- 16.06.2025
Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in hazırlayıp sunduğu Başkent Kulisi, önemli konuklarıyla birlikte Türkiye ve dünyada yaşananları değerlendiriyor. Siyaset dünyasındaki önemli gelişmeleri yakından takip eden Başkent Kulisi, her hafta Kanal 7 ekranlarında siyasetçiler ve alanında uzman isimleri konuk ediyor.
Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in moderatörlüğünü yaptığı Başkent Kulisi, Ankara kulislerinin nabzını tutarak yaşanan gelişmeleri, siyasetin gündemini siyasi isimler ve alanında uzman konuklarıyla birlikte enine boyuna masaya yatırıyor. Başkent Kulisi’nde Türkiye ve dünyanın gündemine oturan olaylar ve perde arkası, siyasi arenada yaşananlar, liderlerin kullandıkları iletişim dili, verdikleri mesajlar ve toplumsal yansımaları tüm yönleriyle ele alınarak analiz ediliyor.
Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in moderatörlüğünü yaptığı Başkent Kulisi, Ankara kulislerinin nabzını tutarak yaşanan gelişmeleri, siyasetin gündemini siyasi isimler ve alanında uzman konuklarıyla birlikte enine boyuna masaya yatırıyor. Başkent Kulisi’nde Türkiye ve dünyanın gündemine oturan olaylar ve perde arkası, siyasi arenada yaşananlar, liderlerin kullandıkları iletişim dili, verdikleri mesajlar ve toplumsal yansımaları tüm yönleriyle ele alınarak analiz ediliyor.
Kategori
📺
TV ve DiziDöküm
00:00:00Ankara'dan hepinize güzel bir pazar günü, güzel bir hafta son diliyorum efendim.
00:00:06Başkent Kulüsü'ne hoş geldiniz.
00:00:09Bugün Tarım ve Orman Bakanı Sayın İbrahim Yumaklı Başkent Kulüsü'nde konuğumuz olacak.
00:00:14Hoş geldiniz.
00:00:15Hoş bulduk.
00:00:16Çok teşekkür ediyoruz.
00:00:18Yoğun programınız arasında bize de vakit ayırıp geldiğiniz için sağ olunuz.
00:00:23Şimdi tabii tarım özellikle 7'den 70'i herkese alakadar eden bir alan sizin mesai yürüttüğünüz bir alan.
00:00:35Şöyle bir tarım Türkiye'nin fotoğrafını çekerek başlatmak istiyorum ben bu programı.
00:00:43Çünkü aynı zamanda siyaseten de çok yani istismara, suistimale açık bir alan olarak da kullanılıyor.
00:00:53Türkiye'nin gerek tarımsal hasılası, üretimi, dünyadaki yeri, Avrupa'daki yeri ne durumdayız?
00:01:03Bir fotoğraf şöyle izleyicilerimizin önüne fotoğraf çekme adına.
00:01:06Mehmet Bey öncelikle bizlere ömürlerini adayan, rehberlik eden, ailesi için her şeyi yapan bütün babalar gününü kusulayalım.
00:01:19Bir gün değildir elbette ama babaların hakkı ödenmez aynı anneler gibi.
00:01:27Herhalde bu günün dünyasında en zor iş Gazze'de baba olmak.
00:01:33Binlerce evladını toprağa vermiş nice babalar var.
00:01:38Allah onlara da sabırlar versin.
00:01:39İnşallah en kısa zamanda bu zulümden, bu katliamdan kurtulurlar.
00:01:43Tabii tarım konusuna gelecek olursak aslında gıda, arzu güvenliğini konuşuyoruz bugün için.
00:01:55Bu başlık altına yerleştiriyoruz her şeyi.
00:01:58Çünkü gıdanız yoksa sizin istiklalinizin de istikbalinizin de problem yaşaması mukadder.
00:02:06Çünkü bugün içinde yine hali hazırdaki konjonktürün en önemli başlıklarından bir tanesi gıda güvenliği ne olacak konusu.
00:02:19Çünkü bu tür krizlerde, ülkeler arasındaki savaşlarda, gerginliklerde mutlaka mutlaka ilk etkilenen husus gıda konusu oluyor.
00:02:32Çünkü gıda konusu ülkelerin arasındaki basit bir ticaret konusu değil.
00:02:37Yani o ülkelerin ihtiyacını karşılayıp karşılamama konusu.
00:02:42Hamdolsun bizim ülkemiz doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine hakikaten çok önemli bir üretim, tarım üretimi yapılan, çok farklı çeşitlerde ürünler üretilebilen eşsiz bir ülke.
00:02:59Bu tür durumlarda da kendi kapasitesine sahip bir ülke.
00:03:03Elbette.
00:03:04Yani şöyle söyleyeyim, bunun ilk testi ve en büyük testi pandemi de oldu.
00:03:09Pandemi de oluştu değil mi?
00:03:10Dünyadaki bütün diğer ülkelerdeki çiftçiler evlerine kapanırken bizim üreticilerimiz üretmeye devam ettiler.
00:03:18Bu son derece önemli bir sınama.
00:03:20Her şeyden önce şunu söylemem lazım.
00:03:23Bizim ülkemizin üreticisi gerçekten fedakar.
00:03:25Hakikaten elindeki bütün kaynakları üretim için sonuna kadar kullanma yolunda çok da açık bu konulara.
00:03:38Özellikle son dönemde bizim artık teknolojiyi daha fazla kullanma ihtiyacımız, iklim değişikliğinin etkileri bunları da konuşuyoruz.
00:03:48Yani 360 derecede baktığımızda hakikaten matruşka gibi bir konuyu açıyorsunuz, öbür konu çıkabiliyor.
00:03:55Ben sizin sorunuza istinaden biraz rakamlarla Türkiye tarımı nerede onlardan bahsedelim.
00:04:03206 çeşit ürünümüz var.
00:04:05206 çeşit.
00:04:06Ama bunun altında, bunun da binlerce alt kırılımı var.
00:04:11Domates bu 206 çeşitten bir tanesi domates.
00:04:14Bir de domatesin kendi çeşitleri var.
00:04:15Kendi içerisinde çeşitleri var yani.
00:04:18Bu da 2000'in üzerinde bir çeşitten bahsediyoruz.
00:04:23137 milyon ton idi bizim 2024 yılı üretimimiz.
00:04:31137.4 milyon tondu.
00:04:33Yani bu son derece önemli.
00:04:35Dolayısıyla biz şöyle bir kıyaslama yapacak olursak, Avrupa'da birinci sıradayız.
00:04:43Dünyada da ilk 10 ülke arasındayız.
00:04:45Tarımsal üretimde.
00:04:47Üretim potansiyeli.
00:04:48Avrupa'da birdeyiz.
00:04:49Tarımsal hasıla açısından söylüyorum.
00:04:51Tarımsal hasıla açısından.
00:04:52Hasıla derken?
00:04:54Oluşturmuş olduğunuz tarımsal ekonomiden bahsediyoruz.
00:04:58Avrupa'da birinciyiz dediniz.
00:05:00Evet, Avrupa'da birinciyiz.
00:05:01Dünyada da ilk 10 ülke arasındayız.
00:05:03Tabii sadece bu yönden bakmıyoruz.
00:05:08Aynı zamanda işte bitkisel üretim için bunları konuşuyoruz.
00:05:12Hayvansal üretim için yine o tarımsal hasıların içerisine dahil.
00:05:18Kendi ihtiyacımızın dışında da ihracat yapıyoruz.
00:05:21Yani 2024 yılı sonunda 32.6 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleşmiş oldu.
00:05:31186 ülkeye ihracat yapıyoruz.
00:05:352.218 çeşit ürün ihraç ediyoruz.
00:05:39Kendi ihtiyacımızı karşılıyoruz.
00:05:42Ben bunu hep vurguluyorum.
00:05:43Dünyada bütün ihtiyaçlarını kendisi üreten bir ülke olamaz yani.
00:05:49Ama sizin kritik eşikte misiniz, onun üzerinde misiniz o önemli.
00:05:57Dolayısıyla bizim kendi ihtiyaçlarımızı karşılama ve stratejik ürünlerin yeterliliği konusunda hiçbir problemimiz yok.
00:06:06Yani bunu söyleyebilirim.
00:06:07Hatta şöyle akıllarda kalsın diye söylüyorum.
00:06:10Bugüne itibariyle bizim sınırlarımız kapansa bizim kendi kendine yeterliğimiz konusunda hiçbir problemimiz yok.
00:06:18Bu önemli şimdi.
00:06:19Evet.
00:06:19Bir savaş dibimizde yine devam ediyor.
00:06:22İsrail, İran arasında.
00:06:23İnsanların algılarında ön plana çıkıyor.
00:06:27Bu nedenle söylediğiniz, verdiğiniz.
00:06:30Hayvansal üretimle ilgili de birkaç şey.
00:06:32Bu, affedersiniz, 32.6 milyar dolar ihracat yaptık dediğiniz.
00:06:36Evet, gıda ve gıda ürünleri.
00:06:38İşlenmiş ya da işlenmemiş.
00:06:40İthalat ne durumda peki?
00:06:41Burada da net ihracatçı durumdayız.
00:06:45İhracatımız, ithalattan daha fazla.
00:06:49Daha fazla.
00:06:49Şimdi yanılmayayım rakamda ama 4-5 milyar dolar civarında fazla var.
