00:00İnsanlarda da ağır hastalık yapabilen bazı virüsler tespit edilmiş.
00:05Özellikle yaratsaların, böbreklerinden alınan örneklerde, idrar örneklerinde bu virüs ve bakteriler saptanmış.
00:13Aslında çok sayıda virüs ve iki bakteri var.
00:16Ama özellikle bu virüslerin içinde iki tanesi,
00:20daha önceden de insanlarda ağır akciğer hastalığı ve ensefalit dediğimiz beyin iltihabına yol açan iki virüs cinsine ait.
00:28Ama bunlar yeni virüsler, daha önceden bildiklerimizden daha farklı.
00:35Tabii özellikle yarasa ve virüs ve Çin, üç sözcük bir araya gelince hepimizde bir tedirginlik oluyor.
00:45Bu tamamen bilimsel bir makale, bir çalışma.
00:48Hani bir salgın veya bir hastalık tespit edilmiş değil.
00:53Henüz insanda bu virüslere bağlı bir hasta vakası bildirilmiş değil.
00:58Ancak potansiyel olarak bu virüslerin insanda hastalık yapabilme riskinden söz edilebilir.
01:06Çünkü bu idrarla atıldığı için bu virüsler, bu yarasalar da o bölgede meyve bahçelerine yakın bir alanda yaşıyorlar.
01:15Dolayısıyla bu meyvelerin üzerine bu yarasa idrarlarıyla bu virüs bulaşabilir.
01:20Oradan da insana bulaşabilir.
01:21Ve insanda da hastalık yapabilir şeklinde bir endişeye yol açabilir.
01:27O açıdan güne geldi, gündeme geldi bu konu.
01:33Ama dediğim gibi henüz böyle bu virüslere bağlı bir hasta ya da bir hastalık, bir salgın bildirilmiş değil.
01:39Söz konusu değil.
01:40Ama şunu unutmamak lazım.
01:43Özellikle vahşi hayvanların yaşam alanlarına yaklaştıkça, onların içine girdikçe bizim bu tür farklı virüslerle karşılaşma ve onlara bağlı insanlara hayvanlardan geçen zoonotik hastalıkların bulaşması ve insanlar arasında da yayılması ve salgınlara yol açması olasılığı artıyor.
02:08İnsanların bu doğadaki vahşi hayvanların yaşamalarına dokunmadan izin veren, oralara müdahale etmeyen, sokulmayan bir anlayışı geliştirmeleri lazım.
02:23Doğanın bir parçasıyız.
02:24Doğanın hakimi değiliz.
02:26Her yer bize ait değil.
02:27Diğer canlılarla beraber bu dünyayı paylaşmayı öğrenmemiz lazım.
02:33Ben herhangi bir tehdit görmüyorum şu an itibariyle.
02:35Ama bir olasılık söz konusu.
02:38Yaban hayvanlarında, domuzlarda olsun ya da ayılarda olsun ya da diğer yaban hayvanlarında olsun bir takım yaşayan virüsler, bakteriler onlarla sınırlı kalmayıp insanlara geçebilir.
02:57Yani böyle bir olasılık var.
02:58Zoonotik hastalıklar dediğimiz hastalıklar var.
03:01Bu hani Türkiye'de yaban hayvanlarında bulunan virüslerin bir taraması ya da bakterilerin bir taramasına ait bilgi elimde yok.
03:11Ama biz zaman zaman özellikle hayvancılıkla uğraşan, kesim yapan ya da kesimhanede çalışan ya da çiftçilik yapan kişilerde hayvanlardan geçmiş bazı hastalıklara rastlayabiliyoruz.
03:26Mesela tüberküloz bunların arasında en çok bildiğimiz bir hastalık.
03:30Ama onun dışında kidatikist vesaire gibi hastalıklar da olabiliyor.
03:34Ama bizde böyle virüslere ait yani yabani hayvanlardan insanlara geçiş yapan ve salgınlara yol açan virüslere ait çok fazla örnek yok.
03:45Bunun en çok bildiğimiz kuş gribi olayı yaşadık biliyorsunuz.
03:49Türkiye'de de daha çok bu var.
03:51Zaman zaman salgınlar halinde kümes hayvanlarında kuş gribi vakaları hala oluyor tek tük.
03:58Ve oradan insanlara da geçme olasılığı var tabii.
04:01Yani bu tür hayvanların hepsinde bu tür tehlikeli virüslerin olduğunu söyleyemeyiz.
04:09Yani bir genelleme yapamayız.
04:10Belli bir bölgede yapılmış bu çalışma ve belli bir yarasa idrarıyla çalışılmış.
04:15Dolayısıyla bunu bütün genelleme yapmak, bütün hayvanlarda, yabani hayvanlarda bu tür riskler var veya bu virüsleri taşıyor demek mümkün değil.
04:24Ama genel olarak bizim eğer bir yabani hayvan dışkısıyla ya da idrarıyla temas eden bir ürün varsa o ürünü ya tüketmemek lazım ya da tüketmeniz gerekiyorsa iyice temizlemeniz, yıkamanız, işte dezenfekte etmeniz gerekebilir.
