Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Prof. Dr. Şener Üşümezsoy'la dün akşamki sarsıntıyı konuşacağız.
00:04Hocam merhabalar, iyi sabahlar.
00:07İyi sabahlar Ferda.
00:08Hocam saygılar.
00:10Sevgiler de gönderiyoruz size.
00:11Hocam biz dün akşam ne yaşadık, ne oldu?
00:14Ya şimdi şöyle bir size özetleyeyim ve gerçekten anlaşılır olsun.
00:1923 Nisan'da kırılan fay 30 kilometre.
00:25Yani sayılar çizgi çok ulandır olsa ama daha net anlaşılır.
00:2730 kilometrelik fay sinirden Büyük Ekmece'ye gelmeden hemen kumur gaz açıklarında bitti.
00:36Ve burada kırılan fayın alanı 3.3 kilometre kare 6.2'lik deprem.
00:42Peki burada dün akşam olan depremi 4 ilerideki depreme bakarsak.
00:48Biz fay kırıldığı zaman fayın uçlarında son enerjiler kalır.
00:53Yani elektrik çıkması gibi.
00:55İşte dün 4'lük deprem 10'dan evvelki dönemde olan 5'lik depremler.
01:014'lük depremde Ferda Hakan çapı 1 kilometre olan bir daire kadar alan yazılır.
01:10Şimdi şöyle söyleyeyim teminim bahsettiğim 300 kilometre kare avuçlarımızı birbirine tutalım.
01:17Uzunluğu 30 derinliği 10 kilometre olan 300 kilometre karelik bir alan fay üzeri boyunca hareket izleri gırtıldı.
01:25Biri batıya doğru gitti, biri doğruya doğru.
01:28Orada yaklaşık 30 santimlik hareket oldu.
01:31Şimdi bu net kabamıza geldiği zaman şunu anlayalım.
01:344'lük depremde çapı 1 kilometre kare olan bir çember yırtıldı.
01:405-6 santimlik bir.
01:41Bu niye yırtıldı diye sorarsak.
01:44İlk atımda bütün fay cüzemi aynı şekilde hareket etmediği için, aynı oranda yırtılmadığı için az yırtılanlar daha sonradan geliyor.
01:55Bir 5'lik depremde, tekrar onu söyleyeyim toparlayayım, yaklaşık çapı 3 kilometre kare olan 10 kilometre karelik bir çember yırtılıyor.
02:05300'e göre devam edelim mesela, onun için söyledim.
02:086'lik depremde 100 kilometre karelik 10'a 10 alandaki bir alan yırtılıyor.
02:14Burada bahsettiğimiz yaklaşık 250 kilometre.
02:17İlk depremde büyük bir alan yırtıldıktan sonra geride kalan yama şeklinde olan alanlar var.
02:26Şöyle söyleyeyim, normal olarak bir maraton yarışında çok hızlı gelenler 2 saat 15 dakikada bitirirken, orada bir yüze olan 6.2'lik deprem o.
02:37Daha sonra yavaş yavaş 5'likler geldi ve daha 4'ler, 2'ler gibi bunlar sonunda gelip en sonunda bitiriyorlar yarışı.
02:47Ama burada da bu artçılar da fay cüzeminde ki kırılmamış, yani yeterli atım yapmamış kesimler, geç kalmış kesimler kırılarak bu deprem yapıyor.
02:59Özellikle de fayın nasıl en son bölgesinde, en ucunda kırılıyor.
03:06Buradan bize çıkacak gelir sesli değil mi Tarzan?
03:09Evet hocam.
03:10Tamam Hakan.
03:12Buradan alacağımız da şu, bu gayet olağan, devam eden çok düzgün bir olay ve hiçbir sorun yok.
03:19Eğer bu faydan Büyük Çekmece arasında dediğimiz yerde aslında kumurgaza kadar gelip, kumurgazda bir boşluk var, o boşluktan sonra Büyük Çekmece'den başlayıp Küçük Çekmece'ye kadar giden bölgede orası bir sırt.
03:39Büyük Çekmece'den içeren ovaya tırmanıyorsunuz, belli tüzü.
03:42Sonra Haram Dere'ye iniyorsunuz, yolda araba yerine düşünün.
03:45Tekrar havucada tırmanıyorsunuz, Fişi Çekme'ye giriyorsunuz.
03:48Böyle bir sırt gibi bir sırt hemen denizin içinde var.
03:51Bütün tez, karşı tez yani bu sırt içinde bir 20 kilometrelik daha bir fay var.
03:58O zaman bu deprem yapardı.
