Oynatıcıya atlaAna içeriğe atlaAltbilgiye atla
Kanal 7 Ülke TV
  • 17.06.2025
Okudukları ve gördükleri ile yetinmeyip, gündemin perde arkasını öğrenmek isteyenler Arka Plan'da buluşuyor. Ülke TV ekranlarının güçlü ismi Mustafa Yıldız Arka Plan ile gündemin nabzını tutuyor.

Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, DİPAM Başkanı Dr. Tolga Sakman ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Fatma Yeşilkuş oldu.

Kategori

🗞
Haberler
Döküm
00:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:30Ve açıklamalar yaptı. O açıklamalarda İsrail'in bu şiddete devam etmesi halinde kendi kendini yok edebileceği uyarısı belki de en önemlisiydi.
00:40Yarın dünyadaki birçok yayın organının manşetlerine taşınacak olan o açıklamanın bir bölümünü şimdi beraber izleyerek başlayalım.
00:50İsrail'in Gazze'de tüm dünyanın gözleri önünde işlediği soykırım ile Lübnan ve Suriye'de gerçekleştirdiği pervasız eylemler hepimizin yüreğini kanatıyor.
01:05Aynı İsrail şimdi de komşumuz İran'a karşı bir saldırı başlattı.
01:12İran'ın nükleer tesislerini hedef alma bahanesiyle girişilen saldırının aslında çok kapsamlı ve sinsi amaçları olduğu her geçen gün daha iyi anlaşılıyor.
01:26İran'ın nükleer programıyla ilgili tartışmaların müzakere masasında yürütülmesi gerektiğini savunduk.
01:35Bugün de aynı noktadayız.
01:38Cuma gününden beri gerek şahsen biz gerek dışişleri bakanımız çatışmaları durdurmak için yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyoruz.
01:48Bu görüşmelerde İsrail'in artık haydutluğa varan saldırganlığının tüm bölgemiz için oluşturduğu tehdit ve tehlikelere dikkat çektik.
02:02Sorunun çözümünün diplomasi ve diyalogla mümkün olduğunu ifade ettik.
02:07Türkiye olarak kolaylaştırıcılık dahil üzerimize ne düşüyorsa yapmaya hazır olduğumuzu tüm muhataplarımıza açık açık aktardık.
02:21Batı'nın sınırsız desteğiyle İran'a saldıran, Gazze'yi yerle bir eden, bölgedeki her ülkeye kabadayılık taslayan İsrail aslında ne yaptığının farkında değil.
02:34Belki ileride yaptığı hatanın farkına varacak ama korkarız o vakit iş işten çoktan geçmiş olacak.
02:44Unutulmamalıdır ki bu kadim coğrafyada hiçbir ülke kendi sınırlarından ve yönetiminden ibadet değildir.
02:54Binlerce yıllık derin ilişkiler sebebiyle bölgedeki her hadise tüm toplumları yakından ilgilendirir, etkiler, orta ve uzun vadeli sonuçlar doğurur.
03:08Nitekim Filistin halkına ve topraklarına saldırmak sadece oradaki birkaç milyon insanla sınırlı bir hadise değildir.
03:18Yine İran topraklarına ve halkına saldırmak da sadece İran devletini ilgilendiren bir vaka da değildir.
03:28Aynı tespitleri Pakistan ve Afganistan coğrafyası ile Türk Cumhuriyetleri Kuzey Afrika bölgesi için de yapabiliriz.
03:38Hele hele Türkiye mevzu bahis olduğunda kıtaları aşan bir etki gücünden söz etmek mümkündür.
03:48Bölgemizde bu hakikatler gözetilmeden atılan her adım ileride yaşanacak başka felaketlere davetiye çıkartır.
03:58Bu felaketler de genellikle zalimlerin bertaraf olmasıyla sonuçlanır.
04:05Dolayısıyla İsrail yaptığı her zulümle, döktüğü her kanla, işlediği her insanlık suçu ile adım adım kendi varlığını ve toplumunun geleceğini riske etmektedir.
04:21Çünkü zulümle abat olunmaz.
04:26Zulmün sonu derin bir pişmanlıktır.
04:30Biz Türkiye ve Türk milleti olarak medeniyet mirasımızın bize vaaz ettiği ahlak, vicdan, adalet, hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde önce kendi vatandaşımızı, onunla birlikte dost ve kardeş toplumları, en nihayetinde de tüm insanlığı kucaklamak için samimi bir gayret içerisindeyiz.
04:55Birbiri ardına düşen füzeler, yıkılan binalar, alevlere teslim olan sokaklar.
05:09İran İsraili, İsrail ise İran'ı bombalamaya devam ediyor.
05:13İran'dan fırlatılan roketler İsrail şehirlerini hedef aldı.
05:16O anlara şahit olan Kudüs, Batı Şeria ve Gazze'deki Filistinliler sevinç çığlıkları attı.
05:21Başkent Tel Aviv başta olmak üzere liman şehri Hayfa hedefteydi.
05:28İsrail hava savunma sistemleri imha etmekte başarısız oldu.
05:32Kipersonik füzeler peş peşe hedeflerle buluştu.
05:34Sığınaklara kaçan İsrail'liler o anları cep telefonu kameralarıyla görüntüledi.
05:41Hayfa'da sokaklar alevler içerisinde kaldı.
05:44İtfaiye ekipleri gece boyunca yangınlarla mücadele etti.
