- dün
2020’de yürürlüğe giren Vale Hizmetleri Yönetmeliği, vale hizmetinin kurallarını ve sorumluluklarını belirliyor. Hukukçu Hadi Dündar, vale olacak kişilerin sabıka kaydı ve sürüş geçmişine göre seçilmesi gerektiğini vurguluyor. Vale kaynaklı bir kazada ilk sorumlu işletme, ardından vale şirketi geliyor. Araç sahibinin ise yalnızca bilinen bir arızayı bildirmemesi durumunda sorumluluğu oluşuyor. Yönetmelik, vale hizmetinin zorunlu olmadığını, ücretsiz otopark seçeneğinin açıkça gösterilmesi gerektiğini belirtiyor. Vatandaşlar vale hizmeti alırken fiş/sms belgesi istemeli, vale kimliğini ve işletmeyle bağlantısını kontrol etmeli. Sigorta yaptırılırken "3. şahısların neden olduğu zararları da kapsar" ibaresine dikkat edilmesi gerekiyor.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:002020 yılının Aralık ayında Vale ile ilgili bir yönetmelik çıkartıldı.
00:0415 maddelik bir yönetmelik ve bu yönetmelikte Vale'nin nasıl olması gerektiğini,
00:09Vale olabilecek kişilerin özellikler neler olduğunu, işletmenin sorumluluklarını,
00:13aynı zamanda aracını teslim edenin sorumluluklarını,
00:16hepsini detaylı bir şekilde sahadan alınan sorunlarla birlikte değerlendirme sonucunda hazırlanan bir yönetmeliğimiz var.
00:24Bu yönetmeliğimiz tam anlamıyla bütün sorulara cevap verebilecek pozisyonda bir yönetmelik olarak karşımıza çıkıyor.
00:31Şimdi bu yönetmeliğe baktığımızda Vale olacak kişinin özellikleri özellikle sıralandığında
00:37madde 7'de hangi insanların Vale olamayacağını öncelikle düzenlemiş.
00:43Demiş ki burada ağır bir ceza durumu söz konusuysa, ağır bir ceza almışsa daha önce Vale hizmeti veremeyecek.
00:50Yani o kişi Vale olarak çalışamayacaktır.
00:52Bunlar nedir? Mesela devlete karşı bir suç işlemişse, anayasal düzene karşı bir suç işlemişse,
00:57uyuşturucu ticareti, uyuşturucu kullanmaktan dolayı bir cezası varsa,
01:01hırsızlıktan dolayı bir cezası varsa özellikle eklenmiş o suç oraya,
01:05hırsızlıktan dolayı bir cezası varsa ya da cinsel saldırıdan dolayı bir ceza almışsa daha önce
01:09bu şahıs Vale olarak çalıştırılamayacaktır, yasağı vardır.
01:13Peki Vale olanların aynı zamanda bir araç kullanma konusuyla ilgili işe alma durumu söz konusu olduğundan dolayı
01:20bu sefer de son 5 yıl içerisinde eğer ölümlü bir kazaya karışmışsa ya da burada...
01:26Yine Vale olamıyor.
01:27...olamıyor.
01:28Ya da eğer alkollü ya da uyuşturucunun etkisi altında bir araç kullanma durumu söz konusu olmuşsa yine Vale olamıyor.
01:35Bir de yüksek hızdan dolayı eğer son 5 yıl içerisinde bir işlem yapılmışsa kendisiyle ilgili yine Vale hizmeti veremiyor, Vale olamıyor.
01:43Niye bu düzenlenmiş? Demiş ki Vale hizmeti verecek kişinin bazı özelliklere sahip olması gerekir ki burada bahsedilen sorumlulukları en azından minimuma indirmek açısında.
01:54Peki burada bakıldığında Vale hizmeti verecek olan şahsın bir yeterlilik belgesine sahip olması gerektiğini düzenlemiş mi?
