- dün
📌 Diploçelişki: Abdi'ye elçiden övgü, Fidan'dan tehdit
📌 Diplogol: İsrail atışması iktidarı kızdırdı
📌 Diploayar; Hamas out, Filistin Yönetimi in?
🎙 Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı.
📌 Diplogol: İsrail atışması iktidarı kızdırdı
📌 Diploayar; Hamas out, Filistin Yönetimi in?
🎙 Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba, bugün 31 Temmuz Perşembe. Ben T24 Dış Haberler Editörü Buse Söğütlü, Dış Politika Analisti, Barçın İnanç ile birlikte bir dış politika ile içli dışlı programı ile daha karşımızdayız.
00:12Bu haftaya İsrail'e yönelik diplomatik baskı damgasını vurdu.
00:17Önce Fransa, sonra İngiltere ve son olarak da dün gece Kanada, Filistin Devleti'ni Eylül ayında tanıyacaklarını açıkladılar.
00:24Ondan önce de Hollanda aşırı sağcı iki İsrail'li bakanın ülkeye girişini yasakladığını açıklamıştı.
00:30Bir yandan da birazdan ayrıntılarına değineceğiz.
00:33New York'ta iki devletli çözüm perspektifiyle bir Filistin toplantısı gerçekleştirildi.
00:38Bütün bu diplomatik hareketlilik arasında da Rusya'da tarihin ölçülen en büyük 6. depremi gerçekleşti ve tsunami dalgaları Amerika kıyılarına kadar ulaştı.
00:49Tabi bu İsrail'e yönelik uluslararası baskı tsunami'sinin Tel Aviv'e ulaşıp ulaşmayacak kuşkulu.
00:57Ama biz bu yayında bu çabaların sahada nasıl karşılık bulacağını, Gazze'de barış konusunda bir nihayete erip ermeyeceğini konuşacağız.
01:07Ve tabi ki geçtiğimiz haftaya damgasını vuran Ankara'da İsrail üzerinden iktidar ve muhalefet arasındaki atışmayı da ele alacağız.
01:17Evet Gazze ile başlayalım Avrupa'dan ses çıkıyor.
01:21Önemli Avrupa ülkeleri Filistin devletini tanıyacaklarını açıklıyorlar.
01:26Fakat Amerika'dan da ses çıkıyor.
01:28Senato'da Bernie Sanders'ın verdiği bir karar önerisi oylandı.
01:33İsrail'e silah satışının durdurulmasıyla alakalı.
01:3727 demokrat oy verdi.
01:39Satış engel yani böyle bir karar çıkmadı.
01:41Ama Amerikan basını Ocak ayında benzer bir karara 10 demokratın oy verdiğini söyledi.
01:49Şimdi bütün bunlar olurken gazeteler manşetlerine Gazze'yi taşırken şunu merak ediyorum.
01:56Batı neden şimdi?
01:57Biz 2 yılı doldururken neden şimdi bu savaşa yüzünü döndü?
02:04Ve bu çabaların gerçekten sahada bir karşılığı olacak mı?
02:06Bence kendi toplumlarında ve kamuoyunları da çok büyük baskıyla karşılaşmaya başladılar.
02:14Çünkü gerçekten hani Gazze'de yaşananlar tahammül edilmez bir noktaya aslında çoktan gelmişti.
02:22Hani o çizgi nereden geçer bizim için çoktan geçmişti.
02:26Ama batılı hükümetlerin kamuoyularının baskısı altında daha fazla kaldıklarını düşünüyorum.
02:34Ama bu sahada bir fark yaratır mı?
02:38O konuda biraz kötümserim doğrusu.
02:40Çünkü bana öyle geliyor ki aslında hep böyle bir şartlı bir açıklama yapılıyor.
02:48Eğer İsrail şunu şunu yapmazsa tanırız deniyor.
02:52Ben korkarım ki Eylül ayına doğru İsrail kendisinden isteneni gerçekten yapmayacaktır.
03:01Kozmetik bir takım değişiklikler yapacaktır.
03:04Ve bunun üzerinden de işte biz tanıyacağız diyen ülkelerin geri adım atma olasılığını ben açıkçası yüksek görüyorum.
03:12Ama hani buna rağmen küçük bir teselli de olsa bu türden açıklamaların umuyorum ki sahada az da olsa bir değişikliği yol açması inşallah gerçekleşir.
03:30Evet yani İsrail ordusu Gazze'nin belli bölgelerinde günde 10 saat saldırıları durduracağını açıkladı.
03:37Belki bu hani uluslararası baskının küçük de olsa bir meyvesi olarak görülebilir.
03:43Biraz Ankara'ya dönerim.
03:44İsrail'le yönelik bu baskı artarken Ankara'da geçen hafta çok iktidar muhalefet arasında İsrail üzerinden çok karşılıklı sert tonlu bir çekişme yaşandı.
03:55Aslında 15-17 Temmuz'da Bogota'da bir toplantı yapıldı.
04:01Küresel güney ülkelerinden oluşan Lahey grubunun çağrısıyla.
04:06Lahey grubuna üye olmayan ülkelerin de katılımı söz konusuydu.
04:09Ankara'da bunlardan bir tanesiydi.
04:11Dışişleri Bakan Yardımcısı düzeyinde temsil edildi Ankara.
04:15Buraya kadar her şey normal.
04:17Her şey gazeteci Zeynep Gürcanlı'nın ekonomimdeki köşesinde Bogota bildirisine Türkiye'nin imza atmadığını duyurmasıyla başladı.
04:28İlk olarak Zeynep Gürcanlı kamuoyuna bunu duyurdu.