05:47Hayfa'da bulunan petrol rafinerisi de bombalanan noktalar arasındaydı.
05:55Tesisten alevler yükseldi.
06:00Nevatim üssü Amerikan hava savunma sistemleri tarafından korunuyordu.
06:04İran roketlerini imha etmek için havalanan füzeler kontrolden çıktı.
06:08İsrail kendi füzesiyle kendisini vurdu.
06:13Başkent Tel Aviv ve çevresinde korku ve panik vardı.
06:15Bat-Yam bölgesinde aralarında 14 katlı bir binanın da bulunduğu 22 bina vuruldu.
06:21Bazı yeraltı sığınakları çöktü.
06:25Düşen roketler şehri tanınmaz hale getirdi.
06:28Amerikan elçilik binasında da hafif hasar oluştu.
06:33Aralıklarla gece boyu devam eden bombardımanda 50'ye yakın füze fırlatıldı.
06:37Saldırının şiddeti günaydınlanınca ortaya çıktı.
06:40Enkaz altında kalanlar için kurtarma ekipleri seferber oldu.
06:45İsrail ordusu halka sığınakların yakınından ayrılmama talimatı verdi.
06:51Misillene saldırısında ölenlerin sayısı 24'e yükseldi.
06:54Yaralı sayısı 500'e yaklaştı.
06:59İsrail de İran'a saldırılarını sürdürdü.
07:02Savaş yetkileri ve İHA'lar İran hava sahasında varlığını artırdı.
07:06Meşet Havalimanı ve İmam Rıza Türbesi çevresi vuruldu.
07:09İsrail'in Meşet'e saldırması 2300 kilometreyle en uzak mesafeli saldırı olarak kayıtlara geçti.
07:15Başkent Tahran'da Dışişleri Bakanlığı'na ait bir bina, Emniyet Müdürlüğü binası ve öğrenci yurdu bombalandı.
07:24Devrim Muhafızları İstihbarat Başkanı Muhammed Kazım'ı ile yardımcısı Hasan Muhakkik ve Muhsin Bakari isimli generaller öldürüldü.
07:31Kirman Şah'ta hastaneler hedefteydi.
07:35Hedef alınan bina kullanılamaz hale geldi.
07:40İran'a ait balistik füzelerde İsrail ordusu tarafından imha edildi.
07:43Ülkenin altyapısına yönelik saldırılar gerçekleştiren İsrail, su borularını patlatarak baskınlara sebep oldu.
07:52İran, İsrail'in gerçekleştirdiği hava saldırılarını önlemekte yetersiz kaldı.
07:57Ancak Natanz ve Parçin'deki nükleer tesisleri saldırıların püskürtüldüğü duyuruldu.
08:02Tahran'da da biri Amerikan yapımı dokuz iha düşürüldü.
08:07Amerika Merkezi İnsan Hakları Örgütleri, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarında en az 406 kişinin öldüğünü açıkladı.
08:15İran Sağlık Bakanlığı ise ölü sayısının 224, yaralı sayısının 1277 olduğunu duyuldu.
08:24İran, İsrail'in ülkedeki yapılanmasına yönelik operasyonlarını genişletti.
08:28Kamyonlar tek tek arandı. Başkent Tahran'da, Mossa'da çalıştığı tespit edilen iki ajan idam edildi.
08:34Drone üretim atölyesine baskın düzenlendi. Drone parçaları ve patlayıcılar ele geçirildi.
08:41Halk Tahran'dan ayrılmak için otoyollara akın etti.
08:44Ülkenin doğusuna göç başladı. Yollarda binlerce araçlı konvoylar oluştu.
08:54İki değerli konumuzla bu konuyu konuşacağız.
08:57Stüdyomuzda DİPAN Başkanı Tolga Sakman bulunuyor. Hoş geldiniz.
09:00Hoş bulduk Mustafa.
09:01Ve aynı zamanda Uluslararası İlişkiler Uzmanı Fatma Yeşilkuş da bizlerle birlikte.
09:06Siz de hoş geldiniz.
09:08Merhabalar Mustafa Bey. Yayınlar diliyorum.
09:10Sağolunuz. İsterseniz Fatma Hanım sizden başlayalım.
09:13Şimdi son duruma baktığımız zaman.
09:15İsrail, Tahran'dakileri uyarıyor.
09:20İran tarafı Tel Aviv'dekileri uyarıyor.
09:22Şehri boşaltın diye.
09:23Son durum nedir? Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
09:25Tabii şimdi İsrail'in yavaştan sadece nükleer tesisleri hedef almayı bırakıp
09:30sivil halka doğru ve altyapılara yönelik gerçekleştirdiği saldırıların benzerini biz Gazze'de de gördük.
09:37Ne diyordu Gazze'de? Ben aslında Hamas'a yönelik saldırı gerçekleştiriyorum diyordu.
09:41Ama hastaneleri, okulları bombalamaya başlamıştı.
09:43Ve tamamen bir sivil katliam özelinde ilerledi.
09:46Şimdi aynısının benzerini tabii İran'da da yapmaya başlıyor.
09:49Şimdi temel problem aslında İsrail ve ABD kanadında özellikle İran'ın hiçbir şekilde uranyum zenginleştirmemesi ve nükleer tesislerin olmaması yönündeydi.
09:59Ama gerçekleştirilen saldırılar ve artık gidişat sivillere doğru ve aynı zamanda su altyapıları, enerji altyapıları gibi bir takım ekonomik değerlere yönelik de gerçekleştirilen saldırılara dönüştüğünü görüyoruz.