00:06:54Fazla var.
00:06:55Burada da tabii şunu görmek lazım.
00:06:58Her ürünü de kendi ihtiyacınız için üretmiyorsunuz.
00:07:02Almış olduğunuz ürünü katma değerli bir şekilde üretip dışarıya makarna falan tartışmalarında yapılıyor.
00:07:08Bunlar var.
00:07:09Yani farklı ürünler var.
00:07:10Dediğim gibi bunları işleyip burada siz katma değerli hale getirip pazarlığı gönderiyorsunuz.
00:07:18Bizim girişimcilerimiz bu manada da son derece aktif.
00:07:23Anladım.
00:07:24Hayvansal üretimle ilgili alakalı söyleyeceğim.
00:07:26Şimdi süt üretiminde biz dünyada 10.yüz.
00:07:30Süt üretiminde Türkiye dünyada 10.
00:07:34Kırmızı et üretiminde dünyada büyük başta 9.
00:07:38küçük başta 5.yüz.
00:07:42Beyazı et üretiminde dünyada 9.
00:07:45Avrupa'da 1.yüz.
00:07:47Yumurta üretiminde dünyada 10.
00:07:49Avrupa'da 1.yüz.
00:07:51Yani hep aslında ilk 10'da.
00:07:53Şunu söylemek istiyorum bakın.
00:07:55Nedense bir kesimin hala kendi ülkesine kendi ülkesinin hangi başlıkta olursa olsun üretim gücüne, kabiliyetine yani güçlük hastalarına bir inançsızlığı var.
00:08:09Bunu biz nerede gördük?
00:08:12Kaan'da gördük.
00:08:14Öyle değil mi?
00:08:14Kalorifer peteği dediler.
00:08:16Evet.
00:08:17Şimdi yeni ihracat.
00:08:19TOG için hayır canım öyle bir üretim yok dediler.
00:08:22Yani hani ne yapmak lazım bunları anlatmak için onu bilmiyorum ama.
00:08:26Bir aşağılık kompleksi şeyi var.
00:08:28Kesinlikle.
00:08:29İçinde olanlar var.
00:08:30Yani ben şimdi şunu söylemiyorum.
00:08:32Bir yanlışlık olur, bir hata olur, bir eksiklik olur.
00:08:35Bunu konuşalım.
00:08:37Ama tümden reddiyeci.
00:08:39Yani kendinizi dünyayla kıyasladığınızda bu aşağılık kompleksini ben bir türlü anlamıyorum.
00:08:46Kendi üretimcimize biz niye güvenmiyoruz?
00:08:48Yani neden mesela bu başlıklarda biz dünya sıralamasında ilk onun içerisinde çok kritik ürünler için varız dediğimizde hayır canım böyle bir şey yok.
00:08:59Neden diyoruz bunu?
00:09:01Yani anlaşılır gibi değil.
00:09:03Bunun şöyle bir sonucu da var.
00:09:07Siz kendi üreticinize saygı duymadığınız zaman o insanların bir manada cesaretini kırıyorsunuz.
00:09:17Bunu yapmayın diyorum ben burada.
00:09:20Çünkü gıda başka bir şeye benzemez.
00:09:21Yani ne kadar yemeden durabilirsiniz ki insansın sonuç itibariyle.
00:09:27Yani dolayısıyla bu üretim gücünü mutlaka ama mutlaka hepimizin biliyor olması gerekir.
00:09:33Ki birçok şeyde Avrupa'da bazı başlıklarda birinci beyaz et de birinciyiz.
00:09:37Bakın ben tekrar söyleyeyim.
00:09:39Kırmızı et üretiminde dünyada büyük başta dokuzuncu küçük başta beşinci sıradayız.
00:09:44Beyaz et üretiminde dünyada dokuzuncu Avrupa'da birinci sıradayız.
00:09:48Yumurta üretiminde dünyada onuncu Avrupa'da birinci sıradayız.
00:09:53Tarımsal hasılada Avrupa'da birinci dünyada ilk on ülke arasındayız.
00:09:58Büyük baş hayvan varlığı ve küçük baş hayvan varlığı açısından yine Avrupa'da birinci sıradayız.
00:10:08Bütün bunların hepsini ortaya koymak lazım.
00:10:11Sonra da bunu nasıl geliştirebiliriz de bakmak lazım.
00:10:14Hepsi böyle tamam çok iyi artık bundan sonra hiçbir şey yapmaya gerek yok diye bir söz bizim ağzımızdan çıkmadı.
00:10:22Asla da çıkmayacak.
00:10:24Artık biz işte büyük baş hayvanda Avrupa'da birinci sıradayız demek istemiyoruz.
00:10:31Şunlara gelmek istiyoruz.
00:10:32Verimlilikte artık hayvan başına verimliliği yakaladık.
00:10:39Bir hayvanda daha fazla süt alıyoruz.
00:10:42Süt üretimini konuşuyorsak eğer artık sadece süt üretiminden değil bunu katma değerli ürün haline getirdik ve bunu da işte geçtiğimiz yıl bu kadardı.
00:10:53Bu yıl bu kadar ihraç ediyoruz etrafımızda bu avantaja sahip olmayan ülkelere bunları konuşmamız gerekir.
00:11:00Ama biz hala birinci basamakta şunu konuşuyoruz.
00:11:02Yok canım bizde tarım bitti.
00:11:04Tarım bittiyse bu rakamlar ne o zaman?
00:11:06Bu rakamları da biz açıklamıyoruz onu da söyleyeyim.
00:11:09Öyle mi? Kim açıklıyor?
00:11:10Uluslararası FAO'nun açıkladığı rakamlar var.
00:11:13Uluslararası kuruluşların, Birleşmiş Milletler'in farklı kuruluşları var onların açıkladığı rakamlar var.
00:11:17Toplamda da genel ekonomi arasında tarım ekonomisinin daha pozitif ayrıştığını da görüyoruz aslında.
00:11:24Yani biz şu anda toplamda 17. sıradayız büyüklük açısından galiba.
00:11:29İthalat ihracattan daha fazla ama tarımda net ihracat fazlası olan bir ülke durumundayız.
00:11:362002 yılında Türkiye'nin toplam ihracatı 30 milyar dolarlar civarında.
00:11:43Doğru.
00:11:44Sadece tarım kesimi şu anda bunu yapıyor.
00:11:46Yani geldiğimiz noktayı da görmek gerekiyor.
00:11:49Evet bu da enteresan.
00:11:51Kıyas açısından bunu söylemek gerekiyor.
00:11:532002'de ülkenin yaptığı toplam ihracatı şu anda sadece tarımda yapıyor diyorsunuz.
00:11:58Sadece tarım kesimi yapıyor.
00:11:59Bakın yine söylüyorum.
00:12:01Tarım, üretim özelliği olarak yani doğal olarak dış etkenlere açık bir üretim biçimi.
00:12:10Dış etkenlere açıksınız.
00:12:11Yani işte kuraklık olur, zirai don olur.
00:12:14Siz bunların hepsinin haberlerinde.
00:12:15Sorucan da zaten ulaştırdığımız.
00:12:17Pek çok problem sorun alanı da var.
00:12:19Pek çok.
00:12:20Yani işte şimdi tarımsal kesimin yaşlanmasından bahsediyoruz.
00:12:24Bunların hiçbirisi bize özgü konular değil.
00:12:27Dünyanın bütün ülkeleri aynı şekilde bunlara kendi çaplarında cevap arıyor.
00:12:33Önemli olan siz burada neredesiniz?
00:12:35Yani dünyadaki bu trendi yakalayabilmiş misiniz?
00:12:40Hatta bazı konularda dünyaya örnek olabilmiş misiniz?
00:12:43Bu sene 2025 yılında bizim bütün konsantrasyonumuz tarımsal teknoloji üzerine.
00:12:53Yani biz çok temel meselelerle ilgili konularda yine çalışmaya devam ediyoruz.
00:12:59Bu katma değeri yüksek.
00:13:00Üretim planlaması, sözleşmeli üretim, işlenmemiş arazilerinizin kullanımı, hayvansal üretimde hayvan hastalıklarının engellenmesi, birim verimi artırmak.
00:13:16Yani bütün bunlara çalışırken bir taraftan da tarımsal teknolojiye yoğunlaşmamız gerekir.
00:13:21Neden? Çünkü bakın bir tarım zirvesi vardı.
00:13:29O tarım zirvesinde benim daha önce Teknofest'te katılıp da orada üretmiş olduğu bir cihazdan ya da makineden ödül almış bir kardeşimizi ben davet etmiştim.
00:13:43Dedi ki siz beni çağırmıştınız, konuşmuştunuz. Evet şimdi bunu geliştirdim. Bir pamuk toplama makinesi yapmış.
00:13:50Pamuk toplama?
00:13:50Pamuk toplama makinesi.
00:13:52Dedim ki kaç kişinin işini yapacak bu makine? 25 kişinin.
00:13:55Biz bugün neyi konuşuyoruz?
00:13:57Tarım kesimindeki işçi bulamamaktan yakınlıyoruz öyle değil mi?
00:14:02Dedim ki şimdi farklı şeylere doğru konuşalım seninle.
00:14:08Dedim ki ben sizi anladım. Bunun işte elma toplama makinesini da yapacağım.
00:14:14Şimdi buradan başladık. Şu anda gelmiş olduğum savunma sanayi teknolojisi de böyle olmadı mı yani?
