İran'ın ABD ve İsrail ile yaşadığı gerilimle beraber Hürmüz Boğazı gündeme geldi. Stratejik su yollarının başında gelen Hürmüz Boğazı, enerji kaynaklarının geçişi için kritik öneme sahip. Peki, boğaz kapatılırsa ne olur? Petrol fiyatları artar mı? Türkiye boğazın kapatılmasından nasıl etkilenir?
00:00Hürmüz Boğazı son seçenek olarak bence kapatılır.
00:19Yani İran misilleme yapacaksa önce Irak'taki Amerikan üslerini vurur.
00:23Ondan daha önce de hatta İsrail'deki nükleer santralde, necef çöründe vurur.
00:29Dünya enerji trafiğinin en kritik noktalarından biri Hürmüz Boğazı.
00:33Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirliklerinden oluşan Körfez ülkelerinin ve dahi İran'ın bütün tankerlerinin geçtiği nokta Hürmüz Boğazı.
00:45Boğaz jeopolitik gelişmelerin en çok etkilendiği stratejik su yolları arasında yer alıyor.
00:50Basra Körfezini, Uman Körfezine bağlayan bu dar geçit yalnızca bölgesel değil, küresel enerji güvenliği açısından da kilit bir öneme sahip.
00:59Bütün batılı ülkelerin petrol kaynakları buradan çıkış yapıyor.
01:03Amerika'nın İran'a yürenik saldırılarının ardından bölgede ticari gemiciliği etkileyebilecek bir misilleme riski arttı.
01:10Yaklaşık 2 milyon varil ham petrol taşıma kapasitesine sahip iki süper tanker Hürmüz Boğazı'nda yön değiştirerek geri döndü.
01:20İran parlamentosu, Amerika'nın pazar günü erken saatlerde İran'ın 3 ana nükleer tesisini bombalamasının ardından küresel petrol taşımacılığı ve ticaret açısından kritik öneme sahip Hürmüz Boğazı'nın kapatılması yönünde ilk adımı attı.
01:34İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu üyesi İsmail Kevser'i meclisin Hürmüz Boğazı'nın kapatılması gerektiği sonucuna vardığını belirtti.
01:42Gözler şimdi İran'ın en üst düzey güvenlik organı Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'ne çevrildi.
01:48Hürmüz Boğazı'nın kapatılıp kapatılmayacağına dair nihai kararı bu konsey verecek.
01:53Burası kapatılırsa öncelikle körfez ülkeleri, ihracatı yapan ülkeler çok etkilenir ve ekonomik krize girerler, sıkıntıya düşerler.
02:02Hürmüz Boğazı, İranlı, Uman ve Birleşik Arap Emirlikleri arasında yaklaşık 50 kilometre genişliğinde bir su yolu.
02:08Ancak ticari deniz taşımacılığının yapıldığı geçiş koridoru sadece 3 kilometrelik 2 dar şeritten oluşuyor.
02:15Bu durum burayı hem hassas hem de stratejik bir alan haline getiriyor.
02:18Uzun soluklu bir savaşa hazırlanıyor İran şu anda. O tehlikelerden biri de tabii ki Hürmüz Boğazı.
02:26Bu noktada hem Hürmüz Boğazı'nın hem de Yemen'in bu Kızıldeniz'in sıkıntıya düşmesi, bütün dünyadaki krizi tetikleyeceği gibi fiyat yönünden Türkiye'yi de muhakkak etkilenir.
02:36Hürmüz Boğazı, başta Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar olmak üzere birçok körfez ülkesinin han petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz ihtiyacının ana geçiş noktası konumunda.
02:48Günlük petrol ticaretinde Hürmüz'den geçen miktar yaklaşık 20 milyon varil.
02:53Dünyanın 100 milyon varil günlük petrol ihtiyacının %20 ila 25'i bu Hürmüz Boğazı'ndan çıkış yapıyor.
03:02Bu nedenle Boğaz'da yaşanabilecek olası bir tıkanıklık ya da kapanma riski, yüresel petrol piyasalarında arz endişesini beraberinde getiriyor.
03:09Türkiye'nin petrol alımı noktasında alternatifi çok.
03:13Hiçbir zaman ülkemiz böyle bir sıkıntıyla karşı karşıya kalmaz.
03:18Yanı başımızda Azerbaycan petrolüyle, doğal gazıyla zaten bizim yanımızda.
03:23Ama dünya genelinde fiyatların artışı evet o ülkemizi sıkıntıya sokar.
03:28Yani bu devletimizin hükümetin elinde olmayan bir olay.
