Terörsüz Türkiye'de kritik haftaya giriliyor. PKK'nın silah bırakması an meselesi. Sahada son durum ne? CNN TÜRK ekibinden Ümit Uzun Erbil'den, Emrah Çakmak da Diyarbakır'dan aktardı.
00:00Diyarbakır'daki süreci yakından takip ediyoruz.
00:03Diyarbakır bugün yine özellikle senin de bahsettiğin gibi kritik haftaya doğru evlilirken merakla beklenilen bir konu var.
00:11O da tabi PKK terör örgütünün silah bırakacağı güne çevrilmişti.
00:15Şimdi Diyarbakır sokağında ilerlerken kameraman arkadaşım Doğukhan Yıldırım da bana görüntüleriyle birlikte eşlik edecek.
00:2027 Temmuz'da aslında sen de ifade etmiştin kritik açıklama geldikten sonra fesih kararının hemen ardından şimdi atılacak bir diğer adıma çevrildi.
00:30Burada da sokak sanatçıları yine bölgenin bir takım türkülerini buradaki türküleri dile getiriyorlar.
00:38Ve yine sabahın erken saatleri olmasına rağmen de bir hayli hareketli Diyarbakır sokakları şu saatte hava sıcaklığı da artıyor.
00:46Özellikle geride bıraktığımız zaman diliminde ilk fesih kararı açıklandığında Diyarbakır'da çok büyük bir yankı bulmuştu.
00:56Halaylarla bu açıklanan karar aslında burada olumlu karşılanmıştı.
01:01Biz birkaç gündür buradayız esnafla Diyarbakır'da yaşayanlarla buraya gelen turistlerle konuştuğumuzda.
01:08Aslında turistlerin ifade ettiği şu Diyarbakır'ı yaklaşık 5-6-7 yıldır çok güvenli ve huzurlu bulduklarını ifade ediyorlar.
01:16Keşfedilmemiş yerlerinin olduğunu söylüyorlar.
01:19Diyarbakırlılar da aslında bu oluşturulan güven ortamının ekonomiye katkısının, turizme özellikle ticarete katkısının çok büyük olduğunu söylüyorlar.
01:29Halihazırda konuştuğumuzda zaten güven ve huzur ortamı tesis edilmiş durumda.
01:33Bu anlamda bir eksiklik yok.
01:34Ama bunun Türkiye'nin gündeminden tamamen çıkarılmasının hem Diyarbakır'a hem Şırna'a, Hakkari'ye, Van'a ve Doğu ve Güneydoğu illerinden ziyade diğer tüm illere de yansıyacağı, özellikle buraya ticaretin artacağı ifade edildi.
01:49Mesela geride bıraktığımız günlerde ticaret ve turizm başkanlarıyla konuştuğumda özellikle iş insanları, mesela Diyarbakır Ticaret Odası Başkanı'nın Almanya'da bir takım görüşmeler gerçekleştirdiği, buraya dönük iş insanlarının merakının daha da arttığını ifade etti.
02:07Turizmciler şunu söyledi, özellikle burada kentin Almanya'dan, özellikle Avrupa ülkelerinden daha çok sorulmaya başladığı, nasıl bir yer olduğu, gerinebilecek bir ortam olup olmadığı sorularının kendilerine sorulduğu ifade edildi.
02:25Ve aynı zamanda yıl içerisinde 1,5 milyon turist kapasitesinin yaklaşık şu an itibariyle kapasite arttırımıyla 2 hatta 3 milyona çıkabileceği,
02:38yine bu alınan 2 aylık süre diliminde yani fizik kararının açıklanmasının hemen ardından sonrasında silahın bırakılacağı güne kadar,
02:47işte bu anlamda bu soruların kendilerine gelmeye başladığı ifade edilenler arasında.
02:52Yani bu ne demek oluyor? Aslında güven ve huzur ortamının tesis edilmesiyle birlikte burada ekonominin de turizminin de kalkınmaya başladığı ifade ediliyor.
