- 19.06.2025
Gözler ABD'de; vursa bir türlü, vurmasa bir türlü
Trump'ın stratejisi var mı?
Türkiye ne kadar hazırlıklı?
Ermenistan lideri İstanbul'a geliyor; jet ziyaretin ardında İsrail mi var?
Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı.
Trump'ın stratejisi var mı?
Türkiye ne kadar hazırlıklı?
Ermenistan lideri İstanbul'a geliyor; jet ziyaretin ardında İsrail mi var?
Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba, bugün 19 Haziran Perşembe bir dış politikayla işli dışlı programıyla daha karşınızdayız.
00:07Dış politika analisti Barçın İnanç ve ben T24 Dış Haberler editörü Buse Söğütlü.
00:12Son bir haftada yaşananları aktarmaya, konuşmaya çalışacağız.
00:18Okuyucularımızın ve dinleyicilerimizin bildiği üzere İsrail-İran çatışması bugün tam birinci haftasında
00:24ve tüm gözler ABD'nin bu çatışmaya müdahil olup olmayacağında.
00:28Hem savaşın çatışmanın tarafları hem de uluslararası aktörler Trump'ın bu konuda vereceği karara odaklanmış durumda.
00:36Trump son olarak dahil olabilirim de olmayabilirim de dedi.
00:41Dolayısıyla Amerika'nın pozisyonu net şekilde ortaya koymuş değil.
00:46Fakat Trump'ın bu konuda bir stratejisi var mı? Kararsız mı? Yoksa bu tavır bir stratejiye mi dayanıyor?
00:53Washington'ın bu savaşa dahil olması durumunda olası riskler ne yönde?
00:57Bu soruları masaya yatıracağız.
00:59Ve tabii ki Türkiye son bir haftadır İran'a destek açıklamaları yapıyor.
01:04Erdoğan dün İran'ın kendini koruma hakkından söz etti.
01:08Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçı yarın Cenevre'de Avrupalı Merkidaşlarıyla bir araya gelecek.
01:14Ve hemen ardından da Türkiye'ye İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları toplantısı için bir ziyaret olacak.
01:20Yani Türkiye yine bölgesindeki gelişmelerle ilgili bir diplomasi trafiğinin ortasında.
01:28Türkiye'nin bu sürece nasıl yaklaştığını, olası risklerini konuşacağız.
01:33Ve tabii ki son olarak da tüm bu çatışmalı halin ortasında Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın Türkiye ziyareti duyuruldu.
01:40Acaba bunun İsrail'le bir bağlantısı var mı? Onu konuşacağız. Başlayalım.
01:44Karşılıklı saldırılar sürüyor, açıklamalar sürüyor ama tabii ki Trump henüz bir karar açıklamış değil.
01:52Trump'ın açıklamaları ABD'nin bu savaşa müdahil olacağını gösteriyor mu?
01:57Vuracaksa niye vurmuyor, neyi bekliyor? Bu konuda ne söyleyebiliriz?
02:01Evet son olarak zaten Trump vurabilirim de vurmayabilirim de dedi.
02:06Açıkçası ben Washington'da görev yapmış bir yabancı gazeteciyi dinlerken şöyle bir şey söyledi.
02:13Eğer basına Amerikan yönetimi tarafından başkan müdahale etmeyi düşünüyor derse aslında bu arkasında müdahalenin geleceğine işarettir diyor.
02:23Bu birinci aslında müdahale edebileceğine dair veri.
02:27İkinci veri bence vatandaşlarının tahliyesi.
02:30Çünkü daha önceden kendi diplomatik temsilciliklerinin tahliyesi, diplomatik temsilciliklerde çalışanların tahliyesini öngörmüştü.
02:41Vatandaşlarına dönükte bir tahliye söz konusu olduğu için sanki İbra biraz daha en azından müdahale sırasında neler yapılmasına gerektiğine dair işaretler geliyor açıkçası.
02:55Ama bence Trump şu anlamda sıkışmış durumda.
03:00Birincisi Trump'ın seçim vaadi Amerika'yı biteviye süren özellikle uzak diyarlarda özellikle Orta Doğu'daki savaşlara girmekten alıkoymak.
03:12Sadece seçim döneminde değil ama neredeyse son 10 yıldır Trump'ın savunduğu şey yönetimler bizi Amerika'yı yanlış bir şekilde lüzumsuz uzak diyarlarda savaşlara sokuyor.
