- dün
Gece Haberleri, 24 saatin tüm gelişmelerini ekrana getiriyor.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:00:30İzlediğiniz için teşekkürler.
00:01:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:01:30İzlediğiniz için teşekkürler.
00:01:32İzlediğiniz için teşekkürler.
00:02:02Suriye'den ayrılıp başka yerlere Türkiye içerisinde yaşamaya devam edenler de artık buradan ayrılmaya başladılar.
00:02:10İzlediğiniz için teşekkürler.
00:02:40Suriye'de şehrinde Suriye'de ülkenin güneyindeki tehlikeli tırmanışta gerilim sürüyor.
00:02:56Suriye'de şehrindeki dürzi gruplarla bedevi aşuretler arasında çıkan çatışmalarda onlarca kişi hayatını kaybetti.
00:03:04Şam'dan takviye güçler Suriye'de girdi.
00:03:07Ancak dürzi gruplarla Şam'dan gelen güvenlik birimleri arasında da şiddetli çatışmalar yaşandı.
00:03:17Buna göre Şam hükümetine bağlı güvenlik birimlerinden 18 kişi hayatını kaybederken çatışmalarda toplam can kaybı yüzü aştı.
00:03:26Tansiyonun en yüksek noktaya çıktığı ansa bölgedeki çatışmaları önlemek üzere gönderilen Suriye ordusuna ait tankların İsrail savaş uçakları tarafından vurulması oldu.
00:03:41İsrail ordusu Suriye tanklarının kendi belirledikleri sınırı açtıkları için müdahale ettiklerini öne sürdü ve görüntü yayınladı.
00:03:48İsrail daha önce de Suriye'deki dürziyleri koruyacağını açıklamıştı.
00:03:56Bu gelişmelerin ardından İsrail savaş uçakları ikinci bir saldırı daha düzenledi.
00:04:05Türkiye'den de Suriye'deki çatışmalara dahil olan İsrail'e tepki geldi.
00:04:09Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada İsrail'in Suriye'nin güneyinde yaşanan son gelişmelere askeri güç kullanarak müdahil olmasını kınıyor ve bu saldırıların derhal sonlandırılması gerektiğini vurguluyoruz.
00:04:22Suriye'de istikrar ve güvenliğin sağlanması başta Suriye halkı olmak üzere tüm komşu ülkelerin ve bölgenin yararınadır.
00:04:30Bu doğrultuda Suriye hükümetinin ülkenin tamamında güvenliği tesis etmek ve mevcudiyetini kuvvetlendirmek üzere attığı adımların desteklenmesi gerekmektedir denildi.
00:04:40Suriye'nin güneyindeki Süveyde'de yoğun olarak yaşayan dürziylerle yine bölgede yaşayan bedevi aşuretler arasındaki şiddetli çatışmaların bir insan kaçırma vakası yüzünden çıktığı öne sürülüyor.
00:04:54Yayın konuklarımızı bir kez daha hatırlatayım sevgili izleyiciler.
00:05:04Çanakkale 18 Mart Üniversitesi öğretim üyesi doçan doktor Sayın Fatih Fuat Tuncer ve İstanbul Esenyurt Üniversitesi öğretim üyesi doktor Sayın Zekeriya Şahin.
00:05:13Sayın Şahin, Sayın Tuncer hoş geldiniz iyi geceler.
00:05:16Hoş bulduk Tunç Bey iyi ayınlar.
00:05:18Teşekkür ederim efendim Sayın Tuncer sizinle başlayalım şimdi haberimizde de verdik gün boyu da konuşuldu peyderpey.
00:05:26Soru şu çatışmaların odağındaki dürziler kimdir?
00:05:31İsrail neden dürzileri destekliyor ve Suriye'de dürziler ve bedeviler arasındaki çatışmalarla ne amaçlanıyor?
00:05:42Şimdi Tunç Bey bence dürziler kimdir sorusu bugün yaşananları anlamak için oldukça önemli.
00:05:47Ki bugün dünyada 1,5-2 milyona yakın nüfusu olan özellikle Suriye, Lübnan ve işte Golan Tepeleri bugün İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri ve biraz da İsrail içerisinde yaşayan bir topluluktan bahsediyoruz.
00:06:02Aslında inanç anlamıyla bölgedeki diğer inançlardan ayrılan aslında İslami kökenli Şiilerin İsmailiye kolundan olan ancak daha sonra Fatimi halifeliği devrinde Fatimi halifesini dini lider olarak kabul eden ve dini açıdan da dışarıyla hiçbir iletişime geçmeyen oldukça korunaklı kapalı bir topluluktan bahsediyoruz.
00:06:25Dürzi meselesi mesela Osmanlı'nın da en temel ve en özel en korunaklı meselelerinden bir tanesi özellikle Lübnan Dağı ve Cebeli Dürzi dediğimiz ki aslında bugün bahsettiğimiz Süveyda bölgesini içeren dağlık ve oldukça kapalı bir toplumda yaşıyorlar.
00:06:45Ve bugüne kadar adı konulmamış bir barış vardı diğer toplumla aralarında hem Esad yönetiminde Esad yönetimi öncesinde Fransız işgalinde sömürgesinde hem de Osmanlı döneminde ki Osmanlı döneminde de aslında kendilerinin otonom bir yapıları vardı.
00:07:04Osmanlı bölgenin inanç sistemine zaten müdahale eden bir sistem de değildi ama Birinci Dünya Savaşı sonrası Fransızların bölgeyi işte Marunileri korumak adıyla işte Lübnan Dağı'nı ayırmak deyim yerinde ise Dürziler'i parçalaması ile beraber Dürziler'in birçok parçaya birçok devletin içinde kaldığını görüyoruz.
00:07:28Ve siyasi ve ruhani liderliğin aslında birbirinden çok farklı olduğunu görüyoruz.
00:07:34Kendilerine ait bir dini kitapları var ama bu dini kitabı her Dürzi'nin okuması uygun görülmüyor.
00:07:40Mesela sadece kendi belirlediği dini liderler üzerinden aktarılan bir din.
00:07:45Yani hem dışarıya kapalı hem de kendi içlerinde dahi kapalı bir topluluk.
00:07:50Dışarıdan evlenmek diye bir şey yok.
00:07:53Dışarı ile iletişimleri sıfır yani dışarıdan kastım Dürzi toplumunun dışındaki gruplarla.
00:07:59Tabii ki Suriye İç Savaşı'ndan sonra bu durumun biraz değiştiğini görüyoruz ki şunu da söyleyebiliriz.
00:08:08Özellikle IŞİD'in güç kazanmasıyla birlikte özellikle Suveida kırsalında İdlib'de Dürziler'e yönelik çok büyük katliamlar olduğunu biliyoruz.
00:08:19İşte HTS'nin önceki versiyonu işte El Nusra döneminde de çok ciddi bir baskıya uğradıklarını biliyoruz ki bunlar Birleşmiş Milletler insan hakları raporlarına da yansıyan durumlar.
00:08:34Ve bu açıdan bugünkü Dürziler aslında yeni hükümete karşı da kafalarında soru işareti var ve bunu birçok kez deklara ettiler.
00:08:43Türkiye bu noktada çok devreye girdi özellikle Lübnan'daki Dürziler'in lideri Can Bolatlar üzerinden ve onların aracılığıyla mevcut Suriye hükümetiyle Dürziler arasında bir uzlaşı sağlanması için özellikle Türkiye ve Lübnan hükümetleri ciddi bir aracılık faaliyetleri yönetti.
00:09:03Lübnan'daki Dürziler aslında Lübnan siyaseti için oldukça önemli ki Lübnan'ın bu biraz da anayasal yapısında mezheplere ve dinlere verilen haklarla alakalı.
00:09:14Dürzilerin aslında istediği temel şey şuydu biz yeni rejimden bizim bölgelerimizin içerisine girmesini istemiyoruz rejimi tanıyacağız.
00:09:23En son konu işte silahlı kuvvetlerin öneri Süveyda gibi Dürzi bölgelerine girip girmeyeceğiydi.
00:09:30En son öneri şuydu Suriye rejimine bağlı olalım Suriye rejiminin görevlendirdiği askerler de gelsin ama bizim kendi yerel milis birliklerimizde Suriye ordusunda Suriye üniforması altında görev yapsın ki bu çok tartışılır.
00:09:45Çünkü diğer tarafta da bir egemen devlet içerisinde güç kullanma tekelini elde tutmak Suriye'nin bütünlüğünü sağlamak oldukça önemli meseleler.
00:09:55Bir de işin İsrail boyutu var Tunç Bey ki bu noktada da şöyle bir yanlış bilgilendirme olsun da istemem sanki İsrail Dürzilerin koruyucusuymuş gibi lanse ediliyor.
00:10:07Örneğin bugün Golan Tepelerindeki işte işgal altındaki Suriye topraklarındaki nüfusun çoğunu aslında Dürzi gruplar oluşturuyor ve bunlar İsrail vatandaşlığını 67'den bugüne kabul etmiyorlar ve Suriye vatandaşı olarak görüyorlar kendini.
00:10:22Suriye toprağının bir parçası olarak görüyorlar Golan Tepelerini keza Lübnan'daki Dürzilerde bu Hizbullah İsrail geriliminde geçmişteki Lübnan İsrail iç savaşında da aslında İsrail'in karşısında yer alan gruplar.
00:10:38Ama İsrail güneyden baktığı zaman Tunç Bey ortada bir boşluk ve müdahale edilebilecek bir alan olarak görüyor ki bunu da kendi içerisinde vatandaşlık almış olan işte Dürzilerin akrabaları bunlar da bizim korumamız altındandır diye kendisine bir meşruiyet üretmeye çalışıyor.
00:10:58Çünkü Golan Tepelerinin ötesinde biliyorsunuz Şam kırsalına kadar genişletmeye çalıştıkları bir işgal var ki aynı zamanda Bakü'de de devam eden işte İsrail Suriye görüşmeleri var Azerbaycan'ın aracı olduğu işte Golan Tepeleri söz konusu Suriye-İsrail ilişkileri söz konusu ki Trump'ın körfez turundan sonra işte Suriye lideriyle telefonla yüz yüze görüşmesi
00:11:26telefonla Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katıldığı bir görüşmeydi hatırlarsanız.
00:11:31Hemen ardından aslında Tel Aviv sokaklarında o yayınlanan işte Abraham Vol. 2 afişlerinde İbrahim Antlaşmaları'nın ikinci versiyonu afişlerinde biz Ahmet El Şaran'ın da fotoğraflarını görmüştük.
00:11:45Buna aslında bir olası İsrail-Suriye normalleşmesinin yansımasıydı.
00:11:50Ama Azerbaycan'dan gelen bilgiler Suriye tarafının en azından Golan'dan sonrası yani devrim sonrası Suriye'de işgal edilen toprakların boşaltılmasını istiyorlar.
00:12:02Diğer tarafta da mevcut işte yasal süreçlerin devam edeceği ki uluslararası hukuka göre orası Suriye toprağı.
00:12:09İsrail'in bunu kabul etmemekle direndiği işte bunu tanırlarsa Suriye'yle normalleşeceklerini bildirdiği aslında bugünkü bu saldırıda onun yansıması.
00:12:21Çünkü bunun başka hiçbir açıklaması yok bir ateşkes.
