- bugün
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Sevgili izleyenler, hoş geldiniz yayınımıza.
00:16Bildiğiniz üzere hem ülkemizde hem de bölgemizde çok önemli gelişmeler yaşanıyor bugünlerde.
00:21Elbette bütün bu gelişmelerin bir de iktisadi tarafı var.
00:24Nedenleri ve sonuçlarını biraz iktisadi bir yönden de incelemek ve analiz etmek gerekiyor.
00:28Uzun zamandır dünya genelindeki aslında refah sahibi ülkelerin bile ciddi ekonomik krizlerle, kapitalizm krizleriyle uğraştığını söylemek mümkün.
00:37Bütün bunlar belki de çatışmalara sebep oluyor ve olacak.
00:40Hepsini tartışacağız. Sizler için yazarımız Ergin Yıldızoğlu'nu ağırlıyoruz.
00:43Ergin Bey hoş geldiniz.
00:45Hoş bulduk merhaba.
00:47Efendim şimdi biraz özetlemeye çalıştım. Siz de bugün aslında detaylı bir analiz yaptınız Cumhuriyet Gazetesi'nde.
00:52Oradaki bir cümleyle başlayalım.
00:54Diyorsunuz ki emperyalizmin yeniden paylaşım dönemindeyiz.
00:57Bu durum ulus devletleri dönüşmeye zorluyor.
00:59Aslında bu dönüşmeye zorlama durumunun bizim Türkiye'ye temas eden bir noktası da var ama
01:04ulus devletlerle emperyalizmin neden bir çatışma haline girdiğini böyle bir durum analizi olarak dinleyerek başlayalım sizden.
01:12Şimdi ulus devletlerin hepsi emperyalizmle çelişki halinde değil.
01:16Bir kısmı kendi yönetimleri tarafından güçlendiriyorlar.
01:24Bir nevi hem içeride hem dışarıda tahkim ediliyorlar.
01:28İçeride ne görüyoruz?
01:30İçeride ciddi polisiye tedbirler gittikçe artıyor.
01:33Sınırların kontrolü artıyor.
01:38Dış ticarette korumalar geliyor.
01:41Ek olarak göçmen konusu militarize edilmeye başlıyor.
01:45Yani ordu, askerler devreye girmeye başlıyorlar göçmen politikalarında.
01:51Dolayısıyla içeride bir disiplin ve cezalandırma rejimlerinde bir güçlenme ve sertleşme var.
01:56Dışarıda da kaynak alanlarına doğru bir uzanma çabası var.
02:04Diplomasi sık sık askeri hareketlerle tesişiyor diyelim.
02:12Dünyanın çeşitli yerlerinde büyük güçler karşı karşıya geliyorlar kaynak elde etmek için.
02:18Ve burada karşılarına ister istemez ulus devletler çıkıyor.
02:22Ulus devlet denen kurumlar bütünü dayanıklı bir şey.
02:28Kendi ordusu var, askeri var, polisi var, ideolojisi var, belli bir meşruiyeti var.
02:34Yani kendisini destekleyen bir halk, vatandaşlar grubu var.
02:39Dolayısıyla o coğrafyalardaki kaynaklara ulaşmak zaman zaman ulus devletlerle hesaplaşmayı gerektiriyor.
02:47Ya da en azından onların onayını almayı gerektiriyor.
02:50Bu anlamda direnç söz konusu olduğu zaman emperyalizmle ulus devlet çatışmaya başlıyor burada.
02:58Bir başka olay da ulus devletlerin sınırlarının giderek geçirgen hale gelmeye başlaması.
03:07Bu aşağı yukarı yeni bir olay, bugüne ait bir olay değil.
03:10Neoliberalizmle beraber, küreselleşmeyle beraber hızla yayılan bir şey.
03:15Serbest ticaretle ilgili, çok uluslu şirketlerin girişiyle ilgili.