03:23Ben Amerika'yı bu türden uzak diyarlarda biteviye süren lüzumsuz savaşlara sokmayacağım.
03:30Seçim vaadiyle gelip de daha 6 ayını doldurmadan bir savaşa dahil olacakmış görüntüsü vermek Trump açısından doğru bir görüntü değil bu birincisi.
03:42İkincisi de kendi seçim tabanı da bu anlamda ikiye bölünmüş durumda.
03:48Malum Make America Great Again denen bir lobi var değil mi?
03:52Magacılar kendi aralarında da ikiye ayrılmış durumda ve bir grup diyor ki biz savaşlara girmeyeceğiz vaadimizle geldik bu vaadi tutmamız gerekir.
04:03Hatta yanılmıyorsam bir cumhuriyetçi senatör demokratların Trump'ın kongreden onay almadan herhangi bir askeri müdahaleye yeşil ışık yakmasını önleyecek bir tasarıya imza atmamış diye anlıyorum.
04:22Dolayısıyla bir kere Trump'ın kendi içinde bir sıkıntısı var hemen şunu da altını çizelim yine Trump'ın kendi getirdiği Talsi Gabart istihbarattan sorumlu daha Mart ayında kongrenin önünde bir sunum yapıyor ve diyor ki biz şu aşamada İran'ın zenginleştirilmiş uranyumu silaha çevireceği yönünde bir karar aldığına dair elimizde bir veri yok diyor.
04:47İşte buna karşılıklı J.D. Vance'ce savunmaya geçiyor Mart'tan beri çok şey değişti ama işte uranyum zenginleştirmesini devam ediyor vesaire diyor.
04:58Sonuç olarak aslında belki illa ki eğer Amerika vurursa bunun Amerika'yı biteviye sürecek bir savaşa dahil edeceği anlamına gelmeyecek türden bir gir çık operasyonu söz konusu olabilir.
05:15Yani Amerika Birleşik Devletleri özellikle hedefteki Fordo nükleer tesisini vurma yoluna gidebilir.
05:23Zaten İsrail neden Amerika'yı müdahil etmek istiyor?
05:27Çünkü kendisinde burayı vuracak bir kapasite yok.
05:30Amerika bunu yapsın istiyor değil mi?
05:32Çünkü Fordo'la ilgili çok özel ayrı bir silah sistemleri gerekiyor orayı vurmak için.
05:40Aslında Fordo'nun yapısı fiziki yapısı İsrail'in elindeki envanterle vurmayı engeller bir vaziyete.
05:46Çünkü bir dağın içinde yerin de yaklaşık 100 metre altında olduğu söyleniyor ki bunların hepsi İsrail'in bu tesise yönelik istihbarat belgelerinden elde edilen bilgiler.
05:57Yani ilk olarak 2019'da duyurulan bir tesis bu.
06:03İsrail'de tam olarak yani bu uranyum zenginleştirme konusunda ve İran'ın nükleer programı konusunda bu nükleer tesis çok önemli bir yer tutuyor.
06:11Ve burayı ben elimdeki envanterle vuramıyorum.
06:13Gel ve burayı yok etmeye ve dolayısıyla İran'ın nükleer programını yok etme hedefini gerçekleştirmeye yardımcı ol diyor.
06:20Burada %60 seviyesine çıktığı söyleniyor uranyum zenginleştirme seviyesinin.
06:26Bu da Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın bir verisi.
06:30Ama İsrail bu tesisi yok edebilecek bombalara sahip olmadığı için ABD'de de sadece B1 ve B52 uçaklarıyla taşınabilen özel tip sığınak delici bombalarla bu tesis yok edilebiliyor.
06:44Dolayısıyla özel hedefli operasyon söz konusu olursa Ford o zaten en önemli ve herhalde bu operasyonun kalbindeki yer olacak.
06:54Ama orada da şöyle bir risk var Trump açısından ve Amerika açısından.
06:59O da 2017'de ilk kez bu tip işte neredeyse daha delecek kadar güçlü silahlar kullanılıyor.
07:08Şimdi onun bir üst modelini aslında geliştirmiş durumdalar.
07:11Fakat mesele şu ki bu üst model daha önce hiç kullanılmamış.
07:17Daha önce kullanılmamış silah sistemleriyle ilgili her zaman bir risk vardır.