02:02Evet. Öncelikle bir yeterlilik belgesi alacak. Bu yeterlilik belgesini alırken hangi özelliğine dikkat ediliyor özellikle psikoloji olarak psikoteknik anlamında da bir yeterliğe sahip olup olmadığını incelemesi ve bunun sonucunda bir rapor düzenleniyor kendisiyle ilgili.
02:19Neden? Çünkü alınan araca zarar vermemesi gerektiğinin farkında olması gerekiyor.
02:24Kendisine yüklenen görevi tam anlamıyla yerine getirebilmesi adına.
02:27Tabii bununla yetiniyor mu? Yetinmiyor. Burada çünkü Vale hizmeti veren şirketi çalıştırdığı Vale'nin karıştığı bir kazada ya da işte oradaki kendisinden kaynaklanan bir sorunda sorumlusunun kim olabileceğini de aynı zamanda ortaya çıkartmamız gerekiyor.
02:43Burada da şöyle bir durum ortaya çıkıyor. Vale'nin karıştığı kazadan doğan zararı işletme. Öncelikle Vale şirketi. Vale şirketiyle beraber işletme sorumlu olmaktadır.
02:55Çünkü Vale şirketi işletmenin yardımcı kuruluşudur. Ana konu işletmedir. İşletme dediğimiz gittiğiniz restoran, gittiğiniz otel ya da…
03:04İlk sorumlu işletme mi yani?
03:05İlk sorumlu işletmedir. İşletme burada tamamen sorumlu olacaktır. Fakat işletme Vale hizmeti veren şirketle arasında bir sözleşme yapması gerekiyor.
03:15Vale hizmeti verilirken yani Vale hizmetini verebileceğini eğer ruhsatında işletilmişse bu Vale hizmetini verebiliyor. Vale hizmetini veriyorsa Vale şirketiyle bir sözleşme de yapması gerekiyor.
03:27Aynı zamanda sigurta da yapması gerekiyor. Bu kazaların önüne geçmek adına yani burada doğan zararın kin tarafından ödenmesi tartışması yaşanmasın diye Vale'nin karıştığı kazalarda burada eğer kusur Vale değse sigurtadan karşılanması gerektir.
03:42Vale hizmeti veren şirketin yaptığı sigurtadan bir karşılanma durumunun söz konusu olması gerekiyor.
03:49Peki burada tek bir kriterde araç sahibi sorumlu olabiliyor. O da nedir? Gizli bir sorunu varsa, aracın daha önce bir sorunu varsa ve bu sorun kayıt altına alınmış ancak bunun tamiratı için gerekli işlemleri yapmamışsa bu da yargılama sonucunda alınacak bilirkişi raporların neticesinde ortaya çıkıyorsa
04:09o zaman aracı teslim eden kişinin de bu işlemlerden sorumlu olabileceğidir.
04:14Aksi takdirde bütün diğer kısımlarla ilgili hem Vale şirketi hem de işletme müteselsiyle birlikte müştereken bu işten sorumlu olabilecektir.
04:25Hem maddi anlamda hem manevi anlamdaki bütün zararlarda.
04:27Şimdi biz gittiğimiz herhangi bir işletmede işte otelde, kafede, restoranda bu Vale hizmetini kullanmaya mecbur muyuz? Yani anahtarımızı vermek zorunda mıyız?
04:37Onu da düzenlemiş. Bakın işte bu yönetmelik dedim ya sahada alınabilecek bütün sorunlara karşı yapılmış bir düzenlemedir. Bu da düzenlenmiş.
04:48Demiş ki Vale hizmeti verecek şirket öncelikle bir Vale noktası belirlemek zorunda. Bu Vale alanının belli olması gerekir.
04:54Yani gelen sürücünün bu Vale alanının olduğunu bilmesi gerekir.
04:58Aynı zamanda ücretsiz bir otopark varsa ücretsiz otoparkın nerede olduğunu da göstermesi gerekiyor açıklayıcı bir şekilde bilgilendirecek şekilde.
