- 7/15/2025
Aired (July 13, 2025): Alamin ang mga pagkaing may sabaw na may kakaibang paandar ni Juan! Panoorin ang video.
Category
😹
FunTranscript
00:00.
00:10Sa bayan ni Juan, kapag tag-init, talaga namang pagpapawisan sa init.
00:14Kaya sa bawat kanto, may nagtitinda ng halo-halo
00:17o naglalako ng sorbetes na pampakul.
00:23Kapag tag-ula naman, buhos kumbuhos.
00:26Kaya ang kliba, nakakakilig dahil lumalamig.
00:29At sa panahong halos, nalululod na sa ulan ang lahat
00:32na nagdudulod pa ng madalas na pagbaha.
00:35Ang comfort food na laging hanap ng mga Pinoy, sinigang o sinabawan.
00:47Mainit na sabaw na halos nakapapaso ng dila
00:50at gumuguhit hanggang sikmura.
00:53Ang mainit na sabaw kasi, bukod sa gumigising ng inaantok na diwa dahil sa ulan,
00:58may hatid din kakaibang sipa na pampalakas ng katawan.
01:03Kaya mula Luzon, Visayas hanggang Mindanao, ihigop tayo ng mainit at malinamnam na sabaw.
01:09Ang pambato ng Luzon ang overload sinigang sa Cavite.
01:15Karne ng baka na may kasama pang crispy liyempo at chicharong bulaklak.
01:24But wait, there's more!
01:25Ang version nila ng bulalo, codename, blulalo.
01:28Ang sabaw, kulay azul.
01:33Ang mainit na sabaw ng lansyaw sa Cebu,
01:36paborito raw higupi ng kalalakihan doon.
01:38Dahil sabi isa nito sa pangmalakasang labing labing.
01:43Abang sa Mindanao, ang kambal na sarap ng sinigang at inola, matitikman sa ilan pa.
01:53I wonder bakit at saan ba nagmula ang pagkahilig ni Juan sa pagkaing masabaw.
01:58Kama kailan lang, kinilala ang sarap Pinoy sinigang bilang isa sa best soup sa buong mundo.
02:09Kaya proud na proud si Juan dahil ang ating sinigang di lang isang versyon.
02:13May sinigang na baboy, isda, baka, at kung ano-anong lamang dagat.
02:18Name it, we have it, and we eat it.
02:21Ang kainan ito sa Cavite City, trio ng sarap ng sinigang ang ipinagmamalaki.
02:29Sa isang mangkok kasi, matitikman na ang sinigang na baka na may kasamang crispy liyempo at chicharong bulaklak.
02:36Anly sabaw na, anly rice pa. All for 120 pesos only.
02:43Pakulo yan ang kawander natin si Jason.
02:45Sa unang tingin, mukha lang ordinary yung bahay.
02:49Pero, dinudumog ito ng sinigang lovers.
02:57Saktong-sakto, dahil maulan ang panahon, parang gusto kong kumain ng sinigang.
03:05Kaya naman, dumayo pa ako dito sa Mimi's Food House sa Cavite
03:10para tikman ang pinagmamalaki nilang sinigang overload.
03:15Malita ko, naghaharap kayo ng sinigang eh.
03:16Opo, tinanong ko nga po kay Kuya.
03:18Kuya, salamat ta. Thank you po ah.
03:20Tuturuan ko po kayong magduto ng sinigang.
03:21Tuturuan mo ko magduto ng sinigang?
03:23Sige, game ako dyan.
03:24Sige, game.
03:29Mga kawander, share ko lang po sa inyo.
03:31Sa mga sinigang, sa mga variety na sinigang.
03:33Ang pinaka-paborito ko dyan is sinigang sa Bayabas, yung malaki matayo isda.
03:38Itong sinigang na gagawin natin, medyo kakaiba ito kasi ginawa ko siyang overload.
03:43Sobrang hili ko sa sinigang.
03:45Kasi talagang kahit saan ako magpunta, sinigang talagang ordinary.
03:48Inahanap mo lagi.
03:50Willing to wait ba, empoy?
