- 16.06.2025
YAŞANAN DEĞİŞİĞİM İNSAN HAYATINI NASIL ETKİLİYOR? “DÜNYA DEĞİŞTİKÇE”
Başarılı sunucu Eda Özdemir’in sunduğu “Dünya Değiştikçe”, her geçen gün küreselleşen dünyanın toplum üzerindeki etkilerini masaya yatırıyor. Popüler kültürden teknolojik gelişmelere, alternatif tedavi yöntemlerinden tıp alanındaki gelişmelere kadar birçok konuyu uzmanlarına soran Dünya Değiştikçe, izleyenleri için önemli bilgiler paylaşıyor.
Dünya Değiştikçe’de; alışkanlıklar, yaşam tarzları, sağlıklı gıda tüketmenin önemi, ekolojik dengedeki değişiklikler gibi pek çok konu, uzmanların değerlendirmeleri ışığında ele alınıyor. Dünya değiştikçe neler değişiyor? Bu değişim insanların yaşamını nasıl etkiliyor? Değişime ayak uydurmak için neler yapmalıyız? Tüm bu sorular, Dünya Değiştikçe ile Ülke TV ekranlarında yanıt buluyor.
Dünya değiştikçe insanların hayatında yaşanan değişimi gözler önüne seren program “Dünya Değiştikçe” her pazar 15:15’te Ülke TV’de…
Başarılı sunucu Eda Özdemir’in sunduğu “Dünya Değiştikçe”, her geçen gün küreselleşen dünyanın toplum üzerindeki etkilerini masaya yatırıyor. Popüler kültürden teknolojik gelişmelere, alternatif tedavi yöntemlerinden tıp alanındaki gelişmelere kadar birçok konuyu uzmanlarına soran Dünya Değiştikçe, izleyenleri için önemli bilgiler paylaşıyor.
Dünya Değiştikçe’de; alışkanlıklar, yaşam tarzları, sağlıklı gıda tüketmenin önemi, ekolojik dengedeki değişiklikler gibi pek çok konu, uzmanların değerlendirmeleri ışığında ele alınıyor. Dünya değiştikçe neler değişiyor? Bu değişim insanların yaşamını nasıl etkiliyor? Değişime ayak uydurmak için neler yapmalıyız? Tüm bu sorular, Dünya Değiştikçe ile Ülke TV ekranlarında yanıt buluyor.
Dünya değiştikçe insanların hayatında yaşanan değişimi gözler önüne seren program “Dünya Değiştikçe” her pazar 15:15’te Ülke TV’de…
Kategori
📺
TV ve DiziDöküm
00:00İNTRO
00:00Ülke TV ekranlarından herkese mutlu bir gün diliyorum.
00:19Dünya Değiştikçe programına hoş geldiniz değerli izleyiciler.
00:22Bugün yaşamın sürdürülebilirliği için kritik bir başlığı ele alacağız.
00:27Yenilenebilir enerji.
00:28Doğaya zarar vermeden enerji üretmenin mümkün olduğunu ve bu dönüşümün artık bir zorunluluk haline geldiğini alanında uzman konuğumuzla birlikte konuşacağız.
00:38Sayın elektrik mühendisi ve enerji uzmanı Bünyamin Kurt bizlerle hoş geldiniz.
00:42Hoş bulduk.
00:43Bünyamin Bey sizinle bu stüdyoda aslında pek çok kez buluştuk.
00:46Çünkü konu hem derin hem de güncel bir konuyu konuştuk ki konuşmaya da devam ediyoruz.
00:52Yenilenebilir enerjiye geçişin neden bu kadar hayati olduğunu ve en kritik kırılma noktasından biraz bahseder misiniz?
00:58Yenilenebilir enerji diğer adıyla da yeşil enerji dediğimiz enerjiler doğada Allah tarafından bize sunulmuş sonsuz ve sürekli yenilenebilen bir enerji türü.
01:09Yani özellikle güneş, rüzgar, su enerjilerimiz işte jeotermal, bio enerjilerimiz bu enerjilere biz yenilenebilir enerji diyoruz.
01:16İşte son sanayileşme döneminden beri insanoğlu özellikle ilk önce kömür, petrol ve son olarak da doğal gazla enerjileri yönelde ihtiyaçları karşıladı.
01:25Ama bu güneş enerjimiz çok uzun süredir insanlığın hem ışık hem de ısınma enerjisinde kullanılıyordu ve rüzgarla gemilerin hareket ettirilmesi ve benzerinde.
01:34Ama son yüzyılda birazcık modern teknolojilerle hayatımızın her alanına daha fazla etki yolu olmaya başladı.
01:41Dünyada şu an süper bir şekilde bu enerjilere yöneldi.
01:44Çünkü havadaki karbondioksit salınımları ve diğer kirliliklerin attıklarının en önemli sebebi doğal gaz, petrol, kömür dediğimiz işte fosil yakıtlar.
01:53Bu kirlilik hem sağlığımıza hem ekonomimize getirdiği ağır yüklerden dolayı bu güneş, rüzgar ve diğer temiz enerjilerimize yönelmemiz bir zorunluluk haline geldi.
02:03Yani bir tercih meselesi ya da bir alternatif meselesi değil artık zorunlu hale geldi.
02:08Bunlar teknolojilerin gelişmesiyle de çok da ekonomik olunca artık dünyanın bir numaralı enerji kaynağı güneş olmaya başladı.
02:15Şimdi küresel altyapı giderek daha kırılgan hale geliyor ve geçtiğimiz günlerde İspanya'da yaşanan büyük çaplı bir elektrik kesintisi ve ardından gelen internet ve iletişim sorunu vardı Bünyamin Bey.
02:28Bu tabloyu nasıl okumalıyız? Tesadüf mi diyeceğiz yoksa siber saldırı ihtimali var mı?
02:34Şimdi bir numaralı grafikte de görürsek orada da İspanya'nın enerji modelini görelim.
02:39Şimdi bu kesintiden sonra özellikle bazı lobiler, nükleer lobiler ve fosil lobileri hemen güneşi suçladılar.
