00:00Şimdi biliyorsunuz 2021 yılında yaşadığımız Müsil Açtelik'in ortadan kaldırılması amacıyla
00:054 ve 5 Haziran tarihlerinde çeşitli çalıştay ve toplantılar yaptık ve nihayetinde 6 Haziran 2021 tarihinde
00:12Marmara Belediyeler Birliği Büyüyesi'ndeki belediyelerimiz, sanayi odaları, üniversiteler, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla birlikte
00:19bakanlığımız koordinasyonda Marmara Denizi Eylem Planı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımız Sayın Murat Kurum tarafından kamuoyuyla paylaşıldı.
00:28Akabinde de Marmara Denizi'ni daha iyi çevresel koşullara ulaştırmak amacıyla 134 alt faaliyetten oluşan Marmara Denizi stratejik planda yayınlanarak yürürlüğe girdi.
00:39Bu eylem planı kapsamında bakanlığımızda verilen bazı görevler vardı.
00:43Örneğin Marmara Denizi Havzası'nda deşarş standartlarının kısıtlanması, Marmara Denizi'ndeki izleme noktasının sayılarının arttırılması,
00:50Marmara Denizi'ndeki, Marmara Havzası'ndaki atık su arıtma tesislerinin online olarak izlenmesi ve bölgedeki denetimlerin Türkiye Çevre Ajansı'nın vasıtasıyla da arttırılması yönünde görevlerimiz vardı.
01:03Bu minvalde biz 2014 yılından beri Denizlerde Bütünleşikliği İzleme Programı kapsamında tüm denizlerimizde 428 noktada izleme çalışmalarını yürütüyoruz.
01:13Eylem planı kapsamında da Marmara Denizi'ndeki izleme sayımızı 91'den 150'ye çıkardık.
01:20Diğer taraftan yine günlük 5000 metreküp günün üzerinde debiye sahip atık su arıtma tesislerinde ki Türkiye genelinde 445 tane online olarak izliyoruz.
01:30Ancak eylem planı kapsamında yine Marmara bölgesinde 1000 metreküp'e sınırlama getirdik ve hali hazırda Marmara Havzası'nda 69 kentsel atık su arıtma tesisleri,
01:4016 sanayi, 18 organize sanayi bölgesi ve 24 soğutma suyu deşarjını online olarak izliyoruz.
01:48Diğer taraftan da 2023 yılında da çevre kanlı kapsamında Türkiye Çevre Ajansı'na gemi kaynaklı deniz kirliliği denetimi konusunda bakanlığımıza yetki devri yapıldı.
01:58Bir taraftan da Türkiye Çevre Ajansı'nın tarafından bölgede denetimler yapılıyor.
02:02Haziran ayına kadar 2025 yılında da 5700'ün üzerinde deniz aracı denetimi yapıldı ve 600 milyonların üzerinde bir idari para cezası uyguladı.
02:13Yine Türkiye genelinde ve Marmara bölgesinde biz tesis ve faaliyetlerin mevzuata uygun faaliyet göstermelerini temin etmek amacıyla çevre denetimleri gerçekleştiriyoruz.
02:222021 yılından bugüne kadar 274.855 tesis ve deniz aracını denetledik.
02:30Bu denetimlerde de 2922 işletme ve deniz aracına da 1 milyar 855 milyon lira civarında idari para cezası uyguladık.
02:39268 işletme için de faaliyetten men kararı aldık.
02:44Diğer taraftan deşarj standartlarında Marmara bölgesinde bir kısıtlama yaptık.
02:48Bildiğiniz gibi 2021 yılında yaşadığımız Müselaj'ın temel gerekçesi aslında deniz suyundaki sıcaklık artışı, denizin duranlığı ve azot fosfor yükünün fazlalığıydı.
02:59Eylem planında da bu gerçekten hareketle Marmara bölgesindeki belediye atıksu arıtma tesislerinin azot fosfor giderini de sağlayacak şekilde ileri atıksu arıtma tesislerine geçmeleri kararı alındı ve bu tüm taraflar tarafından mutabakatla imza altına alındı.