04:32Bu bildiride katılımcı ülkeler İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını kınadılar.
04:38Ve İsrail'e karşı 6 maddelik bir eylem planı üzerinde mutabık kaldıklarını açıkladılar.
04:46Bu eylem planını şimdi ayrıntılarıyla vermeye vaktimiz yetmeyebilir ama
04:51çift kullanımlı ürünlerin satışından 3. ülke gemilerinin İsrail'e ticaretini durdurmaya kadar bir dizi karşı önlem açıkladılar.
05:02Ve Gürcanlı'nın haberinden sonra Türkiye'nin bu bildiriye imza atmadığının ortaya çıkmasından sonra 19 Temmuz'da dış işleri bir açıklamada bulundu.
05:13İddiaları nasılsız olduğunu söyledi.
05:16Ve aslında o bildirdeki tedbirlerin tamamına yakının Türkiye tarafından zaten uygulandığını
05:23ama bildirdeki maddelerin uluslararası kimi yükümlülükler getirdiğinden bahsetti.
05:29Herhangi bir onun dışında bir ayrıntı da vermedi.
05:31Fakat bu ilk açıklama sonrasında biz dış işleri kaynaklarına ulaştığımızda
05:35daha sonradan Hakan Fidan'ın ifade edeceği UNCLOS BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'nden söz edildi.
05:42Fakat iki noktadan daha söz edildi.
05:43Biz de bunu temmuzda yazdık.
05:44Ama onu aç istersen Birleşmiş Milletler?
05:46Bu Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi.
05:51Türkiye buna taraf değil.
05:52Yunanistan ile Ege Denizi'ndeki ihtilafları nedeniyle buna taraf değil.
05:57Ve aslında o Bogota bildirisinde de iki maddede bu UNCLOS'la bu anlaşmaya atıf veriliyor.
06:05Türkiye'de kamuoyuna yapılan açıklamalarda bu atıflar nedeniyle ilk anda zirve sırasında bildiriye imza atmadığını ifade ediyor.
06:14Ama dediğim gibi iki nokta daha vardı.
06:16Bize Dışişleri Bakanlığı kaynaklarının verdiği.
06:18Bunlardan birisi üçüncü ülke gemilerinin Türkiye tarafından durdurulması teminatı Türkiye-Avrupa Birliği-Günlük Birliği anlaşması konusunda bir sonuç doğuracaktır.
06:30Ve işte çift kullanımlı ürünler konusunda da bir çerçeve sorunu var.
06:34O yüzden biz bunu ilk anda şey yapmadık dendi.
06:37İmza atmadık dendi.
06:39Fakat yine de 20 Eylül'de Türkiye buna 20 Eylül'e kadar imza atabilir dedi.
06:43İkinci bir açıklama yaptı.
06:45İkinci açıklamada da Dışişleri Türkiye'nin Gazze'yle ilgili girişimlerini sıraladı.
06:52Ve aslında bu arada tepkiler yükselmeye başladı.
06:55Hem ana muhalefet kanadından hem ana muhalefetin dış politikayla ilgili isimleri tarafından.
07:01Ve Hakan Fidan NTV yayınında ilk kez ana muhalefeti Yunan tezlerini,
07:06ben öyle bir şey yapmak isteyeceklerini düşünmüyorum ama bu da biraz Yunan tezi desteklemeklere getirdi.
07:12Ve Özgür Özel'e de konuyu bilen deneyimli danışmanlarla çalışmanızı öneririm dedi.
07:18Ve Özgür Özel bunlardan çok sert bir açıklama yaptı bir miting meydanından.
07:23Ve işte Hakan Fidan'ı ve AKP iktidarını Filistin davasını satmakla suçladı.
07:31Bütün bu gerekçeler açıklanırken Türkiye 29 Temmuz'da Bogota bildirisinin altında
07:38iki şerhle bazı çekincelerle birlikte imza atmaya karar verdiğini açıkladı.
07:42Ve Özgür Özel son olarak böyle hani okuyucu, dinleyicilerimiz için biraz takip etmesi zor olabilir ama çok böyle üst üste gelen açıklamalardı.
07:50Özgür Özel TikTok vurgusu yaptı.
07:54Hakan Fidan'ın TikTok'ta yayınlanan editlerine vurgu yaptı.
07:57Ve dedi ki bizden CHP'den kurumsal olarak özür dile Yunan tezlerini destekliyorlar imasında bulunduğun için.
08:04Şimdi özetle bütün bu sürecin sonunda Gazze Savaşı başladığından beri Türkiye İsrail'le olan ilişkileri konusunda sık sık eleştiriliyor.
08:10Ana muhalefet tarafından da eleştiriliyor.
08:12Çeşitli çevreler tarafından da.
08:15Bir kere benim anladığım kadarıyla Dışişleri Bogota mevzusuna gerçekten eğildi.
08:19Üst üste iki kere açıklama yaptı.
08:21Hani bu ana muhalefetle olan çekişmenin de bir zemini oldu.
08:28Neden şimdi böyle bir atışma yaşandı?
08:30Ya da taraflar neden bunu şimdi şu anda bu kadar da zaten hali hazırda böyle eleştiriler varken önemsediler?
08:38Yani bence Dışişleri Bakanı ve onun altındaki dışişleri ekibi bu süreci ben kötü yönettiklerini düşünüyorum açıkçası.
08:49Neden? Çünkü işin bir kere başında Dışişleri Bakanı'nın eleştiriye kapalı olma hali var.
08:56Dışişleri Bakanı'nın eleştiriye açık olmama hali var.