00:12:24Ateşkes fikri ortaya çıkıyor Suveida'da ve hemen ardına İsrail saldırısı geliyor ki ateşkes fikrine karşılık Suveida'ya aslında yeni devletin güvenlik birimlerinin girişi gerçekleşecek.
00:12:39İsrail bunu engelliyor ve bu noktada İsrail'in dürzilerin bazı hassasiyetlerini kullandıklarını görüyoruz ki dürzilerin hassas olmaları oldukça normal.
00:12:51Çünkü Suriye iç savaşında herhangi bir taraf tutmadılar ne Esad tarafında ne de işte diğer muhalifler tarafında.
00:12:59Evet Esad'a karşı 2020'de ekonomik gerekçelerle işte bir takım protesta hareketleri düzenlendi ama bir şiddet eyleminle de girmediler.
00:13:08Özellikle geçmişte IŞİD döneminde ve El Nusra'nın kontrolündeki İdlib'de dürzilere yönelik olan saldırılar çok ciddi bir hassasiyet ve yeni rejime, yeni yönetime bakış açısından da bir takım soru işaretleri doğuruyor.
00:13:25Ve Suriye devrimin hemen ardından itibaren aslında dürzilerle ciddi bir mesafe alınmış durumda ki bu noktada garantör olan ülkeler var.
00:13:35İşte bunların başında da Türkiye'ye geliyor Lübnan'daki Cambolat ailesi üzerinden.
00:13:40Ama bu noktada tam her şey normalleşecekken yine İsrail'in bir şekilde konuya müdahale olup ortalığı karıştırdığını görüyoruz.
00:13:49Ki bu olayların durulmasının şöyle bir önemi var biliyorsunuz bu bir geçiş hükümeti işte belli bir süre verildi ardından yeni anayasa ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi maddesine göre zaten oldukça uzun bir süreden bahsediliyor.
00:14:07Ve bu süre içerisinde bugün işte dürziler ki daha önce Suriye'deki Nusayriler üzerinden işte bir takım tartışmalar olmuştu.
00:14:15Bu mevcut yönetimi oldukça zorlayan bir süreç ki mevcut yönetim evet Ahmet Elşer'e bir örgüt lideri olarak bir başarıya ulaştı.
00:14:25Ama şu an bir devlet lideri ve bu devlet liderliği altında kontrol ettiği direkt veya dolaylı yoldan kendisine bağlı olan grupları daha iyi denetlemesi gerekiyor.
00:14:36Çünkü olayların çıkış noktası aslında dürzilerle Bedevi Arap aşiretleri arasındaki küçük bir tartışmanın nereye gelebildiğinin bir göstergesi ki hep işte dürzilerin kendi güvenlik noktalarından bahsediyoruz.
00:14:52İşte kimseyi almak istemiyorlar içeri diyoruz ama mesela dürzilerin de Suriye devletine bağlı görülüp kendi kontrol noktaları var.
00:15:00Ve bu kontrol noktalarında dürzi bir esnafın kaçırılması ve sonra onun cesedinin bulunması gibi tartışmalar var.
00:15:08Ve işte her iki taraftan da dürzilere yönelik özellikle Suriye'nin diğer grupları tarafından işte Hz. Muhammed'e hakaret ettikleri ki bununla ilgili daha önce de bir ses kaydı yayıldığı bir dini liderin adı zikredilerekten sonra bu yalanlandı.
00:15:25Ama yani yalanlar gerçeklerden çok daha hızlı ilerli özellikle Suriye gibi etnik dini yapısı oldukça karışık olan bir yerde ki kuzeyde de hala bir SDG problemi var.
00:15:39Ve SDG konusunda da tam bir çıkmaza girilmişken SDG, PYD, YPG açısından işte Amerika'nın işte hem Ankara Büyükelçisi hem de Suriye özel temsilcisi Barak'ın yaptığı açıklamalarla işte onlara devlete katılmaları bunun dışında herhangi bir çözümün olmadığı söylenmişken hemen ardından bu tartışma.
00:16:03Ve bugün de hemen YPG tarafından bakın işte güneydeki tecrübeler bizim de güvende olmadığımızın göstergesi gibi.
00:16:11Yani Suriye'nin bütünlüğe gitme noktasında aslında herkes için mevcut durumu engelleyici bir bahane de sunuyor bugünkü olaylar ki muhtemelen birçok istihbarat örgütünün birçok farklı grubun bu olayların büyümesinde parmağı olduğu kesin ve aşikar.
00:16:28Belki de eski Esad biriminin çünkü dürzilerin işte bir kısmının Esad'a bağlı olması sebebiyle bu da işte bugün baktığım zaman söylenen tartışmalardan yapılan tartışmalardan bir tanesi.
00:16:43Birçok farklı grubun ortaklaştığı tek bir nokta var.
00:16:46Bu grupların hepsi birbiriyle savaşıyor ve geçmişte savaşmış olsa da bunların ortaklaştığı tek bir nokta var.
00:16:53Mevcut Suriye'nin geçici yönetiminle ilgili problemler bu kimi zaman işte askeri olarak iyi bir noktada olamamak kimi zaman kendi bölgelerinde kontrolü sağlayamamak kimi zaman devlet mekanizmasında bekledikleri o geçiş hükümetinde bekledikleri pozisyonları henüz sahip olamamak.
00:17:14Suriye oldukça hassas bölgedeki tüm ülkelerin aslında sürece destek vermeleri gerekiyor.
00:17:21Çünkü geçmiş çok uzak bir geçmiş değil.
00:17:24İşte bir IŞİD'in hem Irak hem Suriye'de neler yaptıkları ortada.
00:17:29Ortada Suriye İç Savaşı'nda yaşananlar ortada Suriye İç Savaşı'na giden süreçte bölgenin hassaslığı veya Arap Baharı öncesi Lübnan Suriye İsrail üçgeninde yaşananlar ki biz bunu en iyi 7 Ekim sonrası gördük.
00:17:48Arap Baharı sonrası da biz bu yaşananları yakından gördük.
00:17:51Yani bugünkü yaşananlar Tunç Bey sadece işte adı geçen Süveyda'yla sınırlı kalmaz.
00:17:57Eğer büyürse bu ateş içerisine Lübnan'ı da alacaktır ki Lübnan'ın siyasi durumu biliyorsunuz hala bir hükümet sistemi kurulabilmiş değil.
00:18:09Hala bir cumhurbaşkanı seçilmiş değil.
00:18:11İzbullah'ın siyasi durumu ne olacak?
00:18:14Emel hareketi mi temsil edilecek?
00:18:16İzbullah silahlı yapısı ne olacak tartışmaları sürerken?
00:18:20Ki Dürziler Lübnan'da çok güçlü.
00:18:23Suriye'deki durumların onlara sıçraması bölgeyi yeniden bir ateş çemberine de alabilir.
00:18:29Evet peki.
00:18:31Sayın Şahin sizin değerlendirmeniz nedir?
00:18:34Dürziler ve Bedeviler arasında münferit gibi başlayan ama ardından büyüyen İsrail'i de içine çeken bir çatışmaya şahit oluyoruz.
00:18:45Bu arada tabii Şahra hükümetinin duruşu, tavrı, müdahalesi anlamında da henüz belki de hani eleştirmek gerekir belki henüz devlet olamamış bir görüntü de sergiliyor.
00:19:00Ne dersiniz bu noktada?
00:19:01Evet yani bir ulus inşasının derdine düşmüş Suriye'den bahsediyoruz.
00:19:06Evet içeride birçok etnik grup ve farklı etnik mezheplerin kimliklerin olduğu bir Suriye'den bahsediyoruz.
00:19:12Öte yandan Şahra yeni bir devlet adamlığı takımı veya elbisesi giydikten sonra tabii karşısında birçok sorunla karşı karşıya kaldı.
00:19:22Yani daha önceden rejimi devirmek için yapmış olduğu mücadelede bir komutan edasıyla çıktığı bu yolda bir devlet adamlığıyla bir takım dengeleri gözeterek hareket etmek zorunda.
00:19:35Kıymetli Fuat hocamın açılımları çok net, çok sade ve herkesin anlaşılabilecek şekliyle olması açıkçası çok çok güzel.
00:19:44Şimdi burada benim dikkatimi çeken önemli bir unsur şimdi dürzi bir ticaret adamının esnafının kaçırılması durduk yere bunca karışıklığın olduğu Suriye'de yani bir ulus inşası varken birçok sıkıntılar varken böyle bir bana göre hani ispat edemem ama zihnimdeki soru işaretinin net cevabı budur.
00:20:05Oradaki karışıklık yaratma ve devi unsurlarla karışıklık yaratarak Suriye'nin bölgedeki bu karışıklıktan, İsrail'in bu bölgedeki karışıklıktan faydalanarak o coğrafyaya gerekli yayılmacı politikası ve hatta artık Orta Doğu'daki ateş çemberinin Suriye'ye sıçrayarak daha da genişletilmesi çabası içerisinde bir İsrail var.
00:20:30Çünkü İsrail'in geri planda içeride ciddi sorunları varken bir yandan da gündem değiştirme kadına yaptığı birçok olaylar oldu.
00:20:38İşte İran savaşına baktığımız zaman keza aynı durumları görüyoruz 12 gün süren bir savaştan bahsediyoruz.
00:20:45Nasıl başladı nasıl bitti kimse anlamadı.
00:20:47Ama beraberinde bu işin Suriye'ye işte özellikle Golan kırsalda 143 bin dürzinin yaşadığı ve o bölgelerde hocamın da dediği gibi kendilerine ait özel bir milis gücüne sahip olması bedevilerle çatışması neticesinde işte yüzden fazla kişinin ölmesi.
00:21:05Ve finalde şunu görüyoruz bu çatışmanın neticesinde aslında baktığımız zaman bir uzlaşmaya varılmasıyla birlikte oraya Suriye Arap Cumhuriyeti'nin ordusundan bir grubun gönderildiği esnada tankların gönderildiği esnada İsrail'in yukarıdan vurması.
00:21:24Yani kendi aralarında bir uzlaşıya varmışlarken bu olayı ateşleyen bir İsrail'den bahsediyoruz.
00:21:30Yani o olay orada harlansın hocamın dediği gibi işin Lübnan ayağı var o Lübnan üzerinden bir takım değişikliklere gidilmesi durumu ateşin yayılarak büyümesini istemesi durumu var.
00:21:43Yani baktığımız zaman konu İsrail olunca geri planında her türlü fitne ve fesatı aramakta fayda var.
00:21:49Yani durup dururken bir dürzü tüccarın kaçırılarak bu bölgede bu denli büyük bir olayın fitilinin ateşlenmesi tam uzlaşmaya varılmışken de Suriye Arap Cumhuriyeti'ne ait güçlerin vurulması burada akıllardaki o soru işaretini ortaya koyuyor.
00:22:09Şöyle bir ekleme yapmak istiyorum mesela İsrail'in bu konuya müdahil olup yeniden gündeme gelmesinin şöyle de bir sebebi var.
00:22:17İşte biliyorsunuz haredilerin İsrail'de askerlikten işte muaflar ama İsrail devleti onları da askere almak için zorluyor.
00:22:26Ve bu sefer haredi partileri hükümetten desteğini çektiler.
00:22:3068 sandalyeden 61'e düştü.
00:22:33Daha hala içeride olan haredi milletvekilleri var.
00:22:36Ki 120'de 61 hükümeti sağlıyor.