00:14:21Biraz sabır gerekiyor, inanç gerekiyor.
00:14:23Buna dönük bir odaklanma.
00:14:25Tarımsal teknoloji mi diyelim?
00:14:27Tarım teknolojileri konusu.
00:14:29Yani bugünü devam edeceksiniz. Hayatınız devam edecek.
00:14:34Bütün gelişmelere cevaplarınız olacak.
00:14:36Evet.
00:14:37O ayrı ama tarım teknolojisine yoğunlaşmak zorundasınız bunun başka bir yolu.
00:14:42Şey aklıma geldi birden ben ta ilkokul öğretmenimden falan duyardım.
00:14:46Yani işte küçücük Konya kadar büyüklüğü olmayan Hollanda şu kadar süt üretirken.
00:14:54Şimdi o geldi birden aklıma.
00:14:56Böyle ezberler, şablonlar var değil mi?
00:14:58Şimdi biz, ya bakın şimdi bu aslında oralardan başlıyor yani maalesef.
00:15:06Bize kendimize güvenmenin neredeyse ayıp olduğu anlatıldı.
00:15:10Öyle değil mi?
00:15:11Kendimize biz güvenemeyiz.
00:15:13Biz hiçbir şeyin iyisini yapamayız.
00:15:14Hep başkaları yapar.
00:15:16Biz onları taklit ediyoruz.
00:15:17Hollanda'nın neden, bakın üretiminden bahsedilmiyor.
00:15:23İhracatından bahsediliyor.
00:15:25Hollanda'nın üretiminden bahsedilmiyor.
00:15:27Hollanda'nın ihracatından bahsediliyor.
00:15:29Ne demek bu?
00:15:30Öyle olunca.
00:15:31Şimdi liman, yani dünya ticareti ta 1800'lerden Hollanda limanlarıyla oralar merkez olmuş.
00:15:41Bugün itibariyle Avrupa Birliği'nin içerisindeki serbest dolaşım konusu en büyük avantajları olmuş.
00:15:47Dünya'nın dört bir tarafından getirip bunları kendi ürettiği değil, bakın ihraç ettiğinden bahsediyoruz.
00:15:56Bu ihracatla bizimkisi karşılaştırılıyor.
00:16:00Üretimi karşılaştırılıyor.
00:16:02Öyle daha mı iyiyiz biz?
00:16:03Bakın Konya kadar örneği odur yani.
00:16:05Konya kadar üretim yapar ama bizim kat be kat daha fazlamız ihracat yapar.
00:16:11Üretiminden ihracatı konuşmuyoruz.
00:16:14Evet, peki.
00:16:15Şimdi şeye gelelim.
00:16:20Çok özür dilerim.
00:16:21Şunu da söylemem lazım.
00:16:23Bu kıyasları yaparken tabii cımbızlamaları olacak.
00:16:26Ben yine biliyorum.
00:16:27Bu sohbetimizin cımbızlamaları olacak.
00:16:30İşte şöyle dedi, böyle dedi.
00:16:32Hiçbir zaman için şunu atlamıyoruz, ıskalamıyoruz.
00:16:35Böyle bir şey ağzımızdan çıkmadı.
00:16:36Bunu bir kez daha söyleyeyim.
00:16:39Biz gelişme alanlarımıza odaklanmak zorundayız.
00:16:42Daha iyisini yapabilecek birçok potansiyelimiz var.
00:16:47Kendimizi olmadığımız bir yerde görmüyoruz.
00:16:50Olmak istediğimiz yere doğru hedefimiz zaten.
00:16:53Dolayısıyla bu kıyaslamaları yaparken, tamam canım işte biz şöyleyiz, böyleyiz demiyoruz.
00:17:00Düzeltmemiz gereken, geliştirmemiz gereken birçok alanımız var.
00:17:03Ayaklarımız yere pasarak.
00:17:04Bunun da farkındayız.
00:17:05Evet.
00:17:05Ama iyi şeylerin de tabii bilinmesi gerekiyor.
00:17:09Buradan ne için bızlayacaklar onu ben...
00:17:12Yani şimdi Hollanda ile ilgili.
00:17:14Hollanda.
00:17:14Çünkü bu çok eksajere edilen bir konu.
00:17:17Evet evet.
00:17:18Ben birden böyle zihnimde yani çocukluğumuzdan beri o şablon hep yer edindiği için birden aklıma geldi onu ifade etmek istedi mesase.
00:17:27Şimdi Kurban Bayramı'ndan çıktık yani bu sizin kendi bakanlığınız açısından nasıl geçti burada hem kurbanlıklar hem fiyatları bakımından hem yeterince bulunabildi mi yani bir kurbanlık sıkıntısı oldu mu vesaire biraz buradan ilerleyelim.
00:17:47Sonra yet fiyatlarına geleceğim.
00:17:48Ben size sorayım hiç kurbanlıkla ilgili bir sorun yaşamadınız duymadınız.
00:17:52Çünkü bir kere şunu söylemem lazım bunu Kurban Bayramı öncesinde de söyledik.
00:17:59Biz bu yıl geçtiğimiz yıl kesilen kurbanların %50 daha fazlası kurban arzını sağladık.
00:18:08Yani bütün üreticilerimiz buna odaklandı.
00:18:12Hiçbir problem yaşamadı.
00:18:13Geçen sene 100 tane kurbanlık varsa bu sene %50 kurban arz edildi.
00:18:18Biz şöyle dedik eğer bu yıl kesilemeyen elde kalan kurban olursa da et süt kurumu olarak biz alacağız ve bunun da fiyatını piyasa fiyatına yakın bir fiyat yani ne çok yukarı ne çok aşağı dengeli bir fiyatı açıkladık.
00:18:38Hala bile eğer bu şekilde olanlar varsa alacağız ama satılamayan kurbanlıkları ne üretici açısından ne de tüketici açısından yani dini vecivesini rahat bir şekilde yerine getirmeye çalışanlar açısından hem bulunurluluk hem de fiyat bağlamında hiçbir problem yaşanmadı.
00:18:57Yani geçtiğimiz yılın kurban fiyatlarından %25 daha fazla ortalamadan bahsediyorum hani lokasyon lokasyon değişebilir belki ama ortalamada %25 daha fazlası oldu.
00:19:11Rakam vereceğim çünkü kurban bayramı sonrasında bunların Türkbet diye bir sistemimiz var.
00:19:20Türkiye'deki bütün hayvanların kayıtlı olduğu yerdir.
00:19:25Türkiye'de biz şu anda onun için söylüyoruz kaç tane hayvanımız varı sistemimize bakıyoruz.
00:19:30O kulak küpelerinin kaydı olduğu işte kaç hayvanımız var büyük baş mı küçük baş mı kaç yaşında vesaire bunlar kesildiği zaman sistemden düşülür.
00:19:40Rakam vereceğim şimdi 830 bin büyük baş hayvan kesildi bu yıl 830 bin 2,5 milyonda küçük baş hayvan kesildi rakamları gelirken aldım.
00:19:54830 bin büyük baş 2,5 milyonda küçük baş hayvan kesildi toplam 3 milyon 330 bin hayvan kesilmiş oldu.
00:20:04Yani bir kıyaslama yapacak olursak geçtiğimiz yıl ile büyük başta hemen hemen aynı küçük başta da yaklaşık 200 bine yakın 200 binin üzerinde hatta fazla kesilmiş oldu hayvan.
00:20:24Dolayısıyla orada bir şey de duydum da ben hani yıldan yıla azalıyor kurbanlık kesimi diye öyle değilsin.
00:20:32Değil hayır değil.
00:20:34Yani bizim vatandaşımız yine şunu söyleyeyim kurban kesen sayısı artmıştır da içeriden değil hani biliyorsunuz bağışlarla vesairelerle gidiyor.
00:20:42Bir de büyük şehirlerde artık hani sokakta caddede eskiden onlar da kalmadı dolayısıyla hani onlardan kaynaklı bir şey olabilir ama geneli itibariyle kesim sayılarında herhangi bir düşüş yok.
00:20:58Yani büyük başta hemen hemen aynı küçük başta da artı 200 binin üzerinde bir daha fazla kurban kesimi söz konusu oldu.
00:21:07Peki şimdi bu et fiyatları çok yani bizim haberciler olarak da gündemimizde olan bir husus vatandaşı da çünkü doğrudan alakadar eden bir konu.
00:21:23Bir takım çalışmalar yürütüyorsunuz et ithalatı ESK'nın et süt kurumunun yürüttüğü faaliyetler.
00:21:29Bu anlamda şu anda et, et de yani hem yine kapasite anlamında bulunurluk anlamında hem de fiyat anlamında nasıl bir gidişat içerisindeyiz, nasıl bir durum içerisindeyiz?
00:21:43Mehmet Bey et konusu biz de bizim dini gerekliklerimizi de öne koyarsak biz büyük baş, küçük baş hayvan, beyaz et ve balık yiyoruz.
00:22:02Yani dünyadaki farklı ülkelerden işte Avrupa ülkelerinden farkımız onların işte domuz eti de yiyebiliyor olması.
00:22:13Dolayısıyla bizim öyle bir alternatifimiz yok.
00:22:16Kıyaslama yaparken buna dikkat etmek gerekir bu birincisi.
00:22:20Bunu bir dakika bunu açar mısınız birkaç cümleyle?
