- 5/28/2025
Category
🏖
TravelTranscript
00:00Promy wycieczkowe pływają po Bałtyku trasami, które od czasów starożytnych łączyły ze sobą cywilizację i kulturę.
00:15To podróż pełna odkryć w trakcie krótkiego, nordyckiego lata.
00:30Podróże po Bałtyku. Lato na wodzie. Litwa i Łotwa.
00:47Tym razem zobaczymy rasę koni, która znajdowała się na skraju wyginięcia, magiczne miejsca, obchody nocy świętojańskiej w tajemniczych okolicznościach
01:10oraz festiwal piosenki w Rydze, w którym udział weźmie ponad 12 tysięcy osób.
01:17Wycieczka po Bałtyku prowadzi ze Szwecji do Finlandii, Sankt Petersburga i krajów bałtyckich.
01:27Prom dotrze do Litwy i Łotwy.
01:33Zacumuję w Rydze, stamtąd turyści udadzą się do Wilna i Troków. Później trafią do Szawli i Płoksztynę oraz na Mierzeje Polską.
01:49Zatoka Ryska ma burzliwą historię. Przez stulecia walczono tu o panowanie na morzu.
02:02Jak na warunki letnie jest tu bardzo wietrznie. Zbliżenie się do bocznego wejścia na pokład to niełatwe zadanie.
02:10Pilot będzie tu tylko przez godzinę pomagając nawigować przez delty dźwiny i wprowadzić statek do portu.
02:18Przyszło.
02:31Minęło nieco ponad 30 lat od odzyskania przez Łotwę niepodległości, a 18 od czasu przystąpienia do Unii, m.in. wraz z sąsiadami Litwą i Estonią.
02:43Wcześniej te państwa nadbałtyckie wchodziły w skład ZSRR.
02:51Pod pokładem załoga przygotowuje się do cumowania. Statek musi być bezpiecznie zamocowany, zanim pasażerowie będą mogli zejść na ląd.
03:00Ryga. 700 tysięcy mieszkańców. Ta metropolia to stolica Łotwy. Ponad połowa obywateli kraju mieszka w Rydze i okolicach.
03:18Mieszkańcy są podekscytowani. Niebawem rozpocznie się festiwal pieśni. Wydarzenie to elektryzuje stolicę. Niektóre z goszczących tu zespołów dają spontaniczny pokaz swoich umiejętności.
03:49W miejscu dawnych murów stare miasto otacza teraz pas zieleni. Całe centrum Rygi wpisano na listę zabytków UNESCO. Pełne jest historycznych budynków, z których wiele zostało gruntownie odrestaurowanych.
04:10Na przykład dom Bractwa Czarnogłowych. Gildia zagranicznych kupców, kawalerów. Został uszkodzony w trakcie II wojny światowej i odbudowany w 1999 roku.
04:30Z kościołem świętego Jana wiąże się makabryczna historia. Dwóch mnichów udało się tu zamurować licząc na kanonizację. Żywność podawano im tym oknem. Zmarli a Rzym nie nadał im statusu świętych.
04:50Niedaleko znajduje się siedziba bogatego kupca, któremu odmówiono wstępu do gildii. W proteście zamontował na dachu posążek kota, który zwrócony był kuprem w kierunku konkurencji.
05:10W końcu zawarł ugodę z gildią, ale nie usunął ozdoby, lecz odwrócił ją w drugą stronę. Tymczasem, zamiast to na trzy dni przed wielkim koncertem, dotarło już tysiące wokalistów.
05:28Nauczyli się słów pieśni i teraz ćwiczą razem przed wielkim finałem.
05:40W dzielnicy Meżaparks zbudowano stadion, na którym odbywa się festiwal. Mieści on dziesięć tysięcy widzów.
05:49Grupowe próby trwają do czterech godzin i wymagają ogromnego skupienia i wytrzymałości.
06:19Czasem wydaje się, że muzyka wyzwala energię w całym ciele, jak gdyby przez nas przepływała. Czuję to też, kiedy śpiewają soliści. To przypomina mrowienie.
06:39Wiktoria Pietrowa przybyła tu po raz pierwszy jako studentka, zgłosiła się na festiwal w rodzinnym mieście i musiała przejść casting, żeby otrzymać pozwolenie na śpiewanie brydze.
