- evvelsi gün
YAŞANAN DEĞİŞİĞİM İNSAN HAYATINI NASIL ETKİLİYOR? “DÜNYA DEĞİŞTİKÇE”
Başarılı sunucu Eda Özdemir’in sunduğu “Dünya Değiştikçe”, her geçen gün küreselleşen dünyanın toplum üzerindeki etkilerini masaya yatırıyor. Popüler kültürden teknolojik gelişmelere, alternatif tedavi yöntemlerinden tıp alanındaki gelişmelere kadar birçok konuyu uzmanlarına soran Dünya Değiştikçe, izleyenleri için önemli bilgiler paylaşıyor.
Dünya Değiştikçe’de; alışkanlıklar, yaşam tarzları, sağlıklı gıda tüketmenin önemi, ekolojik dengedeki değişiklikler gibi pek çok konu, uzmanların değerlendirmeleri ışığında ele alınıyor. Dünya değiştikçe neler değişiyor? Bu değişim insanların yaşamını nasıl etkiliyor? Değişime ayak uydurmak için neler yapmalıyız? Tüm bu sorular, Dünya Değiştikçe ile Ülke TV ekranlarında yanıt buluyor.
Dünya değiştikçe insanların hayatında yaşanan değişimi gözler önüne seren program “Dünya Değiştikçe” her pazar 15:15’te Ülke TV’de…
Başarılı sunucu Eda Özdemir’in sunduğu “Dünya Değiştikçe”, her geçen gün küreselleşen dünyanın toplum üzerindeki etkilerini masaya yatırıyor. Popüler kültürden teknolojik gelişmelere, alternatif tedavi yöntemlerinden tıp alanındaki gelişmelere kadar birçok konuyu uzmanlarına soran Dünya Değiştikçe, izleyenleri için önemli bilgiler paylaşıyor.
Dünya Değiştikçe’de; alışkanlıklar, yaşam tarzları, sağlıklı gıda tüketmenin önemi, ekolojik dengedeki değişiklikler gibi pek çok konu, uzmanların değerlendirmeleri ışığında ele alınıyor. Dünya değiştikçe neler değişiyor? Bu değişim insanların yaşamını nasıl etkiliyor? Değişime ayak uydurmak için neler yapmalıyız? Tüm bu sorular, Dünya Değiştikçe ile Ülke TV ekranlarında yanıt buluyor.
Dünya değiştikçe insanların hayatında yaşanan değişimi gözler önüne seren program “Dünya Değiştikçe” her pazar 15:15’te Ülke TV’de…
Kategori
📺
TV ve DiziDöküm
00:00İNTRO
00:00Ülke TV ekranlarından herkese mutlu bir gün diliyorum.
00:18Dünya Değiştikçe programına hoş geldiniz değerli izleyiciler.
00:21Bugün sadece enerji kaynaklarını değil, enerjinin gücünü yeniden tanımlayacağız.
00:26Ve çünkü bu konu sadece elektrik değil, aynı zamanda gelecek meselesi.
00:31Bu süreci yakından takip eden stüdyo konuğum var.
00:34Sayın elektrik mühendisi ve enerji uzmanı Bünyamin Kurt bizlerle.
00:37Bünyamin Bey hoş geldiniz.
00:38Hoş bulduk.
00:39Bünyamin Bey çok önemli bir konu gerçekten.
00:42Yenilenebilir enerji diyoruz ama siz yeşil enerji, temiz enerji diye adlandırıyorsunuz bunu her defasında.
00:47Şimdi yeşil enerji, evet bu yatırımlar dünya genelinde hız kazanıyor.
00:51Ama bazı nükleer, bazı ülkeler daha doğrusu nükleer enerjiyi alternatif olarak desteklemeye devam ediyor.
00:57Bu konuda neler ifade edeceksiniz?
00:59Şimdi nükleeri özellikle desteklemek isteyen lobiler, işte Amerikan, Rusya, bazı Çin ülkelerindeki, Çin ve Fransa.
01:10Bunlar ki nükleer endüstriler aslında ölmek üzere ve bu ölmeyi yüz tutan endüstrilerini canlandırma için sürekli propaganda yapıyorlar.
01:18Medyada çok aktifler ve çok güçlüler.
01:21Arkalarında siyonist lobide var.
01:23Bundan dolayı nükleerin sürekli yaygınlaşmasını neden istiyorlar?
01:26Kendilerine bağımlı yapmak istiyorlar.
01:28Çünkü çok ülke üretemiyor.
01:29Yani ben daha önceki anlattığımız grafiklerde de gördük.
01:33Şimdi burada da bakabiliriz.
01:34Nükleer özellikle şu 26. grafiği arkadaşlar gösterirse yenilenebilir enerji %95'e yaklaştı.
01:45Geçen sene kurulan güçlerde.
01:46Yani güneş, rüzgar, yeşil enerji dediklerimiz yapılan tüm enerjiler içerisinde 26. grafiği yönetmenimizden rica edelim.
01:55295'e yaklaştı bu enerjilerin.
01:58Dolayısıyla nükleer pazar kaybediyor.
02:01Orada nükleer lobiler kaybettikleri pazarı tekrar kazanmak istiyorlar.
02:07Ondan dolayı nükleer çok yaygınlaşıyor.
02:09Nükleerin işte rönansansı başlıyor.
02:10Tekrar nükleer çağı başlıyor gibi uca sapa gelme masalımsı türü büyük bir abartılar var.
02:17Bunu Avusturya Çevre ve İklim Bakanlığı da bunların yalanlarını ortaya bilimsel raporlarla yayınladı isteyen internetten de bakabilir.
02:24Burada kesinlikle abartı var.
02:27İşte sanki bir de yapay zeka ortaya çıkınca mecburmuşuz gibi nükleere bir algı oluşturuyor.
02:33Ya güneş ve rüzgar istemediğimiz kadar var.
02:35Çünkü bizim çatı potansiyellerimiz dahi şu anki bizim 120 gigawatt civarı, 120 megawatt civarı bir gücümüz var.
02:42Çatı potansiyelimiz dahi 200 bin megawatt.
02:45Sadece çatı, yüzer gezileri düşünün, yüzer güneş santrallarını, işte dağları, taşları ve diğerlerini düşünün.