00:22:24Ya şöyle söyleyeyim yani işte farklı ülkelerde kırmızı et tüketimi bu kadar, Türkiye'de kırmızı et tüketimi bu kadar.
00:22:31Fiyatı da böyle aynı şekilde.
00:22:32Fiyatı da böyle.
00:22:33Yani Almanya'da fiyat şu, Türkiye'de bu.
00:22:35O yani işte bir ülkedeki, şimdi çok speküle olmasın diye bahsetmiyorum.
00:22:43Tam verileri net bir şekilde oluşturduğumda bunu paylaşacağım.
00:22:47İşte 60 kilogram et tüketiliyor.
00:22:53Türkiye'de 20'ye de 30 kilogram tüketiliyor.
00:22:56Bizim iki katımız et tüketiliyor.
00:22:57Güzel.
00:22:59Peki ne kadarı büyük baş, küçük baş ne kadarı domuz eti tüketimi?
00:23:04Onlar da 3'te 2'ye geldiğiniz zaman bizim altımıza gelir.
00:23:093'te 2'si domuz eti tüketimidir, 3'te 1'i.
00:23:12Domuz eti onun üremesi falan da çok fazla olduğu için.
00:23:15Yani işte bakımın masrafı bilmem nesi o konulara hiç girmeyeceğim.
00:23:18Yani o da ayrı bir konu.
00:23:20Ama bu bir önemli bir kriter bu.
00:23:22Yani bizde domuz tüketimi olmadığı için.
00:23:24Yani bizde tabii biraz önce konuştuğum şey böyle.
00:23:27Bodastlama bir şey söylenir.
00:23:28Sonra da onun arkasından gidilir.
00:23:30Bu ayrımlara dikkat etmek gerekir.
00:23:32Şimdi gelelim bizim kendi konumuza.
00:23:35En son Kasım 2023'te biz bir karar aldık.
00:23:40Çünkü şunu gördük.
00:23:42Aynı bitkisel üretimde olduğu gibi hayvansal üretimde de üretiminizi planlamanız gerekir.
00:23:47Üretiminizi planlarken önünüze bütün her şeyinizi koymanız gerekir.
00:23:51Et üretiminizi ne kadar, süt üretiminizi ne kadar, nerelerde üretiliyor, nerelerde üretilmiyor.
00:23:57Nerelerde potansiyel var.
00:24:00Sizin et üretiminizi daha doğrusu bir hayvandan alacağınız verimi etkileyen konular neler.
00:24:06Yani sizin probleminiz ne yani.
00:24:09Dolayısıyla biz bununla ilgili bu çalışmaları yaptık ve 2024 yılının başında.
00:24:13Kasım 2023'te dediniz değil mi?
00:24:15Kasım 2023'te bir karar aldık.
00:24:17Bu kararın içerisinde hep ithalat konusu konuşuluyor ama bizim yani 17 milyona yakın büyükbaş hayvanımız var.
00:24:25İthal edilen sadece 520 bin, 550 bin civarı.
00:24:30Yani oransal olarak %5'e falan geliyor.
00:24:35Sadece bütün Türkiye'deki kırmızı et konusunu buna bağlamak doğru değil onu söylüyorum.
00:24:41Anladım.
00:24:41Peki bu neden yapılıyor?
00:24:42Bu piyasa regulasyonu için yapılıyor.
00:24:45%5 de değil hatta %3.
00:24:47Yani %5 olduğunu, %5 diyeyim yani hani 17 milyona yakın %5 diyelim fark etmez.
00:24:54Siz hem canlı hayvan hem de karkas et, bunun bir de karkas et tarafı var.
00:25:02Her ikisini de toplayalım hadi diyelim ki %10 olsun.
00:25:05Siz bunu piyasa regulasyonu için yapıyorsunuz.
00:25:09Yani fiyatlarda böyle bir şey olmasın.
00:25:11İhtiyaç olan zamanlarda da eğer eksiklik olursa oradan tamamlıyorsunuz.
00:25:16Peki neyi amaçladık?
00:25:17Şöyle bir şey gördük.
00:25:18Bizde hayvan hastalıkları çok ciddi bir ekonomik kayba sebep oluyor.
00:25:22Hayvan hastalıkları.
00:25:24İkincisi verim açısından problemimiz var.
00:25:28Yani siz bir hayvandan işte 280 kilogram karkas et alıyorsunuz.
00:25:33Bunu 400 kilogramlara, 450 kilogramlara çıkartmanız gerekir.
00:25:38Potansiyeliniz var mı?
00:25:40Var.
00:25:41Neden olmuyor?
00:25:42Çünkü siz işte ıslah çalışmaları yapmanız gerekir.
00:25:46Kısa günün karına bakan işletmelere piyasayı teslim etmemeniz gerekir.
00:25:52Vesaire vesaire bir dolu şey.
00:25:55Ve şunu yaptık.
00:25:56Dedik ki biz planlayacağız.
00:25:57Et süt kurumu olarak piyasayı biz regüle edeceğiz.
00:26:00Daha öncesinde bu özel firmalar tarafından yapılıyordu.
00:26:03Öyle ya da böyle.
00:26:05Herkes kendi karını maksimize etmek ister.
00:26:07Ama biz vatandaşı düşünmek zorundayız.
00:26:09Üreticiyi de düşünmek zorundayız.
00:26:13İnce bir denge var orada.
00:26:14İnce bir denge var.
00:26:15Sizin ihtiyacınız olan zamanda gelmediğinde,
00:26:18şimdi bir yıla bakıyorsunuz,
00:26:20100 birim ihtiyacınız var,
00:26:22100 birim tüketiyorsunuz,
00:26:2410 birimde ihtiyacınız var.
00:26:25Öyle diyelim.
00:26:26Bu 10 birim sizin ihtiyacınız olan ayda değil de,
00:26:28olmayan aylarda geldiğinde sizin için hiçbir anlam ifade etmiyor.
00:26:32Dolayısıyla bunun ilk etkisini biz,
00:26:35piyasa reaksiyonu açısından söyleyeyim.
00:26:38Yani bu konuyu,
00:26:40kazanç kapısı haline getirmiş olanlar,
00:26:42yani...
00:26:43Fahiş kar peşinde koşanlar...
00:26:44Aynen öyle.
00:26:45Tüketici hiçbir şekilde umurlarında olmayanlar tarafından,
00:26:49çok inanılmaz bir şeyle karşılandı.
00:26:52Tepkiyle mi?
00:26:52Tepkiyle karşılandı.
00:26:53Buna karşı işte biz hatırlayın,
00:26:562024'ün tam yerel seçimler öncesi,
00:27:02Ocak, Şubat, Mart televizyon ekranları,
00:27:04Kasap reyonu gibiydi.
00:27:05Evet.
00:27:06Ondan sonra bir daha biz böyle bir şey gördük mü?
00:27:09Görmedik.
00:27:10O zaman et fiyatları...
00:27:12Konuştuğumuz zamanlar onlar zaten.
00:27:16Rakamlar var mı bu konularda da?
00:27:17Yani bir...
00:27:19Daha doğrusu genel şeyin yatıştığını gösteren...
00:27:22Oransal olarak söyleyeceğim.
00:27:25Kasım 2023'ten,
00:27:28Şubat 2024'e kadar
00:27:30et fiyatları %67 arttı.
00:27:33Neredeyse.
00:27:35Kasım 2023'ten,
00:27:37Şubat 2024'e kadar %67 arttı.
00:27:41Aralık, Ocak, Şubat, 3 ay içerisinde.
00:27:43Karkas etten bahsediyorum.
00:27:44%60.
00:27:45%67 civarından.
00:27:46Karkas etten bahsediyorum.
00:27:51Şubat 2024'den,
00:27:54Mayıs 2025'e kadar.
00:27:56Yani geçtiğimiz ay sonu itibariyle...
00:27:5915, kaç ay oldu?
00:28:01Evet.
00:28:01Yaklaşık 15 ay diyelim.
00:28:04Artış oranı %29.
00:28:08Enflasyonun altında şu an.
00:28:09Altında.
00:28:10Karkas ette.
00:28:11Evet.
00:28:12Şimdi iki tane şeye bakmak lazım.
00:28:13Bir tanesi şu.
00:28:15Ne zaman ihtiyacınız varsa,
00:28:16o zamana planlamanız gerekir.
00:28:19İster besilik olarak getirdiğinizi,
00:28:21isterseniz karkas et olarak getirdiğinizi.
00:28:24Bu birinci kısım.
00:28:25İthalat ve regulasyon kısmı.
00:28:27İki.
00:28:27Ocak 2024'te 5 yıllık bir hayvancılık yol haritası açıkladık.
00:28:32Hayvancılık yol haritasında şunu söyledik.
00:28:36Hayvan hastalıklarını engelleyeceğiz.
00:28:40Üretimi artırmak için desteklerimizi farklılaştıracağız.
00:28:43Ağrı işletmeleri teşvik edeceğiz.
00:28:50Özellikle hayvan ıslahı konusunda,
00:28:54işte bununla ilgili peyderpey açıklıyoruz.
00:28:57Hayvan ıslahı konusunda ırkın özelliklerini artıracak çalışmaları yapanlar,
00:29:03cinsiyeti belirli sperma vs. kullananlara ilave destekler vereceğiz.
00:29:09Ve ürüne destek vereceğiz.
00:29:11Yani annesine değil, yavrusuna destek vereceğiz.
