- evvelsi gün
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Sevgili izleyenler, hoş geldiniz yayınımıza.
00:16Bildiğiniz üzere Türkiye'de yaşamak her geçen gün biraz daha zorlaşıyor efendim.
00:20Belki de en önemli faktör ekonomi ancak siyasette de önemli gelişmeler oluyor ve bireysel olarak ruh halimiz bütün bu gelişmelerden etkileniyor.
00:28Bunun yanında yalnızca Türkiye'de değil tüm dünyanın gözleri önünde gerçekleşmekte olan bir soykırım var.
00:34Hepsinin üzerimizde etkileri var.
00:36Ne kadar tepki veriyoruz, neler yaşıyoruz hepsini bir değerlendirmek istedik sizler için.
00:41Bugün psikiyatr ve yazar Cemal Dindar'ı ağırlıyorum. Hoş geldiniz.
00:44Hoş bulduk. Kolaylıklar sağ olun.
00:46Efendim şimdi biraz ülkemizden başlayalım.
00:49Çok uzun zamandır böyle bir zor olma hali var ama belki son dönem biraz daha yoğun ve özel olarak kabul edilebilir bu noktada.
00:58Şuradan başlamak istiyorum.
01:00Şimdi biz son birkaç aydır sürekli olarak şu haberlere uyandık.
01:04Bir operasyon, işte onlarca kişi gözaltında daha sonra bu kişiler tutuklanıyorlar vs.
01:09Özellikle pek çok kişinin belki bir sonraki seçimde bir değişim isteyen yüzde 50'ye yakın bir kitlenin değişim umudu olan bir cumhurbaşkanı adayı da tutuklandı.
01:21Şimdi bir kişi üzerinden tartışmak istemiyorum elbette bunu ama pek çok kişiyi bir karamsarlığa sürükledi bu mesele.
01:27Siz nasıl değerlendirdiniz? İnsanlar iradesinin bu şekilde gasp edilmesini sizce nasıl yorumladı, nasıl hissettiler?
01:34Bu öncelikle bir bastırma tabii. Örnek bir kurban yaratıp onun üzerinden onları da destekleyenlere de, farklı bir Türkiye isteyenlere de ve daha birçok değeri farklı yaşayanlara bir gözdağı aslında.
01:50Dursallık da şu çok önemlidir. İçinde bulunduğumuz grupta ya da ilişkilerde bir tüm güçlü var mı?
01:57Yani kendini kadiri mutlak sanan biri var mı? Deyim yerindeyse.
02:01Bu tür şeyler yasayla bağının en azından çoğunluğunu anlayacağı biçimde güçlü olmadığı kararların verildiği,
02:13bir tür bir kişinin veya bir kliğin diyelim bir grubun keyfiliğiyle yönetildiğimiz gerçekliği veya yanılsaması üreten durumlarda
02:23gerçek anlamda bir uygar toplumda, uygar bir sistem içinde yaşamadığımız tescillenmiş olur ya da bu yanılsama üretilmiş olur.
02:36Belli ki mevcut yönetim erkinde yasalara göre ya da yasaların varlığına en büyük değer olarak yukarıda tutan bir toplumsal sistemde yönetmek iyice güçleşmiş.
02:50O keyfiliği yaratmak ya da o keyfiliğin var olduğu yanılsamasını üretmek her şeyden daha önemli hale gelmiş.
02:57Ben toplum ruhsallığı açısından baktığımda en net olarak gördüğüm şey bu.
03:03Türkiye yine de hani değinmenizse bir kabile değil, küçük bir grup değil, küçük bir ülke değil, az bir nüfus değil.
03:12Bu keyfilikle yönetilebilir bir halk olmayacak kadar da bir demokrasi ve modernleşme tarihi var.
03:21İtirazlar da elbette çok güçlü oluyor.
03:23Sanırım bu iki eğilim arasındaki mücadele geçmişte de tarihsel olarak belli zamanlarda şiddetlendiği gibi günümüzde de bu topraklarda şiddetlenmiş görünüyor.
