- 14.06.2025
Okudukları ve gördükleri ile yetinmeyip, gündemin perde arkasını öğrenmek isteyenler Arka Plan'da buluşuyor. Ülke TV ekranlarının güçlü ismi Mustafa Yıldız Arka Plan ile gündemin nabzını tutuyor.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Gazeteci Güngör Yavuzaslan ve Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger oldu.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Gazeteci Güngör Yavuzaslan ve Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger oldu.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:30MİT Başkanı İbrahim Kalın, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Genel Kumay Başkanı ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın katıldığı toplantıda az önce sona erdi. Bu konuda da yine Türkiye kendine düşen gerekli tedbirleri aldı şeklinde bir açıklama var. Bu konuyu konuşacağız. İki değerli konuğumuz olacak. Hemen hoş geldiniz diyelim. Kendi Aslan Bizlerle birlikte olacak. Odak Noktası programından yakinen tanıyorsunuz. İyi akşamlar, hoş geldiniz.
00:56Hoş bulduk, saygılar, sevgiler. İrfan Hocama da merhabalar.
01:00Sağolunuz. Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Kayı Ülgar Hocamızla bizlerle birlikte. Hocam siz de hoş geldiniz. İyi akşamlar.
01:07Merhabalar, iyi yayınlar. Bir mükabeleye selamlar.
01:10Sağolunuz, teşekkürler. Hocam isterseniz sizinle başlayalım. Şu an itibariyle son durumu değerlendirdiğimizde İran açısından bakarsak bir istihbarat zafiyeti, İsrail açısından bakarsak pazar günü yapılacak olan nükleer müzakerelerin önünün tıkanması, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa ve Batı dünyası açısından bakarsak bana dokunmayan yılan bin yaşasın tarzında bir yaklaşım tarzı. Siz ne dersiniz hocam? Nasıl değerlendirirsiniz bu durumu?
01:38Evet, yani herkes farklı bir fotoğraf görüyor. Bu gayet doğal. Çünkü karşımızda simetrik bir yapı yok. Moskova'da, Kızılmeydan'da Setbasil Katedrali var. Hangi taraftan bakarsanız bakın aynı şeyi görürsünüz. Simetrik bir yapı var.
01:52Oysa bu olan biteni anlarken, anlamaya çalışırken tavramız, tutumumuz, bakış açımız, ideolojimiz ne olup bittiği konusunda farklı perspektifleri öne çıkarıyor.
02:06Şimdi bence olay nedir? Yani bana göre 2003'te Bağız rejimine, Saddam Hüseyin'e karşı bir operasyon yapılmıştı.
02:19Irak'ın kimyasal silahlara, kitle ölüm silahlarına sahip olduğu, terörü finans ettiği, desteklediği ithamıyla bu saldırı neticesinde Bağız rejimi devrildi.
02:36Tabii iki tane Bağız rejimi var. İkincisi yakın zamanda geçtiğimiz Aralık ayında Suriye'deki devrildi.
02:42Şimdi İran'a da böyle bir operasyon çekiyorlar. Aslına bakacak olursanız yani İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetinin nükleer güce dönüşmesini önleme amacı taşıyan bir operasyon.
02:59Retorikte, görüntüde sadece saldırgan olarak İsrail gözüküyor ama aslında kurgulanmasından pratiğe aktarılmasına kadar her aşamada bir ABD-İsrail ortaklığını görüyoruz.
03:15ABD'nin finansal, mali, silah teçhizat, cephane desteği olmadan, lojistik desteği olmadan...
03:22Peki hocam bir şey sorabilir miyim tam bu dediğiniz noktada?
03:25ABD-İsrail desteği diyorsunuz ama mesela Dışişleri Bakanı Rubio bizim hiç alakamız yok, bize sakın saldırmayın tarzında bir açıklama yaptı.
03:36Yani bunu neye bağlıyorsunuz?
03:38Tabii ki öyle diyecek. Yani bir de karşımızda yekpare bir Amerika'da yok.