00:29:15Dolayısıyla hem buzağıya hem de küçükbaş için,
00:29:18işte yavruya, kuzuya destekleri değiştirdik.
00:29:22Ve şunu söyledik.
00:29:23Böylece toplu bir politikayla yaklaşılıp,
00:29:26tek bir şey değil.
00:29:27Sonu çalmaya başladık.
00:29:28360 derece bir şeyden başlıyoruz.
00:29:31Ve şunu sonra şöyle söyledik.
00:29:33Bütün bunları yapacak olan,
00:29:36eğer genç girişimci ise ilave desteğimiz olacak.
00:29:41Kadın girişimci ise ilave bir desteğimiz daha olacak.
00:29:44Bakın şu anda sosyal medyada da önüme düştükçe inanılmaz mutlu oluyorum.
00:29:49Bu konuda artık haddinden fazla şey olmaya başladı.
00:29:53Çok ciddi talepler var.
00:29:56Birkaç örneğini de arzu ederseniz size de gösterebilirim.
00:30:00Artık bundan sonra algıda seçiciliğiniz olacak muhtemelen önünüze düştüğünde.
00:30:06Ve hayvan hastalıklarıyla mücadelede ilk yapmış olduğumuz şey yol kontrol noktaları oldu.
00:30:12Bakın şap hastalığında 2024 yılının sonu itibariyle %87 civarındaydı yanlış hatırlamıyorsam.
00:30:21Bir azalma oldu.
00:30:22Yani hem aşılamaları 3 periyoda çıkardık.
00:30:27Yol kontrol noktalarıyla herhangi bir şekilde sağlık sertifikasız hayvanın yurt içerisinde dolaşmasına izin vermedik.
00:30:34Büyük baş olsun, küçük baş olsun.
00:30:37O çok sıkı kontroller bu konuda çok büyük bir başarı sağladı.
00:30:42%87 diyorsunuz.
00:30:43%87 civarında.
00:30:44Hastalıklar azaldı yani.
00:30:45Yani şap hastalığından bahsediyorum.
00:30:47Şimdi diğer hastalıklara geçtik.
00:30:49Bunların aşılamalarını artık yoğun bir şekilde başlatmış olduk.
00:30:54Hastalıklı hayvanın daha doğrusu bu şeylere açık olan hayvanın şap hastalığıyla ilgili problem olan bir yerde siz verimli bir et üretiminden bahsedemezsiniz.
00:31:05Bütün bunların etkisini biz görmeye başladık.
00:31:08Nerede görmeye başladık?
00:31:10Artık işte kurbanda diyoruz.
00:31:12Bakın bir yıl geçmiş aradan.
00:31:14Kurbanda biz daha fazla hayvandan bahsediyoruz.
00:31:17Ben anneme geçen sene 18 bin liraya almıştık.
00:31:20Bu sene 22 bin liraya.
00:31:22%25'lik bir orda şey olmuş.
00:31:24Evet %25 civarında bir rakam var.
00:31:26Bundan sonra daha mı peki bu düşecek?
00:31:31Bir de tabii enflasyonla paralel düşünmek lazım.
00:31:34Enflasyonu da altında seyretmiş.
00:31:37Şimdi şöyle.
00:31:37Bizim kriterimiz şu.
00:31:41Üretici zarar etmeyecek ve o üretimi devam etmesi için makul karını alacak.
00:31:51Zikzak tüketici de ürünü aldığı zaman yani kendi ihtiyacı olan ürünü aldığı zaman makul fiyatla alacak.
00:32:00Evet.
00:32:01Bu denge sizin.
00:32:02Bu denge bizim için önemli.
00:32:03Bu konflikasında siz oluşturuyorsunuz.
00:32:05Bunun arasındaki her türlü zikzak hem bizim tarafımızdan hem de Ticaret Bakanlığı tarafından çok yakın ve de yoğun bir şekilde takip ediliyor.
00:32:14Hiçbir konuya atlamıyoruz.
00:32:16Birlikte hareket ediyoruz.
00:32:17Devleti oradaki ağırlığını hissettiriyoruz.
00:32:23Size o kadar söyleyeyim yani.
00:32:24Anladım.
00:32:24Yani suistimal eden böyle kar neydi?
00:32:28Fahiş kar peşinde koşanlar.
00:32:29Evet.
00:32:30Kesiyor musunuz ceza?
00:32:31Cezalarını kesiyoruz.
00:32:33Hem biz hem de Ticaret Bakanlığı.
00:32:37Onların o fahiş fiyatı tekrar yapamayacak hale getiriyoruz.
00:32:43Onu söyleyeyim.
00:32:43Ama şeyi de gösteriyorsunuz yani o iyi niyeti de kardeşim seni de korumak istiyorum ben.
00:32:49Değil mi?
00:32:49O da hani üretici şeyden çekilmeyecek tarzda karını elde edecek.
00:32:54Tüketici de uygun fiyata.
00:32:55Yani kim zararına devam edebilir?
00:32:57Tabii tabii.
00:32:58Sizin bakanlık olarak şeyi gözetlemeniz de yani kıymet arz ediyor.
00:33:02Üretim yapanların üretime devam etmesini.
00:33:07Çünkü onlar da söylüyorlardı.
00:33:08Böyle giderse kimse artık besicilik yapmayacak diye kulaklarımda.
00:33:12Ama şu anda artık bu olay bitti yani.
00:33:17Kesinlikle bitti.
00:33:18Hatta şöyle söylüyoruz.
00:33:19Herhangi bir şekilde ben ürünümü satamıyorum diyen bir üretici olursa et süt kurumu olarak onun ürünlerini alıyoruz biz.
00:33:29Piyasa fiyatına yakın bir fiyattan.
00:33:32Şunu söylemem lazım.
00:33:34Özellikle bu piyasa regulasyonunu yaparken farklılık olan şeyler var.
00:33:41Nedir mesela?
00:33:41İşte et süt kurumu piyasa regulasyonunu yaparken tarım kredi marketlere veriyor.
00:33:47Diyor ki ben sana bunu bu fiyattan veriyorum.
00:33:50Sen de bu fiyattan satacaksın.
00:33:52İşte Perakendeciler Derneği'ne üye olan İstanbul, Ankara'da marketler var.
00:34:04O marketlere diyor ki size bu fiyattan veriyorum.
00:34:08Siz de bu ürünü bu fiyattan satacaksınız.
00:34:10Bizim dışımızda başka bir ürün satmayacaksınız.
00:34:13Bunlar da aynı zamanda piyasayı regüle ediyor.
00:34:15Ve buradaki fiyatlar bir denge oluşturuyor.
00:34:18Farklılık sadece şunda oluyor.
00:34:20Şimdi işte semt farkı.
00:34:25Semt kasaplarında.
00:34:26Yok şöyle satış yeri olarak söylüyorum.
00:34:29Yani bu zincir marketi.
00:34:30Nişantaşı ile atıyorum.
00:34:32Gibi yani.
00:34:32Gün görende İstanbul için.
00:34:34Aynı şey aynı fiyat olmuyor.
00:34:36Ya da işte Ankara'da ne bileyim.
00:34:39Mamak'la Çankaya.
00:34:41Aynı fiyat olmuyor.
00:34:43Hani çok böyle şey yapmak istemiyorum ama.
00:34:45Niye sebebi ne işte onun oradaki giderleri farklıdır.
00:34:49Kira gideri farklıdır.
00:34:50İşçilik ile alakalı şeyi farklıdır.
00:34:54Bunlardan kaynaklı farklılıklar olabiliyor.
00:34:56Ama bizim o biraz önce söylediğimiz şekilde işte Tarım Kredi Kooperatifleri,
00:35:00Et Süt Kurumu'nun kendi mağazaları artı Perakendeciler Derneği üyesi olan marketlerdeki fiyatlar.
00:35:08Onların hepsi tek bir dengede devam ediyor.
00:35:11Bir ara şey haber çıkmıştı.
00:35:12Hani bu restorancılar Et Süt Kurumu önünde kendi adamlarını oraya koyup vatandaşın ulaşımını sağlayamayacak şekilde hepsini toplayıp götürüyorlar gibi haberler çıkmıştı.
00:35:24Evet yani bu kaçınılmaz bir sonuç ona bakarsanız.
00:35:29Mümkün olduğu kadar engellemeye çalışıyoruz.
00:35:31Artık arkadaşlarımız kim kimdir de tanımaya başladı.
00:35:34Başladı.
00:35:35Evet evet.
00:35:36Bu da ilginç.
00:35:37Peki şimdi buradan şeye geçmek istiyorum ben.
00:35:41Yani bundan sonrası o zaman bu etle alakalı bir negatif günden pek olmayacak bir daha böyle oturarak piyasada.
00:35:49Çünkü Cumhurbaşkanımızın açıklamış olduğu Kırsalda Bereket Hayvancılığa Destek Projesi var ilave olarak.
00:35:57Bunun kazananlarını açıkladık.
00:35:593 yıllık bir proje bu.
00:36:002028'e kadar devam edecek.
00:36:02Biz etçil hayvan ırkının da tek başına üretilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
00:36:09Daha öncesinde işte süt hayvanlarından dişi olursa o süt çiftliğindeki dişilerin yenilenmesi için kullanılıyordu.
00:36:20Erkek olanları da besiye gidiyordu.
00:36:24Çiftlikler için böyle.