02:47Çünkü İspanya biliyorsunuz Avrupa'nın en iyi güneş alan ülkesi ve orada güneş çok yoğun rüzgarla beraber.
02:53Bundan dolayı hemen sanki güneşten kaynaklanıyormuş gibi bir suçlama yaptılar.
02:58Ancak öyle bir şey değil kesin çünkü İspanya'dan daha fazla ülke göreceğiz bir sonraki grafikte de bir B grafiğinde eğer gösterebilirse arkadaşlar çok daha fazla ülke var.
03:07Yani oransal olarak hem toplamda üretimde hem de oransal olarak İspanya'dan çok daha fazla ülke güneş var.
03:15Yalnız oralarda hiçbir kesinti olmadı.
03:18Güneşten kaynaklanmış olsa orada her gün elektrik kesintisi olması lazım.
03:21Yani grafikte de görülecek Almanya, İspanya'da %20 civarında bir nükleer var.
03:28Yani nükleer olmadığı için diye bazıları enerji kesildi de onunla alakası yok.
03:32Yani nükleer de var İspanya'nın eğer nükleer olduğunda kesilmemiş olsaydı İspanya'da kesilmemiş olacaktı ki tamamen şebekele alakalı bir sorun.
03:42Yani ne nükleerin oluşu olmayışı bir sonraki grafikte orada göstereceğiz oranları arkadaşlar 1B'ye bakabilirse.
03:48Orada bakın yani İspanya çok daha İspanya'dan daha çok güneş ve rüzgardan enerji üreten ülkeler var.
03:55Siber saldırı olma ihtimali bundan dolayı kuvvetli arka arkaya gelmesinden dolayı telefon ve internetin de elektrik şebekesinden sonra kesilmesi.
04:04Şöyle ki yani İspanya bu güneş enerjisine ve diğer temiz enerjisine yönelmesini istemeyen nükleer lobiler ve fosil lobileri bu enerjilerin biraz önünü kesmek istiyorlar.
04:14Yani bakın bu grafikte de İspanya'dan çok daha fazla ülke %69'a olan Danimarka olsun ve benzeri çok ülke bu enerji %70'lere kadar üretiyor ki İspanya'da %40 civarı Almanya'da %40'ın yine üzerinde çok gelişmiş ülkelerde üretiyor.
04:32Bundan dolayı tamamen güneşli rüzgar ya da benzeri temiz enerjileri suçlamak kesinlikle doğru değil.
04:39Yani mesela Lütfanya %64 işte Lüksanburg %51'e kadar çıktılar.
04:45Bu konuda da hiçbir şekilde güneş ve rüzgar suçlanamaz.
04:49Şu yönüyle olma ihtimali yüksek sabotaj ya da siber saldırı.
04:54Yani biliyorsunuz İspanya-İsrail Gazze politikasında Gazze'yi çok destekliyor.
05:00Hatta Avrupa'nın en çok destekleyen ülkesi.
05:03Bundan dolayı o siyonist lobilerin de etkisi olabilir.
05:05Evet.
05:06Bu düşünülmesi gerekiyor.
05:09Ülkemizin arası biliyorsunuz Avrupa'da ilk hür kuş almaya çalışan bir ülke bizden alan.
05:15Ve bu yönü de bizimle ilişkileri de bozmak isteyebilir.
05:17Bundan rahatsız olan politikalarından dolayı.
05:20Üç alternatif gözüküyor.
05:21Yani hem güneş ve rüzgara yönülmesini engellemek isteyenler,
05:25işte İsrail'le ilgili sert politikası ve bizimle olan ilişkilerden dolayı bu sabotaj ihtimalleri artıyor.
05:30Tabii kesin veriler olmadığı için konuşmak erken konuyla ilgili binlerce veri analiz ediyor.
05:36İspanya Başbakanı'na diğer resmi yetkililerin açıkladığı gibi bunun güneşle, yenilenebilir temiz enerjiyle bir alakası yok.
05:43Şebekeyle alakası var.
05:43Şebekeyle alakası var.
05:45Şimdi son dönemde Tayvan gibi ülkeler nükleer santralleri kapatıyor ama Çin gibi ülkelerde yenilenebilir kaynakları aslında hızla yaymaya başladı.
05:55Peki kim neden vazgeçiyor, kim neden yatırım yapıyor, bu tercihler neyi gösteriyor sizce?
06:01B no'lu grafikte göreceğiz, iki B arkadaş da gösterebilirse.
06:05Şimdi dünyada Tayvan bir iki hafta oldu, son reaktörü de kapattı.
06:11Geçen senede biliyorsunuz, 2023'te pardon, Almanya'da kapatmıştı.
06:16Daha önce İtalya, Litvanya ve benzeri çok ülke son verdi.
06:20Aynı şekilde Avusturya, yani nükleer resmi tamamen bunlar son verdi.
06:23İspanya'nın 2030'da çıkma planı var normalde.
06:26Biraz da ondan rahatsız nükleer lobiler.
06:28Çıkmasını istemiyor çünkü ekonomi çok fazla yük getiriyor.
06:30Güneş ve rüzgarı o kadar ucuzladı, nükleer tam tersi pahalandı.
06:34Çünkü uranyum kaynakları sınırlı dünyada.
06:36Bunlar sınırlı olduğu için az olunca, talep de olunca ne oluyor?
06:40Pahalanıyor otomatikman.
06:41Ve krizlerde bu 5-10 kata kadar çıkıyor.
06:442000 yıllarına göre nükleer yakıtı yani uranyum 10 kata kadar çıktı, dönemler oldu.
06:49Hatta şu an 2000'lerin başına göre çok pahalı.
06:52Yarın bir gün enerji krizinde veya benzeri durumlarda nükleer ekonomiye çok zarar vereceğini bildiği için bu ülkeler bunlar çıkıyor.
07:00Burada Çin'i göreceğiz.
07:02Çin gerçekten hem karbondioksit salınımı düşürüyor hem de ekonomisi büyüyor.