03:05Ki bizde sahada bunun yansımalarının nasıl olduğu, yani toplumun hali hazırda bu alınan kararları benimsediği noktada ne gibi bir getirileri oluyor sorusunun cevabı,
03:18şu an için yavaş yavaş bu 2-3 aylık dilimde artmaya başladığını görüyoruz ki şu saat itibariyle de yine bu hanın içerisinde kahvaltıcılar var ve burada turistlerin,
03:29özellikle yerli ve yabancı turistlerin sayısının bir hayli fazla olduğunu görüyoruz ki hava sıcaklığının da fazla olmasına rağmen.
03:38Tabii gözümüz, kulağımız artık o atılacak adımda.
03:42Baktığımızda Dem Parti'nin bugün gün içerisinde İmralı'ya gideceği ifade edildi ki geride bıraktığımız günlerde Dem Parti'den açıklama yapılmıştı.
03:52Bu hafta içerisinde önemli adımlar atılacak.
03:55Bu atılacak adımlar kapsamında da muhtemelen bugün gün içerisinde İmralı'da bu karar konuşulacak.
04:01Ve ardından önümüzdeki günlerde de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la bir araya gelecek Dem Parti heyeti.
04:07Ve artık adım adım bu hafta içerisinde Kuzey Irak'ta ya Süleymaniye'de ya da Duhok'ta bu gerçekleşecek.
04:15Şimdi bu gerçekleştiği takdirde bunun bir periyotlar halinde yani Eylül ayına kadar kapsamlı bir şekilde sona erdirilmesi öngörülüyor.
04:25Bunu da yakından takip edeceğiz ki CNN Türk ekibinden ümit uzun da o noktada olacak.
04:30Ben bir önceki aylarda özellikle ilk fesih kararı açıklandığında Kuzey Irak'taydım.
04:36Orada da çok büyük bir beklenti vardı. O beklentinin devam ettiğini görüyoruz.
04:41Özellikle Diyarbakır'da çünkü burası bölgenin kalbi niteliğinde yer bir yer.
04:47Turizmin, ticaretin ve bölgenin en önemli illerinden bir tanesi.
04:51Şöyle biz biraz da dışarıya çıkalım.
04:53Doğukan Yıldırım'la birlikte kameraman arkadaşımla baya bir şimdi hareketlenmeye başladı.
05:00Burası tabii Diyarbakır, Gaziantep bu anlamda bölgenin buradaki en büyük kentlerinden bir tanesi.
05:08Şunu söylüyor burada yaşayanlar.
05:11Kentin bir marka kent olması için önünde bir takım engeller vardı.
05:16O engeller de yavaş yavaş aşılıyor.
05:19Bundan yaklaşık 7-8 yıl önce Sur'da çok büyük bir güven ortamı oluşturuldu.
05:26Hatırlanacağı üzere hafızaları biraz geriye sardığımızda çok acı olaylar yaşanmıştı.
05:31Sonrasında bu anlamda burada oluşturulan güven ortamı güvenlik güçlerinin yoğun bir çabasıyla birlikte sokakta yaşayan, burada yer alan Diyarbakırlılar da o huzur ve güvenin tadını aldığı andan itibaren bilenler bilir.
05:49Bir kere tadına varıldığında bundan vazgeçme durumu söz konusu olmuyor ki Türkiye aslında Avrupa'nın en önemli ülkelerinden bir tanesi.
06:00Ve bu önemli ve büyük görkemli bir ülkenin de şehirler içerisinde payı çok önemli.
06:08Şunu söyleyelim, dolayısıyla bölgede terör unsurlarının da tamamen sonlanmış olmasıyla da çok büyük bir atılım gerçekleştirileceği bekleniyor.
06:20Bu anlamda terörsüz Türkiye sürecinin adımları devam ederken Turizm Bakanlığı, aynı zamanda Çevre Şehircilik Bakanlığı adım atmaya başladılar.
