Έχει εξελιχθεί σε μείζον εθνικό θέμα η αύξηση των μεταναστευτικών ροών στην Κρήτη. Τι συμβαίνει και βλέπουμε μαζική άφιξη νεαρών ανδρών;
Αρχιπλοίαρχος του Λιμενικού Σώματος αναλύει τις νέες αυτές ροές από τη Λιβύη και τις χώρες προέλευσης των μεταναστών, κυρίως Πακιστάν και Μπαγκλαντές. Ποια μέτρα λαμβάνονται και τι επιπτώσεις θα έχουν;
Συζητάμε τις γεωπολιτικές διαστάσεις και τις πιθανές λύσεις, εξετάζοντας και το παράδειγμα της Μάλτας με το αυστηρό σύστημα ασύλου. Η Ελλάδα θα πάψει να είναι εύκολη χώρα εισδοχής;
00:00Όλα αυτά θα τα συζητήσουμε και αν βεβαίως θα έχει αποτέλεσμα το συγκεκριμένο μέτρο που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός
00:06με τη ρύθμιση της σχετική να κατατίθεται αύριο στη Βουλή, να το συζητήσουμε αμέσως όλο αυτό το θέμα που έχει πολλές προεκτάσεις
00:14με τον κύριο Κωνσταντίνο Καραγάτσο, είναι αρχιπλήρχος του Λιμενικού Σώματος της Ελληνικής Ακτοφυλακής
00:19Είναι αποστρατεία και εμπειρογνώμων σε θέματα μετανάστευσης. Καλώς ήρθετε, καλησπέρα κύριε Καραγάτσο.
00:23Καλησπέρα κύριε Λαθύρη, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.
00:26Λοιπόν, έχει εξελιχθεί σε εμίζων εθνικό θέμα.
00:29Είναι όντως.
00:30Οι αχθρώες μεταναστευτικές ροές που δεν είναι τώρα πρόσφατο, αυτό εδώ και μήνες γίνεται στην Κρήτη.
00:36Κοιτάξτε, από ό,τι θυμάμαι εγώ και από τότε που ήμουν στην Ενέργεια στο Λιμενικό Σώμα, δεν είχαμε περιστατικά από τη Λιβύη.
00:42Εγώ θυμάμαι ένα-δύο περιστατικά μόνο. Από την Αίγυπτο είχαμε κάποια περιστατικά στο παρελθόν, αλλά από Λιβύη δεν είχαμε.
00:50Ξαφνικά οι ροές ξεκίνησαν να έρχονται από την Ανατολική Λιβύη, σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπήρχαν και όλες τις ανοιχτές πηγές, από το Σεπτέμβριο του 2023 και μετά.
00:59Μάλιστα. Άρα δεν είναι χθεσινό το θέμα, το πρόβλημα αυτό. Τι μέτρα έχουμε πάρει εμείς γι' αυτό. Τι παρεμπάσεις έχουμε κάνει.
01:07Κοιτάξτε, όταν ξεκίνησαν οι ροές ήταν πιο μικρές. Είχαμε πιο μικρά σκάφη, με κάθε φορά 20-30, 15 άτομα, 40, αλλά δεν είχαμε τις καραυγές που παρατηρούμε το τελευταίο χρονικό διάστημα.
01:21Οφείλουμε να πούμε ότι ενώ η Ιταλική πλευρά, γιατί υπήρχαν ροές και από Λιβύη και συνεχίζουν προς την Ιταλία, η κυρία Μελώνη έσπευσε να πάει στη Λιβύη στις αρχές του 1923,
01:32πριν ακόμα ξεσπάσει ο εμφύλιος του Σουδάν, που όπως ξέρουμε ξεκίνησε τον Απρίλιο 2023.
01:38Πήγε λοιπόν στην κυβέρνηση της Τρίπολης στη Λιβύη και ζήτησε μετά να δει και τον στρατάρχη Χαφτάρ.
01:43Ο Χαφτάρ δεν δέχτηκε να τη δει, η κυρία Μελώνη επέστρεψε στη Ρώμη και την επισκέφτηκε ο Χαφτάρ τον Ιούνιο του 2023,
01:51όπου είδε την κυρία Μελώνη και τον Υπουργό Εξωτερικών Ταγιάννη.
01:54Εκεί λοιπόν φέρονται οι δύο πλευρές να κατέληξαν σε διμερείς συμφωνίες.
02:00Σε τι συμφωνία όμως?