02:51Bunun ihtiyacımızdan kat ve kat fazla güneşimiz bile var.
02:54Rüzgarı saydığımızda su potansiyelimiz, HES dediğimiz.
02:59Mesela şu an biz sadece HES potansiyelimiz sadece 3'te 1'ini kullanabiliyoruz.
03:02Devlet resmi kaynaklarımızda dahi 180 milyar kilawatt saatlik bir enerji.
03:06Ama biz şu an 60-70 bin arasında üretebiliyoruz.
03:11Bunun 3 katına rahat çıkarabiliriz.
03:13Kuraklığı engelliyoruz.
03:15Kömür arttırdıkça biliyorsunuz kuraklık artıyor.
03:18Neden hava ısınarak kar ve yağmur yere düşmüyor?
03:21Havada buharlaşıp geri tekrar gökyüzüne çıkıyor.
03:25Biz HES'i, rüzgarı, güneşi kullanmadığımız zaman aynı zamanda iklim krizine de yol açıyoruz.
03:31Bu iklim krizi geleceğimizi tehdit ediyor.
03:32Bu sene mesela bizim tarımımızı vurdu biliyorsunuz.
03:35Ve şu an çok büyük bir ülkemiz zarar etti bu işten.
03:38Bu gelecekse çok daha fazla olacak.
03:39Eğer kömüre, doğalgazı, petrolü az şey yapmazsak.
03:43Bir de insanlar şunu düşünüyor.
03:44Güneş ve rüzgar sadece elektriğin alternatif.
03:47Hayır biz elektrik enerjimiz normalde toplam enerjimizin %20'si.
03:505'te 1'i.
03:51Ama güneş ve rüzgar ya da su enerjilerimiz artık %100'e kadar bu ihtiyaçları da karşılabilir.
03:56Çünkü elektrikli arabanız olduğu zaman ne olacak?
04:00Güneş ve rüzgarın elektriğine ve doğalgazın yerine alternatif ısı pompalar var.
04:04Şu an Avrupa'da milyonlarca var.
04:0725 milyon tane Avrupa'da kuruldu.
04:09Bize maalesef binlerde bile değil.
04:11Orada doğalgazı ne yapıyorsunuz azaltıyorsunuz.
04:14Kömürü azaltıyorsunuz veya kömürü bitiriyorsunuz.
04:17Doğalgaza son veriyorsunuz.
04:18Sonuçta güneş ve rüzgar, su enerjilerin %100 hayatınızın her alanına hakim oluyor.
04:24Nükleer bunun bağlamda gelecekte özellikle yakıtları sınırlı olan,
04:28uranyumla dışa bağımlı olacağınız için sizi enerjide bağımsızlaştırmaz.
04:31Anladım.
04:32Peki Avrupa ve Amerika başta olmak üzere.
04:34Bu hani küresel ölçekte enerji politikaları hangi yöne evriliyor?
04:39Bu enerji politikaları biraz önce grafikte de görüldü zaten.
04:43Ben şimdi başka bir grafikte de gösterelim.
04:4627. grafikte bu Uluslararası Enerji Ajansı'nın verisini göreceğiz.
04:50Uluslararası Enerji Ajansı'nın 27.
04:5327. grafikte.
04:53Peki nükleer ve yenilenebilir kaynaklar nasıl bir denge içinde ilerliyor?
04:57Onu da ifade ederseniz.
04:58Bakınız burada nükleer adı bile geçmiyor.
05:00Şu an %15 oranda gördüğümüz biyoenerjilerimiz dediğimiz hayvansal atıklardan ve bitkisel atıklardan
05:08kullanılan modern biyoenerjiler ve hidrojen ve altta da elektrik çok en büyük pay elektrik
05:14oranı artacak %20'den %50'leri geçecek.
05:18Avrupa ülkenin %70-80'e, Çin'de de benzeri.
05:21Yani nükleere ayrı bir pay bile ayrılmamış.
05:22Çünkü çok düşecek.
05:24Bu benim kendi fikrim ya da başka sıradan bir kurumun fikri değil.
05:28Bu şu an Uluslararası Enerji Ajansı.
05:30Yani resmi bir kurum.
05:30Ülkemizin de yoldu.
05:31200'e yakın üyesi olan resmi kuruluşun verilerinden bunlar.
05:35Yani gelecekte nükleer nerede burada?
05:36Yok.
05:37Yani kalkıp birileri işte nükleer çağ başlıyor, nükleer renansans başlıyor.
05:41Tamamen abartı ve yalan.
05:43Bundan dolayı bu enerjinin yönü kesinlikle yenilenebilir.
05:47Güneş %70-80 domine edecek piyasayı.
05:50Arkasından rüzgar %20-30 civarı.
05:54Kalanı da su ve diğer enerjiler.
05:58Yani ağırlık %50-60 güneşe doğru kayıyor.
06:01%20-30 rüzgar ve diğer kalanda su ve diğer temiz enerji kaynaklarımız.
06:06Evet.
06:07Siz daha önceden de söylemiştiniz gerçi yapay zeka, elektrikli araçlar, dijital teknolojiler, enerji tüketiminde her geçen gün aslında arttırıyor.
06:15Peki bu yükselen talep karşısında enerji politikaları nasıl şekilleniyor sizce Bünyamin Bey?
06:21Yani bu dediğimiz gibi şu an...
06:24Türkiye'de önemli lafınızı kesiyorum ama nasıl hazırlanmalı mesela bu dönüşüme?
06:28Bu dönüşüme hazırlanarak bol bol güneş ve rüzgar ve su enerjileri, biyoenerjileri, ceotermal.
06:33Mesela biz değinmedik şu ana kadar ceotermal da bizim çok muazzam bir kaynağımız var.
06:37Şu an kurulu gücümüz 2000 megawatt civarı.
06:39Bizim 20.000 megawatt 10 kat daha fazla potansiyelimiz var.
06:42Yani en azından bunun 10.000 megawattını yapabiliriz.
06:45Yani öne gerektiği şekilde açıklanırsa, teşvik edilirse...
06:48Mesela Endonezya bu konuda çok iyi kullanıyor, İzlanda ceotermali çok iyi kullanıyor.
06:54Ceotermal hem su elektrikte kullanıyor biz hem sıcak suda hem serada yani hem tarımda hem ısınmada şu an dünya turizminde biliyorsunuz sağlık turizminde en iyiyiz.