07:21Bu birincisi.
07:22İkincisi de deniyor ki peki evet Amerikan uçakları kendini göstermeden gidebilir ama gene de İran'ın elindeki sistemlere yakalanabilir mi?
07:33Hani operasyonun başarısına dair risklerde olduğu söyleniyor açıkçası.
07:37Evet peki yani bu konuda Trump'ın ABD'nin savaşa müdahil olup olmaması ile alakalı bir stratejiden söz etmek mümkün.
07:46Sonuçta ben şunu hatırlıyorum.
07:47Suudi Arabistan'ı bir ziyaret yaptığında artık ABD'nin önceki dış politika yaklaşımlarını eleştirmişti.
07:54Artık bölgeyi de bir yatırım ve istihdam alanı olarak nitelendirmişti.
07:58Belli ki körfezden gelen açıklamalar da Trump'ın buna bodoslama dalması önündeki engeller olduğunu gösteriyor.
08:08Karar vermekte mi zorlanıyor?
08:09Bu konuda iç bazı dirençlerden söz ettik ama dışarıda da bölgede de buna dirençler aynı noktada mı?
08:17Yani açıkçası spesifik bir stratejisi var mı ondan çok emin olamıyorum.
08:21Ama neyi biliyoruz?
08:23Trump'ın en önemli stratejisi aslında belirsiz kalması, öngörülemez olması.
08:30Ben açıkçası G7'den, G7 zirvesinden erken dönüp Situation Room dedikleri bilmiyorum Türkçesini nasıl kullanıyoruz.
08:40Durum odasındaki toplantıdan sonra basına verilen işte ciddi ciddi artık vurmayı düşünüyor dedikten sonra vuracağını düşünmeye başlamıştım.
08:52Ama hala vurmuyor değil mi?
08:54Neden?
08:55Yani özel olarak belli bir strateji nedeniyle mi?
08:58Yoksa bu belirsizliği seviyor ve işin içinde de böyle bir narsizm de mi var?
09:05Çünkü biz 48 saattir falan hani Trump'ın iki dudağının arasına bakıyoruz ve Trump da bütün dikkatin kendi üzerinde olmasından olağanüstü hoşlanıyor.
09:16Bir kere yani bu işin böyle bir boyutu da var.
09:19Hem bir taraftan hoşlanıyor hem de bu belirsizlik de onun kendine özgür bir stratejisi.
09:25Ama askeri anlamda belki şöyle bir strateji de olabilir.
09:30İran'la İsrail arasında karşılıklı saldırılar devam ederken İran'ın İsrail'deki sivil bir takım hedefleri hedef alıp zayiat vermesi, örneğin bir hastane vs.
09:43Amerikan başkanının kendi kamuoyuna ben İsrail halkını savunuyorum demesini kolaylaştırabilir.
09:49Bu birinci şey.
09:50İkincisi de demin söylediğim gibi belki özellikle Fordov'a yönelik olarak operasyonun başarısını arttırabilmek amacıyla İran'ın kendi elindeki envanterleri, stokları bitirmesini veya azaltmasını da bekliyor da olabilir mi acaba diye düşünüyorum.
10:09Çünkü dediğim gibi bence bu aşamada Amerika'nın müdahil olmasını kendi kamuoyuna açıklayacak süreç.
10:20Ben girdim, bombaladım, nükleer tesisleri ortadan mümkün olduğunca kaldırdım ve tamam artık benim misyonum bitti diyecek türden kısa süreli bir operasyon olabileceğini düşünüyorum doğrusu.
10:35Bir de rejim değişikliği konusu var.
10:38Yani nükleer tesislerin yok edilmesi hedefi dışında ilk günlerden itibaren hedefte rejim değişikliği olduğuna dair emareler var.
10:47Yani Netanyahu da dahil olmak üzere İsrail'den bu yönlü açıklamalar var.
10:51Hatta Hamaney'in öldürülmesi bile olası bir rejim değişikliğini tetikleyebilecek bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
10:57Bu hedef başarıya ulaşabilecek bir durumda mı?
11:01Öncelikle onu sorayım çünkü yani sanki İran içinden de bu yönlü bir kalkışma yok gibi görünüyor dışarıdan.
11:09Yani İsrail rejim değişikliğini nasıl sağlayabilir bu askeri müdahalelerle?
