00:00Sizin de söylediğiniz gibi gündem hiç durmuyor.
00:03Belki de bizi böyle ölümü gösterip sıkmaya razı ediyorlar.
00:07Öyle rakamlar verdiniz ki eğer çocukları, gençleri, öğrencileri, işsizleri de düşünürsek zaten bu ülkede herhalde rahat yaşayabilen yalnızca 3-5 milyon insan var.
00:16Peki şimdi savaş ekonomisine gelelim.
00:19Hemen yanı başımızda 13 Haziran'da bundan 2 hafta önce bir savaş patlak verdi.
00:23İsrail saldırdı, İran misilleme yaptı ve haftalardır süren bir savaşın içindeyiz.
00:29Geldiğimiz noktada Trump ateşkes açıklaması yapmıştı ama bugün İran'ın İsrail'e saldırmaya devam ettiğine yönelik iddialar haberlerde var.
00:37Şimdi o iş nereye gidecek bakacağız ama ekonomiyi şimdiye kadar çok ciddi etkiledi.
00:42Şimdiden sonra da etkileyecektir.
00:44Hatta Hürmüz Boğazı'nın kapatılması gibi gelişmeler yaşanırsa çok ciddi etkileyecektir.
00:50Siz neler düşünüyorsunuz?
00:52Savaş uzarsa, bir ateşkes yapılamazsa neler olabilir?
00:56Bizlere etkisi neler olur?
00:59Evet, şimdi sevgili İran yani bunun neler olabileceğini, neler getirebileceğini görmek için aslında çok uzağa gitmeye gerek yok.
01:06Ukrayna-Rusya savaşı hatırlayın.
01:08Hala devam eden bir savaş ve ilk ortaya çıktıktan sonraki neler yaşadığımızı hep birlikte gördük.
01:14Yani temel enerji fiyatlarında ve gıda maddelerinin ve diğer ham maddelerinin fiyatlarında çok ciddi artışla beraber ciddi bir enflasyon patlaması yaşandı dünyada ve Türkiye'de de aslında bununla ilgili olarak çok ağır bedeller de ödendi.
01:31Şimdi benzer bir durum çok daha ağır bir şekilde burnumuzun dibinde bu sefer aşağıda gerçekleşiyor.
01:37Yani öncelikle şunu söylemekte büyük fayda var, hakkaniyetli olmak açısından.
01:41Burada yani İsrail'in ABD'yi arkasına alarak ya da ABD'nin İsrail'i orada koçbaşı gibi değerlendirerek İran'ın üzerine saldırtması tesadüfi bir olay değil.
01:57Suriye'nin arkasından gelecek beklenen bir manevraydı.
02:00Bu anlamda biz bu saldırıyı kınamamız lazım.
02:03Kınıyoruz ve bunun karşısında duruyoruz.
02:06Ama aynı şekilde İran'daki Molla rejiminin de şahsenden karşısındayım ve onların da demokratik olmayan bir yapıları olduğunu düşünüyorum.
02:15Ama bu şu anlamına gelmiyor.
02:16Yani oradaki halkların, insanların füzelerle ya da bombalarla ölüm pahasına oraya bir demokrasi geleceği vesaire filan da bunu da düşünmemek lazım.
02:28Irak'a ne kadar demokrasi getirdilerse İran'a da ancak o kadar demokrasi getirebilirler.
02:33Bu konuda gerçekten ham hayal içerisinde olmamak lazım.
02:37Bize düşen görev aslında bu ikisinin dışında bir şey söylemektir.
02:41Biz genel olarak savaşlara karşıyız, emperyalist müdahalelere karşıyız ama demokrasiden de yanayız, insan haklarından da yanayız demek lazım.
02:49Bu işin politik bir boyutu bir duruş olarak bunu söyleyeyim ben kendim açısından.
02:53Ama iktisadi olarak da çok daha farklı bir tabloyla da karşı karşıyayız.
02:58Çünkü savaş öncelikli olarak ekonomileri vuruyor ama daha öncelikli olarak o ekonominin en zayıf halkaları olarak emekçileri ve yoksul halkları vuruyor.
03:12Yani bunu dünyanın her yerinde gerçekleşen savaşlarda gördük.
03:15Bu son savaşa baktığımız zaman da şunu söyleyebiliriz.
03:18Evet, Trump kendisi işte ben bir ateşkes planı hazırladım, uyulacak falan bende ama biraz evvel senin de söylediğin gibi buna pek uyulmadığı gözüküyor.
03:30Uyulmayabilir de çünkü mesele çok daha derin bir mesele.
03:33Asıl Trump'ı ilgilendiren bana kalırsa İsrail'in kısa sürede İran'ı teslim alamamasıyla ilgili hiç beklendiği gibi olmadı.
03:42İran ciddi bir şekilde tepki verdi ve İsrail'in saldırı kapasitesi de azalmaya başlayınca şey devreye girmeye başladı.
03:49ABD devreye girmeye başladı.
03:51Birinci kaygı bu.
03:53İsrail acaba bu savaştan yeni çıkabilir mi kaygısı?