07:05Bunun da sebebi ne?
07:06Dünyada en iyiler olan sıcak termal sularımız.
07:08Bunu enerjiye de dönüştürebiliriz.
07:11Hem ısınma enerjisinde şehirlerin merkezi yapılarla.
07:14Yani Almanya'da mesela doğru düzgün ceotermal yok ama o kadar adamlar binlerce metre aşağıdan erip kızgın kayalarla ceotermal kaynaktan faydalanmaya çalışıyorlar.
07:23Bizdeyiz hazır.
07:24100 metre, 200 metre veya 1000 metre de, 2000 metre de çok rahat 150-200 dereceye kadar suyumuz çıkabiliyor.
07:31Buna da yönelmemiz gerekiyor.
07:32Bu bağlamda dünya kesinlikle yenilenebilir, enerjide süper hızla gidiyor.
07:37Eğer bizde şu anki hızımızı 5-6 katına çıkarsak buna ancak uyak uydurabiliriz.
07:41Yoksa enerji ithalatını düşürmemiz pek mümkün değil.
07:44Çünkü ihtiyacımız da artıyor.
07:45Bu hızla ancak ihtiyacımıza bile yetmiyor.
07:47Yani artan ihtiyacımız.
07:49Artan ihtiyacımıza yetmiyor.
07:51Daha da verimlilik gerekiyor diyorsunuz.
07:53Şurada şu grafiğe de bakarsak.
07:55Hangisi?
07:55Yani mesela 12. grafikte dünyada öncü ülkeleri görebileceğiz.
08:01Bu noktada Çin, Amerika devleti mesela öncülüğü çekiyor.
08:07Gerçekten o kadar yenilenebilir enerji arttı ki Brezilya.
08:11Mesela Brezilya'da %70-80 yenilenebilir kaynak.
08:14Bu muazzam bir ara.
08:16Yani fosile çok az bir ihtiyaç hissediyorsunuz.
08:18Almanya, Japonya, İspanya.
08:20Yani bu sadece birkaç ülkenin yaptığı bir şey değil.
08:22Tüm dünya yüzünü bu yöne dönmüş.
08:25Yani yeni yüz yüren teknolojisi.
08:27Yani burada hiçbir kaygıya da gerek yok.
08:28İster yapay zeka olsun, ister diğer elektrikli otomobiller, ister sı pompası olsun.
08:34Güneş bunlara çok fazlasıyla yeter.
08:35Rüzgar çok fazlasıyla yeter.
08:36Hem sonsuz.
08:38Mesela Çin'de bulunan oranyum, şey, toryum için bazıları diyor işte binlerce, on binlerce yıl yetiyor.
08:44Dünyada güneş o kadar ki milyonlarca yıldır yetiyor.
08:47Milyarlarca yıl daha yetecek.
08:49Var mı son?
08:49Yok tabii ki, elbette yok.
08:51Peki bu grafik bize ne anlatıyor?
08:53Bu grafik dediğimiz gibi dünyada Çin'in ne kadar muazzam bir yarısına yaklaşık, yani üçte birinden fazlasını üretiyor.
09:00Amerika Birleşik Devletleri yüzde 10'unu üretiyor.
09:03Nüfusları o kadar olmamasına rağmen Brezilya, Hakeza, Almanya süper gidiyor.
09:10Nüfuslarına göre çok çok fazla üretiyorlar dünya ortalamasına göre.
09:13Biz de aynı hıza ulaşmamız lazım.
09:15Yani bunun başka yolu yok.
09:16Bir sonraki başka bir grafikte de mesela, 34. grafikte, mesela bizim burada Rusya, ilginç bir şey, 34. grafiği arkadaşlar getirirse,
09:27Geldi ekrana.
09:28Bakın biz 1988'de rüzgardan, sudan elektrik ürettiğimiz yüzde 60'tı.
09:36Sadece HES'lerle yüzde 60'ını üretiyorduk.
09:40Şu an ise sadece yüzde 20 civarını üretiyoruz.
09:44Bakın Rusya bile arttırmış, Rusya bile arttırmış.
09:47Rusya ki dünyada en çok fosil enerjiyi ihraç eden ülke.
09:51Yani Rusya dediğimiz ülke tamamen petrol, gaz, kömür ve uranyum satan, yani nükleer satan.
09:57Tüm enerjilerde neredesin adamlar şey, kral.
10:00Buna rağmen HES oranlarını, yani su enerjileri korumuşlar.
10:04Biz niye korumuyoruz?
10:06Yani biz 60'lardan yüzleri düşürmemiz, bizim biraz aslında ayıbımız sayılır.
10:10Bunu tekrar toparlamamız dediğimiz bir resmi kaynaklarımızda dahi bunun 3 katı bir potansiyelimiz var.
10:14200 milyar kilovat saate yakın.
10:16Öyle bir söylediniz ki Rusya bile yaptıktan sonra Türkiye bunun çok daha önünü çıkar diyorsunuz.
10:21Yani dediğiniz gibi onların normalde enerji ihtiyacı yok.
10:23Petrol, gaz, işte nükleer her türlü şey muazzam bir şekilde var.
10:28Ama buna yatırım yapıyor adamlar, yapmışlar.
10:31Ki adamlar da dediğiniz gibi güç oluyor sonuçta.
10:34Anladım.
10:35Şimdi Avrupa'da milyonlarca evde kullanılan ki her defasında ifade ediyorsunuz, ısı pompaları var ki doğal gaza alternatif çözüm olarak gösteriliyor aslında.
10:42Bu teknoloji gerçekten sürdürülebilir bir çözüm mü?
10:46Alternatif olabilir mi?
10:47Ya da işte Türkiye'de yaygınlaşması mümkün mü sizce?
10:5014. grafikte burada Avrupa'da şu an mevcut yapılan ısı pompaları sayısını görebileceğiz.
10:57Isı pompasını daha önce de tarif ettik.
11:00Şu anki kombilerin yerine geçecek.
11:03Evet.
11:04Hem ısınma hem soğutmayı sağlıyor.
11:06Yani iki yönlü de.
11:07Yani klima gibi bir özelliği var.
11:09Ama klimadan farklı kombiler, peteklere bağlıyorsunuz.