03:34Mücadele şiddetlenmiş derken hani daha aşikar, görünür hale gelmiş halde bunun içinde geçti gibi.
03:42Evet, bunun içindeyiz ve gerçekten zor bunun içinde yaşamak.
03:47Peki bu keyfilik meselesini biraz açmayı isterim.
03:50Şimdi aslında yalnızca bu dönem için değil, uzun yıllardır çeşitli adaletsizlikler yaşıyoruz.
03:56Yani işte toplumsal katliamlar, ihmallerden kaynaklanan kazalar, çocuklar ölüyor, yetkililerin yargılanmadığını görüyoruz.
04:04Bu katliamlara bir şekilde ya da faili meçhul cinayetleri vesaire aydınlatılmadığını görüyoruz.
04:10İnsanlar bir şekilde adalete ulaşamıyorlar.
04:13Yıllarca mücadele verenler var.
04:15Son örnek yani Rabia'nız için, kızı Rabia'nız için mücadele eden Şaban Vatan'ın kendisinin tutuklanması olduğu.
04:21Yine Oğuz Arda Selinannesi Mısra Öz yargılanıyor.
04:25Yalnızca böyle hepimizin bildiği isimler üzerinden de değil.
04:28Çok basit bir taciz davasında, istismar davasında deliller çok açıkken sanıkların serbest bırakıldığı gibi haberlere her gün maruz kalıyoruz.
04:38Bu da şöyle bir şey yaratıyor yani.
04:40Benim başıma böyle bir şey geldiğinde adalete ulaşamayacak mıyım?
04:45Ya da artık herkes her şeyi yapabilir mi bu ülkede?
04:47Ne dersiniz? O hissiyat sizce bizim üzerimizde nasıl bir etki bırakıyor?
04:51Ben hasbeli kadar biraz 12 Eylül üzerine de çalıştım.
04:56Yazıp çizmeye de gayrettim.
04:58O dönemden bugüne toplum ruhsallığımızda ne oluyor bunları anlamaya yönelik.
05:03Şunu söyleyebilirim.
05:05Bugün şikayet ettiğimiz ya da bir şekilde bizi mutlu etmeyen bu topluma dair, toplumsal sisteme dair ne varsa
05:15aslında 12 Eylül'de bir şekilde 12 Eylül öncesi hemen öncesi ve sonrası da dahil olmak üzere ne hedeflenmişse o oluyor.
05:24Bir kere bunu konuşalım.
05:27Yani sadece AKP döneminde üretilmiş bir şey değil bu.
05:29Belki bir yarım yüzyıldır Türkiye'deki bir toplum mühendisliğinin sonucunu da muhtemelen toplum mühendisliklerinin hatta diyelim.
05:37Oradaki teyzlerimden biri şu, yeni Türkiye cezaevlerinde kurulmuştur.
05:42Yani nedir cezaevlerinde kurulmuştur derken 12 Eylül zindanlarındaki keyfiliğin bir benzerini aslında biz şimdi büyük bir toplumsal zeminde yaşıyoruz.
05:53Birçok şey oluyor ama niye oluyor bilmiyoruz.
05:55Karnavalist şiddetler oluyor.
05:57Bu çok önemli.
05:57Yani bir tür neredeyse biliyorsunuz karnavallar orta çağda büyük çalışma dönemlerini takip eden belirli bir zamanda her şeyin mübah olduğu deyimlerindeyse bir hafta 10 gündür diyelim.
06:14Şimdi toplumun içinde karnavallar düzenleniyor.
06:17Pornografik şiddet gösterileri var.
06:19İşte bir şekilde ne yapalım pornografiyi sadece cinsellik anlamında söylemiyorum.
06:23Şiddetin de pornografikleşmesi anlamında söylüyorum.
06:26Dolayısıyla sözün alanında kalmayan her an eyleme dökmeye hazır yani trafikte tartışırken bile silahını çıkartmaya hazır vesaire böyle her toplumun her adasında o 12 Eylül zindanlarındaki keyfiliğin bir benzeri şiddetin uygulanması anlamında keyfiliğin bir benzeri neredeyse toplumu kılcal damarlarına yayılmış durumda.