07:10Stolica Łotwy jest też mekką dla europejskiego Art Nouveau. Jest tu ponad 800 budynków z epoki, kiedy region ten przeradzał się w centrum przemysłu.
07:24Architektoniczne pomniki secesji rozsiane są po całym mieście.
07:31Chwilowo jest ono też pełne śpiewających łotyszy.
07:39Chwilowo jest ono też pełne śpiewających łotyszy.
07:43Chwilowo jest ono też pełne śpiewających łotyszy.
07:47Chwilowo jest ono też pełne śpiewających łotyszy.
07:51Chwilowo jest ono też pełne śpiewających łotyszy.
07:54Chwilowo jest ono też pełne śpiewając łotyszy.
07:57Chwilowo jest ono też pełne śpiewając łotyszy.
08:00Chwilowo jest ono też pełne śpiewając łotyszy.
08:03Chwilowo jest ono też pełne śpiewając łotyszy.
08:05Chwilowo jest ono też pełne śpiewając łotyszy.
08:10Na skraju Starego Miasta nieopodal portu i rzeki Dźwiny znaleźć można Spiżarnię Rygi.
08:17Centralny targ jeden z największych w Europie.
08:21W trakcie pierwszej wojny światowej te hale znajdowały się sto kilometrów stąd
08:27i budowano w nich niemieckie cepeliny.
08:30W 1930 roku rozebrano je i przeniesiono tutaj.
08:35Rom zacumował w porcie dwie godziny temu, więc turyści udają się na zakupy.
08:40Kuchmistrz ze statku wykorzystuje okazję by kupić świeże ryby.
08:45Zabrał ze sobą pasażerów, żeby pokazać im tutejszy kulinarny raj.
09:00Tak.
09:11To prawdziwe Eldorado dla kucharzy i turystów.
09:15Świeże wyroby z miasta przygotowywane są na wieczorny posiłek.
09:46Każdy prom ma własną spiżarnię.
09:52W tym pomieszczeniu z żywnością przechowuje się warzywa i owoce w temperaturze 3 stopni Celsjusza,
10:00a produkty mrożone w minus 20 stopniach.
10:04Szef kuchni Christian Erbeck wybiera produkty na naszą spiżarnię.
10:10Większość trafiła na pokład przed odpłynięciem z Kilonii.
10:15150 ton żywności.
10:20Pojawia się 8 ciężarówek, a wszystko jest przeładowane w 6 godzin.
10:254,5 tony mięsa.
10:282,5 tony mąki, 2,5 tony ryby.
10:32Wszystko jest przeładowane w 6 godzin.
10:354,5 tony mięsa.
10:382,5 tony mąki, 1200 kilo sera.
10:43Mamy tu też około 3 ton ryb.
10:47Wszystko ładowane jest przed wyruszeniem.
10:58Dzieje się to w Niemczech, to proste.
11:02Mówią pasażerowie. Ile jaj potrzeba dla 1200 osób?
11:06Na 14 dni wystarczy ich 18 tysięcy.
11:10Mamy też ananasy.
11:13Jeśli możemy wyciągnąć liść, znaczy, że jest dojrzały.
11:17Wystarczy nacisnąć, a poczujemy zapach figi.
11:23Najlepiej je ścisnąć. Są bardzo dojrzałe.
11:28Rejs kończy się za dwa dni.
11:32Przez lata poznałem wiele przydatnych sztuczek.
11:39Produkty muszą być świeże i smaczne przez cały rejs.
11:43W jego cenę wchodzi pełne wyżywienie.
11:47Pasażerowie lubią zjeść na pokładzie nawet kiedy prom cumuje w porcie.
11:52Miejscowe restauracje nie zarabiają wiele na turystach z promu.
11:58Wieczorna próba przed festiwalem.
12:01Większość piosenkarzy przybywa tramwajem.
12:04Drogi są zamknięte dla prywatnych pojazdów.
12:11Wszyscy chcą świętować.
12:14Wiktoria nie spała zbyt wiele po ostatniej próbie.
12:18Nocujemy w szkołach.
12:21Śpimy na materacach. Po 20 osób w klasie.