11:12Ve dışarıda, çatıda veya işte en bahçesinde bir hava ısı pompası var.
11:19Ya da yerin altına eşerek topraktan aldığınız enerjiyi ısınmaya dönüştürüyorsunuz.
11:26Veya su, bu 3-4 çeşidi var.
11:28Burada bakın 25 milyon tane Avrupa Birliği'nde 24 bin küsur tane var.
11:31Bizim ülkede şu an 5 milyon tane olması lazım.
11:34Normalde Avrupa'daki hız ayak uydurmuş olsak ama 5 bin tane bile yok.
11:37Ne kadar var?
11:38Yani sayı şu an aktüel resmi bir sayılara rastlayamadık, bulamadık.
11:42Yani çok da büyük bir statistiksel bir rakamlarda değil.
11:46Yani ondan dolayı rakam bile veremiyoruz maalesef.
11:50Bu açıdan bir an önce ısı pompalarına yönelmemiz lazım.
11:53Doğalgazda biliyorsunuz kömür ve petroldan sonra en çok emisyon sağlayan bir yakıt.
11:58Yani havamızı en çok kirletin 3. sıradaki yakıt.
12:01Ve %96 biz dışarıya bağımlıyoruz doğalgaz.
12:03Güneş ve rüzgarla bu ısı pompaları elektrikle çalıştığı için onun çok rahat bir şekilde elektriğini karşılayabiliriz.
12:09Yani bu bir şaka değil.
12:10Avrupa Birliği bu kadarı 25 milyon tane yapmışsa, dediğimiz gibi bizim 4-5 kat nüfusumuza sahip Avrupa Birliği.
12:16Ama biz en azından onların 4'te 5'te 1'i yapmış olsak 5 milyon tane olması lazımdı.
12:20Avrupa Birliği çok suratlı gidiyor.
12:21Dünyada da 200 milyon tane var şu an ısı pompası.
12:23200 milyon.
12:25Bakın bu muazzam bir rakam.
12:27Peki Türkiye'de yaygınlaşması mümkün mü?
12:29Eğer bu dediğimiz gibi teşvik politikasında devletimiz direkt enerjiye değil de,
12:34eskilerin bir sözü var biliyorsunuz zaten sizimizde,
12:36dilenciye ya da fakire para değil balta ver.
12:39Gitsin, odun kessin, satsın.
12:42İşte kazançlar, eskilerin kazançlarından biriydi biliyorsunuz.
12:44Şimdi de öyle.
12:46Yani enerjiye değil, teşvik devletimiz daha çok enerji üretecek kaynaklara,
12:50yani ısı pompasına, güneş santraline destek verirse,
12:54bu uzun vadede hem devlet de kazanır hem vatandaş da.
12:58Siz bir fakire sürekli para yerine diyelim ki birazcık daha fazla para verip,
13:01bir defa verseniz adamın iş kurmasına,
13:03ne yaparsınız?
13:04Adam sürekli size de artık bağımlı olmaz.
13:06Ve kendi ihtiyacını kendi karşılayabilecek bir işe kavuşmuş olur.
13:10O açıdan da yani eskilerin tabirlerle odun vermek yerine eline balta vermek lazım.
13:16Ki bu olay da çözülebilsin diyorsunuz.
13:18Evet.
13:18Hidrojen de öyle aslında.
13:20Enerji dünyasında temiz ve güçlü bir kaynak olarak öne çıkıyor Bünyami Bey.
13:24Sizce gerçekten geleceğin yakıtı olabilir mi hidrojen?
13:26Hidrojen eğer böyle devam ederse bu ekonomikliliği,
13:31hidrojen dünyada çok yaygınlaşmaya başladı projeler.
13:36Evet.
13:36Buradaki arkadaşlar şu 15. grafiği getirebilirse,
13:40bu dünyada 2 dolar kilo oran fiyatı, referans fiyat kabul ediliyor cazikliği açısından.
13:46Bu neyle üretiliyor?
13:48Hidrojeni ayrıştırıyorsunuz.
13:49Yani elektrolize edip su ve hidrojeni ayırıyorsunuz.
13:53Yani su her yerde var.
13:54Bunun sadece bir elektrik lazım.
13:56Bu hidrojen elde ediliyor.
13:57Şu anda da yapılıyor da bu kömürden yapılıyor veya başka kaynaklardan.
14:01Ama onlar kirli kaynak olduğu için yeşil hidrojen olmuyor ve pahalıya mal olabiliyor.
14:06Eğer 2 doların altına düşersek ki dünyada şu an Çin'de, Hindistan'da veya bazı bölgelerde bu fiyata düşülmeye başlandı.
14:13Bizim ülkemizde de şu an maalesef bu projeler de daha başlamadı bile doğru düzgün.
14:17Başlarsa ileride hidrojen Avrupa'ya ihraç bile edebiliriz.
14:21Hatta Almanya bize buna teklif bile etti.
14:24Talipler çok Avrupa Birliği.
14:26Şimdi İspanya'dan almaya başladık, şey yapacaklar, İspanya ile proje yapacaklar.
14:30İspanya şu an Almanya 9 bin kilometrelik bir hidrojen ağı kurmaya başlıyor.
14:37İspanya aynı şekilde çok binlerce kilometrelik.
14:40İspanya'nın güneşi çok iyi olduğu için Avrupa'da, Almanya'da pahalıya üretilecek hidrojen, İspanya'dan ucuza üretilecek ve oradan getirecekler.
14:47Bizim ülkede de ucuz üretebiliriz. Niye? Güneşimiz, rüzgarımız bol ve ucuz biz de biraz işçilikte ucuz olunca,
14:53mesela Almanya'ya göre iki kat en az ucuz ve maal edebiliriz.
14:57Dolayısıyla Almanya'da hidrojenin pahalı olması bize ihracat imkanı doyuyor.
15:00Şu an nasıl Almanya bizim en büyük ticari partnerimiz bazı konularda, gıdada, meyvede, sebzede veya benzeri alanlarda çok ihracat yapıyoruz.
15:07Yarın bir gün hidrojen de ihrac edebiliriz.
15:09Yani enerji ithal eden ülkeden ihrac etmeye dönmek çok da zor bir iş değil.
15:13Bir işlem bile değil. Yani çocuk oyuncağı diyebiliriz.