04:01Fakat şimdi bu deprem gösteriyor ki, o ikinci fay dedikleri yerde benim başımdan gösterdiğim gibi fay yok.
04:09Niye? Eğer burada depremde stres aşağı çıktıktan sonra yan tarafa doğru stres gider, yan bölgelere stres gider, o bölgelerde zayıf, bölge varsa faylar, orada artçılar olurdu.
04:21Orası o kadar rijit ki hiçbir artçı olmadı.
04:24Bu da demek ki bu bahsettiğimiz 6.2'lik deprem bölgenin stresini bitirmişti.
04:32Onun artçıları bu gelenler.
04:33Ama daha önceki tez deniyordu ki sinirliyle Yeşikli arasında 50 kilometrelik bir bölge var.
04:43Bu 50 kilometrelik bir bölge stres taşıyor.
04:47Derinlik 20 kilometre, o zaman yedilik deprem yapar diyorlardı.
04:52Ben diyordum ki orada derinlik 10 kilometre, onun için anlattım.
04:55Yedilik deprem 1000 kilometre kareli yırtılmasıydı.
04:58Ama burada en fazla derinlik 10 kilometre olduğu için 6.5 yapar.
05:02Ama hemen arkasından dediğim şu, bu fay iki seferde kırılır.
05:07En olumsuz sanılıyor.
05:09Bu da gösterdi ki deprem benim söylediğim birinci iki seferde kırılacağını gösterdi.
05:14Batı kesimi kırıldı.
05:15Ama ikinci tezden de diyordum ki bu ikinci bölümde fay yok.
05:20Bunu tekrardan sistmekle yaptık bir sürü verilerle.
05:23Ama son deprem gösterdi ki bu artçılar.
05:26İkinci fay üzerinde hiçbir artçı ilerlemedi.
05:28Mesela Ahmet Ercan falan o gece korktuklarında ikinci fay atlamıştır diyorlardı.
05:34Oysa iki fayda boşluk var.
05:36O boşluk olandı efendim ve ikinci fay dediğimiz Büyüçekmece'den ilerlediğimiz zaman
05:42işte kıydan, ambarlı, arkasından, yakuplu, avcılar gibi bölgenin önünde bir deprem olmuyor.
05:51Burada da bu fay, burada hiçbir deprem olmayınca burada fay kılacak diyenler hemen şaşırdılar.
05:58O zaman burada fay çiftlenmiş veyahut da akıyor diyorlar.
06:01O ayrıntı bir konu.
06:03Öyle bir fay olmadığının açık belirtisi bu.
06:06Aynı artçılar avralar fayına doğru da gitmiyor.
06:08Tersine bu bölge stresle yüklendiği zaman İmralı'ya doğru şeyden, yaklaşık plardan İmralı'ya doğru giden hatta kırılmalı oldu.
06:20Ama orta sınıfta bir şey olmadı.
06:22En zil meselesi söylediğim gibi söyleyeyim.
06:24Hocam özet.
06:24Bu fayın son iki ucunda fay kırılma noktaları oluyor.
06:29Mesela 6.2'den sonra 5'lik depremi 500'e deprem oldu.
06:3510 kadar da 400'e deprem oldu.
06:37Onlardan bir tanesi bu.
06:39Biz olağan bir durum yaşıyoruz.
06:41Olağan dışı hiçbir şey yok.
06:43İstanbul'da deprem bitmiştir tezimin de arkasındayım hala diyor.
06:46Aynı.
06:47Ve şunu söylüyorum.
06:48Bazıları diyor ki işte %10 enerjisi bitti %90'ı duruyor.
06:51Eğer sen 7.2'lik depremin var dersen, bankada 7.2 milyon liranın var dersen,
06:59eğer öyle kabul edersen ama burada oluşan bankaya gittiği zaman, karttan çektiği zaman sana 500 bin liraya para verirlerse,
07:07sen zannedersin ki daha 6.5 milyonun daha var.
07:10Ama o falan yok bankada.
07:12Yani arkadaşlar diyorlar ya, 7.2'lik deprem ile 6.2'lik deprem arasında,
07:176.3 tane 6.2'lik bir tane 7.2'lik deprem yapar.
07:21Ama o 7.2'lik deprem yapacak fay yok ortada.
07:24Onların kafasındaydı o 7.2'lik deprem.
07:27Peki Hakan'ın da bir sorusu var hocam.
07:29Hocam bir şey merak ediyorum.
07:31Şimdi yine kaotik her deprem sonrası her kafadan bir ses çıkıyor.