07:05Biliyorsunuz dünyada şu an üretim üstü haline geldi.
07:07Çin burada yenilenebilir enerjide muazzam bir yatırım yaptı.
07:10Dünyanın yani 7 milyara yakın insanın kurduğu santralların tek başına Çin güneş ve rüzgarı da kurdu.
07:16Bakın yani yaklaşık 6,5 milyar insanın kurduğu santralların hepsini sadece Çin kurabildi.
07:24Ondan dolayı muazzam bir yatırım yapıyor.
07:26Dünyanın üçte birini tüketen Çin.
07:28Nükleer santral da yapılıyor da bazıları bunu çok abartıyor.
07:31Yapılan nükleer santral güneş ve rüzgarın da %1 oranında.
07:36Yani 99 tane güneş ve rüzgar santralı kuruyorsa yani büyüklük olarak güç olarak onun ancak %1'i nükleer.
07:44Yani çok ciddi bir oran değil nükleer %4 Çin'de bizim ülkemizde sadece Akkuyu bile %10 yapacak.
07:51Yani şu an dünyanın en büyük nükleer santrali bizim ülkede yapılıyor.
07:55Çin'de yapılanlar biraz daha güç olarak gözüküyor ama oranın tüketimi çok çok fazla olduğu için bizden kat kat o çok orada bir devenin yanında kulak gibi kalıyor.
08:01Şimdi enerji ithalatı ekonomimizin önemli kalemlerinden biri.
08:07Yenilenebilir kaynaklara yönelmenin bu alandaki etkisini nasıl ifade edeceksiniz Bünyamin Bey?
08:13Yani şunu da merak ediyorum cari açığı azaltmada da gerçekten anlamlı bir katkı sağlayabilir mi?
08:18Tabii ki yani cari açığımızın en önemli sebebi bakın bizim bu üç numaralı grafikte arkadaşlar gösterebilirse enerji biliyorsunuz.
08:27Yani biz 70-80 milyar dolara yakın bir cari açımız oluyor her yıl yaklaşık son 20 yıl içerisinde 1 trilyon dolara yakın bir enerjiye para ödedik.
08:38Yani bunun %80'e yakın yani nihai enerjide yaklaşık %76'sını biz ithal ediyoruz yani dörtte birinden fazlasını.
08:46Bu da muazzam bir yük getiriyor enerji olmazdan fabrikalar çalışmaz biliyorsunuz.
08:50İspanya'da gördük her şey durdu hayat durdu artık elektrik enerjisine o kadar bağımlı olmuşuz ki şu an biz bu çekimi bile dahi yapamayız.
08:57Dolayısıyla buradaki grafikte görülebilirse şekil üç numaralı grafikte arkadaşlar enerji üretimimizle ithalat arasındaki fark çok her geçen gün daha da artıyor.
09:10Yani arttığı zaman...
09:12Hangi grafik demiştiniz Bünyan Bey?
09:14Üç numaralı grafik.
09:15Üç numaralı grafik yönetmenimizden rica edelim.
09:18Üç numaralı grafik gelsin.
09:20O arkadaş burada görüleceği üzere yani enerjimiz maalesef yenilenebilir ancakla bunun kıyaslıyız.
09:26Bu potansiyelimiz muazzam.
09:28Bazıları zannediyor ki bakın bu alttaki açık maviler bizim kendi ürettiğimiz diğer uzun olanlar ise ithal ettiğimiz.
09:35Yani yani yaslaşık dört...
09:37Açık maviler Türkiye'ye ait.
09:39Türkiye'nin ürettiği.
09:39Öbürler de artıyor bak sürekli.
09:41Bu da ne demek?
09:42Bizim yani dörtte birine yakın ancak kendimiz üretebiliyoruz.
09:46Yani bunun içerisinde galiba da sayın Karadeniz'de sayın, kömür kaynaklarımızda sayın, yenilenebilir güneşimizde sayın hepsi içerisinde sadece dörtte biri.
09:54Galiba sadece petrolümüzün yüzde onunu işte Karadeniz yüzde dördünü.
09:58Dolayısıyla bizim yüzde yüz yenilenebilere yönelmemiz lazım.
10:00Bu dünyada çok ülkeye yöneldi ve kendi doğal kaynaklarından, temiz kaynaklarından bu enerjiyi üretiyorlar.
10:07Ve cari açıklarını düşürüyorlar.
10:10Ve ekonomide biraz önce gördüğümüz gibi Çin'in olayında da ekonomisi çok muazzam büyüyor.
10:14Ama şimdi Gabar ve Karadeniz dediniz ama Türkiye'nin hem coğrafi konumu hem de doğal kaynakları çeşitliği açısından önemli bir potansiyeli yok mu?
10:22Yani son dönemde evet Karadeniz gazı, Gabar'daki petrol keşifleri, Türkiye'deki enerjiyi daha bağımsız bir noktaya taşır mı sizce Düyamin Bey?
10:32Şimdi dört numaralı grafikte de göreceğiz.
10:35Gabar önemli bir yer tabii ki petrolün çıkartması.
10:39Eğer ekonomik olarak üretebiliyorsak bu bizim için çok değerli bir şey.
10:44Yani ama uzun vadeli olmayacak bunlar.
10:46Neden? Biz 2053'te Sayın Cumhurbaşkanımızın da imzasıyla biliyorsunuz Paris İklim Anlaşması'nı imzaladık.
10:52O iklim anlaşması bize ne diyor? Karbondioksit'i azaltın.
10:55Kömürden sonra en çok karbondioksit yayan petroldür.
10:58Yani bizim enerji tüketimizde en çok petrol var.
11:02Ve kirlilik açısından da en çok ikinci sırada kömürden sonra petrol var.
11:06Ve petrolümüzde %90'ı yaklaşık dışarıdan ithal ediyoruz.
11:101 milyon varilik yaklaşık tüketimimiz var.
11:13Karbondan çıkan 70-80 bin civarı.
11:16Bu da ancak bizde onunla falan bir denk gelebiliyor.
11:19Hatta bazen gelmiyor bile.
