Skip to playerSkip to main contentSkip to footer
  • 5/27/2025
Aired (May 25, 2025): Noong panahon ng himagsikan, kinakailangan daw munang magpakita ng mistulang "pasaporte" para makarating sa iba’t ibang lugar sa Pilipinas. Panoorin ang video.

Hosted by veteran journalists Susan Enriquez, ‘I Juander’ uncovers the truth behind widely-accepted Filipino customs, beliefs, and questions.

Watch 'I Juander' every Sunday, 8:00 PM on GTV. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes. #iJuanderGTV

Category

😹
Fun
Transcript
00:00In the past, it's hard to go to other places,
00:05especially in the past.
00:07It's hard to go to other places,
00:10like the first time,
00:11to go to a place,
00:14especially during the past.
00:16We need to go to the past
00:20to be able to go to a place
00:22for a while.
00:24When we were in the past,
00:27there were many checkpoints
00:29and then you'll get the passport.
00:31But it doesn't mean that you're going abroad.
00:34Actually, from town to town,
00:37from home to home,
00:39you need to get the past.
00:42So actually, this is a form of a visa.
00:45These are the visa requirements
00:47that it has a position
00:52or current position
00:54within the Revolutionary Forces.
00:56The Philippine insurrection records,
01:01sometime in the 1980s,
01:03sometime in the 1980s,
01:04may be great
01:05in the National Library.
01:06In fact, the estimate is
01:0810,000 documents were taken out
01:10maybe over five years,
01:11five to ten years.
01:12Unti-unti pinupuslit
01:13yung mga documents.
01:14Noong unang pinag-aralan
01:15ang dokumentong ito,
01:16inakalang isa lang itong papel
01:17na gamit sa eleksyon,
01:18kung saan halal ang isang polycarpio
01:19Buenavides bilang kapitan.
01:20Pero sa patuloy na pag-aaral,
01:21napag-alamang wala pala itong
01:22itong kapitan.
01:23Noong unang pinag-aralan
01:24ang dokumentong ito,
01:25inakalang isa lang itong papel
01:26na gamit sa eleksyon,
01:27kung saan halal ang isang polycarpio
01:29Buenavides bilang kapitan.
01:30Pero sa patuloy na pag-aaral,
01:31napag-alamang wala pala itong
01:33koneksyon sa eleksyon,
01:34at isa pala itong pasaporte.
01:35Sa mga mahihilig mag-shopping dyan,
01:36imamayin ko ba agad
01:37kung saan halal ang isang
01:38pinupuslit yung mga document.
01:40Noong unang pinag-aralan
01:41ang dokumentong ito,
01:42inakalang isa lang itong papel
01:43na gamit sa eleksyon,
01:44kung saan halal ang isang polycarpio
01:45Buenavides bilang kapitan.
01:47Pero sa patuloy na pag-aaral,
01:49napag-alamang wala pala itong
01:50koneksyon sa eleksyon,
01:52at isa pala itong pasaporte.
01:55Sa mga mahihilig mag-shopping dyan,
01:58imamayin ko ba agad
02:00kung ang inilala ko online
02:01mga pahina ng ating kasaysayan?
02:05Tulad ng dokumentong ito
02:07mula pa noong 1896,
02:09panahon ng revolusyon
02:11laban sa Espanya.
02:12At tukart na ba agad-agad?
02:16Pero tila di pa naman huli ang lahat.
02:18Nitong abrilang,
02:20may nagmagandang loob
02:21para sinupin ang isang yaman
02:23ng ating kasaysayan.
02:25Sa pakikipagtulungan ng NHDP
02:28o National Historical Commission
02:29of the Philippines,
02:30ang isang dokumentong
02:32pagmamayari ng isang
02:33nag-angalang polycarpio
02:34Buenavides,
02:36ang pecha at lugar
02:38na nakasaad sa dokumento,
02:39ikasampunang Enero taong 1896
02:42mula pa sa Malasiki,
02:44Pangasinan,
02:46na ibalik ito sa pambansang aklatan.
02:48Unfortunately,
02:49yung mga bumibili ng mga dokumento
02:56ay hindi mga historian.
02:59Wala silang interest
03:01para malaman yung kasaysayan ng Pilipinas.
03:04Ang interest nila,
03:05yung autograph,
03:07yung lagda.
03:08Pero care nila kung ano yung laman
03:10ng mga documents.
03:12Ang mga ganitong dokumento,
03:14mabibili raw online
03:15sa halagang 50 US dollars
03:17o mahigit
03:18dalawang libong piso
03:20kada piraso.
03:22Lahat ito,
03:24were discovered by Dr. Richardson,
03:27our foremost expert on the Katipunan
03:30in an online selling platform.
03:33Ito yung pinaka-recent na
03:35retrieval ng National Library
03:38also was found out by
03:43Professor Richardson
03:44and the way he found out
03:46was because of this highly,
03:48very faint pencil outline.
03:50Pencil numbers
03:53na prove it is part
03:54of the Philippine insurrection records.
03:59Para alamin pa ang ibang detalya
04:01ng pasaporte at makilala
04:02si Policarpio Buenavides.
04:04To the rescue naman
04:05ang historian
04:06is Professor Melchior Orpilla
04:08ng Pangasinan State University.
04:11Napaka-importante
04:13na makatagpo,
04:17makakita
04:18ng mga proweba
04:20na may mga lokal
04:21na mga tao
04:22sa Pangasinan
04:23na sumali
04:24ng 1897
04:26sa Katipunan
04:27na itinatag
04:28ni Bonifacio.
04:30Pero pag-amin
04:32ni Professor Orpilla,
04:33hindi raw matunog
04:34ang pangalan
04:35ni Policarpio
04:36Buenavides
04:37sa Pangasinan
04:38kahit pa ito
04:39nanungkulan
04:40bilang kapitan.
04:41Meron akong nahanap
04:42na pangalang
04:43Don Policarpio
04:44Buenavides
04:45pero siya
04:46ay taga
04:47Sampalo
04:48at ang record
04:49na nahanap ko
04:50ay isang
04:51census
04:52noong
04:531881
04:55sa lugar
04:56na Sampalo
04:57sa Maynila.
04:58Hindi manabigyan lino pa
05:01ang pagkataon
05:02ni Policarpio
05:03Buenavides
05:04tuloy pa rin daw
05:05ang pagsasaliksik
05:06sa kanyang ambag
05:07sa kasaysayan
05:08gamit ang kanyang
05:09lumang pasaporte
05:10pabalik sa nakaraan.
05:15Sa pamamagitan
05:16ng kasaysayan
05:17muli nating
05:18nasusuli pa
05:19ng nakaraan
05:20at nagkakaroon
05:21ng gabay
05:22sa kinabukasan
05:23kaya dapat
05:24i-preserva
05:25at pangalagaan.
05:26Napisan
05:29nad nating
05:30kanaraan
05:31nerf
05:32at
05:33to
05:34wiay
05:35si
05:36ni
05:37nating
05:39ta
05:40la
05:41tun
05:42ni
05:43ta
05:45na
05:46ta
05:47j
05:48na
05:49a
05:50Lak
05:51ta
05:52ta
05:53ta
05:54ta
05:56You

Recommended