06:32Bu adımlar içerisinde de şehirlerin markalaşması için ve terörsüz Türkiye'nin yeni şehirleri olması adına da tüm adımlar atılıyor.
06:41Biz sahadayız, bölgedeki diğer illeri de gezeceğiz, göreceğiz ve orada neler olup bittiğini ekrana taşımayı sürdüreceğiz.
06:50Evet Emrah Çakmağ'a teşekkür edelim ve Diyarbakır'dan Erbil'e geçelim.
06:56Ümit Uzun bizimle birlikte bu kez.
06:58Ümit söz sende.
07:02Tunç Arslan'a büyük gün yaklaşıyor.
07:07Artık sayılı günler kaldı.
07:094-5 günlük bir süreçten bahsediyoruz.
07:11Hazırlıklar yapılıyor, görüşmeler devam ediyor.
07:13Planlama yapılıyor.
07:15PKK terör örgütü 47 yıllık bir örgüt, silahlı örgüt silah bırakacak.
07:21Ve öncesinde fesih işlemi vardı.
07:23Kendini feshetti ama akıllarda tek bir soru vardı.
07:27Peki silah ne zaman bırakılacak?
07:29İşte o günler geldi, çattı.
07:31İlk etapta 30 kişilik bir grup silah bırakacak.
07:35Biz Irak'ın kuzeyinde Erbil'deyiz ama burada önemli noktalar var.
07:39Kandil'e yani PKK'nın üstü sayılan noktaya Kandil'e yakın.
07:43Süleymaniye ve Duhok var.
07:45Büyük ihtimalle Süleymaniye olacak.
07:46Bunun planlaması yapılıyor.
07:47PKK'nın, terör örgütünün, militanlarının yaklaşık 30 kişiden oluşan bir grup gelecek.
07:53Silahlarını bırakacak ve sonraki süreç önemli olan o.
07:57Eylül ayına sonbahar işaret ediliyor.
07:59Sonbahara kadar da tamamen silahsızlanması planlanıyor, bekleniyor ki artık bölge de buna hazır.
08:06Bu Irak'ın kuzeyi de yine bunu bekliyor.
08:09Çünkü burada Emrah Çakmak da bahsetti.
08:11Aslında bu bölgede, bu coğrafyada çoğunlukla insanların dilinde hep aynı sözler var.
08:16Şunu söylüyorlar, pek çok güzel noktalarımız, güzel bölgelerimiz, güzel şehirlerimiz, ilçelerimiz var.
08:22Ama elbette çoğu PKK'nın kontrolünde.
08:25Dolayısıyla da yaşam alanı olarak kullanmada güçlük çekiyoruz, zorluk çekiyoruz.
08:30Böyle silahsız bir biçimde bu bölgede hareket etmek bizler için aslında olağanüstü bir durum, çok güzel bir durum olacaktır diyor.
08:38Aynı zamanda ticarete de, turizme de yine çok büyük katkı sunacak bir aşamada.
08:43Tabii burada Türkiye öncü bir rol oynuyor.
08:46Bu, tamamen bu süreç Türkiye'nin gözetiminde gerçekleşiyor.
08:51Üçüncü bir ülke yok Tunç Arslanat.
08:53Türkiye'nin gözetiminde gerçekleşen, denetiminde gerçekleşen bir süreç.
08:58Başından itibaren terörsüz Türkiye vurgusuyla beraber yürütülen bu süreçte artık PKK'nın silah bırakma sürecine geldik.
09:05DEM Parti'den yine açıklamalar geliyor.
09:08Bununla ilgili yani bu bölgeyle ilgili silah bırakmayla ilgili DEM Parti tarafından da hazırlıklar var.
09:14Öyle ki Türkiye'den bu noktaya gelecek olan heyet var.
09:18Yine davetler yapılıyor.
09:20Gazeteciler davet ediliyor.
