2024 yılı Ömer Engin Lütem Konferansları'nın dokuzuncusu Çankırı Karatekin Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü'nden Dr. Öğr. Üyesi Cem Karakılıç’ın konuşmacı olduğu “Bir Ermeni Okulunun Panoraması: Sanasaryan Koleji” başlıklı konferans 5 Aralık 2024 Perşembe günü gerçekleşmiştir.
Konferansta Dr. Öğr. Üyesi Cem Karakılıç Sanasaryan Koleji hakkında süregelen belirsizlikleri arşiv kaynakları ışığında ele almış, okulun mal varlığına dair tartışmaları ve okulun kapatılması ile ilgili bilgi kirliliğini değerlendirmiştir.
Konferans soru-cevap kısmının ardından sona ermiştir.
00:00Okulun 1915'lik raporlarından özellikle istifade ettim.
00:04Çünkü 1915 öncesi karnetler, yani tarihin buralara yürüleceği konusunda henüz kimsenin bilinçli olmadığı bir dönem olduğu için
00:14Sanat Sarı'nın direktifiyle, tüzükte de yer aldığı veç ile her 10 yılda bir ya da 3-5 yılda bir rapor hastalama zorunda kalınmıştı.
00:22Ve bu raporlar okulun yaklaşık 30 yıllık sürecini anlatan son derece külliyatlı, bufasal şeyler ayrıntılar.
00:31Fakat ben biraz detaycıyım.
00:34Yani buradaki isimlerin üzerinde özellikle durdum.
00:37Çünkü aslında meseleyi kopardığımız yer, yani meselelerin önündeki o sırt perdesinin açıldığı yer bu kaynaklar.
00:46Bunlar özel kaynaklar.
00:47Özel dediğim hatıralardan oluşuyor.
00:49Özellikle öğretmenlerin, Sanat Sarı'nın çalışan öğretmenlerin mektuplaşmalarına ve hatıralarına baktığımız zaman zaten bambaşka bir tabloyla karşı karşıya kalıyorsunuz.
00:59Böyle serzeniş şeklinde birbirlerine yazılan mektuplarda okulun nasıl kapatıldığı konusunda ciddi bir bilgi mevcut.
01:08Aynı zamanda Osmanlı arşivinden yaralandım.
01:11Çünkü okul neden kapatıldı ya da işte o kapanma sürecinde 90'dan itibaren Erzurum'da neler yaşandı?
01:19Okul nasıl bir doktriner terör üssü haline getirildi?
01:22Yani biz belki o dönemde bu işlerin çok fazla tahassütü altında, gözlem altında olmadığını, Osmanlı polisi ve jandarvasının belki durup olayları seyrettiği gibi bir izlenim var çoğu yayında.
01:35Fakat istihbarat raporları çok net.
01:38Yani Osmanlı istihbaratı çok daha önceden okulun bu terörize ettiğini, öğrencileri burada yetiştirildiğini farkına varmış.
