00:00Türkiye'nin savunma sanayi alanında adeta bir markası haline gelen İDEF 2025 büyük bir coşkuyla kapılarını açtı.
00:07İDEF'te yaklaşık bine yakın Türk firması savunma sanayi ürünlerini sergiliyor.
00:13Bu bağlamda Türkiye'yi temsil eden firmalardan bir tanesi de elektronik harp sistemleri mühendislik ticaret aşağı kısa adıyla EHSİM ürettiği ürünleri sergiliyor.
00:23Bu bağlamda yanımızda önemli bir konuk var. EHSİM Genel Müdürü Sayın Fatih Say ile birlikteyiz.
00:29Efendim öncelikle hayırlı olsun. Fuarın ikinci günündeyiz. Yoğun da bir fuar. Nasıl geçiyor ikinci gün?
00:34Verimli geçiyor, güzel geçiyor. Hem kendi sistemlerimizi paylaşmanın hem de kardeş şirketlerimizin yeni lansmanlarını görmenin gururunu yaşıyoruz.
00:44Her geçen gün gelişen bir fuar. Uluslararası boyutu artıyor. Hem yabancı ziyaretçiler, yabancı firma sayısı da artıyor.
00:51Aslında bölgenin savunma fuar haline geldiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Herkesin gözü kulağı aslında dediğiniz gibi İDEF'te.
00:58Biz de bunun coşkusunu ve heyecanını yaşıyoruz.
01:01Peki efendim bize EHSİM'i tanıtacak olsanız. EHSİM ile ilgili ne söyleyebilirsiniz? Ne zaman kuruldunuz? Hangi noktalarda ürünler üretiyorsunuz?
01:09EHSİM 27 yıldır faaliyet gösteren ve ana faaliyet alanı elektronik hap sistemleri olan
01:14Aselsan ve Havelsan'ın ve Savunma Sanayi Başkanı'nın iştirakı olan bir vakıf kuruluşuyuz.
01:2027 yıldır bu alanda faaliyet gösteriyoruz.
01:24Temel faaliyet alanımız hava kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu elektronik hap çözümlerini geliştirmek ya da işte kara havacılığın ihtiyaç duyduğu elektronik hap çözümlerini geliştiriyoruz.
01:37Ne yapıyoruz derseniz basitçe şunu yapıyoruz. Sonuçta havada uçan uçak, helikopter, kargo uçan bunlar bizim için kıymetli varlıklar.
01:47Elbette öncelikle insan var. Platformlar da kıymetli sınırlı.
01:51Biz bunları yerden atılan hava savunma füzeleri, işte omuzdan atılan mempetler ya da görüş ötesinden atılan havadan havaya füzelere karşı biz bu platformları koruyoruz.
02:03Peki nasıl koruyoruz?
02:05Aslında elektronik hap tedbirleriyle koruyoruz.
02:08Yani biz doğrudan doğru füzeleri imha etmiyoruz.
02:11Neler yapıyoruz? Sonuçta bu füzeler akıllı füzeler.
02:14Temelde iki sensörleri var.
02:16Ya kızın ötesi ısıya daya duyarlı olarak hedeflerini kovalıyorlar, onunla kilitleniyorlar ya da radarla kilitleniyorlar.
02:25Şimdi biz bu kızın ötesiler için işte adına flare dediğimiz sistemlerin bir hızı var.
02:30Ne yapıyor? Aslında basitçe bir alev topu fırlatıyorsunuz.
02:36Dolayısıyla oradaki sensörün aslında uçağı değil de o alev topunun yönlenmesini ve uçağın da o anda uygun bir manevra yaparak aslında o füzeden kaçınmasını sağlıyoruz.
02:45Peki aref başlıklıysa ne yapıyoruz?
02:48Geçmişte adına çaf dediğimiz aslında küçük metal parçacıklarını benzer bir şekilde uçaktan fırlatıyoruz.
02:56Bunlar kütleler çok hafif olduğu için gökyüzünde bir miktar asılı kalıyor gibi düşünebilirsiniz.
03:01Orada bir metal buğutu oluşturdukları için de radarlar aslında basitçe uçağı değildi ona kilitleniyordu.
03:08Tabi bu füzeler her geçen gün akıllanıyor.
03:10Hiçbir teknoloji yerinde durmuyor.
03:12Onlar artık bunları algılayabilir hale geldi.
03:15Biz burada daha yenilikçi bir çözüm ortaya çıkardık.
03:18Uzun yıllar süren mühendislik ve hava kuvvetleriyle beraber yürüttüğümüz doğrulama çalışmalarından sonra adına sis dediğimiz sahte hedefimizi geliştirdik.
03:27Bu sahte hedef ne yapıyor?
03:29Adından anlaşıldığı üzerine havada uçaktan atıldıktan sonra sahte hedefleri oluşturuyor.