00:36:26Ama küçük aile işletmeleri için işte 10 tane 15 tane hayvanı var.
00:36:30Onlardan erkek olanlarını götürüp pazara satıyorlardı.
00:36:34Şimdi burada bir daralma var.
00:36:36Bunu görmek lazım.
00:36:38Buna zaten hiç kimse itiraz etmiyor.
00:36:41Yani küçük aile işletmelerinden artık bu işi yapmıyorum diyen veya yapmak istemeyenlerde bir daralma söz konusu.
00:36:50Dolayısıyla bunlardan pazarlara giden ve oradan besiye giden kısmı azaldığı için zaten ithalat ihtiyacı da buradan çıkmış vaziyette.
00:36:59Sadece süt işletmelerinden gelen hayvanlar sizin et ihtiyacınız için, besilik için yetmiyor.
00:37:05Dolayısıyla biz de ne yaptık şu anda?
00:37:07Özellikle gebe, düve vererek dedik ki minimum 5, maksimum 15 tane hayvan vereceğiz.
00:37:17Bunların bir yıl boyunca hayvan başına aylık 1500 lira bakımını da vereceğiz.
00:37:23Çünkü bundan süt geliri olmadığı için bir gideri olacak.
00:37:25Onu da vereceğiz.
00:37:26Bir yıl satmayacaksınız bunları.
00:37:28Bir yıllığın içerisinde zaten bu hayvanlar doğurdukları zaman sayı artacak.
00:37:35Tekerlek dönmeye başladığında zaten ihtiyaç olmayacak.
00:37:39Bir de özellikle sektörün içerisindeki sivri toplum kuruluşları da bu projenin gerekliliğine inandıkları için şu anda bunlardan bazıları,
00:37:49Kırmızı Et Üreticileri Örneğin Birliği, Van'da 12 bin dönümlük bir alanda şimdi bunun üretim tesisini kuruyor.
00:37:58Yani biz ihtiyacımız olan alanda üretimi artırmak, verimli bir şekilde bu üretimi yapmak, kaliteli bir şekilde bu üretimi yapmak,
00:38:06hem kendi ihtiyacımızı karşılayıp artık bir stabil bir halde bu et konusunu gündemden çıkarmak,
00:38:122028'i hedeflediğimizi hep söyledim, fazlamızı da etrafımızda bizim gibi imkanlara sahip olmayan ülkelere ihraç etmek.
00:38:21Çok basit, bizim etrafımızdaki ülkeler bu ithalatı yapıyorlar.
00:38:25Neden farklı ülkelerden yapsınlar?
00:38:27Bir şey artıyor mu o zaman? Küçük baş, büyük baş?
00:38:30Tabii artmaya devam edecek ama bakın bu tabii zaman zaman bunu açıklayacağız.
00:38:35Sayısal olarak artış önemli, evet.
00:38:39Ama asıl önemli olan sizin buradaki verimi artırmanız.
00:38:44Yani hani söyledim ya 280-300 kilogram bir hayvandan karkas değil artık 400-450 kiloları konuşabiliyor olmamız lazım.
00:38:53O zaman sayısal olarak değil verimlilik olarak konuşmaya başlayacağız.
00:38:59Peki.
00:39:00Şimdi biraz tekrar şeye dönmek istiyorum, tarım kısmına.
00:39:06Nisan ayında bir çok ciddi bir don olayı yaşadık.
00:39:10Zirai don olayı ve meyvelerde özellikle ciddi anlamda bir don söz konusu oldu.
00:39:18İşte kirazda, vişnede, cevizde çok şeyde bunu yaşıyoruz şu anda bunun sonuçlarını.
00:39:25Siz bu anlamda şimdi Nisan'da o hani buna felaket tabiri kullanılıyor mu bilmiyorum ama biz o ciddi bir don yaşadığımız için eyvah demişti bir herkes.
00:39:37Şimdi de o artık herhalde sonuçta daha iyi gözüküyor.
00:39:41Çünkü ne kadarı dondu, ne kadarı meyveye döndü daha iyi biliyoruz.
00:39:46Nedir o konudaki durumumuz?
00:39:49Şimdi sadece zirai don olarak bakmadığımızı konuşmanın başında söylemiştim.
00:39:54Çünkü iklim değişikliği artık bizim karşımıza.
00:39:58Kuraklık.
00:39:59Kuraklık riskinde çok yoğun.
00:40:01Bizim en çok endişe ettiğimiz oydu zaten.
00:40:03Yani hatta şimdi hasat başladı ben Cuma günü Batman'daydım.
00:40:08Batman'da hasat yaptık.
00:40:11Buğday asadı.
00:40:12Orada da işte sulanmamış arazilerde yani kuru arazilerde yapılan ekimlerde buğday boylarının çok fazla büyümediğini gördük.
00:40:22Dolayısıyla bunu kuraklığın önemli bir etkisi şey zirai don'un önemli bir etkisi olmadı ama kuraklığın takip ettiğimiz bir etkisi var.
00:40:34Bize endişelendirecek boyutlarda değil onu söyleyeyim.
00:40:38Ancak hasat devam ettikçe biz onu o zaman göreceğiz.
00:40:42Yani şu anda hasat yüzde beşler civarında bütün Türkiye'de başladı.
00:40:49Hasat miktarı oranı daha doğrusu yükseldikçe biz buradaki etkiyi daha rahat bir şekilde göreceğiz.
00:40:56Ama şu andaki ilk tespitlerimiz geçtiğimiz yıla göre Hububat'ta yüzde beş yüzde altı civarında bir düşüş olacağı yönünde.
00:41:05Yüzde beş yüzde altı civarında.
00:41:06Yüzde beş yüzde altı civarında.
00:41:08O kuraklığa bağlı.
00:41:09O kuraklığa bağlı. Zirai don hadisesi de özellikle meyveleri vurdu.
00:41:14Çünkü şöyle bir şey var işte yüzde eksi ikiler, eksi üçler bir şekilde ağaç tolere ediyor.
00:41:25Eksi altıya kadar bazı şeyler kullanıyorsunuz.
00:41:28Kimi yerde işte pervaneler kullanılıyor, spring sistemler kullanılıyor.
00:41:32Ateş yakanlar falan diyor.
00:41:33Ateş yapıyor.
00:41:35Tabii ki. Bütün dünya aynı şeyi yapıyor zaten.
00:41:37Bunlarla koruyabiliyorsunuz.
00:41:39Ama eksi altı derecenin de altına düştüğü zaman artık o zaman eller yukarı.
00:41:44Eksi yirmi dereceye kadar ölçüldü.
00:41:46O.
00:41:47Yani dolayısıyla burada sadece o yılın ürünlerini kaybetmekten daha ziyade o ağacın üretime önümüzdeki yıllarda devam edip etmeyeceği söz konusu.
00:41:58Öyle mi?
00:41:58Tabii.
00:41:59Ağacın doğması.
00:42:00Tabii ağacın ölmesinden bahsediyoruz.
00:42:03O da mı çok oldu?
00:42:04Şimdi şu onu söyleyeceğim.
00:42:06Biz ilk tabii hadise olunca hemen ilk Malatya'dan başladık.
00:42:11Sonra bütün illeri hem ben hem bakan yardımcısı arkadaşlarım, genel müdürlerimiz.
00:42:16Yani bütün teşkilat olarak sahaya çıktık zaten.
00:42:19Sağolsunlar üreticilerimiz de bizimle omuz omuza bu olayın boyutlarını ve nasıl bir yol haritamızda olacağı konusunda birlikte çalıştık.
00:42:31Malatya'da ilk söylediğim şey şuydu.
00:42:34Sakın ola ki şu andaki gördüklerinizle ağaçlarınızı kesmeyin.
00:42:37Çünkü buna bir bakım yapılması gerekiyor.
00:42:42Netice itibariyle o da bir canlı.
00:42:43Cenab-ı Hak ona da kendi özellikleri itibariyle bir takım savunma mekanizmaları vermiş.
00:42:51Artı biz de destekleyerek önümüzdeki yıllarda üretimin devamlılığını sağlamamız gerekir.
00:42:57Yani siz şimdi 10-15 yaşında bir ağacı kestiğinizde 10-15 yıllık bir aslında emeği kesmiş oluyorsunuz.
00:43:04Onu bir odun haline getirmenin bir manası yok.
00:43:06Tabii.
00:43:0716 tane ürün etkilendi.
00:43:1134 tane ilimiz çok yoğun etkilendi Ziraidon'dan.
00:43:1565 ilde Ziraidon oldu.
00:43:1811-12-13 Nisan'da.
00:43:21Ama onun bir de öncesi vardı.
00:43:22Şubat ayında Mersin, Adana, Hatay'da da yine Turunçgilleri etkileyen başka bir Ziraidon hadisesi olmuştu.
00:43:30Biz onun etkileriyle nasıl başa çıkarız diye konuşurken Nisan'da böyle bir şey oldu.
00:43:37Bu 16 tane ürün gerçekten çok etkilendi.
00:43:42İşte elma etkilendi.
00:43:44Elmadaki kiraz, kaysa, üzüm, ceviz, kimi yerde ceviz, fındık belli bir şeyin üzerindeki rakımın üzerindeki fındık etkilendi.
00:43:56Bütün bunların hepsinin ilk yaptığımız şey Tarsim yani tarım sigortaları, poliçesi olanların hemen derhal tespitleri yapıldı.