00:22:39Bir kişi daha istifa ettiği takdirde İsrail'de hükümetin düşme tehlikesi var.
00:22:45Ve İsrail her zaman Netanyahu hükümetinin bir sıkıştığı zaman Lübnan'a saldırı, İran'a saldırı, Suriye'ye saldırı gibi bir takım teyakkuzlarda bulunduğunu görüyoruz ki
00:22:59bugünkü olaylarda Zekeri Hocam'ın dediği gibi bunun bir göstergesi.
00:23:02Saç Partisi işte açıklama yaptı yapacak bugün yarın.
00:23:05Çünkü onlar da haridilerle aynı fikirde ama henüz resmi bir açıklama yapmadılar.
00:23:10Hocamın dediği gibi o kritik 61, 120 sandalye var zaten.
00:23:1461 eşiğinin altına düştüğü zaman ki Saç Partisi açıklamayı yaparsa düşüyor, hükümet düşüyor.
00:23:20Yani Netanyahu'nun sıkışmışlığı var.
00:23:22Bakın 15 Haziran'da değil mi hocam hatırladığım kadarıyla 15 Haziran'da nükleer üzerinden bir görüşme yapılacakken 13 Haziran'da İran'ı vurdu.
00:23:32Yani İran'ı bombalamaya başladı.
00:23:34Çatışma ortamında hükümet mi düşer mi demek ki?
00:23:37Evet, öte yandan baktığımız zaman İsrail'in içeride daha geçtiğimiz günlerde halk Netanyahu'ya tepkiler göstermeye başladı.
00:23:46Özellikle esir aileleri üzerinden başlayan, Netanyahu'nun gitmesini isteyen,
00:23:51ayrıca savaş ekonomisi nedeniyle ülkede enflasyonun yükselmesiyle ve her şeyden öte o büyük İsrail projesinde
00:23:59hani bütün Yahudileri İsrail'e toplama politikasıyla yaratılmak istenen güvenli İsrail durumu ortadan kalkmış oldu.
00:24:08Kaçan kaçana.
00:24:09Kaçan kaçana, bravo.
00:24:10Kaçan kaçana oluyor.
00:24:11Şimdi koalisyon'da çatlak var.
00:24:14Geçtiğimiz günlerde yine yaşları 19, 20, 21 arasında 3 İsrail askerinin öldürülmesi durumu var.
00:24:23Şimdi baktığımız zaman halkta da çok ciddi tepkiler var.
00:24:27Esirleri olan aileler var.
00:24:29Bunlar ciddi tepkiler koyuyor.
00:24:31Ekonomi deseniz kötü.
00:24:32Esirler üzerinden muhalefetin Netanyahu'ya olan aşırı tepkileri ve güvensiz İsrail üzerinden yapmış olduğu,
00:24:42işte ortaya koyduğunuz projelerin hepsi birer birer çekiyor eleştirileri var.
00:24:47Ayrıca uluslararası toplumda İsrail'e yapılan bir takım baskılar var.
00:24:51Bakın uluslararası camiada bütün Avrupa ülkeleri de artık İsrail'e birçok noktada ticari ilişkilerini kesme noktasına geldiler.
00:25:01Birçok sanatçı, birçok aktivist İsrail'e olan tepkilerini ortaya koymaya, şiddetli bir şekilde koymaya başladılar.
00:25:08Her geçen gün bunlar futbol müsabakalarında olsun, işte meydanlarda olsun, her yerde İsrail'e karşı, Siyonizma karşı aşırı bir baskı var.
00:25:18Trump, Netanyahu ya da İsrail artık omzunda bir yük olarak görüyor diyebilir miyiz?
00:25:23Efendim zaten daha önceki oval ofisteki fırçalaması diyelim biz buna, bürokrasi tarihinde ben böyle bir şey görmedim kıymetli hocam.
00:25:31Daha iyi bilir, uzmanlık alanı olduğu için.
00:25:34Yani tabiri caizse Zelenski'den sonra ikinci bir vaka diyebiliriz.
00:25:38Zelenski'ye göre daha hafif olmakla birlikte, yani birçok noktada makul olmalısın, makul olmalısın uyarıları yapmakla birlikte.
00:25:45Ayrıca bir de ekonomik anlamda ve askeri mühimmat anlamında devamlı İsrail'e karşı bir desteği var.
00:25:54Yani bu da artık kaldırılabilir bir durumdan.
00:25:56Dipsiz bir kuyu gibi.
00:25:57Dipsiz bir kuyu gibi.
00:25:57Dipsiz bir kuyu gibi.
00:25:58Yani bu durum şımarık davranmasına, İsrail'in bölgede pervasızca hareket etmesine.
00:26:05Öte yandan bakın bir anda biz Bedevi ve Dürziler'in çatışmasını konuşurken, İran-İsrail'i konuşurken,
00:26:13bakın Gazze'de daha geçtiğimiz günlerde 90 kişi öldürüldü.
00:26:16Gazze Yardım Vakfı adı altında saçma sapan bir yardım kuruluşu kuruyor İsrail.
00:26:21İsviçre merkezli.
00:26:22Evet, İsviçre merkezli.
00:26:25Onunla birlikte insanları bakın açlığa mahkum ediyorlar ve oralara topluyorlar.
00:26:31İnsanlar bir kap ekmek alabilmek için, un alabilmek için, yemek alabilmek için ve insanların üzerine mermiler yağdırıyorlar.
00:26:38Yani burada acımasız 21. yüzyılda bu insanlık bunu da mı görecekti?
00:26:43Dedirtecek şekilde bir katliam yaratıyor.
00:26:47Ama yeni de değil ki.
00:26:49Yani Gazze'de başladığı andan itibaren her ateş keste, her yardım koridorunu açıyoruz, hadi yardım veriyoruz.
00:26:56Bir hafta 10 gün, 15 gün falan dediler.
00:26:59Beyaz bayrakla yola çıkan yaşlı teyzeyi nasıl öldürdüklerini hala hatırlıyoruz.
00:27:04Çoluk çocuk demeden katliamına devam ediyor.
00:27:07Ve gündemden düşürebildiği kadar düşürmeye çalışıyor.
00:27:11Yani baktığımız zaman evet başarılı oluyor mu, karşınızda düzenli bir ordu olmayınca, savunmasız insanlar olunca çoluk çocuk katledebiliyorsunuz.
00:27:20Ancak buna rağmen kara kuvvetleri açısından içeride gerekeni yapamadı.
00:27:24Bakın bu sefer kimi türettiler?
00:27:26Yasir Ebu Şabab denilen bir milisi ve onunla birlikte hareket eden İsrail destekli güçleri.
00:27:33Yani Gazze'lilerden görünüp, onlardan görünüyormuş gibi onların üzerine bu milis güçleriyle gitmeye çalışıyor.
00:27:39Çünkü bakın her gün Siyonist askerleri ölmeye başlayınca, tankları imha edilmeye başlayınca, esir sayıları artmaya başlayınca,
00:27:49ki bu arada Hamas'ta hani anlaşma kurallarına uyacaklarını söylemesine rağmen devamlı suretle İsrail pervasızca hareket ediyor.
00:27:58Böyle olunca da içeride Netanyahu'ya karşı çok ciddi tepki var.
00:28:02Şimdi bu durumu nasıl toparlayabilecek, koltuğu nasıl kurtarabilecek hakkında yolsuzluk suçlamasıyla da davalar devam ediyor.
00:28:12Uluslararası anlamda biliyorsunuz tutuklanmamak üzere gittiği ülkelerde uluslararası insan hakları tarafından kendisinin savaş suçlusu ilan edilip tutuklanmaması üzerine de
00:28:23Trump'a da yalvarışı yakarışı var.
00:28:25Trump'ın da verdiği garantiler var bununla ilgili olarak.
00:28:28Yani finale baktığımız zaman İsrail orada yayılımcı politikasını devam ettirebilmek adına kimseye aldırış etmeden,
00:28:37hiçbir uluslararası kuralı tanımadan hareket ediyor ve olan yine masum halka oluyor.
00:28:45Ve bahane üretme noktasında da mahirler.
00:28:48Yani bir esnafı kaçırabilirler, yarın öbür gün bir askeri kaçırabilirler, bir ordu komutanını, etnik kimlikleri kullanarak.
00:28:57Çünkü Suriye altyapısı buna çok müsait.
00:28:59Zaten oluşturulamamış bir henüz devlet yapısı oluşmamış.
00:29:05Buna açık bir yapısı var iken, içeride başka dertleri varken şara hükümetinin bir de bunlarla uğraşma noktasında tabii ki zayıf kalıyor.
00:29:15İşte Abraham posterinde de gördük.
00:29:20Yani şarayı da o anlaşmalara zorlayabilmek adına da, elini kolunu bağlamak adına da bir takım operasyonların döndüğünde aşikar.
00:29:29Bir de şunu görmek lazım.
00:29:31Türkiye'nin Suriye üzerindeki gücünün ortadan kalkması veya kırılması adına Netanyahu'nun yaptığı bir takım açıklamalar vardı.
00:29:40Türkiye bir daha Osmanlı olmayacak diye.
00:29:44Yakın tarihte bir açıklaması vardı.
00:29:45Bu da onlar için endişe verici bir durum olmakla birlikte.
00:29:48Orayı ne kadar karıştırabilirsek, ne kadar daha kontrol altında istediğimiz zaman vurabilecek durumda tutabilirsek bizim için yayılmacı anlamdaki politikalarımızı yerine getirmek kolay olacaktır.
00:30:02Mantığıyla hareket eden bir durum söz konusu Netanyahu tarafından.
00:30:06Ancak ben Netanyahu'nun kendi kanaatimi söylüyorum.
00:30:10Trump tarafından üstünün çizildiği kanaatindeyim.
00:30:13Yani bunlar Netanyahu'nun son atımlık kurşunlarıdır diye düşünüyorum.
00:30:17Evet, peki.
00:30:19Sayın Tunçer, peki bu Suriye içinde daha büyük karışıklığın, daha büyük bir iç savaşın habercisi olabilir diye değerlendirenler de var.
00:30:31Katılır mısınız bu görüşe?
00:30:32Aslında yayınlık bölümünde benzer bir şeyi ifade etmeye çalıştım.
00:30:36Eğer bu olayların önü alınmazsa, işte kuzeyde PYD-YPG teröristleri tarafından bir hareket başlayabilir.
00:30:46Yine Tartus, Laskiye taraflarında işte Nusayriler, Aleviler üzerinden bir hareket başlanabilir.
00:30:55Yine işte mevcut Sünni ve Selefi gruplar ki Selefi gruplar sonradan denkleme eklendiler.
00:31:03İşte Nusra cephesinin hükümeti devralması ile birlikte önce HTSH'ye sonra Suriye.
00:31:09Hocam ne olursa bu maç buradan dönmez diyebiliriz Suriye içinde.
00:31:14Ne olursa aslında şu, mevcut hükümetin işte örneğin Şara'ya yönelik bir suikast veya işte mevcut hükümetin belki Dışişleri Bakanı, belki diğer bakanlarına yönelik bir suikast veya işte önemli dini liderlerin öldürüldüğü bir durum söz konusu olursa bu isyan bir kalkışmaya dönüşür.
00:31:40Bunu da kim yapar, İsrail mi?
00:31:42Bunu bölgenin düzene karışması.
00:31:45Mesela İsrail zaten Esad'ı her gün bombalayabiliyordu.