09:00Neden? Çünkü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan sonuçta bir bürokrat seçilerek gelmedi.
09:05Seçmeni yok.
09:0613 yıl boyunca MIT'in başındaydı ve burada herhangi bir eleştiriden azade çalıştı.
09:13Hiçbir zaman birileri çıkıp da MIT Başkanı şöyle yanlış yaptı, böyle doğru yaptı demedi.
09:18Şimdi bütün bu uzun yıllara dayanan eleştirisizlik ortamından kameraların önüne bir bakan kimliğiyle çıkınca eleştiri alması gayet doğal.
09:31Ama işte alışkın olmayınca siyasetçilerin normalde derisi sert olur.
09:36Alışkın olmadığı için en ufak bir eleştiriye bence çok büyük hassasiyet gösteriyor.
09:41Şimdi o hassasiyet gösterince de Dışişleri Bakanlığı altındaki ekip de zaman zaman etekleri tutuşarak zaman zaman tepki verdiğini düşünüyorum.
09:52Bu Bogota olayının da biraz bir bardak suda fırtına gibi geliştiğini düşünüyorum açıkçası.
09:59Çünkü neden?
10:00Bogota bildirisini Lahey grubu hazırladı.
10:03Senin de söylediğin gibi Türkiye Lahey grubunun parçası değil.
10:05Farklı gruplar toplanacakları zaman kendileri bir bildiriyi yazarlar.
10:12Gözlemci olarak katılan, dışarıdan katılanlar bu yazım egzersizin içinde yer almazlar.
10:18Zaten onun için de toplantının sonunda bu bildiriyi verirler.
10:22Bu pazarlığa açık değildir.
10:23Çünkü onlar hazırlamışlardır.
10:25Ve denir ki ya hemen imzala ya da hiç imzalama denmez.
10:29Al bak incele ona göre şu tarihe kadar.
10:32Zaten bunun için bir deadline veriliyor.
10:34Tahminim oraya giden bakan yardımcısı da herhalde diyor ki ya inisiyatif almak istemedi.
10:41Çünkü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın bakanlığı altında diplomatlara bakan da yardımcısı olsa ne kadar inisiyatif tanınıyor emin değilim.
10:50Bakanı belki ulaşılmaya çalışıldı, ulaşılamadı bilemiyorum ama bir deadline tanındığı için biz bunu bir inceleyelim denmiş de olabilir.
10:58Fakat Zeynep Gürcanlı da ne yapıyor?
11:01Bir tespitte bulunuyor.
11:02Niye böyle bir tespitte bulunuyor?
11:04Şimdi iktidar İsrail karşıtlığıyla ilgili çıtayı o kadar yukarı çıkardı ki
11:10o zaman İsrail karşıtı bir metine neden imza atmadığı sorgulanması da gayet doğal oluyor.
11:17Çünkü iktidar kendini ben İsrail'le ilgili her alanda her şeyi yapıyorum diye içeriye yansıtıyor.
11:24Aslında haksız da değildi.
11:26Yani orada yapılanların çok önemli bir bölümünü zaten Türkiye hayata geçirmişti.
11:32İşte bu bir bardak suda fırtına meselesi İsrail konusunda layık muhalefetten de
11:40ama katı İsrail karşıtı İslamcı muhalefetten de tepki gelmesi üzerine ardı ardı iki tane açıklama yapılıyor.
11:51Yani hani böyle normal değildir bir konu hakkında üst üste iki açıklama yapılması.
11:55İşte sen dikkat çekmiştin.
11:59Yani İslamcı kesimlere yakın yazarlar işte Türkiye'nin hani İsrail politikasını yeterli oranda sert bulmadığı için
12:11işte AK Parti Genel Merkezi'nden başlayıp Beştepe'ye karşı yürüyüş yapıp
12:16işte orada Cumhurbaşkanı'na hitap edecek bir takım gösteriler yapıldı.
12:20İşte AK Parti'nin önünde kesildi bunlar vesaire.
12:23Dolayısıyla iktidar hem layık muhalefetin hem de katı İsrail karşıtı İslamcı muhalefetin cenderesi altına girdi.
12:33Normal layık muhalefet CHP'de dedik ya bak sen kendini böyle tanıtıyorsun ama
12:38hani belki şerh koyup koyabilirdin vesaire derken
12:42açıkçası dediğim gibi bence bir taraftan da Beştepe'de dış işlerine baskı yapmıştır.
12:48Ya ne oluyor yani işte bize yakın seçmen Beştepe'ye yürümeye geçiyor.
12:53Siz nasıl olur da hemen orada imza atmazsınız diye şarlamıştır, kükremiştir.
12:58Öyle olunca da dış işleri bakanının ve dış işleri bakanlığında etekleri tutuşmuştur diye düşünüyorum.
13:05O nedenle de yani belki de hani ortada böyle böylesine büyütülecek bir durum yokken
13:12bu bize ne gösteriyor?
13:14İsrail konusunda mevcut iktidar çıtayı o kadar yukarıdan tutunca
13:20ne layık tarafa yayınlayan, layık muhalefete ne de şeye yaranabiliyor.
13:25Yani özellikle onların daha azınlıkta olan ama çok etkili olduğunu gördüğümüz
13:31İslamcı muhalefete yaranabiliyor.
13:33Evet aslında bu konuyla ilgili konuşurken dış işleri kaynakları yani bu metinlerin,
13:37bu toplantıların öyle çok da ciddi bir bağlayıcılığı yok.
13:41Niye böyle oldu diye de hani öyle bir ifade de kullandılar bir diğer.
