsurlar için bir hayır kapısı ve bir kullanım alanı olarak devam etmiştir.
21:37Bu noktada İslam'da Sadakayı Cariye'nin önemini de belirtmek gerekiyor.
21:43İslam literatüründe Sadakayı Cariye bir kimse ölünce amel defteri kapanır fakat kendisinden sonra yapmış olduğu eserler, bir çeşme, insanlara faydalı olabilecek bütün unsurlarıyla yapmış olduğu bütün bu binalar, imaretler kendisinin sevaphanesine yazılmıştır.
22:02Elbette bu imaretler Fatih Sultan Mehmet'in yalnızca yapmış olduğu şeyler değildir.
22:08Koca bir İstanbul şehrini bizlere bırakmış olması bu anlamda büyük bir şeydir.
22:14Bu da Sadakayı Cariye olarak tarihe geçmiştir ve geçmektedir.
22:18Dolayısıyla vakıf kültürünü, vakfiyeleri biraz da hem kendi dinamiğinde bir başka şehrin İstanbul'la olan bağlantısı olarak bir başka arazinin İstanbul'da mevcut olan ekonomik düzleme dahil edilmesinden dolayı aslında vakfiye geleneğini biz sürdürmekteyiz.
22:37Burada Fatih Sultan Mehmet'in inşa etmiş olduğu Fatih Camii, Camii ve Külliyesi ile birlikte Fatih Sultan Mehmet'in aslında Sadakayı Cariye olarak bizlere bıraktığı İstanbul şehriyle beraber devam etmektedir.
22:51Büyük bir kısmı değişime uğramış olsa da depremlerle ve daha sonrasında geçirmiş olduğu badirelerle bu şehirde ayakta kalmayı başaran,
22:59kendisinden sonra torunları olarak 3. Mustafa'nın ve diğer padişahların bu binaya katkılarından dolayı bina hala ayaktadır.
23:083 bölüme sığmayacak kadar büyük olan bir kompleks, bütün unsurlarıyla imarethanesi, medreseleri ve kütüphanesiyle, caminin kendisi ve öncesindeki tarihiyle beraber Havari Yun Kilisesi'nin üzerine kurulmuş olmaklığıyla birlikte Fatih Camii'ni 3 bölümde anlatmamız imkansızdır.
23:26Zira bir tarihi eser, bir bina tek başına anlaşılması mümkün olamaz.
23:32Dolayısıyla Fatih Sultan Mehmet'i anlamadan, Fatih Sultan Mehmet'in dönemini, kendisinden önce İstanbul'un yapısını, tepeleri ve buralardaki kiliseleri, kendisinden önceki anlam dünyasını algılamadan Fatih Camii'ni ve Külliyesi'ni veya bir tarihi eseri, bir sanat eserini anlamak mümkün değildir.
23:511450'li yılların ilerleyen dönemlerinde inşa edilmiş olan bu bina depremlerle birçok hasara uğramış fakat daha sonrasında tekrar inşa edilmiştir.
24:02Kubbenin yapısı, etrafındaki küçük kubbelerin yapısı değişikliğe uğramıştır.
24:06Fakat biz bugün Fatih Camii'nin içerisinde hala bu bölümü çekebiliyor, Fatih Camii'ni anlayabiliyoruz.
24:13Müezzin mahfilinde bulunan o tablo, hakeza son dönem Şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi'ye hediye edilmiş olan bir tablodur.
24:20Bu tablo bile aslında sonrasında caminin müştemilatına dahil edilmiş olmasına rağmen bugün camiyi anlamamızda ve dönemin iklimini anlamamızda bizlere yardımcı olan önemli bir unsur haline gelmiştir.
24:35Dolayısıyla bir cami ve külliye üç kısa bölüme sığacak kadar küçük değildir.
24:41Bütün tarihi unsurlarla beraber anlamaya çalıştığımızda Fatih Camii bizlere çok şey söyler.
24:47Bugün burada kapatmadan önce şunu söylemek isterim.
24:51Bu mabet tarihi bir mabet, bir vakıf eseri.
24:55Vakıf eserimiz olarak Fatih Camii ve külliyesi aslında gönül kulağı duyabilenler için güzel nameler söylemektedir.
25:03Dolayısıyla gönül kulağı duyanlar için Fatih Camii çok güzel şarkılar, türküler ve bu dilin ve bu tarihin coğrafyası olarak aslında bizlere çok şey söylemektedir.
25:16Dolayısıyla gönül kulağı duyan insanlar için Fatih Camii hali hazırda ayakta ve bizlerin tarihi tekrardan inşa etmemiz için burada bizlerle birliktedir.
25:46Bugün mekan kelimesiyle beraber yani kökeni itibariyle oluş ve varoluş kavramları üzerinden hafıza ve süreklilik kavramlarıyla beraber Fatih Camii'ni ve külliyesini anlamaya çalıştık.
26:08Bir toplum bir mabet inşa eder ve sanat eseri inşa eder, bununla beraber bir mekan var olmuş olur.
26:16Bu mekan aynı zamanda kendi dönemindeki toplumu ve geleceği inşa eder.
26:22Bugün burada Fatih döneminin toplumuyla, entelektüel bilgisiyle, bütün müktesebatıyla oluşturmuş olduğu Fatih Camii ve külliyesini
26:32ve aynı zamanda bu mekanla beraber aynı toplumun ve tarihi anlamaya çalıştık.
26:38Bir başka programda görüşmek üzere.
Önerilen
30:53
|
Sıradaki
35:19
31:30
33:11
35:06
30:59
38:46
30:50
30:34
37:34
37:56
35:30
38:45
38:00
36:40
44:09
30:22
34:56
42:37
39:58
40:57
35:51
46:32