06:49Bu da sağcı siyaset projelerinin deyimlerindeyse ne diyelim paradoksu ve laneti sınırlayamamak bu tür şeyleri.
07:02Yani belli bir süre yönetme pratiği olarak uygulayabilirsiniz.
07:05Ama bir süre sonra sizin de başınızı yiyen deyimlerindeyse yasaya saygılı bir şekilde bunları yapmaya çalışırken vesaire sizin de zemininizi kaydıran bir garabete dönüşebilir.
07:19Bu keyfilikle şu günümüzdeki keyfiliğin oraya bağlayabileceğimiz anahtar şey şudur.
07:27O dönemin muktedirinin diyelim ki epeydir kimse asılmıyor niye asılmıyor dediği günün ertesinde iki kişinin idam edilmesi diyelim.
07:34İzleyen günlerinde gibi.
07:37Bunu yöneten klik sever bu tür şeyleri.
07:41Dünyanın her yerinde bu kadar güçlü olmak isterler.
07:43Çünkü güç gerçekten deyimlerindeyse çekici işte baştan çıkaran değil mi?
07:49Öteki oyunlar da sunar gruplara kişilere.
07:54Önemli olan şey toplumun örgütlülüğü toplumun bunu sınırlama becerisi.
07:58Toplumun bir şekilde buna itiraz etme kapasitesinin olması yazık ki yine bu çeyrekli yarım yüzyılda neredeyse buna itiraz etme kanallarının da giderek törpülendiği bir yakın tarihimiz var.
08:15Galiba asıl şey bu asıl sorunumuz bu.
08:18Evet aslında orada o keyfiyle itiraz etmek örgütlenmek bir şekilde mücadele etmek.
08:24Tabii Türkiye'de ciddi bir mücadele alanı olduğuna inanıyorum toplumsal muhalefet olduğuna ama çoğu insanda şunu da görüyorum.
08:32Bunun değişmeyeceğine dair bir ön kabul.
08:35Yani Türkiye'de yolsuzluk olur.
08:37Türkiye'de işte güçlü iktidarlar, güçlü figürler kendilerine ters gelecek işler yapar insanlarla uğraşırlar.
08:45Yani yargı elindeyse yargı ile uğraşır, bürokrasi elindeyse bürokrasi.
08:49Yasa güçlülerin yasasıdır.
08:50Evet bunu olan inanç ve bunun değişmeyeceğine olan inanç biraz mücadele meselesinden de geri durmaya yol açabilecek bir şey.
08:58Siz nasıl değerlendirirsiniz? Böyle bir öğrenilmiş çaresizliğin içinde falan olabilir miyiz?
09:02Fena bir kavram değil belki kullandığınız kavramı, öğrenilmiş çaresizlik kavramı.
09:09Burada ama bunu söylediğinde yani Türkiye'de bunlar olur meselesini bana da sorarsanız eşsizlikçi her toplumsal sistemde yasa biraz güçlüleri kayırır.
09:20Yani güçlüler bunu istismar eder daha doğrusu diyelim.
09:23Ama bu kadar olmaz hani mesele belki bu ama bundan yakınırken aslında bizler belki şunu söylemeye çalışıyoruz.
09:33Benim emeğimin değeri nerede?
09:35Hani benim diplomamın değeri nerede?
09:38Benim yıllarca okumuş olmamın değeri nerede?
09:40Bizim çocukluğumuzda çünkü şeyi bilirdik bunlara rağmen.
09:43Yine Türkiye muhtemelen güçlülerin Türkiye'si anlamında yasa biraz daha oraya yontulabiliyoruz.
09:48Ama şunu biliyorduk çalışırsam değmeyiz tırnak içinde sınıf atlarım.
09:55Yani ele güne muhtaç olmam iyi bir meslek edin.
09:57Karnımı doyar, karnımı öderim.
09:59Evet şöyle veya böyle kendi dünyamı yaratabilirim.
10:02Şimdi galiba yeni kuşakların elinden öncelikle bu alınmış durumda.