11:20Bundan dolayı biz buna çok fazla güvenemeyiz.
11:23Yani tamam o olması gerekiyor.
11:25Velili geçiş sürecinde de idare etmemiz gerekiyor.
11:27Ekonomik olarak üretebiliyorsak buna da ihtiyacımız var.
11:30Ama Avrupa Birliği biliyorsunuz 2035'ten sonra elektrikli arabala, petrollü araçları yasakladı.
11:37Bazı ülkeler ta 2030'da başlıyor.
11:39Bundan dolayı uzun vadede geleceği yok.
11:41Yani şurada bir 20-30 yıl belki bir geçiş sürecinde daha zarunlu olarak kullanacağız.
11:46Ondan dolayı tamamen yönümüz güneş, rüzgar olması lazım.
11:49Ekrandaki görsel bize ne anlatıyor?
11:52Bu bize toplam ihtiyacımız uzun olan, o büyük olan yaklaşık 1 milyon varin.
11:57Öbürü de işte Gabar ve diğer kendi üretimimiz.
12:01Yani o üretimimiz, tüketimizin yanında çok küçük olduğunu grafikte de görüyoruz.
12:05Anladım.
12:06Şimdi yenilenebilir enerjideyince bizim aklımıza ilk gelen güneş ve rüzgar oluyor elbette.
12:10Ve Türkiye bu alanda son yıllarda aslında önemli yatırımlar yaptı.
12:13Bugün geldiğimiz noktada bu yatırımlar ne kadar yol aldı?
12:16Nasıl ifade edeceksiniz?
12:17Yani güneş ve rüzgar da yeterince verim sağlanabildi mi?
12:21Burada maalesef çok iyi bir durumda değiliz.
12:26Yapıyoruz, yapmıyoruz değiliz.
12:27Ama yani rakamlarla konuşursak bu biraz bizi çok daha hızlanmamız gerektiğini ifade ediyor.
12:348. grafikte göreceğiz.
12:36Bizden çok fazla ülke, bizden kat kat fazla yapıyor.
12:408. grafikte arkadaşlar.
12:42Ne anlatıyor bize 8. grafik?
12:44Burada güneş ve rüzgar da kişi başını üretim yapıyor.
12:47Bizim ülke çok arkalarda maalesef.
12:51Türkiye'nin işte Danimarka 6-7 katı kişi başı.
12:54İsveç aynı şekilde 5-7 katı.
12:57Avrupa'nın, Fransa, Almanya 7-8'er kat fazla kurulum yapıyorlar.
13:03Evet.
13:03Yani şu anki koştuğumuz hızında en az 5-6 katına çıkmamız lazım ki onlara yetişelim.
13:08Bu yaptıklarımız da bizim ithalattan pek kurtarmıyor.
13:11Neden?
13:12Çünkü tüketim de artıyor.
13:14Yani yapılıyor ama tüketim artışına ancak yetiyor.
13:17Ya da yetmiyor çoğu zamanda.
13:19Bu açıdan buradaki, yani biz 30. sıradan da altındayız dünyada.
13:24Bazıları toplam gücü hesapladığı için Türkiye 5. ya da 10. diyor ama
13:28bu biraz bize aldatıcı bir rakam oluyor.
13:31Çünkü toplamda nasıl kişi başı gelir hesaplanırsa ekonomide o önemliyse
13:35güneş ve santralda toplam kurulu güç değil, kişi başı kurulu güç esas referanstır.
13:40Çünkü herkes kişi başı tüketim artıyor.
13:42Çin 1 milyon 400 bin olduğu için dünyanın 3'te 1'ini tüketiyor.
13:45Neden toplam olarak hesaplanıyor peki?
13:47Ya biraz daha algı tabiri caizse çok iyiymişiz gibi algı oluşturmaya çalışanlar bunu kullanıyor.
13:53Ama bu doğru bir şey değil.
13:54Bizi aldatıyor, kendimizi kandırmak oluyor.
13:55Onun yerine kişi başı, nasıl Dünya Bankası'nın hesapları, esas anlara kişi başı gelir hesaplanırsa
14:01Türkiye 15 bin dolar diyorsak, o bizim ölçümüz oluyorsa
14:05toplamda ölçü pek aldatıcı olur.
14:08Yoksa Çin her konuda birinci olmuş olur nüfusundan dolayı.
14:11Ama kişi başı önemli olan ölçü.
14:14Yenilenebilir enerji yatırımları artık az önce dedin sadece kurulum değil ama
14:18ekipman üretimi de gündemde öyle değil mi?
14:20Tabii ki.
14:20Bu alanda yerli üretimin payı ne durumda sizce?
14:23Yani Türkiye kendi teknolojisini geliştirme konusunda nasıl bir yol izliyor?
14:29Türkiye özellikle panellerde çok iyi.
14:32Yani hücreden şeye kadar son noktaya kadar yüzde yüze yakın bir oranda panel üretimimiz var.
14:40Çok fazla panel firmamız da var.
14:41Hepsi hücre üretemese de.
14:43Bunların önemli bir kısmı da hücre üretimine başladı.
14:49Bu önüyle iyiyiz.
14:50Avrupa'da en çok panel üretebilen ülkeyiz.
14:52Ama bunu enerjiye dönüştüremiyoruz.
14:53İşte biraz da bizi üzen nokta burası.
14:56Yani panelimiz hazır ama getirip onu çatıya koymaya, araziye koymaya,
15:00işte bina yüzeyine koymada zayıfız.
15:02Su yüzeylerimize konmada zayıfız.
15:03Bunların işte mevzuatlarla mevzuatımızın önünü açarak
15:07bu panel üretimindeki başarımızı sahada üre enerjiye dönüştürmemiz lazım.
15:12Yani orada panelin beklemesi bize bir kazancı olmaz.
15:15Diğer teknolojilerde de rüzgarda da Türkiye iğne fena değil.
15:19Özellikle belli kanat ve benzeri beton yönleri hepsini orada üretemesek de
15:25Türkiye bu noktada da üretimi ama orada da kurulumu sahaya, üretime yansıtmamız biraz zayıf.
