- evvelsi gün
Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00Hemen yanı başımızda olduğu için o kadar dikkatimizi çekmese de dünyadaki birçok araştırmacı ve bilim insanı Karadenizli dünyanın en gizemli denizi olarak tanımlıyor.
00:08İşte biz de bu videoda dünyanın en büyük iç su kütlelerinden birinin gizemlerine dalış yapacağız.
00:13Fakat videoya geçmeden önce size bir duyuru yapmak istiyorum.
00:16Sorbil'den bahsetmek istiyorum.
00:18Sorbil size çok uygun bir fiyatla yabancı dil öğrenmek, aynı zamanda kişisel gelişiminizi sağlamak, yazılım ve programlama öğrenme imkanı sunuyor.
00:25Ve bunları isterseniz evinizden çıkmadan istediğiniz zaman istediğiniz yerde yapma şansı sunuyor.
00:30Türkiye'nin en büyük online eğitim platformlarından biri olan Sorbil, diğerlerinden farklı olarak abonelik sistemiyle çalışıyor.
00:37Bu sayede 130'dan fazla eğitimin tamamına sınırsız erişebilirsiniz.
00:41Tüm bu eğitimler de alanında uzman kişiler tarafından hazırlandı ve kalite kontrol ekibi tarafından denetlendi.
00:46Uluslararası Akreditasyon Kurumu CPD üyesi olan Sorbil'in tüm sertifikaları uluslararasıdır.
00:51Eğitimlerden sonra alacağınız bu sertifikalar dünya çapında geçerlidir.
00:55Sorbil Premium aylık 69.90, yıllıksa 349 liradır.
00:59Siz değerli takipçilerime özel olarak tanımlanan kablosuz koduyla yıllık abonelik sadece 280 TL'ye gelmektedir.
01:07Toplam alanı kıtı Avrupası'nın yaklaşık 3'te 1'i büyüklüğünde olan Karadeniz, dünyanın en büyük iç su havzalarından biridir.
01:14Dünya okyanuslarından neredeyse tamamen izole edilmiştir ve 2 kilometreden fazla derinliğe sahiptir.
01:21Ülkemizin tüm kuzey kıyılarını çeviren Karadeniz'de bizim dışımızda Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Rusya ve Gürcistan'ın da kıyıları var.
01:30Tuna, Dinyeper ve Dinyester gibi Avrupa'nın büyük nehirleri sularını bu denize döker.
01:36Yani aslında 6 ülkenin kıyısı olmasına rağmen drenaj havzası 24 ülkenin parçalarını içerir.
01:43Çünkü bu büyük nehirler toplamda 24 ülkenin sınırları içinden geçer.
01:48Örneğin Tuna Nehri, Almanya'nın İsviçre sınırında yakın bir bölgede doğuyor.
01:52Bu nehir her yıl tek başına 203 kilometre küp tatlı suyu Karadeniz'e taşıyor.
01:57Karadeniz'in en dikkat çekici özelliklerinden biri yaklaşık 200 metre derinlikten sonra zehirli sulara sahip olmasıdır.
02:06Ve alttaki bu zehirli katmanla üstteki normal katman asla birbirine karışmıyor.
02:11Bu durumu oluşturan önemli etkenler var.
02:14İstanbul Boğazı ile Karadeniz arasında 2 akıntı var.
02:17Karadeniz'den Akdeniz'e doğru hareket eden üst akıntı daha az tuzludur ve su seviyesi yüksektir.
02:24Akdeniz'den Karadeniz'e doğru hareket eden alt akıntı ise Karadeniz'e göre daha tuzlu ve yoğun suya sahip.
02:30Bu sebeple tuzlu su akışı İstanbul Boğazı'nda sağlanıyor ve boğazın taşıdığı su daha yoğun kütleye sahip olduğu için dibe çöküyor.
02:39Biraz önce de saydığım Tula, Dinyeper ve Dinyester gibi Avrupa'nın büyük akarsularının yanı sıra Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya ve Çoruk gibi
02:48Türkiye'nin de büyük akarsularının Karadeniz'e taşıdığı tatlı ya da tuz oranı düşük suda üst tarafta kalıyor.
02:55Yoğunluk farkından dolayı bu iki su kütlesi birbirine hiç karışmıyor.
03:00Ayrıca bölgedeki yoğun nem ve yağışlar nedeniyle üst katmanda bulunan oksijen, buharlaşan su kütleleriyle havaya karışıyor.
03:08Tüm bunların sonucunda da suyun üst kısmında bulunan oksijen yaklaşık 200 metreden sonra aşağıya ulaşamıyor.