03:44Yani baktığımızda şimdi ABD'yi, ABD'nin dış politikasını, savunma politikasını seçilen başkanlar mı yönetiyor?
03:53Evet, önemli ölçüde inisiyatif kullanıyorlar.
03:56Fakat öte tarafta, perde gerisinde kurulu bir yapı, bir establishment var.
04:01Dış İlişkiler Konseyi, CIA, Pentagon, yani baktığımızda Dışişleri Bakanlığı, önemli ölçüde dış politikanın şekillenmesinde rol oynuyorlar.
04:12Orada da bir iktidar kavgası var ve Yahudi lobisi Amerika'nın çeşitli politikaları, ekonomi politikaları, savunma politikaları, dış ilişkilerinin şekillenmesinde hükümetleri de yönlendirebilecek etkileri, enstrümanları elinde tutuyor.
04:33Yer yer bunu kullanıyor da.
04:35Şimdi Trump açısından bakacak olursam, Trump, mahkeverist, pragmatist bir başkan.
04:41Fayda maksimizasyonuna inanıyor.
04:44En fazla yararı sağlayacak.
04:47Peki hocam, bir cümlelik bir cevap rica ediyorum.
04:49Faydaya bakar diyorsunuz ya, İsrail'in İran'a bu aşamada saldırması Trump'a fayda mı sağlar, zarar mı sağlar?
04:57Bir cümle.
04:58Şimdi Trump bu işin neresinde, orasının bir kez netleşmesi lazım.
05:04Evet, netleşmesi lazım.
05:05Perde gerisinde, aslında İran ile diyalog kurup, İran'ın yaptırımlarını kaldırarak bir ticari partner haline getirmeye çalışıyor.
05:15Fakat Trump üzerinde de ben bir baskı kurulduğunu düşünüyorum.
05:20Yani netice olarak oradaki derin yapılarla uzlaşma yolunu tercih etti.
05:24Onu da açarız birazdan.
05:27Kendisi iktidarı kaybedecek aks.
05:28Peki, Güngör Bey, siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
05:31Şimdi bizim dış işlerinde bir toplantı yapıldı.
05:35Biraz önce de bir bilgi daha geldi.
05:37Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Ulaştırma Bakanı Uraloğlu bir araya geldi.
05:44Hani bu konuyla mı ilgili yoksa başka bir konuyla mı ilgili bilmiyorum ama sonuçta yoğun bir görüşme trafiği de var.
05:50Siz nasıl değerlendirirsiniz?
05:51Biz pazartesi günleri odak noktasında bölgesel gerginliklerde bu İsrail'in saldırganlığına ve nükleer tesisleri hedef alacağı başlığını defa etti işledik.
06:05Ben de son gerginliklerde vuracaklardım.
06:07Özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nin Irak ve Kuveyt'teki başta olmak üzere üstlerinde aldıkları tedbirler 48 saat içinde İsrail saldırısının gerçekleşenini gösterdi.
06:20Burada farklı bir saldırı gerçekleşti.
06:23İsrail son zamanlarının tarihinin en geniş kapsamlı hava saldırılarından birini gerçekleştirdi.
06:30İsrail kaynakları 200 uçakla yaptık diyorlar.
06:35Yani çoklu bir saldırı, stratejik hedefler, nükleer altyapı, askeri altyapı.
06:43Burası çok önemli.
06:44Havadan değil, İran ana karasında, İran'ın içinden.
06:48Bu doğru mu gerçekten? İran'ın içerisinde drone merkezleri kurulması?
06:55Tabii İran, bazı İsrail drone'larını da paylaştılar. Teyit ediyor.
07:00Yani ben şöyle bir örnek vereyim. İlginç bir durum Mustafa Bey.
07:03Ukrayna tırlardan drone'lu saldırı yaptı ya.
07:06Evet, geçen hafta aynı şeyi konuştuk.
07:07Rusya'nın içinden tırsız bu. Yani sabit noktalar oluşturmuşlar.