10:13Dolayısıyla bu da artık İsrail'in ya da ABD'nin temel motivasyonunun sadece nükleer tesisler olmadığını bizlere gösteriyor.
10:20Bununla birlikte altyapıda özellikle bu işin arka planında rejime yönelik bir müdahalenin gerçekleştirilmeye çalışıldığını bizlere gösteriyor ki
10:29aynı zamanda içeriden iç dinamiklerle, iç sahiplerle bir ayaklanma ve iç isyan çıkarmaya çalışan İsrail bunu başaramasa da şu aşamada
10:38yavaştan artık rejim bizi koruyamıyor algısını halk mezinde yaratmaya çalışıyor ve bu nedenle sivillere yönelik saldırıları gerçekleştiriliyor.
10:45Koruyamıyor mu peki gerçekten yoksa tersi bir durum mu var?
10:50Mustafa Bey en önemli mesele şimdi tabii ki savaşta muhakkak bir zayiat olacaktır.
10:55Bu iki tarafta da olacaktır ama benim burada dikkat çekmek istediğim en önemli mesele
10:59güvenlik zafiyeti ve istihbarati yeteneği maalesef İsrail'in.
11:02Çünkü nokta atışı gerçekleştirmiş olduğu bu saldırılar neticesinde
11:06işte 14 nükleer alanında çalışan bilim insanı öldürüldü.
11:10Askeri ve sivil kanattaki çok üst düzey karar mercindeki komutanlar öldürüldü.
11:15Dolayısıyla işte dün gece istihbarat başkanı ve yardımcısı öldürüldü.
11:19Bu gerçekten büyük bir çok dikkate alınması gereken bir husus.
11:23Çünkü sadece sivil özelinde değil bir devlet yapılanmasının ve özellikle ana emelleri olan nükleer tesisleri
11:31geliştirme amaçlarına yönelik bu alanda çalışan bu bilim insanlarının suikastla öldürülmesi
11:38tabii ki bir yerde sürekliliği ve sürdürülebilirliği ve planlamalara muhakkak zarar verecektir.
11:43Ama bunun tersi de oldu.
11:45Yani bir şeyi iyiye getirmek için sormuyorum da Tel Aviv'de, Hayfa'da vurulan İsrail'in tesisi
11:55aslında bu bahsettiğiniz nükleer bilim adamlarının öldürülmesine bir cevap olarak nitelendirildi.
12:02Yine Savunma Bakanlığı vuruldu İsrail'de, Tel Aviv'de Savunma Bakanlığı binası.
12:08İsrail aynı şekilde İran'ın Savunma Bakanlığı binasını vurduk dedi.
12:11O açıdan soruyorum yani sanki burada biraz şey gibi mi var yani İsrail'in medyayı
12:18biraz manipüle edişi gibi bir durum mu var onu anlamaya çalışıyorum.
12:22Ne dersiniz?
12:23Mustafa Bey tabii ki İsrail medyayı manipüle ediyor ama benim bahsetmek istediğim husus
12:27aslında İsrail'in kişilere odaklı gerçekleştirmiş olduğu bir saldırı.
12:31Fakat İran nezdinden gelen bu saldırılar kurum bazlı görüyorsunuz.
12:35Şimdi 2018'de hatırlarsanız yine İsrail İran'daki bu nükleer geliştirme faaliyetlerine
12:40dair belgeleri çalmıştı ve akabinde Netanyahu bir açıklama yaptı ve birinin ismini verdi
12:46o dönem.
12:472020 yılında o kişi suikastla yapay zeka suikastıyla beraber arabanın içerisindeyken
12:51öldürüldü.
12:52Yani demek istediğim şimdi İsrail'in elinde bir liste var ve bu listedeki isimler
12:56genel olarak işte vekil örgütlerine yaptığı gibi şimdi de özellikle planlama ve
13:01strateji oluşturma sürecinde eve değeri her ne kadar da doldurulsa dahi bence
13:07sürülebilirli ve planlamaya aksatmaya sebebiyet verebilecek kişilere özellikle
13:11hedef alıyor.
13:12Tabii ki kurum bazlıdan bahsetmiyorum İran'ın vermiş olduğu yanıt netice itibariyle
13:16bunun misillemesi ve mütekabiliyet esasında verilen yanıtlar ama İsrail'in bu noktada
13:21özellikle isim odaklı ilerlemesi şimdi önümüzdeki günlerde bu tarz bir suikastın
13:26ayetullahı da gerçekleştirilmesi yönde bir iddialar var.
13:30Bir iddia üzerine gerçekleştiriyor bu yorumlar.
13:33Tabii ki bu da aynı zamanda rejime yönelik bir müdahalenin gerçekleşebileceği ve halk
13:38nezdinde iç ayaklanmanın ayetullahı bir suikast düzenlenmesi yoluyla gerçekleşebileceği
13:43yönünde bir değerlendirmeler var.
13:45Peki hocam şimdi burada Tolga Bey'e de şunu sormak istiyorum.
13:49Bu Fatma Hanım'ın anlattığı gibi bir suikastler silsilesi şeklinde mi yoksa
13:55İsrail'in başka türlü bir amacı mı var?
13:57Yani burada mesele sadece bombalamak ve suikast öldürmek mi yoksa daha başka bir
14:03amaç mı var?
14:04Ne dersiniz hocam?