03:56İkinci kaygı tabii ki Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasıyla ilgili.
03:59Sonuçta kapitalizm meta ticaretiyle ilgili bir şey.
04:03Başından bu yana o metaysiz özellikle enerji, ham madde ve gıda maddeleri gibi maddeleri dünyada pazarlarda dolaştıramıyorsanız karı da realize edemiyorsunuz demektir.
04:15Dolayısıyla bu kapitalizmin özüne karşı bir şey.
04:18Bakıyorsunuz Hürmüz Boğazı özellikle petrol ve doğal gaz ticaretinin en az %20'sinin gerçekleştiği ve batıya doğru olan kısım.
04:27Şimdi doğuya doğru olan kısımla ilgili İran'ın bir sorunu yok.
04:32Çünkü İran'ın kendisinden talep ettiği petrolün %90'ını zaten karayolu üzerinden veriyor.
04:39Dolayısıyla asıl buranın kapanması batıyı ilgilendiriyor.
04:42Alpabirliği ülkelerini ilgilendiriyor.
04:45Nitekim bugün ateşkesin ilan edildiği haberinden sonra birden Alpabirliği ülkelerinde doğal gaz fiyatlarında bir düşüş söz konusu oldu.
04:55Daha önce ortaya çıkan ve borsada da bir kıpırdanma söz konusu oldu.
05:00Yani bütün bunlar aslında şeye zorluyor.
05:03Ateşkesi zorluyor.
05:05Ama burada şunu atlamamak lazım.
05:08Trump iş başına geldiğinde Biden'ı ne diye eleştirmişti?
05:13İşte sen savaşçısın.
05:15Dolayısıyla ben artık barışın tesis eden bir başkan olarak bu dünyada anılmak istiyorum dedi.
05:20Ama tamamen tersini yaptı.
05:21Hem Filistin'deki işte Gazze'deki olanlar hem de Ukrayna'da biliyorsunuz Ukrayna'yı bir anlamda da yalnız bıraktı.
05:30Rusya'yla anlaşarak.
05:32Orada da bir takım şeyleri var.
05:34Farklı politikaları var.
05:35Ama asıl olarak da İsrail'in yaptığı her şeye sahip çıkarak arkasında durarak en son bu B2 bombardıman uçaklarıyla nükleer testleri de bombalayarak aslında savaşçı olduğu noktaya koydu.
05:48Dolayısıyla nasıl güveneceksiniz? Yani Trump dünyada herhalde en güvenilmeyen liderler listesinin başında gelecek insanlardan bir tanesi.
05:56Bunun yanında Netenyahu'yu koyun.
05:58Diğer taraftan işte Hamane'yi koyun.
06:00Yani üç tane aslında dünyanın otoriteri, totaliteri ne derseniz deyin.
06:06Kendi aralarında böyle bir çatışma içerisindeler.
06:08Buradan ateşkes çıkarmış çok emin değilim.
06:11Ama burada tabii ki en büyük zarar halklara.
06:13Ateşkes olursa iyi olur çünkü insanlar ölmez ve ekonomik zararı hafifle atlatılır.
06:19Şimdi ekonomik zarara gelirsek daha somut konuşalım.
06:22Yani petrol fiyatlarındaki artış 75 dolar civarında varili biliyorsunuz söz konusu.
06:28Ve dünyada bu petrolü de biz de kullanıyoruz.
06:31Doğal gazı biz de kullanıyoruz.
06:32Amerika için sorun yok.
06:34Niye yok?
06:34Çünkü onların şeyl dedikleri o yani kaya gazı petrolünü daha çok kullanıyorlar ve çok hesaplı olarak bunu çıkartıyorlar.
06:43Asıl sorun bizim sorunuz.
06:44Petrol fiyatlarındaki artış savaş devam ederse varil başına 100 doları bulabileceği hesaplanıyor.
06:51Tıpkı Ukrayna'da olduğu gibi.
06:52Bunun hemen etkileri petrole bağımlı ülkelerde ve petrolün bir üretim girdisi olarak kullanıldığı ülkelerde
07:01önce enerji maliyetlerinin arkasından da gıda temininin yaratacağı sorunlar.
07:07Petrole zamla birlikte Hürmüzboğazı'da kesin kapatılırsa ki o daha kesinleşmedi.
07:12Niye kesinleşmedi?
07:13Çünkü Hamane'nin onayına bağlı olarak meclis bu kararı aldı.
07:17Eğer bu karar kesinleşirse bu gelişmeler olursa biz artık enerjiyi daha pahalı alacağız.
07:23Gıda vesaire filan ham maddeyi de daha pahalı alacağız.
07:26Türkiye zaten gıda enflasyonunda bir numara bir ülke, manşet enflasyonunda bir numara bir ülke.
07:32Bu sefer bizim kendimizin dışındaki gelişmeler nedeniyle enflasyonda ciddi bir yukarı doğru çıkış var.
07:38Şimdi bu tespiti yaptıktan sonra iktidarın takkesini önüne koyup şöyle düşünmesi lazım.
07:45Ya işte enflasyon yükseliyor, yükselecek.