15:32Bunların geliştirilmesi lazım.
15:33Anladım.
15:34Şimdi yenilenebilir kaynakların doğası gereği depolama.
15:37Siz bunu hemen hemen her programımızda söylüyorsunuz.
15:39Depolama sistemleri de artık enerji politikalarının ayrılmaz bir parçası haline geldi.
15:44Peki Türkiye bu alanda nasıl bir altyapı oluşturuyor?
15:48Şimdi 18. grafikte göreceğiz Avrupa'nın depolamalarla ne kadar ileri geldiğini.
15:54Şimdi bizim depolamalarla ilgili bir süre lisans verildi.
15:58İşte 20-30 bin megawatta civarı.
16:01Ama bunlar sahaya daha maalesef yansımadı oradaki mevzuat sıkıntılarından dolayı.
16:06Ve prosedürün çok uzun sürmesi lisanslarda bu geciktiriyor.
16:10Yani bizim gecikmemiz her an bir kalemize gol yemek gibi tabiri caizse.
16:15Bu geciktirmeler mümkün olunca hızlandırılması lazım.
16:18Dünya bir hız yarışında biliyorsunuz.
16:20Öyle bir hıza geldi ki eğer ona ayak uyduramasanız hep geri kalıyorsunuz.
16:25Yani ben yapayım yavaş yavaş dediğiniz zaman bu olmuyor.
16:28Çünkü üretimin tüketiminiz de artıyor.
16:30İnsanların sayısı artıyor.
16:31İhtiyaçları artıyor.
16:32Mesela yakında elektrikli arabalar biliyorsunuz çok muazzam yaygınlaşıyor.
16:37Dünyada yapay zeka yaygınlaşıyor.
16:40Ondan sonra ısı pompaları bize pek yaygın olmasa da Avrupa'da.
16:42Yani bakın şurada Avrupa'da çok muazzam bir şekilde depolamalar var.
16:47Hep 5 Gavat'tan İngiltere'den tutun Almanya'ya, İtalya'ya kadar.
16:52Mesela İspanya'da da bazıları depolama yok diye şikayet etti ama İspanya'da da fena değil.
16:57Özellikle pompaj HES'ler çok iyi İspanya'da.
17:00Bundan dolayı bizim de şu an pompaj HES yapmamamızın sebebi de çok büyük bu konuda eksiklik.
17:06Yani dünya 20 yıldır 30 yıldır pompaj HES yapıyor.
17:09Bataryalar yeni teknoloji tamam orada biraz 10 yıldır yaklaşık yakılıyor ama pompaj HES'in geçmişi 100 yıla kadar dayanıyor.
17:15Bu mesela bir sürü projelendirilmiş hatta belli bir fizil bir teste yapılmış ama maalesef bir sahada kuruluma dönüşmemiş.
17:25Pompaj HES nedir?
17:26Siz ölenleyin güneşleyin veya rüzgarınızın çok olduğu zaman fazla enerji suyu depoluyorsunuz yukarıya.
17:33Batarya tam tersi güneşin az olduğunda ya da rüzgarın az estiğinde o suyu aşağıya bırakıp aynı bir HES gibi çalışıyor.
17:42Ve depolama görevi geliyor.
17:43Doğal depolama aylık günlük yıllık istediğiniz kadar uzun pompaj HES'lerin bataryadan bir avantajı uzun depolamalar yapabiliyor.
17:49Peki sizce bu tek atılan adımlarda depolama için söylüyorum yeterli mi?
17:53Yoksa gerekli olan neler var?
17:55Bu konuda mevzuat basitleştirilmesi lazım.
17:58Enerji altın değerinde.
18:00Bundan dolayı özellikle de prosedürün bürokrasinin azaltılması, lisansların hızlı bir şekilde sahaya yansıtılması,
18:07bazı konularda şikayetlere doğru özellikle geçmiş dönemde çantacıların eline geçmesi,
18:12bu tür projelerin bunların önüne geçilip gerçek yatırımcıya mümkün olduğunca bunların tahsis edilmesi.
18:18Yoksa o çantacılar işi yapmıyor.
18:20Bu piyasada öyle söylenen bir şey.
18:22Bu da geciktiriyor.
18:24Yani onlar kendileri alıyor, fahiş fiyatla başkalarına satmaya çalışıyor.
18:28Bu da yatırımcıya geri adım attırıyor.
18:31Bir an önce bunların sahaya yansıması lazım.
18:34Çünkü bu biraz önce bahsettiğim İspanya'daki sorun da şebekedeki sıkıntı daha da artacak.
18:40Eğer bunun önü hızlı bir şekilde sahaya yansıtmazsak.
18:43Güneşimiz çok muazzam ışınlarını gönderdiği zaman,
18:48eğer o anda depolama yapmazsak, bu şebekeye yük getirecek, sıkıntı oluşturacak.
18:53Ev, batarya depolamaları da aynı şekilde önüne açılması lazım.
18:57Çünkü Almanya'da şu an mesela 2 milyona yakın bir ev depolaması var.
19:02Yani insanlar bilmiyordum üzerine çıktı, kendi evlerine kuruyorlar.
19:06Yani mesela İspanya'da bu yönü biraz zayıf.
19:09Diğer pompa jasyonu kuvvetliydi depolamalarda.
19:12Eğer herkesin orada depolaması olsaydı evde, şebekeye gittiğinde elektrik, insanlar sıkıntı çekmeyecekti.
19:18Yani kendi elektriğini felaketler döneminde, kriz döneminde, şebekenin gitmesi durumunda, çökmesi durumunda ne yapacak?
19:25Devam elektriğini sağlayabilecek.
19:27İşte bu da bataryalarla, depolamalarla sağlanıyor.
19:30Önlemlerle aslında.
19:31Evet, yani bunun da önü mevzuatlarda veya teşvik edilmesi lazım.
19:34Devletimizden bu konuda teşviğinin önünü açması lazım.
19:37Daha fazla önünü açması gerekiyor.