00:31:50Esad'ın devrilmesinin ardından işte 60-70 kilometrelik bir uzunlukta bir hattı daha kontrol altına aldı.
00:31:58İsrail mevcut durumda işte sınırlarımın güvenliği tehlikede, işte dürziler tehlikede diyerekten belki işte Süveyda ve etrafını da genişleten bir tampon bölge alma girişiminde bulunabilir.
00:32:13Ve uzun vadede Lübnan'daki dürzileri de bahane ederek Suriye üzerinden Lübnan'a etki etmeye hem Güney Lübnan hem de işte Suriye üzerinden Beyrut'a kadar bir etki alanı üretmeye çalışabilir.
00:32:28Ki Zekeri Hocam'ın bahsettiği Netanyahu hükümetinin bu kadar sıkıştığı bir ortamda aslında Netanyahu hükümetine yeni bir can suyu lazım.
00:32:38Ama bunun için de sanki İsrail tarafına bir saldırı görüntüsünün verileceğini görebiliriz ki şunu da hatırlatmak isterim tam da yanlış hatırlamıyorsam.
00:32:50Kayrı'daki görüşmelerden işte yarın sabaha çok müjdeli haberler gelinebilir derken işte Golan Tepelerinde bir dürzi köyüne saldırı yapıldı.
00:33:00İşte Hizbullah'ın saldırdığı şekilde haberler çıkmıştı ki dürziler bunu bizzat yalanladılar.
00:33:06Diler ki bize İsrail askerleri saldırdı, ateş etti veya işte o füzeleri İsrail tarafından geldi buna çok eminizdi.
00:33:14Hatta İsrail devlet görevlerini ki buna Netanyahu da dahil Golan Tepelerindeki törenlere katılımını engellemişlerdi.
00:33:22İsrail'in buna benzer belki de Golan Tepeleri üzerindeki şu an işte Azerbaycan aracılığıyla sürdürülen görüşmelerde Golan Tepeleri temel tartışma konularından bir tanesi İsrail'in mevcut işgalinin bir resmiyete dökülüp dökülmeyeceği.
00:33:40Dedi ki biliyorsunuz Trump ilk başkanlık döneminde demişti ki hayırlı olsun artık Golan Tepeleri İsrail'in yani uluslararası hukukta Birleşmiş Milletler'e bildirilen sınırlarda
00:33:52ve hatta üzerine bir de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı var 242 sayılı 1967 yılında alınan.
00:33:59Hani o toprağa bir başka devlete vermek gibi bir yetkisi yok.
00:34:03Amerikan başkanı olmanız size toprak dağıtma işte Kanada'yı 51. eyalet yapacağınızı iddia edebilirsiniz.
00:34:11O sizinle ilgili bir durum ama.
00:34:12Ama Trump biliyorsunuz yani Papa olma yolunda da ilerleyen ruhani bir kişiliği de öyle bir barış güvenlik.
00:34:18Tabii aynı zamanda Nobel barış ödülünü.
00:34:22Bakın bu sene çok kritik Nobel ciddi bir stres altında.
00:34:26Eğer barış ödülü Trump'a çıkmazsa Trump diyecek ki Nobel'i tanımıyorum.
00:34:30Nobel'i tanıyanları da tanımıyorum.
00:34:33Nobel'i tanıyanlara ekstra %100 vergi.
00:34:37Şimdi bu gelinen noktada ben bir kere Suriye'nin yeni rejiminin üzerinde veya yeni bir devlet yapısının oluşturulmasındaki en büyük tehdidin İsrail olduğunu düşünüyorum.
00:34:51Ki bu çok açık ve net bu artık benim düşüncemin de ötesinde.
00:34:55Ama mevcut hükümetin de bu baskıyı yönetebilecek profesyonellikte olmadığını görüyorum.
00:35:02Görüyorum ki bu çok normal bir devletin inşa edilmeye çalışıldığı bir süreç.
00:35:08İşte bu noktada da Türkiye gibi, Irak gibi, Körfez ülkeleri gibi ve hatta Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerin Suriye hükümetine desteklerini net bir şekilde özellikle İsrail'e karşı belirtmeleri gerekiyor.
00:35:24Ama burada İsrail tek başına İsrail mi yoksa yine yanında Amerika Birleşik Devletleri olacak mı?
00:35:31Şunun için söylüyorum.
00:35:33Amerikan Dışişleri Bakanı Rubio, Suriye'de topyekun bir iç savaşın yaşanacağını, tam bir çöküş yaşanacağını söylediği notlarının arasında ve şara hükümetinin yıkılacağını da bu vesileyle iddia eden bir açıklaması var.
00:35:50Yani şimdi gelinen noktada Amerikan hükümetinin de şara hükümetinin yıkılmasını beklediği gibi bir algıya sahip olmalı mıyız?
00:36:01Yoksa bu bir sadece o günkü bir demeç gibi mi değerlendirmek lazım?
00:36:06Şimdi Rubio'nun o açıklamasını çok iyi hatırlıyorum.
00:36:08Orada şunu diyor, eğer Suriye hükümetini desteklemezsek bu hükümette yıkılır.
00:36:14Ama şu da bir gerçek, İsrail bunları kendi başına mı yapıyor ki bugünün en büyük tartışması mevcut saldırılardan Amerika Birleşik Devletleri'nin haberi var mıydı?
00:36:26Bugün Suriye ordusuna yönelik yapılan saldırıdan.
00:36:30Eğer haberi varsa onayı var mıydı?
00:36:32Ki bu tartışılmaya başladığı an tekrar Amerikan tarafı bir açıklama yaptı.
00:36:38İşte İsrail tarafını bu saldırıları durdurmasını istiyoruz diye.
00:36:42Ki şu da var, o açıklamadan önce de İsrail medyası Amerika ile koordine olduklarını, bilgi verildiğini söylüyordu.
00:36:52Tabii ki şu an Amerika Birleşik Devletleri için Suriye'deki tehditlerin sınıflandırılması var.
00:37:00Eğer Suriye'ye tehdit İsrail ise Amerika Birleşik Devletleri için yönetilebilir, kontrol edilebilir, bilgi alınabilir bir tehdit.
00:37:09Ama Suriye'ye tehdit Rusya veya İran ise ki yarın işte Irak'taki Haçlı Şabi grupları üzerinden veya Lübnan'daki İzbollah üzerinden Suriye'de bir iç savaşın tetiklenmeyeceğinin garantisi yok ki.
00:37:24Eğer İsrail'in böyle bir eylemi yeni bir iç savaşa sebep olursa bu noktada bölgedeki o lojistik hattın, siyasi hattın, kültürel hattın yeniden kurulması İsrail lehine mi olur, aleyhine mi olur?
00:37:40Ki İsrail açıkçası bunu da istemiyor ama bunu da istemezken kendisine de Suriye'yi bir devleti pasta gibi görüp Tunç Bey o pastadan da kendisine bir pay istemekten de utanmıyor.
00:37:55Ama dediğim gibi aktörlerin işte kimin nerede durduğu aslında nereden baktığımıza göre çok değişiyor.
00:38:02Çünkü bu en çok Suriye'de değişiyor.
00:38:05İşte bir bölgede nüfus rekabetinde bulunan iki aktör ki biz bunu Suriye İç Savaşı'nda bizzat gördük.
00:38:12Suriye'de karşı taraflarda veya işte Lübnan'daki sorunda bambaşka bir tarafta.
00:38:18Ama ben şunu net bir şekilde söyleyebilirim.
00:38:21İşte bu Süveyda'daki durum bir dominant haşı etkisi de yaratabilir.
00:38:26Özellikle Lübnan'ın böyle bir savaşa sürüklenmesi, işte bunun Filistin'e sıçraması, oradan Mısır Kuzey Afrika'ya ki özellikle Suriye'deki yeni bir karışıklıktan Irak azade kalmayacaktır.
00:38:39Ki biz bunu hem Suriye İç Savaşı'nda hem işte IŞİD'in hem Suriye hem Irak'taki işgal ettiği topraklarda hem de geçmiş tarihte gördük.
00:38:48Yani oradaki sınırlar ayrı ulus kimlikleri de temsil etmiyor.
00:38:53Bunlar Birinci Dünya Savaşı sonrası bölgeye giydirilmiş aslında yapay sınırlar.
00:39:01Biz bugün Suriye diyoruz ama Suriye bir devlet adı değildi Osmanlı'da.
00:39:05Bir bölgenin adıydı.
00:39:07Hatta Biladi Şam diyorduk ki buna Lübnan'da dahildi.
00:39:11Şimdi bu açıdan baktığımız zaman bölgede işte bir devletin, devlet yapısının hepsinin bizim işte uluslararası ilişkilerde düşük devlet,
00:39:21failed state diye tabir ettiğimiz yapının son 30 yılını, 40 yılını ve özellikle son 10 yılında bölgede net bir şekilde bir kırılganlığa sebep olduğunu görüyoruz.
00:39:33Yani bunu çatlak bir cam gibi düşünün Tunç Bey.
00:39:37Yani taşı herkes atıyor ama o cam son taşta kırılırsa o kıranın üzerine bu mesele kalacak gibi görünüyor.
00:39:46Ama şunu söyleyeyim hocama taş atan çok fazla ve o camın kırılmaması için de hiçbir sebep yok.
00:39:54Şimdi burada da şöyle bir soru çıkıyor.
00:39:55Hocam kırılsın mı istiyoruz, kırılmasın mı istiyoruz?
00:39:58Biz hocam kırılmasın, hocam tamir edilsin istiyoruz çünkü Suriye bizim komşumuz ve biz Suriye İç Savaşı'nın çok ciddi maliyetini üstlendik.
00:40:08Bunu kültürel olarak, ekonomik olarak, sosyolojik olarak biz bu maliyeti üstlendik.
00:40:15Ve bizim bu maliyeti belki geri almak gibi bir hedefimiz olmayabilir.
00:40:20Belki daha çok maliyeti barış için ödemeye hazırız ama yeni büyük bir Suriye İç Savaşı'nın maliyetini üstlenmeye başta Türkiye olmak üzere ben bölgedeki hiçbir devletin hazır olduğuna inanmıyorum.
00:40:33Bir de şöyle bir durum var kıymetli hocam.
00:40:35Yani bu konuda bana katılır mısınız bilmiyorum ama terörsüz Türkiye söylememizden bir sonraki adımda Sayın Cumhurbaşkanımızın terörsüz bölge söyleminden sonra bir takım karışıklıkların ardı sıra oluşması aslında çok manidar.
00:40:50Yani özellikle Suriye özelinde bir takım İsrail'in projelerinin körfez ülkelerinin zaten hani bu konuda çok müdahil olacaklarını düşünmüyorum.
00:40:59Yani diğer körfez ülkelerinin işte Suudi Arabistan olsun Birleşik Arap Emirlikleri olsun onlar kendi saltanatlarını monarşileri yıkılmasın diye aman kimsenin işine etlisine sütlüsüne karışan bir yapısı yok.
00:41:12Nasıl olsa Trump'la ilişkileri iyi monarşileri garanti altında istedikleri zaman Trump'a gerekli ekonomik desteği veriyorlar.
00:41:21Yani süt liman bir ortamları var kendileri içerisinde.
00:41:26Bu Suriye özelinde özellikle ben terörsüz bölge söyleminden sonra bir takım karışıklıkların gittikçe alevleneceği kanaatindeyim.