12:24To ciekawe przeżycie.
12:33Większość jest już ubrana na występ.
12:37Sami robimy te wianki z ziół w noc świętojańską.
12:42Rosną teraz wszędzie.
12:45Łotysze wierzą w uzdrawiającą moc ziół.
12:49Dlatego taki wianek ma dawać energię i pełnić funkcję dekoracyjną.
12:54Zobaczcie jak to wygląda.
13:02Próba, w której weźmie udział orkiestra i 12 tysięcy wokalistów, jest publiczna.
13:08Ale niełatwo zdobyć na nią bilety.
13:11Po zapadnięciu z mroku robi się zimno.
13:14Muzycy owijają się plastikowymi narzutami.
13:26Po włączeniu reflektorów, występuje śpiew muzyczny.
13:30W tle śpiew muzyczny.
13:33W tle śpiew muzyczny.
13:36Po włączeniu reflektorów, występują problemy z głośnikami,
13:41ale nie osłabia to entuzjazmu uczestników.
13:45Na trzaski odpowiadają rytmicznymi falami meksykańskimi.
13:54W końcu nadchodzi wielki dzień.
13:57To wieczór przed wielkim koncertem festiwalowym.
14:01Wiktoria spotyka się ze swoją matką chrzestną, której udało się zdobyć bilet.
14:08Zazwyczaj wyprzedają się w kilka minut po ich udostępnieniu.
14:16Ivetta Vucena nie zaśpiewa w tym roku, ale brała udział w festiwalu w 1989 roku,
14:23kiedy była w podobnym wieku, co Wiktoria teraz.
14:26Wzięła też udział w łańcuchu, który rozciągał się od Wilna do Talina
14:31w proteście przeciwko sowieckiej okupacji.
14:35Z początku członkowie w milczeniu trzymali się za ręce,
14:39ale po jakimś czasie zaczęli śpiewać.
14:42Niektóre piosenki ludowe były wtedy zakazane pod groźbą zsyłki na roboty przymusowe.
14:49Dwa miliony osób zaczęło je razem śpiewać.
14:57Mnóstwo osób ubrało się od świętniej przybyło tu z dalekich stron.
15:03Ktoś poprosił, żebyśmy złapali się za ręce.
15:07Wiedzieliśmy, że stworzymy ludzki łańcuch.
15:13Po raz pierwszy miałam ogromne poczucie wspólnoty.
15:18Jednocześnie bardzo się baliśmy.
15:21To były wydarzenia niosące wielkie, silne emocje.
15:34Moment politycznego przebudzenia.
15:37Do tamtej chwili osoby wychowane w epoce sowieckiej były bojaźliwe, ale nagle tama pękła.
15:44To był punkt zwrotny.
15:51Gdziekolwiek spotykają się łotysze, wcześniej czy później ktoś zaczyna śpiewać.
15:58Naszemu życiu towarzyszą pieśni.
16:02Nadal mamy muzykę we krwi.
16:11Jeszcze przed rozpoczęciem koncertu publiczność milknie.
16:16Wczoraj podczas próby popłakałam się.
16:20To bardzo emocjonująca chwila.
16:23Rozumiem tych, którzy się wzruszają.
16:26Czują ból, o którym mówią te pieśni.
16:29Atmosfera jest pełna emocji.
16:32Ale nie mam tremy.
16:35Nie mogę się doczekać, aż zaczniemy.
16:45Nawet po rozpoczęciu koncertu na scenie stworzonej z myślą o takim ogromie wykonawców pojawia się coraz więcej osób.
17:16Niemal co roku w jednym z państw bałtyckich odbywa się jakiś festiwal pieśni.
17:23Łotewskie śpiewy i tańce ludowe są bardzo popularne.
17:27Wszyscy mieszkańcy kraju je znają.
17:30To element życia codziennego.
17:46Na koniec wykonywane są pieśni, które mają dla wielu osób znaczenie niemal religijne.
17:58Nie tylko śpiewają razem, lecz stanowią wspólny organizm.
18:05Ta pieśń mówi o naturze i łotewskiej niepodległości.
18:16Ta je to nam poczucie jedności.
18:19Wszyscy zebrani robią coś razem.
18:22Śpiewają jak gdyby byli jednością.