03:21Finansal kaynak, uluslararası sermaye bağlamanın sonucu olarak zaman zaman kaynak sıkıntısı çekenlere şantaj yapma olan anın devreye girmesiyle ilgili.
03:32Bu anlamda ulus devlet hem içeriden hem dışarıdan basınç altında değişmeye zorlanıyor.
03:41Merkezde değişmeye zorlanması liberal demokratik biçimlerden daha otoriter biçimlere doğru gidiyor.
03:47İşte polisiye önlemler artarken aynı zamanda milliyetçilik ideolojisi, ırkçılık ideolojisi, kendini uygarlık açısından diğer uygarlıklardan yüksek görme iddiası.
04:00Yani geçtiğimiz yüzyılın hatta bir önceki yüzyılın, 19. yüzyılın sonunda gördüğümüz sömürgecilikle ilgili ideolojilerin ve reflekslerin güçlendiğini görüyoruz.
04:13Çünkü gerekli onlar yani merkezdeki ülkelerin, emperyalist ülkelerin, ulus devletleri sağa sola müdahale edecekse bunu güvenceye alacak, destekleyecek,
04:26militarizmin yanı sıra destekleyecek ideolojilere, meşrulaştırıcı söylemlere ihtiyaçları var.
04:35Bu anlamda merkezde böyle çevreye gelince zayıflatılmaya çalışıyor ulus devletler direncine azaltılması için.
04:42Tabii daha şimdiden entegre olmuş ve de emperyal politikalara uyum sağlayanların başta pek bir şey gelmiyor.
04:52Onlar açılmaya devam ediyorlar.
04:54Açılmaya devam ettikçe de o kadar uyum sağlasalar bile toplumsal dokuları çözülmeye başlıyor.
05:03Egemen ideoloji, tutunum ideolojileri çözülmeye başlıyor.
05:07Kültürleri başka ülkelerin yani emperyalist kültürle kaynaşmaya ve dolayısıyla referans noktaları değişmeye başlıyor.
05:15Etik standartlar değişmeye başlıyor.
05:18Ve ister istemez uyum sağlasalar bile çözülmeye doğru bir sürükleniş içine düşüyorlar.
05:26Direnmeye çalışanların ise içinde var olan çelişkiler manipüle ediliyor.
05:33Bunlar dini farklaşmaların kışkırtılması, etnik farklaşmaların kışkırtılması,
05:45daha da öteye giderek bölgesel iç dağılımlarını bozacak operasyonlara girilmesi,
05:54kaynak transferine bağımlı olarak, küresel ısınmanın getirdiği basınçlara bağımlı olarak.
06:01Bunun sonucunda tabii ki ulus devlet buradan çözülmeye zorlanıyor.
06:07Şimdi bu ortamın içinde ta 1990'lardan itibaren başlayan,
06:13şu sıralarda biraz hafiflemiş gibi olsa bile şöyle bir hava var.
06:17Ulus devlet artık geride kaldı.
06:20Çünkü küreselleştik.
06:22Uluslararası bir yönetişime ihtiyacımız var.
06:25Öyle davranmak gerekiyor.
06:27Bu işte çok kültürlü, çok dilli, çok milliyetli bir ortak demokratik yaşamına doğru ilerlememiz gerekiyor.
06:37Bu tamamen bir fantezi tabii.
06:38Böyle değil.
06:39Yani sermaye uluslararası, uluslararasılaştığı, küreselleştiği, onun yeni ismi.
06:47Buna karşılık siyaset yerel, ulus devlet bazında sürüyor.
06:54İktidarlar yerel olarak örgütlenmiş vaziyette.
06:57Bu ikisi arasındaki çelişki de ister istemez merkezdekileri güçlendiriyor.
07:02Şevvedekileri de zayıflamaya doğru itiyor.
07:04Evet.
07:05Burada bütün bu analizi yaptıktan sonra, şimdi açılışta da bahsettim.
07:09Türkiye'de ve bölgede devam eden gelişmeler de var.
