00:00Şimdi ülkemiz Akdeniz bölgesinde bulunan bir ülke.
00:03Aslında her zaman söylüyoruz biz, ülkemiz bir deprem ülkesi olduğu kadar bir yangın ülkesi.
00:07Yani ülke ormanlarımızın yaklaşık %55'i, yaklaşık 12,5 milyon hektarlık orman alanı, orman yangınlarına hassas.
00:14Mayıs ayından, İkim ayına kadar devam eden periyoda biz uzun yangın sezonu diyoruz.
00:18Özellikle bu bölgede işte Hatay'dan başlayıp, bütün sahil şehirdiğini devam ettiğiniz zaman Batı Karadeniz'e kadar gider alanlar,
00:24yangını hassas alanlar, bu alandaki bizim Kızılçam, Karaçam ve Maki ekosistemi olarak tanımladığımız,
00:30ülkemizin de temel yanıcı madde tipi olarak tanımladığımız alanlar orman yangınların hassas.
00:35Bu bölgelerde maalesef orman yangınları çıkıyor.
00:39Ama aslında yangın ekolojisi açısından değerlendirdiğimiz zaman da bu bölgelerde yangınlar her zaman vardı.
00:45Yani binlerce yıldır var. Şu anda var, bizden sonra da olacak.
00:49Dolayısıyla aslında bu ekosistemler yangınlarla şekillenen ekosistemler aynı zamanda.
00:53Ama özellikle ekstrem hava halileri durumunda, yangının özellikle şiddetinin artması,
01:00yanıcı madde tüketiminin artması, yayılma oranı yükselmesi, özellikle yüksek rüzgar hızlarında ve düşük bağlı nem,
01:06yüksek sıcaklık ve biz yanıcı madde nemi olarak tanımladığımız durumlarda,
01:10yangınlar çok ekstrem bir davranış gösterebiliyorlar.
01:14Ve yerleşim alanları, can kayıpları maalesef oluyor.
01:18Bu bölgelerde yangınlar önemli bir problem oluşturuyor.
01:21Tabii yangın sebeplerine baktığımız zaman bu ülkemizde %98 oranında insan kaynaktı maalesef.
01:29Bazen çeşitli istatistikler görüyorsunuz, %80-90 arasında ama
01:34genellikle bu istatistikleri verirken yangınların adet olarak istatistikler veriliyorlar ama
01:41bu istatistikler tamamen yanan olan üzerinden hesaplanması gerekir.
01:44O zaman %2 oranında yıldırım kaynaklı yangınlar oluyor.
01:49Bunlar da zaten çok fazla büyüyen yangınlarda genellikle yüksek rakımda tek ağaç yangınları.
01:53Ama %98 oranında maalesef insan kaynaklı birileri hata yapıyor.
01:58Özellikle çok ekstrem koşullarda bu gibi bu yaşadığımız dönemdeki durumlardaki yapılan hatalar büyük yangınlarla sonuçlanıyor.
02:06Evet. Yangın 80 hektarlık bir duruma ulaştığı zaman ülkemiz yanıcı madde tiplerine dikkat alırsanız
02:13yaklaşık 20 kiloton TNT eş değerinde bir atom bombasını çıkardığınız enerjisinden çay çıkartır.
02:18Dolayısıyla siz bu tip bir yangınla sizin atacağınız havadan sunun yaklaşık 3,5-4 tondur gördüğünüz uçak helikopterlerin ortalama.
02:25İşte maksimum 10 ton atan helikopterler var.
02:27Yani bu da zaten belli bir irtifadan atar.
02:30Yangın özellikle şiddeti arttığı zaman alev boyu da yükselir.
02:33Onlar da güvenli mesafeden mücadele etmeye çalışırlar.
02:36Müdahale etmeye.
02:37O da aslında yangının çok büyük bir etki oluşturmaz.
02:40Şimdi herkes uçakları helikopterleri görüyorsunuz ama aslında yangınlarla mücadelede çok basit bir tırmığın,
02:46işte enşişçilerin kullandığı şaplağın çok büyük etkileri olabilir.
02:49Dolayısıyla bir büyük bir plan gerektiren mücadeledir.
02:52Özellikle büyük yangınlarda.
02:55Evet bazen hep hava araçları tartışılır yangınlarda.
02:58İşte hava araçları çok etkilidir.
03:01Bunun üzerine konuşulur ama hava araçları müdahale araçlarıdır.
03:05Yani yangın belli bir seviye geçtikten sonra artık serbest yayınma elimine geçtikten sonra hava araçlarının saat mesela 1'de 2'de yani hiçbir etki çok yani ondan beklenen etkiyi göstermeyeceğini ben açıkça söyleyebilirim.
03:18Yangını söndürmek yerine zaten büyük yangınları söndüremezsiniz teknik olarak.
03:22Yani siz kullandığınız suyla söndüremezsiniz yangınları kontrol altına almak önemlidir.
03:28Bu da yangınları belli bir anla sınırlandırmayı görür.
03:32Yani yarım saat 1 saat çalıştıktan sonra artık çalışamazsınız.
03:36Çünkü o yangının oluşturduğu radyant etki insanda vücut sıcaklığının artmasını da oluşturur.
03:40Dolayısıyla artık belli aralığında artık düşünce kaybı oluşmaya başlar.
03:45Doğru karar veremezsiniz.
03:48Gönüllüler özellikle doğrudan alevlerle müdahaleden ziyade özellikle daha çok ekip ekipmanların yani bizim belli alanlara işte yardım edilmesi, ekipman taşınması, bu gibi durumlarda veya yangınlardan etkilenen kişilerin alandan tahliye edilmesi gibi durumlarda aslında daha çok görev alması gerekir.
04:09Çünkü doğrudan aslında yani şunu söyleyebiliriz aslında bu konuda çok eğitim olmayan insanların yani araziyi bilmeyen, heyecanla bir şeyler yapmaya çalışan insanlar, gönüllüler çok önemli, çok gerçekten çok önemli.
04:23Ama maalesef bazen o olayın heyecanıyla beraber çevre gözlemini tam yapamayıp araziyi de tam bilmediklerinden dolayı yangınına kalabiliyorlar.
04:35Yanlış mücadele stratejisi benimsenebiliyor.
04:37Özellikle çok bu konuda teknik bilgisi olmayan, araziyi okuyamayanların daha çok yangınla mücadele de teknik kısımda yani mücadele edenlere ekip ekipman sağlanması karşısında biraz ikinci kısımda kalmaları aslında.