10:06Aslında bunu diyen yani bu ülkede bu işler böyle diyen kardeşlerimiz şunu diyor.
10:11Ben kendimi yaratma olanaklarımı yeniden istiyorum.
10:14Yeniden istiyorum.
10:16Tamam bunu görüyorum ama bu kadar sert olmasın sadece bu olmasın.
10:20Sadece bu olmasın diyorlar galiba.
10:24Umutsuzluğun temel meselesi birilerinin gücü istismar etmesinden çok daha önemli.
10:30İçsel olarak kendimizi, yeteneklerimizi gerçekleştirme olanaklarımızın elimizden alınmış olması galiba.
10:39Burada tabi bunlar da farklı farklı durumlara yol açabiliyorlar.
10:44Bir kere çok ciddi bir çeteleşme var artık Türkiye'de.
10:47Onun dışında insanlar kolay para kazanabilecekleri hülyaların peşinden koşuyorlar.
10:52İşte borsada çok ciddi bir kayıp yaşadıktan sonra yaşamına son verenler hiç azım sanmayacak sayıda.
10:57Gençler de o sizin söylediğiniz o sınıf atlama meselesini belki biraz böyle liberal tezler üzerinden dünyada sanki Amerika gibi farklı ülkeler örnekler verip
11:09buralarda böyle oluyor.
11:10Türkiye aslında devlet çok müdahale ettiği için böyle işlere kalkınamıyor gibi başka bir noktaya da savrulabiliyorlar.
11:17Bu kendini gerçekleştirme olanakların insanların elinden küçük de olsa o yaşamını kurma olanakların alınması bizi nereye götürür?
11:26Söylediğiniz gibi çeteleşme bunlardan biri.
11:30Faşizm galiba latince çeteleşmek demekmiş.
11:34Tam karşılığı.
11:36Yani şimdi birincisi bir Freudian anlamda söylersek bir İlker Kabile Şef'i kadar güçlü bir lider temsili bir grup da olabilir, bir kişi de olabilir bu.
11:49Çıkıyorsa bir seçkinler ve onlar sanki bambaşka mavi kan taşıyorlar gibi bir şey çıkıyorsa
11:57onun hemen yanında erkek kardeşliği idealliğini taşıyan, yani biz çok seçkin bir kardeşler grubuyuz, her şeyi hak ediyoruz, yeter ki birbirimizin hukukunu şey yapalım, onun dışında her şeyi yapabiliriz diyen o çeteleşmeler de çıkar.
12:13Bu neredeyse bir toplumsal grup için kuraldır.
12:19Bir İlker Kabile Şef'i düzeyinde biri varsa etrafında çeteler oluşur hemen.
12:24Öbür yüzü odur çünkü şeyin, sistemin, insan, insanın kültürlü tarihinin şeyi budur, özü budur.
12:32İkincisi şu, mucize beklentileri olur.
12:36Emekle olmuyorsa mucizeyle olsun.
12:39Bu da toplumun kültüründe çok yaygın.
12:41Özellikle toplumsal felaketlerden sonra değil mi?
12:43Hep bu mucize beklentisi.
12:44Aslında diyelim ki 20 küsur şehir, yazık ki büyük bir bölümüyle etkilenmiş, bazı şehirler neredeyse yıkılmış.
12:54Ama şey hep böyle, o dönemki haberleri hatırlıyoruz.
12:57Üç gün sonra bebek en kazdan çıkıyor.
12:59Evet, mucize oldu.
13:00Mucize oldu.
13:01Hayır, mucize falan olmadı.
13:02Elbette göçük altındaki bütün kardeşlerimizi, yurttaşlarımızı kurtarılsın.
13:08O ayrı bir şey ama o mucize söylemi öbür tarafı gizler hep.
13:12Şimdi de olduğu gibi hep, yani o şey çıkacak, iddiadan o bilmem bir şey ya da yasal olmayan kumardan şu gelecek.
13:22İşte bir şey yapacak, borsada şurada burada kazanacak vesaire.
13:26Emekle değil de bir an, bir talih başımıza konacak meselesi de şeyi örtüyor.