02:02Σε συμφωνίες για την ενέργεια, το εμπόριο, την εκπαίδευση και διάφορες άλλες τομείες.
02:06Άρα από ό,τι καταλαβαίνουμε η Λιβύη με αυτόν τον τρόπο εκβιάζει για κάποια δικά της συμφέροντα.
02:11Σίγουρα. Όλες αυτές οι χώρες ξέρετε και το έχουμε δει και με τη Συρία,
02:15αλλά το είχαμε δει και με τη Λιβύη του Καντάφη, ο οποίος Καντάφη τι έκανε στο παρελθόν μέχρι να εκθρονιστεί,
02:20ζητούσε οικονομική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μετά έπαιρνε αυτή τη βοήθεια
02:25και κατά κάποιο τρόπο σε πολλά εισαγωγικά έλεγχε τους βαρώνους
02:29και στην ουσία οι ροές αντί να είναι ανεξέλεκτες ήταν ρυθμιζόμενες.
02:34Ήταν λοιπόν ένας πολύ βασικός παίχτης, να το πω έτσι και ρυθμιστής, ο Καντάφη.
02:41Ανάργο ρόλο νομίζω ότι διεκδικεί τώρα και ο Χαφτάρ.
02:44Ναι. Τώρα κύριε Καραγάτσο, εσείς το έχετε ζήσει αυτό το θέμα και όταν ήσασταν επιχειρησιακός,
02:52το μελετάτε όλο αυτό το διάστημα. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι από πού προέρχονται, από ποιες χώρες.
02:59Κοιτάξτε, σύμφωνα με τις πηγές αλλά και με τα στοιχεία που προκύπτουν από τις δικογραφίες
03:05και από τα στατιστικά στοιχεία και όλα αυτά που έχουν γίνει γνωστά,
03:09στην ουσία μιλάμε για Πακιστανούς, για Μπαγκλαντέσιους, οι οποίοι έρχονται αεροπορικώς
03:15από Μπαγκλαντές και Πακιστάν αντίστοιχα, ξεκινάνε από τον Μπαγκλαντές, κάνουν διάμιση στάση στο Πακιστάν
03:21και μετά πάνε ή στην Αίγυπτο ή στη Λιβύη, αν και τελευταίες πληροφορίες λένε ότι κάποιες αεροπορικές εταιρείες
03:27σταμάτησαν να προσγειώνονται στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης. Παρ' όλα αυτά, καταλήγουν εκεί.
03:33Επίσης έχουμε Αιγύπτιους, οι οποίοι Αιγύπτοι περνάνε από την Αίγυπτο στην Ανατολική Λιβύη
03:39και τους βάζουν στα καράβια και έρχονται και έχουμε επίσης και πρόσφυγες από το Σουδάν
03:46μετά τον Ιφύλιο Πόλεμο που έχει ξεσπάσει εκεί.
03:48Μέχρι τώρα βλέπαμε τα καράβια να μεταφέρουν κόσμο, οικογένειες, μικρά παιδιά, γυναίκες.
03:54Έχουμε τώρα αρκετές ημέρες και δεν μπορούμε να κάνουμε ότι δεν το βλέπουμε γιατί είναι οφθαλμοφανές
03:59ώστε τα καράβια είναι μεγάλος αριθμός νεαρών ανδρών που κάνουν απόβαση στην Κρήτη.
04:05Το βλέπουν και οι ηλωόμενοι και φωτογραφίζουν με τα κινητά και καταγράφουν βίντεο
04:10και το βλέπουν και όλοι οι υπόλοιποι.
04:11Το έχουν πλέον, είναι κοινή παραδοχή ότι κάτι συμβαίνει που δεν συνέβαινε στο παρελθόν.
04:19Είναι σωστό αυτό που λέτε. Στην ουσία μιλάμε για άνδρες από 16, 17, 18 έως 35 ετών.
04:25Τα γυναικόπαιδα είναι λίγα. Σε κάποια περιστατικά υπάρχουν κάποια ανήλικη.
04:31Τάξει η ηλικία τους προκύπτει από ειδικές εξετάσεις γιατί μπορεί κάποιος να πει ότι είναι 16 χρονών
04:37και να είναι 19 ή 20 χρονών.
04:39Αλλά το βασικό στοιχείο είναι ότι μιλάμε για άνδρες χωρίς γυναίκες μέχρι 35 το πολύ 40 ετών.
