00:00Hem Nazım'ı sevip, hem Kemalist olunabilir mi?
00:06Nazım Hikmet yasaklanıp, sansürlense de şiirleri kadar fikirleriyle hala tartışılmakta.
00:12Eski Irak Cumhurbaşkanı Kürt siyasetçi Celal Talabani,
00:161995 yılında Almanya'da yaşayan psikiyatr İlhan Kızılhan'a verdiği TV röportajında,
00:22Nazım Hikmet'in Kürtlerle ilgili bilmediğimiz bir yönünü ifşa etmişti.
00:25İşte o sözler, kısaltarak aktarıyorum.
00:28İlk defa 1955 yılında Irak'tan gizlice çıktım.
00:33Varşova'daki Dünya Öğrenciler Festivali'ne gittik.
00:37Festivalde büyük Türk şairi Nazım Hikmet'i gördüm.
00:40Kendisine Kürt kıyafetleri götürmüştük.
00:43Toplantıya Kürt kıyafetleriyle geldi ve çok güzel bir konuşma yaptı.
00:48Ben Kürtleri çok seviyorum. Onlar mazlum bir halk dedi.
00:52Umut ediyorum ki bir gün özgür Kürdistan olacak ve ben de orada olup bunu görebileceğim dedi.
00:58Konferansta birçok ülkeden gençler vardı.
01:01Rus heyeti, Çin heyeti, Hindistan heyeti vardı.
01:05İngiliz, Fransız, Türk, Arap ve İranlı heyetler vardı.
01:10Nazım Hikmet etkili biriydi.
01:12Onu dinlediklerinde Kürtlere önem verdiler.
01:16Nazım Hikmet'in Kürtlere bakan yönü Talabani, bunları anlatana kadar bilinmiyordu.
01:21Ancak üç yıl sonra bir bomba daha patladı.
01:24Türkiye'de ilk defa Doğu Perinçek'in yönettiği 2000'e doğru dergisinin 31 Temmuz 1988 tarihli sayısında neşredilen bir mektup,
01:32Nazım Hikmet'in el yazısıyla Kürt ileri gelenlerinden Kamuran Bedirhan'a yazılmıştır.
01:37Kamuran Bedirhan'ın Paris Kürt Enstitüsü'ne bağışlanan kitaplığındaki belgeler arasında bulunarak,
01:43ilk kez 1983 Eylül'ünde enstitünün yayın organı olan hevide yayınlanmış olan mektup,
01:482000'e doğru dergisinde Nazım Hikmet'in bilinmeyen mektubu,
01:51Kürt ve Türk kardeşler özgürlüğe el birliğiyle başlığıyla çıkmıştı.
01:55Dergide mektubun Nazım Hikmet gerçeğinin her yönüyle aydınlanması gerektiği düşüncesiyle,
02:01tarihsel bir belge olarak yayımlandığı belirtilmişti.
02:04Biz de tarihi bir belge olan mektubu herhangi yorum getirmeden aşağıya alıyoruz.
02:09Dürüstlük gereği olduğu gibi aktardığımız Osmanlı'ya dair cümlelerine katılmadığımı belirtmeme gerek yok sanırım.
02:15İnkara karşı çıkan mektup,
02:16Kökleri yüzyılların derinliklerine dalan,
02:19tarihiyle, kültürüyle,
02:21Kürt milletinin önemli bir çoğunluğu Anadolu'nun bir parçasında yaşar.
02:25Anadolu'nun öbür parçalarında yaşayan Türk milletini Kürt milleti kardeşi sayar.
02:30Her iki millet, bütün imparatorluklar gibi,
02:33halkların zindanı olan Osmanlı İmparatorluğunda,
02:36Türk ve Kürt derebeylerinin Osmanlı İmparatorluk idaresinin ağır zincirlerine vurulmuşlardır.
02:42Osmanlı İmparatorluğu yıkıldıktan sonra ise,
02:44her iki millet emperyalizme karşı tek bir cephe kurup çarpışmışlardır.
02:50Anadolu Milli Kurtuluş Hareketi yalnız Türkler için değil,
02:53Kürtler için de tarihlerinin en şerefli sayfalarından biridir.
