Prof. Dr. Arslan: Ege Denizi’nde volkanik püskürme gibi bir şey beklemiyoruz

Hürriyet

04.02.2025

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00Arap plakası Anadolu'yu batıya doğru, yılda 2 cm hızlı batıya doğru itiyor.

00:08Ege Denizi'nin oluşumunda zaten deprem serileri var.

00:11Dolayısıyla da buna biz deprem bir gün süren, saatler süren, haftalar süren, aylar süren,

00:16hatta yıllar süren depremlere biz deprem fırtınası diyoruz.

00:20Deprem fırtınası ise Ege Denizi ve Ege Denizi'ne kıyısı olan ülkelerin Türkiye ve Yunanistan'ın özellikle alışık olduğu bir durum.

00:27Örneğin İzmir'de biz bu depremi geçmiş dönemlerde çok yaşadık.

00:30Osmanlı dönemindeki olan İzmir depremlerinde tarihi kayıtlar şöyle düşünmüş 1500'lü yıllarda,

00:351700-800'lü yıllarda olan depremlerde.

00:37İşte deprem oldu, 2 yıl boyunca yer sarsıntısı meydana geldi.

00:43Arkasından da çok pis kokular, yıllarca süren pis kokular çıktı yer altından.

00:48Ki bunlar deprem sonrasında yer altından gelen metangazı ve diğer gazların kokuları bunlar.

00:54Rahatsız etmiş insanları.

00:55Bunlar tarihsel kayıt olarak düşünmüş.

00:57İzmir'de Ege'de de bu şekilde.

00:59Mesela 2011 yılında yine aynı Santorini Adası'nda ve çevresinde meydana gelen bir deprem var.

01:067.7-7.8 şiddetinde bir deprem.

01:10Bu depremin süresi yaklaşık olarak 14 ay.

01:1514 ay boyunca sarsıntılar devam etmiş, 14 ayın sonunda da tekrar geri durmuş.

01:19Yani bu Ege'deki olan depremler bizim 2 yıl önce yaşadığımız Kahramanmaraş Depremi'ndeki olduğu gibi

01:26Doğu Anadolu Fay Hattı'ndaki olan deprem veya Kuzey Anadolu Fay Hattı'nda olan

01:30Körfez Depremi dahil, Erzincan Depremleri, Bingöl-Bumuş Depremleri dahil gibi depremler değil.

01:35İkisi karakteristik olarak onlardan çok farklı.

01:37Buradaki Fay Hareketi ve deprem kaynağı birazcık farklı.

01:40Burası mekanik bir Fay Hareketi şeklinde, yalın olarak bu şekilde değil ama

01:47volkanik bir hareketlenme ile beraber meydana gelen depremler bunlar.

01:51Yani yerin kilometrelerce altında volkanik bir hareketlenme var.

01:54Magma tabakasından yukarıya doğru çıkmaya çalışan magma kitleleri,

01:59küçük odacıklara vesaire dolarak daha yukarıya çıkmaya çalışıyor.

02:03Ve bunun sonucunda da en yukarıda küçük çatlaklara yol açıyor.

02:08Bu çatlakların sonucunda da küçük depremler meydana geliyor.

02:12Bu depremler ağırlıklı olarak 4, 4.5, 5, hadi en fazla 5.5 şiddetindeki depremlerdir.

02:17Ama ortalamaları 4 civarındadır bunların.

02:19Yıkıcı depremler değildir bunlar.

02:22Ancak sayıca çok fazla, psikolojik etkisinin çok yüksek olduğu depremlerdir bunlar.

02:26Kuş uçuşu 170 kilometre mesafede depremin şu anda meydana geldiği epicenter,

02:30yani merkezinin olduğu yer, Bodrum'a en yakın bildiğim kadarıyla,

02:35150 kilometre diyelim.

02:37150 kilometrelik mesafede bu büyüklükteki bir depremin oluşturduğu bir tsunami kıyıları etkilemez.

02:42Ama depremlerin bu şiddete, düşük şiddete devam edeceği anlamına da gelmiyor.

02:47Yani %99 böyle devam eder.

02:49Fakat doğa olaylarını tahmin edebilmek bir takdir ederseniz ki oldukça güç.