07:11Peki, ben ilk çok güzel bir yeri yakaladınız.
07:14Biz bunu konuşurken programda da, yani İrfan Hocam da belki katkı sağlar.
07:18Benim aklıma hemen Ukrayna'nın Rusya'ya saldırısı geldi.
07:21Bir mobilizasyon hadisesi var. Burada dediğiniz gibi mobil değil ama yine içeride sonuçta bir merkez kurulması.
07:29Şöyle, özellikle nükleer programın yürütüldüğü üstlere yakın yerlerde yapılanlı olmuş yer altında.
07:36Hareketli olup olmadığını bilmiyoruz.
07:38Orada işte vekilleriyle, İsrail'in İran sahasında oluşturduğu vekil ve ajanları aracılığıyla,
07:46kısmı da olsa ama etkili, yani çoklu drone saldırısı değil ama etkili yaptıkları istihbaratla örnek vereyim,
07:53uranyum zenginleştirme depolarına nokta drone gönderdiler.
07:58Ve havadan da bir etkili hava saldırısı gerçekleştirilir.
08:03İsrail bunu önceden de benzer bir şekilde uyguladı.
08:06Bu açıdan da değişik.
08:08Bu askeri hedefleri, altyapı hedefleri ve politik hedefleri olan bir saldırı Mustafa Bey.
08:14Politik hedefleri de var.
08:15Nedir peki o hedefler? Bir başlık halinde söyleseniz.
08:19İran gelen kurmay başkanı, devrim bu havuzları başkomutanı, Ali Amaney'in sağ kolu ve Ali Amaney'in konutuna yakın bir hedef de vuruldu.
08:28Direkt İran'ın karar verici siyasi erkine de net bir mesaj.
08:34Açıkça söyleyeyim, İsrail güç gösterisi yaptı ABD'nin desteğiyle.
08:39İran, İsrail gerginliklerine baktığımızda bu kadar geniş, çapla bir saldırı yok.
08:44Yani İran altyapısına hedef alan alan.
08:46Öncekiler bir bölgeye, iki bölgeye ya da İsmail Hane'ye gibi sabotaj ya da İran'ın önemli isimlerine karşı yapılan lokal saldırılar.
08:5512 tane nokta vuruldu.
08:58Bir tane nükleer üstünü İran Atom Enerjisi Başkanı söylediği için, Atom Enerjisi Kurumu Başkanı söylediği için söyleyip tamamen yok ettiler.
09:06Buradaki bütün bu saldırıdan çıkaracak sonuç, İsrail, ABD'de de açıkladığı için bunu söylüyoruz.
09:13ABD'de de aldığı istihbarat desteğiyle çok hain bir planla bir saldırıyı gerçekleştirdi.
09:21Tabii burada bir hatırlatma, Dışişleri Bakanlığı'ndaki Türkiye'nin güvenlik toplantısından söz etti.
09:27Türkiye gerekli tepkileri aldığını açıkladı.
09:29Burada MHP lideri Devlet Bahçeli'nin bu olayla ilgili bakış açısını da atlamamız lazım.
09:35Bu Türkiye'ye de bir mesaj diyor.
09:36Orası da çok ilginç.
09:40Sayın Bahçeli'nin ilk ağızdan bunu söylemesi, Türkiye'ye mesaj demesi, ardından Dışişleri'ndeki toplantı, MIT Başkanı'nın bu toplantıya katılması, bunu nasıl anlatıyorsunuz?
09:52Şöyle, açık konuşalım, yıkıcı İsrail, İran'ı vuruyorum, vurdum, seni de vurabilirim diyor.
09:59Arkamda Amerika var.
10:01Yani bunu bu şekilde okumak gerekir.
10:03Zaten İdlib'e, burnumuzun dibine kadar bir füze saldırısı gerçekleştiler.
10:07Orada onu da dedim.