14:06Şimdi ilk başta bu hedefler vurularak yani kimleri vurdu?
14:10İşte ordunun başında Genelkurmay Başkanı ve devrim muhafızlarının komutanını.
14:16Yani aslında o iki başlılığı da gösteren bir şeydi bu.
14:19İki en üst düzey komutan.
14:21Daha sonra nükleer fizikçileri vesaire vurdu.
14:25İlk hedef aslında burada önemliydi.
14:27Uluslararası topluma lanse ettiği şey şuydu.
14:30Ben nükleer kapasitesini geliştirmesini istemiyorum İran'ın ve bunu engellemek için
14:37bu operasyonu başlattım.
14:39Şimdi bunun bir alıcısı var uluslararası toplumda.
14:41O yüzden evet İsrail'in bu saldırılarını belki desteklemedi uluslararası toplum ama
14:47gözlerini de kapattı.
14:49Yani tamam İran'ın bu noktada İran'ın kapasitesini düşürebilirsin, vurabilirsin
14:54noktasına gelmişti aslında ilk dalga saldırıda.
14:58Ama hemen akabinde işte yeniden sivil sokaklar, binalar vuruldu.
15:03Belli yine stratejik hedefler vuruluyor ama bu hedeflerin nükleer kapasiteyle ilgisi yok.
15:09O zaman yine şuraya vardı konu.
15:12Hayır, İsrail şu anda nükleer kapasite değil, düşmanı olarak saydığı İran'ın
15:18genel gücüyle ilişkili bir saldırıda bulunuyor.
15:22Şimdi burada belli kişilerin öldürülmesi, evet zaten bunu İsrail daha önce de yaptı.
15:29Ve bu isimler üzerinden güç azaltma, karşı tarafın gücünü azaltma yöntemi
15:33İsrail'in kullandığı bir yöntem.
15:35Ama ben açıkçası şu anda durumun bir rejimi tehlikeye sokacak kadar bir noktaya götüreceğini zannetmiyorum.
15:45Çünkü evet İsrail için rejim büyük tehdit İran rejimi.
15:49Bunu sürekli olarak dile getiriyor.
15:50Hatta Netanyahu ve bakanları bu saldırılar devam ederken İran halkına sizi de özgürleştireceğiz.
15:59Bu rejimin çökmesiyle siz de özgürleşeceksiniz.
16:03O yüzden ayaklanın vs. demişti.
16:05Ama akabinde yine Netanyahu'nun açıklaması bizim iki hedefimiz var.
16:09Nükleer kapasite ve füzeler dedi.
16:11Şimdi bu belirsizlik, bu muğlak tavır bile aslında İsrail'in ne yapmaya çalıştığını göstermiyor.
16:16Peki şunu açıklayabiliyor muyuz?
16:18Göstermiyor.
16:18Yani hem size soruyorum hem Sayın Yeşilkuş'a soruyorum.
16:22Nükleer müzakerelerle ilgili masaya oturmadan iki gün önce bu saldırının gerçekleşmiş olması tam da bu bahsettiğiniz başlıkla çelişmiyor mu?
16:33Yani nükleer müzakere masasına oturacak olan İran saldırı sonucu diyor ki ben tamam artık oturmuyorum.
16:41Ama döndü iş.
16:41Yani bu çelişmiyor mu birbiriyle?
16:43Aslında çelişiyor ama bu çelişkiyi de şöyle bertaraf ediyor İsrail.
16:47Zaten nükleer o masaya otursa da bizim istediğimiz yere gelmiyor İran diyor.
16:52Yani bu nükleer geliştirme oranını düşürmüyor.
16:56O yüzden yani görüşülmesi de bir şey ifade etmiyor.
16:59O yüzden bizim sert güç kullanmamız lazım diyor.
17:01Burada Amerika'yı bu anlamda ikna etmiş belli ki.
17:04Zaten Trump'ın daha saldırılar ilk başladığında söylemini unutmamak lazım.
17:09Ne dedi?
17:09Umarım işte bu çatışma hemen sonuçlanır ve masaya otururuz müzakereye yeniden başlarız dedi.
17:15Bu aslında Amerika'nın ilk ve belki de en doğal, rasyonel tavrı buydu.
17:23Zaten dönüp dolaşıp Amerika buraya geliyor.
17:26Çatışma bitsin ve İran müzakere masasına otursun.
17:30Çünkü aslında Amerika'nın isteği bu zaten.
17:33Bu saldırı İsrail'in isteğiydi.
17:36Ve İsrail'in bu isteğini Amerika doğrudan destek vermese de izin ve onayla bu süreci başlatmış oldu.
17:44Siz ne dersiniz Fatma'nın bu konuya?
17:47Yani tam müzakerelere oturmadan hemen önce bu işin gerçekleştirmiş olması.
17:52Sizde nasıl bir şey uyandı?
17:54Mustafa Bey zaten bu saldırılar öyle birkaç ayda planlanmış saldırılar değil.
17:59Yani Lübnan'da o çağrı cihazları patlatıldığında bile İsrail basını da gördünüz.
18:03Yıllardan beri bunu ne kadar planladıklarını aktardılar.
18:06Dolayısıyla bu saldırılar da yine İsrail basınında mevcut.
18:09Yaklaşık 8 aydır planlandığı yönünde bilgiler var.
18:12Dolayısıyla bu aslında Trump'tan önce Biden döneminden itibaren planlanan bir süreç.