03:16Tabii oksijenin olmadığı yerde balık popülasyonu da olmuyor.
03:19Diğer yandan alt tarafta oksijene ulaşamayan bakteriler zehirli bir gaz olan hidrojen sülfür üretiyor.
03:26Renksiz ve çürük yumurta kokusuna benzer bir kokuya sahip hidrojen sülfür nedeniyle Karadeniz'in dibi zehirlidir ve burada canlı yaşamı bulunmaz.
03:35Tüm bu sebeplerden dolayı Karadeniz, dünyanın en büyük hidrojen sülfür rezervine sahiptir.
03:41Son yıllarda karşı karşıya kaldığımız kirlilik ve iklim değişikliği nedeniyle de hidrojen sülfürün deniz yüzeyine çıkma riski var.
03:49Bu endişe verici duruma karşı umut verici gelişmeler de var.
03:52Bu zehirli gazın enerji üretiminde kullanılması düşünülüyor.
03:56Son zamanlarda özellikle Türk bilim insanları Karadeniz'in suyundaki hidrojen sülfürü sudan arındırıp enerji kullanımına uygulu hale getirmek için çalışmalar yapıyor.
04:05Bunun için bazı tekniklerin patatlerini aldılar ve yakın zamanda işin uygulama aşamasına geçmeyi planlıyorlar.
04:13Karadeniz İngilizce'de de aynı anlama gelen Black Sea kelimesiyle adlandırılır.
04:18Ve İngilizce'de renk terimi olan dört denizden biridir.
04:21Diğerleri Arap yarımadasıyla Kuzeydoğu Afrika arasında kalan Kızıldeniz, Finlandiya ile Rusya arasında kuzeyde kalan Beyaz Deniz ve Kore yarımadasıyla Çin karası arasında kalan Sarı Deniz'dir.
04:33Biz de Türkçe'de bu denizleri aynı kelimelerle adlandırıyoruz.
04:37Tabii bizde bir de Akdeniz var.
04:39Karadeniz isminin nereden geldiğiyle ilgili çeşitli teoriler bulunuyor.
04:43Bölgeye insanların ilk yerleştiği dönemde kıyılarında vahşi kabileler bulunması ve meşhur fırtınaları nedeniyle bu su kütlesinin yaşanması zor deniz olarak adlandırıldığı ileri sürülüyor.
04:55Yunanlar kıyı şeridini ele geçirdikten sonra ismini misafirperver deniz olarak değiştirdiler.
05:01Daha sonrasında da farklı topluluklar farklı isimlerle betimliyor bu deniz.
05:06İngilizce'ye de aynı anlamda geçen Karadeniz ismini ise Türkler vermiş.
05:10Tarihi belgeler Osmanlı İmparatorluğu döneminde bu denize Osmanlı Türkçesi ile Karadeniz anlamına gelen Bahri Siyah Derneği'ni ortaya koyuyor.
05:19Neden böyle bir kelime seçildiğiyle ilgili de yine çeşitli teoriler var.
05:24En yaygın iddiaya göre kış aylarındaki fırtınalarda Karadeniz'in sularının siyah görünmesi nedeniyle bu ad verilmiştir.
05:32Sol zamanlarda Rus işgali nedeniyle değişiklik gösterse de Ukrayna Karadeniz'de en çok kıyı şeridi bulunan ülkedir.
05:39Türkiye yaklaşık olarak Ukrayna'nın yarısı kadar kıyı şeridine sahip olsa da Karadeniz'de en büyük münhasır ekonomik bölgeye sahip ülkedir.
05:48Bunda Ukrayna kıyılarının girintili çıkıntılı, Türkiye'nin kıyılarının ise uzunlamasına geniş bir bölgeye yayılması etkilidir.
05:56İngiltere'deki Leeds Üniversitesi'nden bir grup araştırmacının 2010 yılında Karadeniz'de yaptığı araştırma dünya çapında büyük yankı buldu.
06:04Çünkü bu araştırmada türünün tek örneği olan bir su altı nehri keşfedildi.
06:09Daha öncesinde bazı bilim insanları solar taramalarda okyanus tabanı boyunca uzanan su kanalları keşfettiler.
06:16Ancak bu kanalların nehir gibi çalıştığına dair kesin kanıtlar bulamadılar.
06:21Karadeniz'in altıları akan su kanalını ise bir su altı nehri olduğunu ispat edebildiler.
06:26Bu durum bilim dünyasında büyük bir rejan yarattı.
06:29Leeds Üniversitesi önderliğinde uluslararası ekip otonom bir su altı aracı kullanarak nehrin boyutlarını ve özelliklerini inceledi.
