İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Deniz Bayraktar Bural, halk arasında "çeken akıntı" olarak bilinen rip akıntısına kapılan kişilerin panik yapmadan sahile paralel yüzmesi önerisinde bulundu.
Kategori
🏖
SeyahatDöküm
00:00RIP akıntısı aslında en basit tabiri de sahil şeridinden açık denize doğru açılan çok şiddetli akıntılardır.
00:22Nasıl oluşur? Öncelikle dip batimetrisi bunun için çok önemli.
00:25Dip batimetrisinde olması gereken şart iki kum tepeci arasında bir yarığın oluşması.
00:33Diğer rIP akıntısın oluşma şekli de oluşması gereken şart ise dalgaların kıyıya paralel veya paralele yakın şekilde ilerliyor olması gerekiyor.
00:44İlerleyen dalgalar bu kum tepeci üzerinden sığlaşma etkisi nedeniyle kırılıyor.
00:48Kırıldıktan sonra da bu yarık içerisine hızla geri girerek açık denize doğru çok şiddetli bir akıntı oluşmasına sebep oluyor.
01:01Ki bu noktada zaten kırılan dalgaların formu bozulup bir akıntıya dönüşmüş oluyor.
01:06Kumlu bir deniz yapısı ve kırılan dalgaların olduğu her türlü yerde çeken akıntı oluşabilir.
01:13Ancak tabii ki bunun oluşumunu etkileyen başka faktörler de var.
01:18Mesela eğer ki uzun mesafelerde sahil şeride ne doğru sığlaşıyorsa su ve de ince yapılı bir kum söz konusuysa
01:27ve az önce bahsettiğim bir dip batimetrisi söz konusuysa dalgalar kırılıyorsa yine bunlar etkili olabilir.
01:34Tabii ki rüzgarın şiddeti dalgaların yüksekliğini ve periyodunu da arttırdığı için bu da çeken akıntının oluşmasına katkı sağlayacaktır.
01:45Aslında tespit etmesi çok kolay bir şey değil çeken akıntıyı.
01:48Fakat yine de az önce bahsettiğim oluşma mekanizmasında kırılan dalgaların değil de sediman bir şekilde yukarıya taşınacağı için
01:57akıntı esnasında çeken akıntı esnasında bu sediman deniz suyu yüzeyini bulanıklaştıracaktır ve kahverengi bir görüntüye yol açacaktır.
02:07Bu noktada yani kısmi bir kahverengilik eğer suyun üzerinde görüyorsak bu noktada çeken akıntı vardır diyebiliriz.
02:15Yine çeken akıntının yön değiştirmesinden ötürü yani açık denizden ilerliyor kıyıya doğru daha sonra kıyıdan o yarıktan geriye giderken bir köpüklenme suyu yüzeyinde söz konusu olabilir.
02:29Buradan da tespit etmesi mümkün olabilir.
02:32Eğer bu şekilde kahverengi bir görüntü, bulanıklık ve köpük, düzensizlik, deniz suyu yüzeyi üzerinde bir düzensizlik söz konusu ise tespit etmek mümkün olabilir.
02:47Karadeniz kıyılarında oldukça yaygın.
02:49Hem sahil şeridinin az önce bahsettiğim ötürü yapıda olmasından ötürü hem de dip patimetresinden ötürü Karadeniz kıyılarında oldukça yaygın.
02:58Ava, Şile vs. gibi İstanbul'un Karadeniz'e açılan noktalarında söz konusu olabilir.
03:05Yaz aylarında özellikle artıyor diyemeyiz.
03:08Çünkü şöyle aslında herhangi bir fırtına sonrası sakin bir günde de ölü deniz dalgaları bir şekilde sahile doğru yaklaşacaktır.
03:19Yani daha düzenli ve güçlü şekilde yaklaşabilir.
03:21Tabii daha fazla gözükmesinin sebebi şudur.
03:24İnsanlar daha fazla denizi kullanıyor.
03:26Dolayısıyla risk faktörü birazcık daha fazla oluyor.
03:29Akıntıya karşı yüzmemesi gerekiyor.
03:31En önemli şey bu.
03:32Yani boğulmaların büyük çoğunluğu o esnada, çünkü sizi sahilden uzaklaştırıyor.
03:39Sizin güvenli belki ayağınızın değdiği yerden çok daha uzağa sürüklüyor.
03:42Bu noktada o yüzücü panikle karşıya doğru yüzmeye çalışıyor.
03:46Tabii ki yoruluyor.
03:47Çünkü çok şiddetli bir akıntıdan bahsediyoruz.
03:49Burada çok iyi bir yüzücü olsa bile akıntıya karşı sahile yüzmek o noktada kişinin yorulmasına, nefessiz kalmasına yol açıyor.
03:56Bu şekilde tabii ki boğulmalar yaşanıyor maalesef.
04:00Bu noktada yapılması gereken şey aslında paniğe kapılmamak.
04:03Mümkünse eğer iyi bir yüzücüysek sahile paralel yanlamasına yüzmek akıntıdan bir şekilde bizi uzaklaştırabilir.
04:13Veya sadece su yüzeyinde kalmaya odaklanabiliriz.
04:17Çünkü bu sonuçta dar bir aslında kısa süreli olacak olan bir akıntı.
04:21Bir müddet sizi belki sahilden uzaklaştıracak ama bir noktadan sonra akıntının yaşandığı, çeken akıntının yaşandığı bölgeden uzaklaşacaksınız da aslında kendinizi bıraktığınızda.