Bartın Üniversitesi'nden Prof. Dr. Yafes Yıldız'ın danışmanlığında hazırlanan doktora tezi ile dedektör köpeklerin zararlı böcekleri tespitindeki ilk test aşaması tamamlandı. Türkiye'de ilk kez yapılan bu çalışma ile sınır kapılarında köpeğin bitki zararlısı karantinası önlemlerinde kullanılması hedefleniyor. Prof. Dr. Yıldız, "İnsanların yaptığı tahminlerde böcekleri bulma olasılığı yüzde 30. Fakat köpeklerin bu böcekleri bulma olasılığı daha yüksek ve kısa sürede oluyor" dedi.
01:00Şimdi koku tazelenme eğitimi dediğimiz eğitimden bahsediyoruz.
01:04Köpek larvayı yeniden kokuyu tanıttırıyoruz.
01:11Ardından köpeğimizi dışarıya alacağız şimdi.
01:17Köpeğimizi tekrar içeriye aldık eğitmen eşliğinde.
01:21Karşılıklı pencere yok kesinlikle.
01:26Kokuyu şu an için darvayı sakladık.
01:31Köpeğimiz aramaya başladı.
01:33Şu an çakıldı ve buldu kokuyu.
01:46Bakın burada da öyle larvalarımız kaldı.
01:48Yaptığımız çalışmadan arta kalan larvalarımız.
01:51İlk başta bu şekilde koku bir kütüklü olmadan tesis etmeye çalıştık.
01:55Ardından kütüye transfer ettiğimiz ilk gün bulduğumuz şekilde larvaları buldurmaya çalıştık.
02:01Ardından uygulamayı yapacağımız gün kütüklere larva transferi yaptık.
02:06Bir de üzerini toprakla kapatarak köklerde köke yakın bölgelerde olduğu için toprakla kapatarak
02:114 farklı test aşaması gerçekleştirdik.
02:14En şey bulduğu aşama bizim kütüklerdeki aşamada ve böceğin ilk toprakla yani bulaşıklandar itibaren transferi yapıp
02:22yerleşen kokuyla yerleşen dışkısıyla arkaya yerleşen %95 civarında duyarlılıkla bulduğumuz kütüklerimiz oldu.
03:112024 yılında çalışma başladı ve tamamlandı.
03:28Dedektör köpekler dünyada birçok alanda kullanılan köpeklerdir.
03:32Biz de Türkiye'de ilk defa bir karantina zararlısına karşı bu köpeklerin kullanımını araştırdık ve başarılı sonuçlar aldık.
03:38Ankara'da bu çalışmayı yürüttük.
03:40Dediğimiz gibi anahtar silensiz yine meşhur bizim karantina zararlımız.
03:45Şu an bir tarım bitkisi olan fındıkta da yine zararları meşhur.
03:49Artı bu böceğimiz adına daha öncelerde de söylemiştik.
03:53Bir sadece bu böcekle beraber 3 zararlı ile ilgili bir karantina yönetmeliği de yine çıkarılmıştır.
03:59Böceğin zararına önemine binaen bunları söylemek için ifade ediyorum.
04:03Böceğimizi gerçekten larvamızı erken dönemde teşhis edebilmek için bu çalışmayı yaptık ve olumlu sonuçlar aldık.
04:11İnşallah bundan sonraki aşamada da çalışmanın arazi aşamasını yine yapmayı planlıyoruz.
04:16Peki hocam gümrük kapılarında mı işe yarayacak bu?
04:19Türkiye'de ilk kez herhalde.
04:20Onun anlamına da bahseder misiniz?
04:21Tabii ki dediğim gibi şu an ülkemize birçok istilacı tür son zamanlarda giriş yaptı.
04:26Tabii kontroller sıklıkla yapılmakta ama biliyorsunuz böceğin farklı biyolojik dönemlerinde sınırlardan geçtiği için insan morfolojik gözlemde bunlar kaçabiliyor.
04:35Bizim yaptığımız çalışmada biz buna yine önlem almak adına çünkü insanların yaptığı tahminlerde böcekleri bulma olasılığı literatür bilgelerinin %30 doğrulukla bunu yapabiliyor.
04:46Tabii köpeklerimiz böcekleri bulma olasılığı daha yüksek ve kısa sürede.
04:50Örneğin yaptığımız bu test aşamalarından bir tanesinde ortalama 10 saniyeler civarında biz larvayı, böceğimizi buldurduk.
04:57Dolayısıyla hem insan gücünden hem zamandan bir tasarruf sağlanarak ve ülkemize zararlı türlerin girişinde de yine daha baskın bir kontrol mekanizması oluşturmak için bu çalışmaları yürüttük.
05:09Peki hocam sonuç olarak bunu İçişleri Bakanlığı'na bağlı canlar mı, emniyet ve yine Tarım Bakanlığı'daki köpekler mi işe yarayacak?
05:16Yani orada mı kullanacağız?
05:18Şöyle ifade edeyim.
05:19Genel olarak.
05:19Bahsettiğiniz gibi böcekle ilgili ilk defa bu çalışma yapıldı ama narkotik köpekleri, yine bakanlığımıza bağlı farklı kısımlarda böcek köpekler kullanılmakta.
05:31Biz ilk defa Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı olarak bu çalışmayı yürütmeyi planladık.
05:36Ve yaptığımız çalışmadan arazi aşamalarından da daha olumlu sonuçları aldığımızda bu köpeklerin Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nde sınır kapıdan da kullanılmasını önereceğiz.
05:45Çünkü Avrupa'da bu çalışmalar çok yaygın şekilde devam ediyor ve çok doğru tespitler alınıyor.
05:49Biz de bakanlığa bu konuda öneriler sunmak için bu çalışmayı tamamlamayı düşünüyoruz.
