00:00Şöyle bu tabii ki 10 yılda bir olan, bizden büyük depremler hemen hemen ortalama 10 yılda bir olur, 10 ila 20 yıl.
00:09Bu onlardan bir tanesi.
00:11Pasifik levhasının etrafında bizim ateşten belirlediğimiz dünyanın en büyük depremlerinin olduğu ve yoğun volkanik aktivitenin olduğu bir bölgede meydana gelen bir deprem.
00:22Tabii ki kıyı 10 kilometre açı olması, oradaki yerleşim yerinin yeterince kalabalık nüfusa sahip olmaması gibi nedenler ve çok sık büyük depremler olması sebebiyle söylediğiniz can kaybının olmaması sevindirici bir şey.
00:40Sevindirici bir şey dediği doğru Şerif Bey'in.
00:50Birazdan bağlantıyı tekrar sağlayacağız.
00:53Bu kadar büyük bir depremde tamam sonuç itibariyle diyoruz yerleşim yerlerine yakın değil, kabul evet ama bölgenin geçmişinde baktığımız diğer depremlerde de can kaybı olduğunu da gördük zaman zaman geçmişte.
01:07Bu da gerçekten önemli. Şerif Bey tekrar hazırlamış sanıyorum. Evet buyurun Şerif Bey kaldığınız yerden devam edin.
01:14Şunu söylüyorum bu çok güçlü bir deprem. Yaklaşık 6 Şubat depreminin 45 katı enerji açığa çıktı.
01:2317 Ağustos 7.4 depreminin de 145 katı kadar bir enerji açığa çıktı.
01:28Bir daha söyler misiniz o sayıları daha net anlaşılabilmesi için?
01:31Şöyle bir deprem 7.4 büyüklüğünde 145 tane depremi toplayın 8.8 depreminde açığa çıkan enerjiye eşittir.
01:42Dolayısıyla sarsıntı gücü çok güçlüdür ve yer hareketi düşeği yönde kırılma olduğu için de tsunami potansiyeli çok yüksek bir depremdir.
01:51Nitekim depremle beraber hemen Amerika, Japonya gibi ülkeler hemen tsunami alarmı verdiler ve şu an tsunami dalgalarını bekliyorlar.
02:00O yüzden de kıyılardaki insanları belirli yüksekliklere çekmek üzere tahliye ettiler.
02:06Tabi buna dönük şeyleri var.
02:086 Şubat depremlerinde hepimizin tabi canını yakan, canını acıtan, bir kez daha o depremlerde hayatını kaybeden herkese, tüm vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet dileyelim.
02:17Hala acısı taze 6 Şubat depremlerinin bunu da hatırlatmış ve söylemiş olalım.
02:236 Şubat depremlerinde hissedilen o depremin 145...
02:27Yok 45 katı.
02:29Bir daha söyle.
02:296 Şubat'ın 45 katı.
02:3045 katı özür diliyorum 45 katı.
02:327.4 Koçeli depreminin 145 katı.
02:34Tamam. 6 Şubat depremlerinin 45 katı yani 45 kez o depremler aynı anda gerçekleşmiş oldu değil mi o bölgede?
02:42Aynen öyle ama tabi arada temel şu fark var.
02:45İnsanların bunu düşünmesi mutlaka gündemlerini alması gerekiyor.
02:496 Şubat'ta Koçeli depremi de şehrin altında, evlerin altında olan bir fayda meydana gelmişti.
02:55İşte 6 Şubat depremi şehrin içinde değildi bizim biliyorsun.
03:0023 Nisan 6 Şubat diyorum.
03:03Bu Silivri deprem.
03:06Yine bu deprem sayıdan 110 km uzakta olduğu için hasar ve can kaybı beklenenden az oldu.
03:15Dolayısıyla bir deprem şehre ne kadar yakınsa, şehrin altındaysa, evlerin altındaysa o kadar yıkıcı oluyor ve ölümcül oluyor.
03:23İnsanların bunu mutlaka öğrenmesi lazım.
03:27Çünkü bizde her depremden sonra büyük bir panikle işte İstanbul Marmara tetiklenecek, biz deprem olacak ne yapacağız?
03:35Rahvah gibi problemler ve maalesef panik oluşuyor.
03:39Bu çok da doğru değil.
03:40Bu çok da doğru değil, evet.
03:45Ama sonuç itibariyle şu da bir gerçek, bölgenin geçmişi de çok ciddi depremlere gebe.
03:51Yani biz bugün gece boyunca, gün boyunca konuştuk.
03:53Mesela işte dünyanın en büyük depremlerinin olduğu yerden bahsediyoruz.
03:57Ya da en azından bir şekilde etkilediği bölgeden bahsediyoruz.
03:59Kamçak'ı etkiledi, etkilemedi.
04:019.5'lik deprem var mesela, siz çok daha iyi bilirsiniz, hiç şüphesiz benden.
04:059.5'lik bir deprem var, Valdivya depremi, Şili'de gerçekleşen.
04:09Alaska'da gerçekleşen bir deprem var, 9.2 büyüklüğünde.
04:12Evet, doğru.
04:13Sumatra, Andaman depremi, Endonezya'da zaten o depremin hemen ardından Tayland'da o çok çarpıcı şeyler gerçekleşti.
04:22Tsunami görüntüleri gerçekleşmişti, 9.1 ile 9.3 arasında.
04:26Japonya'da 2011 yılında nükleer felakete de yol açan Tehoku depremi yaşanmıştı.