10:08Ama bizim İran'dan farkımız şu, Kahraman ve Muzaffer Türk ordusu, savunma sanayisinde geldiğimiz caydırcılık,
10:15bizim hava sahamız İran'ınki gibi çıplak değil, ben öyle tanımıyorum, açık değil.
10:19Bizim gök kupu, çelik kupemizin bir kısmı ciddi anlamda tamamlandı.
10:25S-400'lerimiz var, altını sizlere belirteyim.
10:28Artı Türk ordusu biliyorsunuz stratejik olarak.
10:32Mukaddes Türk vatanının her karışını koruma, koruma, koruma geleneğine sahip.
10:36Ama gözdağı veriyor, bölgeye gözdağı veriyor İran.
10:39Güngör Bey, size şimdi bir virgül koyacağım.
10:42İrfan Hocam, bu İran'da S-200'lerin çalıştırılamadığına dair bir tartışma yürüyor.
10:50Yani şimdi İran'ın hava savunma sistemi var mı yok mu tartışması üzerinden ne dersiniz?
10:58Nasıl anlatırsınız bunu bize?
10:59Şimdi İran bir kez bu kategori sadırlar karşısında pasifist, daha doğrusu yatıştırmacı bir tavır tutum içerisinde sık aralıklarla güçlü karşılık vereceğini telaffuz ediyor.
11:17İran nükleer müzakerecisi Mohsin Fahrizade öldürüldüğü zaman işte bunun itikamı sert biçimde alınacak.
11:29Kasım Süleyman'i öldürüldüğü zaman benzer kategori açıklamalar yaptılar.
11:3431 Temmuz'da Hamas lideri konuk olarak bulundu.
11:39Tahran'da katledildi yine o zaman da Batı'ya acı yaşatacaklarını, İsrail'e bunun intikamını alacaklarını söylediler.
11:48Şimdi benzer kategori açıklamalar yapıldığını görüyoruz.
11:53İran şu konuda biraz ihtiyatlı davranıyor.
11:58Yani tüm gücüyle, tüm potansiyeliyle bu saldırıya cevap verme, saldırgana yönelik olarak bir harekete geçme.
12:10Bu konuda biraz ihtiyatlı davranıyor.
12:13Çünkü şöyle bir değerlendirme yapıyorlar.
12:16Zımnen bunu pek net olarak söylemiyorlar.
12:20İran rejimi pekala tuzağın farkında.
12:22Aslında Gazze Savaşı esnasında Netanyahu birkaç kez İran ile ABD arasında bir savaşa yol açabilecek şekilde İran'a yönelik açıklamalar yapmış.
12:34Hocam ama orada ben meseleyi şöyle tam anlayamıyorum.
12:38Biraz açmanızı rica edeceğim.
12:41İran cevap vermiyor mu, veremiyor mu?
12:44Yani güçsüzlüğünden dolayı mı veremiyor yoksa bir strateji olarak mı vermiyor?
12:49Ben orayı anlamadım tam.
12:50Her ikisi de var.
12:52Çünkü İran işte özellikle savaş uçaklarında, havacılıkta yaptırımlar nedeniyle çağdaş gelişmelerin çok gerisinde.
13:02Ve bu açığını yakın zamanda Çin ile Rusya ile iş birliği yaparak kapatmaya çalışıyor.
13:09Ama fersah fersah geride.
13:11İsrail güçleri ise nanoteknoloji kullanıyor.
13:14Uydudan formasyon desteği alıyor.
13:17Bu anlamda çok daha ileri seviyede.
13:21Şimdi öte taraftan rejimin içeride meşruiyet sorunu var.
13:28Yani halk ile rejim arasında uçurum giderek artıyor.
13:34Peki bu saldırılar rejimin değişmesine neden olur mu hocam?
13:38Bununla sonuçlanır mı?
13:39Herkes bunu söylemek için erken.
13:42Fakat işte İran'ın burada pozisyonu, tavrı, tutumu minimum en az zararla bu olayı, bu saldırganlığı def etme şeklinde adeta İran ehveniş şerri tercih ediyor.