00:44:06Yaklaşık 1.1 milyar civarında ödeme yaptık.
00:44:10Toplam yapılacak olan ödeme 20 milyar hasar ödemesi.
00:44:14Poliçesi olmayıp da çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olanların da o don hadisesine kadar olan yapmış oldukları bütün masrafları onlara ödeyeceğiz.
00:44:26Şu anda onun tespit çalışmaları da bitti.
00:44:30Sigortası olmayanlara da?
00:44:32Sigortası olmayanlara da devlet üretimin devamlı açısından destek verecek.
00:44:36Dolayısıyla bu konunun da şu anda kontrolleri yapılıyor.
00:44:41Ondan sonra onların da ödemeleri başlayacak.
00:44:43Bir de bunların dışında biraz önce söylediğim arkadaşlarımız Bitkisi Üretim Genel Müdürlüğü'ndeki arkadaşlarımız bu ağaçların dondan etkilerini önümüzdeki sene ürün vermesi için ne yapılması gerekir?
00:44:57Bakım, bir takım işlemler, onlara verilecek olan katkılar nelerse.
00:45:05Çünkü onların bu donun etkisinden kurtulabilmesi için bazı malzemeler kullanmanız gerekiyor.
00:45:13Onları da yine herhangi bir bedel almaksızın arkadaşlarımız konuşmaya başladılar.
00:45:19Bu şekilde devam ettik.
00:45:21Herhangi bir bu manada eksik kalan bir şeyimiz olmadı.
00:45:27Ama en çok merak ettiğiniz şey şu oldu muhtemelen.
00:45:31Peki ne oldu yani?
00:45:32Bütün bunlar oldu da ne oldu?
00:45:34Kayısı da çok büyük oranda biz bu yılın mahzumlülüğü kaybettik.
00:45:40Kayısı da.
00:45:42Her il %100 etkilenmedi onu söyleyeyim.
00:45:45Bazı illerdeki ürünler kimisi %60-70 etkilendi, kimisi %50 etkilendi, kimisi %5 etkilendi.
00:45:55Bizim zaten vereceğimiz bu masrafları da o etkilenme oranına göre olacak.
00:46:02Elma da özellikle işte Niğde'de, Karaman'da.
00:46:06Dolmuştu resmen.
00:46:08Artık oradan ürün aldığımız mümkün değil.
00:46:11Tabii.
00:46:12Ama sadece bu ürünler oralarda üretilmiyor.
00:46:15Dolayısıyla bütün Türkiye'ye baktığımızda toplamın içerisinde bu oranları işte %50 mi oldu, 40 mi oldu?
00:46:21Bunları yayınlayacağız.
00:46:24Sadece tespitlerimize bakıyoruz.
00:46:26Bir hata olmasın.
00:46:27Tamam.
00:46:27Şimdi arkadaşlarımız bütün illerden topladılar.
00:46:30Yoğun bir şekilde çalışıyorlar.
00:46:32Bu hafta içerisinde artık bunlar tamamlanmış olacak.
00:46:35Kayısı'da kaybımız var.
00:46:37Elma da var.
00:46:38Kayısı'da, elma da, üzüm de.
00:46:40Yani bu 16 tane işte Kiraz'da.
00:46:41Kiraz'da.
00:46:42Vişne'de var.
00:46:44Şimdi ürünlerin hepsini tekne edeceğim.
00:46:45Bunlar da.
00:46:46Bir de ayrıca bütün bunların dışında bir de meclisimiz araştırma komisyonu kurdu.
00:46:51Onlar da yine sahaya çıktılar.
00:46:54Onlar da bu illeri geziyorlar.
00:46:57Bir rapor hazırlayacaklar.
00:46:59Bizim dışımızda eğer herhangi bir husus varsa onların o raporuna da istinaden yapmamız gereken bir şey varsa onları da yapmış olacağız.
00:47:08Peki.
00:47:09Bu yıl böyle olumsuz bir durum.
00:47:11İnşallah.
00:47:12Yani bütün meyvelerde yok.
00:47:14Onu söylemek istiyorum.
00:47:16Meyvelerin işte meyve gruplarının bir tanesinde tamamen yok olduk.
00:47:21O da yok.
00:47:22Bölgeden bölgeye değişiyor.
00:47:24Ama şu bir gerçek.
00:47:26Çok ciddi bir etkisi oldu.
00:47:29Bizim ihracat rakamlarımızı da etkileyecek.
00:47:32Bu ürünlerin büyük bir bölümünde.
00:47:34İhraç ürünleri zaten.
00:47:35Doğru.
00:47:36Şimdi bu tarımda yine bir üretim planlaması meselesi.
00:47:43Bu da çok temel bir mesele.
00:47:46Öteden beri gündeme gelen.
00:47:49Biraz önce hayvancılıkla ilgili epeyce konuştuk orada.
00:47:52Kasım 2023'te yaptığınız çalışmaların pozitif karşılığını anlattınız.
00:47:58Burada da mesela hani çiftçinin bilinçlenmesi çok önemli herhalde değil mi?
00:48:03Çiftçi kayıt sistemi siz uyguluyorsunuz.
00:48:07Nerede hangi ürünlerin ekilmesi, nerede ekilmemesi gibi bir takım yönlendirici şeyleriniz de var.
00:48:15Burada bir mesafe kat ettik mi?
00:48:18Nerede yaşandı?
00:48:19Çok büyük mesafe kat ettik.
00:48:20Çok net söyleyeyim.
00:48:22Şimdi hepimiz şunu söylüyoruz.
00:48:26Herhalde Türkiye'de bu konuda fikir beyan edebilecek herkes şunu söyler.
00:48:31Bizim mutlaka tarımsal üretimimizi planlamamız gerekir.
00:48:35Evet.
00:48:36Yani tarımda en büyük sorun planlama.
00:48:38En büyük sorun planlama.
00:48:39İşte öyle olmadığı için soğanda patateste bir sene öyle oluyor, bir sene böyle oluyor.
00:48:44Doğru.
00:48:45Bir ara limona hücum etti insanlar.
00:48:47Fiyatlar kelepire düştü.
00:48:49Bu gibi ürünler.
00:48:50Şimdi 40 yıldır konuşulan bir konu bu.
00:48:54Ama hamdolsun yani 2023 yılında, 2023 yılının Nisan ayıydı yanılmıyorsam
00:49:03altyapı yani yasal altyapısı yapıldı.
00:49:062024 yılının, 2023 yılının ikinci yarısı ve 2024 yılının bitkisel üretim için
00:49:17Eylül ayına kadar bir süreç geçirdik biz.
00:49:20Bunu anlatmam lazım.
00:49:21Çünkü bugün itibariyle sonda söyleyeceğimi, başta söyleyeyim.
00:49:26Üretim planlaması konusu artık Türkiye'deki üreticiler tarafından sahiplenilmiştir.
00:49:33Ve uygulamaya konulmuştur.
00:49:34Bu sahiplenme nasıl oldu peki?
00:49:38Önce kendi arkadaşlarımızı eğittik.
00:49:42Ondan sonra...
00:49:43Ziraat mühendislerini falan...
00:49:45Kendi bakanlık çalışanlarımızı.
00:49:46Üretim planlaması nedir?
00:49:48Nasıl olacak?
00:49:49Nasıl işleyecek?
00:49:51Nasıl hareket edilecek?
00:49:53Nasıl kontrol edilecek?
00:49:55Nasıl kayıtlar takip edecek vs.
00:49:57Sonra biz üreticiye bunu nasıl anlatacağız kısmı.
00:50:04Bütün bu süreç bittikten sonra sahada yani her bir ilde bir komite kurduk.
00:50:13Bu komitede kimler var?
00:50:16Üreticiler var.
00:50:17Ziraat odaları var.
00:50:19Üniversiteler var.
00:50:20Sanayi ticaret odaları var.
00:50:23Yani o ilde karar vericiler kimlerse paydaşlar kimlerse suyu merkeze alarak o ilde yapılacak olan tarımsal üretimin üretim desenleri çalışıldı.
00:50:37Biz oturup bakanlıkta bu ilde bu kadar, bu ilde bu kadar bunları üretelim demedik.
00:50:43Anladım.
00:50:45Dolayısıyla oradan geldi zaten.
00:50:48Sonra bütün bunların hepsini konsolide ettik ve baktık dedik ki şuralarda anomaller var.
00:50:55Tekrar geri döndü arkadaşlarımız.
00:50:58Onları düzelttiler.
00:50:59Üç yıllık üretim planlamasını stratejik ürünler için, artı yem bitkileri için açıkladık.
00:51:09Neden her şey için, maydanoz için açıklamadık örneğin ya da işte pırasa için açıklamadık?
00:51:15Çünkü siz bu gerçekçi değil.
00:51:18Türkiye'deki o 206 başlık dedim.
00:51:21Yani işte binlerce alt başlıktaki ürünü planlıyorum deseniz, bunu zaten yapamayacağınız gibi sistemi yeni oluşturuyorsunuz zaten.
00:51:32Daha baştan ölü doğardı.
00:51:34Ancak biz şunu yaptık.
00:51:3513 stratejik ürün artı yem ürünlerini, yem bitkilerini bu üretim planlamasının içerisine aldık.
00:51:43Bunlar neler? Hububat, baklagil, yağlı tohumlar.
00:51:47Yani hububat dediğimiz işte buğday, arba vesaire.