09:21Yazarlar davet ediliyor.
09:22Ve kamuoyuna açık bir şekilde bu silah bırakma işlemi gerçekleşecek.
09:28Bu sadece bir başlangıç.
09:30Bundan sonraki süreçte de peyderpey yine devam edecek bu silah bırakma.
09:34Silahlar bırakıldıktan sonra da o 30 kişilik grupla birlikte aslında bu bir ön izleme gibi düşünebiliriz.
09:41Bunu ön izleme silah bırakması gibi nasıl olacağına dair bir gözlem niteliğinde 30 kişilik grup silahları bırakacak.
09:47O silahlar kaydedilecek.
09:48Hangi tür silahları bıraktılar.
09:50Ne gibi silahları bıraktılar.
09:52Ve menşeleri kaydedilecek.
09:53Daha sonrasında da başarılı bir şekilde süreç sekteye uğramadan devam ederse işte o zaman da Eylül ayına yani sonbahara kadar bu silah bırakma işlemi gerçekleşecek.
10:05Plan bu süreç aksamazsa PKK terör örgütü 47 yıllık terör örgütü bu terörsüz Türkiye kapsamında tamamen silahsız kalacak.
10:16Bir yandan da evet görüşmeler devam ediyor.
10:18Emrah Çakmak bahsetti.
10:19Dem Parti heyetinden.
10:21İmralı ile yine görüşmeler var.
10:23Abdullah Öcalan'dan da bir mesaj bekleniyor.
10:25Öyle ki bu mesaj nasıl olacak ne mesaj verecek bu da oldukça önemli.
10:30Bunların hepsine artık çok az bir süre kaldı.
10:33Sayılı günler kaldı.
10:34Şu anda yani yaklaşık 4 gün 5 gün diyebiliriz.
10:38Çünkü 10 ile 12 Temmuz tarihleri işaret ediliyor.
10:41Ama üstünde durulan tarih 11 Temmuz bunu hatırlatalım izleyicilerimizde.
10:4611 Temmuz'da aslında yani bu 10 ile 12 Temmuz'da tarihi görüntülere tanıklık edeceğiz.
10:51Biz de Can Şahiner ile birlikte bu tarihi anları CNN Türk ekranlarına taşıyacağız.
10:56O yüzden buradayız.
10:57Bölgenin nabzını tutuyoruz.
10:58İnsanlarla konuşuyoruz.
10:59Terörsüz Türkiye ile birlikte terörsüz bu silahsız PKK'nın silahtan arınmış bir süreçte bölgede nasıl bir atmosfer olacak?
11:08Bölge halkı nasıl karşılayacak bunu hep birlikte ekranlara taşıyacağız ama süreç işliyor.
11:13Artık çok az bir süre kaldı.
11:15Burada Türkiye kanalından da gelen MIT Başkanı İbrahim Kalın burada önemli görüşmeler yaptı.
11:20Önemli temaslarda bulundu.
11:22Barzani ile görüştü, Başbakan ile görüştü, İçişleri Bakanı ile görüştü ve burada aynı zamanda yerel yönetimlerle görüştü.
11:28Aynı zamanda Hakkari'den yine dürbünle beraber bölgeyi gözetleyen bir fotoğraf karesi var.
11:33Bunların hepsi çok önemli detaylar, önemli unsurlar Türkiye'nin başından itibaren süreçte aktif rol oynadı ve Türkiye'nin gözetiminde gerçekleştiğini belirtelim, hatırlatalım, altını çizelim.
11:44Ve bu kapsamda da artık 10 ile 12 Temmuz tatilinin arasında PKK'nın silah bırakmasının ilk aşaması gerçekleşecek.
11:53Biz de bölgede, Irak kuzeyinde, Erbil'de, Süleymaniye'de, Duhok'ta PKK'nın o silah bırakacağı noktalarda olacağız.
12:01Ve tüm ayrıntıları CNN Türk ekranlarına taşıyacağız.
