Prof. Dr. Arslan: Ege Denizi’nde volkanik püskürme beklemiyoruz

Milliyet

04.02.2025

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00Arap plakası Anadolu'yu batıya doğru, yılda 2 cm hızla batıya doğru itiyor güneyi.

00:06Ege Denizi'nin oluşumunda zaten deprem serileri var.

00:09Dolayısıyla da buna biz deprem bir gün süren, saatler süren, haftalar süren, aylar süren,

00:14hatta yıllar süren depremlere biz deprem fırtınası diyoruz.

00:18Deprem fırtınası ise Ege Denizi ve Ege Denizi'ne kıyısı olan ülkelerin

00:22Türkiye ve Yunanistan'ın özellikle alışık olduğu bir durum.

00:25Örneğin İzmir'de biz bu depremi geçmiş dönemlerde çok yaşadık.

00:28Osmanlı dönemindeki olan İzmir depremlerinde tarihi kayıtlar şöyle düşünmüş 1500'lü yıllarda,

00:331700-800'lü yıllarda olan depremlerde.

00:35İşte deprem oldu, 2 yıl boyunca yer sarsıntısı meydana geldi.

00:40Arkasından da çok pis kokular, yıllarca süren pis kokular çıktı yer altından.

00:46Bunlar deprem sonrasında yer altından gelen metan gazı ve diğer gazların kokuları bunlar.

00:51Rahatsız etmiş insanları. Bunlar tarihsel kayıt olarak düşünmüş.

00:55İzmir'de Ege'de de bu şekilde.

00:57Mesela 2011 yılında yine aynı Santorini adasında ve çevresinde meydana gelen bir deprem var.

01:047.7-7.8 şiddetinde bir deprem.

01:07Bu depremin süresi yaklaşık olarak 14 ay.

01:1314 ay boyunca sarsıntılar devam etmiş.

01:1514 ayın sonunda da tekrar geri durmuş.

01:17Yani bu Ege'deki olan depremler bizim 2 yıl önce yaşadığımız Kahramanmaraş depremindeki olduğu gibi

01:24Doğu Anadolu fay hattındaki olan deprem veya Kuzey Anadolu fay hattında olan

01:28Körfez depremi dahil, Erzincan depremleri, Bingöl-Muş depremleri dahil gibi depremler değil.

01:33İkisi karakteristik olarak onlardan çok farklı.

01:35Fay hareketi ve deprem kaynağı birazcık farklı.

01:38Burası mekanik bir fay hareketi şeklinde, yalın olarak bu şekilde değil ama

01:45Volkanik bir hareketlenme ile beraber meydana gelen depremler bunlar.

01:48Yani yerin kilometrelerce altında volkanik bir hareketlenme var.

01:52Magma tabakasından yukarıya doğru çıkmaya çalışan magma kitleleri,

01:56küçük odacıklara vesaire dolarak daha yukarıya çıkmaya çalışıyor.

02:00Ve bunun sonucunda da en yukarıda küçük çatlaklara yol açıyor.

02:06Bu çatlakların sonucunda da küçük depremler meydana geliyor.

02:09Bu depremler ağırlıklı olarak 4, 4.5, 5, hadi en fazla 5.5 şiddetindeki depremlerdir.

02:15Ama ortalamaları 4 civarındadır bunların.

02:17Yıkıcı depremler değildir bunlar.

02:19Ancak sayıca çok fazla, psikolojik etkisinin çok yüksek olduğu depremlerdir bunlar.

02:23Kuş uçuşu 170 kilometre mesafede depremin şu anda meydana geldiği epicenter,

02:28yani merkezinin olduğu yer, Bodrum'a en yakın bildiğim kadarıyla.

02:32Hadi 150 kilometre diyelim.

02:35150 kilometrelik mesafede bu büyüklükteki bir depremin oluşturduğu bir tsunami kıyıları etkilemez.

02:40Ama bu depremlerin bu şiddete, düşük şiddete devam edeceği anlamına da gelmiyor.

02:45Yani %99 böyle devam eder.