06:3760 kilometre uzunluğundaki bu su altı nehri, yüzeydeki nehirler gibi kıyılar, taşkın yatakları ve şelaleleri içeriyor.
06:45Amazon nehrine kıyasla küçük olmasına rağmen su debisi,
06:49Batı Avrupa'nın en büyük nehirlerinden biri olan Ren Nehri'nden 10 kat daha fazla su taşıyor.
06:54Bu su altı nehri, deniz biyolojisi, fikrin eşitliği ve petrol kaynaklarının keşfi açısından büyük bir öneme sahip.
07:03Sovyetler Birliği döneminde Karadeniz'de Bermuda şeytan üçgerine benzer bir yerin olduğuna inanılıyordu.
07:09Karadeniz üzerinde uçuş yapan birkaç Sovyet ve Yunan uçağının Odessa uçuklarında gizemli bir şekilde kaybolmasından sonra böyle bir efsane ortaya çıktı.
07:18Çünkü uçaklar kaybolduktan sonra yapılan araba çalışmalarında ne uçakların en ufak bir parçası ne de uçaklarda bulunan insanlardan herhangi birisi bulunabildi.
07:29Sovyet yönetimi olayları çözmesi için bazı bilim insanlarını görevlendirdi.
07:34Bu bilim insanları kaybolan uçaklarda elektriksel arızalara neden olabilecek bazı manyetik alanların bu bölgede olabileceği üzerinde durdu.
07:43Fakat kesin bir sonuca ulaşamadı.
07:45Daha sonrasında da bu bölgede aynı olaylar tekrar olmayınca Karadeniz şeytan üçgeni unutuldu.
07:51Karadeniz buzul çağının sona ermesinden sonra önce bir tatlı su gölüydü.
07:56Buzul çağının sona ermesiyle birlikte dünyadaki deniz seviyeleri yükselmeye başladı.
08:01İstanbul Boğazı'na aşan deniz suları daha alçakta olan bu tatlı su gölüne dolarak burayı yaklaşık iki sene içinde denize çevirdi.
08:09Tabi bu hala en yaygın olarak kabul edilen test.
08:13Bazı bilim insanları da erken çağlarda bu su kütlesinin birçok kez denize ulaştığını ve sonrasında yine izole olduğunu iddia ediyor.
08:211996 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ndeki The New York Times gazetesinde yayınlanan Karadeniz Tufanı hipotezi ise dünya çapında büyük ilgi uyandırdı.
08:30Bu hipotezi William Ryan, Walter Pittman ve Petko Dimitrov adındaki ikisi Amerikalı biri Bulgar, üç deniz jeoloğu geliştirdi.
08:38Karadeniz Tufanı hipotezinin en büyük dayanak noktası ise M.Ö. 5600'lü yıllarda burada büyük bir selin yaşandığının kesin olarak bilinmesidir.
08:48Bu deniz jeologları Karadeniz Tufanı hipoteziyle Akdeniz'in sularının ani bir şekilde yükseldiğini ve Boğaziçi setini yıkarak
08:56150 metre alçakta olan Karadeniz'e hızlı bir şekilde dolmaya başladığını ve bu sebeple de bir selin oluştuğunu iddia ediyor.
09:04Karadeniz Tufanı hipotezinin dünya çapında büyük yankı uyandırmasının nedeni ise birçok inanışta kendine yer bulan Luf Tufanı'nın varlığını bilimsel olarak açıklama imkanı vermesidir.
09:15Bir tatlı su gölü olduğu dönemde Karadeniz'in kütlesi daha küçüktü.
09:19Bu sebeple bugün su altında kalan birçok yerde yerleşim yeri vardı.
09:24Boğaziçi setini yıkan sular Karadeniz'in günde yaklaşık 15 cm yükselmesine sebep oldu.
09:29O günkü insan boyunun ortalama 1 metre 50 cm olduğunu düşünürsek sular 10 gün içinde insan boyunu geçecekti.
09:37Doluması sebebiyle genişleyen bu su kütlesinden o günkü imkanlarla insanların kaçmasının imkanı yok.
09:43Temelik Gılgamış destanına dayanan Luf Tufanı'na göre de bu olay bir anda bir kıyamet gibi gerçekleşmemiş.
09:50Kısa bir süreç içinde yaşanmıştı.
09:52Olay başladığında Luf'a gemi yapması için yaratıcıdan emir gelmişti.
09:57Gemiyi sular altında kalmadan önce bitirebilen Luf, gemiye ailesini, kendisine inananları ve her hayvandan iki çifte aldı.