18:25To niesamowite uczucie.
18:32Piosenka jest dla nas dobrym słowem.
18:35Dla mnie jest śpiewem.
18:38Dla mnie jest śpiewem.
18:41Piosenki opowiadają o naturze, słońcu i miłości.
18:46To nie hymny, lecz coś co płynie z samej duszy.
18:58Śpiew towarzyszy mi od dzieciństwa.
19:01Zawsze chciałam śpiewać.
19:04Festiwal pozwala nam poczuć jedność wywodzącą się z serca.
19:08Śpiew towarzyszy mi od dzieciństwa.
19:38Śpiew towarzyszy mi od dzieciństwa.
20:05To dopiero początek.
20:09Każdy może kupić śpiewnik festiwalu.
20:12Będziemy śpiewać razem z publicznością aż do wschodu słońca.
20:20Ale masz zdarty głos.
20:24Koniec.
20:26Tak to już jest na festiwalu.
20:39Prom zadokował na wybrzeżu w Ryce.
20:42Teraz turyści udadzą się do Litwy.
20:46Najpierw zwiedzą Wilno, potem Zamek w Trokach i Kiernów.
20:57Kilka godzin drogi autem od morza są miejsca,
21:01których turyści z promu zwykle nie oglądają.
21:04Droga prowadzi do kraju, w którym język jest całkowicie odmienny.
21:09Litwini i Łotysze zazwyczaj komunikują się ze sobą po angielsku.
21:17Stolicą Litwy jest Wilno.
21:20Dominuje tu architektura barokowa autorstwa polskich, niemieckich i włoskich architektów.
21:26Jest tu też uniwersytet i arcybiskupstwo.
21:34U stóp wieży katedry znajduje się ukryta w podłodze rzeźba.
21:42To dzieło o tytule Stebuklas, czyli cud.
21:53Mówi się, że jeśli ktoś zamknie oczy i obróci się do koła własnej osi trzy razy,
21:59wypowiadając życzenie, zostanie ono spełnione.
22:04Niemal nikt nie mija tego kamienia obojętnie.
22:08Prawie każdy próbuje pomóc szczęściu.
22:12Cudownemu kamieniowi powierzono już ponad pięć milionów życzeń.
22:17Nikt nie wie, czy się spełniły.
22:19To tu zaczynał się w 1989 r. ludzki łańcuch sięgający aż do Tallina.
22:26Marzenie o politycznej niezależności i samostanowieniu spełniło się.
22:32W 1989 r. ludzki łańcuch sięgający aż do Tallina.
22:37Marzenie o politycznej niezależności i samostanowieniu spełniło się.
22:43W 1989 r. ludzki łańcuch sięgający aż do Tallina.
22:47Marzenie o politycznej niezależności i samostanowieniu spełniło się.
23:05Dzielnica Zarzecze.
23:08Początkowo mieszkała tu biedota, rzemieślnicy i zakonnicy oraz prostytutki.
23:18W 1998 r. proklamowano tu Republikę Uzupis.
23:25Ruta Petronite urodziła się w tym mikropaństwie, które upubliczniło swoją konstytucję w 23 językach.
23:36Mówi ona, że każdy ma prawo do popełniania błędów i do szczęścia.
23:43Mnie najbardziej podobają się trzy ostatnie zapisy.
23:48Nie zwyciężaj, nie broń się, nie poddawaj się.
23:52Pamiętam jeden z dorocznych festiwali w Uzupis.
23:56Zebrali się tu członkowie naszego rządu.
24:00Co roku przemawiają, przyznają honorowe obywatelstwo.
24:04Tego roku zadali nam pytanie, czym jest Uzupis?
24:12To nie rząd, ale my wszyscy.
24:17Unieśli ogromne lustro, żeby tłum mógł spojrzeć na siebie.
24:23To piękny i sprawiedliwy model. To obywatele rządzą.
24:34Saulus Paulus jest jednym z urzędników Republiki.
24:39Najpierw był przywódcą armii, ale te rozwiązano.
24:43Teraz jest szefem tajnych służb.
24:51Jako zastępca prezydenta wita zagranicznych gości.
24:55Najczęściej w pomieszczeniach parlamentu, czyli tutejszej kawiarki.