14:00Şimdi İran için bu pasifist politikadan daha da tehlikeli olan şey nedir?
14:06Ben böyle bir değerlendirme yaptıklarını düşünüyorum.
14:09Tüm gücüyle İsrail'e yönelik olarak bir saldırı tetiplemesi.
14:14Bu hipersonik füzelerle de olabilir.
14:17İran'ın bu kapasitesi var.
14:19Suudi Arabistan, Arap Yarımadası'nın her tarafına ulaşabilecek potansiyelde İran'ın füzeleri var.
14:25Ve bunlar yakalanmıyorlar radara.
14:28Yani sesten hızlı hareket ediyorlar.
14:31Fakat İran bunları demonstrasyon olarak, bir gösteri olarak kullandı.
14:37Gazze savaşının tırmandığı bir aşamada kullandı.
14:41Fakat yani boş araziye düştü.
14:43Şu mesajı verdi.
14:44İstersem poputak otorlu meskezlerine, askeri tesisleri, sivil halka bulunduğu yerleri de vurabilirim.
14:51Fakat böyleyken neden İran bunu kullanmıyor?
14:54Çünkü tuzağa farkında bu işin topyekun bir İran-Amerikan savaşına evrilmesinden tedirgin oluyor.
15:02Santam'ın 2003'te devrilmesi gibi buradaki rejim de bir savaşa giriştikleri takdirde yok olabilecek.
15:10Peki Güngör Bey bu konuda ne der?
15:12Yani önümüzdeki süreçte...
15:14Mustafa Bey, İrfan Bey'in bakışı çok önemli.
15:17Şimdi son günlerde bazı uluslararası analizlerde ya da İran'ı iyi tanıyan uzmanlarda aslında nükleer programı ABD'nin bir anlaşmayla İran'ı iptal ederek halledebilecek.
15:28Aslında İran'ın Orta Doğu'daki bu Şii tehditine göre İran'a kaldı Şii tehditler İran'da bir rejim değişikliği istediği temelinde.
15:38Bunun için İsrail'in stratejik saldırılarına izin vererek İran'ı aylara yayılan belki yıllara yayılan bir çatışmaya çekerek oradaki rejimin değişikliği...
15:48Bakın İran'ın ekonomisi çok kötü.
15:51Bunu altını çizerek belirtelim.
15:53Bu 20-30 yıllık ambargolar sadece devleti değil halkı da ciddi anlamda etkiliyor.
15:59Özellikle modernizasyon ve ileri kalkınma konusunda çok geri kaldılar.
16:06Günde 3 saat elektrik veriliyor.
16:08Yani okulları kapattılar.
16:10Bir doğalgaz ülkesi olan İran Türkmenistan'dan doğalgaz aldı.
16:13Çünkü tesislerini yenileyemedi.
16:15Yani doğalgaza yatırım yapamadı.
16:17Aslında ABD'nin orta vade stratejisi bu.
16:20Zayıflatıp orada bir Şah dönemi gibi İran yalnızlığı bir yönetim durum.
16:26Böyle ki Orta Doğu'daki o Şii tehditini kendisine göre kırarak tamamen Suudi Arabistan'da Körfez'den oluşan ve İsrail'le de normalleşme süreciyle oluşturduğu bir güvenlik mimarisi oluşturmaya çalışıyor.
16:40Bakın sadece kısaca anlatayım.
16:42Lübnan'da Hizbullah çekildi, güneyi çekildi ve Hizbullah artık İsrail, özür dilerim, Lübnan siyasetinde bile sesi çıkmamaya başladı.
16:50Etkisi kırıldı.
16:52Suriye'deki İran'ın vekilleri çıkartıldı.
16:55Çok ilginç.
16:55Irak'ta, Irak yönetimi Haçlı Şabi'ye ciddi anlamda baskı kuruyor Amerikan üslerinden uzak durmanız için.
17:04Yani ben en son ziyaretimde de gördüm.