00:41:34Yani o ateş çemberinin Suriye'de konuşulanacağını hat olarak Suriye'nin seçilmiş olduğunu görüyorum.
00:41:43Çünkü hani hocamın da dediği gibi bir ulus inşası var.
00:41:47Orada devlet yöneticilerinin bir takım ne diyelim ona devlet yönetme yeteneği veya acemiliği var diyelim.
00:41:55Bir de önlerinde hiç daha önce yaşamadıkları birçok sorunla karşı karşıyalar.
00:42:02Birçok sorunla karşı karşıyalar.
00:42:04Ben o bölgenin biraz daha karıştırılacağı kanaatindeyim.
00:42:08Özellikle terörsüz bölge açılımımızdan sonra.
00:42:12Peki Türkiye'deki terörsüzlükte bir hedef olabilir mi bu süreçte?
00:42:17İşte o noktada söyleme.
00:42:19Türkiye içerisinde evet terör noktasında herhangi bir destekçi bulamıyor.
00:42:24Evet Türkiye savunma sanayinde işte teknolojide oldukça önemli bir değişime ve dönüşüme gitti.
00:42:31İvmelenme kazandı.
00:42:327-24 esasına göre hem sınır hem sınır ötesi noktalarımız gerekli gözlem noktalarıyla İHA ve SİHA destekli olarak devamlı durmakta.
00:42:42Hatta ve hatta terörsüz Türkiye süreci görüşmeleri yapılırken de biz Irak'ın kuzeyinde bir takım operasyonlar yaptık.
00:42:50Yani biz burada bir müzakere durumuna gitmedik aslında terörle mücadelede koyduğumuz dik duruşumuzu devamlılığımızı halen devam ettiriyoruz.
00:43:00Bu noktada sıkıntı yok ama terörsüz bölge dediğimiz zaman hani Suriye işte Irak'ın kuzeyi dediğimiz zaman hatta İran işte Pejakaya var bilmem ne.
00:43:09Oraları düşündüğümüz zaman bu bölgenin Suriye üzerinden karıştırılması terörsüz bölge söylemenin çürütülmesi adına güzel bir malzeme Suriye alanı.
00:43:21Peki Suriye merkezli bir gerilim sürecinde Türkiye ne yapacak?
00:43:28Şimdi Suriye madem ki terörsüz bir bölge anlayışı var ortada o zaman bunun da bir takım herhalde şartları oluşacak ve bunun gereği yapılacak ya da yapılmalı mı?
00:43:44Netanyahu bir cümle kullanmıştı.
00:43:47Türkiye bizim komşumuz demişti.
00:43:50Suriye üzerinden.
00:43:51Evet yani aslında buradaki hedefinin Suriye olduğunu açık açık aslında koymuştu ortaya.
00:43:58Yani Suriye üzerinden Türkiye ile komşuluk ilişkilerimizin iyi olması gerektiği sinyalini vermeye başlamıştı.
00:44:05Yani Suriye üzerinde bir karıştırıcı etkisi bir mikser etkisi yaratacağı açıkça belliydi.
00:44:11Ben o söylemden onu çıkartmıştım.
00:44:13Çünkü İsrail ile bizim olan mesafemiz yani komşuluk ilişkilerimiz sınır komşusu anlamında bir ilişkimiz yoktu zaten.
00:44:21Ama baktığımız zaman Suriye üzerinden bu olayı böyle nitelendirmesi Suriye üzerinde bir karışıklığı ortaya çıkaracağını söylüyordu.
00:44:30Şimdi bunu ben söylemedim.
00:44:31Trump söyledi.
00:44:32Ne demişti?
00:44:33Suriye noktasında Sayın Cumhurbaşkanımıza metiyeler dizerek 2000 yıllık yapılmayanı yaptınız.
00:44:39Suriye'yi aldınız dedi.
00:44:41Şimdi Suriye'yi aldınız.
00:44:44Öte yandan da Netanyahu'ya Suriye üzerinde makul olmalısın demesinin üzerine şu çıkarımı yapabiliyoruz.
00:44:51Evet Türkiye'nin Suriye üzerinde hem komşuluk bağı anlamında hem işte 911 kilometre zannedersen sınır çizgimiz olması münasebetiyle hem de tarihten gelen, geçmişten gelen kültürel bağlarımız neticesinde bir ilişkilerimiz var.
00:45:07Şimdi biz bu ilişkiler doğrultusunda asla ve asla hiçbir zaman toprak bütünlüğü noktasında zaten 8 Aralık'tan beridir söylüyoruz.
00:45:16Daha öncesinde de söylüyoruz.
00:45:17Hiçbir ülkeye de hani göz diken toprağını alalım tarzında bir ülke değiliz.
00:45:22Toprak bütünlüğü noktasında hep savunduğumuz politik ifadelerimizi hep kullanıyoruz.
00:45:27Ama Suriye üzerindeki Türkiye'ye etkisi göz ardı edilmeme edilmemeli.
00:45:32Bunu ABD Başkanı da söylüyor.
00:45:34Birçok ülke lideri de söylüyor.
00:45:35Bunu Suriye halkı da biliyor.
00:45:374 milyon Suriyeli'yi barındırmışız.
00:45:42Gerekli ekonomik maliyetlere katlanmışız.
00:45:45Sosyolojik bir takım sıkıntılar yaşamakla birlikte buna da katlanmışız.
00:45:49Ama finalde geldiğimiz zaman böyle bir durumda Türkiye'nin Suriye'nin yanında bir rol alacağı kanaatindeyim.
00:45:59Yani onu belirteyim kendi kanaatim bu.
00:46:01Suriye özelinde Suriye çünkü bizim sınır komşumuz o bölgelerde kesinlikle ve kesinlikle herhangi bir karışıklığa,
00:46:09herhangi bir terör yuvalanmasına, yeniden hortlatılmasına Irak'ın kuzeyde dahil Türkiye'nin asla izin vermeyeceği kanaatindeyim.
00:46:19Bunu evet diplomasilerle, müzakerelerle görüşebilir.
00:46:23Ancak yeri geldiğinde ben güç kullanılacağı kanaatindeyim efendim.
00:46:26İsrail'le müzakere ne kadar mümkün olur?
00:46:30Çünkü o müzakere değil de savaşmayı tercih edenlerden.
00:46:33Şimdi İsrail Türkiye gibi bir güçle savaşmayı tercih etmez.
00:46:37Şimdi İsrail'in tercih ettiği savunmasız, kendine göre nispeten daha zayıf ve Birleşmiş Milletler zaten hukukuna göre hiçbir kuralı da tanımayan,
00:46:49bir ülke olmakla birlikte güç dengeleri anlamında Türkiye ile karşı karşıya gelmek istemez.
00:46:55Müzakere noktası kapandığı andan itibaren, müzakere zaten bizim tarafımızdan sunulacak olan bir durumdur.
00:47:03İsrail kabul eder etmez, bizi ilgilendirmez.
00:47:05Ama güç noktasında güç her şeydir.
00:47:08Yeri geldiğinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti bölgesel anlamda, sınırları anlamında bir tehlike olduğu zaman güç kullanmaktan da geri kalmaz.
00:47:17Ben bu kanaatteyim.
00:47:19Sayın Tuncer siz ne dersiniz?
00:47:20Geldiğimiz noktada Suriye'de yaşananlar terörsüz Türkiye, terörsüz bölge üst başlığıyla yan yana geldi.
00:47:29Denk geldi ya da nasıl değerlendirmek lazım?
00:47:32Tabii bunun denk gelmesi bir tesadüf olarak adlandırılamaz Zekeri Hoca'nın dediği gibi.
00:47:38Ama bu denk gelmeyi birileri çomak sokmak için değil.
00:47:43Ben tam aksine Türkiye'nin bu denk gelmeyi hesap ettiği için aslında bir takım meseleler üzerine gittiğini düşünüyorum.
00:47:51İşte terörsüz bölge, terörsüz Türkiye.
00:47:54Tabii ki bu sürecin içerideki yansımaları farklı, dışarıdaki yansımaları farklı.
00:48:01Biz içeride sürecin her boyutunu tartışıyoruz.
00:48:04Bunu gerek televizyonda gerek kendi aramızda.
00:48:06Ama dışarıda daha farklı bir bakış açısıyla takip ediliyor.
00:48:11İşte Türkiye'nin vizyonunun bölgedeki sorunlara daha müdahil olabilmek adına daha güçlü bir pozisyonla oturacağı.
00:48:20Oturacağı ki Irak kalkınma yolu ve mevcut Irak hükümetiyle yapılan anlaşmalar.
00:48:26İşte Yeni Suriye hükümeti ve Türkiye arasındaki ilişkiler.
00:48:30İşte buna rağmen işte Suriye'nin kuzeyindeki terör örgütünün varlık süreci ve bunun Yeni Suriye devletiyle zorla mı, gönüllü mü entegre edileceği konusunda ciddi tartışmalar var.
00:48:45Ki Türkiye'nin hani tesadüf olmamasının sebebi şu aslında Türkiye böyle bir durumun ve Suriye merkezli, Orta Doğu merkezli böyle bir sıkışmışlığın geldiğini bildiği için zaten bu terörsüz Türkiye meselesini gündeme almıştı.
00:49:03Yani içerideki durumdan öte Zekeriya hocamın dediği gibi aslında içeride zaten böyle bir sorun yok mevcutta dışarıdaki durumu kontrol altında tutabilmek ve Türkiye aleyhine bir takım girişimlerinde önünü alabilmek adına ki ben kendi fikrimi daha önce de ifade ettim.
00:49:23Umarız bu süreç denildiği gibi ilerler başarılı olur ama tabii ki herkes gibi benim kafamda da birçok çengelli soru işareti ve emin olamadığım noktalar var ama bu soru işaretlerinin birçoğu aslında sorunun terör örgütü tarafından kaynaklı ki her gün yeni bir açıklama yapılıyor.
00:49:47Eğer şu olmazsa bu olmazsa şöyle olur böyle olur gibi ki biz burada hani artık ki işte terör örgütü lideri Abdullah Öcalan'ın açıklamasında artık bu mücadelenin bir fayda getirmediği kimseye bunun bir gerçekliğinin de kalmadığını pes etmek zorunda oldukları noktasında bir mektup yayınlamıştı.
00:50:08Ama terör örgütü taraftarları sanki bir takım devletlerin yeni verdiği suflelerle işte biz çok güçlüydük ve Türk devleti pes etti noktasına gelecek saçma sapan açıklamalara da girişler onun için süreç oldukça engebeli bir yolda ilerliyor.
00:50:26Ama şu açıdan da devlet tarafında gayet tavizsiz net bir açıklama ve bu açıklamanın herkesin hassasiyetinin dikkate alınacağını bizzat Cumhurbaşkanı söyledi ve altını çize çize belirtti ki bence bu önemliydi.
00:50:42Ama şuna katılıyorum işte bu sürecin bölgedeki durumdan azade olmadığını biliyoruz umarız bölgenin barışı için bizim de yapacağımız bir katkı olur bölgedeki barış için ama aksi takdirde zaten İsrail'in bölgede tek bir korkusu var.
00:51:04Bugüne kadar Zekeriya Hocam'ın dediği gibi en büyük avantajı bir devletle karşı karşıya gelmemiş olmasıydı ki benim dediğim işte o düşmüş devletlerle mücadele etti.
00:51:15Ama şu bir risk olmaz mı değerli hocam?