11:15Gerçekten İsrail'in kafasının arkasında bir rejim değişikliği var mı?
11:19Buna çok emin olamıyorum.
11:20Bir taraftan rejim değişikliği çok daha radikal bir grubun İran'da iktidara gelmesi anlamına da gelebilir bir taraftan.
11:31Öte taraftan da her zaman için bir üçüncü ülke bir başka ülkenin halkına hadi ayaklanın diye seslendiğinde aslında biliyoruz ki tam tersi bir sonuç da yaratır.
11:43Dolayısıyla aslında İsrail belki kendi açısından böyle bir ters köşede yapıyor olabilir.
11:49Çünkü bir taraftan da düşünüyorum yani İran'da bir rejim değişikliği olduğunu varsayın ve hakikaten de işte Molla rejiminin ortadan kalktığını ve hakikaten işte böyle hani demokrasiye yakın bir rejimin kurulduğunu düşünürsek İran muazzam güçlenir o anlamda.
12:04Halbuki siz İran'da İran'ın kendi kaynaklarını iyi kullanmayacak bir antidemokratik rejim tuttuğunuz sürece bu antidemokratik rejim zaten İran'ı paçasından aşağı çekiyor ve İran'ın zaten zayıf kalmasına neden oluyor.
12:22Dolayısıyla yani hakikaten Amerika ve İsrail böyle İran'da demokratik bir rejim olup o işte kendi kaynaklarını akıllıca kullanacak böyle dünyaya savaş ilan etmeyecek bir ideolojiden arınmış bir rejimi gerçekten ister mi?
12:40Çok emin değilim.
12:40Dediğim gibi böyle bir demokratik bir rejim aslında İran'ın gerçekten daha güçlü hale getirmesine neden olur.
12:47Ama onun dışında da son olarak şunun altını çizmek istiyorum ben mesela dikkat ediyorum Şah dışında aslında yurt dışında yaşayan İranlıların pek çoğu ve bunların arasında İran rejimine karşı aktivizmleri nedeniyle barış ödülü almış İranlılar da var.
13:06Herkes diyor ki İran'daki rejim değişikliği dışarıdan gelen bir askeri müdahale ve en önemlisi de İran'daki sivillerin ölmesi paasına olmaması gerekir diyor.
13:17Dolayısıyla Şah dışında kalan İran'ın İran dışında yaşayan İranlı muhaliflerden bu sürece bir ben destek açıkçası göremiyorum.
13:29Onun dışında da Amerika'da da gerçek anlamda bir isteksizlik olduğunu doğrusu hissediyorum.
13:36Çünkü bir rejim değişikliği karşınıza ne geçirecek tam olarak daha da riskli bir yönetim getirir mi?
13:43O nedenle en azından Washington'un isteksiz olduğunu tahmin ediyorum rejim değişikliği konusunda.
13:49Evet peki biraz Türkiye'nin pozisyonuna gelelim.
13:52Krizin başından beri Türkiye İran'ın yanında işte İsrail'in...
13:57Yanında demeyelim.
13:58Destekleyelim.
13:58Biraz böyle en azından İran'ı yani daha çok İsrail'i tabii çok eleştiren.
14:05Açıklamalarda bulundu.
14:08En dikkat çekici şey de Erdoğan'ın ilk birkaç gün içinde iki kez Trump'la iki kez pezeşkiyanına telefon trafiği yapması oldu.
14:16Ve İran Dışişleri Bakanı da Cenevre'deki görüşmesinin hemen ardından Türkiye'ye gelecek.
14:22Bir yandan İran yani İsrail çatışmasının Türkiye açısından kimi riskleri de var.
14:28Türkiye'nin doğalgaz ihtiyacının önemli bir kısmı %20'lere varan bir kısmı İran tarafından karşılanıyor.
14:36Kilit bir tedarikçi bu açıdan.
14:39Hemen ardından büyük bir göç dalgası da gelebileceği söyleniyor İran'dan Türkiye'ye.
14:43Dolayısıyla bu çatışmaların tırmanması Türkiye açısından önemli riskleri de beraberine getiriyor.
14:48Ama biraz şeyin üzerinden geçelim yani ABD'nin olası müdahilliği konusunda çatışmaların tırmanması konusunda Ankara ne düşünüyor muhtemelen Trump'la Erdoğan arasındaki görüşmelerde ABD'nin bu savaşa dair olup olmaması konusu da gündeme gelmiştir.