05:06Niye? Çünkü açık otopark eğer ücretsiz bir otopark varsa ben oraya geçmek istiyorum.
05:11Yani sizi mecbur bırakmamak zorundadır. Eğer mecbur bırakılırsa orada zaten Vale hizmetinden bahsedemeyiz.
05:18Bir de demiş ki Vale hizmetini verecek olan şahsın yakasında tanıtıcı bir kart olması gerekir.
05:25Vale hizmeti veren şahıs bir yelek giyecek. Bu yeleğin üzerinde Vale ismi yazılacak.
05:30Aynı zamanda o işletmenin logosu da olacak. Yani aynı Vale birden fazla işletmenin valeliğini yapıyorsa da orada belli olmuş olacak ki siz hangi işletmeye geliyorsanız o işletmenin valesine aracınızı teslim etmeniz gerekir.
05:43Gördüğümüz yerler de var. Görmediğimiz o yeleği yerler de var açıkçası.
05:47Görmediğimiz yerlerde buradaki yönetmeliğe karşı yönetmeliğin kendilerine yüklediği sorumlulukları yerine getirmediğinden dolayı yarın bir sorun çıktığında kendilerini koruyacak hukuki bir zemin de olamayacaktır.
05:59Onun için tamamen işletme sorumlu olacaktır. İşletme üzerine düşen bütün her şeyi yerine getirirse dahi bakın bütün bu yönetmelikteki bütün üzerine düşen görevi yerine getirirse dahi objektif sorumluluk neticesinde yine sorumlu olacaktır.
06:13Çünkü Türk Borçlar Kanunu 66. madde diyor ki sen birini çalıştırıyorsan o çalıştırdığın kişiden sorumlusun.
06:21O çalıştırdığın kişiden sorumlu olduğun için de o şahsın verebileceği bütün zararlardan önce sen sorumlusun.
06:27Eğer şahıs bilinçli bunu yaptıysa, eğer şahıs burada gerçekten tam anlamıyla kusurluysa o zaman diyor ki sen önce üçüncü kişi yani mağdurun zararını gider daha sonra da çalışanlar mağdurun.
06:39Tabii tabii işletmeye bunu söylüyor zaten diyor ki mağdurun zararını gider.
06:42Hangisi sigortasından peki? Vali şirketini mi işletmenin mi mesela?
06:46Burada biz kime gidiyoruz? Öncelikle şirkete gidiyoruz. İşletme. İşletme ne diyor bize?
06:51Diyor ki ben vale ile bir sözleşme imzaladım. Sözleşmeden dolayı valenin şu sigortası var. Bu sigortadan dolayı da bu zarar giderilsin diyor.
06:59O zaman da o sigorta da gideriyor. Eğer o sigorta yoksa az önce dediniz ya üzerinde olmayan, yelek olmayan şahıs da görebiliyoruz.
07:06Vale noktası olmayan, ücreti belli olmayan, pontlarla ücretsiz otoparkı göstermeyen ya da valenin az önce şartlarını söyledik.
07:14Siz de karşılaşıyorsunuzdur.
07:16Çok fazlaca. Ben özellikle mesela aracımızda genelde değerli eşyalarınız oluyor ya da işte özellikle görevden dolayı silah taşımak zorunda oluyoruz.
07:24Aracın anahtarını veremiyoruz yani. Ya da verdiğimizde bile yanında bekliyoruz. Park etsin. Park ettikten sonra anahtarı tekrar bize getirsin diye.
07:30Çünkü aracın içerisinde bir şey çalındığında ya da bir şey alındığında ispatı mümkün olamıyor ne yazık ki.
07:37Mümkün olamadığından dolayı da karşı tarafta rücu edemiyorsunuz. Yani ondan talep edemiyorsunuz.
07:42Ondan dolayı da ne yazık ki mümkün mertebe valelerle ilgili eğer valeye veriyorsanız aracınızı bir fiş düzenlenmesi gerekiyor.