03:52Bago mo yung matikman, magluto muna tayo.
03:55Tapong baka, pinakuluan na natin ito ng halos sa apat na oras.
03:58Pag ba naglalagay ka ng sibuyas tsaka kamatis, naka-inhale ka o naka-exhale?
04:07Pwede naman pang mag-inhale, naka-exhale.
04:10Ayun, tama na.
04:11Habang hinihintay itong kumulo, maghiwa ka muna empoy ng crispy liyempo at chicharubulaklak na pang toppings.
04:17Ang maganda sa kanya, may pattern na siya, kuya, di ba?
04:20Nilalagyan ko na siya lang.
04:21Meron siyang palatandaan ko saan mo siya hihiwain.
04:26Wow!
04:27Wow!
04:29Pwede ba akong mamasukan sa'yo?
04:33Mamaya tutulong ako mag-serve.
04:36Teka empoy, bakit parang pangsisig naman ang liit ng hiwa mo?
04:41Yung mga customer mo, yung ano, mostly, gusto nila taba o ano, yung laman talaga.
04:47Taba talaga?
04:48Hindi pa taba talaga ang hinahanap.
04:50Grabe o. Napaka-crispy o.
04:53Bar boy!
04:58Kapag kumukulo na ang sabaw, pwede nang ilagay ang pampaasim na sampalok at ang mga gulay.
05:04Ilang minutong kulukulo lang yan.
05:06Sa isang mangkok, pagsasamahin ng liyempo, chicharong bulaklak, laman ng baka, at saka ibubuhos ang gulay at sabaw ng sinigang.
05:17Empoy, tikman na yan.
05:19Mga kawander, kain tayo, ha?
05:20Ayan, no?
05:28Mmm!
05:29Lalagyan natin ito.
05:31Litsyong kawali.
05:32At ito, baka.
05:39At gulay.
05:41At chicharong, bulaklak.
05:43Bulaklak.
05:51Harap.
05:52Pwede bang, ano yun?
05:53Gawing top blister.
05:54Pwede, hindi naman.
05:55Only sabaw din tayo dito.
05:58Harap.
05:59Pag patak na alas 5 ng hapon, nagbubukas na ang kainan ni na Jason.
06:08Okay.
06:10Ready?
06:12Okay.
06:15Eto na po ang inyong order.
06:17Kaya rin na po ang vape sinigang.
06:20Extra rice, kuya. Extra rice ka.
06:23Okay, extra rice si kuya. Extra rice.
06:25Extra rice, please.
06:27Ang tulay na?
06:28Extra rice.
06:30Alright.
06:31Okay, selfie.
06:37Kamusta po yung lasa?
06:38Masarap.
06:40Masarap?
06:41Naubos ko na eh.
06:42Oo nga. Parang nakata... ano ka na?
06:44Nakatontalyasi ka na.
06:47Wala ba may eye blood po sa inyo?
06:49Ikaw?
06:51Litsyong kawali here.
06:55Joke lang.
06:57I wonder, paano nga ba naging sinigang lover ang mga Pinoy?
07:01Ayon sa food historian na si Chef Christopher Karangian,
07:04hindi raw tukoy ang pinagmula ng sinigang.
07:06Buong Southeast Asian region,
07:09merong mga pagkain na similar sa sinigang.
07:12Yung tom yum soup.
07:14Pero anong difference nila?
07:16Number one, mas maanghang siya.
07:18Nang konti.
07:19Dahil wala namang anghang yung sinigang.
07:21Pero yung paglalagay ng mga ingredients ng mga gulay
07:23at yung flavor profile kumbaga ng asin nandun.
07:27Na kung titignan natin, kapamilya natin sila sa buong Southeast Asia.
07:32Kaya maaari na yung sinigang,
07:35nang galing yun, yung inspiration na yun,
07:38nang galing sa mga malay, sa kultura din ng mga malay
07:41na present dun sa mga karating bahay.
07:42Bukod sa sinigang,
07:44may isa pang lutong sinabawan na panalo sa panlasa ni Juan,
07:47ang bulalo.