15:04Açıkçası Türkiye'nin tutumun en başından beri bu tırmanmanın bir an önce durması ve o anlamda da bence arka kapı diplomasi aracılığıyla bir orta formül, orta yol bulunması için çalıştığını tahmin ediyorum.
15:22Şimdi ben tabii Türkiye İran'ın yanında demememin nedeni her şeyden önce tabii ki mevcut iktidar İsrail'e sert bir söylem kullanıyor ama nükleer silah sahibi olacak bir İran aslında Türkiye'nin de işine gelen bir İran değil.
15:41Sadece Türkiye yöntemin askeri müdahaleyle olamayacağı görüşünde bu birinci mesele.
15:51İkincisi de İran'ın Türkiye açısından oluşturduğu tehdit sadece potansiyel olarak bir nükleer silah sahibi olması değil.
16:00Onun dışında çok ciddi bize ne gösteriyor bu yaşananlar?
16:03Çok ciddi şekilde bir füze teknolojisine sahip.
16:07Bunun bir nedeni de Ukrayna-Rusya savaşı.
16:11Çünkü bu savaş sırasında anlıyoruz ki Rusya silah üretiminde tedarik zincirini İran'a kadar uzatmış.
16:20Ve bu tedarik zincirini İran'a uzattığında İran bir takım teknolojiyi devşiriyor ve bu konuda bir deneyim sahibi oluyor.
16:29Yani siz istediğiniz kadar İran'da işte mühendisleri öldürün, o kadroları öldürün bir şekilde edinilmiş bir füze yapımı konusunda da bir birikim var.
16:41Bu anlamda da İran aslında askeri olarak Türkiye'ye bir potansiyel tehdit oluşturuyor ki iki ülkenin her konuda bölgesel konularda aynı perspektiften bakmadığını da biliyoruz.
16:57Tamam yani işte yıllardır en sakin sınırlardan biri deriz yani savaşmadığımız bir sınır ama hani PKK'nın geçişleri konusunda hiç de sakin bir sınır değil.
17:09Dolayısıyla hani İran'ın silah sistemlerinin bu kadar gelişmiş olması, nükleer silah potansiyel olarak yakınlaşıyor olması Türkiye açısından tercih edecek süreçler değildir.
17:21Ama mevcut durumun Türkiye açısından daha riskli olması çok bölgenin birdenbire büyük bir alev topu haline dönüşmesi riski.
17:33İran'ın şu anda nükleer silah sahibi olma riskinden şu aşamada daha büyük mevcut durumun bir alev topuna dönüşmesi riski.
17:42O nedenle Türkiye hala ağır bir şekilde hani diplomasiye ağırlık veriyor ve tahmin ediyorum ki özellikle İran Dışişleri Bakanı'nın İstanbul ziyareti sırasında da
17:54bir şekilde İran'dan Amerika'ya Amerika'nın müdahalesini vurduracak bir mesaj almaya çalışacaktır Türkiye diye düşünüyorum.
18:03Ve bu bana biraz şunu hatırlattı tam da o dönem ismiyle Colani'nin liderliğindeki HTŞ Halep'i aşıp Şam'a doğru yaklaşırken İran Dışişleri Bakanı Şam'a gitmişti ve Şam'dan Ankara'ya gelmişti.
18:21Ve Türk tarafı hani Beşar Esad'dan bir mesaj bekliyordu.
18:24Yani hani bir yumuşama mesajı olsun ki böyle biraz daha HTŞ'nin ilerlemesi durur vesaire belki bir uzlaşma sağlarız diye.
18:34Ama İran Dışişleri Bakanı Şam'dan bir mesaj getirmemişti.
18:38Şimdi İran Dışişleri Bakanı kendi cumhurbaşkanından ve liderliğinden bir mesaj Amerika'yı durduracak türden bir mesaj getirir mi?
18:48Ya da Türkiye ikna edebilir mi? Ya da bir takım kelime oyunlarıyla iki tarafı anlaşacak bir çerçeveye oturtabilir mi bilmiyorum.
18:59Çünkü şu anda ters köşedeler.
19:01Amerika ne diyor? Ben senin uranyum zenginleştirmeni tamamen durdurmanı istiyorum diyor.