00:51:18Suriye üzerinden İsrail'in Türkiye'ye komşu olması İsrail'in Türkiye'yi içeriden karıştırma noktasında elini güçlendirmez mi?
00:51:29İsrail için mi söylüyoruz?
00:51:31Şimdi tabii şöyle bakmak lazım hocam söz sizdeyiz.
00:51:35Estağfurullah hocam lütfen.
00:51:36İsrail özelinden bakacaksak şu İran'da gördük işte Mossad ajanlarının İran'da içeride cirit atmaları vesaire durumlar.
00:51:45Şimdi biz 15 Temmuz hain FETÖ darbe girişimiyle birlikte aslında hani her şerde bir hayır vardır derler ya biz onu yaşadık.
00:51:55Yani MIT yasasının değişmesiyle askeri doktrin yapımızın değişmesiyle 2009-2015 sürecine baktığımız zaman devletin sır denilen kozmik bilgilerini bunlar hainler alçaklar ele geçirdiler.
00:52:09Savcılar aracılığıyla işte kozmik odalara vesaire yerlere girildi.
00:52:12Ama ondan sonra Türkiye Cumhuriyeti devlete çok farklı bir pozisyon aldı.
00:52:16Yani askeri doktrin yapısıyla MIT yasasının değiştirilmesi neticesinde tabiri caizse içeride hain avı başladı.
00:52:24Yani MIT'in zaten geçmişten gelen çok önemli kabiliyetleri vardı.
00:52:29Çok önemli yetenekleri vardı.
00:52:31Yasanın değişmesiyle birlikte sınır içini geçtik artık.
00:52:34Yani sınır ötesi nokta operasyonlar yapar hale geldi.
00:52:37Yani İsrail'in Mossad ajanları Türkiye'de nefes alamıyor efendim.
00:52:41Daha yakın tarihte olan durumlar var.
00:52:43Mossad ajanlarının ensesine binmiş bir MIT'ten bahsediyoruz.
00:52:46Güzel, güzel anlattınız burayı.
00:52:48İçimiz şöyle bir ferahladı.
00:52:50Hadi bir solukları alın, bir reklamına gidelim.
00:52:52Tekrar birlikte olacağız.
00:53:06Gece haberleri sürüyor sevgili izleyiciler.
00:53:09İngiliz Financial Times çok tartışılacak bir iddiayı gündeme getirdi.
00:53:14Amerikan Başkanı Donald Trump, Ukrayna lideri Zelenski ile yaptığı telefon görüşmesinde Moskova ve St. Petersburg'u vurup vuramayacaklarını sordu.
00:53:24Ve Ukrayna'dan olumlu yanıt aldığı gazeteye göre Trump, Rusya'nın canını yakacak adımlarla Putin'i müzakere masasına geri dönmeye zorlayacak.
00:53:35İngiltere merkezli Financial Times gazetesi Trump'un Zelenski'ye Moskova'yı vurabilir misin sorusunu yönelttiğini yazdı.
00:53:48Hatta öyle ki Zelenski'den aldığı evet efendim eğer bize silahları verirseniz yapabiliriz cevabı üzerine peki St. Petersburg'u vurabilir misin sorusunu sorduğunu da öne sürdü.
00:53:57President Putin ve I think
00:53:59Washington-Kiev hattındaki en önemli gündem maddesi Rusya-Ukrayna barış görüşmelerine ek olarak Ukrayna'ya sağlanacak silah ve hava savunma sistemleri.
00:54:08Trump bunu da resmen duyurdu NATO üzerinden teslim edeceğiz dedi.
00:54:12Peki Ukrayna söz konusu silahlarla kendini mi savunacak yoksa Trump'ın da sorduğu sorular gibi başkent Moskova ve St. Petersburg'u mu vuracak?
00:54:30Trump ve Zelenski'nin 4 Temmuz'da gerçekleştirdiği görüşme sonrası bilgi sahibi kaynaklar Trump'ın Moskova ya da St. Petersburg'un vurulması fikrine yakın olduğunu belirtti.
00:54:42Hatta bunun Rusya'ya acı verecek bir adım olduğunu düşündü dolayısıyla Kremlin'i müzakere masasına oturmak zorunda bırakacaktı.
00:54:48Trump ve Zelenski görüşmesine dair bilgi sahibi başka bir kaynak, Amerika'nın daha önce de Ukrayna'ya verdiği Atakims füzelerinin teslim edilecek silahlar listesinde olduğunu belirtti.
00:55:01Evet yayın konuklarımız Çanakkale 18 Mart Üniversitesi öğretim üyesi doçent doktor Sayın Fatih Fuat Tuncer, İstanbul Esen Yurt Üniversitesi öğretim üyesi doktor Sayın Zekeriya Şahin.
00:55:19Sayın Şahin sizle başlayalım bu bölüme. Arkadaşlarımız da az önce KJ'de de verdi Trump.
00:55:27diyor ki Zelenski'ye Moskova'yı vurur musun? Yani bir Zelenski'ye kiralık katil muamelesi yapıldığını mı görüyoruz?
00:55:36Nereden nereye evrildi Trump? Daha düne kadar kankam Putin, canım arkadaşımdan hoşlanmıyorum ben artık Putin'e döndü.
00:55:46Üzüyor beni'ye döndü. Nereye kadar gidecek bu çarpık ilişki?
00:55:50Tabii eşiyle de bu durumu konuştuğunu da söylemişti.
00:55:54Şimdi Trump geldiği zamanki vaatlerinden biriydi. Yani 24 saat içerisinde bitiririm benden önceki Biden döneminde başladı.
00:56:04Bu savaş ben olsam başlamazdı söylemleri vardı. Artık olayı izzeti nefis meselesi haline getirdi. Şahsileştirdi bu durumu.
00:56:12Yani Rusya-Ukrayna savaşında işte daha önce Zelenski'yi biliyorsunuz oval ofiste şamar oğlanına çevirdikten sonra şimdi de sevgili Zelenski oldu.
00:56:24Zelenski de desteğiniz olursa vururuz dedi. Buna mukabil de Trump'ın Patriot füzelerini vereceğini söyledi.
00:56:32Daha önce Ukrayna'ya yardımları kesme noktasında söylemleri olan Trump'ın şimdi Moskova'nın vurulması için ve Putin'i köşeye sıkıştırmak için sadece askeri ve diplomatik anlamda değil ekonomik anlamda da bir takım yaptırımlar üzerinden köşeye sıkıştırabilmek için her türlü kozu kullanmaya çalışıyor.
00:56:51Ancak ben şunu...
00:56:52Ya çekçi mi peki? Yani Sen Petersburg'un Moskova'nın vurulma olasılığı...
00:56:57Şimdi efendim bundan yaklaşık bir ay önceydi biliyorsunuz dronlarla Rus uçaklarının içeriye sızdırılarak bir takım istihbarat örgütlerinin desteğiyle bu iş gerçekleştirildi.
00:57:11Ancak Patriot füzeleriyle veya işte farklı balistik füzelerle vurulması noktasında Rusya'nın da herhalde burada bekleyecek işte vurulmayı bekleyecek bir durumu yok.
00:57:23Yani bu konuyla ilgili olarak da Rusya'nın Putin'in de almış olduğu bir takım tedbirler vardır.
00:57:29Ancak burada şunu görüyoruz.
00:57:31Ben Trump'la Putin'i karşılaştırırken ki devlet adamı olarak Trump'ın Putin'e göre daha hafif kaldığı kanaatindeyim.
00:57:38Yani Putin'in devlet yönetme aklının...
00:57:41Putin'in devlet yönetme aklının mümkün değil kıyaslanamaz.
00:57:46Trump'ın söylemleri biri de Trump'ın saygınlığı kalmadı.
00:57:49Yani işte o tarife savaşlarıyla başlattığı süreci 90 gün sonra 90 günlük anlaşmayla geri çekmesi,
00:57:57işte sert yaptırımlar yapıp tekrar olayı geri çevirmesi, her konuda çark etmesi,
00:58:03işte ben böyle söylememiştim yanlış anlaşıldı demesi, çok böyle söylemleri var.
00:58:07Bu ABD'nin ve başkanının uluslararası kamuoyunda saygınlığını da yitirmesi durumudur.
00:58:14Yani içeride çok ciddi problemleri olan bir ABD'den bahsediyoruz.
00:58:17Öte yandan da o hep söylediğimiz ruhani kişiliğinin yanında kendini atfettiği,
00:58:23bir de bir an evvel bu Nobel Barış Ödülü, işte tüm dünyaya bakın ben savaşları bitirdim mesajı vermek çabasında olan bir ABD başkanından söz ediyoruz.
00:58:36Öte yandan bir de şunu görmekte fayda var.
00:58:38Rusya, Kore, Kuzey Kore ve Çin'in birlikteliğinden son dönemlerde gelişen birlikteliğinden bahsediyoruz.
00:58:47Yani burada aslında Çin'i de yalnız bırakmak için Rusya'yla bir müzakere yapmak istiyor ama Putin buna yanaşmıyor.
00:58:55Daha önceki söylemlerinde Putin şunu söylemişti Zelenski için.
00:58:58Zelenski şu an devlet başkanı sıfatıyla benim tabiri caizse dengim değil.
00:59:06Çünkü Ukrayna ana yasasına göre, 5. maddesine göre Zelenski'nin seçim yapması gerekiyordu.
00:59:13Doğal olarak şimdi bu seçim süreci olmadığı için kendi savunması da Zelenski'nin savaş ortamında seçim yapılamaz.
00:59:19Onun da haklı olduğu bir takım gerekçeler var.
00:59:21Ama Putin de şöyle bakıyor olaya.
00:59:265. maddeye göre, anayasanın 5. maddesine göre sen zaten seçim yapmak zorundasın.
00:59:33Doğal olarak senin seçim yapmadığın sürece senin herhangi bir karşılığın yok devlet lideri olarak.
00:59:39Benim nezdim de zaten yok.
00:59:41Mealen söylüyorum.
00:59:42Doğal olarak senin daha önceki İstanbul barış müzakerelerinde, İstanbul'da yapılan barış müzakerelerine gönderdiği elemanların da
00:59:50ya da bürokratların da senin atamanla bir hükmü yok.
00:59:55Bununla birlikte Putin, NATO ülkeleriyle 2022 yılından itibaren doğrudan bir görüşme halinde değil.
01:00:02Yani Zelenski'yi de onların özellikle ABD'nin vekili olarak gördüğü için
01:00:08ben vekillerinizle değil doğrudan sizlerle müzakere yaparım mantığında hareket eden bir adam.
01:00:13Ve yine Ukrayna özelinde de daha önce aldığı işte 5 bölgeyle birlikte bir söylemde bulundu Putin.
01:00:20Aslında Ukrayna'nın tamamı bizim, Rus topraklarıdır dedi.
01:00:24Yani her seferinde el yükselten bir Putin var.
01:00:27Şimdi Trump da bunun karşılığı olarak telefon görüşmelerinde olumlu geçiyor.
01:00:31Ama ertesi gün gidiyor şeyi vuruyor diyor, Kiev'i vuruyor diyor Putin için.
01:00:35Şimdi kendisi çok istikrarlı ve tutarlı olmakla birlikte tırnak içerisinde söylüyorum bir de Putin'i bu konuda eleştiriyor.
