00:02Yine erken saatte bir son dakika haberiyle birlikteyiz sizlerle.
00:05Bekliyor muydunuz hocam bölgede?
00:08Şimdi Girit'in kuzey doğusunda 4-4.5 hatta 5'e varan depremler oluyordu.
00:19Bugünkü olan 6-10'da birlik depremden sonra o depremlerin öncü depremler olduğu anlaşılmıştır.
00:27Bu bölgenin deprem üretme yetisi 7-10'da 2-7-10'da 3'e kadar varır.
00:34Kaldı ki geçen hafta bu açıklamayı yapmıştım.
00:38Burada 7-10'da 2-7-10'da 3'e kadar bir deprem beklentisi içindeyiz diye.
00:44Çünkü tam Güney Ege Dalma Batma kuşağının üzerinde yer alıyor Girit Yarımadası.
00:51Depremin odak derinliğinin 25 kilometre olmuş olması depremin dalan Afrika dilimi üzerinde gerçekleştiğini gösteriyor.
01:056-10'da birlik deprem Girit'in orta küçük boy depremlerinden bir tanesidir.
01:16Türkiye kıyılarına çok yakındır ve Türkiye kıyılarında Tekey Yarımadası'nda yani Bodrum, Marmaris, Fethiye, Kaş gibi kesimlerde deprem güçlü olarak duyulmuştur.
01:29Bu tabi ki korku saçmıştır.
01:32Ancak Türkiye kıyılarında herhangi bir yıkım yapma olasılığı yoktur.
01:40Depremin Türkiye kıyılarındaki şiddeti tahmin ediyorum yaklaşık 4-5 arasında bir şiddet vardır.
01:49Ciddi ölçekte korku sağmış olabilir.
01:54Depremin derinliği ile ilgili farklı tanıplarda farklı bilgiler paylaşmakta hocam.
01:5917 kilometre açıkladı Afat.
02:02Siz daha farklı bir derinlik açıkladınız.
02:05Okan Tüyüs Hoca biraz önce sizden önce o da yayındaydı.
02:0860-70 kilometrede de derinlikler de farklı açıklanıyor.
02:12Büyüklükleri artık farklı açıklanıyor da buna alışmıştık.
02:14Bu bilgi de farklı.
02:18Şimdi bu kanayan bir yara.
02:20Keçenlerde bu konuda bir konuşma vardı.
02:23Ne yazık ki farklı kuruluşlar.
02:27jeofizik model olarak yerin altındaki hızmada olarak farklı modeller kullandıkları için gerek konum, gerek büyüklük ve gerek derinlik olarak değişik derinlikler verebiliyor.
02:41Şu ana kadar verilen derinliklerin hepsi 7 kilometreden daha derin.
02:50yani bu gösteriyor ki derinlik ne olursa olsun dalan ve dilim üzerinde dalan Afrika dilimi üzerinde deprem gençlik geçmiştir.
03:03Bu 17 derece ile dağılmaktadır.
03:06Ege denizi alan.
03:08Bunun ne önemi var derseniz.
03:10eğer deprem de olursa etkisi de dolayısıyla az görülür.
03:19Evet.
03:21Yani şu anda durumun biriklinde ama Girit genellikle Kaya'nın isim olay nedeniyle çok büyük bir hasar olacağı kanısında değilim.
03:34Yani belki ölümcül dahi olmayabilir bu deprem.
03:38Şunu da sormak isterim hocam size.
03:407-7-12'ye büyüklüğünde bir potansiyeli olduğunu söylediniz.
03:44Öyle bir stres birikti mi?
03:46Şu anda o stres var mı?
03:47Yakın zamanda bekliyor musunuz?
03:51Hayır.
03:53Yani Girit, yani 7-10'da 2'lik depremi her zaman için yapabilir.
03:58Evet.
03:59Yani 6'lık bir depremin peşinden böyle bir depremin gelip gelmeyeceğini söylemek güç.
04:08Ama bu dalma batma kuşağının üzerinde geçmişte 7.30'a kadar varan depremler olmuş.
04:17Ve bu depremlerde süpürtü dalgaları yani tsunami dalgaları gerçekleşmiş.
04:23Ve bunlar Anadolu kıyılarında da 10 binlerce kişinin ölümüne neden olmuştur.
04:30Yani çünkü burası dalma batma kuşaklarının bulunduğu kesimler daima büyük deprem üretirler.
04:39Ve aynı zamanda süpürtü dalgaları yani tsunami dalgaları da üretirler.
04:46Girit bu potansiyeli her zaman için sahiptir.
04:48Yani Rodos'un bulunduğu yerler, Tios'un bulunduğu yerler bu potansiyeli her zaman için sahiptir.
04:57Ama şu anda öyle bir şey söz konusu olduğunu sanmıyorum.