13:32Bu nasıl bir eşitsizlik, toplumsal eşitsizlik içinde yaşadığımızı, emeğin değerinin ne kadar azaldığını,
13:40neredeyse sadece Türkiye'de de tüm dünyada emeğiyle yaşamını bir şekilde sürdürmüş ve içinde yaşadığı topluma,
13:46halka büyük emek vermiş olan emeklilerin neredeyse yoksulluğa şuna buna, bir şekilde neredeyse gözden çıkarıldığını diyelim.
13:57Evet, evet.
13:57Değil mi?
13:58Bunları gizleme söylemi, mucize beklentisi.
14:02Ama öbür yüzü de şudur İrem Hanım, mucize beklentisi, şeyde Mersin'de bir depremden hemen sonra bir söyleşiye gitmiştim.
14:15Orada bir kardeşimiz hatırlattı.
14:17Mucize ile az aynı kök, az içinde olmak.
14:21Yani aynı kök.
14:23Mucize beklentisi varsa öbür yüzünde acizlik vardır.
14:27Temel acizlik vardır.
14:29Ve temel acizlik içinde olan kişi bir an önce onun içinden kurtulup kurtaracak bir mucize beklentisi içinde olur.
14:39Bu tür şeylerin artmış olması bir halkın büyük bir çoğunluğunun temel bir acizlik içinde olduğunu da gösterir.
14:46O acizliğe mecbur bırakıldığını daha doğrusu.
14:50Tam burada mecbur bırakıldıklarımızı ben de konuşmak istiyorum.
14:53En sıcak gelişmeler işte son haftalarda Türkiye'de yanmayan yer kalmadı.
14:59İşte günlerce süren yangınlar, çok ciddi hektar hektar ormanlar yok oluyor.
15:02Sonra duruyor başka bir bölgede.
15:04İki saat sonra başka bir yangın çıkıyor.
15:05Depremde siz örneklediniz.
15:08Çok ciddi bir çaresizlik yaşadık.
15:09Günlerce devletin ulaşamadığı, yardımın ulaşamadığı kentler oldu.
15:13Kartalkaya'da bir otel yandı.
15:15Sonradan ortaya çıktı ki patron kendini kurtarmış, kaçmış insanlara haber bile vermeden.
15:20Yani böyle sürekli çaresizlik ve sahipsizlik hissi.
15:24Yani yangın oluyor damacanayla yurttaş koşuyor.
15:26İşte emekçi kuryeler gidiyorlar.
15:29Deprem oluyor.
15:29İnsanlar kendi kendilerine enkazdan yakınlarını çıkarmaya çalışıyor.
15:33Bu durumu da biraz yorumlayalım.
15:36Yani sürekli olarak devlet nerede serzenişi var Türkiye'de?
15:40Öncelikle ülkemize, o bölgede özellikle yaşayan yurttaşlarımıza kayıbı umarım yoktur.
15:47Ama herhangi bir can kaybı olanlara geçmiş olsun.
15:53Başsağlığı dileyim.
15:55Gerçekten de bu sene sanki biraz daha böyle her yerde birden olan bir şeyi de konuşuyoruz.
16:02Bunlar birincisi gerçeklikle bağımızı çok örselemeye başladı.
16:06Zaten komplolarla düşünme eğilimi olan paranoid şeyleri, düşünce içeriğinin çok fazla ortada olduğu bir toplumsal hakikatimiz var.
16:17Toplumsal gerçekliğimiz var.
16:19Birincisi oralarda gerçekliği düşünme kapasitemizle ilgili çok ciddi sorunlar ortaya çıkıyor.
16:25Birincisi ben bu felaketlerin, felaketlerin depremler dahi sel felaketi işte daha öncesinde şimdi bu yangınlar bunların bir tür şeyi beslediğini sanıyorum.
16:46Bu güvenlik arayışını, güvenlik arayışını beslediğini ve sağcılığı da beslediğini düşünüyorum.
16:54Bu söndürülmemesi, bir şeyin çaresizlik duygusuyla yaşanması vesaire meselesinin.
