KAYNAKLAR▼
• Rice, Michael (1991). Egypt's Making: The Origins of Ancient Egypt 5000-2000 BC. Michael Rice. p. 230.
• Edward Conklin (1998). Getting Back Into the Garden of Eden. p. 10.
• P. Attinger, "Enki and Ninhursage: Zeitschrift für Assyriologie 74," 1984:13-28
• Attinger, a.g.e., 19
• Attinger a.g.e. 21n41 and 23n46
• Attinger 1984:25n48 and 49
• Samuel Henry Hooke, Ortadoğu Mitolojisi, Çev: Alaeddin Şenel, s. 158
• La Sainte Bible: La Bible de Jérusalem, s. 12; Ligier, s. 222
• Ancien Testament (Traduction œcuménique de la Bible), Paris 1980, s. 49
• Kramer, Samuel Noah (1963). The Sumerians: Their history, culture, and character. p. 149.
• Coulter, Charles R.; Turner, Patricia (2012). Encyclopedia of Ancient Deities. p. 348
• Lerner, Gerda (1986). History of Women vol. 1 : The Creation of Patriarchy. p. 184-185.; Meagher, Robert Emmet (2002). The meaning of Helen: In search of an ancient icon. Wauconda, III. p. 153, note 51.
• Samuel Noah Kramer : Sümer Mitolojisi
Yayıncılığıma destek olmak için:
●► Super Chat'i kullanabilir,
●► Patreon'dan ya da Katıl'dan üye olabilirsiniz
● Patreon: / dinvemitoloji
● Katıl: / @dinvemitoloji
Beğen ve paylaş tuşlarını kullanarak kanalın büyümesini ve videoların daha fazla kişiye ulaşmasını sağlayabilirsiniz, teşekkürler.
DİN VE MİTOLOJİ
http://www.dinvemitoloji.com
• Rice, Michael (1991). Egypt's Making: The Origins of Ancient Egypt 5000-2000 BC. Michael Rice. p. 230.
• Edward Conklin (1998). Getting Back Into the Garden of Eden. p. 10.
• P. Attinger, "Enki and Ninhursage: Zeitschrift für Assyriologie 74," 1984:13-28
• Attinger, a.g.e., 19
• Attinger a.g.e. 21n41 and 23n46
• Attinger 1984:25n48 and 49
• Samuel Henry Hooke, Ortadoğu Mitolojisi, Çev: Alaeddin Şenel, s. 158
• La Sainte Bible: La Bible de Jérusalem, s. 12; Ligier, s. 222
• Ancien Testament (Traduction œcuménique de la Bible), Paris 1980, s. 49
• Kramer, Samuel Noah (1963). The Sumerians: Their history, culture, and character. p. 149.
• Coulter, Charles R.; Turner, Patricia (2012). Encyclopedia of Ancient Deities. p. 348
• Lerner, Gerda (1986). History of Women vol. 1 : The Creation of Patriarchy. p. 184-185.; Meagher, Robert Emmet (2002). The meaning of Helen: In search of an ancient icon. Wauconda, III. p. 153, note 51.
• Samuel Noah Kramer : Sümer Mitolojisi
Yayıncılığıma destek olmak için:
●► Super Chat'i kullanabilir,
●► Patreon'dan ya da Katıl'dan üye olabilirsiniz
● Patreon: / dinvemitoloji
● Katıl: / @dinvemitoloji
Beğen ve paylaş tuşlarını kullanarak kanalın büyümesini ve videoların daha fazla kişiye ulaşmasını sağlayabilirsiniz, teşekkürler.
DİN VE MİTOLOJİ
http://www.dinvemitoloji.com
Kategori
🤖
TeknolojiDöküm
00:00İNTRO
00:00İslam, Hristiyanlık ve Musevilik gibi birçok dinin kökeninin Sümer, Babil, Akat, Antik Mısır dinlerine dayandığı,
00:20bu efsanelerin, efsaneyi alan toplumlar tarafından değiştirilerek kendi din ve kültürlerine uyarlandığı açıktır.
00:28Bunların en büyük delilleri elde edilen arkeolojik kanıtlardır.
00:34Tabletler, kabartmalar, mezar metinleri, parşömenler, büyü kapları, put ve heykeller, tapınak metinleri gibi yüz binleri geçen elle tutulur deliller bu durumu kanıtlamaktadır.
00:48Kendinden önceki çok tanrılı toplumların dininden alınan ve uyarlanan bu efsanelerin en önemlilerinden biri de kaburgadan yaratılış efsanesidir.
00:59Kur'an ve kutsal olarak görülen diğer kitaplara Havva'nın Adem'in kaburgasından yaratıldığı şeklinde geçen söz konusu efsane,
01:10insanları değil de tanrıları konu edinen bir cennet mitidir.