07:51Bir fiş almanız lazım. SMS varsa SMS almanız gerekiyor.
07:54Uyaralım evet buradan. Valeye aracını verenler nelere dikkat etmeli?
07:57Öncelikle vale bir kıyafeti var mı yok mu? Hangi işletmenin valesi mi değil mi onun belli olması gerekir.
08:03Vale icletinin belli olması gerekir.
08:05Orada bakın eğer işletmenin valesi mi başka bir yerin valesi mi diye üzerinden kontrol etmek mümkün.
08:11Yasal olarak bunu görmek zorundayız zaten.
08:13Yönetmelik böyle diyor.
08:15Yönetmelik diyor ki sürücünün görmesi gereken bir şekilde büyük fontlarla yazıyor olması gerekiyor.
08:20Üzerinde giydiği kıyafet üzerinde bunun görünüyor olması lazım.
08:23Bu birincisi. İkincisi ve en önemlisi olan bir SMS, bir e-mail, bir e-fatura ya da bir fiş alınması gerekir ki
08:31hangi vale hizmetine, hangi vale şirketinize, aracınızı hangi tarihte ne zaman teslim ettiğinizi ortaya koymanız adına.
08:38Özellikle yönetmelik diyor ki aracın içerisinde özel bir eşyanızı bırakmayın.
08:42Ancak özel bir eşyanız içerisinde kaldığında ve kaybolduğunda bunu nasıl talep edebiliyorsunuz?
08:46Aracı teslim ederken eğer o SMS'in içerisinde o fişin ya da o faturanın içerisinde aracın içerisinde şu şu şu malzemem de var.
08:54Teslim ederken bunu belirtmişseniz alırken de kontrol ettiğinizde eksikse o zaman vale sorumlu olabilecektir yani.
09:00Onun için bunlara da özellikle dikkat edilmesi gerekir.
09:03Ve bir sorunla karşılaşıldığında ilk olarak talep edilmesi gereken yer kesinlikle şirkettir, işletmedir.
09:10İşletmeden sonra vale şirketidir, vale şirketinden sonra da şahıstır.
09:14Bunlar hepsi ne olacaktır?
09:16Birlikte müteselsilen, müştereken bu şahıslar bu zarardan sorumlu olabilecektir.
09:22Ancak burada ceza hukukunu biraz daha farklı bir yere koymamız gerekir.
09:26Eğer aracı süren kişi birine zarar verirse, kaza yaparsa, yaralama ya da başkasının malına zarar verirse
09:31ya da aynı zamanda aracın içerisinde başka bir suça karışırsa o zaman ne olacaktır?
09:36Suçun şahsiliği gereği aracı kullanan kimse o araçta da ne olacaktır?
09:41Sorumlu olacaktır o şahıs.
09:42Burada izleyicilerimizin sadece sigorta yaparken bir de dikkat etmesi gereken bir nokta daha var.
09:47Hızlıca alayım onu da söyle.
09:48Hemen söylüyorum.
09:49Bakın bu aracı kazaya karışan şahıs üçüncü şahıs.
09:53Eğer sigortanız ya da kaskunuz üçüncü şahsın karıştığı kazaları karşılayamayacak seviyedeyse
09:58o zaman aracınızı ne yazık ki karşılayamıyor sizin kaskunuz ya da sigortanız.
10:02Ancak kaskunuzu yaparken ya da sigortanızı yaparken üçüncü kişinin karıştığı kazaları da tazmin edecektir diye bir ibare eklenirse
10:10o zaman burada şahıs ne yapacaktır buradaki mağdur?
10:13Hemen kaskuya verip aracını yaptıracaktır ya da değiştirecektir.
10:16Böyle herhangi bir kazaya karışsa bile, herhangi bir durum olsa bile bu ibare eklenirse karşılanacaktır.
10:21Kesinlikle.
10:22Peki.
10:22Bir sonraki videoda görüşmek üzere.
Önerilen
4:00
8:02
2:59
8:11
1:29