15:16Ama bunun için biraz irade ve kuvvetli bir teşvik lazım.
15:20Hidrojenin tek eksiği şu an biraz ekonomikliği konuda bazı konularda sorun var.
15:24Ama o da 2030'dan sonra çoğu ülkede bu rahat bir şekilde çok ekonomik olacak.
15:29Doğalgada çok iyi bir alternatif olacak.
15:31Şimdi anlattıklarınıza bakıyorum da, daha önceki programlarımızda da, bugünkünde de öyle.
15:35Türkiye her konuda enerji konuşuyoruz. Çok zengin.
15:37Ve diğer ülkelere göre karşılaştığında çok donanımlı.
15:40Evet.
15:41Öyle mi Büyüme Bey? Çok donanımlı.
15:43Şimdi İspanya'daki büyük çaplı bir elektrik kesintisi vardık ve sadece ülke içinde değil biliyorsunuz çeşitli ülkelerde de hissettirdi kendini.
15:50Bunun ana temeli neydi sizce?
15:53Yani burada grafik arkadaşlar 16. grafiği getirirse, Türkiye'de de biliyorsunuz seçimler sırasında olmuştu.
16:01Benzer durumlar yaşandık bazı ülkelerde.
16:03Biliyorsunuz bir seçim gecesi, 31 Mart'ta yaşadık. Ne oldu orada? Şebekeden, trafolardan kaynaklı.
16:10Avrupa'daki şu an daha önce şurada bir sürü kesinti var dünyada.
16:15Hemen hemen 2000 yılından beri onlarca kesinti oldu.
16:18Yani onların çoğunda güneş ve rüzgarı doğru düzgün yoktu.
16:21Bazıları hemen güneşi ve rüzgarı suçladılar Amerikan Enerji Bakanı dahil.
16:25Ama bunların hepsi uydurma ve güneşi ve rüzgarı engellemek amaçlı.
16:28Gerçekle ilgisi yok.
16:29Asıl alakası şebekeyle olan, yani şebekeyi siz iyi idare edemezseniz, depolamaları iyi yapamazsanız,
16:35esneklikleri yeterince yapmazsanız, şebekeyi modernize etmezseniz, siber saldırılara karşı korumazsanız,
16:43bu her zaman her ülkeye başına gelebilecek bir durum.
16:45Yarın bir gün biz de güneşi ve rüzgarı dengeleyecek yeterli depolama yapmazsak, esneklikleri sağlayamazsak,
16:51esneklik dediğimiz nedir?
16:52İşte tüketimin çok olduğu yerde üretimi arttırmak, üretimin çok olduğu yerde depolamayı arttırmak.
16:59Yani siz güneşin çok iyi olduğu saatlerde insanlara elektrikli arabalarını şarj etmeyi yönlendirirseniz,
17:04depolamaları çalıştırırsanız, ondan sonra tam tersi zayıfladığında da depolamaları şebekeye basarsanız,
17:11ne olacak o zaman?
17:12Bu zaman dengeleme sağlanacak ve siber saldırılara karşı da Türkiye'nin hazırlıklı olması lazım.
17:17İleride bu sıkıntılar olabilir ve şebekenin güvenliğini sağlamamak için de Avrupa şu an şebekelere çok yatırım yapıyor.
17:24Türkiye'de bir an önce arttırması gerekiyor.
17:26Siz az önce de söylediniz ya, İspanya'daki kesinti sonrası güneş ve rüzgarı sorumlu tuttular diyor.
17:31Bu gerçekten doğru mu?
17:32Yani yenilenebilir kaynakları etkiliyor mu?
17:35Yoksa başka teknik sebepler de var mı bunun içinde?
17:38Yani burada en önemli sebep dediğimiz gibi, şu 17. grafikte de göreceğiz.
17:4517. grafikte, tamam.
17:48Bakın güneş ve rüzgar oranı İspanya 7. sırada dünyada oransal olarak.
17:54Çok fazla ülke İspanya'dan daha iyi.
17:58Bunlar da her gün atlama, eğer güneş ve rüzgar suçlu olsa,
18:01Luxemburg'da, Danimarka'da, Litvanya'da, Hollanda'da her gün kesinti olması lazım güneş ve rüzgar suçlu olsa.
18:07Ama değil.
18:08Veya toplam güçte baktığınızda oransal değil de, Çin'de, Amerika'da.
18:12Mesela Amerika'da güneş gücünü bir açabilirse arkadaşlar,
18:16Kaç numaralı?
18:1624 numarada.
18:1724.
18:18Muazzam bir güneş gücü var.
18:20Yani şu an yaklaşık olarak 250 bin megawata yaklaştı.
18:24Bizde 20 bin megawatt civarı.
18:27Biraz fazla da olsa da.
18:29Amerika'da çok muazzam güneşe yatırım yapıyor.
18:30Mesela Kaliforniya'nın çok kısa sürede %100 yenilenebilir enerji hedefi var.
18:34Su ve güneş rüzgarla.
18:37Kaliforniya'nın depolamaları da çok yapıyor.
18:39Mesela bu grafikte görülecek.
18:40Amerika'da şu an 5 milyon 425 bin tane şey var.
18:45Güneş santralı var.
18:465 milyon.
18:47Bizde 32 bin tane.
18:48235 bin megawatt var.
18:50Bizde 20 bin megawatt civarı.
18:52Yani arada çok büyük farklar var.
18:53Ve depolamalar da çok muazzam yapıldı.
18:55O yuvarlak bölümde Amerika'da görülecek çok muazzam bir depolama gücü var.
19:01Yani bataryalara da şu an çok büyük yatırım yapıyorlar.
19:03Bu Amerika bile buna yatırım yapıyorsa kendisi dünyada işte yenilenebilir suçlaması sadece kendini daha fazla kömür, doğalgaz ve nükleer satmak için bunu yapıyor.
19:16Tamamen aslında farklı sebepler var.
19:19Çıkar amaç dediğiniz gibi.
19:20Şimdi Türkiye'de de aslında geçmişte geniş çaplı elektrik kesintileri oldu.
19:25Yani ben çocukluğumdan hatırlıyorum en azından ama bu da resmi kaynaklarda var.
19:28Benzer kesinti sizce tekrar yaşanabilir mi?