01:15Olayın geçtiği yer Sümer tanrılarının cenneti ve İbrahim'i dinlerdeki Aden bahçesinin öncülü olan Dilmun'dur.
01:24Nuh tufanı efsanesinin kökeni olan Gılgamış Destanı'nda Sümerlilerce cennet bahçesi olarak tanımlanan bu yer,
01:33aynı zamanda Sümer halkının kutsal topraklarıdır.
01:38Dilmun öyle bir ülkedir ki temizlik, saflık ve aydınlık hakimdir.
01:44Hayvanlar birbirlerine saldırmaz, zarar vermez, insanlar yaşlanmaz, kimse hasta olmaz.
01:51Dünyanın her yerinden ahşap, taş, değerli mineraller, yün, baharat gibi zenginliklerin bulunduğu kentsel bir alışveriş merkezi gibidir.
02:03Tahılları, hurmaları ve konutlarıyla övünülmektedir.
02:08Hiçbir genç yıkanmaz çünkü kirlenmek yoktur.
02:12Hiçbir erkek nehre yelken açmaz çünkü avlanma, yemek için uğraşma ihtiyacı yoktur.
02:19Hiçbir haberci dolaşmaz, ne sevinç şarkısı ne de feryat vardır.
02:26Fakat tüm güzelliklerine rağmen Dilmun diyarının bir kusuru vardır.
02:32İçme suyundan mahrumdur.
02:35Enki, Dilmun tanrıçası Ninsikila'nın yakarması üzerine içme suyu yani tatlı suyu getirir.
02:43Enki, üreme organıyla bataklıkta kanallar kazar ve sazlıkları sular yani döller.
02:52Öyle ki organı elbisesinden dışarı çıkar ki bu da güç ve verimlilik göstergesidir.
02:59Daha sonra Enki, bu bataklıklara girmeyi yasaklar ve Ninhursag'ı onunla yatmaya davet eder.
03:06Ninhursag ki diğer adları Nintu, Ki, Ninmah, Damgalnuna'dır.
03:13Enki ile birleşince bitki tanrıçası Ninsar diğer adıyla Ninmu'ya hamile kalır.
03:21Zaman tanrıların katında farklı akmaktadır.
03:24Tıpkı İbrahimi dinlerde olduğu gibi.
03:27Ninhursag'ın hamileliği şöyle anlatılır.
03:30Ninhursag'a yürek suyunu akıttı.
03:34O da yürek suyunu Enki'nin tohumunu aldı.
03:38Bir gün ona bir aydır.
03:40İki gün ona iki aydır.
03:42Üç gün ona üç aydır.
03:44Dört gün ona dört aydır.
03:47Beş gün ona beş aydır.
03:49Altı gün ona altı aydır.
03:51Yedi gün ona yedi aydır.
03:54Sekiz gün ona sekiz aydır.
03:56Dokuz gün ona dokuz aydır.
03:58Kadınlık ayıdır.
04:01Kaymak gibi.
04:02Kaymak gibi.
04:04Leziz tereyağı gibi.
04:06Ülkenin anası Nintu.
04:08Kaymak gibi.
04:09Leziz tereyağı gibi.
04:11Ninsar'ı doğurdu.
04:14Ninsar, yeşilliğin kadını demektir.
04:18Kızı Ninsar dünyaya gelip büyüdüğünde Enki karaya çıkarak onu gebe bırakınca Ninkura,
04:24onu da gebe bırakınca başka bir bitki tanrıçası Uttu dünyaya gelir.
04:31Karıştırılmasın güneş tanrı Utu değil Uttu.
04:35Uttu bir giysi tanrıçasıdır.
04:37Tüm bu birleşmeler için Enki'nin kayığa binip karaya çıktığı yazar.
04:44Dolayısıyla bunlar aslında suyun karaya taşıp bitkilere temas etmesinin,
04:50setler oluşturmasının ve tarımsal verimliliğin devam etmesinin anlatılarıdır.
04:55Bu doğumların ve cinsel birleşmelerin tümünün ağrısız olduğuna özellikle vurgu yapılmış,
05:02hatta kaymak gibi oldu, yağ gibi oldu ifadelerine yer verilmiştir.
05:08Farklı bir arkeolojik eser parçasında yazan 20 satırlık metne göre ise,
05:14Ninkura'yı gebe bırakınca Ninimma doğmuş, Ninimma da gebe bırakılınca Uttu dünyaya gelmiştir.
05:23Yani Enki, cennetteki hileci tabletine göre 3 kızıyla birlikte olmuştur.
05:30Bağımsız parçacıkta yazanı da eklerseniz bu sayı 4 olur.
05:34Hal böyle olunca Enki'nin Uttu'yu da gebe bırakacağını öngören Ninhursak,
05:42onu uyararak Enki ona yaklaşırsa nasıl davranacağına dair öğütler verir.