04:47Και είναι και μεγάλος αριθμός. Είναι μεγάλος αριθμός γιατί η καταμέτρηση δείχνει
04:52τη μια μέρα 800-850 άτομα, την άλλη μέρα 700.
04:56Χθες που ήταν και η μέρα που πάλι ανησυχητική ήταν 700.
05:02Σήμερα έχουμε αυτή την ανακοίνωση των μέτρων με την αναστολή για τρεις μήνες της εξέτασης ασύλου
05:07που σημαίνει ότι πλέον η Ελλάδα δεν θα είναι εύκολη χώρα εις δοχής.
05:14Αυτή την εικόνα που έχουμε τώρα, εσείς πιστεύετε θα έχει κάποιο αποτέλεσμα?
05:18Κοιτάξτε, θέλω να αναφέρω το παράδειγμα της Μάλτας γιατί η Μάλτα παρότι είναι δίπλα στην Ιταλία
05:24είναι μια χώρα που δεν αποτελεί στόχο των μεταναστευτικών ορών.
05:27Γιατί συμβαίνει αυτό?
05:29Γιατί η Μάλτα έχει ένα πολύ αυστηρό σύστημα ασύλου.
05:32Το οποίο σημαίνει ότι όταν κάποιος βγει εκεί και πήξαν κάποια περιστατικά εκεί
05:36λόγω καιρού ή λόγω μηχανικής βλάβης των σκαφών, εκεί τι γίνεται?
05:40Εκεί υπάρχει 18 μήνος εγκλεισμός των υπηκών τρίτων χωρών, εξέταση των ετοιμάτων ασύλου
05:46και αν απορριφθούν αυτά τα ετοίματα ασύλου τότε υπάρχει άμεση απέλαση.
05:51Δηλαδή μιλάμε για μια χώρα η οποία έχει πολύ αυστηρό σύστημα ασύλου
05:55και δεν αποτελεί στόχο των μεταναστευτικών ορών.
05:57Έχει δηλαδή το αντίθετο από εμάς, γιατί είμαστε η χώρα που έχουμε τα υψηλότερα ποσοστά ασύλου.
06:04Ακριβώς. Μπάνε δει κάποιος τι γίνεται, ενώ όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν κλείσει στην ουσία τα σύνορά τους.
06:12Εμείς μέχρι πρόσφατα είχαμε ανοιχτά σύνορα.
06:15Δεν κάναμε αναστολή της λειτουργίας του ΣΕΓΕΝ μετά από όλα αυτά που γίνανε,
06:19τις καραυγές των 500-700 ατόμων και να επαναφέρουμε τους ολέχους στα εσωτερικά σύνορα.
06:24Θα μου πείτε είμαστε σε τουριστική περίοδο.
06:27Ναι, αλλά εδώ τίθηκε θέμα εθνικής ασφάλειας.
06:29Τι προέχει ο τουρισμός ή η εθνική ασφάλεια.
06:32Η Κρήτη δεν έχει χώρο φιλοξενίας, αλλοδαπών, μεταναστών.
06:37Η Κρήτη δεν έχει μόνιμους χώρους φιλοξενίας.
06:40Όπως τα άλλα νησιά.
06:41Αυτό είναι ένα πολύ αρνητικό σημείο.
06:43Βέβαια είδαμε από τα άλλα νησιά που είχαν το πρόβλημα ως τώρα, από τη Λέσβο, Τυχίου και τη Σάμμο,
06:48ότι τα hot spot μεγάλης χωρητικότητας στην ουσία αποτελούν pull factor, πόλο έλξης.
06:54Δηλαδή δεν είναι καλό σε ένα νησί, έστω και αν είναι μεγάλο όπως η Κρήτη, να γίνει ένα hot spot 10.000 ατόμων.
07:01Αλλά όμως θα έπρεπε ένα hot spot 500 ατόμων να υπάρχει.
07:05Και όχι να υπάρχει αυτή η αντεκδίκηση μεταξύ δημάρχων.
07:09Δεν μπορώ να τους φιλοξενήσω εγώ, πάρ' τους εσύ, πήγαινε τους πιο πέρα.
07:12Θα μου πείτε, στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης αυτά τα προβλήματα επιλύονται, αλλά το θέμα είναι θεσμικό.
07:19Έπρεπε ο χώρος αυτός να έχει προβλεφθεί, γιατί οι ροές είναι εδώ και ένα μισή χρόνο. Δεν ξεκίνησαν τώρα.
07:25Τώρα πώς θα σωθεί όλο αυτό.