03:34Bunlar radarları hem yerdeki radarları hem de hava savunma füzelerindeki aracı baştaki radarları yanıltıyor.
03:42Havada aynı anda farklı lokasyonlarda farklı hızlarda hareket eden uçaklar varmışçasına aslında bir ortam oluşturuyor.
03:49Dolayısıyla gelen füze aslında bizim uçağımıza değil de onun gösterdiği sahte hedefin peşinden takılıp bir miktar sonra zaten itkisini kaybedip bertaraf ediyor diyebiliriz.
04:00Bir de bu yıl bu fuara özel lansmanını yaptığımız adına cin dediğimiz sistemimizde de biz şunu yapıyoruz.
04:06Bu tekniği aslında yerdeki hava savunma radarlarını da karıştırmak için aldatmak için kullanıyoruz.
04:14Dronelara entegre ettiğimiz farklı boyutlarda farklı ağırlıklarda dronelara entegre ettiğimiz bu çözüm temelde radarları yakın bir menzilde uç birliklerle özel kuvvetlerle o bölgeye intikal ettirdiğinde aslında bir anda hava savunma radarında ya da diğer radarlarda bir anda çok sayıda hedef varmış gibi gösteriyoruz.
04:33Hava savunma operatörünü sistemini yoruyoruz aslında yani bizim o arada yani çok sayıda hedef gösteriyorsunuz arada gerçek bir hedefiniz geçiyor.
04:43Ya hiçbirine karşı tedbir uygulamayacak ya da elinde ne varsın da boşaltacak aslında.
04:47Dolayısıyla onu bir anda anlamsız hedefler peşinde koşmasını sağlıyoruz ve hava şeyini koridorunu uçağımız için daha güvenli hale getiriyoruz diyebiliriz.
04:59Özetle biz gökyüzünü savaşan şahinlerimize inşallah yakın zamanda da testleri başladı zaten kanımız için daha güvenli hale getirip onun operasyonunu güvenle icra edip geri dönmesine yardımcı oluyoruz diyebiliriz.
05:15Peki efendim bildiğiniz gibi son 20 yılda Türkiye adeta savunma alanında şaha kalktı ve bu bağlamda aslında en çok önemsediğimiz şeylerin başında da yerlilik geliyor.
05:25Bu noktada savunma sanayi ürünlerimizde %80'e ulaşan bir yerlilik söz konusu.
05:30Sizin ürünlerinizde peki yerlilik oranı nedir?
05:32Şöyle şimdi bir kere bu çözümler önce şeyden başlayalım tamamıyla bizim mühendislerimizin ürünü tüm fikri hakları tasarımları hepsi bize ait.
05:43Dolayısıyla bu tamamıyla milli bir çözüm diyebiliriz.
05:47Elbette bileşen bazında yurt dışında tedarik ettiğimiz çözümler var.
05:52Ama bir rakamsal olarak vurursak en az o seviyede de diyebiliriz.
05:56Üstünde de olma ihtimalimiz yüksek ama burada temel konu şu buradaki mühendislik buradaki akıl bize ait.
06:05Dolayısıyla bizim de burada yerli ve milli bir çözüm geliştiriyoruz.
06:08Yerlilik oranımız işte %85-90'lar civarında tabi bu dönemsel olarak değişiyor.
06:14Ama genel olarak dışa bağımlı olmayan zaten bu arada şeyde zikretmedik dünyada bu ürünü geliştiren 4. ülkeyiz.
06:23Dolayısıyla çok çok zaten sınırlı bir geliştirici ülke var.
06:30Biz de burada ülkemizin hak ettiği yere taşıdığımıza inanıyoruz.
06:35Peki efendim en dikkat çeken ürününüz hangisidir size göre?
06:38Üzerinde en fazla çalıştığınız, en fazla mesai harcadığınız ve olumlu sonuç aldığınız?
06:42Şimdi bu sahte hedef dediğimiz siz ürünümüz aslında bizim yaklaşık 10 yıldır yoğun emek harcadığımız.
06:49Çünkü bunların çok zorlu kalifikasyon testleri var.
06:52Bir ürün geliştirinde hava platformuna hemen entegre edemiyorsunuz.
06:55Onun zorlu testlerden geçmesi, uçağa herhangi bir zarar vermemesi,
07:00onun operasyonda herhangi bir engel oluşturmadığından emin olmamız gerekiyor.
07:05En çok emek harcadığınız ve gururla geçen yıl sayı üretim sözleşmesi imzaladığınız ürünümüz siz diyebiliriz.
07:11Bu bizim gururumuz, bu da CİN'de bizim bu ilki vizyonumuz diyebiliriz.
07:15İnşallah aynı etkiyi CİN'den de alırsınız diye.