02:47Fakat doğa olaylarını tahmin edebilmek bir takdir ederseniz ki oldukça güç.

02:51Yani o kadar çok parametre etki ediyor ki buna.

02:53Yani iki kere iki, dört gibi bir matematikle ortaya çıkarabileceğimiz bir durum değil.

02:58Çok etkiler var.

02:59Dolayısıyla da etkilenmeyeceğini düşünüyoruz diyelim.

03:03Bugüne kadar ki olan hadiselerden suların çekilmesi bu depremlerle ilişkili olduğunu çok düşünmüyorum.

03:08Ancak güneybatı kıyılarındaki vatandaşlarımızın deniz kenarlarından tedbiren uzak durmalarında bugünlerde fayda var diye düşünüyorum.

03:17Özellikle Aydın Muğla kıyıları, İzmir'in daha güneyindeki olan bölgelerdeki kıyılardan biraz daha yükseklere,

03:23yani 2-3 metre daha, 4 metre daha yükseklerde yerlerde bulunmaları çok ani bir, zaten olmaz.

03:28Muhtemelen de bizim AFAD'ın ve diğer birimlerimizin Tsunami Erken Uyarı Sistemleri var orada ben biliyorum.

03:35Bizim Gazi Üniversitesi'nin de bu konuda bir çalışması oldu oralarla ilgili.

03:39Bu erken uyarı sistemler zaten bir yarım saat öncesinden vesaire falan haber veriyor bir türlü bir tsunami'nin gelebileceğini.

03:46Zaten bilgilendirilebilirler.

03:48Deprem her ne kadar çok küçük şiddette ise de daha önceden depremlerden yorgun düştüğümüz binalarımızın,

03:56mesela 2020'deki İzmir depreminde hasar görmüş ama farkına varılmamış binalar.

04:00Veyahut da zaten zayıf olan binalarda risk olabilir.

04:03Bir de küçük de olsa sarsıntılardan dolayı bina içerisindeki çeşitli objelerin,

04:08kütüphaneler gibi, gardıroplar vesaire falan gibi düşme riskleri olabilir.

04:12Bunlar da yaralanma veya can kayıplarına yol açabilir.

04:15Bununla ilgili vatandaşlarımızın tedbir almasında fayda var.

04:17Türkiye'nin tamamı deprem bölgesi sonuçta.

04:19Aslına bakarsanız sadece burasıyla ilgili değil, Türkiye'nin tamamında şu anda herkesin tedbirli olması lazım.

04:24Bakın 28 veya 29 Ocak zannediyorum ilk başladığı anda Atena Teknik Üniversitesi'nin yayınladığı bir rapor vardı bununla ilgili.

04:32Onu bir okudum şöyle kısaca.

04:34Fakat bu bölgede bir deniz altında, Santorini Adası'nın o bölgelerde deniz altında bir volkanik hareketlenmenin olduğu

04:43ve erken daha önceden de bir titreşim ve takip sonucunda bir hareketlenmeyi zaten fark etmişler Aralık ve Ocak ayının başlarında.

04:52Dolayısıyla da şimdi mesela adayı boşaltıyorlar.

04:54Bu ağırlıklı olarak volkanik bir hareket yani dışarıya bir işte yıllar önce yaşadığımız İzlanda'daki bir volkanik hareketlenme

05:01veya püskürtme şeklinde olmayabilir ki olmaz büyük bir ihtimalle de.

05:04Bu denizin altında olur biter.

05:06Sadece o mağma tabakası yukarıya doğru çıkmaya çalışırken bu bölgede dalma batmaz onundan dolayı.

05:11Bir yukarıya yakın deniz tabanına yakın bölgelerde 5-6-10 kilometrelik aralıktaki bir bölgede küçük kırılmalara yol açar.

05:19Arka arkaya minik minik kırılmalara bunlar da küçük küçük gördüğünüz gibi işte 4 şiddetli 2 depremlere sebep oluyor sadece.

05:24Dolayısıyla da öyle büyük bir volkanik püskürme gibi bir şey beklemiyoruz.

Önerilen