25:03Jesteśmy w lokalu, który istnieje dzięki nam.
25:08Zawsze się tu spotykaliśmy.
25:11To bardzo tradycyjne miejsce zebrań.
25:14Zasady Republiki są bardzo proste.
25:17Każdy sam stwierdza, czy chce być jej obywatelem.
25:20Dlatego jest ich ponad 8 tysięcy.
25:23Nie mamy jednak dowodów osobistych, ani wybieranego rządu, bo to niemożliwe.
25:30Jesteśmy w miejscu, w którym próbowaliśmy żyć tak jak chcemy.
25:35Udało nam się, bo to słuszne.
25:38I kiedy to się wydarzy, to żyjemy tak jak myślimy, że żyjemy prawdopodobnie.
26:08Krystyna Norwilaite mieszkała tu od początku Republiki.
26:14Zanim się tu wprowadziliśmy, była to uboga dzielnica pełna opuszczonych, lecz interesujących domów.
26:22Wkrótce zjawiło się tu wielu artystów.
26:25Zaczęły się przemiany.
26:29Odnowiono budynki, a i atmosfera od razu uległa zmianie.
26:34Mieszkają tu ludzie o różnych stylach życia, z różnych klas.
26:40Jako artystka bardzo doceniam tę różnorodność i wolność, którą ze sobą niesie.
26:46To bardzo ważne.
26:58Mąż Krystyny Petras to wzięty pianista.
27:01Inspiracji odnajduje w studiu żony, która tworzy tam swoje dzieła.
27:13Dajnus Strazdas ma warsztat garmcarski położony tuż za rogiem.
27:22Uzupis to piękne miejsce do życia i pracy.
27:26Otaczają nas tu różnorodni ludzie.
27:28Mieszkańcy są nieco zakręceni, ale w pozytywny sposób.
27:34Jednoczy nas wspólna aura sztuki, dzięki której rozumiemy się bez słów.
27:59Na skraju miasta nad rzeką Wilją leżą werki.
28:03To ogromny rezerwat przyrody.
28:07Odbywa się tu właśnie Festiwal Lata.
28:10Razos, czyli Święto Białych Roków.
28:13Ogromny festiwal, który odbywa się w okolicy miasta.
28:17Ogromny festiwal, który odbywa się w okolicy miasta.
28:21Ogromny festiwal, który odbywa się w okolicy miasta.
28:24Ogromny festiwal, który odbywa się w okolicy miasta.
28:27Razos, czyli Święto Białych Nocy.
28:34W całym rejonie Bałtyku, a zwłaszcza na Litwie i Łotwie,
28:38noc świętojańska wiąże się z tradycjami i rytuałami.
28:48Czci się siły natury i ziemi i zbiera energię na cięższe dni,
28:52które nadejdą po krótkim lecie.
29:05Lukas Stakela przygrywa na bębnach podczas wielu obchodów tego święta.
29:12Przesilenie letnie jest dla mnie jak gwiazdka.
29:16To symbol transformacji, przejścia do drugiej połowy roku.
29:22Teraz będziemy czekać na Boże Narodzenie,
29:25kiedy na niebie pojawi się gwiazdka symbolizująca szczęście.
29:30Kobiety zbierają zioła i zanoszą je do wróżki, która przepowiada im przyszłość.
29:40Wróżbitka wyciąga wnioski na podstawie roślin, które wybrała dana kobieta.
29:45Każda z nich ma osobne znaczenie, zależne od regionu.
29:53Długo przed zmierzchem kobiety zaczynają śpiewać pierwszą rytualną pieśń.
30:04Tego dnia czuje się wyjątkową jedność ze wszechświatem,
30:09z innymi ludźmi oraz rozkwitającą naturą.
30:22Procesja prowadzi do bezlistnego drzewa na środku terenu.
30:53Wróżą za kogo wyjdą za mąż.
30:57Liczba trafień girlandą na gałąź to liczba lat dzielących kobietę od ślubu.
31:03Im wyżej zawiśnie wianek, tym lepszy będzie mąż.
31:12Czy jedna z gałęzi oznacza siebie? Nie.
31:23W najkrótszą noc roku nie może zapaść mrok,
31:27dlatego zapala się stos, który rozjaśnia krótkotrwałą ciemność.