02:57O dövüş yıllarının sonradan Türk idarecilerince yasak edilen en unutulmaz türkülerinden biri,
03:02Vurun Kürt uşağı namus günüdür diye başlar.
03:05Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra,
03:08Türk idarecileri ve egemen çevreleri,
03:10Kürt hareketine tamamıyla vaat ettikleri millet ve insan haklarını tanımadı.
03:14Hatta işi Kürt milletinin millet olarak varlığını bile inkara kadar götürdü.
03:19Bu dönem, Türk idarecilerinin ve egemen sınıflarının emperyalizmle uzlaşmaya başlaması dönemidir.
03:26Bu inkarla, bu uzlaşmamanın aynı dönemde baş göstermesi sadece bir rastlaşma değildir.
03:32Bugün TC'yi Orta ve Yakın Doğu'da emperyalizmin kalelerinden biri haline getiren Türk politikacıları,
03:38Kürt milletinin milli varlığını inkarda ısrar ediyor ve Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde öteki azınlıklarına tanıdığı hakları bile Kürt milletine tanımıyor.
03:47Türk ve Kürt halkların TC'nin sınırları içinde, dış ve iç politikada aynı emellere hasret çekmeleri,
03:53bugünkü Türk idarecilerini korkutuyor.
03:56Her iki kardeş millet milli kültürlerini, milli ekonomilerini geliştirmek, toprağa, tarım araçlarına, hürriyete, demokratik haklara kavuşmak istiyor.
04:06Türk ve Kürt halkları, TC'nin tarafsız bir politika gütmesini, emperyalizmin üssü olmaktan kurtulmasını özlüyor.
04:13Gerçek Türk yurtseverleri, Kürt kardeşlerinin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde milli haklarına kavuşmak için gösterdiği mücadeleyi gönülden nasıl destekliyorsa,
04:22gerçek Kürt yurtseverleri de Türk halkının demokrasi ve milli bağımsızlık için yaptığı kavgayı öylece destekliyor.
04:28Anadolu'da yaşayan Türklerle Kürtlerin arasına nifak sokmak isteyen gerici, sömürücü, karanlık kuvvetler, emperyalizmle el ele vererek halklarımızı daha kolay ezmek istiyorlar.
04:39Kürt ve Türk halkların bahtiyarlığa, insanca yaşamaya varmak için derebeylerine, kara kuvvetlerine, şehir ve köy ağlarına, gericilere, ırkçılara, milletlerin varlıklarını ve haklarını inkar edenlere,
04:52emperyalistlerin uşaklarına karşı yürüttükleri yeni milli kurtuluş savaşının zaferi Kürt ve Türk halkların el birliği ile kazanılır.
04:59Ancak böyle bir el birliği ile kardeş iki millet hürriyete, milli ve insan haklarına kavuşabilir.
05:052000'e doğru dergisinin temennisi şuymuş.
05:08Nazım'ın Kürt sorununa duyarsız kalmadığını gösteren, tek belge bu mektup değil kuşkusuz.
05:14TKP, Türkiye Komünist Partisi, arşivinde, konuyla ilgili başka çalışmaları da olduğu biliniyor.
05:22Bir gün hepsi gün ışığına çıkacak, eminiz.
05:25Hem Nazımcı hem Kemalist olunamaz tezimin yeni bir delilini sunmuş oldum yukarıdaki alıntılarda.
05:31Merak eden Nazım'ın Çankaya'dan gelen şiir okuma davetini,
05:35ben Deniz Kızı Eftelya değilim diyerek reddedişini ve diğer vukuatını ekleyebilir buna.
05:40Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in Nazım'ın af dilekçesine cevap vermeyişini de.
05:45Burjuva Kemal sözü ve 1938 yılında, 28 yıl 4 ay hapse mahkum edilişi de cabası.
05:52Hem İstiklal Mahkemesi'nde yargılanıp mahkum olan Nazım sevilip,
05:56hem onu hapislerde çürüten Kemalizme taraftar olunmaz ama bizde olanlar yığınla.