01:00:44Şimdi baktığımız zaman bu savaşın Avrupa özelinde Avrupa ülkelerinin Ukrayna'yı desteklediği sürece
01:00:51ve ABD'nin Ukrayna'yı her seferinde desteklediği sürece hem askeri anlamda hem kamu harcamalarının noktasında çok ciddi destekleri var.
01:01:00Ancak ABD'nin burada bir güvencesi var.
01:01:02Yaptığı sözleşmeyle toprak elementleri noktasında gerekli kazanımları bir şekilde aldı.
01:01:07Ama bir an evvel faaliyete geçirebilmek için Putin'le de anlaşması lazım.
01:01:12Yani oradaki ortamın yatışabilmesi için o edinimlerini kazanabilmesi için
01:01:16çünkü gözünü dolar bürümüş bir Trump'tan bahsediyoruz.
01:01:20Bunun da bir an evvel çözülmesini istiyor.
01:01:22Ancak ben Putin'in bu noktada geri adım atacağı kanaatinde değilim.
01:01:27Geri planda da son bir cümle hocama bırakacağım.
01:01:32Rusya, Çin ve Kuzey Kore hatta İran'ın da dahil olduğu bir birliktelik var son dönemlerde.
01:01:41Yani burada Trump'ın yapmaya çalıştığı şeylerden bir tanesi Putin'i, Rusya'yı yanına çekerek aslında Çin'le olan bağlarını da kopartma niyetinde.
01:01:53Ama bunu başaracağı kanaatinde değilim ben.
01:01:55Evet, peki. Sayın Tuncay, şimdi Trump'ın açıklamalarına baktığımızda yine ne görüyoruz?
01:02:00Ben taraf tutmuyorum diyor.
01:02:02Ama bir tarafta taraf tutmuyorum diyeceksin.
01:02:05Öte taraftan da Zelenski'ye, sen Petersburg'u, Moskova'yı vurur musun diyeceksin.
01:02:11Nasıl bir çelişki?
01:02:12Tamam diyeceksin ki ya Trump'tan bahsediyoruz ne olacak en fazla ama
01:02:15nihayetinde de zaman akıyor ve insanlar ölüyor.
01:02:18Şimdi Tuncay, ben Trump'ın yaptığı açıklamalara sebepsiz olmadığına inanıyorum.
01:02:25Ki bu açıklamaların bende uyandırdığı hissiyat, işte 50 gün süre veriyorum dedi Trump.
01:02:31Bu 50 gün, belki 2 ay sonra Rusya'yla bir anlaşma metni üzerine Putin ve Trump'ın çalıştığı izlenimini uyandırdı.
01:02:42Trump'ın buradaki söyleminde işte NATO'yu övmesi, işte silahları biz NATO'ya satacağız, NATO ülkeleri karşılayacak.
01:02:51Oradan Ukrayna'ya gidecek, biz direkt vermeyeceğiz.
01:02:55Şimdi bu da beni Lahey'deki işte o NATO savunma harcamalarının beşe yükseltilmesi anlaşmasına götürüyor.
01:03:03Üç buçuk artı bir buçuk.
01:03:05Eğer bir anlaşma olursa oradaki beşe yükseltme tavrının ve çabasının aslında boşa düşeceğini görüyoruz.
01:03:12Ve Trump buradan para kazanmadan çıkmak istemiyor.
01:03:16Maden anlaşması yapıldı ve diyor ki NATO'ya bakın işte Rusya'ya artık ben de sizin yanınızdayım bu cephede.
01:03:25Putin benim sözümü dinlemiyor.
01:03:28İşte bir an önce Ukrayna'yı silahlandırmamız lazım.
01:03:31Ama bunu NATO üzerinden yapmamız lazım ki bu işte Vence'in Münih Güvenlik Konferansı'ndaki söylemi.
01:03:41Biz artık Avrupa'nın beleşçiliğine katlanamayız söylemi.
01:03:45Önce mevcut sözleşmeler yapılsın, silah anlaşmaları yapılsın, Avrupa'dan para gelsin.
01:03:52İşte bunun karşılığında da bir anlaşma ortaya çıktığı zaman Trump şu açıklamayı yapacak.
01:03:57Eğer o gün o söylemi yapmasaydım, Putin'i korkutmasaydım Putin anlaşmaya yanaşmayacaktı.
01:04:06E biz de NATO'yu silahlandırmış olduk.
01:04:08Amerikan şirketleri, Amerikan ekonomisi de bundan karlı çıktı.
01:04:12Bir kere Zekeriya Hocam'ın dediği gibi evet Putin'in bir ringi var.
01:04:17Herkesi o ringe davet etmeyi çok seviyor.
01:04:20Ama daha bugüne kadar Trump ringte yenemeyeceği birini veya öngöremediği birisini ringe davet etmedi.
01:04:28Ki bunun adına işte artık birçok akademisyeni takip ediyorum.
01:04:33Yurt dışından deli adam stratejisi ki özellikle Nixon örneğini veriyorlar Vietnam Savaşı üzerinden.
01:04:42Şimdi iki durum birbirinden çok farklı.
01:04:46Çünkü Nixon'ın çok iyi bir dışişleri bakanı vardı.
01:04:50Trump'ın çok iyi bir dışişleri bakanı yok.
01:04:54Rubio ve şu an unuttum Nixon dönemi efsane dışişleri bakanının adını az sonra aklıma gelir.
01:05:03Şimdi ikisini kıyasladığımız zaman Trump ve Nixon birbirinden çok farklı liderler.
01:05:09Ve artık soğuk savaş döneminde de değiliz.
01:05:12Ki burada dikkatimi çeken yine Trump'ın çıkışından şöyle bir şey oldu Tunç Bey.
01:05:18İkinci gümrük vergisi %100 yani Rusya ile ticaret yapan ülkelere uygulanacak gümrük vergisi.
01:05:30Bu da şey gibi oldu.
01:05:32Hani bilgisayar oyunlarında her kahramanın bir süper gücü vardır veya Marvel karakterlerinin.
01:05:39İşte Trump'ın da süper gücü siz de az önce belirttiniz.
01:05:43İşte o gümrük vergisi kartı yani her durumda bir gümrük vergisi kartı açan bir Trump var karşımızda.
01:05:53Ki baktığımız zaman ben bunun işte Rusya ile ticaret yapan ülkelere de bir mesaj olduğunu.
01:06:00Evet Rusya'ya da Putin'e de bir mesaj.
01:06:03Ama ben şu geçen süreçte Trump'ı tanıdıysam muhtemelen Putin'le bir metin üzerine çalışıyorlar.
01:06:09O metni açıklamadan önce de bu satışın gerçekleşmesi için işte Avrupa'ya bakın ben bir savaşa gireceğim.
01:06:19Muhtemelen Rusya'da size saldıracak.
01:06:22Onun için bir an önce silah stoğunuzu tamamlayın.
01:06:26Anlaşmalarımızı yapalım.
01:06:28İşte bu sevkiyatı gerçekleştirin.
01:06:29Çünkü Zekeriya hocam da dedi Putin ve Trump mukayese edilebilecek liderler değil.
01:06:36Ve Putin Trump'ın ringte başa çıkabileceği bir lider değil.
01:06:42Yani bu Kanada'yı 51. eyalet ilan etmeye,
01:06:47Meksika körfezinin adını Amerika körfezi olarak değiştirmeye
01:06:51veya Panama kanalını işte artık benim olmalı demeye
01:06:58veya işte Gronlant'ın Amerika Birleşik Devletleri'ne geçmesi gerekiyor demeye benzemez.
01:07:05O da işte kimi uyardığının bence gayet farkında.
01:07:09Ki Rusya'nın işte tehditle hizaya getirilmesinin en büyük zararı yine Amerika Birleşik Devletleri'ne değil.
01:07:18Avrupa'ya olacaktır.
01:07:20Çünkü Rusya'nın işte Trump'ın sürekli çıkardığı gümrük kartına benzer bir kartı var.
01:07:28O da Doğu Avrupa ve Balkanlar üzerinden açabileceği Ortodoks ve Slav kartı.
01:07:34Ki bugün işte Romanya'daki Cumhurbaşkanlığı tartışmaları,
01:07:39Bulgaristan'da uzun yıllardır hükümetin kurulamaması,
01:07:42Karadağ'daki nazik siyasi durum, Bosna Ersek Sırbistan arasındaki
01:07:48hatta Kosova Sırbistan arasındaki ilişkilerin, tansiyonun yükselip yükselmeyeceği
01:07:55aslında bunların hepsi Rusya'nın bir etkisine bakar ki Rusya bu kartı elbet bir gün açacaktır.
01:08:05Evet belki Rusya Putin gibi sürekli kartını elinde dolaştırmıyor.
01:08:11Çünkü o da Putin'in tarzı.
01:08:13Yani en son anda en çok bir çöküşte eğer zarar Avrupa'dan gelecekse Avrupa'nın ortasında da bombayı patlatabilecek,
01:08:22etnik bir savaş çıkarabilecek bir güce sahip ki biz bunu çok iyi biliyoruz, geçmişten biliyoruz.
01:08:30Son yakın Romanya seçimlerinden biliyoruz.
01:08:32Bir de Avrupa artık Biden dönemindeki Avrupa değil.
01:08:36İşte Macaristan'da Orban tek başına gibi görünüyordu.
01:08:40Buna Slovakya eklendi.
01:08:42Buna Romanya ekleniyor.
01:08:44Buna Bulgaristan ekleniyor.
01:08:46Buna diğer Ortodoks ülkelerin eklenecek.
01:08:50Belki Baltık ülkeleri eklenecek.
01:08:52Şimdi bu açıdan okuduğumuz zaman Amerika Birleşik Devletleri belki kendisini korunaklı bir alanda görüyor ve Avrupa'yı da bu kadar biz sizi korumak zorunda değiliz diye tehdit ederken aslında Rusya'ya da bir alan açmış oluyor.
01:09:10Şimdi bu açıdan baktığımız zaman ben Trump'ın bütün bu açıklamalarının sanki Putin'le bir anlaşma metninin oluşturulduğuna Trump'ın anlaşmayı açıklamadan önce de Avrupa'ya ne satabilirim, ne kadar satabilirim, bu silahları ne zaman verebilirimin bir ön açıklaması olduğunu görüyorum.
01:09:31Benzer bir şey biz İran müzakerelerinde işte İsrail İran'a saldırmak istiyor ama uyardım ben müzakere masasındayken saldıramazsınız dedim.
01:09:42E tam tersi oldu.
01:09:43E bugün yarın yine tam tersinin olmayacağının bir garantisi yok.
01:09:47Benzer bir süreci Gazze meselesinde gördük.
01:09:50Trump dedi ki eğer dedi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Haziran ayında çıkan 3 aşamalı plan yürürlüğe girmezse ben başkanlık koltuğuna oturmam dedi o gece resmen ve bir gece önce Netanyahu yüzü asık bir şekilde planı uygulayacaklarını açıkladı ve Trump dedi ki bakın başkan olur olmaz ateşkes getirdim dedi.
01:10:11Ama sonrasında Trump Gazze'ye ateşkes getirmiş bir başkan gibi miydi?
01:10:17Dedi ki şuraya bir tane Trump Tower yaparım, buraya bir kumarhane açarım, buradan harika bir tatil köyü olur vesaire garip bir açıklamaya girdi.
01:10:26Gazze bir anda Las Vegas'a da oynuyor.