18:17Şimdi bunca zaman İsrail ne yaptı?
18:19İran'ın vekil örgütlerine yıpratma yönelik bir süreç çizledi.
18:22Trump göreve geldi ve akabinde Trump'la İran arasında müzakereler başladı.
18:27Trump'ın temel burada talebi hiçbir şekilde nükleer tesisin olmaması ve uranyumu zenginleştirilmemesi ve bunların kapatılması.
18:34Ama İsrail'in talebi en başından beri Trump aracılığıyla masada ilettiği talep şuydu.
18:40Bunların kapatılması değil, bombalanarak yok olması bu tesislerin.
18:44Şimdi 6. müzakereler normalde dün yapılacakken görüyoruz ki aslında İsrail'in ta en başında talep ettiği o bombalayarak tesislerin yok edilmesini şu an İsrail kendi kanadında gerçekleştiriyor.
18:56Bana kalırsa bu süreç biraz iyi polis, kötü polis senaryosunu gösteriyor.
18:59Çünkü Trump başından beri bu müzakerelerin başında da birçok söylemi vardı.
19:04Eğer İran'la anlaşamazsak biz çok ağır saldırılar gerçekleştiririz.
19:07İran hiç hayatı boyunca unutamayacağı bir saldırı ile yüz yüze gelir diyordu.
19:11İşte İran Hürmüz Boğazı'nda bir takım uçakların ve askerlerin konuşlandığı videolar yayınlıyordu.
19:16Karşılıklı olarak o caydırıcılık videolarını zaten yayınlıyorlardı ki masada bir şekilde ortak paydada buluşabilmek için.
19:22Ama hiçbir şekilde ortak paydada buluşamadılar.
19:24Çünkü taraflar arasında bir kere güven yok.
19:26İran diyor ki ben evet 2015'te yaptırıma maruz kalarak bir anlaşmaya imza attım ama 2018'de Trump tek taraflı ortak kapsamlı eylem planından geri çekildi.
19:34Şimdi tekrardan bize anlaşma yapsak, tekrardan geri çekilirse bunun yine bedellerini ben ödeyeceğim.
19:39O yüzden senato tarafından onaylı bir anlaşma olsun diyor.
19:42Bir yandan diyor ki ben barışçılı yollarla geliştiriyorum bu uranyum zenginleştirmeyi.
19:47Tabi şimdi normalde İran'a verilen izin 3.26 oranları da yanlış söylemeyeyim ama İran'ın bilinen tırnak içinde gerçekleştirdiği %67 oranlarında.
19:57Bu tabi ki %90'ları çıktığında bir nükleer silah üretme kapasitesine erişmiş oluyorsunuz.
20:02Bunun ne kadarı barışçılık bu ayrı tartışılacak bir konudur.
20:05Ama şimdi taraflar hiçbir şekilde ortak paydada buluşup tavizlerini vermediler.
20:10Veya vermedikleri temel noktada ben artık Trump'la İsrail'in bu noktada eş güdümlü bir şekilde hareket ettiğini düşünüyorum ki
20:17bu saldırıların hiçbirini Trump'ın onayı olmadan veya desteklemeden gerçekleştirebileceği yönde de bir kanaatim yok.
20:23Her türlü Trump'ın bu desteği olduğu kanaatindeyim ki bu saldırılar gerçekleştirildiğinden beri
20:27Trump sürekli olarak hadi müzakere masası, hadi çatışma durdurursun.
20:31Ben müdahil değilim bakın ABD'ye saldırmayın bunu tamamen İsrail yapıyor diyor.
20:35İsrail'de ben çatışmaktan geri çekilmeyeceğim diyor.
20:38O yüzden benim aklıma gelen burada maalesef kötü polis iyi polis senaryosu oynayarak
20:42tekrardan İran'ın müzakere masasına değil dayatma masasına doğru geri çekmek.
20:48O yüzden burada tabii ki salt nükleer tesis özelliğinde yine bunu okumamak lazım.
20:53Az önce Sayın Saklan'ın rejimin noktasında çok katılmadığını ifade etti ama
20:57bu aşamada tabii ki bir yanda İsrail'in bir yanda böyle rejimini yıkabilecek güçte bir iç ayaklanma yapabileceği söz konusu değil.
21:05Ama bir yandan işte 79'dan beri İran İslam devriminden beri ABD'nin ve İsrail'in temel hedefi aslında bu rejimin bir nükleer tesisine sahip olmaması.
21:16Şimdi arkadaşlar bir şey anlatıyor. Neresi? Kaç tane?
21:21Evet Tahran'da hava savunma sistemi devreye girmiş biz konuşurken yaklaşık 10 küsür mü saydınız?
21:2910 küsür füze ateşlenmiş. Demek ki yeni bir saldırı gerçekleşiyor sıcağı sıcağına.
21:36Bunu da konuşabiliriz Tolga Hocam. Nasıl değerlendirirsiniz?
21:38Şimdi bunlar tabii dalga dalga iki tarafta birbirlerine dalga dalga saldırılar gerçekleştiriyor.
21:45Ve yani başkentler iki ülkede birbirinin başkentini hedef alıyor.
21:49Şimdi burada İran'da bu hava savunma sisteminin devreye girmesi bu da artık biraz nasıl diyelim
21:59ne zaman çalışıp ne zaman çalışmayacağını bilmediğimiz bir hal aldı.
22:03Çünkü bir önceki saldırıda ki okul vurulmuştu o saldırıda İran'da.