00:51:52Baklagil dediğimiz işte nohut, fasulye, mercimek.
00:51:56Yağlı tohumlar dediğimiz işte ayçiçeği, soya vesaire.
00:51:59Artı yem bitkileri ve bizim için bu konuda sembol olan patatesi ve soğanı da bunun içerisine dahil ettik.
00:52:07Bu üretim planlamasının içerisine dahil ettik.
00:52:10Bunların toplamı Türkiye'deki ekilebilir alanların %81'inde ekilen ürünlerden oluşuyor zaten.
00:52:18Yani seçtiğimiz ürünler de çok küçük bir şey değildi.
00:52:23Yani toplamda ekmiş olduğunuz ürünlerin %81'ine yani alansal olarak oraya tekabül etmiş oldu.
00:52:29Sadece bunu yapmadık Mehmet Bey.
00:52:34Biz desteklerimizi değiştirdik.
00:52:39Üretim planlamasına entegre ettik.
00:52:43Kredileri, tarımsal kredileri yeniden dizayn ettik.
00:52:46Üretim planlamasına entegre ettik.
00:52:48HİBE programlarımız var.
00:52:52İPART gibi, kırsal kalkınma yatımları gibi.
00:52:56Bunları üretim planlamasına entegre ettik.
00:52:59Bu şu demek yani.
00:53:01Eğer siz bir yerde üretim planlaması yapıyorsanız,
00:53:05o üretim planlamasına göre desteklerinizi de, kredilerinizi de, bağışlarınızı da, HİBE'leriniz de neyse,
00:53:12onun içerisinde düşünüyorsunuz.
00:53:15Siz diyorsunuz ki ben bu şekilde yapmak istemiyorum.
00:53:19O zaman bunlardan faydalanamazsınız.
00:53:21Dolayısıyla yönlendirici etki demek tam da bu işte.
00:53:26Bu yıl, tabii ilk yıl.
00:53:28Yani uygulamayı da görüyoruz şu anda.
00:53:33Ama ikinci ve üçüncü yıllarda bunun etkisi çok daha fazla.
00:53:36Uyuldu mu o planlamaya?
00:53:39Şöyle söyleyeyim, büyük oranda uyuldu.
00:53:41Bu bazı konular var.
00:53:43Şimdi siz tarım hemen dükkanı açıyorsunuz, birin başlıyorsunuz, akşam oluyor kapatıyorsunuz diye bir şey yok.
00:53:50Yani 12 ay, 365 gün devam eden bir faaliyetten bahsediyorsunuz.
00:53:55Dolayısıyla o dönemsel olarak onun içerisine giren oldu, girmeyen oldu.
00:54:00Bunların hepsi peyderpey bu şeyin içerisine girmiş olacak.
00:54:03Ama benim için en büyük sevindirici tarafı şu.
00:54:07Yani bu ülkenin Tarım ve Orman Bakanı olarak söylemiyorum.
00:54:11Bu ülkenin bir vatandaşı olarak söylüyorum.
00:54:14Bugün üreticiler, Türkiye'deki üreticiler tarımsal üretim planlamasını sahiplenmiştir.
00:54:22Olması gerektiği konusunda hiçbir tereddütü yoktur.
00:54:25Ve uygulamaya başlamışlardır.
00:54:27Bunun için de devlet gerekli yönlendirmesini, yani onların önünü açacak her şeyi de yapmıştır.
00:54:38Bu konu devletiyle üreticisinin omuz omuza vererek ortaya koymuş olduğu ve Türkiye için hayati önemde, gıda rızı güvenliği için bir konunun uygulanmasının en başarılı örneği olacak inşallah.
00:54:51Evet inşallah. Böyle ikna edici bir şekilde, rızaya dayalı bir şekilde yürüyünce daha iyi sonuçlar alınıyor herhalde değil mi?
00:54:58Kuşkusuz yani.
00:55:00Ben böyle uygun gördüm, böyle yapacaksınızdan ziyade oradan getirerek onların görüşlerini alarak işin içine katınca daha iyi sonuçlar alın diyor demek ki.
00:55:11Bir sorun daha var, vaktimiz de daraldı. Bu pestisit, zirai ilaçla alakalı bazı tartışmalar olduğu, yani yediklerimiz zehir mi yiyoruz, de çok böyle kullanılan zirai ilaçlarda ölçü kaçıyor mu gibi bir tartışma da var.
00:55:30Bu konuda bir bilgi verir misiniz?
00:55:32Şunu söylemek lazım, tarım emek işi, siz bunu üretim için ilk tohumu koyuyorsunuz, 6 ay bekliyorsunuz, 8 ay bekliyorsunuz, sonra da bunu satıp hayatınızı idame ettireceksiniz.
00:55:49Tarım emek isteyen, zahmet isteyen bir iş.
00:55:52Siz herhangi bir şekilde bilinçli olarak o ürününüzü zararlılardan korumak için yapmanız gereken bir uygulamayı kasıtlı olarak pestisit yani zirai ilaç kalıntısı üzerinde olacak şekilde insanlara şey yapar mısınız?
00:56:16Çünkü bu tespit edildiği zaman bunların hepsi imha ediliyor. Yani bu şansa bırakır mısınız siz emeğinizi?
00:56:23Hani hayatın olağan akışına aykırı bir şey bu. Niye böyle bir şey yapsın ki? Herkes emeğinin karşılığını almak ister.
00:56:31Burada başka sorunlarımız var. Yani yapmamız gereken.
00:56:35Bilgi eksikliğinden kaynaklı olabilir.
00:56:37Bilgi eksikliği var.
00:56:41İşte zamanlamayla alakalı yani bunların hasat zamanına uyma ile ilgili konular var.
00:56:48Bir de sadece ihracat üzerinden bu konular maalesef değerlendiriliyor.
00:56:54Yani yurt dışından dönen ürünlerin işte hepsi sanki pestisitli ürünlermiş gibi.
00:57:04Ondan hareket ederek söyleyeyim.
00:57:07Bizim yurt dışından dönen ürünlerimizin oranı binde bir ile binde iki arasında.
00:57:13Yani bin birim gönderiyorsanız bir birim en fazla iki birim geliyor.
00:57:17Bunların da yarısı pestisitli ürünler değil.
00:57:20Kendi ürünün doğasında olan işte küflenme gibi hadiseler için geri dönüyor.
00:57:31Zararlılar arttıkça sadece ihracat için konuşmayalım.
00:57:36Hepimizin bakkaldan, marketten, manavdan almış oldukları ürünler için konuşuyorum.
00:57:41Bunların da aynı şekilde sağlıklı bir şekilde tüketicinin önüne gelebilmesi için
00:57:46bu tarafta yapmamız gereken yaptığımız ama bunu da arttırmamız gereken bir takım hususlar var.
00:57:53O da şu.
00:57:54Siz zirai ilaç kullanacaksınız.
00:57:56Bu zirai ilaç kullanacağınız zirai ilacı aynı hasta olduğunuzda, eczaneye gittiğinizde neye göre ilacınızı alıyorsunuz?
00:58:04Reçeteye göre alıyorsunuz.
00:58:06Bu sistem Haziran ayının sonuna kadar inşallah devreye alacağız.
00:58:11Yazılımları bitti.
00:58:13İkincisi denetimlerimizi daha da sıklaştıracağız.
00:58:17Üçüncüsü bilgilendirme ve eğitimlerimize devam edeceğiz.
00:58:21Dördüncüsü de son olarak söyleyeyim sanırım vaktimizle doldurduk.
00:58:27Şunu söylemek istiyorum.
00:58:30Türkiye'de söylenildiği gibi bütün ürünlerimizin hepsi zirai ilaç kalıntılı olarak önümüze gelmiyor.
00:58:38Bununla ilgili denetim mekanizmaları var.
00:58:41Kaçanlar oluyor mudur?
00:58:42Evet oluyordur.
00:58:44Bunları azaltmak için yapılması gereken şeyler var mıdır?
00:58:48Vardır.
00:58:49Zaten biz de bunların üzerinde çalışıyoruz.
00:58:52Buradan herhangi bir şekilde problemli bir ürün, ister bitmiş ister paketli hiç fark etmez.
00:58:59Bir sorunla karşılaşan tüketicilerimiz, vatandaşlarımız varsa hangi yöntemle olursa olsun lütfen bakanlığımıza ulaşsınlar.
00:59:08Biz onunla ilgili gerekeni yaparız.
00:59:10Çok teşekkür ediyorum.
00:59:12Ben teşekkür ederim.
00:59:12Size vakit ayırdığınız için kolaylıklar diliyorum.
00:59:14Çok sağ olun.
00:59:15Çok teşekkür ederim.
00:59:16Selamlar.
00:59:16Sağ olun.
00:59:17Efendim izlediğiniz bugün Tarım ve Orman Bakanı Sayın İbrahim Yumaklı Başkent Kulesi'nde kodumuz oldu.
00:59:24Bizi izlediğiniz için de hepinize çok teşekkür ediyoruz.
00:59:27Haftaya tekrar görüşmek ümidiyle.
00:59:28Hoşçakalın.
00:59:29İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
2:07
|
Sıradaki
59:59
59:57
55:35
57:37
1:00:34
55:03
58:35
55:43
59:05
1:00:56
58:47
59:43
1:04:46
59:11
59:00
57:31
57:50
59:28
53:32
1:02:15
58:37
58:10
57:30