19:38Şimdi az önce de söylediniz, Türkiye'nin ilk nükleer enerji santrali olan AKKU'yu.
19:43Enerji çeşitliği açısından da aslında önemli bir adım olarak görülüyor.
19:46Bu yatırım sizce Türkiye'nin enerji politikasında nasıl bir rol oynayacak, Müyamin Bey?
19:52Şimdi 2C numaralı grafik getirirse arkadaşlar orada göreceğiz.
19:55Nükleer aslında son 70-80 yıldır yapıldı dünyada belli bir orana kadar.
20:01Ama son 20-30 yıldır nükleer geriliyor.
20:04Yani nükleer buradaki grafikte de görülecekse yenilenebilir enerji yukarı doğru gidiyor, nükleer aşağı doğru düşüyor.
20:11Şu an birinci il enerjide nükleerin dünyadaki oranı %4.
20:15Niye?
20:16Bu gerileme başladı.
20:17Nükleerin hem çevresel felaketlerinden dolayı işte bildiğiniz gibi Çernobil'de insana büyük felaket sundu.
20:23Hem de Fukushima en son Japonya depreminde.
20:26Bunun gibi daha çok felaketler oldu ama bunları şimdi iki örnek olarak söyleyelim.
20:29Buradaki dediğimiz bir ekonomiklilik çok pahalandı ve geri dönüşümü çok uzun sürüyor.
20:37Ve yapım süreleri de planlananda normalde 15 yıl ortalama nükleerin yapımı bazıları 20-30 yılda tamamlanamıyor.
20:44Bu uzadıkça otomatikmen ülkelerin ekonomisine mahvediyor.
20:47İngiltere'de yapılan en son nükleer santralde aynı sıkıntı oldu.
20:51Fransa'dakinde oldu.
20:52Diğer dünya ülkelerin bazıları Amerika işte o SMR denilen küçük reaktörleri projelendirme o kadar uzun ve pahalı oldu ki tamamen geri çektiler.
21:02Vazgeçtiler o projelerden.
21:04Dolayısıyla burada söyleyeceğimiz şu.
21:06Akkuyu eğer kendi santralımız olsaydı biraz daha tabii avantajımız olacaktı ama Rusların santralı biliyorsunuz.
21:13Oradan yüksek fiyatlı alım garantisi verdik.
21:15Yarın bir gün orada Ruslar bizi aynı 2022'deki gibi kriz anında uranyum pahalandı deyip çok pahalı yüksekten satabilir bize.
21:24Bu da bizi enerji krizi anında sıkıntıya sokabilir.
21:27Yani onlara çok fazla bel bağlamamak kendi kaynaklarımıza bağlamamız gerekiyor.
21:32Peki hem enerji güvenliği hem de çevresel etkiler açısından nasıl değerlendireceğiz?
21:37Yani enerji güvenliği dediğimiz güneş ve rüzgarın güvenliliğinde hiçbir sorun yok.
21:41Depolamalar uygun bir şekilde yapıldığında.
21:43Mesela Fransa'da 2022 yılındaki en çok dünyada enerji günlüklerden üreten ülke Fransa.
21:53Çok büyük sıkıntılar yaşadı.
21:55Günlerce, haftalarca, aylarca kapatılan santrallar oldu.
21:58O sene dünyada Fransa geçmişinde hiç olmadığı kadar enerji ithal etti.
22:02Yani nükleere güvenen Fransa, nükleer o konuda Fransa'yı yaya bıraktı.
22:07Fransa'yı çok zor durumla bıraktı.
22:08Çok enerji ithal etmek zorunda kaldı.
22:11Bu istismara açık bir şey.
22:12Çünkü biraz önce söylediğimiz gibi uranyum çok az dünyada.
22:16Ve zenginleştirebilen ülkeler de çok az.
22:18Amerika dahi belli oranlarda Rusya'ya bağlı.
22:20Avrupa dahi Rusya'ya bağlı yakıtta.
22:22Yani nükleer santralları kurdum oldu bitti değil.
22:24Panel gibi değil.
22:26Yani orada onun bir ihtiyacı var.
22:28Sürekli bir kömür gibi, gaz gibi bir yakıta ihtiyacı var.
22:32Buna uranyum diyoruz biliyorsunuz.
22:34Bu yakıt da dışarıdan Rusya'dan gelecek.
22:36Hazır bir şekilde bize Akku'yu da.
22:37Dolayısıyla Rusya'ya bağlı olacağız.
22:39Rusya yarın bir gün bir siyasi krize ya da başka bir savaş durumunda.
22:42Aynı 2020'deki doğal gaz ve gazla yaptığı gibi bizi çok büyük kazıklayabilir.
22:46Ki Rusya her zaman bunu yapıyor.
22:48O açıdan baktığımızda bunlara çok fazla bel bağlamadan asıl kaynaklarımıza yönelmemiz lazım.
22:53Asıl kaynaklarımıza yönelmemiz lazım.
22:56Şimdi enerji üretiminde çevresel sürdürülebilirlik de artık vazgeçilmez bir başlık haline geldi.
23:02Bu çerçeveden baktığımızda nükleer enerjiyle yenilenebilir kaynaklar arasında küresel eğilim sizce hangi yönde?
23:09Yani dünya hangisine daha çok meylediyor?
23:12Biraz önce grafikte de görüldük zaten.
23:14Hangisinde?
23:14Şimdi 9. grafiği açalım bir arkadaşlar.
23:18Orada da görmüştük.
23:199. grafikte çok açık bir şekilde nükleer gerçekten çok düşük bir oranı.
23:26Güneşin ve rüzgarın yanında o kadar geçen sene yapılan toplam güneş ve rüzgar santralını yaklaşık 700 bin megawatt yapıldı.
23:37700 bin megawatt.
23:38Devreye alınan nükleer 5000 megawatt.
23:41Yani yaklaşık %1'i bile değil.
23:43Şu en sağdaki siyah nokta gibi gözüken yer kişi başı nükleere dünyada düşünen güç.