22:07Daha sonra bir hastane vuruldu. Buralarda mesela herhangi bir hava savunma sistemi çalışmadı.
22:12Yani burada İran'ın bu direniş kapasitesini de aslında bir şekilde İsrail test ediyor.
22:20Ve belli ki bu süreç devam etsin de istiyor ve farklı saatlerde bu saldırıyı gerçekleştiriyor.
22:27Bunu göz ardı etmemek lazım.
22:28İran hep gece yapıyor bu saldırıları ama İsrail'in ne zaman yaptığı belli olmuyor.
22:34Bu da biraz daha tüm toplumdaki gerginliği ve doğal olarak siyasetteki gerginliği artırıyor.
22:39Çünkü şimdi şunu unutmayalım.
22:41İsrail bu sığınaklarda vesaire buraya inerek bu işte hava saldırılarından bir şekilde toplumu kaçıracak bir yöntem belirlemiş.
22:52Bunu uygulayabiliyor ama İran'da yok.
22:54İran'da bir siren çaldığındaki çok fazla böyle bir sirende duymadık zaten.
23:00Yani böyle bir radar sistemi yok.
23:02Geliyor insanlara kaçın dediği bir sistem yok.
23:05İnsanların kaçıp saklanabileceği bir yerde yok.
23:08O yüzden bu stres İran toplumunda daha fazla artıyor.
23:11Ve bunu da bir baskı haline getirmeye çalışıyor.
23:14Yani o sokaklara söylediği Netanyahu'nun rejim hakkında söylediği bu yönden de bir şekilde o baskıyı devam ettiriyor.
23:22Evet.
23:23Siz ne dersiniz?
23:23Nasıl değerlendirirsiniz Sayın Yeşilkuç?
23:25Şimdi biz konuşurken bu hava savunma sisteminin devreye girmesi.
23:30Tabi İran'ın hava savunma sistemi çok İsrail kadar belki gelişmiş değil ya da çok konuşulmuyor ama neticede İsrail'in de bu noktada bir saldırı gerçekleştirdiğini söyleyebiliriz herhalde.
23:42Evet Mustafa Bey aslında burada en önemli mesele işte İsrail'in sığınak noktasında halkı sığınağa davet etmesi ama ben şunu da düşünüyorum.
23:51Bir yerden sonra İsrail halkı çok fazla bunu kabul etmeyecektir.
23:54Çünkü Gazze sürecinde de esir takası sürecinde de halkın ayaklanmasının orada tek temel nedeni vardı.
24:02Gazze'de savaşın yani bu soykırımı son bulması değildi.
24:05Özellikle esir takası noktasında İsrail askerlerin tekrardan İsrail'e geri dönmeleri yönünde ayaklanma çıkardılar o dönem.
24:11Dolayısıyla bu kadar sığınaklarda kalıp işte stokları yapıp veya sosyal medyada bu tarz görüntüleri paylaşmayıp bir nebze hükümet baskısı altında kalmaya çok dayanacaklarını düşünmüyorum.
24:21Ama netice itibariyle İsrail ile İran arasında bir kıyaslama yapacak olursak istedikleri kadar tabi ki İsrail'in şimdi demir kubbesi çok güçlü bunu biliyoruz ama delindiğini de gördük şimdi.
24:32İran gerçekleştirmiş olduğu önce İHA'larıyla beraber akibinde gerçekleştirdiği balistik füzelerle bunu deldiğini zaten gösterdi.
24:39Özellikle bana kalırsa İsrail medyası tabi bunu çok eksik ve yanlış gösteriyor.
24:44Olası psikolojik üstünlüğü üzerinde kaybetmek istemiyor ve halk nezdinde bir ayaklanma istemiyor.
24:50Çünkü oradaki halk İran gibi değil yani saniyesinde ayaklanabilecek, örgütlenebilecek bir İsrail halkı var.
24:55Dolayısıyla burada o medyada da kısıtlama yöntemini gerçekleştiriyor.
24:59Ama şimdi nüfus açısından baktığınızda İsrail zaten çok küçük, İran'a kıyasla daha az bir nüfusa sahip.
25:06Fakat savunma sanayisi bütçesi neticesinde şimdi arkada bir kere İsrail'in Trump gibi, ABD gibi bir müttefiki var.
25:13Bununla birlikte şimdi İngiltere de onun yanında olduğunu ifade ediyor.
25:16Almanya'nın zaten geçmişte yapmış olduğu Nazi soykırımın neticesinde halen İsrail'e karşı bir psikolojik utanç içerisinde sürekli her yaptığını, her hatasını koruma maksadıyla koşulsuz onun destek çıktığını görüyorsunuz.
25:29Fransa'dan ilk açıklamaları duydunuz.
25:31Diyor ki ben İran'ın nükleer tesisi olması konusunda endişeleniyorum.
25:35O yüzden hani aslında İsrail'in kendini savunma hakkı olduğuna inanıyorum diyor.
25:39Dolayısıyla şimdi görüyorsunuz ki bunca zaman Gazze'ye savaş suçu işlemiş, soykırım suçu işlemiş olan İsrail şimdi mağdur gibi uluslararası toplumda lanse edilmeye başlandı.
25:49Ve özellikle yine medyada manipülatif olarak işte siviller vuruluyor, çocuklar vuruluyor, biz nasıl böyle yaşayacağız gibi sığınaklarda bir takım videolar paylaşmaya başladı İsrail halkı.