17:01Dolayısıyla bu yanıyla da aslında toplumsal itiraza bir dönüşmekten çok, çünkü onun zemini olması gerekiyor, o itirazın öncesinde zemini olması gerekiyor.
17:15İhtirazdan çok bir tür var olanı, statikoyu koruma, eğilimleri ortaya çıkartma yönünün de olduğunu sanıyorum.
17:24Benim için inanılmaz bir toplum ruhsallığına ve bu ülkeye bunu düşünmeye meraklı bir kardeşiniz olarak o deprem günlerinde Tayyip Bey'in konuşurken ki yüz ifadesi inanılmaz bir şeydi hatırlar mısınız?
17:44Evet, gözün önünden gitmeyecek bir ifadesi.
17:46Evet, çok sert, otoriteyi cesle ve mimikle duyuran, sözden daha çok beden diline yaslanan, tam da deyim elindeyse olup bitenleri tamamlayan bir şeydi o.
18:02Fotoğraf diyelim, imgeydi.
18:05Biraz bunu kastetmek istiyorum.
18:07Bu kadar acizlik, bu kadar çaresizlik yaratılan durumlarda tam da o sert masaya elini vuran, işte bir şekilde ben buradayım diyen otoriter anlayışlara da ihtiyaç da artıyor.
18:23Bunu galiba AKP ve orada siyaset üretenler iyi de okuyorlar benim gördüğüm kadarıyla.
18:31Evet, şimdi bir yandan burayı kapatmadan evvel, şimdi Türkiye'de çok ciddi bir ekonomik sorunun içindeyiz biz.
18:40Uzun yıllar oldu tabii.
18:42Hep bir yoksul kesim vardı ama artık yani sürekli şöyle haberler görüyoruz, gerçekten tahammül etmesi çok zor.
18:48İşte YKS sınavında bir röportaj umarım kazanamaz diyor çocuğum çünkü ben yollayamam, param yok ya da işte.
18:54Ben işçiler grevde anlatıyorlar, 3 aydır maaşları verilmemiş.
18:58Ben çocuğumu arkadaşlarıyla oyun oynamaya yollayamıyorum çünkü bir şeyler anlatıyorlar, bir şeyler almışlar, ben çocuğumu alamam diyor falan.
19:04Böyle artık bir açlık sınırına kadar geldiğimiz kimsenin karnını doyuramadığı bir durum.
19:09Ve öbür yüzleri bağıştan bölüyorum, arsızlık düzeyine varan bir gösterişçilik.
19:13Evet, evet. O kontrast, o makasın giderek açılması meselesi.
19:18Burada toplumun ruh sağlığının bu durumdan çok ciddi etkileniyor olması lazım.
19:23Maruz kalanın, sadece gözleyenin, hepsinin bizlerinde orada nasıl bir etki yaratıyor?
19:30Psikolojik sorunları tetikleyen bir şeye dönüşüyor mu sizce bütün bu olanlar?
19:35Bu Menderes'ten bugüne biliyorsunuz bizim sağın ideallerinden biri burayı küçük Amerika yapmaktır.
19:42Türkiye'yi küçük Amerika yapmaktır bölgedeki.
19:45John Steinbeck'in afrozme düzeyinde güzel bir sözünü hatırlıyorum.
19:51Amerika'da sosyalizm olmaz çünkü herkes ertesi gün zengin olacağına inanır diye.
19:58Belki bu hep 12 Eylül'ü biz bu işte militarizm, junta, kendini evren üzerinden düşünmeye de ilimliyiz.
20:07Sol da oradan daha fazla düşünüyor çünkü ciddi bir şey de, örselenme de oldu çünkü.
20:13Ama 12 Eylül 24 Ocak kararlarıyla birlikte düşünülmeli ve Turgut Özal'la birlikte düşünülmeli.
20:19Ve öbürü bir şekilde gördüğümüz gibi o vesayet kalkıyor, sağ yaptı hatta bunu, sol bile yapmadı.
20:29Fakat toplumun asıl dönüşümünü bugünlere getiren şey 24 Ocak kararları ve neoliberalizmin örnek laboratuvarlarından biri haline gelmiş olmamızdı yakın tarihimizde.