23:49Bakın düşük.
23:49Görebiliyor musun?
23:50Çok düşük.
23:51Şu soldakilerden yeşil olanlar rüzgar, sarı olanlar da güneş.
23:55Yani mesela Avustralya'da, İsveç'te, Hollanda'da, Almanya'da yani nükleerin onlarca katı bir güneş ve rüzgar kurulu gücü var.
24:04Tamamen dünyada nükleer bu noktada çok 45 yılın en dip noktasına indi.
24:10Şu anda tam ekrana gönderdi yönetmenim.
24:12Evet.
24:13Yani soldaki gücü şeylerin, güneş ve rüzgarların gücü gözüküyor.
24:18Kişi başı 2000'e kadar çıkarken nükleer çok düşük bir rakam görmek bile zor grafikte.
24:25Bundan dolayı geçen sene dediğimiz gibi nükleer %9'un altına düşerek 45 yılın en dip noktasına indi.
24:34Çünkü artık sürdürülebilir bir ekonomik avantaj sunamıyor.
24:38Güneşle rekabet, rüzgarla rekabet edemiyor.
24:41Güneşle rekabet, rüzgarla rekabet edemiyor.
24:43Şimdi bununla birlikte bir de iklim krizin etkileri var.
24:46Sadece çevresel değil, ekonomik ve siyasi düzlemde de belirleyici hale geliyor.
24:52Geçtiğimiz yıl Bakü'de düzenlenen ve Türkiye'nin de katılım sağladığı COP29.
24:57Önceki zirvelerden farkı neydi ve sonrasında nasıl bir yol haritası ortaya kondu?
25:02Onu da ifade ederseniz seviniriz.
25:03En son COP28'de Dubai'di.
25:06İşte ülkelerin %30'dan fazlası yenilenebilir enerji kaynaklarını,
25:10yani yeşil enerji kaynaklarını 3 katına çıkarma tahavüklü verdi.
25:13Maalesef ülkemiz buna katılmadı, katılması lazım bir an önce.
25:17Yoksa biz dünyadan gene geri kalacağız.
25:19Zaten biraz epey bu konuda geriyiz.
25:22Daha da fazla geri kalmamak için katılmamız şart.
25:26Bu COP28'de alınan Dubai'de karardan sonra işte ülkeler hızlı bir şekilde arttırmaya başladı.
25:32Bu Amerika'dan tutun Çin'e, Almanya'dan tutun İngiltere'ye kadar.
25:36İngiltere mesela 2030'larda tamamen yenilenebilir ve temiz enerjilere geçme planı var.
25:41Avusturya aynı şekilde.
25:43Burada COP29'da finansman kaynaklarına mesela değinildi.
25:48Finansman ihtiyacı, finansman dediğimiz işte yatırımcının bulunacağı para konusu.
25:53Ağırlık kazandı.
25:54Tabii büyük projelerde bu biraz bazen uluslararası destekler tabii ki gerekiyor ama
26:00özellikle çatı güneş santrallerinde böyle bir finansman sorunu aslında ülkemizde yok.
26:04Yani insanlarımızın altını var, işte parası var ya bankada ya işte faizde ya dövizde ya da borsada.
26:10Bunu eğer önüne açılsa bizim mevzuatımızdaki güneş santrallerinin finansman sorunu kesinlikle kalmayacak.
26:16Mesela 6. grafiği arkadaşımız getirebilirse,
26:196 numaralı.
26:22Orada göreceğiz bizim dünyadaki güneş santrallarıyla bizim ülkemizdeki arasındaki farkı.
26:27Yani şu an Türkiye'de yaklaşık olarak 32 bin tane güneş, 30 bin civarı bir güneş santralı var.
26:33Bakın grafikte.
26:33Evet.
26:3330 bin civarı ABD'de 5 milyonu geçti, 5 buçuk.
26:37Almanya'da hakeza öyle, Avustralya'da 4 milyon.
26:39Yani Hollanda 2,5 milyon civarı bir güneş santralı var.
26:42Yani Hollanda dediğiniz 17 milyonluk bir ülke.
26:44Biz 85 milyon olmasına rağmen 30 bin ki Hollanda'da güneş de yok biliyorsunuz.
26:48Almanya'da güneş de yok.
26:50Orada bizim güneşimize yakın olan sadece biraz ABD var, diğerlerinin hepsi, bir de Avustralya'ya aynı şey var.
26:55Onların diğerlerinin hepsi çok zayıf güneş olmasına rağmen milyonlarca yaptılar.
26:59Avrupa'nın çoğu ülkesine böyle nüfusa kıyasla.
27:01Finansman sorunu nasıl aşabiliriz demek isteyeceğim.
27:04Türkiye bu anlamda çok zengin ama yani konum itibariyle de öyle.
27:07Evet.
27:08Yani Almanlar biliyorsunuz şu an bizim ülkemize güneşlenmeye geldi.
27:11Avrupalıların çoğu.
27:13Burada eğer güneşin önü açılmış olsa finansman sorunu da kalmayacak.
27:16Yani insanlar 5'er 10'ar bin dolarlık bir yatırım yapması zor değil.
27:19Yani çatısına kurar bir emekli maaş gibi gelir elde edebilir.
27:23İşte ayda 20 bin, 30 bin.
27:24Eğer hem kendi ihtiyacını karşılar hem de çatısını korur hem de çatısını değerlendirir.
27:29Şu an Türkiye'de çatı eğer önü gerçekten Avrupa'daki gibi açılsa, devletimiz teşvik etse,
27:34mevzuatı biraz daha düzenlese yatırımcı sorun da olmaz.
27:38Yani finansman sorun da kalmaz.
27:40Bu şekilde de önüne geçilmiş olur diyorsunuz.
27:42Evet.
27:42Peki Amerika'nın Paris İklim Anlaşması ki programın başında söylemiştiniz.
27:46Çekilmesi aslında en çok tartışılan konulardan biri oldu.
27:49Trump yönetimi bu kararı çevre politikası açısından sizce ne anlama geliyor?