19:07Nükleer enerjiye sahip olabilirsin, barışçıl amaçlı kullanabilirsin ama bu senin uranyumu zenginleştirmeni gerektirmiyor.
19:17İran da diyor ki hayır ben uranyum zenginleştirme kapasitemi durdurmak durumda değilim diyor.
19:23İhtimalen Türkiye bir takım formüllerle iki tarafı aynı çerçeveye sokacak bazı formüller önerecektir diye tahmin ediyorum İran Dışişleri Bakanı'nın ziyareti sırasında.
19:36Evet bir de bu süreçte Erdoğan'ın Türkiye'nin füze stoklarıyla ilgili kimi açıklamaları oldu.
19:41Ve bu konuda caydırcılık düzeyine getirilmesi konusunda çalışmaların planlamalarının, üretim planlamalarının yapılacağını söyledi.
19:49Dün yine grup toplantısı sırasında eğer cenge hazır olmak istiyorsanız, huzur istiyorsanız cenge hazır olun dedi.
19:57Ama bizim bildiğimiz kadarıyla Türkiye'nin elinde uzun menzilli bir balistik füze yok.
20:02Şu anda Yetkin Report'un derlediği bilgilerden edindiğimiz Roketsan Yapımı Cenk isimli bir füze var.
20:092000 kilometrelik bir menzili var.
20:11Bunun 3500 kilometreye çıkarılması öngörülüyor.
20:15Bir de işte Suriye'de ve Irak'ta PKK'ya karşı kullanılan 280 kilometre civarında bir taktik füze Bora var.
20:23Dolayısıyla Türkiye'nin balistik füze Erdoğan'ın da kabul ettiği şekilde füze envanteri geliştirilmeli.
20:29Fakat bir anlamda hava savunma sistemimizin olmadığı gibi bir gerçeklik var.
20:34Bütün bu balistik füze menzilinin arttırılması çalışmaları, caydırıcılık kapsamında, üretim faaliyetleri Türkiye'nin bu konudaki risklerini ortadan kaldırır mı?
20:45Valla işte burada bizim bütün bu gelişmelerin ortaya çıkardığı şey nedir?
20:50Türkiye'nin çok uzun zamandır savunma kapasitesini geliştirmek isteyip bir türlü sonuca varamamış olduğunu görüyoruz.
21:00Neden?
21:00Çünkü bir takım hatalar yapıldı.
21:02Buradan kaynaklanan her şeyden önce o hataların en büyüğü de S-400 sistemlerinin Rusya'dan alınmış olması.
21:10O bizim işte F-35'leri üretiminden çıkarılmamızı yol açtı.
21:17O nedenle mevcut iktidarın yapmış olduğu hatalar nedeniyle Türkiye'nin savunma sisteminde büyük bir gedik olduğunun altını çizmemiz gerekiyor.
21:27Türkiye açısından en büyük caydırıcılık Türkiye'nin NATO üyesi olmasıdır.
21:32Yani o nedenle de her ne kadar iktidar ve kimi çevreler Türkiye'nin NATO üyeliğinden haz etmeseler de Türkiye açısından en büyük caydırıcılık bırakın NATO sistemlerinin sağladığı koruma vesaire teknik olarak bütün Türkiye'yi şey yapmayabilir vesaire ama 5. maddedir.
21:53Yani 5. maddenin tanıdığı caydırıcılık.
21:56O 5. madde nedir?
21:57Birimize yapılan saldırı, hepimize yapılan saldırı.
22:00Dolayısıyla hani bazen şu soru sorulur.
22:03Ya acaba Türkiye saldırıya uğrarsa NATO gene de bizim yardımımıza gelir mi?
22:08Zaten ya NATO yardıma gelirse soru işareti ve olasılığı Türkiye'nin hasımlarının Türkiye'ye saldırmasını engeller.
22:17Anlatabiliyor muyum?
22:18Önemli olan bu caydırıcılıktır.
22:20İşte kürecik radar sistemi sayesinde de misal Türkiye, oralarda neler olup bittiğini vesaire anlıyor.
22:29Buradaki en önemli soru işaretleri tabii Türkiye'nin, Amerika'nın bir müttefiki olarak ve her ne kadar İsrail karşıtı olup,
22:37hani İran'ın kendini savunma hakkını söylemde ifade ediyorsa da Erdoğan-Trump ilişkisi nedeniyle bir şekilde bir operasyon olması durumunda
22:51hani Türkiye'nin işte üstlerinin vesaireler gündeme gelir mi gelmez mi o türden soru işaretleri olabilecektir.