25:59Dolayısıyla burada maalesef en temel nokta İsrail'in bu kadar cüretkar davranmasının temelinde ABD ve diğer batılı müttefiklerin ona sonsuz destek vermesi ve iş uluslararası hukuka ve Birleşmiş Milletler gündemine geldiğinde de daimi olarak ABD'nin, İsrail'in her hatasına, her yanlışına veto kullanarak bunu devam etmesine olarak sağlaması da maalesef süreci olumsuzluğa sürüklüyor.
26:25Evet şunu ekleyebilir miyiz?
26:28Buyurun tabii ki.
26:28Şimdi Fatma Hoca'nın söylediği şey önemli yani İsrail toplumunun bu süreç içerisindeki yeri biz hep Netanyahu'nun da veya İsrail yönetiminin de yönlendirmesiyle bir Tahran'da bir ayaklanma, rejime karşı bir ayaklanma vesaire olabilir mi noktasına daha fazla bakıyoruz.
26:46Ama İsrail'de, İsrail'in bir refah toplumu, refah devleti olduğunu unutmayalım.
26:50Yani dünyanın birçok yerinden buraya daha iyi şartlarda yaşamak için geldi bu insanlar.
26:55Ve tamamı uzunca bir süredir devamlı olarak savaş hali içerisinde.
27:01O yüzden bunun çok fazla yönetilemediği bir noktaya doğru da gidiyor olabiliriz.
27:06Yani şimdi Ben Gurion havaalanı kapalı biliyorsunuz 3 gündür.
27:09Daha önceki hiçbir saldırıda bu kadar uzun süre o havaalanı kapanmadı.
27:13Bu havaalanı sadece dışarıdan gelecek olan saldırılar nedeniyle mi kapalı?
27:18Yoksa ülkeden kaçmak isteyen vatandaşlarının çıkışına izin vermemek için mi kapalı?
27:24İkincisi olabilir mi? Daha önce de Hannibal protokolü uygulayan bir ülkeden bahsediyor.
27:27Sonuçta yani bu çok önemli çünkü vatandaşı olmayan bir devlet, millet olmayan bir ordu haline gelme ihtimalinden bahsediliyor.
27:37Batı'da bununla ilgili bazı yazılar, görüşler yazılmaya başlandı.
27:41Bunlar çok kıymetli.
27:42Zaten tam bunun üstüne Netanyahu da 150 bin İsrail vatandaşını yurt dışından geri getirmekten bahsediyor.
27:50Şimdi 150 bin İsrail vatandaşın tamamı buraya gelir mi?
27:54İlla ki gelecek olanlar vardır.
27:56Yani böyle aşırı miniyetçi, aşırı bu şeye katılmak isteyenler vardır mutlaka.
28:01Ama 150 bin İsrail vatandaşını toplayıp getirip yeni bir savaş halinin içine sokmak,
28:06bu İsrail vatandaşlarının çok genel olarak kabul edeceği bir şey değil.
28:10Biz yakın zamanda belki de Tahran mı karışacak diye beklerken Tel Aviv'de bu sefer de yeter artık biz bu kadar savaş hali içerisinde olmak istemiyoruz diye bir ayaklanma görebiliriz.
28:22Çünkü şehirler artık bombalanıyor.
28:24Yani eskisi gibi sadece işte askerlerin işin içinde olduğu bir durumdan bahsetmiyoruz.
28:31O yüzden şehirlerin güvenliğinin kaybolması İsrail'deki o siyaseti de etkileyecek bir algıya da neden oluyor.
28:38Evet, peki Sayın Yeşilkuş bu noktada Trump'ın da bu G7 bildirgesini imzalamamasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
28:48Kısa bir yorum alayım bununla ilgili de.
28:50Az önce küçük bir katkı yapmak isterim Sayın Sarkman'a.
28:53Tabii burada o İran'ın vereceği tahribat özellikle İsrail'i halk nezdinde büyük bir ayaklanmaya sebebiyet verebilir.
29:00Şimdi normalde hep vekili örgütleri üzerinden yürütülen bir süreç vardı bunca zaman ve bu kadar büyük çapta İran'ın düzenlemiş olduğu bir saldırı yoktu.
29:09İran da hala şu aşamada kontrollü davranıyor gibime geliyor.
29:12Daha o buçuk saldırılarını gerçekleştirmedi.
29:15Ama olası o büyük saldırılarını hakikaten gerçekleştirirse ve vereceği ölçü zarar ölçüsüne göre bence halk o noktada tepkisini büyük gösterecektir.
29:25Zaten Netanyahu hükümetine karşı çok büyük bir cephe var ülke içerisinde.
29:28Bir de bu tarz saldırıların şiddetin artmasıyla beraber sadece askeri ortamda değil artık sivil ortama bu sürecin aksaması İsrail kanadının içerisinde iç dinamiklerde büyük bir dengesizliğe ulaşabilir.
29:40Tabii Trump'ın G7 bildirgesini imzalamaması da burada.
29:44Artık Trump'ın yaptığı hiçbir şeye şaşırmaz olduk Mustafa Bey.
29:47Çünkü yapmış olduğu her bir davranış bir gün bir söyleme bir gün bir davranışı birbirine tutmaz oldu.
29:52Temel mesele işte burada.
29:54Trump'ın her ne kadar işte şimdi basında görüyorsunuz diyor ki Netanyahu aslında izin istedi Trump verdi öyle yapıldı.