07:48Hiç olmazsa ben vicdanlı davranıyım ve bu temmuz ayında bunu öngörerek
07:54işçilerin, emekçilerin, emeklilerin mağduriyetini bir miktar azaltmak için ciddi bir şey vereyim.
08:00Zan verihin demesi lazım.
08:02Değil mi? Normal koşullarda beklenen bu olmalıdır.
08:04Bunu yaparken de siz ne sağlayabilirsiniz?
08:07Yeniden bölüştürücü politikalar sağlarsınız.
08:10Zenginle alıp yoksula doğru aktarma yaparsınız.
08:12Bütçe mekanizmanızı kullanırsınız.
08:14Ama bunu yapmıyor iktidar.
08:16Bakın dünyada dolar cinsinden de TL cinsinden de servetlerini en çok artıran ülke Türkiye olduğunu biliyoruz.
08:24%57 civarında 2023 yılında artırmış durumda.
08:28Şimdi bu kadar zengini var ve o kadar da zenginleşirken sizin önünüzdeki imkan belli aslında yeniden bölüştürücü politikalar yapın.
08:37Vergi politikasını bunun için kullanın ve halkın mağduriyetini azaltın ve buradan asgari ücreti insan durumunu yanaşır bir şekilde yükseltin.
08:46Diğer ücretlerin de yükselmesini sağlayın.
08:48Ama bunu istemiyor.
08:49Neden istemiyor?
08:50Görünürde bir bahanesi var.
08:52Diyor ki işte ben bir program uyguluyorum.
08:55Dezenflasyon programı enflasyonu yükseltir.
08:57Daha önceki programları da konuştuk seninle.
09:00Ücret artışlarının günümüzde enflasyon üzerindeki etkisi minimal.
09:05Yani ücretler değil, karlardaki artış, spekülasyonundaki artış, tekelci davranışlardaki artış, işte petrol fiyatlarındaki artış, döviz kurumundaki artış.
09:16Bütün bunlar aslında enflasyonu artırıyor.
09:18Üçlü ücretleri değil.
09:19Yani artık dünya hatta IMF bile bile konuşmuyor.
09:22Ama bunu göstererek asgari ücrete olan zam mı düşük tutuyorlar ya da ikinci bir zam yapmayı reddediyorlar.
09:30Şöyle toparlarsak kısacası bu savaş, emekçilerin arayına olan bir savaş her bakımdan, emekçilerin arayına bir onların ölmesine neden oluyor.
09:40Onların yaşam alanlarının yok olmasına neden oluyor.
09:42Bakın Gazze'de olanlara, Gazze'ye bakıyorsunuz burnunuzun dibinde yüzde 81 gayri safi yurt içi hasılasının savaş nedeniyle yok oldu gitti.
09:53Ve yine Gazze'de işsizlik oranı yüzde 11, 12'lerden yüzde 37'ye fırlamış durumda.
09:59Yani yoksul ulaşıma zaten hiç konuşulmuyor bile.
10:02Bu demek ki savaştan, savaş baronları ve bundan siyasal rant çıkaranlar, siyasiler dışında kimse fayda sağlamıyor.
10:12O yüzden de savaşa karşı çıkmak ve dünya barışını savunmamız gerekiyor.
10:17Bu bence oldukça önemli tespitlerden bir tanesi.
10:20Ve biz bu barış mücadelesini verirken de bir örneğimiz daha var, bir çıkarırımız daha var.
10:28O da şu, savaşan bir ülke otoriter bir ülke oluyor genellikle İran.
10:33Yani dışarıda savaş içeride otoriterleşmeyi ve insan hakları ihlallerini artırmaya başlıyor.
10:40Bunu biz Türkiye'de de yaşıyoruz, bunu biz İsrail'de de yaşıyoruz, bunu Amerika'da bile yaşıyoruz.
10:45Yani dünyanın her yerinde aşağı yukarı yaşanan şeyler.
10:47Dolayısıyla savaşa karşı çıkmamızın bir başka nedeni bu ülkede özgürce yaşamak,
10:52bu ülkede emeğin haklarını savunmak, demokrasiyi savunmak olmalı.
10:59Bu da bize şunu gösteriyor, evet barış mücadelesi mutlaka demokrasi mücadelesiyle birlikte
11:05otoriterleşmeye karşı verilecek mücadeleyle birlikte yürütülmeli.
11:09Ama bütün bunların ortak keseni de emek mücadelesi olmalı.
11:13Çünkü her ikisinin de yani barışın yokluğu da demokrasinin yokluğu da en çok emekçileri vuruyor.
11:20Özellikle de kadın emekçileri vuruyor, çocukları vuruyor, ev kadınlarını vuruyor, engellileri vuruyor,
11:26zor durumda olanları vuruyor.
11:27Bu nedenden dolayı işçi sınıfının, emekçilerin, demokratik kitle örgütlerinin
11:34bu Temmuz ayında mutlaka ve mutlaka yeniden asgari ücreti gündemleştirmesi gerekiyor.
11:42Ve bu mücadele üzerinden de barışı ve demokrasi mücadelesini birlikte ölmesi gerekiyor.