31:38Do ogniska pogańskiej grupy Romuła trafia sól i zboże, co ma zapewnić płodność.
31:47Zaś piwo i pył bursztynowy ma dać potencje mężczyznom.
31:52Kiedy w końcu po północy zapada zmrok, nastrój zmienia się.
32:07Tradycyjnie ogień powinien sięgać niebios, gdzie odbywa się święta.
32:12W tym miejscu, w którym trwa święta, trwa święta.
32:16W tym miejscu, w którym trwa święta.
32:19Tradycyjnie ogień powinien sięgać niebios, gdzie odbywają się zaślubiny boga Diewsa z panią Ziemi, matką Marą.
32:29Śpiewa się o drzewie życia, tańczy, a dziewięć miesięcy później przychodzi na świat wiele dzieci.
32:35Śpiewa się o drzewie życia, tańczy, a dziewięć miesięcy później przychodzi na świat wiele dzieci.
32:48Trzydzieści kilometrów od Wilna rozciąga się kraina jezioro bogatej historii.
32:58Zamek w Trokach pamięta początki państwa litewskiego.
33:03Wtedy był uznawany za niewzruszoną twierdzę chroniącą przed krucjatami krzyżackimi.
33:13Ale kiedy stolicą zostało Wilno, forteca podupadła, aż w końcu zniszczyli ją carscy żołnierze.
33:25W połowie XX wieku władze zdecydowały się przywrócić jej dawną chwałę.
33:33Na otwartych równinach Litwy często można dostrzec dzikiego konia.
33:41W dawnych czasach, kiedy tutejsi poganie walczyli z chrześcijańskimi krzyżowcami, zwierzęta te uznawano tu za święte.
33:52W Kiernowie żyją konie, które cudem uniknęły wyginięcia.
33:56Uratowali je pasjonaci tacy jak Czesławas Marcinałskas.
34:07Mam kontakt z końmi odkąd byłem małym dzieckiem, odkąd tylko pamiętam.
34:13Mój tata je hodował.
34:16Uczył mnie jeździć od małego.
34:20W wieku czterech lat potrafił wyciągnąć koń.
34:23Byłem prawie jak mąką.
34:26Oni najpierw uczą się jeździć, a dopiero potem chodzić.
34:30Czesławas ruszał konno w długie podróże.
34:33W 2010 roku poprowadził grupę stroków nad Morze Czarne na trasie liczącej ponad 2000 kilometrów.
34:41W trakcie podróży jechał na tej klaczy, najsilniejszej z jego koni.
34:47Nie zawiodła go mimo trudności.
34:50Ale jest też narowista.
34:59Robi się bojowa. Kiedy oddzieli się ją od stada, to u niej normalne.
35:04Później się uspokoi.
35:07Im dalej od domu, tym mniej jest narowista. Taka już jest.
35:11Czesław się z nimi przyzwyczaił.
35:13Mocna i wybuchowa. Potrzeba jej silnej ręki.
35:27To niesamowite zwierzęta. Koniki żmuckie. Rodowita rasa z Litwy.
35:32Ta klacz jest najstarsza ze stada. Ma 17 lat.
35:36Przejechałem na niej do Morza Czarnego i Krakowa.
35:40Nie musiałem zmieniać konia ani razu.
35:44To wyjątkowe zwierzęta.
35:51Mają silne nogi i nie potrzebują specjalnej karmy.
35:56Wystarczy im dobre śniadanie.
35:59Nie ma żadnych problemów.
36:01Silne nogi nie potrzebują specjalnej karmy.
36:05Wystarczy im dobre siano. Przetrwają wszędzie.
36:08Dobre siano nie może być wyższe.
36:30Nieopodal stajni Czesławasa także czci się letnie przesilenie.
36:35To mniejsza ceremonia niż w Wilnie, ale na festyn przybywają tysiące ludzi.
36:43Uważa się, że na wzgórzach dookoła Kiernowa
36:47poganie składali ofiary całopalne.
36:50Czesławas zawsze bywa na imprezach świętojańskich.
36:59Ale kilkadziesiąt lat wcześniej, w czasach sowieckich,
37:03nie wolno było obchodzić tego święta.