07:35Bizlerin de vatandaşı olarak kafası karışıyor.
07:38Ben tersten sormak istiyorum.
07:39Şimdi velev ki bu bir öncü deprem olmuş olsa veya öncü depremler nasıl olur size göre?
07:47Hani biz o anlamda bilgilenmemiz için.
07:50Ben size itimat ediyorum eğer dediğiniz olsun.
07:52Onu tarif eder misiniz lütfen?
07:54Eğer ben burada bu fayı 2020 yılının, 2020'den sonra senaryosu kitap gibi yazmasaydım.
08:01O 2019'dan sonra.
08:03İkincisi 2002'den beri yalnızca kılacak fay bu faydır.
08:06Ve uzunluğu 30 kilometredir, derinliği 10 kilometredir demeseydim.
08:11Onlar diyordu ki boydan boya önce 60 kilometre orta sırtdaki fay.
08:16Sizmizden başlayacak.
08:18Yeşilköy'e kadar Zeytinbran'a gidecek.
08:20Ondan sonra 60-70 kilometre adalar fayı, 130 kilometredir deprem, 7'lik deprem, 7.5'lik deprem diyorlardı.
08:28Ama şimdi eğer bu senin söylediğin soruyu söyleyeyim.
08:31Burada bu öncü deprem olsaydı, öncü deprem mesela 5.7'lik 2019'daki depremdi.
08:41O deprem bu fayın etrafında kilitlendi.
08:44Ve ben onun üzerine bundan sonra bu fayın devamında bu kırılacak diye bu 6-6.5 arasını vurmamıştım.
08:51Onu nasıl ayırıyorsunuz hocam?
08:52Devam edeyim.
08:53Şimdi hocam alıcı yere söyleyeceğim.
08:55Eğer bu deprem kırıldıktan sonra buradan başlayıp, sindirden başlayıp, Yeşilköy'e, Yeşilköy'den başlayıp,
09:02Yalova şeye kadar, adalara kadar giden fay üzerinde bir sürü artçılar olacaktı.
09:07Yani o fayda stres vardır.
09:10Stres olunca bir fayda deprem bir fay kırılınca öbür faylara stres aktarır.
09:15Ve stres aktarır zaman o faylarda ki stres yüksek olduğu için küçük küçük kırılmalar olur.
09:20İşte burada hiçbir artçının dizilmemesi ve burada hiçbir bir aktivitenin olmaması,
09:26bunun öncü deprem olmadığını, bütün stresinin iki fay arasında yaklaşık burada yüzlerce fay,
09:33bir ucu sinirde, bir ucu kumburgaz arasında kırılarak oradan avuculara doğru gitmemiş olmasından kaynaklanıyor ki,
09:42bu fay yalnızca kendini kırdı.
09:44Ama diğer tarafta faylar yok.
09:46Orada stres de yok.
09:47Önce deprem demek bu kendini kırar, daha sonra diğerleri kırar idi.
09:52Peki.
09:53Çok teşekkür ederiz hocam.
09:53Hocam son bir soru, sizi kızdırma pahasına soracağım ama Naci Görür diyeceğim.
09:58O da şöyle değerlendiriyor bu.
10:00Ya söyleme, cevap vermeyeceğim.
10:01Yani söyleme hiç.
10:02Bak bugüne kadar söyledikleri hangisi çıkmış ki bunu bana soruyorsunuz?
10:08Ben sadece cümlesini ortaya koyayım, isterseniz cevap vermeyeyim.
10:10Sorma, sorma, sorma.
10:12Tekrar kızmak demiyorum.
10:14Ben benim için bir olay değil ama...
10:15Hocayı niye sinirlendiriyorsunuz?
10:16Sabah sabah.
10:18Bir de saat 9.40.
10:20Ne çıktığını biliyorsunuz bunun muhatap alıp koymanız çok yanlış.
10:2599'dan sonra 7.8'lik deprem diye çıktılar.
10:28Arkasından Naci Görür, Aminca Görür'ünce 7'lik en fazla deprem olur dediği 50 km faydalanından sonra.
10:36Bugün kalkıp da 60 km'de bu, 50 km'de bu.
10:40Kırılır dediği zaman bana bunu sormayın.
10:42Siz kendi gazeteci olarak muhatap almayacağını düşünün soru olarak.
10:46Tamam hocam, kızdırmıyoruz sizi.
10:48Hocam saygılar.
10:49Günün hayırlı uğurlu geçsin hocam.
10:52Saygılar.
10:53Sağ olun Akancığım.