20:40Bu dediklerinizin her biri, her biri o örnek laboratuvarda ortaya çıkacak ve insan karşıtı bir ideoloji ve sistemin yaratabileceği semptomlar.
20:50Peki tam olarak bu neoliberal sistemin yarattığı insan modeli ve dünyada hepimizin canlı yayından izlediği bir soykırım.
20:59Burada ikisini birleştirmek istiyorum.
21:02Tabii kim ne kadar hangi düzeyde bir şeylere engel olabilir burası başka mesele ama insanlar biraz gözünü de kapatmak istiyor olabiliyor.
21:11Çünkü orada gerçekten bir vahşet var, görüntüleri de ulaşıyor.
21:16İnsanlar işte yemek almaya giderken bombalanıyorlar, çocukların açlıktan öldüğünü görüyoruz.
21:21Bu gazete meselesiyle ilgili Türkiye'de de dünyada da yeterince duyarlı olabildik mi ya da olamadıysak dünya nasıl bir yer haline geldi ki, insanlar nasıl bireyler haline geldi ki orada canlı canlı bir soykırım şu anda bile biz bu programı yaparken yaşanıyor.
21:38Çünkü deneyimimiz de var geçmişte.
21:41Şimdi şöyle bir şey var galiba, bu tür regresif olunan dönemlerde yani gerileyen, çünkü artık kimse çok fazla batıda da demokrasi vs. bu özgürlük bunlarla konuşmuyor insanlar.
21:56Bu batı kendi kavramlarını bile unutmuş durumda, deyim elindeyse.
22:01Umarız bizim gibi ülkeler sahip çıkacaklar, bu kavramlara önümüzdeki yıllarda.
22:07Dolayısıyla bu tür durumlarda örnek kurbanlar, örnek kurban gruplar, yani bir çöküş dönemi içindeyiz.
22:20Neoliberalizmin yükseliş döneminde işler şöyle veya böyle gidiyordu ve halklar da aslında o revahtan bir pay aldılar.
22:26Türkiye'de de oldu bu.
22:28Fakat şu an işler yürümüyor ve işte diyelim ki Ronald Reagan'lar vs. değil de Trump gibi bir emlak zengininin elinde kaldı hikaye.
22:37Yani çünkü artık o çöküş dönemlerinde sağda veya soldan popülist liderler çıkar ve onlar bir şekilde hikayeye sahip çıkarlar ya da faşizm gelir.
22:48Faşizm gelir, şeyde birinci savaştan sonraki dönemde gördüğümüz gibi.
22:53Dolayısıyla bu tür durumlarda örnek kurban halklar da ortaya çıkıyor.
22:58Nazizmin kurban halkı işte diyelim ki şeydi, İbranilerdi.
23:04Şimdi İbranilerin güçle özdeşleşmiş bir devletin diyelim, İbranilerin Yahudi yurttaşlarımızı veya Yahudi halkını sorumlu tutarak söylemiyorum.
23:15Ama orada bir devlet var bu meseleyle birleşmiş, Siyonizm diyelim ona.
23:21Onun örnek kurbanı olarak orada bir Gazze, Filistin halkı benzeri bir şeye tabi tutuluyor.
23:27Sanırım ben Gazze'ye şu açıdan da, Gazze'de olup bitenlere şu açıdan da bakmamız gerekiyor diye düşünüyorum.
23:35Bu çöküş dönemi gerçekten bu aktörlerin elinde yani bu Trump ve benzerlerinin elinde bir yeni dünyaya dönüşecekse,
23:43dönüşecekse Gazze hepimizin başına gelecek olan şeyin temsili.
23:47Evet.
23:48Bu açıdan da çok önemli.
23:49Dünyanın geleceği orası.
23:51Yazık ki.
23:52Eğer böyle giderse hikaye.
23:54Çünkü, çok özür dilerim gördüm, orada olana kimse hiçbir şey diyemedi ve yapamadı.
24:00Yani bugün başka bir coğrafyada aynısı yaşandığında ne yapılacak ki sorusu gerçekten doğuyor.