05:00Yani 6 büyüklüğündeki bir depremin oluşturabileceği süpürtü dalgasının yüksekliği 1-1,5 metreyi bulmaz.
05:11Bu da deniz dalgalarından daha küçük olduğu için hissedilmez.
05:15Peki. Eklemek istediğiniz başka bir şey var mı hocam?
05:22Genellikle Türk halkı sanıyorum Yunan halkı da böyledir.
05:29Depremlerin gün geçtikçe çoğaldığı düşüncesi izlenimini taşıyorlar.
05:36Böyle bir durum söz konusu değildir.
05:38Yani bundan 10 yıl, 20 yıl önce deprem sayıları ve büyüklükleri neyse şu anda da aynı şekilde gidiyor.
05:47Tabii yaklaşık son 50 yıl içinde Türk basınında ve biliminde büyük gelişmeler oldu.
05:55Önceleri bu kadar depreme olan ilgi yoktu.
06:02Türkiye'nin 1999 depremini görmesi, yani Gölcük depremini, daha sonra Van depremini görmesi ve daha sonra 2020 Sisam depremini ve İzmir yıkımını görmesi.
06:18Sonra da 2023 Büyük kıyım diye adlandırılan Karamanmaraş depremlerini görmesi ve sürekli olarak da Marmara'da deprem olacak düşüncesi ve konuşmaları depreme olan ilgiyi çok arttırmıştır.
06:37Ve daha önce sözcü, daha önce sadece kandilli gözlem evi varken afatında katılmış olması ve deprem algılamalarının bütün yurt sattığında iyi yapılıyor olması halkın depremi olan ilgisini arttırmıştır.
06:56İlgi arttı ama ders alındı mı hocam?
06:58Sevgili kardeşim, şimdi depremden ders alınıyor.
07:05Yani normalde Türkiye'de artık halkın deprem bilinci çok yüksektir.
07:13Kaldı ki sosyal medyadan bizlerin paylaştığı bilgilendirmeler çok yoğun olarak izleniyor.
07:22Ama halkın ders alması yetmiyor.
07:25Yani suç halkta değil.
07:26Yani işin o boyutunu keşke çok ayrıntılı olarak konuşabilsek.
07:32Şimdi sürekli olarak söylenen kentsel dönüşümü yapalım, kentsel dönüşümü yapalım.
07:37Tamam yapalım kentsel dönüşüm.
07:39Şimdi İstanbul'da kentsel dönüşümü nasıl yapar?
07:43İstanbul'un her tarafı yaklaşık 5000 km2'lik alan tamamen donmuş durumda.
07:50Ve İstanbul'un kentsel dönüşümü yapılacak bir karış yeri yok.
07:53Şimdi kentsel dönüşüm yapılmadığı için Türkiye şehirlerinde özellikle büyük şehirlerde, İzmir'de, Bursa'da, İstanbul gibi deprem bekleyen kentlerde yapısal dönüşüme gidiliyor.
08:09Ve bunun adını da kentsel dönüşümde yanlışlıkla söyleniyor.
08:14Yapısal dönüşüm bir yapının yerinde yıkılıp yerine yenisinin yapılması ve bir iki kat daha arttırılmasıdır.
08:22Oysa kentsel dönüşüm o kente yaşayan kişilerin mutluluğu, ulaşım ağının daha iyi yapılması ve yeşil alanların, geniş yeşil alanların olması sanki bir Avrupa kenti biçimine dönüşmesi biçimidir.
08:43Kentsel dönüşüm yasası çıkarken bu düşünceyle biz kalktık.
08:50Ama şu anda bunun uygulanmayacağını gördük.
08:53Yani bu suç şu anda altın değil.
08:54Kentsel dönüşümden çok kentsel yenilenmeyi görüyoruz sanki İstanbul'da değil mi?
09:00Yıkılan binalar aynı yerine yapılmaya devam ediyor.
09:03Yapsal yenilenme.
09:04Ama altyapı yetmiyor.
09:07Şimdi aynı sokağın içine yani yaklaşık 200 kişi otururken birden 300 kişi oturmaya başlıyor.
09:15Ve bu 300 kişinin arabaları da geliyor.
09:18E şimdi su ve kanalizasyon, elektrik yetmiyor.
09:22Ve arızalar başlıyor.
09:24Okullarda sınıflar 30 kişiyken birden 45 kişiye çıkıyor.
09:28Yani altyapı buna yetmiyor.
09:31Dolayısıyla yapsal dönüşüm kentsel dönüşüm değildir.
09:35Ama kentsel dönüşüm yapılmadığı için, yapılamayacağı için özellikle varsıl olan halkımız yapsal dönüşümü yaparak kendi canını kurtarmaya çalışıyor.