23:01Ama normal şartlarda herhalde çok da fazla Türkiye'ye güvenmeden Amerika kendi operasyonunu yapacaktır diye tahmin ediyorum.
23:09Ama şunun altını da çizelim.
23:11Bir şekilde önümüzdeki hafta NATO zirvesinde iki liderin bir araya gelmesi söz konusu olduğu için
23:18Cumhurbaşkanı'nın söyleminin gene de daha kontrollü olduğunun altını çizmemiz gerekiyor.
23:27Evet buradan sürpriz ziyarete geçelim.
23:29Ermenistan Başbakanı Paşinyan bir anda yani dünya gözünü İsrail-İran çatışmasına dikmişken
23:36bir anda Paşinyan'ın Türkiye'ye geleceği açıklandı.
23:40Bu daha sınır kapısı 3. ülke vatandaşlarına açıldı.
23:45Bunun kararı alındı ama uygulanmaya başlanmadan gerçekleşti.
23:49Yani Türkiye-Ermenistan normalleşmesi bu hızla gitmiyorken oldu.
23:53Ve hatta parlamento başkanı da ziyareti duyuran bunun bir çalışma ziyareti mi yoksa resmi ziyaret mi olduğu konusunda bir şey diyemem.
24:00Ama bu ikili bir ziyaret ve Erdoğan'ın davetiyle gerçekleşti dedi.
24:04Ve özellikle vurguladığı şey de görüşmede bölgesel konuların ele alınacağıydı.
24:11Paşinyan'ın bu ziyaretini bütün bu toz dumanın içinde bu kadar ani, bu kadar Erdoğan'ın davetiyle olmasını nasıl yorumlamalıydı?
24:18Evet çok ilginç değil mi?
24:20Çünkü sen de çok doğru şekilde söylediğin gibi ortada aslında yürümeyen bir normalleşme vardı.
24:25Yani en basitinden kara sınırları 3. ülkelere bile açılamıyordu.
24:29Neden açılamıyordu?
24:30Çünkü Azerbaycan'ın Türkiye üzerinde çok ciddi bir baskısı vardı.
24:34Ve nitekim zaten Azerbaycan lideri de bugün Ankara'da görüşmelerde bulunacak.
24:39O anlamda Paşinyan'ın Türkiye'ye geleceğinin açıklanmasının Azerbaycan liderinin bilmemesi söz konusu olamaz.
24:49Yani ben Azerbaycan'ın zımni dolaylı bir onayının olduğunu düşünüyorum.
24:54Zaten Azerbaycan liderinin Türkiye'ye Paşinyan'dan önce gelmesi de hani dosta düşmana hani bakın Türkiye Azerbaycan birlikteliği sarsılmadı.
25:05Aslında Azerbaycan da bu süreci onaylıyor mesajını vermek için olduğunu düşünüyorum.
25:13Ve senin de çok doğru bir şeydi söylediğin gibi iki ülke arasında daha diplomatik ilişkiler yokken daha normalleşme bebek adımları bile atamazken birdenbire Paşinyan'ın Erdoğan'ın davetiyle gelmesi bize aslında bölgesel konjonktürün bir dayatması olabileceğini söylüyor.
25:32Çünkü hatırlayalım aslında Ermenistan'ın en önemli destekçilerinden bir tanesi de aslında İran'dır.
25:40Bilemiyorum belki hani İran'ın gücü zayıfladığı için belki Ermenistan'ı masaya oturtmanın daha kolay olabileceği düşüncesiyle hani Ermenistan zaten masaya oturmaya hazır.
25:52Ama işte Azerbaycan'ın sürekli bir takım itirazları var.
25:55Acaba o itirazları daha kolay kabul ettirir miyiz Paşinyan'a düşüncesi mi var acaba dedirtiyor bana.
26:02Bu bir taraftan.
26:03İkincisi de yine her zaman için şu Trump faktörünü hep aklımızda tutalım.
26:07Bir şekilde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın önümüzdeki süreçteki en önemli kriteri Trump'la iyi geçinmek, Trump'ın beğenisini kazanmak ve ben bir barış adamıyım diyen Trump'a malzeme sunmak istiyor da olabilir.