01:10:28Tabii Gazze hem Trump'ın zihninde gerçek bir Las Vegas ve manen de ne yazık ki insanların hayatıyla kumar oynandığı bir alana dönüştürüldü.
01:10:40Bu da ortada Trump'ın dediklerini yapacağım dediklerini bir de yapmadıkları ve yapmayacağı veya tam tersi zaviyesinden okumak lazım.
01:10:50Ama biz şunu biliyoruz Trump güçlü liderler noktasında yine Putin'i eleştirirken de övgüsünü de şey yaptı.
01:10:58Diyor ki çok güzel konuşuyoruz her şey çok olumlu gidiyor.
01:11:02İşte bakıyorum Kiev'i bombalamış.
01:11:04Yani şimdi bu açıklamalar aslında biraz Avrupa'ya işte bakın silah alın tavsiye ederim.
01:11:13İşte meşhur Game of Thrones'daki kış geliyor söylemi gibi işte bakın savaş geliyor.
01:11:20Ama Trump'a bu kafayla giderse Nobel değil de herhalde altın ahududu verecekler.
01:11:26Hocam Henry Kissinger mıydı?
01:11:30Evet Kissinger çok teşekkür ederim.
01:11:32Dünyanın 74 dönümü efsane.
01:11:35Bazen yayında böyle oluyor.
01:11:37Sabah için Kissinger anlatıp adının aklıma gelmedi.
01:11:40Hocamın dediğine ilave eden bir de yakın tarihte biliyorsun bir de Avrupa Birliği ülkeleriyle Meksika'ya %30 ek vergi daha yükledi.
01:11:48Ursula von der Leyen açıklama yapıyor.
01:11:50Hani zorlama önleme tedbirleri alacağız.
01:11:53Neyin tedbirini alacaksınız?
01:11:54Zaten güvenliğiniz ABD'nin elinde.
01:11:56Yani siz Avrupa ekonomik topluluğundan itibaren ekonominin derdine işte ticaretin derdine düşmüşken güvenlik mimarinizi unutmuşsunuz.
01:12:05ABD'nin kontrolüne vermişsiniz.
01:12:07ABD'de hem siyasi hem ekonomik olarak her türlü korkutmayı ve kışkırtmayı yapabilecek kozları kullanabilen bir ülke.
01:12:14Hele başında tüccar bir zihniyet olunca da bunu çok rahat yapabiliyor Avrupa ülkeleri.
01:12:20Bir de şey enteresan.
01:12:21Zelenski'ye vurabilir misin diyor.
01:12:23Zelenski'de silah verirseniz vururum diyor.
01:12:25Sonra diyor ki vurmamasını söyledim.
01:12:27Peki ekonomik tehdit Trump'ı düzeltiyorum.
01:12:34Putin'i ne kadar korkutur?
01:12:37Yüzde yüz vergi.
01:12:38Şimdi zaten yıllardır bu savaşın başladığı andan itibaren Rusya'ya karşı hem ABD'nin hem Avrupa ülkelerinin çok ciddi yaptırımları var.
01:12:48Yani bu yaptırımlar noktasında Rus ekonomisi halen ayaktaysa Rusya halen bu noktada gerekli işlemler noktasında işte Kiev'i vurma noktasında Trump'ı tabiri caizse kızdırma noktasında telefon görüşmeleri sonrasında vurabiliyorsa ekonomik anlamda da savaş ekonomisi noktasında da gereken tedbirleri almıştır.
01:13:11Yani hiçbir ülke böyle topraklarını eğer başındaki lider Zelenski tarzı bir lider değilse yani ABD'nin ve Avrupa'nın gazıyla Rusya'ya saldırmak ya da işte Rusya'yla bir mücadeleye girmek yani kolay değil.
01:13:29Normal altının rezervleri olduğunu biliyoruz şeyde Merkez Bankası'nda.
01:13:33Evet yani şimdi bununla birlikte bir de elindeki doğal gaz rezervi doğal gaz gücü anlamında da önemli bir güç ki geri planda da Çin'le ciddi ticari ilişkileri var.
01:13:46Yani Çin'in biliyorsunuz vahşi bir üretim kapasitesi var vahşi bir fabrika sistemi var.
01:13:51Bunu ayakta tutabilmek için İsrail İran Savaşı'nda gördük Hürmüz Boğazı üzerinde ne kadar ciddi problemlerin olduğu aman kapanmasın aman olmasın diye Asya Pasifik ülkelerini de etkileyen bir durum olmakla birlikte Rusya'nın böyle bir gaz kartı var.
01:14:06Yani coğrafik anlamda Yaradan'ın verdiği bir nimet olarak bu gaz kartını da çok iyi kullanabiliyor.
01:14:13Geçtiğimiz dönemlerde hatırlarsanız hem pandemide hem savaşın başladığı dönemlerde Almanya'da Fransa'da ve Avrupa'nın birçok ülkesinde kamu spotları veriliyordu.
01:14:23İşte kombileri kısın işte kazakla oturun mum ışığında yemek yiyen Avrupa vatandaşlarını görüyorduk.
01:14:29Yani şimdi baktığımız zaman Almanya gaz noktasında %60 oranında Rusya'ya bağımlı.
01:14:36Yani sanayinin dönebilmesi için sanayi çarklarının işleyebilmesi için Rus gazına bağımlı bir durumda.
01:14:42Ha orada da ne yaptılar? 60-61 dolarlık bir fiyat kotası koydular.
01:14:47Yaptırım olmasına rağmen fiyatlar noktasında Rusya'ya bu kotayı koydular.
01:14:52Hani bunun üstünde bir fiyat talep etmesin diye.
01:14:55Şimdi baktığımız zaman Rusya ekonomik anlamda bu süreci sürdürecektir.
01:15:00Çünkü geri planda ittifak halinde olduğu bir Çin, bir Kuzey Kore var.
01:15:05Bununla birlikte diğer ülkelerle ticari ilişkilerini devam ettiriyor.
01:15:10ABD daha önce bunu Çin'e de yaptı.
01:15:13Çin ile anlaşmadan önce Çin ile diyor ticari ilişkiler noktasında bizim vergi tariflerimizi delecek şekilde bir transfer sistemi uygulayanlar olursa,
01:15:23İhracat ve ithalat noktasında işte ağır yaptırımlar %125, %150 vergiler koyarız tarzında açıklamalar yaptı.
01:15:31Ama baktı ki Trump günün sonunda aslında bu söylemlerinin Amerikan ekonomisine de büyük zararlar vereceğini gördü.
01:15:39Finalde de bundan geri çark etti.
01:15:41Çin ile anlaşmaya vardı.
01:15:42Hatta kendi söylemi, çip teknolojisinde Çin'e bağımlı durumdayız.
01:15:47Toprak elementleri noktasında Çin ile anlaşmaya vardı.
01:15:51Şimdi daha önce düşmanı olan Çin ile ılımlı bir atmosfere geçerken şimdi tekrar Rusya kartını ortaya sürdü.
01:15:59Kıymetli hocam, Fuat hocam çok güzel bir şey söyledi.
01:16:01NATO'daki o gayri safi milli hasılanın %5'e çıkartılması, elindeki silah sanayini, silah teknolojisini Avrupa'ya satarak Avrupa'nın güvenlik mimarisini inşa ediyorum.
01:16:14Ukrayna'ya da destek vereceğiz anlamında bir takım söylemleriyle de silah ticaretini de orada gerçekleştirerek paranın kendisinden çıkmadan ekonomik katkılarıyla gözü dolar bürümüş bir Trump görüyoruz.
01:16:27Ama Rusya'nın bu konuda ben gerekli tedbirleri alacağı, almıştır kanaatindeyim.
01:16:32Çünkü 4. senesi, 4. senesinde karşınızda bir blok var.
01:16:39Tüm Avrupa ülkeleri Ukrayna'yı destekliyor, ABD, Ukrayna'yı bazen destekliyor, bazen çark ediyor, geri alıyor.
01:16:47Yani finalde baktığımız zaman bu bloğa karşı Rusya'nın bir dik duruşu var.
01:16:51Avrupa'nın Rusya'ya bu kadar bağımlı olduğu en azından doğal gaz noktasında dediniz ya, bu kadar bağımlı olmana rağmen hala Ukrayna'yı destekliyor olmak neyin matematiği?
01:17:03Şimdi geçenlerde biliyorsunuz Avrupa Birliği bir güvenlik mimarisi adı altında bir silahlanma fonu ayırdılar kendilerine.
01:17:12800 milyar avroluk bir rakamdan bahsediyoruz.
01:17:16Şimdi dediğiniz doğru, yani bağımlılığınız bu kadar artmışken siz nasıl olur da halen Rusya'ya karşı bir takım cephe açma noktasındasınız ya da cephesiniz diye.
01:17:30Şimdi burada ben ABD'nin güdümünde bir Avrupa'dan bahsediyorum.
01:17:35Yani ABD'nin kontrolünde olan bir ABD'den bahsediyorum.
01:17:38Yani ABD'nin Rusya üzerindeki ya da Rusya'ya karşı olan siyasetinde, politikasında Avrupa Birliği ile ortak hareket ettiklerini, daha doğrusu Avrupa Birliği'nin ABD'ye bağımlı olarak hareket ettiği kanaatindeyim.
01:17:54Onun için tabii alternatif gaz kaynakları, hatta fosil yakıtlara dönme noktasında bir takım çalışmaları da var.
01:18:01Hani bu bağımlılığı azaltmak adına.
01:18:03Ancak bunun kısa sürede olabileceği kanaatinde değiliz.
01:18:07Yani onu da görmekte fayda var.
01:18:09Rusya da bunun farkında.
01:18:11Rusya da bunun çok ciddi farkında.
01:18:13Yani bunu da bilmekte fayda var.
01:18:14Yani ihracat yaptığı ülkeleri biliyor.
01:18:19Doğal olarak bu kaynağı da bu kozu da kullanabilecek bir devlet aklına sahip Rusya'dan bahsediyoruz açıkçası.
01:18:26Son kart olarak.
01:18:27Son kart olarak.
01:18:28Bir de hakikaten Putin'in hani eski KGB ajanı olmaktan dolayı geldiği yani devlet başkanı sıfatıyla tüm ülkelerin hani Anadolu'da bir tabiri var ya ciğerini biliyor.
01:18:4225 yıldır devlet başkanı bu adam ya.
01:18:44Evet.
01:18:44Yani sadece devlet başkanı titri 25 yıl.
01:18:47Evet.
01:18:48Gerisini konuşmayalım bile.
01:18:50Sayın Tuncer, Sayın Şahin çok teşekkür ediyoruz katkılarınız için.
01:18:53Süremiz maalesef doldu ama bu pilav daha çok su kaldıracak belli ki konuşacağız elbette.
01:19:00Teşekkürler.
01:19:00Evet size de teşekkür ediyoruz sevgili izleyiciler.
01:19:02Bizimle idiniz.
01:19:03Güzel bir gece.
01:19:04Keyifli bir yarın diliyoruz size de.
01:19:06Hoşçakalın.
Önerilen
53:08
|
Sıradaki
1:33:48
53:03
1:57:56
2:09:56
2:55:50
53:22
57:51
1:52:28
2:08:58
3:29:44
1:46:39
2:54:12
1:17:44
2:27:23
2:18:57
56:41
1:53:56
3:02:45
1:26:30
2:15:36
56:24
1:03:06
42:18
1:51:00