19:31Bu her zaman hazır olma ihtimali dünyada var eğer hazırlıklı olmazsanız.
19:37Neden?
19:38Çünkü birer siber saldırı olursa dışarıdan ülkeler sizi zora sokmak istiyorsa, politikalarınızı değiştirmek istiyorsa ona hazırlıklı değilseniz her zaman olabilir.
19:48Bunun çözümü dediğimiz gibi şebekeleri yenilemek, modernize etmek, kendi milli yazılım sistemimizi kullanmak.
19:55Yani bu eski önlem anlamında mı?
19:57Yani bir ara biliyorsunuz bu uçakları mı uçakları da kaldırmama sorun oldu Avrupalıların ve tüm dünyada.
20:04Burada da arkasında işte yazılım şirketlerinin genelde Amerikan olması istedikleri zaman bazen dünyanın sistemi çökertebiliyorlar.
20:11Bunun yerine kendi milli yazılımlarımız olursa böyle saldırılara karşı da hazırlıklı olmuş oluruz.
20:17Ve de şebekenin güvenirliğini sağlamak için depolamalar.
20:22Sürekli söylüyoruz özellikle güneş ve rüzgar arttığı zaman bu risk daha da artacak.
20:26Bundan dolayı bir an önce depolamalara ve şebekenin yenilemesine ağırlık verilmesi gerekiyor.
20:32Anladım.
20:34Şimdi iklim kanunu var.
20:37Türkiye'deki meclis gündeminde de aslında konu oldu Bünyamin Bey.
20:41Bu kanun sizce neleri kaplıyor?
20:42Sizce değil bu kanun neleri kaplıyor?
20:44Yani on dokuzuncu grafikte görüşeceği üzere dünyada sera gazı emisyonları dediğimiz gazların çoğu enerjiden kaynaklı.
20:55Yüzde yetmiş beş, yüzde seksen ol.
20:57Mesela taşımacılık sektörü bugün ulaşım dediğimiz yüzde on altısı işte hem kullandığımız araba hem de gemiler, uçaklar ve benzeri.
21:05Diğerleri binalardaki enerji tükettiğimiz gaz, doğal gaz kombileri ve sanayidekisi.
21:13Bunun önüne geçebilmek için emisyonları biliyorsunuz taahhütümüz var devlet olarak.
21:17İşte iki bin elliye kadar sıfır emisyonları doğada olması gereken seviyeye çekmek.
21:27Evet.
21:27Bu bağlamda da bizim yapmamız gereken temiz kaynakları arttırmamız lazım.
21:32Güneşi, rüzgarı, suyu, işte biyoenerjileri, jeotermali arttırmamız gerekiyor ki emisyonları azaltalım, hava kirliliğini azaltalım.
21:42Dünyada günü, ülkemizde bu sene, dünyada beş milyona yakın ülkemizde de elli bin insan ölüyor yılda.
21:49Elli milyon şey, elli bin insan ne demek ya?
21:52Bunun çoğu işte solunum yolu hastalıklarından.
21:55Elli bin insan çoğu hiçbir başka alanda ölmüyor.
21:59Bu da işte kömür santralları, araçların eksozlarından çıkan dumanlar, evlerde kullandığımız işte doğal gaz bizim havayamızı çok kötü kirletiyor.
22:07Bu eğer emisyonları sıfır düzeye yaklaştırırsak, yani nötrel hale getirirsek, solunum yolundan insanlarımız ölmeyecek.
22:17İklim kanunu da bu çerçevede getirildi meclise.
22:22Tabii çok eleştiriler de var.
22:24Eğer bu istismara açık boşluklar bırakırsanız, uluslararası şirketlerin karbon ticaretine dönüşebilir.
22:29Yani karbon ticaretine dönüşmesi ne demek?
22:31Şimdi biz Avrupa'ya mal göndereceğiz.
22:33Orada sınırda hangi enerji kullandınız?
22:36İşte kömürden mi elektrik kullandınız, güneşten mi?
22:38Kömürdense hemen size bir vergi şu kadar.
22:42İşte doğal gazdan elektriği üretmişse bu kadar vergi.
22:45Ya da sanayide kullanırken kömür mü kullandın, hidrojen mi?
22:49Yoksa güneş enerjisinden elektrik mi?
22:52Bunları hesaplayacaklar.
22:53Eğer kömür kullanmışsak, doğal gaz kullanmışsak ya da petrol ürünleri kullanılmışsa bunda hemen ekstra vergi olacak.
23:01Bu da bizim rekabetimizi zayıflatacak.
23:03Yani önceden diyelim ki 5 liraysa bir malın maliyeti 6-7 liraya çıkacak.
23:09Bu da diğer ülkelere karşı bizim şansımızı azaltacak.
23:12Eğer temiz kaynaklara yönelmezsek.
23:13Bir an önce sanayide de sıfır emisyon için bu kanun güzelce geçirilirse yenilenebilir enerjinin önü açılması lazım.
23:21Ama en öncelikli konu bu.
23:22Yani kanunu tabii geçirelim.
23:24Bu önemli, faydalı.
23:25Ama boşluk bırakmadan istismara karbon vergisinin, diğer adıyla buna karbon yasası diyorlar bazıları.
23:33Eğer yenilenebilirini önü açar, yeşilini önü açarsak bu kanun faydalı olacaktır.
23:38Yoksa bize de ağır maliyeti olur.
23:40Ağır maliyeti olur.
23:41Peki Avrupa'daki benzer uygulamalarla kıyaslandığı da avantajları ve riskleri neler oluyor?
23:45İklim kanunu kastediyorsunuz.
23:49Evet.
23:49Avrupa'nın çoğu ülkesinde var zaten.
23:51Onlar bu çıkardılar biliyorsunuz.
23:532026'da başlayacak bu vergilendirme.
23:56Yani şurada 5-6 aylık bir süre kaldı.
23:59Yine onların bu konuda mesela 2035'te artık elektrikli araçlara geçiş, teşvik için ve hidrojenli araçlara, özellikle elektrikli araçlara artık mazotlu, benzinli araç kullanımı satışı yasak olacak.
24:14Bu bağlamda dünyada küresel emisyonlarda gösterecek bir grafimiz var.
24:2020. grafik arkadaşlar onu da gösterebilirse.
24:23Burada şu kırmızı alan 20. grafik tamamen enerjiden kaynaklı.