03:32Sonuçta bu bir dünyada kriz yaratırsa Türkiye'de ister istemez bundan etkilenir.
03:38Ama petrol ve doğal gaz tedariğinde ben ülkemizde bir sıkıntı olacağını sanmıyorum.
03:43Zaten depolama sistemi var.
03:45Son günlerde bölgede artan askeri hareketlilik hem fiyatlarda dalgalanma yaratıyor,
03:49hem de enerji güvenliğine dair soru işaretlerini yeniden gündeme taşıyor.
03:54Tabii şimdi İran'ın elinde bu savaşla ilgili başka kozları da var.
03:57Mesela kara kuvvetleri, deniz kuvvetleri, bölgedeki müttefik güçler daha hiç harekete geçmedi.
04:03Hepsini durduruyor şu anda.
04:05Ve Amerika'nın bölgedeki üstlerini vurma, petrol platformlarını vurma,
04:12hatta çok ileriye giderek yani dediğim gibi yönetimin tehlikeye düştüğünü hissettiğinde
04:17Dubai gibi finans merkezlerini füzelerle vurma seçeneği dahi gündeme gelebilir.
04:24Yani oran güvenliği, körfezi güvenliği tehdit altına girerse hakikaten çok büyük sıkıntı çeker.
04:29Dünyanın en önemli finans merkezlerinden biri Londra ile birlikte.
04:34Ama şu ana kadar İran körfez ülkeleriyle ilişkilerini gayet normal tuttu,
04:39iyileştirdi ve kırılgan olmasına rağmen onu kolay kolay bozmak istemez.
04:46Bu süreçte de körfez ülkeleriyle İran görüşmelerini yaptı, teminat verdi.
04:50Ama karşımızda Amerika ve İsrail var.
04:53Yani bunların yıkıcı darbeleri özellikle ekonomi noktası.
04:58Çünkü İran Dışişleri Bakanı aynen şunu söyledi.
05:02Biz eğer petrol satamazsak, bunu engellerlerse biz hiç kimsenin bu bölgede petrol satışına izin vermeyeceğiz.
05:11Bence bu önemli bir nokta, önemli bir tehdit.
05:13Peki Hürmüzboğazı kapanırsa ne olur? Türkiye etkilenir mi?
05:16Çok etkilenecek olan ilk etapta ihracatçı ülkeler olur.
05:20Petrol ihracatını yapan körfez ülkeleri olur.
05:23Onun dışında onların finanse ettiği diğer bazı ülkeler var Mısır gibi.
05:28Onlar bundan çok olumsuz etkilenecektir.
05:32Alıcılar olarak tabii ki Çin ama onun yanında bütün batı dünyası da bu petrol krizinden etkilenecektir.
05:41Onun için asıl ateş üstünde oturan Avrupa ülkeleri.
05:45Buradan petrol çıkışı olmazsa hem fiyat artışı hem de petrol tedarikinde büyük sıkıntılar yaşayacaklar için İngilizler zaten onun için müdahil olmak istiyorlar.
05:55Bu savaşa girmek istiyorlar.
05:58Yani bütün dünyanın Amerika'ya ve İsrail'e dur diyebilmesi için İran bu kartı oynar.
06:05Bu kartı dışında alıcı olan ülkeler bu bütün batılı ülkelerin petrol kaynakları buradan çıkış yapıyor ve dünyaya hakikaten büyük bir kriz bekler diyebiliriz.
06:16Yani bir on dolar dahi petrolü fiyatlarındaki artış muazzam bir etki yaparken olumsuz etki bunun yüz dolar yüz elli dolar olduğunu düşünürsek dünya bunu kaldıramaz ve kapatılması durumunda kapatan ülkeye karşı ciddi tepkiler doğar.
06:35Dünyanın genelinden doğar.
06:36İran da bunu bildiği için genelde o kozunu en sona saklıyor ama o da bizim masamızda seçeneklerimizin arasında diye en güçlü kartını en sona saklıyor diyebiliriz.
06:48Kamuoyunda oluşan endişelere karşın Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sanal medyadan bir açıklama yaptı.
06:53Paylaşımında ekonomimizin şoklara karşı direncini önemli ölçüde arttırdık ifadeleri yer aldı.
06:58Hürmüz Boğazı'nın kapanması durumunda senaryolar üzerinden ekonomimize yönelik yapılan spekülasyonlara lütfen itibar etmeyiniz.
07:05Programımızda ekonomimizin şoklara karşı direncini önemli ölçüde arttırdık.
07:10Enflasyonla mücadelede kararlıyız.
07:12Dezenflasyonun devamı için gerekli tüm adımları atmaya devam edeceğiz.