07:49Mula sa ilang oras na pagpapakulo ang laman ng baka,
07:52humihiwalay na sa buto dahil sa lambot.
07:55Habang ang buto-buto na karaniwang galing sa tuhod at biyas ng baka,
07:59naglalabas ng tinatawag na utak o yung pinaka bone marrow
08:02at humahalo si sabaw.
08:04Kaya sa bawat higup ng bulalo,
08:06nanunuot ang malinamnam na lasa.
08:07Pero ang version ng bulalong ito sa kabita pa rin,
08:13hindi malinaw na manilaw-nilaw ang sabaw.
08:16Kulay azul.
08:18Blue lalo?
08:20I wonder, may enjoy pa kaya ni Juan
08:23ang bulalo na ang sabaw ay bluer than blue?
08:28Ang blulalo, pakulong recipe ng kawander natin si Paulo.
08:32Nagsimula lang daw sa biro ang lahat.
08:35Nagdadrive kami mag-asawa sa where in Tagaitay sila.
08:38May nakita kaming bulalo na sign,
08:40tarpaulin.
08:41Kaso sa sobrang luma na nung tarp,
08:43laging kulay blue na siya.
08:45So doon lang, laging biro-biro lang hanggang sa
08:48nagtayo kami ng restaurant.
08:49Nag-isip kami ng ibang pwede namin gawin
08:51hanggang sa naalala namin yung blue na tarpaulin ng bulalo na yun.
08:54Ang nangangasol na kulay ng blue lalo ni Paulo
08:59dahil daw sa isilasangkap niyang bulaklak ng bluter natin na kilala ring butterfly pea.
09:05So una namin tinesting yung cabbage na violet.
09:08Medyo mahal siya, hindi siya okay sa budget.
09:11At saka ang hirap gawin, hindi namin magawa.
09:13Hanggang sa pagre-research namin,
09:16sinubunga namin infuse yung blue ternet flower sa blue lalo.
09:19Sa blue lalo.
09:20Ayun, kaya siya naging blue.
09:21Naku-curious sila.
09:22Nagtaka sila.
09:23Bakit bablu yun?
09:24Ano ba yan?
09:25Baka wonder, hango raw ang pangalan ng bulaklak ng blue ternate
09:28sa isla ng ternate sa Indonesia kung saan ito mayabong.
09:33May scientific name itong Clitoria ternatea
09:37dahil nahahawig daw sa masaylang bahagi ng katawan ng babae.
09:41Ang matingkad na kulay ng talulot nito.
09:44Dahil sa pigment na kong tawagin ay anthocyanin.
09:47Ginagamit din daw itong tsaa at inihahalo sa kanin.
09:51Pero si Paulo, sa bulalo naisipang isahog ang blue ternate.
09:56Okay mga commander,
09:57ngayon gagawin natin kung paano lutuin ang blue lalo,
10:00ang blue na bulalo.
10:02Habang pinakukuluan ng buto at laman ng baka,
10:04titimplahan muna ito ng asin.
10:06Saka ay dinagdag ang sibuyas, patatas, green beans at pechay bagyo.
10:12Pakukuluan natin siya hanggang maluto yung gulay.
10:14So mga siguro tatlo hanggang limang minuto lang ito.
10:18Tapos ilalagay na natin yung blue ternate flower
10:20para maging kulay blue na yung bulalo natin.
10:24Mas titinka daw ang kulay asol na sa bahaw kung ito yung bulaklak ng ternate ang gagamitin.
10:28Kaunting kulupa, ang bulalo, blue lalo na!
10:36I wonder, ano naman kaya ang lasa ng kulay asol na bulalo?
10:43Iniisip nila baka may ibang lasa.
10:44Pero ang totoo, wala.
10:45It's regular bulalo pero kulay blue.
10:48Ah, for the aesthetic lang pala.
10:50Mas maganda sa paningin, mas nakatatakam kainin.
10:55Pero ang kaibigan ni Paolo na si Roy, madalas daw humigap ng bulalo
10:58dahil sa paniwalang may iba pa raw beneficyo sa katawan ang bluter natin.