07:29Κοιτάξτε, όπως εξήγηκε και ο Πρωθυπουργός, εγώ βλέπω ότι θα δημιουργηθούν εκεί δύο hot spot.
07:35Το ένα προφανώς θα είναι στα ανατολικά και το δεύτερο θα είναι στα δυτικά.
07:38Υκάζω ότι δεν θα είναι μέσα στον κοινωνικό εστό, θα είναι σε κάποια απόσταση από τις πόλεις.
07:44Και θα είναι κλειστά κέντρα.
07:46Και θα είναι κλειστά κέντρα από ό,τι άκουσα κι εγώ.
07:49Και το θέμα είναι, το θέμα ξέρετε, είναι πολύπλοκο.
07:53Δηλαδή, είδαμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να στέλνει τον Επίτροπο στην Τρίπολη,
07:58ο οποίος μετά Επίτροπος, μαζί με τους τρεις υπουργούς της Μάλτας, Ιταλίας και της Ελλάδας,
08:04πήγαν στην Βεγγάζη. Αλλά ξέρετε, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει αναγνωρίσει την κρατική υπόσταση της Βεγγάζης.
08:11Οπότε, θέλω να πω ότι για μένα ο Επίτροπος Μετανάστευσης και Ιστορικών Υποθέσεων δεν έπρεπε να πάει στην Βεγγάζη.
08:19Και ξέρετε ποιος άλλος έπρεπε να πάει στην Τρίπολη, χτός από τον Επίτροπο που σωστά πήγε εκεί.
08:24Η κυρία Κάλλας. Η κυρία Κάλλας είναι επικεφαλής Ευρωπαϊκής Διπλωματίας.
08:28Είναι αυτή που συντονίζει όλες τις πτυχές της εξωτερικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
08:33Η κυρία Κάλλας, γιατί δεν είναι εδώ, γιατί δεν πήγε στην Ιντρίπολη.
08:36Πού είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση τώρα, γιατί τα σύνορα, τα δικά μας είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
08:42Πού είναι σε αυτό το πρόβλημα. Γιατί εδώ έχουμε καταστάσεις όπως στον Εύρο και τώρα, κατόπιν εορτής, παίρνουμε μέτρα όπως στον Εύρο το 2020.
08:51Ακριβώς. Θυμόμαστε όλοι πολύ καλά ότι η Απετράπη χάρισε πολύ επιτυχημένους χειρισμούς, η βριδική επίθεση στον Εύρο.
09:01Εκεί τα αποκρούσαμε.
09:02Την αποκρούσαμε πολύ σωστά, αλλά να επιθυμίσω ότι ο φράχτης εκεί δεν έχει ολοκληρωθεί.
09:07Ο φράχτης Εύρωπε να έχει ανεγερθεί σε μήκους 192 χιλιόμετρων.
09:12Δηλαδή, σε όλη την περιοχή που είναι δίπλα στο ποτάμι και στην χερσαία-συνοριακή περιοχή, που είναι περίπου συνολικά 192 χιλιόμετρα.
09:22Αυτό δεν έχει γίνει.
09:23Επίσης, για τα θαλάσσια σύνορα δεν υπάρχει το λεγόμενο ΕΣΟΘΕ, το Εθνικό Σύστημα Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης,
09:31για το οποίο το Υπουργείο Ναυτιλίας πριν από λίγους μήνες εξήγεται διαγωνισμό.
09:36Ενώ αυτό έχει γίνει με Επιτροπή Εργασίας του Υπουργείου Ναυτιλίας, μελέτη εδώ και 12-13 χρόνια.
09:44Και δεν έχει υλοποιηθεί ακόμα.
09:46Μόνο η Ισπανία διαθέτει ανάλογο σύστημα επιτήρησης.
09:49Όπως το είπατε, είναι πολύπλοκο και σύνθετο πρόβλημα και μάλιστα είναι πρόβλημα αυτή τη στιγμή για τη χώρα μας.
09:57Και είναι μεγάλος και ο αριθμός τώρα που έχουν συσσωρευτεί και στην Κρήτη μεταναστών, έτσι δεν είναι?
10:04Βέβαια.
10:04Γιατί αριθμό μιλάμε?
10:06Λένε για το εφτάμινο. Πού δεν έχει τελειώσει ακόμη, το 2025, είναι περίπου 10.000 άτομα.
10:13Εγώ νομίζω ότι είναι και παραπάνω από 10.000.