13:46Evet ama konjonktüre tabii dikkat çekmek gerekiyor.
13:49Örneğin bugün İsmail Haniye'nin Tahran'da öldürülmesinin yıl dönümü.
13:54Yani dolayısıyla bu tür tarihlerin yaklaşırken de bu tür İsrail'le ilgili gelişmeler
14:02ayrı bir hassasiyetle inceleniyor diye oluyor.
14:05O yıl dönümünde hatırlatmakta fayda var.
14:07Çünkü zannediyorum İslamcı kesimler bu yıl dönümüyle ilgili olarak da aktif bir
14:12hani İsrail karşıtı faaliyetler içinde olacaklardır.
14:16Evet bir başka Gazze diplomasi adımına geçelim.
14:20New York'ta Birleşmiş Milletler'de 130'a yakın ülkenin üst düzey temsilcileri
14:27Fransa ve Suudi Arabistan öncülüğünde iki devletle çözüm perspektifiyle bir araya geldiler.
14:36Ve bu toplantı, bu konferans sonrasında bir bildiri yayınlandı.
14:41Hemen bir üstünden geçip bununla ilgili değerlendirmelerinizi almak isterim.
14:47Bir kere 7 Ekim'de Hamas'ın sivillere yönelik saldırısını kınıyoruz.
14:51Ayrıca Gazze'deki sivillere ve sivil altyapıya yönelik İsrail saldırısını da kınıyoruz deniyor.
14:57Türkiye'nin bu bildirinin altında imzası var.
14:59Hamas'ın adını Hamas olarak anarak eylemlerini kınamak Türkiye açısından önemli bir nokta.
15:07Yine bu konuyla ilgili dışişleri kaynaklarıyla konuştuğumuzda
15:10Dışişleri Bakanlığı'nın 7 Ekim 2023'teki, yani Gazze Savaşı'nın başladığı günde yaptığı açıklamaya dikkat çekiyorlar.
15:17Biz o zaman da her iki tarafında sivillere yönelik eylemlerini kınamıştık diyorlar ama
15:22ilk açıklamada, 7 Ekim'deki açıklamada Hamas'ın ismi Hamas olarak zikredilmiyor.
15:27Bu önemli bir nokta gibi düşünüyorum ben.
15:30Diğer tarafta Hamas'ın silahlarını Filistin yönetimine teslim etmesi gerektiği vurgulanıyor.
15:40Türkiye'nin bu konuda bir şerhi var.
15:42Eğer 1967 sınırları temelinde ve başkenti Doğu Kudüs olacak şekilde bir Filistin devletinin kurulması ve tanınması kapsamında
15:51gruplar arasında, Filistinli gruplar arasında bir anlaşma sağlanırsa Hamas silahlarını Filistin yönetimine teslim etmelidir diye bir şerh düşmüş Türkiye.
16:03Onun dışında da bir diğer önemli nokta Hamas tüm rehineleri serbest bırakmalıdır ifadesi var.
16:10Bu da yine Türkiye tarafından eğer İsrail'in saldırıları son bulursa, insani yardım geçişine izin verilirse ve İsrail ordusunun tuttuğu alanlardan ordu tamamen çekilirse gibi şartlara bağlanmış durumda Türkiye tarafından.
16:26Konuştuğum kaynaklar Türkiye'nin bunu bu çerçevede ele aldığını söylüyorlar.
16:31Benim önemli gördüğüm bir Hamas isminin zikredilmesi.
16:34İki bu konferans hemen Bogota'nın ardından yapıldı.
16:38Türkiye burada şerhini ifade etmiş ve hemen bu bildiriyle ilgili bir aksiyon alınmış gibi görünüyor.
16:45Üçüncüsü de siyasi anlamda yani aslında siyasi aktörler başta Cumhurbaşkanı olmak üzere Hamas'la ilgili mücahitler örgütü vesaire gibi çıkışlar yaparken
16:55Türkiye'nin Hamas'ın eylemlerinin kınama noktasına gelmiş olması da önemli bir nokta gibi duruyor.
17:02Siz ne düşünüyorsunuz?
17:02Biz Bogota ile bağlantılandırırken işte demin dedik yani Bogota'da daha küçük bir grup ve kendi yazımını kendi yaparken
17:09burada Fransa ve Suudi Arabistan'ın eş başkanlığında bir konferans var.
17:14Dolayısıyla bütün taraflar bu yazıma katkıda bulunuyorlar ve özellikle Fransa Türkiye'nin katılımına çok hassasiyetle yaklaşıyordu.
17:24Hani bunun manalı bir konferans olabilmesi için Türkiye muhakkak olmalı diyordu.
17:29Bakan düzeyinde olmasa da bakan yardımcısı düzeyinde böyle bir katılım sağlandı.
17:34Şimdi bu Hamas Filistin davası meselesi ben senin tespitine katılıyorum ve şöyle bir arka plan açıklaması yapmakta da yarar görüyorum.
17:46Burada altını çizmemiz gereken şey şu.
17:48AK Parti iktidara gelene kadar Türkiye için Filistin davası söz konusuydu.
17:54Ama AK Parti'nin iktidara gelmesi Filistin yönetiminde bir ikilik yaşandığı döneme denk geldi.
18:02Şunun altını çizmemiz gerekiyor ki El Fetih yani Filistin yönetiminin ana omurgasını oluşturan El Fetih çok yolsuzluklara bulaşmış.
18:11Artık yani yaşını başına almış müthiş yani 80'li yaşlarda liderliğe sahip ve etkin bir direniş, etkin bir muhalefet, etkin bir varlık gösteremez hale geldiği için de
18:25Hamas daha fazla Filistin davasında görünür oldu, bayraktarlığını yaptı.