04:31O da 9 büyüklüğündeydi.
04:33Yine aynı bölgede Kamçak'a da 9.0.
04:36Tabi bazıları 2000'li yıllarda, bazıları 1950'li yıllarda.
04:40Ama bölge aynı bölge, hat aynı hat, fay attı, aynı fay attı.
04:43Şimdi tabi bu depremler gerçekleşince aslında biraz önce ben de söyledim, siz de söylediniz.
04:478.8'lik deprem çok büyük diyoruz ama böyle bakınca 8.8'lik deprem de çok da büyük.
04:55Büyük tabi ki ama en büyüğü de değil gibi geldi Sayın Barış.
05:00Evet, şöyle 9.5 dünyanın en büyük kaydedilmişti adetsel büyüklükte ki depremidir.
05:05Orada çıkan Tsunami dalgaları Şili'den Japonya'da bir köyde...
05:10Siz ekranı görebiliyor musunuz bu arada Sayın Barış?
05:12Yok göremiyorum şu an.
05:14İzniniz o zaman müsait bir anınızda televizyonu da açmanızı eğer mümkünse isteyeceğim.
05:19Çünkü bir görüntü var ekranda şu anda bölgedeki.
05:22Araya girdim kusura bakmayın sözünüzü bitirmeye izin vereceğim.
05:24Bölgedeki anlık deprem yoğunluğuna ilişkin inanılmaz bir görüntü.
05:30Tam olarak ne anlattığını da ilerleyen dakikalarda sizden dinlemek isterim.
05:34Buyurun lütfen.
05:35Şimdi ekranı açıyorum ben ama şu an yola çıkacağım için şey değil.
05:40İnanılmaz bir inanılmaz bir kırmızı rengin olduğunu görüyoruz bölgede.
05:46Biz burada ne görüyoruz size bırakayım sözü.
05:49Ya şimdi şöyle bu kadar tabii haritayı görsel hale getirip silindirleri daireleri yaparsanız üst üste görülür.
05:58Ama bunları küçük ölçekli hale getirip yani depremin odak noktası olarak koyduğunuzda bu kırmızılık ortadan kalacak.
06:05Ama deprem dalgaları bu depremde mesela 8,8'de biz belki dakikalarca deprem cihazlarında yani insanlar sarsın hissediyor ama biz bunu günlerce kaydediyoruz.
06:19Yani bu depremin oluşturduğu deprem dalgası dünyanın çevresini 4-5 kere turlayacak.
06:24Bu kadar büyük bir enerji açığa çıkıyor.
06:28E tabii bizim cihazlarımız, sismometreler çok hassas olduğu için biz buradaki bu kırmızılığa bakmadan depremleri izliyoruz zaten.
06:37O nedenle bu çok gerçekçi bir şey değil.
06:40Etki alanı olarak zaten söyleyebiliriz.
06:42Ama bu bir deprem gerçeği.
06:45Türkiye'de yaşayan insanların Alp Himalaya deprem kuşağında yer alan bir bölgede yaşadığını, Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu unutmaması lazım.
06:57Bizler depremler olunca konuşuyoruz.
06:59Halbuki bizler depremler olmadan aile planı, şirketlerin afet planı gibi bir mutlaka afet planları yaparak deprem öncesi hazırlık ve zarar azaltma çalışmalarına hayatımızın odağına koymak zorundayız.
07:14Çünkü iyi bir müdahale, hızlı bir müdahale için bile bu hazırlıkları yapmak zorundayız.
07:20Biz işte Japonya'daki şu an erken uyarı sistemleri devrede, dolayısıyla vatandaşlar 10 metrenin üstündeki yüksekliklere çıktılar ve herkes ne yapacağını biliyor.
07:34Şimdi 2011'de ben oradaydım, büyük depremde.
07:37Eğer deprem erken uyarı sistemi ve tsunami erken uyarı sistemi olmasaydı, ölü sayısı 18 binlerde, kayıt sayısı 18 binlerde kalmaz, yüz binlerce insanın ölümüyle sonuçlanan bir depremdi.
07:51Çünkü tsunami bazı bölgelerde 38 metreye kadar yükseldi.
07:56Halbuki Japonya'daki tsunami duvarları, kıyılardaki duvarlar 5 ile 10 metre yükseklikte ve yapılan uyarı da şunu söylüyor Japonya.
08:06Vatandaşlara ve turistlere kısa süre içinde en az 10 metre yüksekliğe çıkın.
08:13Yani bir tepeye, bir yamaca ya da bir evin 3. 4. katına çıkın diyorlar.
08:19Ama gelen dalgalar 15 metre olunca, 18 metre olunca 10 metreye, 12 metreye çıkan insanlar da maalesef afetse de olsun.
08:28O nedenle özellikle düşe hareket dediğimiz bizim dalma batmaz onlarındaki kırılmalar mutlaka büyük bir tsunami ile sonuçlanır.
08:39Bizim kıyılarımızda da tsunami riski vardır.
08:43Kocaeli 99 depreminde de tsunami olmuştur.
08:46O nedenle bizler depremle ilgili hazırlık yaparken kıyılardaki kentlerde, Karadeniz'de, Akdeniz'de, Ege'de mutlaka ve mutlaka tsunami riskine de uygun mutlaka plan ve tatbikat yapmak zorundayız.
09:01Elbette bunların eğitimlerini de bizim vatandaşlara vermemiz gerekiyor.