03:15Bu karar kapsamında da bakanlığımızca havzada 50 metreküp günlük kapasitenin üzerinde olan 445 atıksu arıtma tesisi gezildi, incelendi ve hangilerinde revizyon ihtiyacı var, hangilerinde kapasite yetersiz, hangilerinin ileri biyolojik arıtma tesisine geçmesi gerekiyor.
03:34Bunların tespitleri yapıldı.
03:352022 yılında çevre kanununda da bir düzenleme yapıldı ve bölgedeki ileri biyolojik arıtma tesisinin kurulması için 15 Haziran 2025 tarihine kadar süre verildi.
03:47Maalesef bugün geldiğimiz noktada Sayın Bakanımızın sürede olmadan önce defaatle yapmış olduğu ileri biyolojik arıtma tesislerinin kurulması konusundaki uyarılara rağmen bakanlığımıza sunulan 169 iştermi plandan sadece 42 tanesiyle ilgili gelişme var.
04:042021 yılında Havza'daki ileri biyolojik arıtma oranı %51 iken aradan geçen 4 yılda sadece %0.7'lik bir artış gerçekleşti.
04:17Günümüz itibariyle Havza'daki atık suyun sadece %51.7'si ileri arıtmaya tabi tutuluyor.
04:24Dolayısıyla azot ve fosfor giderimi yapılıyor.
04:26Kanudaki sürelerin dolmasını takiben Sayın Bakanımızın talimatıyla, il müdürlükleri tarafından yurttan denetim çalışmalarına katkı sağlamak için merkez denetim ekiplerimizle bölgeye sevk ettik ve biz 23 Haziran tarihinden itibaren Marmara Denizi'ne kıyısı olan 7 il ile denetimlerimize başladık.
04:46Hali hazırda 50 denetim ekibi ve 24 laboratuvarının katılmıyla denetimler devam ediyor.
04:52Marmara Havzası'nda kentsel atık arıtma tesisleri, sanayi tesisleri, OSB'ler, tersaneler atık kabul tesisleri, soğutma suyu deşarjları gibi 480 tesisi denetim planlamasını aldık ve son 4 günde de 303 tesis denetledik ve bu arıtma tesislerinden de 301 tane atık su numarası aldık.
05:11Bu denetimler sonucunda standartları sağlamadığını tespit ettiğimiz her atık su arıtma tesisine çevre kanunu karşılığında 668 bin lira idari para cezası uygulayacağız.
05:23İleri atık su arıtma tesisi kurma zorunlu olmasına rağmen bugüne kadar bu arıtma tesislerini kurmayan belediyelerimize de her bir arıtma için 3 milyon 343 bin lira idari para cezası uygulayacağız.
05:34Biliyorsunuz geçtiğimiz günlerde laboratuvar daire başkanımız tarafından bölgede yapılan deniz izleme çalışmalarına ilişkin bir bilgilendirme de yapıldı.
05:44Bölgede azot ve fosfor yükümüz maalesef iler arıtmaya geçilmediği için halen devam ediyor.
05:49Çözüm 3 oksijenle ilgili yer yer 20-30 metreden sonra çok ciddi düşler var.
05:55Yine bakanlığımız tarafından Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi çalışılıyor ve Marmara Denizi'nin dijital ikizi oluşturuluyor.
06:03Buradaki modellemelere göre biz Marmara Denizi'nde azot ve fosfor yükünü %50 civarında azaltırsak Marmara Denizi'nin 4 ila 6 yıl arasında kendi ekosistemine iyileştirileceği ve iyi çevresel sonuçlara ulaşacağını değerlendiriyoruz.
06:19Dolayısıyla bu bölgede ileri atık su arıtma tesisine geçmek, azot ve fosfor yükünü sıfırlamak, azaltmak bizim için bir tercih değil.
06:27Yasal olarak da çevresel anlamda da bir zorunluluk.
06:30Dolayısıyla biz bu bölgede ileri arıtmaya ve deşer sandaklığıyla ilişkin hem denetimlerimizi hem de denetimler sonucundaki idari yaptırımları kararlıklı uygulamaya devam edeceğiz.