02:53Yani o kadar çok parametre etki ediyor ki buna.

02:55Yani 2 kere 2, 4 gibi bir matematikle ortaya çıkarabileceğimiz bir durum değil.

03:00Çok etkiler var.

03:01Dolayısıyla da etkilenmeyeceğini düşünüyoruz diyelim.

03:05Bugüne kadarki olan hadiselerden.

03:06Suların çekilmesi bu depremlerle ilişkili olduğunu çok düşünmüyorum.

03:10Ancak güneybatı kıyılarındaki vatandaşlarımızın deniz kenarlarından tedbiren uzak durmalarında

03:17bugünlerde fayda var diye düşünüyorum.

03:19Özellikle Aydın, Muğla kıyıları, İzmir'in daha güneyindeki olan bölgelerdeki kıyılardan biraz daha yükseklere,

03:25yani 2-3 metre daha, 4 metre daha yükseklerde yerlerde bulunmaları çok ani bir,

03:29zaten olmaz.

03:30Muhtemelen de bizim AFAD'ın ve diğer birimlerimizin Tsunami Erken Uyarı Sistemleri var orada ben biliyorum.

03:37Bizim Gazi Üniversitesi'nin de bu konuda bir çalışması oldu oralarla ilgili.

03:41Bu erken uyarı sistemler zaten bir yarım saat öncesinden vesaire falan haber veriyor bir türlü bir tsunami'nin gelebileceğini.

03:48Zaten bilgilendirilebilirler.

03:50Deprem her ne kadar çok küçük şiddette ise de,

03:54daha önceden depremlerden yorgun düştü mü binalarımızın,

03:58mesela 2020'deki İzmir depreminde hasar görmüş ama farkına varılmamış binalar

04:03veyahut da zaten zayıf olan binalarda risk olabilir.

04:06Bir de küçük de olsa sarsıntılardan dolayı bina içerisindeki çeşitli objelerin,

04:10kütüphaneler gibi, gardıroplar vesaire falan gibi düşme riskleri olabilir.

04:14Bunlar da yaralanma veya can kayıplarına yol açabilir.

04:17Bununla ilgili vatandaşlarımızın tedbir almasında fayda var.

04:20Türkiye'nin tamamı deprem bölgesi sonuçta.

04:22Aslına bakarsanız sadece burası ile ilgili değil.

04:24Türkiye'nin tamamında şu anda herkesin tedbirli olması lazım.

04:27Bakın 28 veya 29 Ocak zannediyorum ilk başladığı anda

04:31Athena Teknik Üniversitesi'nin yayınladığı bir rapor vardı bununla ilgili.

04:35Onu bir okudum şöyle kısaca.

04:37Fakat bu bölgede bir deniz altında,

04:40Santorini Adası'nın o bölgelerde deniz altında bir volkanik hareketlenmenin olduğu

04:45ve erken daha önceden de bir titreşim ve takip sonucunda

04:50bir hareketlenmeyi zaten fark etmişler Aralık ve Ocak ayının başlarında.

04:54Dolayısıyla da şimdi mesela adayı boşaltıyorlar.

04:57Bu ağırlıklı olarak volkanik bir hareket.

04:59Yani dışarıya bir, işte yıllar önce yaşadığımız İzlanda'daki

05:02bir volkanik hareketlenme veya püskürtme şeklinde olmayabilir ki

05:05olmaz büyük bir ihtimalle de.

05:07Bu denizin altında olur biter.

05:08Sadece o mağma tabakası yukarıya doğru çıkmaya çalışırken

05:11bu bölgede dalma batmaz onundan dolayı.

05:13Bir yukarıya yakın, deniz tabanına yakın bölgelerde

05:17beş, altı, on kilometrelik aralıktaki bir bölgede

05:20küçük kırılmalara yol açar.

05:21Arka arkaya minik minik kırılmalara bunlar da küçük küçük gördüğünüz gibi

05:24işte dört şiddetli iki depremlere sebep oluyor sadece.

05:26Dolayısıyla da öyle büyük bir volkanik püskürme gibi bir şey beklemiyoruz.

Önerilen