17:06Başbakan ciddi ciddi uyarıyor.
17:08Bizi diyor Amerika'yla karşı karşıya getirmeyin.
17:10Üslerden uzak durun ve uzun süredir ABD üslerine Haçlı Şabi'nin saldırısı yok.
17:16Saldırısı yok.
17:17Geriye ne kaldı?
17:18Evin içi.
17:19Yani evin içi kaldı.
17:20Hüsleri bir artı parantez olarak farklı bir porsiyonu var.
17:24Evet Hüsler'de de ateşkesi imzaladı ABD.
17:26Anlaştı.
17:27Altını çizerek belirteyim bunu.
17:29Son dönemde geriye ne kaldı?
17:31Büyük balık.
17:32Mesela Aramene'nin konutunun yakınlığının vurulması.
17:35Bu ilk defa olmuyor.
17:36Bu da direkt bir mesaj.
17:38Bu da Trump döneminin yeni şifreleri.
17:40Bir sonraki hedef o zaman Hamene'yi mi?
17:43Bunu mu anlamamız lazım?
17:44Direkt Hamene'yi vurmazlar.
17:46Yani bu farklı bir şey.
17:47Hamene'yi vurmak çok üst düzey bir olay.
17:49Ama Hamene'nin sağ kolunu vurdular.
17:52Altına içine de baş tanışmanı da vurdular.
17:54Bir de burada Mustafa Bey siz de çok güvenlik başlıklarını takip ediyorsunuz.
17:59Yani akıl tutulması gibi 10 tane önemli generali aynı anda vuruldu.
18:03Genel Kurgay Başkanı evinde.
18:05İran Devrim Muhafızları Başkomutanı karargakında.
18:09İstihbaratın önemli isimleri.
18:10Yani şöyle düşünelim.
18:12Ordunun çatısı, ordunun can damarını aynı saat diliminde etkisi hale getirildi.
18:16Ya bu İran'ın müthiş bir istihbarat açığı da var.
18:20Sadece normal istihbarat değil.
18:22Askeri istihbarat açığı da var.
18:24Açığı da var.
18:25Yani şöyle bir yorum okudum bugün Arap medyasında.
18:27Hani diyor, nükleer tesislerin toprağın üstünde hava savunma sistemi zayıf koruyamadın.
18:33Ya diyor, Genelkurmay Başkanı ile Devrim Muhafızları Başkomutanı da mı koruyamadın diyor İran'a.
18:38Yani saldırı belli.
18:41Şu yoruma da katılıyorum.
18:42İsrail'in saldıracağı belli.
18:44Genelkurmay Başkanı evinde.
18:46Adam evinde vuruldu.
18:48Yani bu ciddi anlamda bir sorgulama, bir güvenlik mimarisinde İran'ın açığı, açıkları 90 milyon nüfusu oldu İran'ın.
18:56Bunu unutmamak gerekir.
18:57Bakması gereken ciddi bir kitle var.
19:00Gençten geleceği sorguluyorlar.
19:03Bak Netanyahu ilk açıklamasında öyle bir şeytani açıklama yaptı ki İran halkına destekledi.
19:09Derdimiz rejimle.
19:10Sizde hiç derdimiz yok.
19:12Hep birlikte rejimden kurtulacağız diyor halka.
19:15O açıdan ben bunun arkasının geleceğine bu birinci aşama saldırı değil.
19:20Bugün öğlen saatte de Tebriz'de buldu.
19:22İsrail saldırılarına devam edecek.
19:25Peki çok teşekkür ediyorum her ikinize de.
19:27Yayınımıza sağladığınız katkı için sağolunuz.
19:30Ayrıca sevgiler.
19:31İyi yayınlar dilerim.
Önerilen
16:01
|
Sıradaki
14:36
30:28
28:04
12:13
32:51
24:48
12:24
35:04
23:02
16:39
37:08
26:44
31:45
26:45
45:08
44:14
18:20
35:23
21:44
15:34
1:32:27
43:03
1:36:38