27:53Yani altında yatan sebep nedir?
27:55Ne anlamalıyız?
27:55Amerika bu son dönemde aslında yenilenebilir de en öncelerden birisi.
28:04Yani Çin'le beraber, Avrupa ülkeleriyle beraber.
28:07Trump biraz Biden'dan farklı bir politika izlemeye çalışıyor.
28:11Ama aslında Trump'ın geçmiş birinci dönemine baktığımızda gerçekten çok rüzgarı ve güneşe yatırım yaptı.
28:15Biden dönemine baktım özellikle.
28:18Neredesin Trump dönemi Biden'dan kat kat daha fazla.
28:21Yani Trump döneminde de aslında güneşe ve rüzgara yatırım yapılmış.
28:26Anladığım kadarıyla nükleer lobilerin ve fosil lobilerinin seçimde destek verdiler.
28:31Bunun karşılığında da o fosil ve nükleer ağırlığa tekrar dönmesini istediler.
28:38Trump biraz ondan dolayı bedel ödemek istiyor anladığım kadarıyla.
28:42Yoksa dünyanın kirletilmeyi, Trump'ın da hakkı yok, başkasının da hakkı yok.
28:46Amerika bu noktada daha önce aldığı kararla enflasyonu düşürdü yenilenebilir enerjiyle.
28:51İşte 2022'de krizde bizde çok zarar veren, onlar yenilenebilir hızı arttırarak
28:56güneşi ve rüzgarı o kadar muazzama attırdılar ki
28:59hem çevrelerine büyük katkıda bulundular hem de dünyada öncü rol modellerden oldular.
29:05Trump'ın dediğimiz gibi kendi ülkesinde aslında güneşi ve rüzgarı çok engellemiyor.
29:11Daha çok İngiltere hakkında şöyle konuştu, çirkin rüzgar tribünlerini kaldırın dedi.
29:18Biliyorsunuz rüzgar tribünleri diğer adı da rüzgar gülüdür.
29:21Yani gül gibi güzeldir.
29:23Burada buna rağmen buna çirkin hakaret etmesi kesinlikle doğru bir şey değil.
29:29Tam tersi kendi karakterini ortaya koyuyor.
29:33Trump'ın bu karşı çıkışı, İngiltere'nin rüzgar santrali, İngiltere bundan vazgeçecek değil.
29:38İngiltere çok muazzam rüzgar santrali kurmaya devam ediyor.
29:42Almanya'da nükleere dönün diye baskı yapıyorlar başka ülkelere.
29:46Ama bu dediğimiz gibi İspanya'da da benzeri politikaların arkasında varsa
29:50bir siber saldırı Amerikalılar da olabilir.
29:52Bu güneşi ve rüzgarı suçlamak için Trump yönetimine yakın bazı insanlar.
29:57Bunun önüne geçebilmemiz için Trump'ın bu kesinlikle artık engelleyemez dünyayı.
30:03Yani en fazla bazı şeyleri yavaşlatabilir, bazı ülkeleri tehditle sindirmeye çalışabilir.
30:08Yapıyor bazı ülkelere de.
30:10Bu baskılara direnmek lazım.
30:12Yani kesinlikle bu kendi çıkarları için.
30:15Niye özellikle diğer ülkelere baskı yapıyor?
30:17Çünkü kendisi en çok fosil satıyor.
30:19Yani petrolü, gazı, nükleeri ve kömür satan Amerika.
30:24Biz kömür alıyoruz mesela Amerika'dan.
30:25Elenci alıyoruz, gaz alıyoruz.
30:27Bunlar sürekli istiyor.
30:28Yani ülkeler yenilenebilir, kendi kaynaklarımıza yönelirsek.
30:30Güneşi ve rüzgarı bize satamayacak.
30:32Diğer ülkeler de satamayacak.
30:34Ben diyor bu politikalara döndüm, siz de dönün diye bir baskı aracı olarak kullanıyor.
30:38Aslında diyor ki kendisi temizi yapıyor.
30:42Dünyaya tersini oynatıyor.
30:44Yani dünyayı aldatıyor tabiri caizse.
30:46Bu oyuna gelmemek lazım.
30:47Kendisine muhtaç olmamasını istiyor.
30:49Evet ve yüksek fiyattan da en çok Türkiye'de dünyada biliyorsunuz enerji ihraç eden ülke.
30:54Dünyada en çok sömürdüğü kaynaklar.
30:55Hepsinin arkasında biliyorsunuz savaşlarında enerji var.
30:58Bundan dolayı bu çarkını, kirli çarkını devam ettirmek istiyorum.
31:01Bunda başarıyor mu sizce?
31:02Tabii ki başarılı.
31:03Genelde çoğunlukla.
31:04Ama buna bizim direnmemiz lazım.
31:07İnşallah buna irade ortaya koyup bu baskılara boyun eğmemek lazım.
31:12Binyamin Bey konu çok derin.
31:14Gerçekten hepiniz de çok ilgilendiriyor.
31:16Hayata geçirilmesi gereken bir durum.
31:18Ama programımızın sonuna geldik.
31:19Başka bir programda tekrar kaldığımız yerden devam edelim.
31:22Ne iyi ettiğinizde geldiniz.
31:23Çok teşekkür ediyorum geldiğiniz için.
31:25Ben de teşekkür ederim.
31:26Sağ olun.
31:26Tekrar görüşmek dileğiyle.
31:27Sağolunuz yolunuz açık olsun.
31:29Efendim Ülke TV ekranlarında Dünya Değiştikçe programının sonuna geldik.
31:34Elektrik mühendisi enerji uzmanı Bünyamin Kurt bizlerle beraber de haftaya farklı bir misafirimizle buluşmayı diliyoruz.
31:40Hoşçakalın.
31:46İzlediğiniz için teşekkür ederim.
31:55İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
33:33
|
Sıradaki
33:29
29:57
32:26
29:47
28:50
34:33
28:06
28:06
29:03
38:20
30:10
40:58
29:51
28:00
29:56
29:38
43:11
2:24:48
2:04:51