07:11Türkiye'de bir terörsüz Türkiye süreci devam ediyor.
07:15Son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu süreçle ilgili çok önemli bir açıklama yapacağı söylendi.
07:20Ve Erdoğan o konuşmasında çok kez Türk, Kürt, Arap ittifakından söz etti.
07:26Ve bölgede bu ittifakın Türkiye'yi ve bu etnik grupları güçlendireceğini söyledi.
07:31Bir yandan Erdoğan'a benzer şeyleri Tom Barak da söylüyor.
07:34O da Türkiye'ye en uygun yönetim sisteminin Osmanlı millet sistemi olduğunu söylüyor.
07:39Yaptığınız analizin ardından bir değerlendirme daha alayım.
07:43Erdoğan'ın ve ABD'nin bölgedeki kompozisyonu ne?
07:46Şimdi Osmanlı milletler sistemi emperyaza hiçbir şekilde direnemedi.
07:51Darmadağın oldu.
07:53Zar zor bir ulus devlet zemininde bir mücadelenin, askeri, politik mücadelenin hatta diplomatik pazarlıklarının lozlarını düşünerek söylüyorum.
08:05Sonucunda bir şekilde bir ulus devlet oluştu.
08:10Ve bu oluşurken de en azından anayasal iddiası, kağıt üzerindeki iddiası etnik olmadığı bunun.
08:17Ve kendini bu millete ait hissedenlerin hepsinin buranın vatandaşı olduğunu açıklayan bir ideolojiye sahip olmaya çalıştı.
08:27Ama tabii ki bu böyle olmadı.
08:29Yani ister istemez egemen çoğunlukta olan nüfusun kimliği, egemen kimlik haline geldi.
08:38Şimdi bunu o zamanın koşulları içinde düzeltmek mümkün olmadı.
08:42Bir sürü isyanlar oldu biliyorsunuz.
08:43Fakat netice itibariyle bu ulus devlet bu topraklar üzerinde bir yurt kurmayı ve korumayı başardı.
08:53Bunun zeminini oluşturdu.
08:55Şimdi burada ve şöyle bir olasılık da getirdi.
09:03Milliyetçilik yerine yurtseverlik üzerinden bir arada olabilmenin başaramasa bile parametrelerini ortaya koydu.
09:13İşte demokrasikliğe, çoğulculuğa doğru ilerlemek, vatandaşlığın etnik olmadığını iddia etmek gibi başlarsak,
09:20laiklik son derece önemli.
09:22Çünkü eşitlik sözcü, laiklik olmadan bir anlam kazanamıyor.
09:28Dolayısıyla yurtseverliğe dayalı bir vatandaşlık ve bir yurt zemini oluştu.
09:34Ama bu bir süreç meselesi.
09:37Bunun çeşitli problemleriyle uğraşa uğraşa 90'lara kadar geldik.
09:42Tabii ki emperyalizmde 50'lerden sonra entegrasyon da bu problemi zorlaştırdı bunun ilerleyişini.
09:502000'lere geldiğimizde başka bir platforma geçmeye başladık ve bütün paradigmamız değişti.
09:58Çünkü ülke hemen dini bir kimlik altına girmeye zorlandı.
10:03Zaten işte Huntington'un yazdığı ve işte o sırada ortalıkta dolaşan Türkiye'ye çok yakın ilgili olduktan iddia eden
10:10bir takım CIA operatörleri vardı, bölge müdürleri vardı.
10:15Onlar da zaten artık yani daha kendi halkına uygun dini bir, dini de barışık vesaire bir şey, ülke olması gerektiğini.
10:29Ya aslında ırkçı bir şekilde yaklaşıyorlardı her ikisi de.
10:32Yani ırkçılığın temeli şu, demokrasi size göre bir şey değil.
10:35Demokrasi olsa olsa bize göre olabilir.
10:37Siz işte kendinizi böyle idare edin şeyle, dinci ve cemaatçi bir ideolojiyle.