11:03Mabilis ka mga pagdages at at the same time,
11:06maganda siya sa puso sa kalulugan ng utak mo at may stress siya.
11:12Pero kung garantisado ang sarap ng bulalo,
11:14ibang usapan na raw kung may iba pang visa ang kulay asol na sa bahaw
11:18dahil sa bulaklak ng ternate.
11:21Hindi pa napapatunayan yung mga pwede niya maging efekto sa ating katawan.
11:25Pero ang pinakamaganda po lang niyang dulot dun po sa ating blu lalo
11:29ay yun nga pong nabibigay niyang kulay.
11:32Pero ang maganda naman po,
11:33wala naman po siyang masamang efekto na naidudulot sa katawan natin.
11:38Basta ang dapat laging tandaan kapag kakain ng bulalo,
11:42hinay-hinay lang mga kahwander.
11:45Makakakuha tayo ng fiber at mga vitamina mula sa gulay.
11:48Makakuha po tayo ng protina na kailangan po natin
11:51para sa ating mga muscles mula po sa baka.
11:54Yun nga lang po ay medyo mataas po kasi yung taba niya
11:57o yung fat content niya, lalong-lalo na po yung galing dun sa utak
12:01na nakukuha po natin dun sa buto.
12:03Ito po ay nakakasama sa mga meron pong high blood o sakit sa puso
12:08at saka nakakakos din po siya ng pagtaas ng uric acids.
12:13May kulay man o wala,
12:14nangangasol o malinaw na manilaw nilaw ang sabaw.
12:17Sa puso at panlasa ni Juan,
12:19laging panalo ang bulalo.
12:21Kapag dumayo ng Cebu para mag food drip,
12:27ano man ang tikman,
12:29mga palitsyon o seafood,
12:31siguradong lani!
12:33Pero kapag bad weather dahil sa mga pagulan,
12:36sabaw din ang hanap ng mga Cebuano.
12:38At may isang sinabawang putahe raw sila na namumukod tangi.
12:42Bentang-benta raw lalo na sa kalalakihan.
12:50Malasa.
12:52Mainit.
12:55Mapang-akit.
12:58Isang uri ng sabaw na hindi lang basta pampainit ng tiyan.
13:02Tila gumigising din daw ng natutulog na damdamin.
13:05Ang lansyaw hango.
13:08Sa salitang hukien na lansyaw,
13:10ibig sabihin sa salita natin,
13:12ari ng lalaki.
13:16Sabi ng ilan,
13:17isang higo pa lang,
13:19parang may dumadaloy na kuryente sa katawan.
13:24Kakasaka ba sa lansyaw?
13:32Sa isang kainan sa mandawit.
13:35May sekreto raw sa mainit na pagsasama sa kusina
13:37ang mag-asawang Jolito at Menjeli.
13:40Tia Jud ang first nga tindira nga
13:42ng panganan ni nga lansyaw.
13:44Mauna Jud na since high school pa ko.
13:47Ang tur nga.
13:48Mauna Jud ang among namataan,
13:49mauna sa Jud ang among nasunod sa among ginikanan.
13:52So grabe Jud yun,
13:53iyong history ang lansyaw na mga pamilya.
13:56Ang specialty raw nilang lansyaw,
13:58aphrodisiak daw o pampagana sa paglalabing-labing.
14:02Bukod sa masarap na lasa ng kanilang lansyaw,
14:04may kakaibang kilig din daw ang kanilang mga suki
14:07dahil sa sahog nito.
14:13Dahil ang primerang sahog daw ng kanilang lansyaw,
14:19dahil sa masayalang sangkap ng lansyaw,
14:21tila may sinusunod pa raw silang ritual sa pagluluto nito.
14:29Binabanlawan kasi nila itong mabuti sa tubig at asin o suka
14:32para matanggal ang lansa.
14:34Ayon sa food historian na si Chris Karangian,
14:40minana pa raw sa ating mga ninuno ang paggamit ng laman loob o ari ng hayop
14:45bilang sangkap sa pagkain.
14:47Paraan din daw ito ng matalinong paggamit ng karne.