18:32Ne yazık ki teröre başvurarak da bunu yaptı.
18:37Ama AK Parti'nin de kendi ideolojik bagajı Hamas'a o kadar yakın olduğu için bir anda Türkiye'de biz Filistin davası yerine işte Hamas'tan bahseder olduk, Gazze'den bahseder olduk.
18:51Batı şeriyayı unutuldu ve sembol isim Gazze Hamas oldu ve Türkiye bir Hamasçı bir kimlik üstlendi AK Parti nedeniyle.
19:03Somut olarak da Hamas'a da destek de verildi.
19:06Hamas liderliği işte Türkiye'ye geldiler rahat rahat gidiş geliş yaptılar.
19:117 Ekim'de Hamas liderliğinin Türkiye'de olduğu bile söylendi açıkçası.
19:16Şimdi acaba hakikaten bu noktada Türkiye'nin biraz daha Hamas'a mesafe koyup acaba biraz daha Filistin yönetimine doğru bir kayması söz konusu olacak mı?
19:30Bu bir meşru bir tespit ve soru işareti bizim açımızdan.
19:36Çünkü mevcut durumda bir orta yol bulunacaksa yani İsrail geri püskürtülecekse bunun Hamas üzerinde bir bedeli olması gerekiyor.
19:46Yani Hamas hiçbir şey olmamış gibi normal şekilde varlığını sürdürmeye devam edemez.
19:53Ama işte Hamas'a bu kadar gönülden bağlı bir AK Parti iktidarı ihtimalen Hamas'tan uzaklaşmakta ya da Hamas'ın denklem dışına itilmesi konusunda zorlandığını tahmin ediyorum.
20:09Çünkü gerçekten bir an önce savaşın durması, ateşkes ilan edilmesi, biraz artık şu insanlık dışından çıkan tablonun iyileşebilmesi için tarafların taviz vermesi lazım.
20:25Ve bu tavizin Hamas'tan da geliyor olabilmesi lazım.
20:28Ama mesele işte burada iktidar kendi seçmen tabanında bir küçük aşırı azınlığın eleştirilerine çok açık ve çok hassasiyet gösteriyor.
20:41Biz biliyoruz ki örneğin bir takım gruplar Türkiye'nin buna imza atmasına bu Birleşmiş Milletler bildirisinde Hamas'ı eleştiren,
20:51işte Hamas'ı denklem dışına çıkartan bildiriye imza atmasını eleştiriyor açıkçası.
20:58Şu anda Türkiye bu anlamda kendi seçmen tabanından ama onun da bir kısmından yani ihtimal azınlık ve fakat çok etkin olan bir grubun eleştirisi altında.
21:12Ama genel gidişata bakarsak yani bu bildiriler işte İngiltere, Fransa, Kanada gibi ülkelerini tanıyabiliriz şeklindeki gidişatına bakarsak
21:22benim gördüğüm Ankara'da şöyle bir değerlendirme yapılıyor.
21:26Oslo görüşmelerinden itibaren denklem barış olur.
21:31Barış olduktan sonra da bir ödül olarak Filistin'e devlet kurması gündeme gelir şeklinde bir denklem vardı.
21:39Bu denklemde Filistin devleti meselesi biraz daha öne çekiliyor ve İsrail üzerinde baskı kurabilmek için öncesinden bir Filistin'i tanıma yoluna giriliyor.
21:52Baştan söylüyorum soru işareti bu böyle mi gelişecek onu şu aşamadan itibaren bilemeyiz.
21:58Ama gerçekten Fransa, İngiltere, Kanada gibi ülkelerin Filistin'i tanıması demek İsrail'i şu anlamda daha zora sokar görüşü hakim.
22:09Bu şu anda jenerik olarak ne diyoruz işte Filistinlilerin toprakları üzerinde işgalci İsrail derken Filistin devletinin üzerinde işgalde bulunan bir İsrail olacak.
22:22Hani bunlar böyle küçük nüanslar gibi gelebilir ama uluslararası ilişkiler bu nüanslar üzerinden yürüyor.
22:30Ve zaman zaman sonuç alabilmek işte bu küçük ufak tefek nüansların üst üste üst üste gelip birikmesiyle bir etki yaratabiliyor.
22:41Ama işte olay İsrail olduğunda ve olay batıdaki bu korkunç ahlaki çöküş söz konusu olduğunda olay Arap devletlerinin aslında Filistin davasını çok da umurlarında olmayınca
22:55gerçekten günümüzde yaşanan bu Filistin lehine gelişmeler daha da somut bir hale gelecek mi?
23:06Daha ümit var olabilecek miyiz?
23:08Şimdi biraz temkinli olmak gerekiyor bu yorumlarda.
23:11Bu arada Trump'ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff'ta bugün İsrail'de ve bu 3 ay sonra yaptığı ilk ziyaret taraflar arasında ateşkes görüşmeleri de devam ederken
23:21son ateşkesteki rolünü düşünürsek belki bir sonuç alıcı görüşme trafiği gerçekleşebilir diyelim ve Suriye dofyasına geçelim.
23:31Şimdi burada Türkiye, SDG, Washington hattında bir çelişkiler yumağı var gibi görünüyor.
23:37Övgüler, tehditler ardı ardına geliyor ama adım adım gidelim.
23:41Önce Trump'ın Suriye özel temsilcisi ve ABD Ankara Büyükelçisi Tom Barak'la Dışişleri Bakanı Hakan Fidan arasında bir övgü, karşılıklı övgüler söz konusu.
