Oynatıcıya atlaAna içeriğe atlaAltbilgiye atla
  • 09.07.2025
Yeni Akit Gazetesi Yazarı Ali Osman Aydın, '“Özgürlüğün simgesi!

Kategori

🗞
Haberler
Döküm
00:00ÖZGÜRLÜĞÜN SIMGESİ
00:04Kitle iletişim araçları bu kadar yaygın değilken, dünya toplumları bugünkünden daha muhafaza kardı.
00:12Ron Roll müziği ilk çıktığında Amerika'da büyük bir toplumsal muhalefetle karşılaşmış, hatta uzun yıllar eleştirel kilise vaazlarına konu olmuştu.
00:21Din adamları gençlerin bu ahlaksız müzikten uzak tutulması için aileleri uyarmak zorunda kalmıştı.
00:27Elvis Presley'in 1956'da Hound Dog şarkısındaki bugün için çok muhafazakar kabul edilebilecek dansı,
00:34Televizyon Değerlendirme Kurulu tarafından toplumsal ahlaka aykırı bulunduğu için yasaklanmak istenmişti.
00:40Elvis Presley, 1956'da televizyonda çıktığında sadece bedeninin üstü gösterildi, çünkü dansı müstehcen bulunuyordu.
00:49Bu yüzden eleştirmenler Ron Roll'lu şeytani olarak nitelendirmişlerdi.
00:53Tıpkı müzik ve dans gibi erkek, kadın kimliğine dair pek çok konuda katı sınırlarla çevriliydi dünyada.
01:00Bu sınırlardan biri de kadınların sigara içmesiyle ilgiliydi.
01:05Mini eteğin 50'li yıllara kadar kötü kadın kıyafeti olarak görüldüğü Fransa örneğindeki gibi sigarada fazlasıyla erkeksi bir imgeydi.
01:131908'de New York'ta sigara içen kadınları, hedef alan bir yasa çıkarılmıştı.
01:19New York Belediye Meclisi, kadınların kamusal alanda sigara içmesini yasaklamıştı.
01:25Yasağı dinlemeyen kadınlardan katiye Mulcahey gözaltına alınmıştı.
01:29Dönemin popüler filmlerinde kadınlar devlet politikası gereği geleneksel anne, eş, ev hanımı rollerinde gösteriliyordu.
01:36Sigara erkek egemenliğiyle özdeşleştirildiği için ataerkilliğin bir sembolü olarak görülüyor ve bu nedenle sosyal mekanlarda sigara içen kadınlara 1920'lerin New York'unda kötü yola düşmüş kadın olarak bakılıyordu.
01:50Bu algı sigara şirketlerinin yeteri kadar kadın müşteri edinemeyişlerinin en önemli nedeniydi.
01:56Sektör erkek tüketicilerle yetinmek durumundaydı.
01:59Kadın nüfusun da bu zehirden payını alabilmesi için tutucu Amerika'nın kültürel direncini kırmak gerekiyordu.
02:07Bu biraz zaman aldı.
02:09Amerikan Tabacco Company şirketi bu konuda tarihi bir adım attı.
02:13Propaganda kitabının yazarı Edward Bernice'i kiralayarak ondan kadınların sokaklarda sigara içebilmesini sağlayacak bir çalışma yapmasını istedi.
02:22Bernice, ilk iş olarak kadınların sigara içme nedenlerini öğrenmeye çalıştı.
02:27Çeşitli psikiyatrik araştırmalar, kadınların sigarayı erkeklerle eşit olduklarını ispat etmek için içtiklerini ortaya koyuyordu.
02:36Böylelikle Bernice çalışmasını bu yönde geliştirdi.
02:40Eşitliğin bir şekilde görünür hale getirilerek normalleştirilmesi, algı oluşturulması gerekiyordu.
02:46Basın algıyı değiştirmek için en güçlü silahtı.
02:49Bir fikir basında yeteri kadar tekrar edildiğinde, kalabalıklar sorgulamadan onun doğru olduğunu düşüneceklerdi.
02:56Kampanya için 1929 yılının Paskalya yürüyüşü seçildi.
03:01Günlerden pazardı ve bahar güneşi altında yürüyen kalabalığın arasında, şehrin tanınmış ailelerinden 10 genç kız vardı.
03:09Kızlar aldıkları talimat gereği yürüyüşün belirli bir anında hep birlikte sigaralarını yaktılar.
03:15Parayla kiralanmış muhabirler ise yattıkları pusudan çıkarak.
03:19Bu tarihi anı fotoğraf makineleriyle ölümsüzleştirdiler.
03:241 Nisan 1929 tarihli gazeteler, bu sansasyonel olayı Bernice'in direktifiyle, hürriyete yakılan meşale sloganlarıyla verdiler.
03:33Sigara içen kızlar cesur olarak nitelendirildi ve tüm gazeteler fotoğraflarıyla süslendi.
03:38Bu manşetler bir toplumsal kırılmaya neden oldu.
03:43New York sosyetesinden kızların sokak ortasında yaptığı ve basının manşetten vererek onayladığı bir eylem kötü olamaz diye.
03:51Kitle, giderek kadınların da erkekler gibi sokaklarda sigara içmesinin hiç de kötü bir şey olmadığını düşünmeye başladı.
03:58Zamanla sokakta sigara içen kadın görüntüsü normalleşmeye başladı.
04:03Böylelikle bu imaj New York'tan başlayarak tüm dünyaya yayıldı.
04:07Yasalarda bu yönde değişimler yapıldı.
04:10Hatta kimi yerlerde ataerkil yapıdan intikam almak isteyen kadınlar,
04:14sigarayı bir protesto enstrümanı gibi kullanarak kadınlar arasında bu alışkanlığın katlanarak artmasını sağladılar.
04:21İçerdiği yüzlerce zehre aldırılmadan sigara kadınların özgürlük sembolü haline getirildi.
04:27Kadınların sigara içerek zehirlenmesi kimsenin umurunda değildi elbette.
04:31Hatta içen kadınların bile.
04:33Algı bir kez kırılınca gerisi geldi.
04:351923 ile 1935 arasında kadın sigara kullanıcı sayısı %20 oranında arttı.
04:43Sigara firmaları çok büyük kırlar elde ettiler.
04:46Bernays ise kampanyasıyla neredeyse bir servet kazandı.
04:50Ne de olsa halkın sorgulama yeteneği zaafa uğramıştı.
04:54Medyanın iyi dediğine iyi, kötü dediğine kötü denir hale gelmişti.
04:58Birkaç fotoğraf, bir iki ünlü ve bir iki sloganla kalabalıklara kabul ettirilemeyecek şey yoktu.
05:05Bernays'ın kampanyasının üzerinden 90 yıl geçti neredeyse.
05:10Kitle o gün olduğundan daha cahil.
05:12Fakat medya o günküyle mukayese edilemeyecek kadar güçlü hale geldi.
05:16Yaşam biçimimizin, kılık kıyafetimizin son 40 yılda geçirdiği evrimi düşünün.
05:22Bunda televizyon ve internetle bir diktatorya kuran popüler, kültürün büyük payı var.
05:27Popüler kültür bugün de zararsız gibi görünen diziler, şarkılar, magazin programları ve internet yayınlarıyla kitlenin hayatını küresel sermayenin kırlı çıkarlarına göre biçimlendirme görevini sürdürüyor.
05:38Toplumları kişiliksizleştirek bir müşteriye dönüştürüyor.
05:43Kitleye kompleksler aşılayarak onun daha fazla tüketmesini, tükettikçe kendini özgür, özgün ve cesur hissetmesini sağlıyor.

Önerilen