24:32Yani havamızı kirleten en önemli faktörü %70-80 oranında enerji.
24:38Orada çok büyük bir oran enerji bazıları da tarımdan kaynaklanıyor.
24:43İşte tarımdaki emisyonlar dediniz.
24:44Tarımda biraz daha karbondioksit değil de orada farklı bir emisyonlar var biliyorsunuz.
24:51Bu tarımı da özellikle suni gübreleme ve diğer yakma işte olaylar oluyor biliyorsunuz.
25:00O ürünü aldıktan sonra onlara da vazgeçilip doğal tarıma mümkün olduğunca.
25:06Bazıları da işte diyor ki yapay et gelecek.
25:09İşte bize ineklerimiz hepsini...
25:12Evet ben de o konuya değinmek istiyorum aslında.
25:13İklim politikalarıyla ilgili sosyal medyada zaman zaman çıkan spekülasyonlar aslında bunlar.
25:18Endişe verici gerçekten böcek tüketimi.
25:20Az önce dediğiniz gibi yapay et, hayvancılık bu konularla ilgili endişeler var.
25:25Ne kadar doğru?
25:26Onların çoğu abartı.
25:28Sosyal medyada biliyorsunuz bu tür abartılara çok fazla meylediliyor.
25:32Bunların çoğunun gerçeklik payı yok ama yapay et tabii yönlendirmek isteyebilirler küresel güçler.
25:38Hayvancılıkta bu arada müjdeli bir haber geldi biliyorsunuz.
25:40Bu aralar Türkiye Avrupa'da tekrar birinci oldu büyükbaşta.
25:45Bu müjdeli bir rakam.
25:46Yani hayvancılığımız devam etmesi lazım mecburen doğal.
25:51Ama hayvancılıkta kullanılan özellikle doğal beslenme olmayınca hem gübrelemesi tarımda hem de hayvanların yemleri doğal olmayınca bu fazla emisyona yol açıyor.
26:04Hayvanlar hareket etmeyince biliyorsunuz.
26:06Gezen tavuk yumurtası gibi biliyorsunuz hayvanlar da tek dar bir alanda beslendiği için oradan onların işte getirmesi ve benzeri durumunda emisyon saçıyor biliyorsunuz dışarı.
26:18Veya aynı yerde atıklarının toplanması çok büyük ağır kokuya yolaşıyor.
26:23Bu da atmosfere gidiyor.
26:25Bu da zararlı oluyor.
26:26Bunun yerine işte daha doğal hayvanların mümkün olacağı meraların arttırılıp gezdirilmesi hayvanların.
26:32Suni yemlerden doğal yemlere kayılması.
26:35Avrupa'nın domuzu biraz azaltması gerekiyor.
26:38Bizde ise biraz temiz enerji kaynaklarının arttırılması lazım.
26:43Et tüketimi bizim dünya ortalamamız günde 100 gram olması lazım normal biz tıptaki uzmanlara göre.
26:49Bizde bu rakam ortalama yakın bu rakama.
26:51Her ne kadar dağılım pek arada uçurum olsa da bazı halk alt düşük gelirleriyle üst düz geliri arasında ama ortalama dünyanın olması gereken rakamız.
27:02Ama Avrupa'da Amerika'da bu 2-3 kata kadar çıkabiliyor.
27:06Yani Avrupa'da 200 gram 250 gram arası değişiyor Amerika'da.
27:09Bu ne demek?
27:10Yani onlar fazla et tüketiyorlar.
27:12Yani önce onlar eğer illa eti azalacaksa onların azaltması lazım.
27:16Bizim de kömüre ve doğal gazı petrolü azaltmamız hızlıca gerekiyor.
27:20Gerekiyor.
27:21Şimdi güneş enerjisi doğal olarak tabii ki kesintili.
27:25Rüzgar enerjisi için de aynısı geçerli.
27:27Kesintili kaynaklar.
27:28Şimdi gece ya da durgun havalarda bu sistem yeterli olacak mı Büyüme Bey?
27:32Neler yapılabilir?
27:33Yani 23. grafikte bu Avrupa'nın G7 ülkeleri dediğimiz ülkeler biliyorsunuz dünyanın en gelişmiş ülkeleri.
27:43Ekonomik olarak da en güçlü ülkeleri.
27:4523. grafikte arkadaşlar.
27:46Burada göreceğiniz üzere mesela ABD, Almanya, Japonya kişi başı çok şey üretiyor.
27:56Güneş ve rüzgardan elektrik üretiyor, enerji üretiyor.
27:59Ve alttaki grafikte de Brezilya, İngiltere, Avustralya ve benzeriyle Almanya'nın çok muazzam bir şekilde temiz kaynaklara yöneldiğini görüyoruz.
28:10Burada yapılması gereken bunlar güneş ve rüzgara düşmanlık ya da karşıtlık değil.
28:17Güneş'in aniden kaybolduğunda veya gece olduğunda dengeleme için depolamalara sık sık vurgu yaptığımız gibi yine yapalım.
28:26Yapılması gerekiyor ve dengeli dağıtım kurulması lazım.
28:29Mesela çatılara çok yayılmasın.
28:30Tek İspanya'daki eksiklerden birisi de şuydu.
28:33Gelen rivayetlere göre belli bölgelerde yığılmalar olmuş.
28:37Eğer çatılara milyonlara yayılsaydı diğer Almanya'daki gibi İspanya'da 500 bin küsur var bizdekinden yine iyi de.
28:43Orada biraz daha çatılara yayılmış olsaydı bu kadar kriz büyük olmayacaktı.
28:49Dağıtık sistemler, rüzgar ve güneş santrali ülkenin her yerine yayılması lazım.
28:52Mesela Karadeniz'de daha çok rüzgar santrallerine ağırlık verilebilir.
28:57Orada biraz daha dağlık bölge olduğu için güneye doğru güneş, işte güneydoğu da bizim helslerimiz çok iyi.
29:07Aynı şekilde batı da güneş ve bunların sürekli şehir içerisinde tüketime yakın yerde fazla yapılması lazım.
29:13Şehire yakın tüketim yerinde çatılarda yapıldığı zaman şebekeye de fazla yüklenmiyorsunuz.
29:18Çünkü olduğu yerde tüketiliyor.