23:56Faruk hemen görüntüyü getirdi.
24:01Önce Hakan Fidan NTV yayınında Sayın Trump'ın bölgeye gönderdiği ve ABD'nin Suriye temsilcisi olarak atanan Tom Barak
24:08belli bir tarafsızlığı yansıtma gayretinde olan yeni bir yaklaşımın temsilcisi.
24:13Yıllardır beklediğimiz özgün bir vizyon, biz bunu takdir ediyoruz dedi.
24:17Dün Tom Barak'ın Habertürk'e açıklamaları vardı.
24:22Ve burada da yine eğer görüntüyü getirirsek, bir karşı kompliman gerçekleşti.
24:27Gerçekleşti ve bu değil Faruk diye ilk bir şeyi tekrar alalım lütfen.
24:35Dünyadaki en iyi Dışişleri Bakanlarından biri olarak tanınadı Hakan Fidan'ı.
24:39Hakan Fidan her gün çevresindeki en karmaşık konularla uğraşıyor ve bunu zerafet, incelik ve derin düşünceyle yapıyor.
24:48Yani herhalde eleştiri kabul etmezliğiyle bu ifadeyi karşılaştırınca biraz burada da bir çelişki çıkıyor.
24:54Siz ne düşünüyorsunuz bu karşılıklı ispatlarla ilgili?
24:58Açıkçası biraz şaşırıyorum çünkü AK Parti iktidarı yıllarca Amerikan düşmanlığı yaptığı için Trump geldikten sonra özellikle Türk tarafından Amerika'ya böyle bir övgüde bulunmak gerçekten AK Parti'nin kendi tabanı için ilginç bir şekilde karşılanacaktır diye düşünüyorum.
25:23Bu birinci nokta.
25:24İkinci nokta da kendi kendine dedim ki ya acaba Tom Barak hakikaten Fidan'ı takdir mi ediyor yoksa Fidan'ın ayağını mı kaydırmaya çalışıyor diye düşünmedim değil.
25:35Çünkü yani Türkiye'de yani yine söylüyorum mevcut iktidar tarafından öylesine bir Amerikan karşıtlığı oluşturuldu ki Amerikan'dan bir yetkilinin bir Türk yetkiliyi övmesi tekrar ediyorum.
25:50Muhalefet elbette bunun üzerinde zıplayacaktır vesaire ama burada önemli olan AK Parti'nin kendi tabanı buna nasıl bakacaktır?
25:58Açıkçası gördünüz mü bakın işte bir süper güçün dışları büyük elçisi ve bakanımıza öldü diye mi bakar yoksa o genel anlamda kuşkuculukla yaklaşıp Allah Allah ne oldu da böyle övüyor diye mi bakar kendi seçmen tabanı?
26:13Ben açıkçası kendi kendime bunları düşünün.
26:16Evet yani bu övgülerin üzerinden çelişkiler yuma demiştik bir adım daha atalım.
26:21Barak'ın Habertürk'e verdiği mülakatta Fidan övgüleri kadar Mazlumab diye de övgüleri vardı.
26:30Yani YPG'nin başındaki kişi için Türkiye'ye bir tehdit değil ifadelerini kullandı.
26:35Eğer Faruk tekrar onu görüntüye getirirse ifade edebiliriz.
26:40Mazlumab diye için konuşuyor, sorumluluk alıyor, kendi toplumunu korumaya çalışıyor, Türkiye'ye karşı bir tehdit oluşturmuyor.
26:48Yeni yapının artık bütünleşmesi gerektiğinin farkında diye devam eden cümlesi.
26:53Fakat biz biliyoruz ki Fidan yani Esad yönetimden ayrıldığından bu yana Suriye'de SDG'nin yani YPG'nin yani Türkiye'nin ifade ettiği biçimiyle aslında PKK'nın
27:06Suriye'deki tehditleri konusunda oldukça ısrarcı, hatta terörist Türkiye süreci başladığında da ilk açıklaması itidalli bir açıklamaydı.
27:16Teyakkuzda olmaya devam edeceğiz demişti tüm unsurlarıyla silah bırakmadan.
27:20Yani işte bir takım tabii ki talepler var oradaki yabancı savaşçıların oradan ayrılması gibi ve son olarak yaptığı açıklamada da aslında YPG'nin silah bırakmasını beklediklerini
27:34ve işte silahlı yapıların ülkede varlığının devam etmesinin Türkiye açısından kabul edilebilir olmadığını ve bunun bir tehdit olarak algılandığını ifade etti.
27:44Şimdi Tombarak Fidan'ı övüyor fakat aynı anda Fidan'ın ve Türkiye'nin bir tehdit olarak gördüğünü ifade ettiği mazlum abdiyi övüyor.
27:55Fidan da Tombarak'ı övüyor ama mazlum abdiyi tehdit olarak görüyor. Bu bütün de bir çelişkiler yumağı.
28:01Yani tabii uluslararası ilişkilerde her zaman çelişkiler vardır.
28:06Biz bu çelişkilerden ne tür tespitlerle çıkacağız?
28:10Belki onun üzerinde durmak lazım.
28:13Ben tekrar demin söylediğim konuya gelmek istiyorum.
28:18O da mazlum abdi gibi yani Türkiye'nin mevcut iktidar tarafından yani yıllarca düşman bellenmiş değil mi?
28:29Bir şahsiyetin bir Amerikan temsilcisi tarafından tırnak içinde söylüyorum temize çıkartılması AK Parti'nin özellikle kendi seçmeninde nasıl yankılanacak benim açımdan bir soru işareti.