10:45Tepenize de bir tane güçlü birisi olacak tabii.
10:47Cemaatçilik olunca böyle kaçınılmaz.
10:50Dolayısıyla bu ırkçılığı yalayıp yuttu millet.
10:53Yani yalayıp yutmalarına yardımcı olan bir, çok enteresandır bu, bir uygarlıkla çatışması diye bir teori ortaya atıldı.
11:00Bu teori Avrupalılar, Amerikalılar ortaya attı.
11:04Batı bunu savundu.
11:06Yani bu bir Batı ideolojisi olarak gündeme geldi.
11:09Garip bir şekilde Orta Doğu'daki entelijansiye üstüne atladı bunu ve benimsedi.
11:15Dolayısıyla Batı'nın ideolojik operasyonuna paldır küldür içine düştü gitti ondan sonra.
11:21Ve ondan o zamandan beri uygarlıklar birleşmesi, uygarlıklar barışması, uygarlıklar pazarlığı derken
11:28ideoloji gelişti burada.
11:30Şimdi Türkiye'deki bu son söylem tam da buraya doğru gidiyor.
11:35Yani biz hem Türklerin, hem Kürtlerin, hem Arapların diye başladığınız zaman
11:41bütün tarihsel uluslaşma süreçlerini bir keder atmış oluyorsunuz.
11:46Ve ondan sonra cemaatler sisteminden başka bir şey kalmıyor elinizde.
11:52Çünkü bu gelen grupların kendi özel çıkarları var.
11:55Temsil edilmek isteyecekler. Nasıl temsil edeceksiniz?
11:59Şimdi ben bu anayasa okutusu değilim.
12:02Zaten anayasa kimsenin de taktığı yok bu topraklarda artık.
12:05Dolayısıyla bu konuda bir şey söyleyemeyeceğim ama buradaki hareket
12:09çok fena halde Osmanlı sistemini bana anımsatıyor.
12:14Cemaatler sistemini hatırlatıyor.
12:16Bu da günümüzün genişleme, hem finansal hem askeri hem arazi açısından genişleme aşamasına girmiş bir emperyalizm karşısında
12:27direnç giderek düşecek olan bir ya da var olan direnci de ortadan kaldıracak bir anlayış bu.
12:36Hani böyle yapmak istiyorlar demiyorum ama böyle düşerse yanlış bir şey yapıyorlar.
12:40Ve bu sonucu bu olacaktır.
12:42Evet. Peki şimdi İsrail ve İran arasında bir savaş patlak verdi.
12:47Çok da o zaman aslında görece bir biçimde durduruldu diyelim ama bölge hala sıcak.
12:52Şimdi Tom Barak da ilginç bir karakter.
12:54Üzerine çok fazla analiz yapılıyor.
12:56Buradaki sınırlarla, haritalarla kişisel dertleri var ve bunların değişmesi gerektiğini düşünüyor.
13:01Bu noktada Türkiye'nin hangi noktalarda dikkatli olması lazım?
13:05Siz nasıl bir analiz yaparsınız?
13:06Şimdi bölge, yani en tehlikeli işlerden bir tanesi bölgede biraz sonra ne olacağını söylemektir.
13:16Bu bölge her gün, her dakika sürekli değişir.
13:20Ve ben bu bölgede esas olarak 2000'lerin başından beri ileri sürülen hiçbir projenin gerçekleşmediğine kendi hesabıma şahit oldum.
13:29Neler geldi geçti burada?
13:31Büyük iddialar ileri sürüldü.
13:34Hiçbiri gerçekleşmedi ve şu anda bölge kaos halinde.
13:38Zaten baştan kuruluşu problemdi bölgenin.
13:42Yani Sykes-Picot anlaşma cetvelle çizilmiş sınırlarla hep azınlık çoğunluk, azınlık çoğunluk, azınlık çoğunluk olarak bölmüş bütün toprakları.