14:49Walang tapon!
14:50Wala tayong direkta na dokumento para patunayin yun kung kailan.
14:55Pero makikita natin na simula nung unang panahon pa,
14:59gumagamit na tayo niyan.
15:01Dahil oras din na bibilangin sa pagluluto ng lansyaw.
15:04Ito po yung igigisa muna yung isang planga ng bawang at saka sibuyas.
15:14Kailangan ang bawang at saka sibuyas yung texture ng pagkahiwa,
15:19manipis para malasa.
15:22Ito po yung balat ng baka, yung laman ng baka,
15:27yung mga laman loob ng baka, tapos yung mga ari ng baka,
15:30at yung plog ng baka.
15:33Kailangan yung pagkahiwa niya, sakto yung pagkahiwa niya
15:36kasi hindi pwedeng, hindi pwedeng hindi magpantay ang hiwa niya.
15:44Kapag mabango at golden brown na ang ginis ng sibuyas,
15:47sunod na ilagay ang mga hiniwang balat, ari at dila ng baka.
15:55Lalagyan muna natin ang mga rikado.
16:00Pakukula rito sa apoy ng tatlo hanggang anim na oras.
16:13Patience is the key, mga kawander!
16:21Halo-haloin lang natin konti.
16:23Sadyang amatsyagang maghintay, may masarap na sabaw na matitikman.
16:35Hatula na ang lansyaw, mga kawander!
16:37Wala nga ang duda na masarap higupin ang sabaw ng lansyaw.
16:49Wala nga ang duda na masarap higupin ang sabaw ng lansyaw.
17:01Pero ang iba pang haka-haka tungkol dito,
17:03wala pa pong kumpletong katibayan na meron pong kinalaman sa aphrodisya po yung mga kialagay po sa lansyaw.
17:11Yun po ay medyo sabi-sabi lamang po at kwento-kwento pa lamang.
17:16Pero kung kakasasahan mo ng lansyaw, mag-menor din kawander at huwag lalampas sa boundary.
17:23Ang lamang loob po natin ay nakakasama po siya kapag po sumusobra dahil mataas po yung kolesterol niya o yung pong mga taba niya.
17:34Kapag napadpad sa Cebu, huwag nang palampasin ang pagkakataong tikman ang mga ipinagmamalaki nilang putahe tulad ng lansyaw, kumpirmadong lani!
17:45Ang pinakamainit ngayong balita mula Mindanao, may nagaganap daw na sagupaan sa Basilan.
17:57Labanan ng pinakamasarap na sabaw.
18:01Timtinola ka ba o pangkatsinigam kung di makapagdesisyon kung saan kampo kakampi?
18:10Pwede naman daw pagsamayan ng glasa ng mga sinabawang putaheng yan.
18:14Sa 2-in-1 na kombisarap ng ilampa, ang paghahain nito tradisyon na raw ng pamilya para sa mga taga Basilan.
18:22Sa mga lugar gaya ng Basilan, Sulu at Tawi-Tawi,
18:32tila dilis o bolinaw ang itsura.
18:35Kasi po, ang kasabihan sa amin, bisan nagay tuped si Isine bang tuped si Loho.
18:41Ang ibig sabihin po noon, kahit hindi magkasya sa laman, basta't may sabaw, pwede na yun.
18:47Mmm!
18:48Ang yummy!
18:49Masarap talaga!
18:50Ang masim-masim!
18:51Sa unang tikim, malilito raw kong tinola o sinigag.
18:56Dahil may gumakagat na asim ng kamyas ang lasa.
19:00Tulad naman ang tinola, may pampalasa rin itong luya at tanglad.
19:04Pwede rin gumamit ng karne ng manok o baka.
19:07Pero para sa pamilya ni Sulaiman Usman, isda ang legit na sangka para sa ilampa.
19:14Hindi lang daw ito basta ulang para sa kanya.
19:18Kwento rin daw ito ng kanyang kabataan at ng mga aral na pamana ng kanyang ina.
19:23Nung binata pa po ako, yung nanay ko ang nagluluto sa amin.