28:47Çünkü mevcut iktidar yeri geldi Türkiye'deki en büyük muhalefet partisini yani terörlerle kol kola girmekle suçladı.
28:56Eğer siz şuna oy verirseniz işte su sayaçlarını PKK'lılar saymaya gelecekler demeye kadar aşırı ve ileri yorumlar kullanmış olan bir iktidarın
29:11bugün karşısında olacak olan muhatabı bir Amerikalı tarafından meşruiyet kazandırılması hani en azından kendi tabanında sıkıntı uyandırır mı diye bana sordurtuyor.
29:28Burada şeyi tartışmıyorum Amerikan Büyükelçisi'nin mazlum abdi artık Türkiye'ye tehdit oluşturmuyor tespiti doğrudur yanlıştır ondan bahsetmiyorum.
29:40Bu tespiti onun yapıyor olmasına dikkat çekiyorum.
29:44Yani hani böyle bir yıl önce Trump değil de başka bir yönetimde bunu söyleseler hani istenmeyen adam ilan edilirdi.
29:53Tabii ki bugün farklı bir süreçteyiz.
29:57Yani Türkiye'de bir işte terörsüz Türkiye süreci var.
30:00Hani içine barış denmeyen bir barış süreci nasıl olacak onu ben anlamıyorum.
30:04Niye barış süreci denmiyor?
30:06Onun ayrıntıları farklı ama tabii ki farklı bir süreçteyiz.
30:09Ama işte bu süreçte rol oynayan aktörlerin ağızlarından çıkan bir takım demeçlerin Türkiye'de nasıl algılanacağı bu süreci bana sorarsan biraz zora sokabilir diye düşünüyorum açıkçası.
30:29Aynı şekilde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da çok gerçekçi olmayan ifadeler kullanmaması gerekir.
30:37Ben bu saat itibariyle Amerika mazlum abdiye bu kadar övgüler düzmüşken hakkını verelim yani Şara'ya da hakkını teslim ediyor.
30:51Yani o da bir çaba gösteriyor diyor.
30:52Mazlum abdi de çaba gösteriyor diyor.
30:54Ama hani Amerika işin içine bu kadar girmişken YPG'nin bu iktidarın istemediği bir noktaya doğru gitmesi durumunda tekrardan bir askeri tehditle YPG'yi zaptırapt altına getirmesi ihtimalini zayıf görüyorum doğrusu.
31:16Yapmalıdır böyle olmalıdır da demiyorum yani bence artık hani bir askeri tehdit yoluyla istediğini alma devri en azından bence Suriye özelinde kapandı diye düşünüyorum.
31:31Fakat Fidan'ın işte açıklamaları senin de söylediğin gibi bir kere Barak'ın açıklamalarına ters düşüyor.
31:40Yani Barak YPG'yi temize çıkarmış durumda.
31:42Ama Fidan'ın da parmak sallayıp gerekirse müdahale ederiz iması da çok böyle gerçekçi değil.
31:49Kamuoyunu da böyle gerçekçi olmayan beklentilere sevk edince tam tersine bir noktaya gelindiğinde o zaman da kamuoyu bir dakika ya sen daha 10 gün önce böyle diyordun şimdi nasıl oldu da her şey farkına tersine döndü diye sorgular.
32:06Dolayısıyla bence bu süreçte bütün tarafların ağzından çıkanı hani 3 kere tartarak söylemesinde yarar olacaktır diye düşünüyorum doğrusu.
32:15Evet bu arada Suriye'yle ilgili bir önemli haber daha var.
32:1824 Temmuz'da aslında tam da Suriye'nin resmen Türkiye'den terörle mücadele konusunda askeri destek istediği günde Elbap'ta üst düzey bir IŞİD lideri ve oğulları öldürülüyor.
32:30Biz bunu biliyorduk öncesinde ABD ve Şam'ın ilk ortak operasyonu olarak duyurulmuştu hatta ama dün Tom Barak Habertürk'e olan mülakatında bu operasyona Türkiye'nin de destek verdiğini söyledi.
32:41Bu herhalde önemli bir nokta hatta şöyle ekledi yani bu iş birliği devam ettikçe biz sonuç alırız ama yine işleri bozmak isteyenler olacaktır.
32:49Bunlara karşı dikkatli olmak gerekir dedi.
32:52Aslında Türkiye ve ABD Suriye'deki bütün bu birbirinden farklı gibi görünen açıklamalara rağmen adımlarını da atmaya devam ediyorlar diyelim.
33:02Kısa bir Lübnan'dan bahsedelim çünkü Lübnan'da da yine Hizbullah'ın silahsızlandırılmasıyla ilgili bir gündem devam ediyor.
33:12Geçtiğimiz yıl İsrail'in Lübnan'ın güneyine yönelik saldırıları vardı.
33:16Bu saldırılardan sonra bir ateşkese varılmıştı ve İsrail'in 26 Ocağı kadar güneyden çekilmesi gerekiyordu ama Tel Aviv bunu reddetti.
33:26Bunun üzerine bu süre uzatıldı fakat şu an geldiğimiz aşamada İsrail sınır hattındaki 5 askeri noktada daha varlığını devam ettiriyor.
33:34Amerika'da İsrail'in çekilmesi için Hizbullah'ın tamamen silahsızlandırılması şartını koşuyor.
33:41Hatta Barak bu konuda da bir açıklama yapmış.
33:44Kendisi biliyorsunuz Lübnan asıllı zaten.
33:47Aksi takdirde yani eğer Lübnan Hizbullah'ın silahsızlandırılmasını gündemine almazsa varoluşsal bir tehditle karşı karşıya kalabilir diyor.