24:06Evet.
24:07Ve bu acaba bir şey mi, yemi dönüşüyor?
24:09Giderek bir el koyma diğer halkların ülkesine, emeğine, canına, varlık koşullarına, kültürüne el koyma.
24:19Çünkü bir ara videolarda dolaştı, Filistin halkını oradan uzaklaştırıp, sürgün edip daha doğrusu oraya tatil belediyesi, otel falan yapmak gibi bir şey var.
24:34Yani Amerika'da yaptığı şeyi oraya da yapmak istiyor.
24:36Amerika'da her ne yapmışsa gibi.
24:39Dolayısıyla, hani Gazze'yi, Filistin halkının başına gelen tabii bu çağın vicdanında çok büyük bir yaradır.
24:48Ama sadece onların başına geliyormuş gibi davranmanın öbür yüzünde aslında şöyle bir dehşeti seziyor olabilir, büyük kalabalıklar.
24:57Burada olan şey bizim de başımıza gelebilir.
25:02Anlatabiliyor muyum?
25:03Belki bu da yaklaşmayı çok zorlaştırıyor olabilir.
25:08Öte yandan da dünyada nerede bir şey olsa, gülümüz dünyasında aslında yanı başımızda da oluyordur.
25:15Yani toplumun büyük bir bölümü ve Anadolu'yu da gezdiğinizde, İstanbul'da da halkımızdan, kardeşlerimizle konuştuğumuzda,
25:243 aşağı 5 yukarı, Gazze konusunda bizim mevcut yönetimimizin ve aslında mevcut siyaset sahnemizin,
25:32sadece şey dediği, iktidar içinde demiyorum, siyaset sahnemizdeki figürlerin, öznelerin ikiyüzlülüğünü herkes biliyor aslında.
25:43Yani orayı tartışmak demek, ben bir ara bunun üzerine düşünürken bir şey de yazmıştım.
25:48Gazze ile Gezi arasında sandığımız kadar uzak bir şey yok, mesafe yok.
25:53Yani Gezi'deki itiraz kendince bir başarısı olsaydı, Gazze belki farklı olacaktı.
26:03Anlatabiliyor muyum?
26:04O yüzden bu yanıyla da düşünebiliriz.
26:07Yani Gazze'yi konuşmaya başladınız, artık orada da duramazsınız.
26:11Belki insanına biraz o yüzden de duruyorlar.
26:15Evet, çok teşekkür ediyorum bu değerlendirme için.
26:17Gerçekten böyle herhalde Gramsci'nin canavarlar zamanı dediği, o yeni düzen doğacak ama o ne olacak meselesi var.
26:23Peki, şimdi bir yandan Gazze'yi konuşmaktan işte geri durabiliyoruz falan dedik ama,
26:30sadece Gazze yani İsrail'in Gazze'ye yönelik uyguladığı soykırım üzerinden de vermeyelim bu örneğin.
26:38Bir şekilde eşit ilişkinin kurulmadığı her alanda, işte bunu faşizmde de görürüz, ırkçılıkta da görürüz,
26:44bir erkeğin gözünü kırpmadan bir kadını vahşi şekilde öldürebilmesinde de görürüz.
26:48Bunun üzerine çok düşünüyorum, orada olanı neden konuşmuyoruz ve neden bütün yönleriyle konuşmuyoruz diye.
26:56Herhalde bazı zihniyetler, bazı hisse insanlar, oradaki insanların yalnızca Müslüman oluşu olabilir,
27:05kendilerinin ırkından olmayışı olabilir vs.
27:07Bir meşru da görüş var orada yaşananı, en azından Siyomistler için düşünelim.
27:12Nasıl olabiliyor bu, nasıl bir insan böyle hissedebilir?
27:15Birincisi bu tür durumlarda tabii iki boyutlu düşünmeye çok alışkın zihnimiz.
27:19Yani tüm Almanlar, tüm işte İsrail halkı, tüm Türkler, tüm Araplar gibi düşünme.
27:28Oysa orada da böyle bir homojen...
27:31Evet, evet.