29:19Çözümün en güzeli çatı santrallerinin, güneş santrallerinin önünün açılması.
29:24Yani şu an maalesef yatırım yapmayı insanlar pek cazip görmüyor.
29:28Peki tüm ülke bu kaynaklarla sürdürülebilir şekilde yürüyebilir mi?
29:32Tabii ki yürüyebilir.
29:33Neden yürüyebilir?
29:34Çünkü dediğimiz gibi şu an Türkiye'de sadece çatıdaki güneş santrali ihtiyacımızdan fazla elektrik üretir, enerji üretir.
29:42Sadece güneş ve çatıdaki yani bunların yüzer gezleri tutun, yüzer santralları, dağdaki her tarafımız bakın bizim Avrupa ülkeleriyle kıyasladığımız dağlık oranımız çok fazla.
29:56Bundan dolayı hız potansiyelimiz de iyi.
29:58Bu dağlık oranı ne demek?
29:59Kıraç bölgemiz de çok fazla.
30:01Yani istemediğimiz kadar biz rüzgar santralları kurabiliriz.
30:05Güneş santralları olarak kurabiliriz.
30:07Yani Almanya ve Avrupa ülkelerinde çok yeşillik de var.
30:09Almanya hem alan olarak bizim yarımız biliyorsunuz kilometre kare olarak.
30:16Buna rağmen bizden şu ana kadar 7-8 kat güneş ve rüzgarda daha fazla yaptılar.
30:217-8 kat.
30:22Yani biz onlara gelince kadar o rakama çok daha ekmek yememiz lazım.
30:27Çok fazla mücadele vermemiz lazım.
30:30Yani bunu yaptığımız zaman hiçbir şekilde sorunumuz kalmaz.
30:34Temiz kaynaklar o yönüyle sonsuz sürekli de yenilenebiliyor.
30:37Kömürün, gazın, petrolün gibi belli bir ömrü de yok biliyorsunuz.
30:40Türkiye yenilenebilir derken zaten otomatik olarak enerji kendi kendine yeniliyor.
30:46O yüzden de Türkiye aslında Almanya'dan daha da önde.
30:48Çok da potansiyel olarak öndeyiz ama kurulum olarak maalesef epey mücadele etmemiz lazım.
30:54Almanya'da bu durum zorunluluk haline geldi demiştiniz değil mi?
30:57Güneş santralları ile ilgili 24. numarada bakın hangi ülkelerde güneş santralları çatırlarda zorunlu?
31:03Burada yeşil bölgeler güneş enerji santrallarının zorunlu olduğu ülkeler Avrupa'da.
31:09Yeşil olan bölgeler.
31:10Burada Yunanistan'ı dahi görüyorsunuz Almanya'da, Fransa ve Almanya'da var.
31:19Fransa biliyorsunuz bu sene kömürü %0'a yaklaştı.
31:21İngiltere geçen 2024'te kömürü tamamen son verdi.
31:25Yani kömür santralları tamamen kapattılar.
31:27Bazıları diyor ki hala kömür altın diyor ya insaf el insaf ya kömür nasıl altın olur ya kardeşim ya bu kadar insan aklıyla alay edilmez ki.
31:36Kömürün altını demek için yani bu kadar gelişmiş ülkeler bunlar yanlış mı yapıyor?
31:40Yani sadece siz mi biliyorsunuz?
31:42Yani bu kadar bacalar biliyorsunuz emisyon bacaları falan kuruldu veya işte arıtma şeyleri kuruldu ama hiçbir çözüm yok.
31:50Yani sadece ufak bir faydası var o da getirisi götürüsünden çok az.
31:56Götürüsü çok daha fazla.
31:57Hava kirliliğine devam ediyor.
31:59Evet.
31:59Bundan dolayı yani Avrupa ülkeleri kömüre son veriyor.
32:03Nükleeri çoğu azalttı çok son veriyor.
32:05Buna rağmen hala birileri güneşin önüne engel çıkarmak için biz kömüre mecburuz, nükleere mecburuz.
32:10Bunların çoğu gerçekle doğru payı yok.
32:14Yani çoğu bunlar nükleer lobilerinin abartıları ve gerçeğe dayanmayan bilimsel dayanma olmayan şey.
32:18Ya Almanya'nın bizden bir buçuk kat fazla enerji tüketimi var.
32:21Sanayi ülkesini Avrupa'nın öncü ülkesi biliyorsunuz.
32:23Evet.
32:24Ya onlar bile nükleere çıkmışsa ki Almanya nükleerin babası sayılır biliyorsunuz.
32:28Einstein falan hep bu atomu ilk parçalayan insanlar.
32:30Ya bunlar atomu biliyor yani.
32:32Daha tabirizde hiç ciğerini bile biliyorlar.
32:34Buna rağmen son vermişler.
32:35Adamın demek ki bir bildiği var demek lazım.
32:38Hala nükleere mecburuz diyorsan kusura bakma.
32:41Ya Almanya'nın bu teknolojide elektro teknolojisinde dünyada en iyilerini birisi hatta en iyisi diyebiliriz.
32:47Oradan örnek alınabilir yani.
32:50Zengin ülkemiz aslında diğer ülkelere göre çok daha yol kat edebilir diyorsunuz.
32:54Elindeki imkanları değerlendirdiğinde.
32:57Bünyam Bey çok teşekkür ediyorum geldiğiniz için.
32:59Evet konularımız çok derin ama ben sizi tekrar bekliyorum programa.
33:03İnşallah.
33:03En azından geri kalan konuları da konuşmak isterim Yeşil Enerji'ye dair.
33:07Yolunuz açık olsun.
33:08Teşekkür ederim sağ olun.
33:09Efendim Ülke TV'de Dünya Değişikçe programının sonuna geldik.
33:13Elektrik mühendisi enerji uzmanı Bünyamin Kurt bizlerle beraber de farklı bir programda görüşmek dileğiyle.
33:18Ülke TV ekranlarında kalın.
33:19Hoşçakalın.
33:20İzlediğiniz için teşekkür ederim.
33:33İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
30:10
|
Sıradaki
40:58
34:33
28:06
28:06
29:57
31:55
32:26
29:47
29:03
33:29
28:50
29:51
28:00
29:38
29:56
43:11
34:22
2:04:51
2:24:48