10:16Αλλά το θέμα είναι ότι με τους καινούργιους που έρχονται και επειδή υπάρχει αδυναμία κάποιων μόνιμων χώρων,
10:22προσπαθούν να εξοβληθούν κάποιες προσωρινές λύσεις, οι οποίες, ξέρετε, όταν υπάρχουν 1.000, 2.000, 3.000 άτομα και έρχονται και άλλα,
10:29δυσκολεύουν ακόμα περισσότερες συνθήκες και είμαστε και σε καλοκαιρινή περίοδο και όλο αυτό συνιστά μια υγειονομική βόμβα και μια βόμβα εθνικής ασφάλειας, θα έλεγα.
10:39Ναι, γιατί όταν μιλάμε για αριθμό 10.000 ατόμων σε μια περιοχή, είναι μια πόλη ολόκληρη, μια ελληνική πόλη.
10:46Και οι λιμενικές αρχές, να θυμίσω, ότι έχουν μονά πληρώματα στα σκάφη.
10:50Δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις όλη αυτήν την κατάσταση με μονά πληρώματα.
10:53Ωρα που είπατε για τις λιμενικές αρχές, όση ώρα μιλάμε, βλέπουμε και εικόνες με τα σκάφη του λιμενικού που μεταφέρουν κόσμο, μεταφέρουν μετανάστες.
11:01Όπως επίσης που έχουμε και στο σημείο η κοινότια της Κρήτης, αυτή την περιοχή και τα πολεμικά πλοία.
11:08Θέλω κυρία Λαθύρη με την ευκαιρία αυτή να πω κάποια πράγματα για το λιμενικό σώμα.
11:13Γιατί εγώ θήτεψα στις τάξεις του λιμενικού σώματος, είχα την τιμή και τη χαρά να υπηρετήσω για αρκετά χρόνια.
11:19Πρέπει να επιθυμίσω ότι το συνολικό προσωπικό του λιμενικού σώματος, πανελληνίους, είναι γύρω στα 8.000 άτομα.
11:26Και παίζει πότε πάνω, πότε κάτω. Δηλαδή, φανταστείτε ότι για ένα τεράστιο θαλάσσιο πεδίο, όπως είναι το πεδίο της Ανατολικής Μεσογείου,
11:37με πάνω από 16.000 χιλιόμετρα αυτογραμμής, πάνω από 6.000 νησιά και βραχονησίδες και τεράστιους τομείς έρευνας και διάσωσης,
11:45μιλάμε για προσωπικό της ελληνικής ακτοφυλακής 8.000 ατόμων, από τους οποίους, με τα πολλά καθήκοντα που έχουν,
11:52σχεδόν το 1 τρίτο ασχολείται μόνο με τη διαχείριση σύνορων.
11:57Ενώ, για να αναφέρω μία τάξη μεγεθών, η ελληνική αστυνομία έχει ένα προσωπικό γύρω στις 70.000.
12:04Εγώ δεν λέω ότι το προσωπικό που έχει η Ελλάς δεν χρειάζεται, γιατί έχει πολλές αρμοδιότητες και ελληνική αστυνομία.
12:09Αλλά χρειάζεται πολύ παραπάνω λιμενική από όσοι περιέχονται σήμερα.
12:11Αλλά χρειάζεται τριπλάσιος και τετραπλάσιος αριθμός προσωπικού για το λιμενικό.
12:15Μάλιστα. Λοιπόν, θέλω να σας ευχαριστήσω πολύ. Το βάζουμε μία άνω τελεία.
12:20Δυστυχώς είναι ένα πολύ σοβαρό. Έχει εξελιχθεί ως το μεγαλύτερο εθνικό θέμα για τη χώρα μας αυτό το διάστημα.
12:27Δεν ξέρω αν μπορεί όλη αυτή η κατάσταση να ελεγχθεί στο σημείο που είμαστε σήμερα.
12:31Πρέπει να συναυθούν συμφωνίες επανειστοχής, κάτι που δεν έγινε και παλιότερα με το προηγούμενο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο του 2008.
12:41Παρότι προβλεπόταν, ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κύριος Παπλόπουλος, έχει βγει, τα έχει τονίσει αυτά επανειλημμένα,
12:48ότι η Ευρώπη τότε δίστασε να υπογράψει αυτές τις συμφωνίες με τις βασικές χώρες πρόλευσης και διέλευσης.
12:54Και τώρα έχουμε τα φαινόμενα τύπου ανατολικής Λιβύης, τα οποία θα συνεχίσουν.