33:55Tabii ki bizim de gözümüz Lübnan'da olacak.
33:57Oradaki olası gelişmeleri takip edeceğiz.
33:59Bu arada Lübnan demişken Feyruz Lübnan'lı dünyaca ünlü sanatçı oğlu Ziyad Rahbani geçtiğimiz hafta hayatını kaybetti.
34:11Kendisi de bir şarkıcı aslında birçok yerde Feyruz'un oğlu olarak tanınsa ve gündeme gelse de Lübnan halkı için çok önemli bir isim.
34:19Tıpkı Türkiye'de böyle halkın sorunlarına değinen sanatçılar için olduğu gibi Ziyad Rahbani için de Lübnan'da böyle gözyaşları eşliğinde bir cenaze töreni düzenlendi.
34:32Siyasi etkisi ülkede çok büyük.
34:35Biz de anmadan geçmeyelim istedik.
34:38Son olarak gözden kaçmasın dediğimizde bir şey var.
34:41Yine bu İsrail-Gazda hattında bu hafta Türkiye ile alakalı ortaya atılan bir iddia vardı İsrail basının tarafından.
34:50Tel Aviv'de bir büyük elçilik çalışanı olduğu iddia edilen birinin Tel Aviv'de soyulma kabinlerinde kadınlara ve küçük kızlara yönelik müstehcen görüntülerini çektiğiyle ilgili bir haber yayınlandı İsrail basınında.
35:05Ve önemli İsrail basının önde gelen yayın organlarında bunlar yayınlandı.
35:09Dış işleri kaynaklarına sorduğumuzda ismin diplomat olmadığını, büyük elçilik çalışanı olduğunu ve 3 ay önce diplomatik misyonun ana ofisinin taşınması için görevlendirildiğini söylediler.
35:26Bu arada iddia dedik ama aslında bu şahıs şu anda hapiste.
35:30İsrail'de hapiste.
35:31Hani suçlamalarla ilgili tabi iddia diyebiliriz açıkçası.
35:35Ama hani tamam belki kariyer diplomat değil ama sonuç olarak bence Ankara İsrail gibi bir ülkeye nereden olursa olsun yani çok ince eleyip sık dokuyarak birisini göndermek durumunda.
35:51Hani şöyle bir şey diyemeyiz ya biz işte adamın alnından bir şey hemen anlayamayız ki hani daha önce böyle bir sicili yok vesaire gibi.
35:58Tam tersine hiçbir şekilde açık vermeyeceğine emin olduğunuz kişileri göndereceksiniz.
36:06Diplomat olsun diplomat olmasın.
36:08Yani ben burada açıkçası Dışişleri Bakanlığı'nın personel dairesinin ki bu dairenin başında da diplomasiden gelmeyen ve bu anlamda bir tecrübeye sahip olmayan kişiler olursa.
36:19İşte böyle olağanüstü tatsız kazalarla karşılaşırsınız.
36:26Çünkü İsrail gibi bir ülke zaten sizin üzerinizde yani büyüteç tutuyor yani sizin açığınızı bulmak için.
36:33Oraya da gönderdiğiniz kişi isterseniz yani ya zaten diplomat değil deyip işin içinden sıyrılamaz.
36:39O zaman hepsini diplomat gönder dikkatli davransınlar demek istiyorum açıkçası.
36:45Evet ve radara geçebiliriz.
36:491 Ağustos'ta Türk Hava Yolları Halep seferlerine yeniden başlıyor.
37:03Yine 1 Ağustos'ta 600 bin kamu emekçisinin Türk toplu iş sözleşmesi koşullarını uzlaşma sağlanamaması nedeniyle greve gideceği duyuruldu.
37:122 Ağustos'ta bu önemli bir gelişme Türkiye, Azerbaycan ve Katar ortaklığıyla Suriye'ye ilk doğalgaz verilmeye başlanacak.
37:214 Ağustos'ta terörsüz Türkiye sürecinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin sürece doğrudan dahil olacağı yeni bir aşamaya geçiliyor.
37:30Milli Birlik ve Dayanışma Komisyonu olarak nitelendirilen meclis komisyonunun ilk toplantısının yapılması bekleniyor.
37:36Yine 5 Ağustos'ta meraklıları için söyleyelim Jennifer Lopez Türkiye'de konser verecek.
37:43Evet biz bugün için bu sezonun son yayınını yaptık.
37:47Bir ay sonra görüşmek üzere ekrandan ayrılacağız.
37:50Ama Bahçı İnanç'ın da bu sezonun son yayını ile ilgili söyleyecek şeyler olduğunu eminim.
37:56İşte böyle bir aylık bir mola vereceğiz.
37:59Bir ay sonra Orta Doğu'yu, Rusya-Ukrayna hattında ve bölgemizde neler olacağını şimdiden kestirmek zor.
38:11Yani bir takım değişiklikler olacak mı?
38:13Yoksa bir laf vardır bazı şeyler değiştikçe hiçbir şey değişmiyor mu?
38:18Bir aylık moladan sonra bölgemizi nasıl bulacağız bilemiyoruz.
38:22Ama biz elbette ki bu süre içinde de gelişmeleri takip etmeye ve onları gelecek yayınlarda sizler için anlamlı kılmak üzere çalışmaya devam edeceğiz.
38:35O nedenle şimdiden sizlere sağlıklı, huzurlu bir yaz molası dileyelim.
38:40İyi haftalar ve bir ay sonra görüşmek üzere.
Önerilen
0:55
|
Sıradaki
1:40
47:26
34:47