41 yıla sığan asırlık ömür: Enver Paşa

TRT Haber

41 yıla sığan asırlık ömür: Enver Paşa izleyin - TRT Haber Dailymotion'da

Transcript

00:00MÜZİK

00:01Emel Paşa 1881 yılında doğmuş.

00:30İstanbul'da yaşayan bir ailenin çocuğu.

00:32Aile esas manastırlı biliyorsunuz.

00:34Sonrası da manastır idadesini bitiriyor.

00:36Harbi okuluna giriyor.

00:37Sonra da işte bu bizim hepimizin bildiği maceralı, muhateralı hayatı başlıyor.

00:42Bu hayatı içerisinde harbiye nazırlığına kadar yükseliyor.

00:45Atak, cevval, bilgili, çalışkan, vatanterver bir insan.

00:49Emel Paşa askerlik mesleğini severek bilinçli bir şekilde seçmiş biri ve

00:55kendi anılarında anlattığı kadarıyla hep duası diyor ki

00:59vatanımıza, milletimize, devletimize güzel hizmetler yapmayı Allah nasip etsin.

01:04Baktığınız zaman Emel Paşa'nın hem Almanca'ya çok vakıf olduğunu hem Fransızca'ya çok vakıf olduğunu görüyorsunuz.

01:12Yani bilgili bir insan, bir de çok inançlı bir insan.

01:15Tabii Emel Paşa, yepede bile namazını kıldığı ifade edilir, Kur'an okuduğu ifade edilir.

01:20Muazzez bir hayat yaşadı esasında baktığınız zaman.

01:24Namuslu bir insan olarak yaşadı ve öldü.

01:30Katkası İslam ordusu tarihi bir vazife görmüştür.

01:34Silahların dağıtıldığı, ordularımızın dağıtıldığı bir süreç içerisinde bu kişiler

01:38Osmanlı ordusundan istifa ettirilerek, bakın bunun da altını çizmek lazım,

01:43o vazifeyi derifte ettirilmişlerdir.

01:45Ve bu kahraman ordu da Bakü'nün kurtuluşunu beraberinde getirmiştir.

01:50Müslüman katliamının Kafkaslar da önüne geçmiştir.

01:54Onun içindir ki büyük bir ordudur, önemli bir ordudur.

01:57Bir bütün devlet halinde Azerbaycan'ın ortaya çıkması,

02:16bir ideal olarak, tarihi miras olarak kalması da

02:18Kafkas İslam ordusunun önemli başarılarından birisi.

02:21Bu başarıda da Emel Olu Paşa'nın merkezi rolü var.

02:244 Ağustos 1922'de Kurban Bayramı'nın birinci günü

02:42Obdara veya Abidderya köyünde ani bir saldırıyla Enver Paşa'yı şehit ediyorlar.

02:48Tabii Enver Paşa yine bildiğiniz üzere kahramanca bir mücadeleyle burada da o kahramanlık ruhunu,

02:53asil ruhunu gösteriyor ve burada şehit oluyor.

02:56Namaz için kalkıyorlar Enver Paşa ve arkadaşları fakat Bolşevik ordusunun yaklaştığını görüyorlar.

03:02Enver Paşa yanındaki muhafızlarıyla birlikte bu orduya karşı büyük bir kuruş harekatına giriyor

03:08ve o esnafında şehit oluyor.

03:10Kalbinden vurulduğu ifade ediliyor Paşa'nın.

03:12Büyük bir kalabalıkla, bölge halkının büyük saygısıyla defnediliyor

03:16ve burası uzun yıllar, yani 1937-38'e kadar bölgede basmacılık hala etkinken,

03:21Sovyet idaresi çok yerleşememişken önemli bir ziyaret noktası,

03:25manevi açıdan önemli bir yer olma özelliğini sürdürüyor.

03:29İthak ve Teraki'nin kurucularından Harbiye Nazırı Enver Paşa,

03:3374 yıl sonra devlet töreniyle ebedi istihat yanına taşınıyor.

03:43Daha sonra 1996'da Cumhurbaşkanımız rahmetli Süleyman Demirel ve olduğu bir törenle

03:51Türkiye'ye nakledildi.

03:53Abel Erya'dan, Abide-i Hürriyet Tepesi'ne getirildi.

03:59Hürriyet Kahramanı olması, onun dediğimiz gibi Rusya Türkleri arasında,

04:07işte İslam dünyasında, İran'da, diğer ülkelerde bu gençlik cereyanında

04:13büyük bir kahraman olarak kabul edilmesini sağladı.

04:16Hatta işte Jön Türkler, Genç Türkler, Genç Buharalılar gibi

04:19farklı Osmanlı Devleti'ndeki bu iddiaçılara özenen çevreler de oluştu.

04:25Enver Paşa'nın posterlerinin basıldığını Hürriyet Kahramanı olarak

04:28o zaman Çarlık basını da Türk veya Rusya Müslümanları basını vardı.

04:34Onların matbaalarında, gazetelerinde bu yönüyle çok işlendi.

04:38Dolayısıyla bu vatansever ve Osmanlı Devleti'nin için bu mücadeleleri veren

04:42bir kahraman olduğundan hürriyet aşığı olan Türk milletinin yeni nesillerine

04:47bu isim, bu ideallerin gerçekleşmesi ümidiyle konulmuştur diyebiliriz.

04:51Enver adı verilmesi özellikle Balkanlardaki kahramanlığından dolayı başlamış Türkistan'da.

04:57Tabi bu ne zamana tesadüf ediyor?

04:591916'lara tesadüf ediyor.

05:02Bunu da nerede görüyoruz?

05:03Mustafa Çokay'ın yazdıklarında görüyoruz.

05:05Yaş Türkistan diye, yani Genç Türkistan diye dergiler çıkardı Mustafa Çokayoğlu.

05:09Orada Enver Paşa'nın mücadelesini anlatırken,

05:12Türkistan'daki bu Enver isminin yaygın olmasına değinir.

05:15Halifenin adını, Padişah'ın adını kimse bilmezken herkes Enver'in adını biliyordu.

05:20Geza Enver Paşa'nın yine orada basmaca hareketiyle birlikte olması,

05:25orada şehit düşmesi de elbette ki Enver isminin yaygınlaşmasını beraberinde getirmiştir.

05:30Ama Enver ismine baktığınız zaman sadece Türkistan'da sınırlı falan değil,

05:34İslam coğrafyasının her tarafında var.

05:36Söz gelimi iddiaçıların etkisini söylemek için söylüyorum.

05:39Mısır'da Cemal Abdülnasır, sonra kim var?

05:41Enver Sedat var.

05:43Bunlar tesadüfen ortaya çıkmış hadiseler değil.

Kategori

Döküm

Önerilen