13:52Dolayısıyla gerektiğinde ihtiyacımız olduğu zaman gidip oraya kurcalayıveriyoruz hemen.
13:57Onları birbirlerine düşürüyorlar.
13:58Biz de karşısına geçip yani bu İngiliz emperyalizminin yükselme dönemindeki en önemli diplomatik stratejik becerisidir.
14:07Avrupa'daki savaşlarda savaşlara katılmayan ama savaşlara bakıp sonuna doğru şunun veya bunun yanında tavır alarak,
14:15onu destekleyerek hemen üste çıkma ya da işte daha sonra hani böl yönet dedi denen olay.
14:24Bölge zaten patlamaya hazır bir bölgeydi.
14:28Dünya ekonomisi krize girmesiyle birlikte yani kapitalizmin yapısal krize girmesiyle birlikte bütün bu sosyal mutabakatlar dağılmaya başladı.
14:38Bölgenin pazarlık paylaşım sorunları tekrar gündeme gelmeye başladı.
14:43Bu anlamda bu bölge düzelmez.
14:46Yani çok uzun süre dağılmaya devam eder.
14:49Savaşlara yol açar.
14:51Şimdi hiç beklemediğimiz şeyler olur.
14:53İşte şu anda yaşanan Gazze'de yaşanan soykırım gibi.
14:58Bu durumlarda nasıl bunlara karşı korunulabilir?
15:03Buna karşı yegane kendini koruyabilecek ülke İran bir başka ülkedir.
15:08Aşağıda Mısır koruyabilir.
15:11Ve Türkiye kendini koruyabilir.
15:12Peki bunların özellikleri ne?
15:14Bunların hepsi ulus devlet.
15:16Yani alet edevatları var kendilerini korumak için.
15:20Birikimleri, ekonomileri de var.
15:22Kendilerini koruyabilmek için.
15:23Tek problem özellikle İran, Türkiye için yurtsever bir demokratik eşitlikçi vatandaşlık zemininde kendi iç siyasetini örgütleyememiş olması var burada.
15:37Yani bütün çelişkiler her an patlamak üzere duruyor orada.
15:41Türkiye'ye dönersek burada buradaki ulus devleti güçlendirebilmek için mutlaka eşitlikçi bir vatandaşlık üzerinde hareket etmek zorundayız.
15:51Farklılıkları, Kürtleri de kastederek söylüyorum.
15:55Dini farklılıkları, Aleviler, Sünniler vs.
15:58Bütün bunları bir arada yaşatabilecek bir yurt sevgisi üzerinden, yani bir etnik kimlikten değil bir yurt sevgisi üzerinden bir arada tutabilecek bir sürece ihtiyacımız var.
16:10Ama var olan rejim bu süreci ters yönde işletiyor diye düşünüyorum.
16:16Evet, aslında bir yandan böyle olduğunu iddia ettikleri bir süreç de var ama soruşturmalar, gözaltılar, tutuklamalar öyle şeyler yaşıyoruz ki insanın böyle sevinecekse de bir dur düşün diyesi geliyor.
16:28Son noktada Gazze'deki soykırımdan söz ettiniz.
16:32Böyle 7 Ekim'den bu yana bakınca tabii öncesinde çok önemli gelişmeler var 10-15 yıldır devam eden bölgede ama 7 Ekim'den sonra her şey çok hızlı oldu.
16:40Ve bütün bu bölgedeki ve dünyadaki Amerika'yı da katarak soruyorum analizler, ABD-Çin ekonomik rekabetine dönüp dolaşıp bağlanıyor.
16:48Siz de öyle düşünüyor musunuz? Bütün bu gelişmeleri oralara bağlamak mümkün mü?
16:55Genel olarak Empergeniz yeniden paylaşım döneminde olmanın semptomları bunlar diye düşünmek mümkün.
