Muğla’nın Milas ilçesindeki Bafa Gölü’nde aşırı sıcaklar ve kuraklık nedeniyle su seviyesi düşerken, bazı bölgelerde kirlilik ve ağır koku ortaya çıktı. Bölge halkı, gölün eski haline dönmesi için önlem çağrısı yapıyor.
00:00Yani planktonik canlılar için besin teşkil ettiği için bunlar da çoğalmayı tercih ediyorlar, besin çoğaldığı için.
00:08Bu şekilde mevsimsel olarak bu türler çoğalıyor.
00:13Bunların aşırı çoğalmasıyla ilgili İzmir Körfezi'nde bazen 2023 ve 2024 yılında olduğu gibi toplu balık ölümlerine sebep oluyor.
00:23Şimdi İzmir Körfezi'nde kendi bizim araştırmalarımızı baktığımız zaman 30-35 yıldır dış kaynaklı türler görmekteyiz bunların içinde.
00:33Yani plankton olarak baktığımız zaman bu türler ve bazıları toksik de olabiliyor.
00:38Bunlar aşırı miktarda çoğaldığı zaman Körfezi'de düşük oksijen seviyelerine sebep olduğu için
00:45bu düşük oksijen olması, oksijensiz duruma gelmesi sebebiyle canlılar yani balıklar, omurgalılar, omurgasızlar ölmeye başlıyorlar.
00:56En dayanıklı türler olarak bildiğimiz kıkırlaklı balıklar, köpek balıkları, kemane balıkları gibi balıklar, dipte yaşayan balıklar
01:05en çok etkilenen canlılar oksijensizlikten.
01:09Bunlar bu geçtiğimiz yıl ve bu sene toplu balık ömürlerine sebep oldu.
01:14Bu aşırı çoğalan dinofilya gelat yüzünden oksijen seviyelerini düşürdüğü için
01:19ve balıkların solungaçlarına yapışıp onların solumalarına engel olduğu için boğularak ömürlerine sebep oldu.
01:26Şimdi küresel olarak bütün denizler dünyada ısınıyor ama biz bütün suçu hemen böyle küresel ısınma diye bir kolaycılığa ataraktan
01:34küresel ısınma sebebiyle oluyor bunlar.
01:37Bu türler bu yüzden çoğalıyor olayına kaçmamamız lazım.
01:41Burada yapmamız gereken tek şey kirliliği azaltmak.
01:43Kirliliği azalttığımız zaman yani İzmir körfezine akan kirliliği azalttığımız zaman
01:49arıtma testlerinin sesini arttırdığımız zaman
01:52otomatik olarak bir iki üç yıl içinde zaten körfez hem dipten başlayarak yüzeye doğru temizlenmeye başlayacak.
02:00Dış körfezde gördüğümüz canlılar, deniz bitkileri hepsi yavaş yavaş orta körfez, iç körfeziye gelmektedir.
02:07Yani mavi körfez aslında elde etmesi son derece kolay.
02:12Mavi körfezi elde etmek için çocuklarımıza ileride on sene, yirmi sene sonra yüzüle bir körfezi verebilmek için yapılacak tek bir şey var o da kirliliği azaltmak.
02:22Onun dışında çözüm aramak sadece üç günlük, beş günlük, birkaç haftalık kısa vadeli çözümler getirir.
02:30Bu kısa vadeli çözümler aynı zamanda körfezde büyük zararlılara, canların ölümüne sebep olur.
02:36En güzeli kirliliği azaltmak.
02:37Bu kirliliği azaltma odaklı çalışmalar yapıldığı zaman körfezde balıktan, planktondan tutun.
02:44Bütün omurgalılar, omurgasızlar, bütün canlılık kendi kendine birkaç yıl içinde büyük bir tür zenginliğine ulaşacaktır zaten.
02:52Şimdi Seferiyser'da, Foça'da bazı yerlerde aşırı deniz anası çoğalması oldu.
02:57Bu sene ben yine aynı şekilde belki Ağustos sonunda, belki Eylül başında yine böyle aşırı deniz anası çoğalması gibi çevre felaketleri bekliyorum.
03:08Aynı şekilde körfeze dış kaynaklı gelmiş bazı dinofila, genet, planktonik türler.
03:14Bunların bazıları aşırı çoğalmaya seviyor. Onlar yine çoğalacaklar.
03:18Geçtiğimizde nasıl çoğaldıysa bu sene de çoğalacak.
03:20Ama bu tür çoğaldıysa bu sene başka bir tür gelip o da çoğalabilir.
03:24Burada bizim körfezimizin bağışlık sistemi zayıf olduğu için dış kaynaklı türler geldiği zaman hemen böyle çoğalmaya yoluna gidiyorlar.
03:34Bu da bence tartışılması gereken bir konu.
03:37Yani dışarıdan gelen bir türün böyle bizim kendi yerlik türlerimizin içinde sivrilip kirlilik, çevre felaketi olacakça çoğalması iyi bir şey değil.
03:45Bu demek ki körfezde bir ekolojik bir sistem bozuk.
03:50Dengeler bozulmuş. Bunlar hemen böyle çoğalma yoluna gidiyor ve körfezi terk etmiyorlar.
03:54Körfezde kalmayı tercih ediyorlar bunlar.
03:58Böyle bir durum var. Körfezimiz bu konuda yani İzmir Körfezi bu konuda zayıf şu anda.
04:03Bunlar hepsi öldüğü zaman toplu olarak denizliğe canlı hiçbir şeye kalmamış oluyor.
04:07Böyle ölmüş çöl bir körfez elde etmek, böyle bir körfezde baş başa kalmak kimse istemediği için yapılacak tek şey kirliliğin azaltılması.
04:16Bu derecede büyük geçtiğimiz senedeki gibi büyük balık, toplu balık önümlerini görmememiz için, bundan sakınmamız için,
04:26balıkların yaşamasını sağlamamız için yapmamız gereken tek bir şey var.
04:29O da kirliliği azaltmak.
04:32Kirliliği azaltmakla ilgili aynı zamanda sırf belediyeye iş düşmüyor.
04:35Halkın da bilinçlendirmesi gerekiyor.
04:37Belediye elinden geldiği kadar halkı bilinçlendirmeye çalışıyor zaten.
04:41Yani görevini yapıyor.
04:42Fakat daha çok bilinçlendirmesi gerekiyor.
04:45Aynı zamanda belediyenin, İzmir Büyükçeli Belediyesi'nin daha fazla bütçeyle, daha güzel, daha fazla biyolojik filtre, artma testlerinin sayısını arttırması gerekiyor.
04:54Sadece kirlilikle, mücadeleyle ancak İzmir Büyükçeli'ni kurtarırız.