10:04O günkü fırtınaların esel sularının oluşturduğu tsunami'nin etkisiyle Luf'un gemisinin Ağrı Dağı'nın tepesine oturduğuna ve böylelikle kendisine inananların ve hayvanların kurtulduğuna inanılıyor.
10:17Romanya'nın Karadeniz kıyısındaki Dobruca bölgesinin köylerinde 1. Dünya Savaşı dönemlerinde buradan Bulgaristan ve Türkiye'ye uzanan ve Karadeniz'in altından geçtiği iddia edilen türellerin olduğuna dair yaygın bir hikaye anlatılıyor.
10:31Dobruca uzun yıllar Osmanlı İdaresi altında kalmış bir bölgedir.
10:351900'lere kadar da bölgenin nüfusunun neredeyse yarısını Türkçe konuşan Müslüman topluluk oluşturuyor.
10:41Bugün de hala Türk kökenli 50 bin kişi burada yaşıyor.
10:45Tünellerin hikayesine geri dönersek Dobruca halkının atalarından duyduğuna göre Balkan Savaşları sırasında bazı çobanlar bu tünelleri kullanarak koyunlarını Türkiye'ye götürüyormuş ve bir değil iki ayrı tünelin varlığından bahsediliyor.
10:59Balkan Savaşları'nın hemen ardından patlak veren 1. Dünya Savaşı sırasında güvenlik nedeniyle bu tünellerin girişlerinin kapatıldığını ve girişlerin olduğu bölgenin askeri alanı ilan edilerek sivil halkının buraya girmesinin yasaklandığını da ekliyorlar.
11:14Tabii ki kulaktan kulağa aktarılan bazı hikayeler, içinde abartılar ve hayal mahsulü detaylar varındırır.
11:20Fakat 1980 senesinde bölgedeki askerler bir mezarda yaptıkları kazı çalışması sırasında şal seslerin bu tünelleri ait olduğu düşünülen bir girişe rastladılar.
11:30Hatta bazı mahkumların Bulgaristan'a kaçmak için sıklıkla bu girişleri kullanıldığına dair emareler de buldu mu?
11:37Bu tünelleri kimlerin yaptığı, o zamanın teknolojisiyle nasıl yapıldığı ve gerçekte hangi amaçla kullanıldığı sorularına günümüze kadar hala cevap bulunabilmiş değil.
11:47Avrupa ile Asya arasındaki konumu sayesinde Karadeniz kıyıları tarih boyunca önemli ticaret merkezleri olmuşlardı.
11:55Ticaret sebebiyle yoğun gemi trafiğinin gerçekleştiği bu denizde aynı zamanda yüzlerce batık gemi bulunuyor.
12:01Tabii her denizde batık gemiler bulunabilir ama Karadeniz'in dibinde oksijen olmadığı için buradaki batıklar büyük oranda bozulmadan tabanda yatmaktadır.
12:10Son yıllarda da arkeologlar bu batıklara ilgi gösteriyorlar.
12:14Arkeologların ilgisi meyveleri de vermeye başlıyor.
12:17Bulgaristan açıklarında dünyanın bozulmamış en eski gemi kalıntısını buldular.
12:21Yaklaşık 2400 yıllık 23 metre boyundaki bu batık gemi, Antik Yulan dönemine ait bir vazodaki resme benziyor.
12:29British Museum'da bulunan Vazo, Odysseus'u sirenlerle karşılaşmasını tasvir ediyor.
12:34Uzmanlar bu keşfin antik dünyaya ait gemi inşaatı ve denizcilikle ilgili bilinenleri değiştireceğini söylüyor.
12:40Bizde mavi gözlü insanlar genellikle kuzey ülkeleriyle özdeşleştirilir fakat dünyadaki tüm mavi gözlü insanların atası Karadeniz kıyılarından geliyor.
12:50Kopenhag Üniversitesi'nden Profesör Als Eiberg, mavi göz mutasyonunun kökenini tartışan bir çalışma yayınladı.
12:58Profesör Eiberg'e göre bu renkte göze sahip insanların kökeni 10 bin yıldan fazla bir süre önce Karadeniz kıyılarında yaşayan bir insana dayanıyor.
13:07Bavi gözlerinde oluşmasına sebep olan genetik mutasyon HERK2 adlı bir genle kaynaklanıyor.
13:13Bilim insanları kahverengi göz pigmentini oluşturan OCA2 geninin mutasyona uğrayarak HERK2 genine evildiğini öne sürdü.
Önerilen
13:12
|
Sıradaki
56:09
1:01:20
23:38
21:58
23:28
28:43
1:14:02
12:12
3:53
6:47
29:05
21:15