05:48Bu tavsiyeler sonrası Uttu, Enki'den elma, üzüm ve salatalık gibi hediyeler ister.
05:55Bu istenenler muhtemelen düğün hediyeleridir.
05:59Enki hediyeleri hazırlayıp getirir ve Uttu ile birleşirler.
06:05Fakat diğer tanrıçaların aksine Uttu ile birleşmelerinde Uttu'nun ağrıları olmuş, canı yanmıştır.
06:14İlgili kısımda şöyle yazar.
06:16Güzel kadın Uttu, oy uyluğum dedi, oy dışım dedi, oy içim dedi.
06:23Uttu, munus, sagga, ahasku, imme, ah, bargu, asabagu, imme.
06:33Tanrıça ahvah edince Ninhursak gelip Enki'nin menisini yani sularını onun uyluğundan siler ve ortaya 8 adet bitki çıkarır.
06:44Bu kısım okunamaz durumda olduğundan 8 bitkiyi nasıl yarattığı bilinmese de Uttu'nun aldığı Enki'nin suları ile kendi toprağını suladığı kuvvetle muhtemeldir.
06:58Özellikle böyle söylüyorum çünkü unutmayın ki cinsel görünen bu ifadeler doğanın canlandırılması, suyun toprakla buluşması ve bitkilerin yaşarmesini anlatmaktadır.
07:10Bataklıktaki Enki, Ninhursak'ın yarattığı yasaklı bitkileri gözetler ve onlar hakkında Ula'ı Tanrı İsimud'a danışır.
07:21İsimud her bitkiye isim verir, köklerinden keser veya çeker ve sırasıyla her birini yiyen Enki'ye verir.
07:30Bu metnin bir kısmına bakalım.
07:33Enki bataklıklarda çevresine bakınır.
07:37Ula'ı İsimud'a şöyle der.
07:38Bu şekilde Enki her bitkinin kalbini bilir ve kaderini belirler.
08:08Bunun sonucunda Ninhursak çılgına döner ve hayat veren gözünü ondan çekerek Enki'yi lanetler.
08:18Tanrıçanın lanetini duyan tanrılar dehşete kapılırken lanetlenen Enki, sekiz farklı yerinden hastalığa yakalanır ve adeta ölüye dönüşür.
08:28Sonra efsanede bir tilki belirir.
08:32Tilki Enlil'e Ninhursak'ı geri getirmeyi teklif edince Enlil'de karşılığında ona şehrinde bir ağaç ve şöhret vaat eder.
08:43Tilki zanaatıyla kendini süsler ve kurnazca Ninhursak'a yaklaşır.
08:49Ninhursak iyileştirmeye ikna olunca Enki'yi vulvasının yani dişilik organının yanına oturtur.
08:57Enki'ye ağrıyan, hastalanan yerlerini sorar.
09:02Bunlar baş, saç, burun, ağız, boğaz, kol, kaburga ve kalçadır.
09:10Tanrıça ağrı içindeki her bölge için şifa tanrıları doğurur.
09:16Bu tanrı ve tanrıçalar Enki'yi sağlığına kavuşturur, yaşama döndürür.
09:21Bu tanrılar özünde Enki'nin ağrıyan yerlerine atıfta bulunmaktadır.
09:28İsimleri doğrudan bu bölgelerin isimleridir.
09:32Önemli olan kısım işte tam da burasıdır.
09:36Hastalanan yerlerden biri kaburgadır.
09:39Hasta olan her bölge için tanrıların çağrıldığı şiirin kaburgayla ilgili kısmı şöyledir.
09:46Kardeşim, neren hastalandı?
09:53Kaburgam hastalandı.
09:58Ninti'yi orasından doğurdu ya da Ninti'ye yaşam verdim senin için.
10:06Ti, kaburga, nin ise hanım, kadın demektir.
10:12Yani Ninti, kaburga hanımı demektir.
10:16Kaburga kemiği ile var olmuştur.
10:19Tevrat'ta Adem'in eşinin Adem'in kaburgasından,
10:23Kur'an'da ise Havva'nın Adem'den yaratıldığı anlatılır.
10:27Kur'an'da yaratılan kadının adı geçmezken,
10:30Tevrat'taki adı Havva'dır.
10:32Yaratılış 2. Bab 21 ve 25. ayetlere bakalım.
10:38Rab Tanrı Adem'e derin bir uyku verdi.
10:42Adem uyurken Rab Tanrı onun kaburga kemiklerinden birini alıp yerini etle kapadı.
10:49Adem'den aldığı kaburga kemiğinden bir kadın yaratarak onu Adem'e getirdi.
10:54Adem, işte bu benim kemiklerimden alınmış kemik, etimden alınmış ettir dedi.
