00:00Samantala, sa ating mga manonood ngayong umago, lalo na po sa mga breastfeeding moms,
00:05bago pa lamang sa motherhood stage,
00:07ating po pag-uusapan kung gaano po kahalaga ang breast milk at mga beneficyo na may bibigay po nito sa mga sanggol.
00:13Makakapanihan po natin ngayon upang bigyan tayo ng kaalaman patungkol sa breastfeeding.
00:18Makakasama po natin ang Pediatrics and Lactation Specialist na si Dr. Therese Maria T. Ribano.
00:24Dr. Ribano, magandang umaga po. Welcome po sa Rise and Shine, Filipinas. Diane Quirer po ito.
00:28Hi, magandang umaga po.
00:30Alright, Dok. Gaano po kaimportante ang breastfeeding ng isang inak sa kanya pong sanggol?
00:34Ano po ba yung mga beneficyo na naibibigay po nito doon sa bata?
00:40Kasang po sa mga beneficyo na naibibigay sa bata ay ang tamang nutrisyon,
00:47na yung sapat na nutrisyon siya para doon sa isang sanggol sa bawat antas ng kanyang buhay.
00:54So halimbawa, alam natin na yung artificial milk merong 0 to 6, tapos 6 to 12, tapos yung follow-on.
01:05Sa breast milk, walang ganyan.
01:08Pag nagpapasuso ng bata, automatic na nagbabago yung dami na nutrisyon, yung tamang nutrisyon para doon sa sanggol na naaayon sa kanyang edad.
01:19Pangalawa, nakakapagbigay siya ng proteksyon laban sa mga sakit, mga katulad ng sakit sa baga, sakit sa chan, yung pagsusuka, pagtatae.
01:36Maraming mga beneficyo siya para doon.
01:38And later on, para sa mga chronic illness, tulad ng diabetes, hypertension, atakit sa puso, pati sa leukemia, nakakapagbigay ng proteksyon ang breastfeeding para doon.
01:54Right, ma'am. Doc, ano po ang pagkakaiba po ba ng breast milk sa formulated milk?
01:58At ano po po yung kaibahan na napoprovide ng formulated milk, Doc?
02:02Ang pagkakaiba nila, of course, ultimately, ay source.
02:09Ang breast milk usually ay nagagaling sa human.
02:13Ang human breast milk ay galing sa tao.
02:16Ang formula milk ay kalimitang nagagaling sa baka.
02:21Paminsan-minsan, ito ay nagagaling sa gumbing.
02:25So, even yung protein source niya kasi, kasi bawat isang, bawat isa sa atin, merong kanya-kanyang mga protein sources.
02:39So, ang breast milk galing sa tao, ibang-iba ang protina kesa sa breast milk na gatas na nagagaling sa baka at saka sa kambing.
02:51So, ito ay magmamatter dahil sa pag-absorb sa kanya sa katawan.
02:57Ito ay magmamatter dahil sa kung ano yung mga laman na nutrisyon.
03:03Bukod doon, pag nagpapasuso, yun na yun eh.
03:09Raw, unfiltered, ito ay straight from the source.
03:13Safe siya kasi, essentially, yung vessel kung saan nagagaling ang gatas na yun,
03:19eh, ano naman siya, it's a closed system.
03:24Ang problema natin sa artificial milk formula ay hindi natin masasabi na meron na safe siya, 100%.
03:35Dahil sa, open siya eh, yung lata nandyan, tapos yung tubig na gagamitin mo,
03:43pwedeng magkaroon ng mga mikrobyo na makakadulat ng sakit.
03:46So, kahit doon pa lang sa mga basics na yun, makikita mo talaga ang pagkakaiba niya.
03:57Doktora, hanggang ilang buwan o ilang taong gulang dapat makapag-breastfeed sa isang sanggol?
04:02Okay, so, ang eksklusibong pagpapasuso ay rinirekomenda namin sa unang anim na buwan ang buhay ng isang bata.
04:13And mula anim na buwan hanggang 24 months and beyond, so 6 months hanggang 2 years,
04:20ay rinirekomenda namin ay magpatuloy ng pagpapasuso na may kasamang corresponding na solid na pagkain or complementary.
04:37Pag doktora, dapat po bang hindi maputo lang breast milk ng isang nanay hanggang sa kung ilang taon lang dapat ang breastfeeding sa kanyang anak?
04:45Um, ideally, hindi dapat siya napuputol.
04:51Ideally, kahit na magkasakit yung sanggol o magkasakit yung ina at some points, hindi mo may iwasan yan eh.
04:58Alimbawa, isipin mo kahit yung pinakabasic na unang anim na buwan ang buhay ng isang sanggol,
05:04na eksklusibo dapat ang pagpapasuso, pwede naman magkaroon ng sakit.
05:08Pero pag naputol siya ng panandalian, kailangan lahat ng efforts magawa para makabalik sila sa pagpapasuso.
05:16Hindi dahil sa naputol at some point, ibig sabihin ay tapos na.
05:22As much as possible, tinatry talaga natin na maabot ang 24 buwan, ang 24 months ng buhay.
05:32Kasama nga yan doon sa pinaplano sa WHO at sa UNICEF, ang tinatawag na unang isang libong araw ng isang sanggol.
05:43Siguro na dininig na natin yan, na mention na rin po yan ang ating presidente,
05:48na isang importante na kasama sa tinitignan natin under the universal health.
05:55Well, Doktora, may mga nakausap akong ilang kaibigan ng mga babae na inabot lamang daw ng dalawang buwan yung kanilang pagpapa-breastfeed dahil wala nang lumalabas na gatas.
06:07So, ano po ba yung kaso nito? Pwede po bang maiba yung sitwasyon?
06:12Okay, pag nagpapasuso kasi ang isang ina, yan yung tinatawag natin na feedback mechanism.