26:24Trump için önümüzdeki dönemde en kolay nemalanacağı şey Kafkaslar'da bir barış perspektifi olabilir.
26:33Ermenistan-Azerbaycan arasında ve Ermenistan-Türkiye arasındaki bir barış çerçevesi.
26:40Hani Trump'ın oynayacağı rol sayesinde bunu da ben yaptım dedirtebilecek bir çerçeve.
26:44Hani Cumhurbaşkanı'na da çok kredi kazandırtacaktır.
26:48Hani bu tabi ikincin olabilir ama ihtimalen hani bu İran meselesi nedeniyle de bu ziyaretin gündeme gelmiş olması çok büyük bir ihtimal.
27:01Onun dışında eklemem gereken şey şu, İsrail'in Azerbaycan'la Ermenistan arasında normalleşme konusunda bir rol oynadığı duyumlarını alıyorum.
27:13Zaten biliyoruz ki Azerbaycan İsrail'le çok yakın.
27:16Neredeyse Azerbaycan'ın Türkiye'den sonraki en önemli stratejik partneri İsrail.
27:22Ve İsrail'in bu Azerbaycan-Ermenistan arasında oynadığı rol nedeniyle de Cumhurbaşkanı bir ön alma yoluna gitmiş de olabilir.
27:32Evet bu ziyaret esnasında verilen mesajları da daha detaylı bir şekilde inceleriz.
27:38Radardan önce haftanın gözden kaçmaması gereken bir gelişmesini daha aktaralım.
27:43Hindistan Başbakanı Modi, Güney Kıbrıs'a bir ziyaret gerçekleştirdi ki bu ziyaret bir Hindistan Başbakanı'nın 23 yıl aradan sonra Güney Kıbrıs'a gerçekleştirdiği ilk ziyaret olma özelliği taşıyor.
27:57Burada enteresan bir fotoğraf verildi.
27:59Modi, Güney Kıbrıs lideriyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne bakarken bir fotoğraf servis edildi medyaya.
28:08Hindistan-Pakistan geriliminde Türkiye'nin Pakistan'a desteğini açıklayan kimi açıklamaları nedeniyle bu fotoğrafın Türkiye'ye bir mesaj olabileceği söyleniyor.
28:19Diyelim ve radara geçelim.
28:30Evet 20 Haziran'da yarın Ermenistan Başbakanı Kaşinyan Türkiye'de olacak zaten söylemiştik.
28:36Aynı gün yani yine yarın İran Dışişleri Bakanı Erakçı Cenevre'de İngiliz, Fransız ve Alman mevkidaşlarıyla bir araya gelecek ve aynı zamanda Avrupa Birliği'nin üst düzey diplomatlarıyla da bir araya gelmesi bekleniyor.
28:4921-22 Haziran'da Türkiye'de Hakan Fidan'ın ev sahipliğinde İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları toplantısı gerçekleştirilecek.
28:58Cenevre'den sonra Bakan Erakçı'nın, İran Dışişleri Bakanı Erakçı'nın bu toplantıya katılımı öngörülüyor.
29:0422 Haziran'da 18 Haziran'da başlayan St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu sona erecek.
29:11Bu forum özellikle Rusya-AB iş diyaloğu toplantısının yapılması dolayısıyla çok önemli ve Putin'in burada önemli ikili görüşmeler gerçekleştirmesi bekleniyor.
29:21Türkiye-Rusya ekonomik temasları da ele alınacak.
29:24Bahsettiğimiz üzere 24-25 Haziran'da NATO Zirvesi Lahey'de yapılacak.
29:30Savunma harcamaları için yeni bir hedef belirlemek bu toplantının en önemli gündem maddesi olacak.
29:385 Haziran'da zirveye hazırlık için bir Dışişleri Bakanları toplantısı yapılmıştı NATO'da.
29:42Burada gayri safi yurt içi hasılanın %5'e çıkarma teklifi konusunda görüşüldüğü açıklanmıştı diyelim.
29:51Ve bu haftalık Dış politika ile işi dışlı programını kapatalım.
29:56İyi haftalar diliyoruz.
29:58İyi haftalar.
29:58İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
43:26
|
Sıradaki
42:52
58:14
54:45
35:56
47:55
37:09
34:29
40:11
36:11
56:21
50:57