11:01Ona kadın denilecek.
11:03Çünkü o adamdan alındı.
11:06Bu nedenle Adem annesini, babasını bırakıp karısına bağlanacak,
11:12İkisi tek beden olacak.
11:14Adem de, karısı da çıplaktılar.
11:17Henüz utanç nedir bilmiyorlardı.
11:19Nisa suresi 1. ayet
11:23Ey insanlar, sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan,
11:30ikisinden birçok erkek ve kadın üretip yayan Rabbinize itaatsizlikten sakının.
11:37Araf 189
11:39Sizi tek bir candan yaratan, kendisiyle mutlu olsun diye, ondan da eşini yaratan O'dur.
11:48İbranilerin onca organ varken, kadının yaratılışı anlatılarında kaburgayı tercih etmelerinin nedenlerini biraz açalım.
11:57Kitab-ı Mukaddes'e göre, Havva adı, anlam olarak aşağı yukarı, yaşatan dişi, yaşam kaynağı gibi anlamlara gelir.
12:08Tevrat'a göre, herkesin annesi olduğuna inanılan ve Adem'e eş olarak kaburgasından yaratılan kadına Havva ismini veren kişi Adem'dir.
12:20Tekvin 3. bab 20. ayette şöyle yazar.
12:23Kitab-ı Mukaddes yazarı, Havva adını yaşamak, yaşatmak anlamına gelen hayyah kökünden türediği veya hayat anlamına gelen hayyah kelimesine dayandığı şeklinde açıklar.
12:45Sümerce'de kaburga kemiğine de ti denir ve enkenin hasta organlarından biri kaburgasıdır.
12:53Fakat Sümerce'de ti aynı zamanda yaşatmak anlamına geldiğinden, kaburga kemiğini iyileştiren kadın sadece kaburga kemiğinin hanımı değil,
13:06aynı zamanda Kitab-ı Mukaddes'teki gibi yaşatan hanım anlamına da gelir.
13:11Yani Sümer dilinde bu iki anlam özdeş hale gelmiştir.
13:17Ti hem yaşam hem kaburgadır.
13:22Enki'den bahsedilen söz konusu Dilmun şiiri, Tevrat'taki Havva kıssasının temelini oluşturmuş, buradan da diğer dinlere geçmiştir.
13:31İbrahimi dinler üzerindeki etkisi oldukça fazladır.
13:35Birkaç örnek vereyim.
13:36Efsanede güneş tanrısının topraktan tatlı su çıkartmasını anımsatır şekilde tekvin ikinci bab altıncı metinde şöyle yazar.
13:47Ve yerden buğu yükseldi ve bütün toprağın yüzünü suladı.
13:53Efsanede yazana göre tanrıçalar ağrı ve sancı çekmeden yağ gibi doğum yapmaktadır.
14:00Bu durum İbrani geleneğinde Havva'ya edilen lanetin arka planına, kaderinde çocuklarını çile çekerek taşıyıp ağrı içinde doğurmak olduğu inancına ışık tutar.
14:13Enki, yasak olan sekiz bitkiyi yediği için lanetlenirken, Adem ile Havva, bilgi ağacının yasak meyvesini yediklerinden dolayı lanetlenmişlerdir.
14:25Ulağı İsimud, sekiz bitkiye isim verip yemesi için Enki'ye uzatırken, Enki, onun bitkileri isimlendirmesine engel olmamış, onaylamış, dolayısıyla yeni yaratılan bitkilere birlikte isim vermişlerdir.
14:42Benzer şekilde Tevrat'ın yaratılışı anlatan ruhban metnine ait bölümünde, ilk insanın erkek ve dişi olarak yaratıldığı, Yahvist metne ait başka bir bölümde, önce erkeğin, daha sonra kadının yaratıldığı vurgulanır.
14:59Buna göre ilk olarak yaratılan erkek, aynı zamanda varlıkların isim babasıdır.
15:05Tanrı'nın onun için yarattığı kır hayvanlarına ve kuşlara isimlerini verir.
15:12Tıpkı Enki ve İsimud'un bitkilere isim vermesi gibi.
15:17Adem'e derin bir uyku verildiğinden bahsedilir.
15:21Aynı şekilde Ninti yaratılmadan önce Enki de derin bir uyku halindedir.
15:28Kısacası Enki ve Ninhursak efsanesinin değişime uğrayarak Tevrat'a, oradan da ufak değişiklikler ile Kur'an'a geçtiği açıktır.
15:38Sümerd efsanesinde kaburgadan yaratılan tanrıça figürü, İbrahimi dinlerin tek tanrıcı ilkelerinin etkisi ile sıradan, ölümlü bir insan haline getirilmiş ve çamurdan yaratılan Adem'e eş yapılmıştır.
16:08İzlediğiniz için teşekkür ederim.