30:03Ama ikinci kanada baktığınızda diğer uzmanların yorumlarına baktığınızda diyor ki aslında Netanyahu izin istedi ama Trump izin vermedi fakat Netanyahu Trump'ı dinlemedi.
30:12Şimdi eğer böyle bir sahne var ise böyle bir duruma geldikse gerçekten çok çok daha büyük bir tehlike arz eder ki bu durum.
30:19Artık İsrail sadece Orta Doğu için değil küresel sistemdeki uluslararası toplum için tamamıyla büyük bir risk teşkil eder.
30:26Bugün Gazze'de yapılanlara sessiz kalan bugün İran'da gerçekleştirilen bu uluslararası hukukun aykırı bir şekilde bu saldırıları gerçekleştiren İsrail'e kimsenin ses çıkarmaması.
30:36Yarın öbür gün İsrail onlara karşı yönelik bir saldırı gerçekleştirdiğinde bu yayılmacılığın neticesinde artık kimsenin müdahale edemeyeceği bir duruma evleyecektir.
30:45Ve bu gerçekten çok tehlikeli bir sonuçta olur.
30:47O yüzden Trump'un bu da İsrail'e vermiş olduğu bu katı destek maalesef süreci çıkmaza sokuyor.
30:53Ama önümüzdeki günlerde ben netice itibariyle bu savaşın böyle bir Rusya-Ukrayna savaşı kadar çok yıllar sürecek bir savaş olacağını düşünmüyorum.
31:01Çünkü iki tarafın da saldırılar boyunca birçok şeyi göze alması gerektiğinin bence iki taraf da farkında.
31:08Fakat burada savaşın muhatabı bana kalırsa İsrail, İran da değil.
31:11Savaşın muhatabı ABD ve İran.
31:13Sadece ABD, diyoruz ya vekil örgütler vardı, İran'ın, Hezbollah'ı vardı, Rus'ileri vardı.
31:20Burada da vekil bir devlet aktörü var ABD'nin.
31:23Kendi sahaya girmesine gerek bile kalmadan İsrail'i öne sürüp, bak ben müzakere mırsasında sana demiştim.
31:28Ben saldırmasam bile İsrail zaten saldırmak için can atıyor.
31:32Mantığını bence burada izliyor.
31:33Peki, sizin de bu konuda Tolga Hocam kısa bir yorumunuzu rica edeceğim.
31:37Şimdi bu tip uluslararası örgütlerde Amerika her zaman İsrail'in arkasında.
31:41Biz bunu biliyoruz.
31:42En başta BMGK, Güvenlik Konseyi'nde alınan kararlarda.
31:45Burada İsrail'i bırakın zor duruma düşürmeyi veya karşıt olmayı.
31:50İsrail'in yaptıklarıyla ilgili olumsuz bir metin bile olsa, bir başlık bile olsa metnin içinde.
31:57İsrail istiyor ki bütün üyeler karşı çıksın.
32:00BMGK'da ben bir sahneyi hatırlatayım.
32:03Zaten yine İsrail aleyhinde oluşan bir metne Amerika karşı çıktığı için geçmedi metin.
32:10İsrail'in onay veren devletlere büyük tepki gösterdi.
32:14İsrail'in oradaki temsilcisi.
32:16Siz buna nasıl destek verirsiniz? Bizim için bitmiştir BMGK vs. dedi.
32:20Yani hala kendisini çok başka bir yerde kayrılmış bir devlet olarak gördüğü için bu uluslararası örgütleri de buna müzahir davranması gerektiğine inanıyor.
32:29O yüzden Trump'ın bu imzalamamasından öte kimlerin imzaladığını ön plana çıkarmaya çalışacak İsrail kendisi için.
32:38Ama Trump'ın, şunu ortaya koymak lazım.
32:41Trump'la Netanyahu arasındaki ilişkiyle Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail arasındaki ilişki farklı.
32:47Çünkü Trump'la Netanyahu'nun arasındaki ilişki dalgalı seyrediyor.
32:51Şu anda kötü, iyi olduğu zamanlar var veya ileride yine iyi olabilir.
32:55Ama Amerika ve İsrail arasındaki ilişki her daim iyiydi ve iyi olacak.
33:00Bu iki devletin genlerinde olan bir şey.
33:03Doğal olarak bu savaş içerisinde ben İsrail'in baştan destek verdiği veya düzeltiyorum Amerika'nın İsrail'e baştan destek verdiği, birlikte planladığı vs. bir saldırı olduğunu düşünmüyorum.
33:15Ama İsrail'i tutabileceği yere kadar tuttu ki gerçekten bununla ilgili izlediği politikaları biliyoruz.
33:22İran'la karşılıklı bir savaş çıkmaması için.
33:24Ama şu anda İsrail'i daha fazla tutamayacakları bir yere geldi.
33:29İşte o zaman bu noktada izin ve onay, bilgi ve onay noktasında var Amerika.
33:37Ama doğrudan bir destek anlamında Amerika'yı göremeyiz.
33:41İşte İsrail zaten orada doğrudan bir destek istiyor.
33:44Orada bir ayrışma var.
33:46Onu da savaşın seyri gösterecek.
33:49Peki çok teşekkür ediyorum.
33:50Ağzınıza sağlık.
33:51Sayın Fatma Yeşilkuş çok teşekkür ediyorum programımıza katkınız için.
33:56Sevgili seyirciler şimdi haberlerimizle devam edelim.