00:30Müsilaj dediğimiz doğa felaketi aslında ilk defa Türkiye'de 2021 yılında çok gündeme gelmiş olmasıyla birlikte ilk bilimsel olarak 2004 yılında Marmara Denizi'nde rapor edilmiştir.
00:45Daha sonrasında da 1990'lı yıllarda da çeşitli deniz insanları tarafından rapor edildiği görülmüştür.
00:52Fakat müsilaj olayı Akdeniz'de 1800'lü yıllarda Maris Porco adıyla yani kirli deniz anlamına gelen bir doğa olayı şeklinde karşımıza çıkmıştır.
01:07Gerçek anlamda tek hücreli fitoplanktonik bir tür olan Goniolax fragilis adı verilen bir dinofilagellat tarafından oluşturulmaktadır.
01:16Müsilajın sebebi olarak da organik atık madde kaynaklı ötrafikasyonun bir biyolojik olaylar zinciri olan ötrafikasyonun bir sonucu olarak gerçekleşmektedir aslında.
01:28Ve bu dinofilagellat türü diğer türlerle rekabet etmek için bu müsilaj sıvısını salgılamaktadır.
01:38Ama bir süre sonra diğer tek hücrelilerin de bu müsilaja katılmasıyla beraber tıpkı bir yapı harcına çakıl taşının katılıp hacmini artırması ve dayanıklılığının artırması gibi
01:52çok fazla yaygınlaşmakta denizde ve bir felakete sebep olmaktadır.
02:00Aslında biz Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinden doçant doktor Fundo Üstün ve doktor öğretim üyesi Orçin Uygun ile beraber
02:12onların yardımıyla alınan Orta Karadeniz örneklemelerinde Kasım 2024'ten beri 30 metre derinlikten her ay alınan örneklerde aslında bu müsilaj olayına rastlıyoruz.
02:26Yalnız su yüzüne çıkması tabii Şubat ve Ocak ayından sonra gerçekleşti.
02:33Marmara Denizi'nde de Bandırma 17 Eylül Üniversitesi'nde öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı ile birlikte bilgi alışverişi yaptığımız için
02:41yine Marmara Denizi'nde de Kasım ayından itibaren görülmektedir bölgelerde ve daha sonrasında da işte hacminin artmasıyla birlikte
02:51diğer tek hücrelerin ve bakterilerin yapısına katılmasıyla birlikte müsilajın hacmi artıyor ve bu şekilde de su yüzüne çıkıyor
03:01ve karşımıza bir doğa felaketi olarak geliyor.
03:05Müsilaj artık günümüzde sık görülen bir olgu oldu.
03:11En son 2021 yılında Marmara Denizi'nde biz çok rastladık ama Karadeniz'de de biz müsilaj örneklerine, müsilaj olaylarına rastlamıştık.
03:21Ve daha öncesinde de birçok bilim insanı tarafından uyarılar da bulunuldu.
03:27Artık müsilaj olayları sık görülebilir şeklinde ve bunun için bir program hazırlanması,
03:32bununla mücadele için bir program hazırlanması gerekir diye uyarılar da bulunulmuştu.
03:39Şimdi de aynı şeyleri söylüyoruz.
03:41Mutlaka biyolojik izlemeler arttırılmalı Karadeniz'de ve Marmara Denizi'nde ve bununla ilgili önlem planları alınmalı.
03:50Ama en çok da zirai atıkların ve evsel atıkların yönetimi devlet düzeyinde gerçekleştirilmelidir bunun çözümü için.
04:01Müsilaj bir ekolojik felakettir aslında, deniz felaketidir.
04:06Sadece deniz yüzeyindeki canlılara değil, deniz dibindeki canlılara da zarar verir.
04:11Yani deniz dibinde, çamurunda yaşayan çeşitli kabuklu canlılara, çeşitli balıklara,
04:19su üzerindeki oksijenin azalmasına sebep olduğu için çeşitli balıklara mutlaka zarar verebilir.
04:26Ve bu şekilde deniz canlılarının, bölgedeki deniz canlılarının çoğunluğuna ve biyoçeşitliliğe büyük oranda zarar verecektir.