37:07Wielu ludzi nie wiedziało o tym, co się dzieje w Czesławowie.
37:11Wielu ludzi nie wiedziało o tym, co się dzieje w Czesławowie.
37:15Wielu ludzi nie wiedziało o tym, co się dzieje w Czesławowie.
37:20Mimo to i tak spotykano się na tych wzgórzach, by śpiewać.
37:28Od 1992 roku, tuż po odzyskaniu niepodległości przez Litwę,
37:34święto przeżywa renesans.
37:41Dzięki temu czuję, że żyję.
37:46Cały rok czekamy na tę chwilę.
37:49Przybywają tu nasi znajomi i rodziny.
37:55Gdyby nie święto, nie byłbym sobą, nie mógłbym żyć.
38:11To piękny festyn. Pogoda też dopisała.
38:15Nie jest zbyt zimno, nie ma komarów, nie pada deszcz.
38:19Jest fantastycznie.
38:25To bardzo suche lato, zabroniono rozpalania ognisk.
38:29Ogień festiwalowy jest wyjątkiem.
38:39Wkrótce wszyscy dobrze się bawią.
38:41Internet służy za śpiewnik.
39:12Później nocą mężczyźni będą skakać przez ogień,
39:17kobiety zdejmą wianki, a pary będą szukać
39:20zapewniającego mądrość kwiatu paproci.
39:24Problem w tym, że te nie kwitną nawet w noc świętojańską.
39:32Z Rygina Łotwie, gdzie zacumował prom,
39:36turyści udali się lądem do sąsiedniej Litwy,
39:38do wilna Troków i Kiernowa.
39:42Teraz odwiedzą Szawlę, Bloksztynę i Nidę na Mierzei Kurońskiej.
39:57Litwa jest półtora razy większa od Holandii,
40:00ale ma tylko 2 miliony 800 tysięcy mieszkańców.
40:04Mimo to jest najgęściej zaludnionym z państw bałtyckich.
40:08Większość powierzchni kraju służy celom rolniczym.
40:14Litwa w przeciwieństwie do reszty państw regionu
40:17jest w dużej mierze katolicka.
40:20Około 100 kilometrów od wybrzeża leży wzgórze krzyży w Szawlach.
40:39Pierwsze krzyże pojawiły się tu w 1831 po stłumieniu Powstania Listopadowego.
40:47Później wznoszono je też dla uczczenia osób,
40:50które zmarły z dala od domu i nie było wiadomo, gdzie są pochowane.
41:02W 1940 roku, podczas okupacji sowieckiej,
41:05liczba krzyży gwałtownie zwiększyła się.
41:09Szable stały się symbolem marzenia o niepodległości.
41:19Sowieci kilkukrotnie niszczyli krzyże, ale zawsze pojawiały się tu nowe.
41:36W 1993 roku Szable odwiedził Jan Paweł II.
41:41Od tego czasu wzgórze stało się celem pielgrzymek tysięcy ludzi.
42:05Około 100 kilometrów dalej znajduje się inne miejsce związane z historią regionu – Ploksztynę.
42:28Ukryty wśród pięknych jezior i dzikiej natury znajduje się dawny wojskowy teren zamknięty.
42:35Z dala od wiosek czy miast.
42:44W czasach sowieckich znajdowały się tu rakiety z ładunkiem atomowym o zasięgu 2000 kilometrów.
42:55Teraz obiekt przerobiono na Muzeum Zimnej Wojny.
43:05Niegdyś trzymano tu pociski rakietowe, które w kilka minut mogły dotrzeć do Bonn, Londynu czy Paryża.
43:35Wyścig zbrojeń trwał w najlepsze. Amerykanie zaczęli przechowywać broń atomową w podziemnych silosach, a Sowieci przejęli od nich tę taktykę.
43:53Przy budowie Ploksztyny pracowało pokryjomu 10 tysięcy osób.
43:58Tajemnicy przestrzegano tak ściśle, że Stany odkryły istnienie silosów dopiero długo po ich wybudowaniu.
44:06Muzeum Zimnej Wojny
44:10Nida
44:30Nida nad Bałtykiem była z początku wioską rybacką, lecz przerodziła się w kolonię artystyczną.