19:27So siya ang nagluluto ng ilampa.
19:29Hanggat sa ako na ang gumagawa, ang alaala pong pumasok sa aking isipan.
19:34Yung nanay ko po na nagturo sa akin nung malakas pa ang katawan niya.
19:42Ang sabaw ng ilampa, pinaiinit daw pati ang samahan ng kanilang pamilya at komunidad.
19:48Ang ilampa po ay talagang special sa amin, talonglawang na po sa aming tribo.
19:53Bahagi raw kasi ng kultura ng tribong Yakan ang pagluluto ng sabaw ng ilampa.
19:58Ito na po yung mga nabiling nating isda. Lilinisin natin po ito.
20:05Hati-hatiin daw ang kamyas para lumabas ang natural nitong katas at asib.
20:14First, ang ilagay natin ay yung tanglad.
20:17Garantisadong masarap kahit simple lang ang mga sangkap.
20:30Basta hindi dapat mawala ang sariwang isdang ilampa.
20:34Ang pampatong sabaw ng mga taga-basila na ilampa, higit pa sa sabaw na inihahain sa hapag.
20:49Ang bawat higop daw nito, nagsisilbing paalala at pamana na mananatiling buhay sa mga susunod na henerasyon.
20:56Ito ay simbolo ng pagmamahal, pagkakaisa at pagmamalasakit sa kapwa.
21:05Sa bawat sandok ng ilampa, maaalala natin ang ating mga ninuno at ang kanilang mga tradisyon.
21:16Kaya, husgahan na natin ang lasa ng ilampa. Tiki ma na!
21:25Masarap talaga itong kabahin ng sinigang. Masim-masim!
21:34Sa dami ng putahe na mayroon ng mga Pinoy, I wonder, bakit nga ba paborito ni Juan ang sinabawan?
21:41Maraming dokumento na nagpapatunay na kahit na unang panahon pa, part na ng kultura, tradisyon at kulinarya nating mga Filipino yung pagkain ng mga pagkain may sabaw.
21:53Ang nakakatuwa nga nun, na-document yun ni Antonio Figapeta na kumain sila ng something na may sabaw, something na inihaw, yung roasted pig, tapos may sabaw ng mga pagkain.
22:06Kaya nakakatuwa, kumbaga, doon sa maigseng sulati na yun, makikita natin ano ba yung mga kultura ng mga Filipino bago pa dumating yung mga Kastila.
22:16Sa dami ng sangkap na mayroon tayo, chak na may makakaisip na ipansahog ito.
22:20At sa dami ng regiyon sa bansa, hindi na rin nakapagtataka, may kanya-kanyang pambatong putaheng sinabawan.
22:27Napakaraming iba't ibang klaseng pamamaraan ng pagluluto ng sabaw ng mga Filipino.
22:32Pero may, meron certain na pagkain na almost common doon sa mga naikot ko.
22:38Isa doon ang halibawa yung tinola.
22:40Kaya kung makikita natin, eto yung common, mapa-ilocano ka man, mapa-visaya ka man, mapa-bicolano ka man, or taga-Mindanao ka.
22:48Even ang mga kapatid nating Muslim, may pamamaraan sila ng pagluluto ng kanilang tinola or sabaw.
22:55Mula Luzon, Visayas, hanggang Mindanao, tradisyonal na lutuin man gaya ng lansyaw ng Cebu at ilampan ng Basilan,
23:03o level up sabaw with a twist gaya ng sinigang overload at blulalo ng kabite,
23:08sa bawat higup ng sabaw, wow na wow at home sa sarap.
23:14Ano mga ka-Wonder, kung may mga topic po kayo na gustong pag-usapan,
23:18mag-email lang po kayo sa iWonderGTV at gmail.com.
23:21Ako po si Susan Enriquez.
23:23I-follow niyo po ang aming mga social media accounts.
23:25Ako po si Empoy Marquez.
23:27Paano po magkita kita po tayo tuwing linggo ng gabi sa GTV?
23:31At ang mga tanong ni Juan, bibigyan namin ang kasagutan dito lang sa iWonder!