17:04Ama Orta Doğu'da özellikle bu Gazze'deki soykırımı yola açan saldırıyla da beraber düşündüğümüzde ve İsrail'deki hükümeti de düşündüğümüzde Gaz bu felaketin içinde iki tane aşırı dinci ekibin dünya görüşü de var bu işin içinde.
17:24Yani Hamas'ın yaptığı operasyonun yol açan o kafa orada söz konusu ve onun karşılığında bunu fırsat olarak bilip Smotrich gibi, Ben Givir gibi ve tabii ki çaresiz kalmış olan Netanyahu gibi Gazze'de Gazze'yi temizleme arzusuna kapılan bir dinci siyasi eğilim var orada.
17:50Dolayısıyla Orta Doğu'nun sorunlarından bir tanesi de bu dinci fanatisizmin sık sık ortaya çıkıp ortalığı karıştırması.
17:59Şimdi Filistin örneği aslında çok önemli bir örnek çünkü Aravat zamanında bir liderliği vardı, seküler bir liderliği vardı, bir demokratik eğilimi vardı ve dünya tarafından tanımlan birisiydi, yönetim bilinen bir şeydi.
18:15Ve bu İsrail'e pazarlık yapabiliyordu oturup karşılıklı.
18:20Yani saygıdeğer ve güçlü birisi olarak pazarlık yapıyordu.
18:24Hamas böldü bunu, attı ortada bir dinci eğilim.
18:27Netice itibariyle şimdi Filistin'e artık önce kimin temsil ettiği belli olmaz hale geldi.
18:34Şimdi de zaten Filistinlilerin nüfusunun ne olduğu belli olmaz hale geldi.
18:39Büyük bir kıyımdan sonra kaç kişinin öldüğünü bile bilmiyoruz.
18:4248 bin diyorlar ama evet dediğiniz gibi daha da farklı.
18:46Valla ekonomist gibi muhafazakar bir gazetelergi 100 binin üstünde çıktı diye yazarsa ben onu referans alırım.
18:56Çok büyük.
18:57Zaten 50 bin dediklerinden bu yana her gün 100-200 kişi ölüyor.
19:02Hepsi bir yana.
19:04Bugün yine bir sürü genç çocuk ölmüş yemek almaya giderken ondan önce 100 kişi ölüyor.
19:09Ondan önce 200 kişi ölüyor yani.
19:11Orada bir kıyma makinesi haldır haldır çalışıyor Filistinlilerin üstünde.
19:19Bizim bölgemizde Türkiye'nin yine bir avantajı bir layık yönetim deneyine sahip olması geçmişti.
19:27Ama bunu kaybettiği an vatandaşlık kavramının anlamı kalmıyor.
19:32Eşitlik kavramının anlamı kalmıyor.
19:34Demokrasiyi konuşmak için gereken kavramlar kullanılamaz hale geliyor.
19:39İşçi hakları savunmak için lazım olan kavramlar ortadan çıkıyor.
19:44Yani layıklık bir tek sözcük.
19:46Ama layıklık çıktığı zaman onunla beraber koca bir insan hakları, özgürlükler, modernite, lügatı da devreden çıkmış oluyor.
19:55Ve geriye sadece ümmet lügatı kalıyor.
19:58Ve bunun için de yaşamak zorunda kalıyorsunuz.
20:01Evet. Çok teşekkür ediyorum Sayın Yıldızoğlu. İyi ki katıldınız. Vakit ayırdınız.
20:06Teşekkür ederim. İyi çalışmalar.
20:08Hoşçakalın.
20:10Sevgili izleyenler sizler için yazarımız Ergin Yıldızoğlu'nu ağırladık efendim.
20:14Başta da söylediğim gibi Türkiye'de ve bölgede çok önemli gelişmeler yaşanıyor.
20:18Jeopolitik açıdan konuştuk, jeoekonomik açıdan konuştuk.
20:21Sizler için bir analiz sunmaya çalıştık.
20:23İlerleyen günlerde yeniden görüşmek üzere.
Önerilen
0:06
1:23
2:32