44:41Muzeum Zimnej Wojny
44:54Miejscowość leży na Mierzei Kurońskiej, oddzielającej tutejszą Zatokę od morza.
45:03Tworzy to wyjątkowy ekosystem, w którym żyje wiele gatunków ryb.
45:10Muzeum Zimnej Wojny
45:15Jonas Nikolicius jest rybakiem, ale dziś sprawdza tylko warunki.
45:21Nie może jeszcze łowić mimo pięknej majowej pogody.
45:26Czeka na początek sezonu rybackiego.
45:30Ryby potrzebują czasu, żeby dojść do siebie po tarle, jak kobiety po prodzie.
45:38Muszą odpoczywać przynajmniej do końca czerwca.
45:51Jonas łowi na obszarze sąsiadującym z obwodem kaliningradzkim Rosyjskim.
45:57Eksklawą leżącą między Litwą i Polską.
46:01Jonas nie może się zbliżać do granicy.
46:09Część Mierzei, stometrowa wydma, znajduje się na terytorium Rosji.
46:15Biegnie ona aż do Kaliningradu, czyli dawnego królewca.
46:27To zmilitaryzowane terytorium, które Rosja otrzymała po rozpadzie Związku Sowieckiego.
46:34Na plażach znajdują się tu wieże strażnicze, a na wydmach jasno wytyczona granica.
46:47W XVII wieku ruszył tu świerkowo-dębowy las,
46:52ale drzewa ścięto podczas budowy floty przez Fryderyka Wielkiego.
46:58Wybrzeże wystawiono na działanie wiatrów, a burzliwy Bałtyk osadził tu mnóstwo piasku.
47:07Wydmy rosły, zakopując wszystko na swej drodze.
47:12Pod ich naporem zniknęło 14 wiosek.
47:21Była to Sahara Prus Wschodnich.
47:28200 lat temu rozpoczęto ponowne zalesianie tego terenu.
47:34Tomasz Mann miał w Nidzie domek letniskowy.
47:38Doceniał włoski klimat i widok rozpościerający się z jego salonu.
47:49Mierzeja jest rajem dla ptaków.
47:52Stanowi przystanek dla wędrówek na południe.
47:56Dawne tereny zamknięte są teraz pełne dzikiej przyrody.
48:12Ale gwałtowny wzrost populacji kormoranów okazał się fatalny w skutkach.
48:18Ich odchody niszczą całe połacie lasu.
48:21Drzewa wymierają z powodu nadmiaru nawozu.
48:27Ponadto te wodne drapieżniki łowią więcej ryb niż miejscowi rybacy.
48:33Ptaki nie przejmują się sezonami ochronnymi.
48:43Każdy musi jeść to zgodne z prawami ptaków.
48:46Nie można im się sprzeciwiać.
49:01Rybołówstwo to trudna i niebezpieczna praca.
49:05Czyha na nas wiele zagrożeń.
49:08Ale nie jest to jedyna droga.
49:11Ale kiedy złowi się ryby, jest to równie ekscytujące, co widok pięknej kobiety.
49:24Rybacy z nad Bałtyku mają wiele dziwnych przesądów.
49:28Na przykład nigdy nie ruszają w morze w piątek.
49:32Uważają też, że jeśli rybak wysika się do wody, wróci z pustymi sieciami.
49:42Inny przesąd mówi, że jeśli ktoś będzie śpiewał lub gwizdał, wywoła burzę.
49:49Ale kiedy robi się nudno, lepiej coś zanucić.
49:59W uzasadnionych przypadkach doświadczony rybak może zrobić wyjątek.
50:12Zobaczcie, jak rybak śpiewa.
50:33To pożegnanie zmierza ją Kurońską i powrót na morze.
50:42Wizyta na Litwie i Łotwie była ostatnim przystankiem promu.
50:49Po przypłynięciu 2236 mil morskich, czyli 4141 kilometrów,
50:57letnia podróż po Bałtyku dobiegła końca.
51:12Opracowanie Telewizja Polska.
51:16Tekst Paweł Rojewski.
51:18Czytał Janusz Szydłowski.
Recommended
50:25
|
Up next
51:59
52:15
52:14
51:44
51:52
51:48
0:46
2:11
11:13