01:50İlk olarak değerlendirilecek ama İstanbul'da ne yazık ki şöyle bir durum var yeterli alanımız yok.
01:55Bunun için de İstanbul'un çevresi daha çok kullanılacak diye düşünüyorum.
01:59Özellikle kuzey tarafta Arnavutköy Başakşehir tarafı ki hatırlıyorsunuz geçtiğimiz günlerde gayrimenkul sertifika programıyla da alakalı yine Başakşehir'de başlayacak olduğu söylendi.
02:10Bunun dışında Anadolu tarafında da tabii yine boş bölgeler özellikle Çekmeköy tarafında yine oradaki bölgeler kullanılacak.
02:18Tabii buraya doğaya da çok tahribat vermeden özellikle tarımsal vasfını yitirmiş hazine arazileri kullanılması da gündemde.
02:26Bir şey ne kadar fazla olursa fiyatı o kadar düşer.
02:28Bizde konut açığı var ne yazık ki.
02:31Bizim normalde yıllık üretmemiz gereken konut kendisel dönüşüm haricinde Türkiye için söylüyorum 800 bin.
02:36Ama biz şu anda ne kadar üretiyoruz?
02:39Ortalama 500 bin üretiyoruz.
02:40Bu geçen sene 350 binlere kadar düştü.
02:43Bunu yapı ruhsatı istatistiklerinden de görebiliyoruz.
02:46Geçen seneye göre %27 daha az yapı ruhsatı alınmış.
02:50Yani inşaat hızımız yavaşlıyor gitgide.
02:53Burada tabii rakamlar ve arsa fiyatları özellikle arsa fiyatlarının yüksekliği burada bu tarafı tetikliyor.
03:02İnşaatçıya, müteahhite bu konuda biraz destek verilmesi de gerekiyor diye düşünüyorum.
03:06Mehmet Bey'in de dünkü açıklamalarındaki kısım buydu.
03:09Belki birazcık böyle Murat Bey'e de Murat Kurum'a da bir serzenişte bulundu.
03:14Hızına yetişemiyoruz diye.
03:16Aslında tabii o taraftaki ekonomiyle özellikle iyi yönetmek lazım.
03:19Çünkü bu sadece TOKİ ve Emlak Konut'un yapabileceği bir iş değil.
03:22Buradaki model şu şekilde ilerleyebilir.
03:25Tabii bu tamamen bir tahmindir.
03:27Yap işlet devlet modeli sahada kullanılabilir.
03:30Yani bu arazilere bildiğiniz yine özel sektör iştirakiyle konutlar yapılabilir.
03:36Araziyi devlet tahsis eder.
03:38Konutu özel sektör yapar.
03:41Oradaki kiralama sürecinde bu konutlar çünkü vatandaşa devlet tarafından kiralanacak.
03:46Oradaki kiralama sürecindeki gelir bir dönem yapana bir dönemden sonra devlete kalabilir.
03:51Yani bildiğiniz yap işlet devlet modeli belki konutlarda da uygulanabilir.
03:55Tabii bunu sadece tahmini söylüyoruz ama çünkü 500 bin konutun maliyeti çok fazla olacaktır.
04:01Bütçede de önemli yer kaplayacaktır.
04:04Tabii ki devlet bu işe el atacaktır.
04:05Bunun büyük bölümünü de karşılayacaktır.
04:08Ama bizim yeni yeni zaten toparlanmaya giden ekonomimize bir darbe vurmaması adına mutlaka özel sektör iştiraki bunda gerekiyor.
04:16Gayrimenkuldeki modeller aslında bellidir.
04:19Yani bu gayrimenkul sertifika modeli de aynı şekilde.
04:21Daha öncesinde de olan uygulanan modeller.
04:24Bunların doğru uygulanması bir önemli bir de değişik modellerin renkli bir şekilde uygulanması önemli.
04:30Yani yap işlet devlet dünyada uygulanan bir model ama bizi uyar mı uymaz mı bunu sahada görebileceğiz.
04:36Gayrimenkuldeki sertifikası aynı şekilde dünyada çok uygulanan bir model ama bunun bize doğru uygulaması nasıl olacak?
04:42Bunu da yapılan işlerle göreceğiz.
04:44Çünkü Türkiye değişik bir coğrafya.
04:46Ekonomisi çok standart ilerleyen bir ekonomi değil.
04:48Dolayısıyla bazı yapılan değişiklikler mutlaka sahada meyvelerini verdiği zaman takip edebiliyoruz.
04:55İyi veya kötü mü diye.
04:57Buradaki bu modelde hem yap işlet devlet modeli hem konut sertifikası modeli yeniden yeni bir şekilde birazcık süslenerek, birazcık üstü rütuşlanarak geldiler.
05:07İki modelde bence uygulayacaktır devlet çünkü buna gerçekten ihtiyaç.
05:12Bizim konut arzını yükseltmemiz gerekiyor.
05:15Özel sektör iştiraki, TOKİ, emlak konut herkes burada üstüne düşeni yaparsa biz ekonomimizi en çok etkileyen unsurlardan biri olan kira fiyatlarını ancak öyle aşağıya çekeriz.
05:25Bizim Türkiye'deki ortalama inşaat süremiz zaten 36 ay.
05:29Bunun planlaması ve başlangıcı bile önümüzdeki senenin ortasına denk gelse bizim yine 2029-2030 yılından önce buna bir şey bulmamız mümkün değil.
05:39Yani yeni konut üretimiyle çare bulmamız mümkün değil.
05:42Buradaki pratik çarelerden biri mevcuttaki boş konutları bir şekilde mutlaka kira ağına katmamız.
05:50Yani bunu becerebilirsek, bunu yapabilirsek bu daha önemli.
05:53Bununla alakalı da tabii ki fikirlerimiz var ama yine hem Hazine Maliye Bakanlığı'nın bu konudaki çalışmasını beklemek lazım hem de Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın bu konudaki çalışmasını beklemek lazım diye düşünüyorum.
06:05500 bin konut projesi kesinlikle dar ve orta gelirli için olacak.
06:09Hatta geçen sene hatırlarsınız bununla ilgili çeşitli ön planlamalar yapılmıştı.
06:13Örnek veriyorum işte hanesinde hiç kimsenin evi olmayan en fazla iki asgari ücret civarında bir gelirin evlerine girdiği insanlar burada başvuru için öncelik alınacaktı.
06:26Ve buradaki kredilendirme koşulları da bir iki sene ödemesiz en azından eve çıktığı zaman insanlar evde otururken ödeyebilecekleri bir model benimsenmişti.
06:35Bu modelle zaten yapılabilirse dar gelirli için geçerli olur.
06:40Yoksa dar gelirlinin şu anda hem kira ödeyip hem de böyle bir kampanyaya katılması ne yazık ki mümkün değil.
